BŁĘDY W PROCESIE BUDOWLANYM Poniżej zostały opisane niektóre przykładowe błędy w procesie budowlanym z którymi spotkał się autor opracowania. Błędy pojawiają się z nieznajomości procesów budowlanych, złej organizacji, wykonywania prac w niewłaściwej kolejności (dotyczy to prac budowlanych stanu surowego, prac wykończeniowych i prac remontowych). Aby ich uniknąć na każdym etapie robót budowlanych, wykończeniowych i remontowych potrzebny jest nadzór projektanta, doświadczonego kierownika budowy lub inspektora nadzoru budowlanego. Inwestorzy rozpoczynający budowę często uważają, że kierownik budowy potrzebny jest jedynie do uzupełnienia dziennika budowy i nie potrzebna jest jego obecność na budowie. Nic bardziej mylnego. Przez takie zachowanie sami sobie szkodzą, gdyż poprzez brak nadzoru ze strony kierownika budowy Wykonawca czuje się bezkarny i z takiego podejścia Inwestora najczęściej pojawiają się błędy i odstępstwa od projektu ze strony Wykonawcy. Bardzo dużym błędem ze strony Inwestora jest wybór Wykonawcy zadania z kierownikiem budowy zatrudnionym przez Wykonawcę lub poleconego przez Wykonawcę. Kierownik budowy powinien być wybrany/zatrudniony przez Inwestora, gdyż jedynie wtedy mamy pewność należytego wypełnienia obowiązków przez kierownika budowy. Ważne jest także, aby podpisując umowy o roboty budowlane ująć w niej odpowiednie odbiory wykonanych prac i termin ich zakończenia w celu zminimalizowania niewłaściwego i nieterminowego ich wykonania. Błędy projektowe pojawiają się w przypadku braku uzgodnień międzybranżowych (rozwiązania konstrukcyjne budynku-instalacje sanitarne, elektryczne kolizje instalacji, kolizje z konstrukcją budynku, braku przejść instalacyjnych przez ściany i stropy), lecz także z częstego adaptowania gotowych rozwiązań na nowych obiektach i z pewnej nonszalancji projektantów, którzy często nie wykonują szczegółów rozwiązań projektowych, wykonawczych zrzucając to na barki wykonawcy. WYKOPY I FUNDAMENTY Na etapie wykopów i fundamentów najczęstszymi błędami popełnianymi przez wykonawców są: zbyt płytkie posadowienie budynku, lub przegłębienie wykopów (co wiąże się z przemarzaniem lub zwiększeniem nakładów na wykonanie zadania), w gruntach w których występuje glina i iły (doprowadzenie do rozmiękczenia przez opady deszczu warstwy w wykopie pod fundamenty należy usunąć górną warstwę do której dostała się woda i szybko zabezpieczyć grunt pod fundamentami poprzez ułożenie grubszej warstwy betonu podkładowego w celu uzyskania właściwej rzędnej posadowienia fundamentów), w przypadku wysokiego zwierciadła wody gruntowej brak wykonania drenażu
opaskowego poprzez studnie lub igłofiltry, brak pełnego deskowania ścian bocznych fundamentów w przypadku wykonania wykopu do górnej rzędnej ław fundamentowych w gruntach piaszczystych (osuwanie się skarp), brak wykonania betonu podkładowego pod fundamenty, brak przejść instalacyjnych (otwory) przez fundamenty/ściany fundamentowe w celu doprowadzenia medii do budynku, brak ciągłości zbrojenia ław fundamentowych, pogięte strzemiona ław fundamentowych, zastosowanie zbrojenia o innych parametrach niewłaściwe rozmieszczenie strzemion, brak lub niewłaściwe zastosowane dystanse pod zbrojenie fundamentów, w przypadku występowania wysokiego lustra wody gruntowej brak zastosowania dodatków uszczelniających do betonu, niewłaściwie i niechlujnie wykonana izolacja przeciwwilgociowa fundamentów
zastosowanie niewłaściwych materiałów do izolacji termicznej ścian fundamentowych (styropian fasadowy, akustyczny zamiast fundamentowego lub styroduru), brak izolacji termicznej ścian fundamentowych (poniższe zdjęcia). Moja ocena takiego wykonania to tzw. wesoła twórczość i brak nadzoru ze strony kierownika budowy.
ŚCIANY Na etapie wykonania ścian nośnych i działowych najczęstszymi błędami popełnianymi przez wykonawców są: brak izolacji poziomej oddzielającej ściany fundamentowe od ścian nadziemia, brak pionowości ścian (spotkałem się z przypadkami gdzie odchyłka od pionu ściany nośnej na wysokości kondygnacji w budynku jednorodzinnym wykonanym przez poleconą brygadę przekraczała 7 cm na kondygnacji), brak kątów prostych w pomieszczeniach, technologia murowania/wykonania ścian niezgodna ze specyfikacją techniczną producenta, brak wiązań w miejscach krzyżowań się ścian,
przy ściankach działowych niewłaściwe zakończenie przy stropie powodujące pęknięcia i odpadanie powłok szpachlowych,
zastosowanie niewłaściwych materiałów na ścianki działowe w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności (łazienki), przy dłuższych ścianach brak liniowości ściany (ściana zakręca w łuk, fale) STROPY, WIEŃCE Na etapie wykonania stropów i wieńców najczęstszymi błędami popełnianymi przez wykonawców są: niewłaściwe wykonanie deskowania stropu (zbyt mało podpór), brak wypoziomowania deskowania stropu (miałem przypadek wykonania deskowania stropu z odchyłką ok 15 cm na rzucie budynku o boku kilkunastu metrów), brak podkładek dystansowych pod zbrojeniem lub ich zbyt mała ilość, wykonanie zbrojenia stropu niezgodnie z dokumentacją techniczną (jest to najczęstszy przypadek), zastosowanie zbrojenia o innych parametrach, brak oddylatowania przewodów wentylacyjnych i kominowych od stropu, brak ciągłości zbrojenia wieńców, brak pozostawionych otworów na przejścia instalacyjne, w przypadku stropu z płyt prefabrykowanych nieodpowiednie przygotowanie
ścian pod montaż płyt stropowych. w przypadku stropu z płyt prefabrykowanych brak lub niewłaściwe wypełnienie i zagęszczenie betonu w szczelinach podłużnych pomiędzy sąsiednimi płytami. WIĘŹBA/DACH Na etapie wykonania więźby dachowej i dachu najczęstszymi błędami popełnianymi przez wykonawców są: tarcica o zbyt dużej wilgotności, lub wręcz wilgotna, niewłaściwa impregnacja i brak zabezpieczenia w miejscach przycięć, niewłaściwe zacięcia w węzłach (zbyt duże luzy), zastosowanie łączników bez zabezpieczenia antykorozyjnego tzw. czarnych zbyt mała ilość łączników w połączeniach i węzłach, zastosowanie niewłaściwych łączników (niewłaściwe gwoździe, brak nawiertów przy średnicach większych od 4,5 mm, zastępowanie jednych łączników innymi, pękanie drewna przy niewłaściwym stosowaniu łączników, itp. ) zbyt duże podcięcia krokwi w miejscu łączenia z murłatą lub płatwią (osłabienie przekroju) zamiast wykonanie siodełka, brak lub niedostateczna izolacja przeciwwilgociowa pomiędzy murem i drewnem więźby dachowej, brak przemalowań impregnatem tarcicy w miejscach zacięć, uszkodzenia mechaniczne w węzłach (niewłaściwe wbijanie gwoździ), stosowanie tarcicy z korą,
zmiany i odstępstwa od projektu, uszkodzenia mechaniczne i rozszczepienia drewna w miejscach wbijanych łączników, stosowanie drewna rozbiórkowego, często z pleśnią i uszkodzeniami mechanicznymi, brak eliminacji tarcicy z wadami drewna, uszkodzenia mechaniczne membrany izolacji przeciwwiatrowej i brak jej ciągłości, uszkodzenia mechaniczne (zarysowania, wgięcia) powłok lakierniczych pokryć (blachodachówka), wiatroizolacja
pozostawione dziury po blachowkrętach w pokryciach z blachy (powodujące późniejsze przecieki z dachu),
niewłaściwie wykonane obróbki blacharskie (rynny, kominy, okna dachowe powodujące przecieki), brak drabinek przeciwśniegowych, kominy wentylacyjne wymurowane zbyt nisko w stosunku do kalenicy (brak wentylacji grawitacyjnej oraz występowanie zjawiska wtłaczania powietrza
do wnętrza budynku przez przewody wentylacyjne) DOCIEPLENIE ŚCIAN ZEWNĘTRZNYCH W SYSTEMACH BSO I INNYCH Na etapie dociepleń ścian zewnętrznych w systemach BSO (dawniej lekka mokra) najczęstszymi błędami wykonawczymi są: brak przygotowania podłoża sprawdzenia przyczepności, równości, nasiąkliwości i czystości, niewłaściwy sposób (poniższe zdjęcia) przyklejania płyt styropianowych i dodatków (poniższe zdjęcie płyta gipsowo-kartonowa na wyrównanie pod styropianem) tzw. wesoła twórczość,
zbyt szybkie kołkowanie, niewłaściwie wbite kołki mocujące (zbyt głęboko powodujące powstanie efektu biedronki), niewłaściwie wykonana warstwa zbrojąca(niedostateczny zakład min. 10 cm, brak wzmocnień w narożach okiennych i drzwiowych), błędy w obróbkach detali (obróbki blacharskie, okna, dylatacje, parapety), niewłaściwa ilość wody zarobowej przy tynkach mineralnych, błędy w aplikacji tynków (nieodpowiednia temperatura i wilgotność powietrza oraz podłoża, wykonawcze: brak ochrony w czasie i po aplikacji tynku, ), brak wiedzy na temat produktów (zastosowanie, przygotowanie, aplikacja), brak umiejętności wykonawczych stosowanie komponentów od różnych producentów (klej, siatka, grunt, tynk) - brak gwarancji na produkt, przy elewacjach z drewna: niewłaściwy sposób docieplenia z wykonaniem przegród wiatroizolacja, paroizolacja, docieplenie i montaż elewacji drewnianej poniższe zdjęcie montaż wpustem do góry, niewłaściwe zabezpieczenie przeciwko degradacji desek i zacięć.
POSADZKI BETONOWE, TARASY, SCHODY ZEWNĘTRZNE Największą bolączką przy tego typu elementach okładanych płytkami ceramicznymi lub innymi okładzinami jest : przy wykonywaniu szlichty betonowej na tarasie lub balkonie zbyt mała jej grubość powodująca pęknięcia min. 4-5 cm, niewłaściwy stosunek cementu do kruszywa- niska wytrzymałość i jej pylenie, brak dodatków uszczelniających do betonu, przy dużych powierzchniach brak dylatacji, Poniżej zdjęcia niewłaściwie wykonanej izolacji przeciwwilgociowej i zbyt małej grubości posadzki betonowej pływającej w pomieszczeniu mokrym (łazienka).
brak kontroli podłoża (sprawdzenie wytrzymałości i jej stanu), brak hydroizolacji lub niewłaściwe jej wykonanie, zastosowanie niewłaściwych klejów i okładzin, nieprzestrzeganie zasady system od jednego producenta wykonawstwo w niesprzyjających warunkach atmosferycznych (opady deszczu, zbyt duże nasłonecznienie i temperatura lub zbyt niskie temperatury), przy tarasach z wpustami deszczowymi niewłaściwe uszczelnienie kołnierza wpustu powodujące późniejsze przecieki, niewłaściwie przygotowane podłoże pod system tarasowy. Poniższe zdjęcie przedstawia niewłaściwie wykonaną obróbkę blacharską i jej uszczelnienie, oraz brak hydroizolacji zewnętrznej posadzki tarasu które doprowadziło do wnikania wody w beton, penetrację nad izolacją i degradację posadzki poniżej uskoku. Poniższe 3 zdjęcia przedstawiają niewłaściwie wykonaną hydroizolację tarasu nad pomieszczeniem użytkowym wywinięcie papy termozgrzewalnej na ścianę docieploną styropianem z wyprawą.
Stopienie palnikiem termoizolacji i przykrycie uszkodzenia cokolikiem. Zdjęcie degradacji stropu przez wodę w pomieszczeniu poniżej tarasu.
Przyklejanie płytek tarasowych na gruncie bez hydroizolacji na placki. Przykładów błędów wykonawczych można wymieniać w nieskończoność. Pojawiają się one najczęściej z braku nadzoru przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami kierownika budowy/inspektora nadzoru budowlanego, znajomości
procesów technologicznych, braku szkoleń branżowych i wykonywania ich przez wykonawców/brygady bez odpowiednich kwalifikacji pseudo fachowcy, lecz także z pośpiechu (nie da się ominąć niektórych procesów technologicznych, ani skrócić czasu ich wykonania). Artykuł powstał na podstawie zdobytego doświadczenia zawodowego jako kierownik budowy/kontraktu, inspektor nadzoru inwestorskiego, przy nadzorowaniu usuwania usterek pracując w znanych białostockich firmach budowlanych, przy odbiorach robót budowlanych przeprowadzonych przez autora opracowania oraz obecnie wykonując opinie techniczne, prace remontowe i wykończeniowe. Artykuł będzie na bieżąco aktualizowany w miarę pojawiania się innych błędów wykonawczych. Na zakończenie cytat: Dobrych uczynków nikt Autor: Diana De Poitiers nie pamięta, złych nikt nie zapomina. Pozdrawiam wszystkich czytelników. opracowanie mgr inż. Andrzej Wolański tekst pochodzi z serwisu: www.concrete.bialystok.pl