INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE INŻYNIER MECHANIK - kod 2144 W klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014 r. poz. 1145). obowiązującej od 1 stycznia 2015 r została wyodrębniona grupa elementarna o nazwie inżynierowie mechanicy (kod 2144) obejmująca następujące zawody: 214401 Inżynier mechanik cieplno-mechaniczne urządzenia, instalacje i sieci energetyczne 214402 Inżynier mechanik maszyny i urządzenia do obróbki metali 214403 Inżynier mechanik maszyny i urządzenia energetyczne 214404 Inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe 214405 Inżynier mechanik mechanika precyzyjna 214406 Inżynier mechanik środki transportu 214407 Inżynier mechanik technologia mechaniczna ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY Prezentowana analiza dotyczy okresu od 1 stycznia 2010 r. do 30 czerwca 2015 r. W I półroczu 2015 r. do urzędów pracy województwa kujawsko-pomorskiego zgłosiło się 69 osób bezrobotnych w zawodzie inżynier mechanik, 15 osób z zarejestrowanych było w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W 2014 roku odnotowano 140 nowych rejestracji w tym zawodzie ( 1 mniej niż w 2013 roku, 2 mniej niż w 2012 roku, 69 więcej niż w 2011 roku, 50 więcej niż w 2010 roku) Na dzień 30.06.2015 r. w ewidencji pozostawało 70 osób z zawodem inżynier mechanik W końcu grudnia 2014. w ewidencji pozostawało 80 osób z tym zawodem, 6 osób z zarejestrowanych było w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki. W końcu grudnia 2013r. w ewidencji pozostawało 87 osób z tym zawodem ( 2 więcej niż w końcu grudnia 2012 roku i tyle samo co w 2011roku, 1 mniej niż w 2010 r.). W I półroczu 2015 roku do powiatowych urzędów pracy zgłoszono 38 wolnych miejsc pracy lub miejsc aktywizacji zawodowej w zawodzie inżynier mechanik. W latach 2010-2014 zgłoszono 195 wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej w tym zawodzie w 2014 r. 65, w 2013 r. - 52, w 2012 r. - 33, w 2011 r. 37, i w 2010 r.- 8. 1
BEZROBOTNI I ZGŁOSZONE WOLNE MIEJSCA PRACY LUB AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W GRUPIE ELEMENTARNEJ INŻYNIEROWIE MECHANICY Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu I półrocze 2015 69 70 15 1 38 15 2014 140 80 32 6 65 6 2013 141 87 18 2 52 2 2012 116 85 23 5 33 5 2011 143 87 32 9 37 7 2010 90 88 21 11 8 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za I {półrocze 2015 r. i za lata 2010-2014 Z uwagi na nową metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, z grupy elementarnej inżynierowie mechanicy zawody: inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe oraz inżynier mechanik środki transportu w I półroczu 2015 r. były określone jako zawody nadwyżkowe tzn. takie, na które na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie. 1 Większa liczba osób nowozarejestrowanych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że zawód inżynier mechanik w latach 2010 2014 został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w zawodzie. 2 1 Wyniki z monitoringu zawodów zawarte w Informacji sygnalnej z monitoringu zawodów deficytowych w województwie kujawsko-pomorskim w I półroczu 2015r. dostępne są na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/. Metodologia prowadzenia monitoringu w 2015r. dostępna jest na stronie internetowej http://podlupa.wup.torun.pl/w zakładce Biblioteka/Materiały ze spotkań. 2 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W W GRUPIE ELEMENTARNEJ INŻYNIEROWIE MECHANICY W I PÓŁROCZU 2015 R. WEDŁUG POWIATÓW Powiat Bezrobotni nowozarejestrowani w I pół. 2015r. INŻYNIEROWIE MECHANICY Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w I pół. 2015r. Bezrobotni wg stanu w dniu 30.06.2015r. Województwo kujawskopomorskie 69 38 70 Bydgoszcz grodzki 20 8 33 Bydgoszcz ziemski 5 5 2 Grudziądz grodzki 6 0 6 Grudziądz ziemski 1 0 0 Toruń grodzki 5 14 4 Toruń ziemski 5 0 0 Włocławek grodzki 6 3 6 Włocławek ziemski 2 1 2 Aleksandrów Kujawski 0 0 0 Brodnica 1 0 2 Chełmno 0 0 1 Golub-Dobrzyń 1 0 1 Inowrocław 7 1 3 Lipno 2 1 1 Mogilno 2 2 2 Nakło nad Notecią 1 1 0 Radziejów 0 0 1 Rypin 1 0 0 Sępólno Krajeńskie 0 0 0 Świecie 2 1 1 Tuchola 1 1 1 Wąbrzeźno 0 0 2 Żnin 1 0 2 Źródło: Załącznik 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 3 W wynikach badania ankietowego w 2014 r. pracodawców kluczowych branż województwa kujawsko-pomorskiego oraz oczekiwanego poziomu wykształcenia pracodawcy zgłaszali zapotrzebowanie na 4 inżynierów mechaników urządzeń przemysłowych oraz 5 inżynierów mechaników technologia mechaniczna W badaniach sondażowych przeprowadzonych w 2013 roku pracodawcy zgłosili zapotrzebowanie na zatrudnienie 20 inżynierów mechaników-środki transportu. 3 Raport z badania 445 pracodawców 6 kluczowych branż woj. kujawsko-pomorskiego przeprowadzonego w 2014r. w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą II oraz wyniki badań 2000 pracodawców przeprowadzonych w latach 2010-2013 w ramach projektu Rynek Pracy pod Lupą, znajdują się na stronie www.podlupa.wup.torun.pl. 3
W 2012 r. pracodawcy przewidywali w perspektywie 5-letniej zatrudnienie: inżynierów mechaników maszyny i urządzenia do obróbki metali - 5 osób, inżynierów mechaników maszyny i urządzenia przemysłowe 3 osoby inżynierów mechaników środki transportu -13 osób inżynierów mechaników technologia mechaniczna 4 osoby. W latach 2010 2011 pracodawcy nie zgłaszali planów zatrudnienia osób z zawodem inżynier mechanik. W analizowanym okresie nie planowano zwolnienia osób z tym zawodem WYNIKI BADAŃ OFERT INTERNETOWYCH W badaniu internetowych ofert pracy realizowanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, obejmującym okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015 zawód inżynier mechanik nie wystąpił. 4 ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE (SZKOŁY) Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych na potrzeby prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych przez Departament Rynku Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, danych Głównego Urzędu Statystycznego na temat studentów roku akademickiego 2014/2015 oraz absolwentów z lat 2010/2014 W województwie kujawsko-pomorskim kształcenie w zawodzie inżynier mechanik odbywa się na kierunku mechanika i budowa maszyn. W 2014 roku na terenie województwa kujawsko-pomorskiego studia na kierunku mechanika i budowa maszyn ukończyło 138 osób. W roku akademickim 2014/2015 łączna liczba studentów na tym kierunku wyniosła 797 osób W roku akademickim 2014/2015 kształcenie na tym kierunku odbywało się w 2 szkołach wyższych posiadających siedzibę na terenie województwa. Uczelnie te nadal oferują kształcenie na tym kierunku. W Grudziądzkiej Szkole Wyższej w Bydgoszczy ostatni absolwenci tego kierunku ukończyli studia w roku 2013. ABSOLWENCI I STUDENCI KIERUNKU MECHANIKA I BUDOWA MASZYN Nazwa szkoły Wyszczególnienie Absolwenci Uniwersytet Technologiczno - Przyrodniczy w Bydgoszczy 2010/2011 Absolwenci 2011/2012 Absolwenci 2012/2013 Absolwenci 2013/2014 Studenci 2014/2015 ogółem 202 165 124 138 747 studia I stopnia 101 88 71 80 538 studia II stopnia 55 51 53 58 191 studia jednolite 46 26 0 0 0 4 Raport końcowy z badania za okresy wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015 znajdują się na stronie www.podlupa.wup.torun.pl/biblioteka/raporty-wyniki/ 4
Grudziądzka Szkoła Wyższa w Bydgoszczy Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa we Włocławku Województwo Kujawsko - Pomorskie magisterskie po ostatnim roku bez egzaminu 0 0 0 0 18 ogółem 48 46 55 0 0 studia I stopnia 48 46 55 0 0 studia II stopnia 0 0 0 0 0 studia jednolite 0 0 0 0 0 magisterskie po ostatnim roku bez egzaminu 0 0 0 0 0 ogółem 0 0 0 0 50 studia I stopnia 0 0 0 0 50 studia II stopnia 0 0 0 0 0 Studia jednolite magisterskie po ostatnim roku bez egzaminu 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ogółem 250 211 179 138 797 studia I stopnia 149 134 126 80 588 studia II stopnia 55 51 53 58 191 Studia jednolite magisterskie po ostatnim roku bez egzaminu 46 26 0 0 0 0 0 0 0 18 Zasady kształcenia w odniesieniu do studiów wyższych są regulowane przez następujące przepisy: Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. 2005, Nr 164, poz. 1365 z późn. zm.), http://isip.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20051641365 Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1 (Dz. U. Nr 84 poz. 455), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20110840455 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011r. w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego (Dz. U. Nr 253, poz. 1520), http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20112531520 Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. 2014, Nr 0, poz. 1370). http://isap.sejm.gov.pl/detailsservlet?id=wdu20140001370. 5
SKRÓCONY OPIS EFEKTÓW KSZTAŁCENIA ABSOLWENTÓW Inżynierowie mechanicy posiadają wiedzę z zakresu: konstrukcji maszyn, urządzeń i instalacji przemysłowych, projektowania oprzyrządowania maszyn i urządzeń technologicznych, systemów produkcyjnych, przygotowania i zarządzania produkcją. Absolwenci są przygotowani do pracy w wielkich zespołach przemysłowych oraz małych przedsiębiorstwach, a także do prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Źródło: opracowanie własne na podstawie portali edukacyjnych wyższych uczelni { min UTP w Bydgoszczy, Politechnika Wrocławska/. PRZYDATNE STRONY www.simp.pl Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich www.strefainzyniera.pl Portal dla inżyniera LITERATURA Witold Biały,Podstawy mechaniki i budowy maszyn, Wydawnictwo Pracowni Komputerowej Jacka Skalmierskiego, 2009r. Opracowała: Bożena Antoszewska Doradca zawodowy WUP w Toruniu - Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Akceptowała: Bogusława Szewczyk-Modrzejewska Kierownik Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej we Włocławku Aktualizacja: grudzień 2015r. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie inżynier mechanik w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako inżynier mechanik w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód 6
inżynier mechanik jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie w pięciu krajach EOG zawód inżynier mechanik jest regulowany, są to: Cypr, Grecja, Węgry, Portugalia oraz Wielka Brytania. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm Zapotrzebowanie na osoby z zawodem inżynier mechanik wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem inżynier mechanik zgłoszone zostały 10753 oferty pracy w 27 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Wielkiej Brytanii (4924 oferty), Niemczech (4884 oferty), i Włoszech (153 oferty) - dane wg stanu na dzień 03.12.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie inżynier mechanik w krajach EOG powinny dysponować kilkuletnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym wraz z odpowiednimi uprawnieniami wynikającymi z uzyskanego wykształcenia bądź ukończonych kursów (często do tego typu pracy wymagane jest wykształcenie w zakresie inżynierii mechanicznej bądź mechatroniki). Ponadto kandydaci powinni posiadać znajomość przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy potwierdzoną certyfikatem (lub odpowiednią kartą) wydanym przez państwo przyjmujące. W nawiązaniu do dyrektyw UE są to certyfikaty VCA i SCC, które dotyczą zarządzania bezpieczeństwem pracy (szczegóły można znaleźć na stronie www.vcapolska.pl). Dodatkowo wymagana jest umiejętnością pracy w programie AutoCAD i CAD jak również znajomość programów pakietu Microsoft (Word, Excel, Power Point) oraz programów do projektowania 3D takich jak: Solid Edge i NX Unigrahpics lub podobnych. W zależności od specyfiki wykonywanych zadań atutem kandydata będzie m.in.: doświadczenie w zakresie obróbki metali i mechaniki precyzyjnej, umiejętność cięcia laserem oraz znajomość rysunku technicznego i wysokie umiejętności komunikacyjne. Warto pamiętać, że w tym zawodzie pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym ma być wykonywana praca (często wymagana jest znajomość innego języka), posiadania prawa jazdy kat. B, BE jak również niekiedy własnego samochodu. Przykładowe stawki płacy w zawodzie inżynier mechanik w wybranych krajach: Wielka Brytania: 7-35 funtów/godz./brutto bądź często informacja o płacy podawana jest w zestawieniu rocznym: 26.000-50.000 funtów/rocznie/brutto, Austria: 2070-3000 /euro/miesięcznie/brutto bądź w zestawieniu rocznym 42.000-70.000 euro/rocznie/brutto (jednakże możemy się spotkać również z informacją, iż wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od posiadanego doświadczenia i kwalifikacji zawodowych). Natomiast w Niemczech, minimalne stawki wynagrodzenia wynikają z umów zbiorowych dla poszczególnych br Opracowała: Justyna Grębicka Pośrednik pracy, 7
WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy OZ WUP we Włocławku 8