Postępowanie z odpadami powstałymi: w stacjach obsługi pojazdów i warsztatach mechanicznych, podczas budowy i remontów, w kotłowniach lokalnych

Załącznik nr 23 Postępowanie z odpadami powstałymi: w stacjach obsługi pojazdów i warsztatach mechanicznych, podczas budowy i remontów, w kotłowniach lokalnych Styczeń 2008

Spis Treści ZAŁĄCZNIK NR 23 1 Postępowanie z odpadami w miejscu ich powstania... 5 1.1 Wymogi formalno prawne... 5 1.2 Identyfikacja i klasyfikowanie odpadów... 7 2 Zbieranie odpadów w miejscach ich powstawania... 7 2.1 Oznakowanie... 8 2.2 Transport wewnętrzny... 8 3 Postępowanie z poszczególnymi rodzajami odpadów przewidzianymi do wytwarzania... 8 3.1 Postępowanie z olejami... 8 3.2 Postępowanie z odpadami zawierającymi azbest... 11 3.2.1 Oznakowanie... 12 3.2.2 Obowiązki wykonawcy prac podlegających usuwaniu wyrobów zawierających azbest... 13 3.2.3 Zasady postępowania przy transporcie odpadów zawierających azbest 16 3.3 Odpady niebezpieczne... 18 3.4 Odpady komunalne... 27 3.5 Odpady opakowaniowe... 28 3.6 Odpady przemysłowe... 31 4 Odpady powstałe w wyniku udzielania świadczeń w miejscu wezwania oraz odpady z wypadków... 37 2

Spis Tabel Tabela 1. Nieorganiczne środki do konserwacji i impregnacji drewna (kod 03 02 04).... 18 Tabela 2. Inne środki do konserwacji i impregnacji drewna zawierające substancje niebezpieczne (kod 03 02 05)... 19 Tabela 3. Odpady z usuwania farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki i organiczne lub inne substancje niebezpieczne (08 01 17).... 19 Tabela 4. Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (13 02 08).... 20 Tabela 5. Szlamy z odwadniania olejów w separatorach (13 05 02).... 20 Tabela 6. Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach (13 05 08).... 21 Tabela 7. Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników (14 06 03).... 21 Tabela 8. Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (15 01 10).... 22 Tabela 9. Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (15 02 02)... 22 Tabela 10. Filtry olejowe (16 01 07).... 23 Tabela 11. Płyny hamulcowe (16 01 13).... 23 Tabela 12. ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy (16 02 13)... 24 Tabela 13. Baterie i akumulatory ołowiowe (16 06 01).... 25 Tabela 14. Materiały izolacyjne zawierające azbest (17 06 01)... 25 Tabela 15. Inne materiały izolacyjne zawierające substancje niebezpieczne (17 06 03).... 26 Tabela 16. Materiały konstrukcyjne zawierające azbest (17 06 05)... 26 Tabela 17. Papier i tektura (20 01 01).... 27 Tabela 18. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne (20 03 01)... 27 Tabela 19. Odpady z czyszczenia ulic i placów (20 03 03).... 28 Tabela 20. Odpady ze studzienek kanalizacyjnych (20 03 06)... 28 Tabela 21. Opakowania z papieru i tektury (15 01 01).... 28 Tabela 22. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 02).... 29 Tabela 23. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 04).... 29 Tabela 24. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 05).... 30 3

Tabela 25. Opakowania ze szkła (15 01 07)... 30 Tabela 26. śuŝle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (10 01 01)... 31 Tabela 27. Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania inne niŝ 15 02 02 (15 02 03).... 31 Tabela 28. ZuŜyte opony (16 01 03)... 32 Tabela 29. Okładziny hamulcowe nie zawierające azbestu (16 01 12).... 32 Tabela 30. Metale Ŝelazne (16 01 17).... 32 Tabela 31. Metale nieŝelazne (16 01 18).... 33 Tabela 32. Tworzywa sztuczne (16 01 19).... 33 Tabela 33. Szkło (16 01 20)... 33 Tabela 34. ZuŜyte urządzenia (elektrotechniczne) (16 02 14)... 34 Tabela 35. Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia ( 17 01 01)... 34 Tabela 36. Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia ( 17 01 07)... 35 Tabela 37. Usunięte tynki, tapety, okleiny (17 01 80).... 35 Tabela 38. Drewno (17 02 01)... 36 Tabela 39. śelazo i stal (17 04 05).... 36 Tabela 40. Kable (17 04 11).... 36 4

1 Postępowanie z odpadami w miejscu ich powstania 1.1 Wymogi formalno prawne Analizując przepisy ustawy o odpadach naleŝy stwierdzić, Ŝe nakładają one na wytwarzających i posiadaczy odpadów następujące obowiązki : 1. Planowanie, projektowanie, prowadzenie działań tak aby : zapobiegać powstaniu odpadów lub ograniczyć ich ilość oraz negatywne oddziaływanie na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu uŝytkowania produktów, zapewnić zgodny z zasadami ochrony środowiska odzysk, jeśli nie udało się zapobiec powstaniu odpadów, zapewnić zgodnie z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwianie odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi (art. 5), 2. Stosowania takich sposobów produkcji lub form usług oraz surowców i materiałów, które zapobiegają powstaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na moŝliwie najniŝszym poziomie ich ilość, a takŝe ograniczają negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagroŝenie Ŝycia lub zdrowia ludzi (art. 6), 3. Poddawania odzyskowi lub unieszkodliwieniu odpadów w miejscu ich powstania (art. 9, ust.1), 4. Zbieraniu odpadów selektywnie (art. 10, 11), 5. Transportowania odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstania do miejsc odzysku lub unieszkodliwienia z zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie towarów niebezpiecznych (art. 11, pkt. 4), 6. Uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeŝeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyŝej 0,1 Mg/rok (art. 17 ust. 1 pkt 1), 7. PrzedłoŜenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobie gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeŝeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg/rok albo powyŝej 5 Mg rocznie odpadów innych niŝ niebezpieczne (art. 17 ust. 1 pkt 2), 8. Uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, które powstają w związku z eksploatacją instalacji jeŝeli wytwarza powyŝej 1 Mg/rok odpadów niebezpiecznych albo powyŝej 5 tysięcy Mg/rok odpadów innych niŝ niebezpieczne (art. 17 ust. 2), 5

9. Dwa miesiące przed rozpoczęciem działalności powodującej powstanie odpadów niebezpiecznych lub zmianą tej działalności wpływającą na rodzaj, ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych lub sposób gospodarowania nimi naleŝy przedłoŝyć właściwemu organowi wniosek o zatwierdzeniu programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi, do którego dołącza się ten program (art. 19), 10. Działać zgodnie z decyzją zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (art. 23 ust. 1), 11. W terminie 30 dni przed rozpoczęciem działalności powodującej powstanie odpadów lub zmianę tej działalności wpływającą, na rodzaj lub ilość wytwarzanych odpadów lub sposobów gospodarowania nimi przedłoŝyć właściwemu organowi informację o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (art. 24), 12. Przystąpić do rozpoczęcia działalności powodującej powstanie odpadów, jeŝeli organ właściwy do przyjęcia informacji w terminie 30 dni od dnia złoŝenia informacji nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji (art. 24 ust. 5), 13. PrzedłoŜenia, po zobowiązaniu przez Starostę, wniosku o zatwierdzeniu programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi w przypadku stwierdzenia przez Starostę na podstawie złoŝonej informacji lub własnych ustaleń, Ŝe odpady niebezpieczne wytworzone w ilości do 100 kg rocznie mogą powodować, ze względu na ich ilość lub rodzaj, zagroŝenie dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub środowiska (art. 24 ust. 6), 14. Przekazywania odpadów wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, chyba Ŝe działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia (art. 25 pkt 2), 15. Uwzględnienia we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych lub decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpieczny i wymagań przewidzianych dla wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania i transportu odpadów (art. 31 ust. 2), 16. Usunięcia odpadów z miejsc nie przeznaczonych do ich składowania lub magazynowania, zgodnie z decyzją wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (art. 34 ust. 1), 17. Prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów zgodnie z przyjętym katalogiem odpadów i lista odpadów niebezpiecznych (art. 36 ust. 1), 18. Przedstawienia dokumentów ewidencji odpadów na Ŝądanie organów prowadzących kontrolę (art. 36 ust. 11), 19. Postępowania szczególnie z określonymi rodzajami odpadów (art. 38, 39, 40, 41, 42, 43), 20. Magazynowania odpadów na terenie, do którego posiada się tytuł prawny (art. 63 ust. 1), 6

21. Magazynowania odpadów przeznaczonych do odzysku lub unieszkodliwienia, z wyjątkiem składowania jeŝeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłuŝej jednak niŝ przez okres 3 lat (art. 63 ust. 3), 22. Magazynowania odpadów przeznaczonych do składowania jedynie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów, nie dłuŝej jednak niŝ przez okres 1 roku (art. 63 ust. 4). 1.2 Identyfikacja i klasyfikowanie odpadów Odpady powstałe w trakcie realizacji usługi w jednostkach usługowych oraz w ośrodkach badawczo-rozwojowych zakresie mechaniki pojazdowej zbiera się selektywnie w miejscach ich powstawania z podziałem na odpady niebezpieczne oraz inne niŝ niebezpieczne. Klasyfikowanie odpadów następuje w celu identyfikacji właściwego sposobu postępowania z określonymi rodzajami odpadów wytworzonych w trakcie wykonywania usług oraz prac badawczych i doświadczalnych: odpady zawierające: chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, zawierające substancje niebezpieczne, nazywane są odpadami niebezpiecznymi. Odpady te mogą być mieszaniną odpadów w których występują tylko odpady niebezpieczne w postaci domieszki; odpady które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych nazywane są odpadami komunalnymi ; odpady zawierające opakowania z wykluczeniem opakowań po substancjach niebezpiecznych odpady opakowaniowe pozostałe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych oraz komunalnych nazywane są odpadami przemysłowymi. 2 Zbieranie odpadów w miejscach ich powstawania Odpady zbiera się selektywnie w miejscach ich powstawania, uwzględniając sposób ich unieszkodliwiania lub proces odzysku. 7

Odpady te zbiera się do pojemników, dopuszczone jest tez zbieranie do worków jednorazowego uŝycia z folii polietylenowej, nieprzezroczystych, wytrzymałych, odpornych na działanie wilgoci i środków chemicznych, z moŝliwością jednokrotnego zamknięcia. Worki jednorazowego uŝycia umieszcza się na stelaŝach lub w sztywnych pojemnikach (jednorazowego lub wielokrotnego uŝycia). Pojemniki te umieszcza się w miejscach powstawania odpadów. 2.1 Oznakowanie KaŜdy pojemnik i kaŝdy worek jednorazowego uŝycia powinny posiadać: widoczne oznakowanie, świadczące o rodzaju odpadów w nich przechowywanych; widoczne oznakowanie, świadczące o miejscu pochodzenia odpadów. 2.2 Transport wewnętrzny Transport wewnętrzny odpadów niebezpiecznych z miejsca powstawania do miejsca magazynowania, unieszkodliwiania lub odbioru odbywa się środkami transportu przeznaczonymi do tego celu. 3 Postępowanie z poszczególnymi rodzajami odpadów przewidzianymi do wytwarzania Zaprezentowano grupy odpadów, które naleŝą do najczęściej powstających w jednostkach usługowych i naukowo badawczych. Odpady które nie zostały ujęte w poniŝszym przykładowym wykazie wymagają analogicznego postępowania. 3.1 Postępowanie z olejami Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 4 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz.U. Nr 2004.192.1968) definiuje,iŝ oleje odpadowe zbiera się i magazynuje selektywnie według wymagań wynikających ze sposobu ich przemysłowego wykorzystania lub unieszkodliwiania. 8

Podczas zbierania i magazynowania olejów odpadowych jest niedopuszczalne ich mieszanie z innymi odpadami i substancjami, w tym zwłaszcza z odpadami stałymi, odpadami PCB, olejem napędowym, olejem opałowym, płynami chłodniczymi, płynami hamulcowymi oraz innymi substancjami i preparatami chemicznymi niebędącymi olejami; dopuszcza się mieszanie róŝnych rodzajów olejów odpadowych, jeŝeli nie wpłynie to negatywnie na proces ich odzysku lub unieszkodliwiania. Oleje odpadowe muszą być zbierane się do szczelnych pojemników, wykonanych z materiałów trudno palnych, odpornych na działanie olejów odpadowych, odprowadzających ładunki elektryczności statycznej, wyposaŝonych w szczelne zamknięcia, zabezpieczonych przed stłuczeniem. Na pojemnikach naleŝy umieścić w miejscu widocznym: napis OLEJ ODPADOWY. Pojemniki do zbierania olejów odpadowych mogą być stosowane w rotacji pomiędzy wytwórcą a ich kolejnym posiadaczem, miejscem odzysku albo unieszkodliwiania. Oleje odpadowe naleŝy magazynować w miejscach utwardzonych, zabezpieczonych przed zanieczyszczeniami gruntu i opadami atmosferycznymi, wyposaŝonych w urządzenia lub środki do zbierania wycieków tych odpadów. 9

Rys. 3-1. Schemat postępowania z olejami odpadowymi w celu zakwalifikowania ich do właściwego procesu odzysku albo unieszkodliwiania (Dz. U. Nr 2004.192.1968). Oleje Odpadowe Oznaczenie zawartości chloru i PCB olej zawiera powyŝej 50 mg kg PGR lub powyŝej 0,2 o wagowo chloru olej nie zawiera więcej niŝ 50 mg/kg PCB i nie więcej niŝ 0,2 % wagowo chloru oznaczenie kryteriów wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi 192/1968/2004 olej spełnia wszystkie kryteria określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia olej nie spełnia jednego lub więcej kryteriów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia oznaczenie kryteriów wymienionych w załączniku nr 3 do rozporządzenia olej nie posiada cech określonych załączniku nr 3 olej posiada jedną z cech określonych w załączniku nr 3 OZYSK W CELU UZYSKANIA OLEJÓW BAZOWYCH INNE METODY ODZYSKU UNIIESSZKODLIIWIIANIIE 10

3.2 Postępowanie z odpadami zawierającymi azbest Postępowanie z odpadami zawierającymi azbest zostało określone w przyjętym uchwałą programie usuwania azbesty z terenu miasta. Zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Szczecina z dnia 24 września 2001 r. Nr XLIII/915/01 miasto Szczecin opracowało pilotaŝowy program pn. SZCZECIN BEZ AZBESTU, który stanowi II etap Ramowego programu likwidacji azbestu z zabudowy miejskiej Szczecina. Nie wszystkie wyroby zawierające azbest są groźne dla zdrowia człowieka. Negatywne oddziaływanie na zdrowie człowieka i środowisko naturalne dotyczy głównie wyrobów o uszkodzonej strukturze zewnętrznej, które stwarzają niebezpieczeństwo emisji azbestu do powietrza atmosferycznego. W takich przypadkach, gdy materiał zawierający azbest jest uszkodzony, zwłaszcza azbest o gęstości objętościowej mniejszej niŝ 1000 kg/m3 lub zawierający krokidolit, obowiązkiem właściciela jest podjęcie działań wymiennych, które w określonych sytuacjach powinny obywać się pod stałym nadzorem technicznym prawidłowości wykonywania prac ze strony wykonawcy robót oraz przy zachowaniu określonych w planie prac warunków ochrony pracowników i środowiska. Po przeprowadzeniu wstępnej oceny technicznej wyrobu z azbestem zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 roku w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649), moŝna podjąć odpowiednie kroki postępowanie z nim. W przypadku, gdy wyrób nie został zakwalifikowany do wymiany naleŝy go zabezpieczyć przez: a) zamknięcie przestrzeni, w której znajdują się wyroby zawierające azbest, szczelna przegrodą bez naruszenia samego wyrobu; b) lub pokrycie wyrobu lub powierzchni zawierającej azbest szczelną powłoką z głęboko penetrujących środków wiąŝących azbest, posiadających odpowiednią aprobatę techniczną; c) naleŝy ponadto wyeliminować jakąkolwiek obróbkę mechaniczną przy pracach zabezpieczających. W przypadku, kiedy występujący azbest zakwalifikowano do I-szej grupy pilności, prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest naleŝy przeprowadzić jak najszybciej ze względu na szkodliwość wyrobów. Przepisy prawne regulują szereg zasad jak właściwie postępowanie z wyrobami zawierającymi azbest na kaŝdym etapie ich unieszkodliwiania ze środowiska pracy lub miejsc zamieszkania. Prawidłowość prowadzenia prac polegających na usuwaniu wyrobów, potwierdza się wynikiem badania jakości powietrza przeprowadzonego przez akredytowane laboratorium. 11

Usunięcie azbestu lub wyrobów zawierających azbest powinno odbywać się w taki sposób, aby nie stwarzać zagroŝenia dla środowiska i zdrowia ludzi. 3.2.1 Oznakowanie Niestety większość wyrobów, jak nie wszystkie, które zawierają w swoim składzie szkodliwy azbest nie jest w ogóle oznakowana. Według rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 roku (Dz. U. Nr 192, poz. 1876) kaŝdy właściciel, zarządca lub uŝytkownik jest zobowiązany do oznakowania wyrobów zawierających azbest według wzoru zamieszczonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Tam, gdzie jest niemoŝliwe umieszczenie trwałego oznakowania, oznakowanie umieszcza się w widocznym miejscu w kaŝdym pomieszczeniu, w którym instalacja bądź urządzenie zawierające azbest występuje. Dodatkowo, naleŝy dodać ostrzeŝenie w postaci napisu: Pomieszczenie zawiera azbest. Ponadto, właściciel lub zarządca jest prawnie zobligowany do zaznaczenia miejsc występowania wyrobów z azbestem na planach sytuacyjnych. W przypadku, kiedy wyrób zawiera krokydolit (najgroźniejszy dla zdrowia azbest niebieski), zwrot zawiera azbest naleŝy zastąpić zwrotem zawiera krokydolit/azbest niebieski. Wszystkie wyroby zawierające azbest lub ich opakowania powinny być oznakowane w następujący sposób: oznakowanie zgodne z podanym poniŝej wzorem powinno posiadać wymiary: co najmniej 5 cm wysokości (H) i 2,5 cm szerokości, oznakowanie powinno składać się z dwóch części: - części górnej (h1 = 40 % H) zawierającej literę "a" w białym kolorze na czarnym tle, - części dolnej (h2 = 60 % H) zawierającej standardowy napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle; napis powinien być wyraźnie czytelny. 12

Ryc. 1. Oznakowania wyrobów zawierających azbest. Etykiety wraz z napisami powinny być zrobione z trwałego materiału, aby były one odporne na uszkodzenia mechaniczne i działanie czynników atmosferycznych. 3.2.2 Obowiązki wykonawcy prac podlegających usuwaniu wyrobów zawierających azbest Zgodnie z zapisami Rozporządzenia MGP i PS z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649) wykonawca prac polegających na zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów z azbestem, zobowiązany jest do: 13

a) zgłoszenia prac związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest właściwemu organowi nadzoru budowlanego, jak równieŝ właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy; b) zgłoszenie powinno dostarczyć informacji o rodzaju lub nazwie wyrobu zawierającego azbest wg grup wyrobów określonych w odrębnych przepisach; termin rozpoczęcia i planowanego zakończenia prac; adres obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej; kopię aktualnej oceny stanu wyrobów zawierających azbest; określenie liczby pracowników, którzy przebywać będą w kontakcie z azbestem; obowiązanie wykonawcy prac do przedłoŝenia nowego zgłoszenia w przypadku zmiany warunków prowadzenia robót; c) uzyskanie odpowiedniego zezwolenia, pozwolenia, decyzji zatwierdzenia programu gospodarowania odpadami niebezpiecznymi albo złoŝenia organowi informacji o sposobie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi; d) przeszkolenia przez uprawnioną instytucję zatrudnionych pracowników, osób kierujących lub nadzorujących prace polegające na właściwym zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów z azbestem w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas zabezpieczania i unieszkodliwiania tych wyrobów oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania; e) przed rozpoczęciem prac naleŝy opracować szczegółowy plan prac usuwania wyrobów z azbestem, który obejmuje: - identyfikację azbestu w przewidzianych do usunięcia materiałach, na podstawie udokumentowanej informacji od właściciela lub zarządcy obiektu albo teŝ na podstawie badań przeprowadzonych przez akredytowane laboratorium; - informacje o metodach wykonywania planowanych prac; - zakres niezbędnych zabezpieczeń pracowników oraz środowiska przed naraŝeniem na szkodliwość emisji azbestu,, w tym problematykę określoną przepisami nawiązującymi do planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; - ustalenie niezbędnego dla rodzaju wykonywanych prac monitoringu powietrza; f) posiadania niezbędnego wyposaŝenia technicznego i socjalnego zapewniającego prowadzenie określonych planem prac oraz zabezpieczeń pracowników i środowiska przed naraŝeniem na działania azbestu. W celu zapewnienia warunków bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest z miejsca ich występowania, wykonawca prac powinien: 14

a) zabezpieczyć obszar prac przez stosowanie osłon ochraniających przed przenikaniem azbestu do środowiska. b) odpowiednio ogrodzić teren prac z zachowaniem bezpiecznej odległości od traktów komunikacyjnych dla osób pieszych o długości przynajmniej 1 metra przy zastosowaniu osłon zabezpieczających przed przenikaniem azbestu do środowiska; c) umieścić w strefie prac w widocznym miejscu tablice informacyjne o czytelnej treści: UWAGA! ZAGROśENIE AZBESTEM ; jeŝeli prace są związane z azbestem niebieskim (krokidolitem), treść tablicy informacyjnej powinna brzmieć: UWAGA! ZAGROśENIE AZBESTEM KROKIDOLITEM ; d) zastosować odpowiednich środków technicznych ograniczających do minimum emisję azbestu do środowiska; e) zastosować w obiekcie, gdzie prowadzone są prace, odpowiednich zabezpieczeń przed pyleniem i naraŝeniem na azbest, w tym uszczelnienia otworów okiennych i drzwiowych, a takŝe innych zabezpieczeń przewidzianych w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia; f) codziennie usuwać pozostałości pyłu azbestowego ze strefy prac przy zastosowaniu podciśnieniowego sprzętu odkurzającego lub metodą czyszczenia na mokro; g) izolować pomieszczenia, w których zostały przekroczone dopuszczalne wartości stęŝeń pyłu azbestowego dla obszaru prac, w szczególności izolowania pomieszczeń w przypadku prowadzenia prac z wyrobami zawierającymi krokydolit; h) stosować zespół szczelnych pomieszczeń, w których następuje oczyszczenie pracowników z azbestu (komora dekontaminacyjna), przy usuwaniu pyłu azbestowego przekraczającego dopuszczalne wartości stęŝeń; i) zapoznać pracowników bezpośrednio zatrudnionych przy pracach z wyrobami zawierającymi azbest lub ich przedstawicieli z planem prac, a w szczególności z wymogami dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie wykonywania prac. Wykonawca prac polegających na usunięciu wyrobów zawierających azbest jest zobowiązany zapewnić sprzęt specjalistyczny i środki ochrony indywidualnej. Ekipa pracująca w bardzo trudnych warunkach przy usuwaniu wyrobów z azbestem powinna przestrzegać zasad BHP oraz posiadać wszelkie niezbędne badania lekarskie, jak równieŝ kwalifikacje i doświadczenie w tego rodzaju działaniach. NajwaŜniejszą zasadą, jaką kaŝdy pracownik musi przestrzegać jest załoŝenie kombinezonu ochronnego (pyłoszczelnego) i maski przeciwpyłowej odpowiednio dobranej do występującego stęŝenia pyłów azbestu przed wejściem do strefy pracy demontaŝowej. Niedopuszczalne jest wynoszenie odzieŝy 15

ochronnej poza teren pracy. OdzieŜ ochronna pod koniec dnia pracy musi być poddana odpylaniu wstępnemu z zanieczyszczeń oraz umyciu w specjalnych komorach oczyszczania. ZuŜyte kombinezony naleŝy składować w specjalnie wydzielonych kontenerach komór dekontaminacyjnych, które po zhermentowaniu są magazynowane w specjalnych miejscach i dalej przekazywane na składowisko. NaleŜy takŝe przestrzegać zakazu palenia i spoŝywania posiłków w strefach pracy, gdzie unieszkodliwiany jest azbest. 3.2.3 Zasady postępowania przy transporcie odpadów zawierających azbest Wszystkie odpady zawierające azbest powinny być unieszkodliwione przez specjalistyczne firmy na składowisku odpadów niebezpiecznych lub na wydzielonych częściach składowisk odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne. Firmy zajmujące się zbieraniem i transportem wyrobów i odpadów zawierających azbest powinny posiadać zezwolenie od właściwego starosty na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi, w tym substancjami szczególnie niebezpiecznymi, do których zalicza się azbest. Decyzja Starostwa Powiatowego waŝna jest maksymalnie na okres 10 lat. Transport wyrobów zawierających azbest powinien przebiegać zgodnie z przepisami o przewozie towarów niebezpiecznych oraz w sposób bezpieczny dla zdrowia człowieka i środowiska. W tym celu naleŝy przestrzegać podstawowych zasad postępowania przy transporcie z tego rodzaju odpadami: odpady i wyroby o gęstości objętościowej równej lub większej niŝ 1000 kg/m3 naleŝy pakować w szczelne opakowania z folii polietylenowej o grubości przynajmniej 0,2 mm; odpady i wyroby z azbestem o gęstości objętościowej mniejszej niŝ 1000 kg/m3 naleŝy przed umieszczeniem do szczelnych worków z folii polietylenowej zestalić przy uŝyciu cementu; szczelnie zapakowane odpady i wyroby zawierające azbest powinny być umieszczone w zbiorczym opakowaniu z folii polietylenowej i szczelnie zamknięte; utrzymanie w stanie wilgotnym odpadów zawierających azbest w trakcie ich przygotowywania do transportu; kaŝdy worek foliowy z odpadami azbestowymi powinien być odpowiednio oznaczony według wzoru z załącznika nr 2 do rozporządzenia (Dz. U. 2004 Nr 71 poz. 649); 16

magazynowanie przygotowanych do transportu opakowań powinno odbywać się w osobnych miejscach zabezpieczonych przed dostępem osób niepowołanych. Pojazd przeznaczony do transportu odpadów zawierających azbest powinien być odpowiednio oczyszczony z elementów umoŝliwiających uszkodzenie opakowań w trakcie transportu. WaŜna jest takŝe kwestia właściwego umocowania ładunku odpadów zawierających azbest. Ładunek w trakcie przewozu nie moŝe być naraŝony na Ŝadne wstrząsy, przewracanie lub wypadnięcie z pojazdu. Zasady przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, takich jak azbest, określa ustawa z dnia 28 października 2002 roku o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 167 z późniejszymi zmianami) oraz europejska umowa ADR, z ang. The European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road, (Dz. U. 1999 Nr 30, poz. 287). Wymagania wobec pojazdu Pojazdy powinny być zaopatrzone w świadectwo dopuszczenia pojazdu do przewozu materiałów niebezpiecznych wydane przez upowaŝnioną stację kontroli pojazdów. Pojazd przewoŝący materiał niebezpieczny (np. zawierający azbest) powinien być oznakowany tablicami o kolorze pomarańczowej. Pojazdy przewoŝące materiały niebezpieczne w cysternach lub luzem powinny zawierać dodatkowo tablice z numerami rozpoznawczymi zagroŝenia. KaŜdy pojazd ADR powinien posiadać komplet dokumentów przewozowych, w którym znajdują się następujące informacje: nadawca i odbiorca dane adresowe; określenie materiału niebezpiecznego (numer UN, prawidłowa nazwa przewozowa, nalepki, grupa pakowania); liczba sztuk przesyłki; całkowita ilość materiału; uwagi dodatkowe (kto przewozi, nazwisko kierowcy, osoby biorące udział w przewozie, ewentualne częściowe wyłączenia spod przepisów ADR). Dokument powinien być wykonany w języku urzędowym nadawcy oraz w jednym z tych języków: angielski, niemiecki, francuski. Wymagania wobec kierowcy Zgodnie z ustawą z dnia 28 października 2002 roku o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 199, poz. 1671 art. 10 z późniejszymi zmianami) kierowca pojazdów musi posiadać zaświadczenie ADR z pozytywnie ukończonego kursu dokształcającego na przewóz towarów niebezpiecznych. Kierowca zdaje egzamin przed 17

trzyosobową komisją, w której przewodniczącego wyznacza sam marszałek województwa. W świetle przepisów ustanawia się nadzór nad przewozem towarów niebezpiecznych, który sprawuje wojewoda. Kontrola wewnętrzna realizowana jest przez mianowanego przez przedsiębiorcę doradcę do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych. Do zadań doradcy, wg roz. IV, art. 22, naleŝy: doradztwo w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych; stwierdzanie zgodności realizacji przewozu z wymaganiami określonymi w ustawie i umowie ADR sporządzanie rocznego sprawozdania z działalności przedsiębiorcy lub innego podmiotu w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz czynności z tym związanych; sporządzanie raportów powypadkowych dla przedsiębiorcy lub innego podmiotu, wojewódzkiego komendanta Państwowej StraŜy PoŜarnej oraz innych organów prowadzących odpowiednie postępowanie związane z wypadkiem, jeŝeli w związku z przewozem towarów niebezpiecznych doznały obraŝeń osoby, wystąpiła szkoda majątkowa lub nastąpiło skaŝenie środowiska. 3.3 Odpady niebezpieczne Tabela 1. Nieorganiczne środki do konserwacji i impregnacji drewna (kod 03 02 04). Nieorganiczne środki do konserwacji i impregnacji drewna Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 03 02 04* Niebezpieczny Resztki i przeterminowane środki do konserwacji drewna Pojemniki stalowe i z tworzyw sztucznych Pomieszczenie magazynowe Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym 6 miesięcy Q3 Produkty, których termin przydatności do właściwego uŝycia upłynął Q7 Substancje, które nie spełniają juŝ naleŝycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki, zuŝyte sole hartownicze itp.) H14 ekotoksyczne : substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska. 18

Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części; D5 Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 2. Inne środki do konserwacji i impregnacji drewna zawierające substancje niebezpieczne (kod 03 02 05). Inne środki do konserwacji i impregnacji drewna zawierające substancje niebezpieczne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 03 02 05* Niebezpieczny Resztki i przeterminowane środki do konserwacji drewna Pojemniki stalowe i z tworzyw sztucznych Pomieszczenie magazynowe Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 6 miesięcy Q3 Produkty, których termin przydatności do właściwego uŝycia upłynął Q7 Substancje, które nie spełniają juŝ naleŝycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki, zuŝyte sole hartownicze itp.) H14 ekotoksyczne : substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska. R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części D5 Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 3. Odpady z usuwania farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki i organiczne lub inne substancje niebezpieczne (08 01 17). Odpady z usuwania farb i lakierów zawierające rozpuszczalniki organiczne lub inne substancje niebezpieczne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 08 01 17* Niebezpieczny Zlewki zuŝytych chemikaliów Beczki stalowe Pomieszczenie magazynowe 19

Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 6 miesięcy Q7 Substancje, które nie spełniają juŝ naleŝycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki, zuŝyte sole hartownicze itp.) H6 toksyczne : substancje (w tym wysoce toksyczne substancje), które jeśli są wdychane lub dostają się drogą pokarmową lub wnikają przez skórę mogą spowodować powaŝne, ostre lub chroniczne zagroŝenie dla zdrowia, a nawet śmierć, R2 Regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników Tabela 4. Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (13 02 08). Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe (kod 13 02 08) Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 13 02 08* Niebezpieczny Mieszanina przepracowanych olejów z maszyn i urządzeń Beczki Magazyn Maksymalny okres magazynowania 6 miesięcy Kategoria Q7 substancje nie spełniające juŝ swojej Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia funkcji H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska R9- powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania Tabela 5. Szlamy z odwadniania olejów w separatorach (13 05 02). Szlamy z odwadniania olejów w separatorach Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 13 05 02 Niebezpieczny Szlamy z odwadniania olejów w separatorze Zbiornik w separatorze olejów Zbiornik. Maksymalny okres magazynowania 12 miesięcy 20

Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia Q9 Pozostałości z procesów usuwania zanieczyszczeń (np. osady ściekowe, szlamy z płuczek, pyły z filtrów, zuŝyte filtry itp.) H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska D5 Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 6. Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach (13 05 08). Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 13 05 08 Niebezpieczny Mieszanina odpadów z piaskownika Zbiornik wziemny Zbiornik. Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 12 miesięcy Q9 Pozostałości z procesów usuwania zanieczyszczeń (np. osady ściekowe, szlamy z płuczek, pyły z filtrów, zuŝyte filtry itp.) H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska D5 Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 7. Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników (14 06 03). Inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 14 06 03* Niebezpieczny Zlewki zuŝytych chemikaliów Beczki stalowe Pomieszczenie magazynowe 21

Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 6 miesięcy Q7 Substancje, które nie spełniają juŝ naleŝycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki, zuŝyte sole hartownicze itp.) H6 toksyczne : substancje (w tym wysoce toksyczne substancje), które jeśli są wdychane lub dostają się drogą pokarmową lub wnikają przez skórę mogą spowodować powaŝne, ostre lub chroniczne zagroŝenie dla zdrowia, a nawet śmierć, R2 Regeneracja lub odzyskiwanie rozpuszczalników Tabela 8. Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (15 01 10). Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 10* Niebezpieczny Opakowania po uŝytych chemikaliach Beczki stalowe Pomieszczenie magazynowe Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 12 miesięcy Q5 Substancje lub przedmioty zanieczyszczone lub zabrudzone w wyniku planowych działań (np. pozostałości z czyszczenia, materiały z opakowań odpady opakowaniowe, pojemniki, itp.) H6 toksyczne : substancje (w tym wysoce toksyczne substancje), które jeśli są wdychane lub dostają się drogą pokarmową lub wnikają przez skórę mogą spowodować powaŝne, ostre lub chroniczne zagroŝenie dla zdrowia, a nawet śmierć, R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części Tabela 9. Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (15 02 02). Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny i ubrania ochronne zanieczyszczone 22

substancjami niebezpiecznymi Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 02 02* Niebezpieczny Materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi Kontenery metalowe Maksymalny okres magazynowania 2 miesięcy Kategoria Q5- substancje lub przedmioty zanieczyszczone lub zabrudzone w wyniku planowych działań Właściwości decydujące o odpadzie H14- ekotoksyczne- substancje, które niebezpiecznym stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia R1- wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii Tabela 10. Filtry olejowe (16 01 07). Filtry olejowe Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 07* Niebezpieczny ZuŜyte filtry oleju zanieczyszczone zmieszanymi olejami przepracowanymi Pojemnik stalowy Wydzielone miejsce w warsztacie Maksymalny okres magazynowania 6 miesięcy Kategoria Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku. Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia R1 Wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii Tabela 11. Płyny hamulcowe (16 01 13). Płyny hamulcowe Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 13* Niebezpieczny ZuŜyte płyn hamulcowy 23

Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia Zbiorczy pojemnik Wydzielone miejsce w warsztacie. 12 miesięcy Q7 Substancje, które nie spełniają juŝ naleŝycie swojej funkcji (np. zanieczyszczone kwasy, zanieczyszczone rozpuszczalniki, zuŝyte sole hartownicze itp. H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska R3 Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) R14 inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem Tabela 12. ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy (16 02 13). ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 02 13* Niebezpieczny ZuŜyte źródła światła zawierające rtęć Kartony fabryczne lub specjalistyczne kontenery Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia 12 miesięcy Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku (np. usunięte baterie, zuŝyte katalizatory itp.) H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska R14 inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem 24

Tabela 13. Baterie i akumulatory ołowiowe (16 06 01). Baterie i akumulatory ołowiowe Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 06 01* Niebezpieczny ZuŜyte baterie i akumulatory zawierające ołów Zbiorczy pojemnik Pomieszczenie magazynowe. Maksymalny okres magazynowania 12 miesięcy Kategoria Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku (np. usunięte baterie, zuŝyte katalizatory itp.) Właściwości decydujące o odpadzie H14- ekotoksyczne- substancje, które niebezpiecznym stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia R14 inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem Tabela 14. Materiały izolacyjne zawierające azbest (17 06 01). Materiały izolacyjne zawierające azbest Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 17 06 01* Niebezpieczny Materiał z remontów budynków i budowli w których zastosowano materiał zawierający azbest Zgodnie z zapisami rozporządzenia Miejsce wytworzenie Maksymalny okres magazynowania 1 miesiąc Kategoria Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku (np. usunięte baterie, zuŝyte katalizatory itp.) Właściwości decydujące o odpadzie H14- ekotoksyczne- substancje, które niebezpiecznym stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia D5- Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne 25

Tabela 15. Inne materiały izolacyjne zawierające substancje niebezpieczne (17 06 03). Inne materiały izolacyjne zawierające substancje niebezpieczne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 17 06 03* Maksymalny okres magazynowania Kategoria Właściwości decydujące o odpadzie niebezpiecznym Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia Niebezpieczny Materiał z remontów budynków i budowli w których zastosowano materiał zawierający azbest Szczelny pojemnik Miejsce wytworzenie 1 miesiąc Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku (np. usunięte baterie, zuŝyte katalizatory itp.) H14- ekotoksyczne- substancje, które stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska D5- Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 16. Materiały konstrukcyjne zawierające azbest (17 06 05). Materiały konstrukcyjne zawierające azbest Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 17 06 05* Niebezpieczny Materiał z remontów budynków i budowli w których zastosowano materiał zawierający azbest Zgodnie z zapisami rozporządzenia Miejsce wytworzenie Maksymalny okres magazynowania 1 miesiąc Kategoria Q6 Przedmioty lub ich części nie nadające się do uŝytku (np. usunięte baterie, zuŝyte katalizatory itp.) Właściwości decydujące o odpadzie H14- ekotoksyczne- substancje, które niebezpiecznym stanowią lub mogą stanowić bezpośrednie lub opóźnione zagroŝenie dla jednego lub więcej elementów środowiska Proces wykorzystania lub unieszkodliwienia D5- Składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne 26

3.4 Odpady komunalne Zbiórka odpadów komunalnych zgodnie z Regulaminem Utrzymania Porządku i Czystości w mieście. Tabela 17. Papier i tektura (20 01 01). Papier i tektura Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 20 01 01 Odpady z działalności administracyjnej i socjalnej zakładu Pojemnik w kolorze niebieskim, oznakowany napisem PAPIER, wykonanych z materiałów trudnopalnych, zabezpieczonych przed zawilgoceniem Plac na terenie zakładu Maksymalny okres magazynowania 2 miesiące Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R5- recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych. R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 pozwolenie na odbiór odpadów Tabela 18. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne (20 03 01). Niesegregowane (zmieszane ) odpady komunalne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 20 03 01 Odpad powstały w działalności socjalno bytowej zakładu Pojemniki zgodnie z Regulaminem utrzymania porządku i czystości w mieście Teren zakładu Maksymalny okres magazynowania tydzień Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania Zgodnie z prawem miejscowym pozwolenie na odbiór odpadów 27

Tabela 19. Odpady z czyszczenia ulic i placów (20 03 03). Odpady z czyszczenia ulic i placów Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 20 03 03 Odpad powstający podczas czyszczenia dróg i placów terenu zakładu Kontener Wydzielone miejsce Maksymalny okres magazynowania Miesiąc Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania Zgodnie z prawem miejscowym pozwolenie na odbiór odpadów Tabela 20. Odpady ze studzienek kanalizacyjnych (20 03 06). Odpady ze studzienek kanalizacyjnych Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 20 03 06 Odpad powstały przy konserwacji urządzeń kanalizacyjnych Kontener Wydzielone miejsce Maksymalny okres magazynowania 6 miesięcy Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania Zgodnie z prawem miejscowym pozwolenie na odbiór odpadów 3.5 Odpady opakowaniowe Zbiórka odpadów komunalnych zgodnie z Regulaminem Utrzymania Porządku i Czystości w mieście. Tabela 21. Opakowania z papieru i tektury (15 01 01). Opakowania z papieru i tektury Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 01 Odpady opakowań wyrobów i surowców, urządzeń itp. Pojemnik w kolorze niebieskim, oznakowany napisem PAPIER, wykonanych z materiałów trudnopalnych, zabezpieczonych przed zawilgoceniem 28

Maksymalny okres magazynowania Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania Plac na terenie obiektu 2 miesiące R5 - recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych. R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 Tabela 22. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 02). Opakowania z tworzyw sztucznych Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 02 Odpady opakowań wyrobów i surowców, urządzeń itp. Odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe zbiera się do pojemników w kolorze Ŝółtym, oznakowanych napisem METALE, TWORZYWA SZTUCZNE, wykonanych z materiałów trudnopalnych. Plac na terenie zakładu Maksymalny okres magazynowania 4 miesiące Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R5- recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych. R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 Tabela 23. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 04). Opakowania z metali Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 04 Odpady opakowań wyrobów i surowców, urządzeń itp. Odpady opakowaniowe z metali zbiera się do pojemników w kolorze Ŝółtym, 29

Maksymalny okres magazynowania Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania oznakowanych napisem METALE, TWORZYWA SZTUCZNE, wykonanych z materiałów trudnopalnych. Plac na terenie zakładu 4 miesiące R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 Tabela 24. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 05). Opakowania wielomateriałowe Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 05 Odpady opakowań wyrobów i surowców, urządzeń itp. Odpady opakowaniowe wielomateriałowe zbiera się do pojemników w kolorze Ŝółtym, oznakowanych napisem METALE, TWORZYWA SZTUCZNE, wykonanych z materiałów trudnopalnych. Plac na terenie zakładu Maksymalny okres magazynowania 4 miesiące Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 Tabela 25. Opakowania ze szkła (15 01 07). Opakowania ze szkła Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 01 07 Odpady opakowań wyrobów i surowców, szkło bezbarwne do pojemników w kolorze białym, oznakowanych napisem SZKŁO BEZBARWNE ; szkło kolorowe do pojemników w kolorze zielonym, oznakowanych napisem: SZKŁO KOLOROWE. 30

Maksymalny okres magazynowania Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania Plac 4 miesiące R5- recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych. R14 Inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 3.6 Odpady przemysłowe Tabela 26. śuŝle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (10 01 01). śuŝle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 10 01 01 śuŝel Boks Plac przy kotłowni Maksymalna ilość magazynowana 90% pojemności boksu Maksymalny okres magazynowania 6 miesiąc Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części Stosowane pojemniki Brak Tabela 27. Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania inne niŝ 15 02 02 (15 02 03). Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania inne niŝ 15 02 02 Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 15 02 03 ZuŜyte ubrania ochronne, szmaty do wycierania Worki foliowe Wydzielone miejsce pod wiatą Maksymalny okres magazynowania Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania 3 miesiące R1- wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii R14-inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich wykorzystaniem D5 Składowanie na składowiskach odpadów 31

niebezpiecznych lub na składowiskach odpadów innych niŝ niebezpieczne Tabela 28. ZuŜyte opony (16 01 03). ZuŜyte opony Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 03 ZuŜyte opony UłoŜone jedna na drugiej Magazyn opon Maksymalny okres magazynowania 12 miesięcy Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R1- wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii. R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części R15 Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu Tabela 29. Okładziny hamulcowe nie zawierające azbestu (16 01 12). Okładziny hamulcowe nie zawierające azbestu Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 12 ZuŜyte okładziny hamulcowe Pojemnik metalowy Magazyn złomu Maksymalny okres magazynowania Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania 12 miesięcy R1- wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii. R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części R15 Przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu Tabela 30. Metale Ŝelazne (16 01 17). Metale Ŝelazne 32

Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 17 Odpad metali Ŝelaznych powstały po remoncie pojazdów Kontener Plac Maksymalny okres magazynowania 6 miesięcy Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali Tabela 31. Metale nieŝelazne (16 01 18). Metale nieŝelazne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 18 Odpad metali nieŝelaznych powstały po remoncie pojazdów Kontener Plac Maksymalny okres magazynowania 12 miesięcy Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali Stosowane pojemniki Kontener Tabela 32. Tworzywa sztuczne (16 01 19). Tworzywa sztuczne Kod (Dz.U.01.112.1206 ) 16 01 19 Odpad tworzyw sztucznych powstały po remoncie pojazdów Kontener Plac Maksymalny okres magazynowania 12 miesięcy Proces wykorzystania lub unieszkodliwiania R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części Stosowane pojemniki Kontener Tabela 33. Szkło (16 01 20). Szkło 33