Wpływ promieni słonecznych na zdrowie człowieka Światło słoneczne jest niezbędne do trwania życia na Ziemi. Dostarcza energii do fotosyntezy roślinom co pomaga w wytwarzaniu tlenu niezbędnego do życia. Światło słoneczne jest także niezbędne w prawidłowym funkcjonowaniu istot żywych. Korzyści zdrowotne wynikające z działania promieni słonecznych to m.in.: poprawa samopoczucia pod wpływem promieni słonecznych podnosi się poziom endorfin (substancji zwanych hormonami szczęścia), a te wpływają korzystnie na nasze samopoczucie, pomoc w leczeniu niektórych chorób np. łuszczycy, owrzodzenia skóry, zwalczaniu grzybów, drożdży, pobudzanie wydzielania hormonów, umożliwienie syntezy witaminy D, która jest niezbędna do wchłaniania wapnia, a co za tym idzie, utrzymuje w dobrym stanie kości i zęby; Strona 1/6
poprawa pracy układu immunologicznego, Do powierzchni ziemi dociera szerokie widmo fal elektromagnetycznych. Jest to promieniowanie podczerwone, światło widzialne oraz ultrafioletowe (UV). Promieniowanie ultrafioletowe dzielimy na UVA, UVB, UVC. Promieniowanie UVC zostaje prawie całkowicie pochłonięte lub rozproszone w warstwie ozonowej i nie wpływa znacząco na procesy degeneracyjne zachodzące w skórze. Niszczenie powłoki ozonowej może zwiększyć wpływ tego promieniowania na procesy patologiczne zachodzące w skórze. Inaczej jest z UVA i UVB, które to odgrywają znaczącą rolę w przewlekłym i ostrym niszczeniu skóry przez słońce. W ostatnim półwieczu opalenizna była symbolem zdrowia i dostatku. Obecnie wiadomo, że nadmierne przebywanie na słońcu może być powodem problemów ze zdrowiem, a także to, że niektóre pokarmy czy leki powodują tzw. efekt światłouczulenia objawiający się chorobami skóry. Promieniowanie słoneczne nie jest obojętne dla Strona 2/6
skóry człowieka. Zmiana zabarwienia skóry pod wpływem światła słonecznego to reakcja obronna. W zależności od fototypu (barwy) skóry, która jest charakterystyczna dla danego osobnika, reakcja na słońce może mieć różne nasilenie. Każdy rumień to reakcja obronna organizmu na zbyt dużą dawkę promieniowania słonecznego. Skutki tego niepożądanego działania obejmują rumień, ostry rumień, fotostarzenie, czyli starzenie się skóry pod wpływem słońca (promieniowania ultrafioletowego), zmiany nowotworowe związane z wieloletnim nadmiernym narażeniem skóry na promieniowanie ultrafioletowe, a także nasilenie już istniejących chorób skóry np. kolagenoz. W dzisiejszych czasach, w okresie kultu słońca, osoby bez fotouszkodzenia skóry należą do rzadkości. Często już u osób przed 30 rokiem życia widać symptomy fotostarzenia, a niejednokrotnie stwierdza się zmiany nowotworowe. Jednocześnie obserwowana jest w społeczeństwie coraz większa świadomość i dbałość o skórę. Stosowanie filtrów ochronnych stało się kanonem przed wyjściem na słońce. Strona 3/6
Szacuje się, że nawet do 80 % całkowitego czasu ekspozycji na promieniowanie słoneczne, w trakcie całego życia, przypada na pierwsze 18 lat. Aktualnie przyjmuje się, że istotną rolę w patogenezie nowotworów może odgrywać zbyt intensywne opalanie w dzieciństwie i we wczesnej młodości, zwłaszcza takie, które powoduje oparzenia i odczyny pęcherzowe (popularne złuszczanie się naskórka po oparzeniu słonecznym). Przyjmuje się, że oparzenie słoneczne w dzieciństwie, zwłaszcza do 12 roku życia jest istotnym czynnikiem ryzyka w procesie nowotworowym czerniaka. Jednocześnie należy nadmienić, że czerniak rozwija się zazwyczaj w skórze pozornie niezmienionej. Dlatego tak ważną rolę odgrywa profilaktyka przeciwoparzeniowa oraz samokontrola stanu skóry przed i po nasłonecznieniu. Każda zmiana skórna, która pojawia się nagle, wymaga konsultacji dermatologicznej. Na niekorzystne działanie promieniowania UV szczególnie narażone są niemowlęta i małe dzieci. Przyjmuje się, że niemowlęta do 6 miesiąca życia powinny całkowicie unikać bezpośredniego Strona 4/6
narażenia na słońce. Pamiętając o tym, że promieniowanie słoneczne UV przenika przez ubranie i chmury, zalecane są spacery w godzinach dopołudniowych i po godzinie 16.00. Spacery powinny odbywać się w cieniu i po zastosowaniu kremów ochronnych pochłaniających promieniowanie UVA i UVB najlepiej o filtrze 50+. Dzieci pomiędzy 6 a 12 miesiącem życia nie powinny przebywać w pełnym słońcu dłużej niż 15 minut oczywiście zabezpieczone filtrami przeciw słonecznymi. Smarujemy dziecko na 15-30 minut przed wyjściem z domu. Dzieci w wieku do 3 lat mogą przebywać na słońcu ok. 30 minut, a powyżej 4 lat maksymalnie do 60 minut, oczywiście zabezpieczone filtrami przeciwsłonecznymi. Takie zabezpieczenie powinno się ponawiać mniej więcej co 2 godziny. Niezbędne jest zabezpieczenie głowy dziecka kapeluszem. Niewskazane jest przebywanie na słońcu w godzinach miedzy 11.00 a 16.00. Należy pamiętać, ze koszulka bawełniana zapewnia ochronę przeciwsłoneczną odpowiadającą wartości wynoszącej 8 SPF, a filtry przeciwsłoneczne mają 8-50+ SPF. Strona 5/6
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl W ostatnich latach pojawiło się nowe zagrożenie zdrowotne związane z kultem opalenizny. Jest to tanoreksja. Jest to uzależnienie, polegające na ciągłej chęci bycia opalonym. Tanorektyk ma potrzebę wyróżniania się opalenizną. Osoby uzależnione od opalania mają ciągłe uczucie, że są za mało opalone, stąd ciągła konieczność opalania się bądź światłem naturalnym bądź w solarium. Najczęściej to schorzenie dotyka młode kobiety. O problemie związanym z tanoreksją może świadczyć to, że Komisja Europejska zamierza wprowadzić nowe regulacje Unii Europejskiej, które nie zezwalałyby osobom poniżej 18 r.ż. oraz osobom o zwiększonym ryzyku raka skóry (liczne przebarwienia i znamiona skórne) na korzystanie z łóżek opalających. Zatem pamiętaj, opalaj się z umiarem! Artykuł został opracowany przez lek. med. Dianę Gadt-Frączek, specjalistę dermatologa Strona 6/6