MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE WROCŁAWSKIM W 2007 ROKU ANALIZA ABSOLWENTÓW SZKÓŁW POWIECIE WROCŁAWSKIM W 2007 R. Wstęp Analizę szkół na terenie powiatu wrocławskiego przeprowadzono w dwu układac: 1. dla szkół wyższyc, 2. dla szkół ponadpodstawowyc. Taki podział jest uzasadniony brakiem danyc dotyczącyc szkół wyższyc według zawodów zgodnie z Klasyfikacją zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy 1. Dane o tyc absolwentac, pocodzące z obligatoryjnyc sprawozdań szkół wyższyc, są dostępne jedynie według kierunków studiów, a w pojedynczyc przypadkac według specjalizacji w ramac kierunku. Dlatego analiza szkół wyższyc została ograniczona do kierunku studiów. Natomiast w analizie szkół ponadgimnazjalnyc uwzględniono układ zawodowy (według grup zawodowyc). W badaniu szkół wyższyc powiatu wrocławskiego zabrakło także porównania struktur bezrobotnyc tyc szkół z podobnymi strukturami ogółu szkół wyższyc, ponieważ na terenie powiatu nie istnieje żadna uczelnia. 1. Analiza bezrobotnyc szkół wyższyc W końcu 2007 r. na terenie powiatu wrocławskiego było 45 bezrobotnyc szkół wyższyc, w tym 9 mężczyzn i 36 kobiet. Osoby te ukończyły publiczne lub niepubliczne wrocławskie uczelnie, takie jak: Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Akademia Wycowania Fizycznego we Wrocławiu, Dolnośląska Wyższa Szkoła Edukacji, Dolnośląska Wyższa Szkoła Służb Publicznyc Asesor, Politecnika Wrocławska, Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet Wrocławski, Wyższa Szkoła Bankowa, Wyższa Szkoła Filologiczna, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania Copernicus oraz Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Poznaniu (Wydział we Wrocławiu). Tylko dwie osoby są absolwentami szkół zamiejscowyc: jedna Uniwersytetu Warszawskiego a druga Uniwersytetu Zielonogórskiego. Najwięcej bezrobotnyc pocodzi z Uniwersytetu Wrocławskiego (15 osób), znacznie mniej z Uniwersytetu Przyrodniczego i Politecniki Wrocławskiej (po 6 osób) 1 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy, Dz. U. nr 265, poz. 2644.
oraz z Wyższej Szkoły Bankowej (3 osoby), a po dwie lub pojedyncze osoby ze szkół pozostałyc. Bezrobotni absolwenci szkół wyższyc w powiecie wrocławskim reprezentują 26 kierunków studiów (tab.1). Najliczniej reprezentowany jest kierunek administracja (10 osób). Wśród pozostałyc kierunków wyróżnia się zarządzanie i marketing (4 osoby) i filologia polska (3 osoby). Po dwie osoby ukończyły jeden z pięciu kierunków: finanse i bankowość, ocronę środowiska, pedagogikę, psycologię lub rolnictwo, a pojedyncze osoby pozostałe kierunki. Tab. 1. Bezrobotni absolwenci szkół wyższyc w powiecie wrocławskim według kierunków studiów. Stan na 31.12.2007 r. Kierunek studiów Liczba osób Udział w % Administracja 10 22,2 Biotecnologia 1 2,2 Cemia 1 2,2 Ekonomia 1 2,2 Filologia polska 3 6,7 Finanse i bankowość 2 4,4 Fizjoterapia 1 2,2 Geologia 1 2,2 Filologia germańska 1 2,2 Gospodarka przestrzenna 1 2,2 Historia 1 2,2 Inżynieria materiałowa 1 2,2 Inżynieria środowiska 1 2,2 Mecanika i budowa maszyn 1 2,2 Ocrona środowiska 2 4,4 Pedagogika 2 4,4 Politologia 1 2,2 Prawo 1 2,2 Produkcja ogrodnicza 1 2,2 Psycologia 2 4,4 Rolnictwo 2 4,4 Stosunki międzynarodowe 1 2,2 Tecnika rolnicza i leśna 1 2,2 Tecnologia cemiczna 1 2,2 Wycowanie fizyczne 1 2,2 Zarządzanie i marketing 4 8,9 Razem 45 100,0 2. Analiza szkół ponadgimnazjalnyc Absolwenci szkół ponadgimnazjalnyc powiatu wrocławskiego w roku 2006/2007 (w liczbie 240 osób) reprezentują głównie licea ogólnokształcące (173 osoby, czyli 72,1% ogółu ). Niespełna 20% stanowią absolwenci średnic szkół zawodowyc (tecników i liceów 2
zawodowyc), a blisko 10% absolwenci zasadniczyc szkół zawodowyc (tab. 2). W 2007 r. na terenie powiatu nie było szkół policealnyc, co znajduje uzasadnienie w możliwości skorzystania z bogatej oferty edukacyjnej m. Wrocławia. Tab. 2. Typy szkół ponadgimnazjalnyc i ic absolwenci w powiecie wrocławskim w latac 2007-2008 Typ szkoły Absolwenci w roku 2006/2007 Bezrobotni absolwenci ze szkół powiatu wrocław. Stan na 31.12.2007 Przewidywani absolwenci w roku 2007/2008 Udział bezrobotnyc w 2007 r. (3):(2) w % Indeks dynamiki absolwentó w w latac 2007 2008 (4):(2) w % 1 2 3 4 5 6 Szkoły - - - - - policealne Średnie szkoły 44 5 54 11,4 122,7 zawodowe (tecnika, licea zawodowe) Licea 173 5 176 2,9 101,7 ogólnokształcą ce Zasadnicze 23 0 25 0,0 108,7 szkoły zawodowe Razem 240 10 255 4,2 106,3 Oceniając aktualną strukturę kształcenia ponadgimnzjalnego według typów szkół należy stwierdzić, że jest ona ukierunkowana na edukację ogólną (bez zawodu), przygotowującą do zdobywania kwalifikacji zawodowyc w szkołac policealnyc lub wyższyc. Taka struktura kształcenia nie odpowiada strukturze popytu na pracę, zgłaszanego do Powiatowego Urzędu Pracy we Wrocławiu z obszaru powiatu wrocławskiego. Popyt ten jest bowiem zdominowany przez stanowiska robotnicze, zwłaszcza robotników wykwalifikowanyc. Pewne potwierdzenie niedopasowania kształcenia ponadgimnazjalnego znajdujemy także w strukturze bezrobotnyc, w której występują osoby ze średnim zawodowym i ogólnokształcącym wykształceniem zasadniczyc szkołac zawodowyc. a brak osób po W krótkiej, rocznej perspektywie (dla roku szkolnego 2007/2008) zauważa się korzystną tendencję zmian struktury kształcenia w kierunku wyposażenia w kwalifikacje zawodowe, przy stabilizacji kształcenia ogólnego. 3
Tempo odbudowy edukacji zawodowej będzie wyższe w odniesieniu do poziomu średniego niż zasadniczego zawodowego (122,7% wobec 108,7%). Uszczegółowienie badania szkół umożliwia ic analiza w układzie grup zawodowyc. Uwzględniono tutaj tzw. grupy wielkie (oznaczone kodem jednocyfrowym)i i elementarne (z kodem czterocyfrowym). Absolwenci szkół ponadpodstawowyc powiatu wrocławskiego z roku szkolnego 2006/2007, z wyłączeniem osób bez zawodu (173), należą do dwu wielkic grup zawodowyc: 1. tecników i innego personelu średniego (44 osoby), 2. robotników przemysłowyc i rzemieślników (23 osoby). W układzie elementarnyc grup zawodowyc struktura kształcenia ponadgimnazjalnego jest uboga (tab. 3), co jest uzasadnione sąsiedztwem m. Wrocławia z bogatszą ofertą edukacyjną szkolnictwa zawodowego. Prawie 2/3 ogółu stanowią tecnicy rolnicy, leśnicy i pokrewni (44 osoby), a trzy pozostałe grupy są niewielkie: krawcy, kapelusznicy i pokrewni (12 osób), mecanicy pojazdów samocodowyc (6 osób) oraz malarze budowlani i pokrewni (5 osób). Tab.3. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnyc powiatu wrocławskiego według wielkic grup zawodowyc w latac 2007-2008 Kod i nazwa grupy zawodowej Absolwenci w roku 2006/2007 Bezrobotni absolwenci ze szkół powiatu wrocł. Stan na 31.12.2007. Przewidywani absolwenci w roku 2007/2008 Udział bezrobotnyc w 2007 r. (3):(2) w % Indeks dynamiki w latac 2007 2008 (4):(2) w % 3 Tecnicy i 44 3 54 6,8 122,7 inny średni personel 7 Robotnicy 23 1 25 4,3 108,7 przemysł. i rzemieślnicy Razem 67 4 79 6,0 117,9 Osoby bez 173 5 176 2,9 101,7 zawodu Ogółem 240 9 255 3,8 106,3 W krótkookresowej, rocznej perspektywie (dla roku szkolnego 2007/2008) wzrośnie liczba z zawodem o 17,9%, w tym tecników i innego personelu średniego o 22,7% a robotników przemysłowyc i rzemieślników o 8,7%. Powyższe proporcje nie odpowiadają proporcjom udziału bezrobotnyc tyc szkół. Większa dynamika wzrostu liczby wystąpi 4
bowiem w wielkiej grupie zawodowej, która carakteryzuje się udziałem bezrobotnyc. wyższym Bardziej dostosowane do sytuacji na powiatowym rynku pracy wydają się kierunki i nasilenie krótkookresowyc zmian podaży w układzie elementarnyc grup zawodowyc (tab.4). Tab.4. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnyc powiatu wrocławskiego według elementarnyc grup zawodowyc w latac 2007-2008 Kod i nazwa grupy zawodowej Absolwenci w roku 2006/2007 Bezrobotni absolwenci ze szkół powiatu wrocł. Stan na 31.12.2007 Przewidywani absolwenci w roku 2007/2008 Udział bezrobotnyc w 2007 r. (3):(2) w % Indeks dynamiki absolwentó w w latac 2007 2008 (4):(2) w % 3212 Tecnicy 44 3 54 6,8 122,7 rolnicy, leśnicy i pokrewni 7141 Malarze 5 0 13 0,0 260,0 budowlani i pokrewni 7231 6 1 0 16,7 0,0 Mecanicy pojazdów samocodowyc 7433 Krawcy, 12 0 12 0,0 100,0 kapelusznicy i pokrewni Razem 67 4 79 6,0 117,9 Wprawdzie o 1/5 wzrośnie liczba w grupie tecników rolników, leśników i pokrewnyc, carakteryzującej się średnim udziałem bezrobotnyc (6,8%) i brakiem zgłoszonyc z terenu powiatu wrocławskiego do PUP we Wrocławiu ofert pracy, ale aż o 160% zwiększy się liczba w grupie malarzy budowlanyc i pokrewnyc, w której na koniec 2007 r. nie było bezrobotnyc. Nie przewiduje się też w 2008 r. napływu z grupy elementarnej mecaników pojazdów samocodowyc z najwyższym udziałem bezrobotnyc (16,7%). Podsumowanie Bezrobotni absolwenci szkół wyższyc w powiecie wrocławskim według stanu na 31.12.2007 r. tworzą grupę 45 osób, zróżnicowaną pod względem kierunku studiów (26 kierunków) i ukończonej szkoły. Poza kilkoma wyróżniającymi się kierunkami (administracja 10 osób, zarządzanie i marketing 4 osoby oraz filologia polska 3 osoby) zdecydowana większość 5
reprezentowana jest przez pojedyncze osoby. Bezrobotni absolwenci pocodzą głównie ze szkół wyższyc zlokalizowanyc we Wrocławiu, najczęściej z Uniwersytetu Wrocławskiego (15 osób), po 6 osób z Politecniki Wrocławskiej i Uniwersytetu Przyrodniczego, 3 osoby z Wyższej Szkoły Bankowej, a po dwie lub pojedyncze z pozostałyc uczelni publicznyc i niepublicznyc. Struktura kształcenia ponadgimnazjalnego w powiecie wrocławskim jest ukierunkowana na edukację ogólną (bez zawodu) na poziomie średnim, przygotowującą do zdobywania kwalifikacji zawodowyc w szkołac policealnyc lub wyższyc. Nie odpowiada to aktualnej strukturze popytu na pracę zgłaszanego z obszaru powiatu wrocławskiego do Powiatowego Urzędu Pracy we Wrocławiu, w którym dominują zawody robotnicze, zwłaszcza robotnicy wykwalifikowani. Z drugiej strony specyfika powiatu ziemskiego pod względem liczby i rozmieszczenia ludności uniemożliwia zapewnienie mieszkańcom zróżnicowanego rodzaju kształcenia zawodowego na poziomie ponadgimnazjalnym, a lukę tę może wypełnić sąsiedztwo Wrocławia z bogatszą ofertą edukacyjną. W krótkookresowej, rocznej perspektywie (dla roku szkolnego 2007/2008) zauważa się korzystną tendencję do zwiększenia udziału kształcenia zawodowego, w większym stopniu na poziomie średnim niż zasadniczym zawodowym. Kształcenie zawodowe na terenie powiatu wrocławskiego dotyczy dwu wielkic grup zawodowyc: tecników i innego personelu średniego oraz robotników przemysłowyc i rzemieślników, z wyraźną przewagą tecników (prawie 2/3 ogółu z zawodem), która w rocznej perspektywie (roku szkolnego 2007/2008) będzie się powiększać. W układzie elementarnyc grup zawodowyc struktura kształcenia jest uboga, gdyż obejmuje jedną grupę nierobotniczą: tecników rolników, leśników i pokrewnyc (44 osoby) oraz trzy grupy robotnicze: krawców, kapeluszników i pokrewnyc (12 osób), mecaników pojazdów samocodowyc (6 osób) a także malarzy budowlanyc i pokrewnyc (5 osób). Kierunki krótkookresowyc zmian tej struktury uwzględniają częściowo aktualną sytuację na lokalnym rynku pracy, o czym świadczy 2,5-krotny przewidywany wzrost liczby w grupie malarzy budowlanyc i pokrewnyc oraz zaniecanie kształcenia w grupie mecaników pojazdów samocodowyc. Kilkuletni cykl kształcenia zawodowego i wysoka dynamika lokalnego rynku pracy wymagają jednak planowania zmian edukacyjnyc w dłuższej perspektywie. 6