Skala [m ppt] Stratygrafia PROJEKT GEOLOGICZNO TECHNICZNY OTWORU WIERTNICZEGO w przypadku negatywnego wyniku wiercenia Profil Zjawiska geologi- Litologia wodne czny 0,0 m ppt 1,0 2,0 3,0 zlokalizowanych na działkach nr 2439/11, 2439/12 w Jarosławiu wła ciciel: Miejski O rodek Sportu i Rekreacji im. Burmistrza Adolfa Dietziusa CZ GEOLOGICZNA CZ TECHNICZNA projekt likwidacji otworu 4,0 5,0 gliny pylaste, piaszczyste (lessy) 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 11,0 12,0 13,0 14,0 Likwidacja materiałem ilastym lub gliniastym pochodz cym z wiercenia materiał nale y ubija w otworze 15,0 16,0 17,0 18,0 19,0 20,0 21,0 22,0 23,0 24,0 26,0 28,0 30,0 32,0 34,0 36,0 38,0 40,0 42,0 N E O G E N piaski, wiry, piaski ze wirem iłowce Likwidacja piaskiem lub rumoszem (materiał z wiercenia) przez zasypanie otworu od dna do stropu piasków i wirów w stropie warstwa izoluj ca z iłu Zał. 5.
Ska kala [m ppt] Stra tratygrafia Profil PROJEKTOWANE PROFILE OTWORÓW STUDZIENNYCH J-1-6 zlokalizowanych na działkach nr 2439/11, 2439/12 w Jarosławiu wła ciciel: Miejski O rodek Sportu i Rekreacji im. Burmistrza Adolfa Dietziusa CZ GEOLOGICZNA Zjawiska CZ TECHNICZNA Zarurowanie geologi- Litologia wodne i zafiltrowanie czny 0,0 m ppt 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 11,0 gliny pylaste, piaszczyste (lessy) obudowa betonowa beton otworu rura obsadowa 12,0 rura nadfiltrowa 13,0 14,0 15,0 16,0 17,0 18,0 19,0 20,0 21,0 22,0 23,0 24,0 N E O G E N 26,0 obsypka wirowa 28,0 28 m ppt 27 m ppt 30,0 32,0 34,0 36,0 piaski, wiry, piaski ze wirem filtr 32 m ppt kompaktonit Rury i filtr Rury PCV Φ=216 mm, Filtr szcz zczelinowy Φ=216 mm, grubo cianki 6mm Narz dzia Gryzer 311 mm 38,0 40,0 42,0 iłowce rura podfiltrowa 38 m ppt Zał.4.
A&B Flint Andrzej Bezkorowajny 32-800 Brzesko ul. Głowackiego 18 A Tel. 014 663 08 77; +48 601 834 132 e-mail: abflint@poczta.onet.pl PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH NA WYKONANIE SZE CIU OTWORÓW STUDZIENNYCH W UTWORACH NEOGENU SŁU CYCH DO POBORU I ZRZUTU WODY WYKORZYSTYWANEJ W POMPIE CIEPŁA W JAROSŁAWIU NA DZIAŁKACH NR 2439/11, 2439/12 Miejscowo : Gmina: Starostwo: Województwo: Zlewnia: Inwestor: Jarosław Jarosław Jarosław Podkarpackie San Urz d Miasta Jarosław 37-500 Jarosław ul. Rynek 1 Opracowali: mgr in. Andrzej Bezkorowajny nr upr. IV 0366 mgr in. Bernadetta Stochel Brzesko, sierpie 2008 r
SPIS TRE CI: 1. Wst p 2. CHARAKTERYSTYKA TERENU BADA 2.1. Poło enie administracyjne, morfologia i hydrografia 2.2. Omówienie wyników przeprowadzonych wcze niej prac geologicznych 2.3. Budowa geologiczna 2.4. Warunki hydrogeologiczne 3. Projektowane prace badawcze 4. Harmonogram wykonania robót 5. Opróbowanie wyrobisk 6. Sposób post powania z próbkami geologicznymi 7. Badania hydrogeologiczne 8. Okre lenie formy dokumentacji wynikowej bada 9. Ocena wpływu prac na rodowisko i przedsi wzi cia niezb dne dla wyeliminowania zagro e dla rodowiska zwi zanych z ich wykonaniem 10. Wytyczne dla inwestora oraz wykonawcy prac Zał czniki: 1. Wycinek mapy geologicznej w skali 1: 200 000 2. Wycinek mapy topograficznej w skali 1: 10 000 3. Kopia mapy sytuacyjno wysoko ciowej w skali 1: 500 4. Przewidywane profile geologiczno-techniczne studni 5. Schemat likwidacji otworów wiertniczych 1
1. Wst p Projekt prac geologicznych został wykonany na zlecenie: Urz du Miasta Jarosław 37-500 Jarosław ul. Rynek 1 Celem prac geologicznych jest wykonanie sze ciu otworów wiertniczych J-1, J-2, J-3, J-4, J-5, J-6 na terenie Miejskiego O rodka Sportu i Rekreacji im. Burmistrza Adolfa Dietziusa w Jarosławiu dla rozpoznania warunków hydrogeologicznych i okre lenia mo liwo ci wykorzystania wody ze studni w pompach ciepła. Inwestor potrzebuje uzyska mo liwo poboru i zatłaczania wody w ilo ci 60 70 m 3 /h. Dla realizacji tego zadania proponuje si wykorzysta czwartorz dowy poziom wodono ny zlokalizowany w aluwiach rzeki San. W tym celu zaprojektowano sze otworów (Zał.3 i 4). Ilo otworów i gł boko b dzie korygowana na bie co w zale no ci od uzyskiwanych w trakcie prac wyników bada i pomiarów. Projekt podlega zgłoszeniu do Starostwa Powiatowego na podstawie Art. 33 ust.4 ustawy Prawo Geologiczne i Górnicze W przypadku negatywnego otworu zostanie sporz dzona dokumentacja geologiczna likwidacji otworów studziennych zgodnie z Rozp. Min rodowiska z dnia 13 grudnia 2001 roku. 2. CHARAKTERYSTYKA TERENU BADA 2.1. Poło enie administracyjne, morfologia i hydrografia Omawiany teren prac poło ony jest na skraju Podgórza Rzeszowskiego (zwanego w tej cz ci Podgórzem Jarosławskim) i Doliny Dolnego Sanu. Administracyjnie nale y do powiatu gminy i miasta Jarosław. Projektowane otwory J-1, J-2, J-3, J-4, J-5, J-6 b d zlokalizowane na działkach nr 2439/11, 2439/12 poło onych przy ul. gen. Sikorskiego nale cych do Miejskiego O rodka Sportu i Rekreacji im. Burmistrza Adolfa Dietziusa. Morfologicznie teren prac poło ony jest na wysokiej terasie rzeki San płyn cej na wschód od miejsca projektowanych prac. Ukształtowanie powierzchni terenu jest zró nicowane. Na jego kształt wpływa budowa geologiczna oraz działalno erozyjna rzek i potoków. Rz dna terenu w miejscu otworu studziennego wynosi ok. 211 m npm. (Zał.2). Zlewni dla wód podziemnych i powierzchniowych omawianego terenu jest rzeka San - prawobrze ny dopływ Wisły. 2
2.2. Omówienie wyników przeprowadzonych wcze niej prac geologicznych W 1985 roku Przedsi biorstwo Zaopatrzenia Rolnictwa w Wod Wodrol w Rzeszowie wykonało na terenie MOSiR w Jarosławiu uj cie wody podziemnej składaj ce si z dwóch studni S-1 i S-2. Profile geologiczne obu studni s do siebie zbli one. Obie studnie ujmuj wirowo piaszczyst warstw wodono n mi szo ci od 4 do 6 m zalegaj c bezpo rednio na iłach mioce skich i przykryt około 30 m warstw glin (lessów). Studni S-1 odwiercono do gł boko ci 40,4 m, studnia S-2 osi gn ła gł boko 40,8 m. Po wykonaniu otworów w roku 1985 wydajno studni S-1 wynosiła 24,3 m 3 /h przy depresji eksploatacyjnej 2,2 m. Dla Otworu S-2 wydajno ustalono na 12,3 m 3 /h przy depresji 2,8 m. Ł czne zasoby uj cia dla obu studni ustalono na 36,6 m 3 /h przy depresji 2,2-2,8 m. Studnie zostały zlikwidowane. W projekcie wykorzystano nast puj ce materiały: 1. Atlas Hydrogeologiczny Polski, 2. Map hydrogeologiczn Polski w skali 1: 200 000. 3. Mapa topograficzna w skali 1: 10 000, ark. Jarosław, Jarosław O. Kombatantów 4. Mapa geologiczna w skali 1: 200 000 arkusz Przemy l. 5. Informacje z likwidacji studnie S-1, S-2. 2.3. Budowa geologiczna Teren z omawian działk zlokalizowany jest w obr bie zapadliska przedkarpackiego stanowi cego fragment rowu przedgórskiego Karpat. Podło e buduj utwory trzeciorz dowe nale ce do pi tra mioce skiego wykształcone głównie jako iłołupki, mułowce, piaski i piaskowce podpi tra jarosławskiego. S to utwory morskie o zró nicowanych mi szo ciach. Kolejne ogniwo w budowie geologicznej stanowi osady czwartorz dowe. Powstały w wyniku działalno ci lodowców i s pozostało ci po zlodowaceniu rodkowo i północnopolskim. Reprezentowane s przez utwory lessowe zlodowacenia północnopolskiego aluwialne gliny, iły, wiry, piaski i mady. Wiek tych osadów datowany jest na plejstocen i holocen. W rejonie projektowanych studni profil geologiczny jest nast puj cy: 0,0 0,5 m gleba 0,5 15,0 m glina jasno szaro ółta 15,0 18,0 m glina rdzawa 18,0 26,5 m glina ółta 26,5 31,0 m piaski drobne 3
31,0 33,0 m piaski rednie 33,0 37,4 m wir z piaskiem 37,4 40,4 m iły 2.4. Warunki hydrogeologiczne W rejonie projektowanych prac wyst puj dwa pietra wodono ne czwartorz dowe i trzeciorz dowe. Pierwsze z nich zbudowane jest z utworów czwartorz dowych powstałych głównie w wyniku działalno ci lodowca w plejstocenie. Mi szo ci takich pakietów warstw s bardzo zró nicowane uzale nione od powierzchni stropu utworów trzeciorz dowych. W rejonie projektowanej studni mi szo ta wznosi ok. 4 m. Warstw wodono n buduj wiry i piaski. Rozwini ty jest w nich porowy system wodono ny. Zwierciadło posiada charakter swobodny lub naporowy uzale niony od budowy litologicznej zwłaszcza od nieprzepuszczalnych kompleksów glin i iłów. Wyst puje na gł boko ci do kilkunastu m ppt. Wodono no utworów czwartorz dowych jest zmienna w profilu pionowym, jak i w rozprzestrzenieniu, ogólnie wysoka. Zasilanie nast puje na drodze infiltracji opadów atmosferycznych. Ogólny kierunek spływu wód podziemnych nast puje w kierunku rzeki San, która stanowi baz drena ow na tym terenie i płynie na wschód od omawianego obszaru drenuj c ten teren. Pi tro trzeciorz dowe buduj utwory warstw grabowieckich i jarosławskich zaliczanych do miocenu. Warstw wodono n stanowi piaski, piaskowce, iły i iłowce o zmiennych parametrach hydrogeologicznych uzale nionych w głównej mierze od wykształcenia facjalnego i udziału frakcji piaszczystych oraz mi szo ci utworów kolektorskich. Buduj one pakiet warstw o zró nicowanym stopniu konsolidacji osadów. S to na przemian ległe warstwy piasków piaskowców i iłów. Wodono no jest zmienna, ogólnie niska. Projektowane prace pozwol na uszczegółowienie warunków hydrogeologicznych, co zastanie przedstawione w dokumentacji geologicznej. 3. Projektowane prace badawcze Projektowane otwory odwiercone zostan systemem mechaniczno-obrotowym na płuczk wodn urz dzeniem typu np. URB lub innym pozwalaj cym na osi gni cie celu wiercenia. rednice otworów wynios 311 mm, gł boko projektowana ka dego z otworów - 42 m lub do osi gni cia stropu iłów mioce skich. W czasie wiercenia nale y zwraca baczn 4
uwag na: zachowanie si wody w otworze, prac widra, post p wiercenia oraz ewentualne tworzenie si płuczki samorodnej. Otwory projektuje si zabudowa filtrem φ 216 mm o nast puj cej konstrukcji: rura pod filtrowa ok. 2 m, cz czynna o długo ci 3 6 m, rura nad filtrowa o długo ci zale nej od gł boko ci otworu. rura obsadowa φ 400-450 mm o długo ci 10 m zacementowana do powierzchni terenu. Posadowienie kolumny osłonowej nale y przeprowadzi w twardoplastycznych glinach Po zapuszczeniu filtra nale y wykona obsypk ze wiru o granulacji 3-5 mm od dna otworu do gł boko ci ok. 26 m ppt. (w zale no ci od stwierdzonej budowy geologicznej), nast pnie od tej gł boko ci do powierzchni terenu nale y wykona uszczelnienie kompaktonitem i cementem. Wymagana jest szczelno studni na przelocie przez gliny. Wyloty studni powinny by zaopatrzone w kryzy lub zasuwy umo liwiaj ce monta i demonta ruroci gów do poboru i zrzutu wody. Instalacje te musz wytrzyma ci nienie od 5 do 10 atmosfer. Wskazana jest cementacja za pomoc rurek zapuszczonych wzdłu kolumny filtrowej ponad uszczelnienie kompaktonitowe. 4. Harmonogram wykonania robót Projektowane prace powinny by wykonane na podstawie zgłoszonego projektu i w porozumieniu z Inwestorem i wła cicielem gruntu Kolejno wykonania prac: - wytyczenie lokalizacji wiercenia; - wykonanie i opróbowanie wyrobisk pod nadzorem uprawnionego geologa - wiercenie rurowanie i cementacja rury obsadowej - stójka na wi zanie cementu co najmniej 48 h dla ka dego otworu - wiercenie, rurowanie, zafiltrowanie i cementacja otworów - oczyszczenie otworu - stójka na wi zanie cementu co najmniej 48 h dla ka dego otworu - przeprowadzenie pompowania próbnego oraz próby zatłaczania wody po całkowitym zastygni ciu uszczelnienia cementowego. - uporz dkowanie terenu prac. Na prace wiertnicze przewiduje si ok. 30 dni, pompowanie b dzie trwało od 6 do 10 dni. Prace zostan wykonane do ko ca 2009 roku. 5
5. Opróbowanie wyrobisk Próby skał w czasie wiercenia otworu nale y pobiera : - dla okre lenia profilu geologicznego - próba wody do analizy fiz-chem i bakteriologicznej zostanie pobrana przez SANEPID, który wykona równie badania przydatno ci tej wody do spo ycia. 6. Sposób post powania z próbkami geologicznymi Wszystkie próbki kwalifikuj si jako próbki czasowego przechowywania i dlatego nie podlegaj przekazaniu organowi pa stwowej administracji geologicznej. B d one przechowywane u wykonawców poszczególnych etapów bada do czasu zatwierdzenia dokumentacji powykonawczej, a nast pnie zlikwidowane. 7. Badania hydrogeologiczne Po zafiltrowaniu otworu nale y przeprowadzi próbne pompowanie oczyszczaj ce w celu usuni cia mechanicznych zanieczyszcze i wst pnego okre lenia parametrów studni. Pompowanie oczyszczaj ce powinno trwa tak długo, a uzyska si wod klarown woln od ziaren piasku oraz zawiesiny przewidywany czas trwania ok. 24 godz. W czasie pompowania dokonuje si pomiaru wydatków i depresji, a po jego zako czeniu obserwacje wzniosu wody w otworze, a do ostatecznego ustalenia si zwierciadła wody. Nast pnie nale y wykona próbne pompowanie w celu ustalenia maksymalnej wydajno ci otworu, przy trzech ró nych depresjach do momentu ustabilizowania zwierciadła wody w otworze, nie krócej ni 72 h. Na podstawie tych obserwacji zostan wyliczone parametry studni: wydajno i współczynnik filtracji oraz okre lone zasoby eksploatacyjne. Woda z próbnego pompowania zostanie odprowadzona do kanalizacji burzowej. Geolog dokumentuj cy powinien na bie co korygowa projekt w zakresie lokalizacji, konstrukcji filtra, ko cowej gł boko ci posadowienia rur osłonowych, cementacji oraz sposobu próbnego pompowania w zale no ci od uzyskiwanych wyników. Po wykonaniu otworów Inwestor powinien zleci wykonanie inwentaryzacji geodezyjnej i zgłosi studnie jako obiekty budowlane w Urz dzie Gminy. 8. Okre lenie formy dokumentacji wynikowej bada Po wykonaniu projektowanych bada opracowana zostanie dokumentacja wynikowa w formie dokumentacji hydrogeologicznej zasobów eksploatacyjnych. 6
Powinna ona by wykonana z zastosowaniem przepisów Rozporz dzenia Ministra rodowiska, z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie okre lenia przypadków, w których jest konieczne sporz dzenie innej dokumentacji geologicznej (Dz.U.Nr 152, poz.1741). 9. Ocena wpływu projektowanych prac na rodowisko i przedsi wzi cia niezb dne dla wyeliminowania zagro e dla rodowiska zwi zanych z ich wykonaniem Wykonywanie robót geologicznych, a zwłaszcza wiertniczych, niesie ryzyko stworzenia zagro e dla rodowiska i bezpiecze stwa publicznego. Spowodowane to jest specyfik tych robót polegaj cych na przewiercaniu interwału, w którym mog znajdowa si ruroci gi prowadz ce ró nego rodzaju media, kable energetyczne, zbiorniki podziemne, kanalizacja itp. Oprócz tego istnieje mo liwo zakłócenia naturalnego obiegu wód gruntowych. Bior c powy sze pod uwag nale y przyj, i w zakresie działa dla wyeliminowania zagro e rodowiska i bezpiecze stwa publicznego zwi zanych z wykonywaniem prac terenowych: 1/ odpowiedzialno za szczegółow lokalizacj punktów wierce przejmie inwestor, na którym ci y odpowiedzialno szczegółowego rozpoznania infrastruktury podziemnej terenu bada, 2/ wykonawcy wierce zachowaj szczególn ostro no podczas wykonywania robót wiertniczych i b d przestrzega nast puj cych zalece : a) Teren wokół wiertni powinien by zabezpieczony przed dost pem osób postronnych. b) Na granicy terenu obj tego robotami powinny by zainstalowane tablice informacyjno ostrzegawcze. c) W miejscach dost pnych b dzie znajdowa si podstawowy sprz t ga niczy. d) W miejscu znanym wszystkim pracownikom b dzie umieszczona apteczka z podstawowymi rodkami opatrunkowymi i lekami. e) Pracownicy powinni posiada odpowiednie przeszkolenia w zakresie bhp oraz posiada aktualne badania lekarskie. f) Na terenie wiercenia b dzie si znajdowa instrukcja post powania w czasie wypadku oraz instrukcja post powania w czasie po aru g) W przypadku czasowego wstrzymania robót otwór powinien by zabezpieczony przed zasypaniem oraz przed dost pem osób nieupowa nionych. h) W czasie robót nie wolno przebywa na terenie budowy osobom postronnym. i) Pracownicy w czasie robót powinni posiada ubrania ochronne 7
j) Na terenie wiercenia powinny by dost pne numery telefoniczne pogotowia ratunkowego i stra y po arnej. 10. Wytyczne dla Inwestora oraz wykonawcy prac 1. Dla rozwi zania postawionego zadania projektuje si wykonanie 6 otworów studziennych próbnego pompowania oraz zatłaczania wody do studni ujmuj cych neoge ski poziom wodono ny. 2. Projekt niniejszy nale y przesła w czterech egzemplarzach w celu zgłoszenia w Wydziale Ochrony rodowiska Rolnictwa i Le nictwa, w Starostwie Powiatowym w Jarosławiu. 3. W oparciu o uzyskane wyniki z projektowanych prac nale y opracowa dokumentacj geologiczn inn wg Rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 13 grudnia 2001r. 4. Geolog dokumentuj cy b dzie na bie co korygował projekt w zakresie konstrukcji filtra, ko cowej gł boko ci oraz sposobu próbnego pompowania i zatłaczania wód w zale no ci od uzyskanych wyników. 5. Otwory nale y traktowa jako poszukiwawcze nie gwarantuj ce uzyskania wody. 8
WYCINEK MAPY GEOLOGICZNEJ POLSKI Arkusz Przemy l wg. Borysławski A., Gucik Stefan, Paul Zbigniew, l czka Andrzej, Wójcik Antoni, ytko Kazimierz 1980 Skala 1: 200 000 Teren prac mh mady rzeczne (holocen) f H mułki, piaski i wiry rzeczne (holocen) f B mady, mułki, piaski i wiry rzeczne (neoplejstocen) I B lessy (neoplejstocen) gzp glina zwałowa (mezoplejstocen) pkp piaski mi dzymorenowe (mezoplejstocen) Zał. 1.