Rozkład materiału dla klas 4 6 6 8 Rozkład materiału dla klasy 4 9 11 Rozkład materiału dla klasy 5 12 16 Rozkład materiału dla klasy 6
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 4 Rozkład materiału nauczania. Klucz do historii Na niebiesko zaznaczono lekcje o tematyce społecznej. Klasa 4 Zapoznaj się z historią 1. Historia Co to takiego? 1 historia jako dzieje, przeszłość, epoki historyczne 2. Wśród starych ksiąg, obrazów i budowli 1 źródła historyczne 3. Historia zegara i nie tylko 1 chronologia, tysiąclecie, era, przed naszą erą 4. Kiedy to było? Obliczanie czasu 1 określanie wieku, ery, obliczanie upływu czasu między wiekami 5. Palcem po mapie 1 mapa historyczna, rodzaje map historycznych 8. Historia jako dzieje. Uczeń: 1) odróżnia historię rozumianą jako dzieje, przeszłość od historii rozumianej jako opis dziejów przeszłości; 2) wyjaśnia, na czym polega praca historyka; 8. Historia jako dzieje. Uczeń: 3) podaje przykłady różnych źródeł historycznych i wyjaśnia, dlaczego należy je chronić I. Chronologia historyczna: Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok; przyporządkowuje fakty historyczne datom; oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. I. Chronologia historyczna: Uczeń oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. II. Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego, planu, mapy, ilustracji; 6. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 7. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Człowiek i społeczeństwo 8. Każdy człowiek jest inny 1 odmienność i niepowtarzalność człowieka 9. W domu, w szkole, w społeczeństwie 1 rodzina, społeczność szkolna, społeczeństwo, prawa i obowiązki ucznia 1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym. Uczeń: 1) wyjaśnia, w czym wyraża się odmienność i niepowtarzalność każdego człowieka; 2) podaje przykłady różnorodnych potrzeb człowieka oraz sposoby ich zaspokajania; 7) tłumaczy, odwołując się do przykładów, na czym polega postępowanie sprawiedliwe; 8) wyjaśnia, w czym przejawia się uprzejmość i tolerancja; 9) podaje przykłady konfliktów między ludźmi i proponuje sposoby ich rozwiązywania. 1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym. Uczeń: 3) wyjaśnia znaczenie rodziny w życiu oraz wskazuje przykłady praw i obowiązków przysługujących poszczególnym członkom rodziny; 5) charakteryzuje społeczność szkolną, z uwzględnieniem swoich praw i obowiązków. 6) podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego w swojej szkole; 5. Społeczeństwo Uczeń: 2) opisuje różne grupy społeczne, wskazując ich role w społeczeństwie 2
Klasy 4 6 10. Ja i moja historia 1 tradycja rodzinna, pokolenie 1. Refleksja nad sobą i otoczeniem społecznym. Uczeń: 4) wyraża opinię na temat kultywowania tradycji i gromadzenia pamiątek rodzinnych; 11. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 12. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Mała i wielka ojczyzna 13. Moja ojczyzna 1 stolica Polski, polskie symbole narodowe 14. Polska niejedno ma imię 1 regiony Polski 15. Moja wielka i mała ojczyzna 1 mój region, mała ojczyzna 3. Ojczyzna. Uczeń: 1) wymienia i tłumaczy znaczenie najważniejszych świąt narodowych, symboli państwowych i miejsc ważnych dla pamięci narodowej; 3. Ojczyzna. Uczeń: 2) wskazuje na mapie i opisuje główne regiony Polski; 3) wymienia mniejszości narodowe i etniczne żyjące w Polsce i na wybranych przykładach opisuje ich kulturę i tradycje; 2. Mała ojczyzna. Uczeń: 1) opisuje swoją małą Ojczyznę, uwzględniając tradycję historyczno-kulturową i problemy społeczno-gospodarcze; 2) zbiera informacje o rozmaitych formach upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości małej Ojczyzny ; 16. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 17. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Dawno, dawno temu 18. Bardzo dawna historia człowieka 1 prehistoria Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 19. Starożytny Wschód nad wielkimi rzekami 1 pierwsze cywilizacje, rolnictwo, rola wielkich rzek Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 20. Historia pisma 1 alfabet fenicki, grecki, łaciński, współczesny Wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla wspólnoty ludzkiej 21. Gliniane tabliczki 1 pismo klinowe, Babilon Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 22. Na rydwanie faraona 1 faraon, rydwan, hieroglify, piramidy Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 23. A tymczasem na ziemiach polskich 1 Biskupin, zajęcia ludności Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 24. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 25. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa 3
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 4 Starożytna Grecja 26. Grecja i jej mieszkańcy 1 położenie Grecji, ukształtowanie terenu, rola żeglowania Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 27. Greckie wychowanie 1 wychowanie spartańskie, hoplici, igrzyska olimpijskie 28. W Atenach Peryklesa 1 sztuka grecka, filozofia, demokracja 29. W świecie greckich bogów 1 bogowie olimpijscy, teatr grecki Opisuje życie w Atenach peryklejskich, używając pojęć: igrzyska olimpijskie. Opisuje życie w Atenach peryklejskich, używając pojęć: filozofia. Opisuje życie w Atenach peryklejskich, używając pojęć: teatr, bogowie olimpijscy (Zeus, Atena, Apollo), mity (Herakles, Odyseusz). 30. Poznaj to, co nieznane lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 31. To już znamy, powtarzamy lekcja powtórzeniowa Starożytny Rzym 32. Rozwój państwa rzymskiego 1 początki Rzymu, Rzym królewski, republika, cesarstwo Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 33. Miasto na siedmiu wzgórzach 1 drogi rzymskie, handel, życie codzienne, Juliusz Cezar 34. Rzymianina dzień powszedni 1 prawo rzymskie, termy, igrzyska, niewolnictwo 35. Rzymianin zostaje chrześcijaninem 1 narodziny chrześcijaństwa, apostołowie, ewangelia, prześladowania 3) charakteryzuje osiągnięcia Rzymu, używając pojęć i terminów: drogi 3) charakteryzuje osiągnięcia Rzymu, używając pojęć i terminów: prawo rzymskie, wodociągi; Opisuje narodziny chrześcijaństwa i jego rozpowszechnienie w czasach starożytnych. 36. Upadek cesarstwa rzymskiego 1 cesarwstwo zachodnie, wschodnie, barbarzyńcy Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 37. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 38. To już znamy, powtarzamy lekcja powtórzeniowa W klasie 4 przewidziano 26 lekcji tematycznych i 6 lekcji powtórzeniowych, co w sumie daje 32 lekcje. Ponadto zaproponowano 6 lekcji dodatkowych Poznaj to, co nieznane. 4
Klasy 4 6 Klasa 5 Polska za Piastów 1. Legendarne początki 1 legendy polskie 2. Państwo Mieszka 1 Gniezno, państwo Mieszka 3. Polska za Chrobrego 1 zjazd gnieźnieński 4. Rozbicie dzielnicowe 1 Polska dzielnicowa, drogi ku zjednoczeniu, Władysław Łokietek 5. Państwo Kazimierza Wielkiego 1 Akademia Krakowska, uczta u Wierzynka 10. Państwo polskie za Piastów. Uczeń: 1) opowiada legendy o Piaście i Popielu oraz Lechu, Czechu i Rusie, a także rozpoznaje cechy charakterystyczne legendy; 10. Państwo polskie za Piastów. Uczeń: 3) opisuje panowanie Mieszka I, umiejscawiając je w czasie i używając pojęć: plemię, gród, drużyna, książę; 10. Państwo polskie za Piastów. Uczeń: 4) opowiada historię zjazdu gnieźnieńskiego, uwzględniając postacie: św. Wojciecha, Bolesława Chrobrego i Ottona III Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 10. Państwo polskie za Piastów. Uczeń: 6) opowiada o panowaniu Kazimierza Wielkiego, z uwzględnieniem powstania Akademii Krakowskiej i uczty u Wierzynka. 6. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 7. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Życie w średniowieczu 8. Życie codzienne w klasztorze 1 zajęcia mnichów, zakon, reguła, ubóstwo 9. Rycerze i turnieje 1 zamek średniowieczny i jego mieszkańcy 11. Mnisi. Uczeń: 1) opisuje klasztor średniowieczny i tryb życia mnichów, używając pojęć: zakon, reguła, ubóstwo; charakteryzuje postać św. Franciszka z Asyżu. 12. Rycerze. Uczeń: 1) charakteryzuje zamek średniowieczny i jego mieszkańców; 2) opisuje charakterystyczne cechy wzoru osobowego średniowiecznego rycerza. 10. Zakony rycerskie 1 krucjaty, Ziemia Święta, konsekwencje krucjat Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 11. W cieniu średniowiecznej katedry 1 miasto średniowieczne 13. Mieszczanie. Uczeń: 1) opisuje miasto średniowieczne, używając pojęć: kupiec, rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie; 2) porównuje warunki życia w mieście średniowiecznym i współczesnym 12. Style romański i gotycki 1 cechy stylów romańskiego i gotyckiego porównanie Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 13. Życie codzienne na średniowiecznej wsi 1 warunki życia wsi średniowiecznej 14. Chłopi. Uczeń: 1) opisuje warunki życia na wsi średniowiecznej; 2) porównuje życie chłopa z życiem rycerza i mieszczanina. 5
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 5 14. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 15. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Polska Jagiellonów 16. Unia dwóch państw 1 Jadwiga, Jagiełło, przyczyny unii 17. Wielka wojna z Krzyżakami 1 przyczyny i skutki bitwy pod Grunwaldem 17. Jadwiga i Jagiełło. Uczeń: 1) wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie; 2) wyjaśnia przyczyny unii polsko-litewskiej; 3) charakteryzuje osobę Jadwigi i wymienia jej zasługi dla kultury polskiej 17. Jadwiga i Jagiełło. Uczeń: 4) opowiada o przyczynach i skutkach bitwy pod Grunwaldem. 18. Renesans w Europie 1 powstanie renesansu, Leonardo da Vinci Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 19. Odkrywanie Nowego Świata 1 Krzysztof Kolumb, Nowy Świat, Indianie 20. Reformacja 1 21. Wawel królewski złotego wieku 1 dwór Jagiellonów 22. Astronom, który poruszył Słońce 1 Mikołaj Kopernik przyczyny reformacji, podział Europy Zachodniej, wojny religijne 15. Odkrycie Nowego Świata. Uczeń: 1) umieszcza Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą odkrywczą wyprawę w czasie i w przestrzeni; 2) opisuje odkrycie Krzysztofa Kolumba, używając pojęć: karawela, Nowy Świat, Indianie, broń palna 3) wymienia następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i dla Ameryki. Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 18. Dwór Jagiellonów. Uczeń opisuje życie dworskie na Wawelu w okresie panowania Zygmuntów, używając pojęć: dwór, paziowie, komnata, arras. 16. Mikołaj Kopernik i jego odkrycie. Uczeń: 1) opowiada o życiu Mikołaja Kopernika, używając pojęć: uczony, astronom, odkrycie naukowe; 2) opisuje i umieszcza w czasie odkrycie Mikołaja Kopernika, wyjaśniając, co znaczy powiedzenie: Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię. 3) wymienia następstwa wypraw odkrywczych dla Europy i dla Ameryki. 23. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 24. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Rzeczpospolita szlachecka 25. Szlachcic rycerz i obywatel 1 obowiązki szlachcica wobec państwa 26. Rzeczpospolita wielu narodów 1 unia lubelska 19. Polski szlachcic. Uczeń: 1) charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec państwa, używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie 20. Rzeczpospolita Obojga Narodów. Uczeń: 1) wyjaśnia, na czym polegała unia lubelska i wskazuje na mapie Rzeczpospolitą Obojga Narodów; 2) opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja. 6
Klasy 4 6 27. Szlachta wybiera królów 1 elekcja, pole elekcyjne, koronacja, sejm, rząd, prezydent 28. Życie codzienne w szlacheckim dworze 1 folwark, pańszczyzna, spichlerz, spław Wisłą do Gdańska 20. Rzeczpospolita Obojga Narodów. Uczeń: 2) opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja. 4. Państwo. Uczeń: 2) wymienia organy władzy w Rzeczpospolitej Polskiej: parlament, prezydent, rząd, sądy i omawia najważniejszą funkcję każdego z tych organów w systemie politycznym; 19. Polski szlachcic. Uczeń: 2) opisuje działalność gospodarczą polskiej szlachty, używając pojęć: folwark, pańszczyzna, kmiecie, spichlerz, spław rzeczny Wisłą do Gdańska. 5. Społeczeństwo. Uczeń: 1) wyjaśnia znaczenie pracy w życiu człowieka i dostrzega jej społeczny podział; 29. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 30. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Rzeczpospolita XVII i XVIII wieku 31. W kraju skrzydlatych jeźdźców 1 potop szwedzki 32. Zwycięstwo pod Wiedniem 1 Jan III Sobieski 21. Rzeczpospolita w XVII w. Uczeń: 1) sytuuje w czasie i omawia wydarzenia potopu szwedzkiego, z uwzględnieniem obrony Częstochowy i postaci Stefana Czarnieckiego; 21. Rzeczpospolita w XVII w. Uczeń: 2) sytuuje w czasie i opisuje wyprawę wiedeńską Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan, husaria. 33. Czasy stanisławowskie 1 obiady czwartkowe, KEN, Canaletto Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 34. Witaj, majowa jutrzenko 1 Konstytucja 3 maja 35. Insurekcja kościuszkowska 1 naczelnik powstania, kosynierzy, III rozbiór 36. Upadek Rzeczypospolitej 1 upadek państwa, rozbiory, granice rozbiorowe 22. Upadek I Rzeczypospolitej. Uczeń: 1) podaje przykłady naprawy państwa polskiego za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, z uwzględnieniem Konstytucji 3 maja; 22. Upadek I Rzeczypospolitej. Uczeń: 2) omawia i sytuuje w czasie wydarzenia powstania kościuszkowskiego, używając pojęć: naczelnik powstania, przysięga Kościuszki, kosynierzy; 22. Upadek I Rzeczypospolitej. Uczeń: 3) wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło do upadku państwa polskiego, podaje datę III rozbioru. 37. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 38. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa W klasie 5 przewidziano 28 lekcji tematycznych oraz 5 lekcji powtórzeniowych, co w sumie daje 33 lekcje. Ponadto zaproponowano 5 lekcji dodatkowych Poznaj to, co nieznane. 7
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 6 Klasa 6 O wolność waszą i naszą 1. W XVIII wieku 1 oświecenie, rewolucja francuska, powstanie USA, Polska Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 2. Dał nam przykład Bonaparte 1 formy walki o niepodległość Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 3. Armaty pod Stoczkiem 1 powstanie listopadowe 4. Wielka Emigracja 1 5. Poszli chłopcy do lasu bez broni 1 powstanie styczniowe represje, emigracja polityczna i zarobkowa, Fryderyk Chopin, Adam Mickiewicz 6. O polską mowę 1 walka o język polski w nauczaniu 7. Ku pokrzepieniu serc 1 Stanisław Moniuszko, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Wyspiański 23. Formy walki o niepodległość. Uczeń: 1) umiejscawia w czasie powstanie listopadowe i powstanie styczniowe; 2) wymienia cele walki powstańców oraz przykłady represji zastosowanych wobec społeczeństwa po przegranych powstaniach; 24. Życie na emigracji. Uczeń: 1) wskazuje na mapie państwa, które przyjęły najwięcej emigrantów z ziem polskich; 2) rozróżnia emigrację polityczną i zarobkową; 3) zbiera z różnych źródeł informacje o zasługach dla kultury polskiej: Fryderyka Chopina, Adama Mickiewicza, Marii Skłodowskiej-Curie, Heleny Modrzejewskiej. 23. Formy walki o niepodległość. Uczeń: 1) umiejscawia w czasie powstanie listopadowe i powstanie styczniowe; 2) wymienia cele walki powstańców oraz przykłady represji zastosowanych wobec społeczeństwa po przegranych powstaniach; 23. Formy walki o niepodległość. Uczeń: 3) omawia, na wybranym przykładzie, walkę o język polski w nauczaniu; 23. Formy walki o niepodległość. Uczeń: 4) zbiera z różnych źródeł informacje o zasługach dla rozwoju kultury polskiej: Jana Matejki, Stanisława Moniuszki, Henryka Sienkiewicza i Stanisława Wyspiańskiego. 8. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 9. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Wiek pary i żelaza 10. Koleją do przodu! 1 maszyna parowa, kolej żelazna, statek parowy, silnik elektryczny, telegraf 25. Miasto przemysłowe. Uczeń: 1) opowiada o rozwoju uprzemysłowienia w XIX w., używając pojęć: maszyna parowa, kolej żelazna, statek parowy, silnik elektryczny, telegraf, fabryka; 11. Wycieczka do dziewiętnastowiecznej Łodzi 1 fabryka, uprzemysłowienie na ziemiach polskich 25. Miasto przemysłowe. Uczeń: 2) wskazuje na mapie najbardziej uprzemysłowione miasta na ziemiach polskich; 3) rozróżnia rzemieślnicze i fabryczne (maszynowe) formy produkcji; 4) opisuje warunki pracy w XIX-wiecznej fabryce. 8
Klasy 4 6 12. Zostań Edisonem 1 Thomas Edison, wynalazki, żarówka, telefon, telegraf, samolot Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 13. Dziki Zachód 1 Indianie, traperzy, budowa kolei, gorączka złota Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 14. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 15. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Polska odrodzona 16. Wielka Wojna 1 walczące strony, charakter działań wojennych Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 17. Sprawa polska podczas Wielkiej Wojny 1 czyn zbrojny, legiony 18. Budowa nowych granic 1 granice II Rzeczpospolitej, sąsiedzi Polski 19. II Rzeczpospolita 1 Józef Piłsudski, Roman Dmowski, ustrój, polityka 26. Odrodzenie państwa polskiego. Uczeń: 3) zbiera informacje o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. 26. Odrodzenie państwa polskiego. Uczeń: 1) wskazuje na mapie granice II Rzeczypospolitej oraz wymienia jej sąsiadów; 2) wymienia czynniki decydujące o odzyskaniu niepodległości przez Polskę; 3) zbiera informacje o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. 26. Odrodzenie państwa polskiego. Uczeń: 1) wskazuje na mapie granice II Rzeczypospolitej oraz wymienia jej sąsiadów; 3) zbiera informacje o zasługach dla państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego. 20. W Gdyni 1 osiągnięcia gospodarcze II RP, Eugeniusz Kwiatkowski Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 21. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 22. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Nasza największa wojna 23. Czy będzie wojna? 1 sytuacja polityczna, faszyzm, komunizm Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 24. Najazd z dwóch stron 1 państwa-agresorzy, polityka Hitlera i Stalina 25. Okupowany kraj 1 życie ludności, okupacja, Holokaust 27. Polska w okresie II wojny światowej. Uczeń: 1) wskazuje na mapie państwa, które dokonały agresji na Polskę; 2) podaje charakterystyczne cechy polityki Stalina i Hitlera wobec własnych społeczeństw i państw podbitych; 27. Polska w okresie II wojny światowej. Uczeń: 3) charakteryzuje życie ludności na okupowanych terytoriach Polski, z uwzględnieniem losów ludności żydowskiej; 4) omawia formy oporu społeczeństwa wobec okupantów 9
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 4 26. O wolną Polskę w kraju i na obczyźnie 1 27. Plan Burza 1 formy oporu w kraju, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie, rząd londyński postawa ludności cywilnej i żołnierzy powstańczej Warszawy Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 27. Polska w okresie II wojny światowej. Uczeń: 5) opisuje postawę ludności cywilnej i żołnierzy powstańczej Warszawy. 28. Koniec największej z wojen 1 zdobycie Berlina, sytuacja międzynarodowa po wojnie Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 29. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 30. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Zależni od wschodniego sąsiada 31. Podział świata, skutki wojny 1 żelazna kurtyna Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 32. Wielka odbudowa 1 33. Władza i zwykli ludzie 1 34. Zimna wojna, stracie Zachodu ze Wschodem granice PRL, sąsiedzi, odbudowa zniszczeń wojennych, awans społeczny zależność od ZSRR, dyktatura partii komunistycznej, cenzura 28. Polska Rzeczpospolita Ludowa. Uczeń: 1) wskazuje na mapie granice Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i wymienia jej sąsiadów; 2) opowiada o Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, używając pojęć: odbudowa zniszczeń wojennych, awans społeczny i likwidacja analfabetyzmu, planowanie centralne. 28. Polska Rzeczpospolita Ludowa. Uczeń: 2) opowiada o Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, używając pojęć: zależność od ZSRR, dyktatura partii komunistycznej, cenzura, opozycja demokratyczna. 1 punkty zapalne w konflikcie Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 35. Opozycja, Kościół 1 protesty społeczne w PRL-u, Karol Wojtyła Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 36. Solidarność ludzi wolnych 1 powstanie i działania Solidarności, strajk, walka bez przemocy 29. Solidarność i powstanie III Rzeczypospolitej. Uczeń: 2) opisuje powstanie i działania Solidarności, używając określeń: strajk, walka bez przemocy, stan wojenny, Okrągły Stół ; 37. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 38. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Znowu w wolnej Polsce 39. Polska państwem demokratycznym 1 Okrągły Stół, Tadeusz Mazowiecki, najważniejsze zmiany w państwie 29. Solidarność i powstanie III Rzeczypospolitej. Uczeń: 1) wskazuje na mapie III Rzeczpospolitą i jej sąsiadów; 2) opisuje powstanie i działania Solidarności, używając określeń: strajk, walka bez przemocy, stan wojenny, Okrągły Stół ; 10
Klasy 4 6 40. Jesień Narodów 1 wyzwalanie się poszczególnych krajów spod dominacji ZSRR Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 41. Ustrój państwa polskiego 1 wybory 1989, wolne wybory, wolność słowa, wolne media, konstytucja 4. Państwo. Uczeń: 1) wyjaśnia, w czym wyraża się demokratyczny charakter państwa polskiego, używając pojęć: wolne wybory, wolność słowa, wolne media, konstytucja; 42. Bądźmy samorządni 1 samorząd, wybory lokalne, organizacje pozarządowe 2. Mała Ojczyzna. Uczeń: 3) wskazuje na planie miejscowości, siedzibę władz lokalnych i na przykładach omawia zakres działań oraz sposoby sprawowania władzy. 43. Prawa i obowiązki obywatela 1 prawa i obowiązki obywateli III RP 4. Państwo. Uczeń: 3) podaje przykłady praw i obowiązków obywateli rzeczpospolitej Polskiej; 4) omawia wybrane prawa dziecka i podaje, gdzie można się zwrócić, gdy są one łamane. 44. Jesteśmy w Unii Europejskiej i w NATO 1 Unia Europejska, europejska solidarność, flaga i hymn UE, Siły Zbrojne RP, zadania, misje zagraniczne 6. Wspólnota europejska. Uczeń opowiada o uczestnictwie Polski we wspólnocie europejskiej, używając pojęć: Unia Europejska, europejska solidarność, stosunki między na rodowe, oraz rozpoznaje symbole unijne: flagę i hymn Unii Europejskiej (Oda do radości). 45. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 46. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa Mieszkańcy globalnej wioski 47. Świat stał się mniejszy 1 nowe technologie, komunikacja, gospodarka światowa, globalizacja, Organizacja Narodów Zjednoczonych 7. Problemy ludzkości. Uczeń: 1) wyjaśnia, co oznacza powiedzenie: świat stał się mniejszy i wskazuje przy czyny tego zjawiska; 48. Na Księżyc i na Marsa 1 sputnik, satelita, pierwszy człowiek na Księżycu Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 49. Problemy Polski współczesnej 1 rozwój gospodarczy, demografia, emigracja zarobkowa, Polacy w UE 29. Solidarność i powstanie III Rzeczypospolitej. Uczeń: 3) wyjaśnia, jakie najważniejsze zmiany zaszły w Polsce po 1989 r. 4. Społeczeństwo. Uczeń: 3) podaje przykłady ważnych problemów współczesnej Polski, korzystając z różnych źródeł informacji (od osób dorosłych, z prasy, radia, telewizji, Internetu). 3. Ojczyzna. Uczeń: 3) wymienia mniejszości narodowe i etniczne żyjące w Polsce i na wybranych przykładach opisuje ich kulturę i tradycje oraz wymienia miejsca największych skupisk Polaków na świecie. 11
Rozkład materiału nauczania Klucz do historii. Klasa 4 50. Zagrożenia współczesnego świata 1 głód, epidemie, terroryzm, konflikty zbrojne 51. My i świat 1 możliwości rozwoju ucznia w Polsce i UE, organizacje pozarządowe, wolontariat 7. Problemy ludzkości. Uczeń: 2) opisuje i ocenia na przykładach wpływ techniki na środowisko naturalne i życie człowieka; 3) wymienia pożytki i niebezpieczeństwa korzystania z mediów elektronicznych; 4) opowiada o przejawach nędzy na świecie oraz formułuje własną opinię o działaniach pomocowych podejmowanych przez państwa lub organizacje pozarządowe; 5) wyjaśnia na przykładach przyczyny i następstwa konfliktów zbrojnych na świecie. Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 52. Poznaj to, co nieznane 1 lekcja dodatkowa, ciekawostki historyczne Temat dodatkowy spoza podstawy programowej 53. To już znamy, powtarzamy 1 lekcja powtórzeniowa W klasie 6 przewidziano 39 lekcji tematycznych oraz 7 lekcji powtórzeniowych, co w sumie daje 46 lekcji. Ponadto zaproponowano 7 lekcji dodatkowych Poznaj to, co nieznane 12