w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz postanowienia przekształconej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków Ogólnopolska konferencja Świadectwa charakterystyki energetycznej dla budynków komunalnych. Oświetlenie publiczne. Tomasz Gałązka Ministerstwo Infrastruktury Departament Rynku Budowlanego i Techniki Kraków, 27 września 2010 r. 1
WSTĘP System oceny energetycznej budynków obowiązuje w Polsce od dnia 1 stycznia 2009 r. i wynika z postanowień dyrektywy 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Obejmuje on: obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków oraz ich części; obowiązek regularnych kontroli kotłów opalanych paliwem nieodnawialnym oraz urządzeń chłodniczych w systemach klimatyzacji; wprowadzenie minimalnych wymagań dotyczących standardu energetycznego nowych budynków; 2
wprowadzenie minimalnych wymagań dotyczących standardu energetycznego dużych budynków istniejących, podlegających ważniejszej renowacji; zalecenia rozpatrzenia opłacalności zastosowania w budynkach nowowznoszonych, o powierzchni użytkowej większej niż 1000 m 2, najefektywniejszych pod względem energetycznym systemów alternatywnych. 3
WDROŻENIE PRZEPISÓW DYREKTYWY W SPRAWIE CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ: Nowelizacja ustawy Prawo budowlane: - ustawa z dnia 19 września 2007 r. o zmianie ustawy Prawo budowlane, - ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zmiana rozporządzeń: - rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie, - rozporządzenie Ministra Infrastruktury 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. 4
Wydanie trzech nowych rozporządzeń: - rozporządzenie w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, - rozporządzenie w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej, - rozporządzenie w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. 5
NOWELIZACJA USTAWY PRAWO BUDOWLANE Z SIERPNIA 2009 R. ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2009 r. Nr 161, poz. 1279). Najważniejsze zmiany w stosunku do dotychczasowego brzmienia ustawy. określenie sytuacji, w których powstaje obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej lokalu mieszkalnego, wprowadzenie reguł postępowania oraz odpowiedzialności dla osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, określenie sytuacji prawnych w wyniku których następuje utrata uprawnień do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej budynków, 6
Najważniejsze zmiany w stosunku do dotychczasowego brzmienia ustawy (cd). doprecyzowanie zasad prowadzenia rejestrów osób uzyskujących uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej, wprowadzenie obowiązku zawarcia ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej dla osób sporządzających świadectwa, rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do sporządzania świadectw. 7
UBEZPIECZENIE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ OSOBY SPORZĄDZAJĄCEJ ŚWIADECTWA CHARAKTERYSTYKI ENERGETYCZNEJ BUDYNKU. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. Nr 224 poz. 1802). szczegółowy zakres ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej osoby sporządzającej świadectwa charakterystyki energetycznej za szkody wyrządzone w związku ze sporządzaniem świadectwa charakterystyki energetycznej, termin powstania obowiązku ubezpieczenia, minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia. 8
KIERUNKI ZMIAN PRZEPISÓW W KONTEKŚCIE PRZEKSZTAŁCENIA DYREKTYWY Cel i zakres przekształcenia dyrektywy: wyjaśnienie i uproszczenie niektórych przepisów, rozszerzenie zakresu dyrektywy, wzmocnienie istniejących rozwiązań, Wdrażanie dyrektywy 2002/91/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. data ogłoszenia dokumentu: 19 maja 2010 r. data wejścia w życie: 8 lipca 2010 r. data transpozycji: 9 lipca 2012 r. ustanowienie wiodącej roli sektora publicznego, skuteczniejsza promocja opłacalnej ekonomicznie poprawy jakości energetycznej budynków, wykorzystanie potencjału w zakresie działań optymalnych pod względem kosztów, skutkujących osiągnięciem oszczędności energii w budynkach. 9
Nowe pojęcia Optymalny pod względem kosztów poziom wymagań minimalnych dotyczących charakterystyki energetycznej budynków. poziom optymalny pod względem kosztów poziom charakterystyki energetycznej skutkujący najniższym kosztem w trakcie szacunkowego ekonomicznego cyklu życia Charakterystykę energetyczną oblicza się zgodnie z metodologią, której ramy określono w załączniku do dyrektywy. Wymagania minimalne dotyczące charakterystyki energetycznej budynków ustala się tak aby osiągnąć poziom optymalny pod względem kosztów. Obliczanie poziomów optymalnych pod względem kosztów następuje zgodnie z ramami metodologii porównawczej. Ramy metodologii porównawczej opracowuje Komisja. 10
Nowe pojęcia Budynek o niemal zerowym zużyciu energii budynek o niemal zerowym zużyciu energii oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej. Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z energii ze źródeł odnawialnych, w tym energii ze źródeł odnawialnych wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu. Zgodnie z postanowieniami przekształconej dyrektywy Państwa członkowskie zapewniają aby: do dnia 31 grudnia 2020 r. wszystkie nowe budynki były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii; po dniu 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane przez władze publiczne oraz będące ich własnością były budynkami o niemal zerowym zużyciu energii. 11
Nowe pojęcia Krajowe plany Państwa członkowskie opracowują krajowe plany mające na celu zwiększenie liczby budynków o niemal zerowym zużyciu energii. Zawartość planu: definicja budynków o niemal zerowym zużyciu energii, pośrednie cele służące poprawie charakterystyki energetycznej nowych budynków na rok 2015, informacje na temat polityk i środków finansowych lub innych środków przyjętych w celu promowania budynków o niemal zerowym zużyciu energii. 12
Pozostałe zmiany w stosunku do dyrektywy 2002/91/WE. Budynki istniejące (art. 7): wzmocnienie przepisu poprzez ustanowienie wymogu spełniania przez wszystkie istniejące budynki poddawane ważniejszej renowacji wymagań charakterystyki energetycznej oraz wymogu określenia wymagań charakterystyki energetycznej również dla elementów budynków. Systemy techniczne budynku (art. 8): nowy przepis wymaga określenia wymagań charakterystyki energetycznej dla systemów technicznych budynków Zachęty finansowe i bariery rynkowe (art. 10): artykuł został dodany w celu podkreślenia znaczenia odpowiedniego finansowania. Państwa członkowskie sporządzają wykaz aktualnych i proponowanych środków. Komisja przedstawia analizę dostępnych środków finansowych. 13
Świadectwa charakterystyki energetycznej (art. 11-13): zapewnienie wydawania i dopracowanie treści świadectw, obowiązku wystawienia świadectw charakterystyki energetycznej w budynkach zajmowanych przez władze publiczne oraz umieszczenia ich w widocznym miejscu. Dotyczy to budynków o powierzchni użytkowej powyżej 500 m 2. ustanowienie wymogu podawania w reklamach wskaźnika charakterystyki energetycznej zawartego w świadectwie przy okazji wystawienia na sprzedaż lub pod wynajem Przeglądy systemów ogrzewania i systemów klimatyzacji (art. 14-16) Niezależni eksperci i systemy kontroli (art. 18 i załącznik II): zapewnienie większej elastyczności w zakresie przeglądów systemów klimatyzacji, zapewnienie niezależnych systemów kontroli świadectw charakterystyki energetycznej i sprawozdań z przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji. 14
Przegląd (art. 19): wyznaczono datę dokonania oceny dyrektywy w świetle zdobytego doświadczenia i postępów poczynionych podczas jej stosowania. wyznaczona data: do dnia 1 stycznia 2017 r. przedstawienie propozycji zmian, jeśli jest to konieczne. Transpozycja (art. 28): dwa lata po wejściu w życie dyrektywy przyjęcie i publikacja środków transpozycji dyrektywy (przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne) dwa lata i sześć miesięcy lub trzy lata po wejściu w życie dyrektywy stosowanie przepisów krajowych w odniesieniu do stosowania art. 12 ust. 1 i 2 (wydawanie świadectw charakterystyki energetycznej dla wobec pojedynczych modułów budynków, które są wynajmowane) do dnia 31 grudnia 2015 r. 15
Sankcje (Art. 27) Państwa członkowskie są zobowiązane do ustanowienia i wdrożenia zasad obowiązujących w przypadku naruszenia krajowych przepisów przyjętych na mocy niniejszej dyrektywy. Kary powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. W ciągu 2 lat i 6 miesięcy Komisja jest powiadamiana o zastosowanych środkach. 16
Zmiany w przepisach krajowych Wdrażanie dyrektywy 2002/91/WE ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) regulacje dot. obowiązków sporządzania świadectw i wykonania przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji, delegacja do sporządzenia krajowego planu, system kontroli świadectw i przeglądów systemów ogrzewania i klimatyzacji rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690, z 2003 r. z późn. zm.) Wymagania dotyczące charakterystyki energetycznej dla budynków nowych i przebudowywanych, wymagania dotyczące systemów technicznych, poziom optymalny pod względem kosztów budynek o niemal zerowym zużyciu energii 17
rozporządzenie Ministra Infrastruktury 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133) obowiązek rozważenia systemów alternatywnych obowiązujący dla nowych budynków, wymagania dot. nowych budynków rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz. U. Nr 201, poz. 1240) metodologia obliczania charakterystyki energetycznej budynków, zakres świadectw charakterystyki energetycznej budynków rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (Dz. U. 120, poz. 1134) wzory sprawozdań z przeglądu systemów ogrzewania i klimatyzacji 18