Regulamin konkursu na opracowanie projektu ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej

Regulamin konkursu na opracowanie projektu ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej 1. Nazwa i adres Zamawiającego (Organizatora konkursu). Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w organizacji), ul. Długa 81/83, 80-831 Gdańsk, tel. +48 58 323-75-20, fax +48 58 323-75-30 Nazwa i adres jednostki, której powierzono przygotowanie i przeprowadzenie postępowania na podstawie art. 15 ust. 2 Prawa zamówień publicznych: Krynicki, Cieślik i Partnerzy Radcowie Prawni: ul. Wspólna 35 lok 4, 00-519 Warszawa. 2. Forma konkursu. Niniejszy konkurs jest konkursem jednoetapowym przeprowadzanym na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r., nr 223 poz. 1655 z późniejszymi zmianami) - zwanej dalej ustawą lub Pzp. 3. Szczegółowy opis przedmiotu konkursu Przedmiotem pracy konkursowej jest opracowanie wstępnej koncepcji ekspozycji głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, spełniającej wymagania określone w niniejszym Regulaminie. Koncepcja ta winna obejmować: a) ideę organizacji przestrzennej ekspozycji głównej, zgodną z Założeniami merytorycznymi Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 2) oraz Założeniami funkcjonalnymi Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 3), b) szczegółowe projekty następujących elementów ekspozycji: fragmentu o powierzchni 50 m kw. poświęconego Gdańskowi jako miejscu wybuchu II Wojny Światowej, wykonanego z wykorzystaniem wskazanych przez Zamawiającego materiałów (patrz załącznik nr 11), fragmentu przedstawiającego moment zakończenia wojny, wykonanego z wykorzystaniem dowolnie wybranych materiałów, 1

dowolnie wybranego elementu symbolicznego, oddającego ogólne przesłanie Muzeum, zdefiniowane w Założeniach merytorycznych Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 2), dowolnej instalacji, pozwalającej ukazać wojnę poprzez pryzmat indywidualnych losów ludzkich. 4. Maksymalny planowany łączny koszt projektu realizowanego na podstawie pracy konkursowej 4.1. Maksymalny planowany łączny koszt wykonania prac realizowanych na podstawie pracy konkursowej (ekspozycji głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku) wynosi 14 mln Euro brutto. 4.2. Maksymalny planowany koszt opracowania projektu, w tym: projektu wykonawczego, projektu stanowiącego część dokumentacji przetargowej i innych opracowań uzupełniających nie może być wyższy niż 8% brutto wartości prac realizacyjnych ekspozycji na podstawie pracy konkursowej nie więcej jednak niż 1,12 mln Euro brutto. 5. Zakres szczegółowego opracowania pracy konkursowej stanowiącego przedmiot zamówienia udzielanego w trybie negocjacji bez ogłoszenia Zakres szczegółowego opracowania pracy konkursowej stanowiącego przedmiot zamówienia udzielanego w trybie negocjacji bez ogłoszenia: projekt wykonawczy ekspozycji głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku sporządzony w sposób umożliwiający wykonanie na jego podstawie w.w. ekspozycji przez wykonawcę wyłonionego w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Projekt musi spełniać wymagania Pzp dotyczące opisu przedmiotu zamówienia oraz uwzględniać wymagania innych przepisów obowiązujących na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W zależności od zastosowanych rozwiązań projektowych w skład projektów winny wchodzić opracowania uzupełniające - niezbędne do uzyskania zgód, pozwoleń lub decyzji, jeżeli obowiązujące przepisy wymagają ich uzyskania w celu wykonania projektu. 6. Wymagania jakie musi spełniać Uczestnik konkursu 6.1. Uczestnikami konkursu mogą być osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. 6.2. Uczestnicy konkursu mogą wspólnie brać udział w konkursie - postanowienia dotyczące uczestnika konkursu stosuje się odpowiednio do uczestników konkursu biorących wspólnie udział w konkursie. 6.3. Aby wziąć udział w konkursie Uczestnik musi złożyć wniosek o dopuszczenie do udziału w konkursie oraz spełniać warunki określone w art. 22 ust. 1 pkt 1-4 Pzp. 6.4. Uczestnik powinien wykazać w szczególności, że: 2

6.4.1. Dysponuje lub będzie dysponować, osobami zdolnymi do wykonania zamówienia (potencjał kadrowy) w osobie: a) lidera zespołu który w ciągu ostatnich 10 lat brał udział w projektowaniu co najmniej jednej ekspozycji dla muzeum, udostępnianej w tej samej lokalizacji przez okres co najmniej 12 miesięcy, o powierzchni co najmniej 500 m.kw.; b) konsultanta - historyka specjalizującego się w problematyce II wojny światowej. Przez historyka specjalizującego się w problematyce II wojny światowej rozumie się osobę posiadającą: co najmniej stopień doktora oraz jedną publikację książkową lub 3 publikacje rozproszone poświęcone okresowi II wojny światowej. 6.4.2. Posiada niezbędne doświadczenie tj. w ciągu ostatnich 3 lat przed dniem wszczęcia konkursu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy w tym okresie, zrealizował projekt co najmniej jednej ekspozycji muzealnej dla muzeum lub innej instytucji kultury udostępnianej w tej samej lokalizacji przez okres co najmniej 12 miesięcy, o wartości co najmniej 100 000 Euro. Przez zrealizowanie projektu rozumie się wykonanie dokumentacji projektowej (samodzielnie lub wspólnie z innymi autorami). 7. Informacja o oświadczeniach i dokumentach, jakie mają dostarczyć uczestnicy konkursu w celu potwierdzenia spełnienia warunków. Uczestnicy konkursu w celu potwierdzenia spełnienia warunków obowiązani są dostarczyć następujące oświadczenia i dokumenty: 7.1. Oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, na formularzu zgodnym z treścią wzoru oświadczenia stanowiącego załącznik nr 14 do Regulaminu. 7.2. Wykaz osób, którymi dysponuje lub będzie dysponował wykonawca i które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia, niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt. 6.4.1. zgodnym z treścią wzoru oświadczenia stanowiącego załącznik nr 16 do Regulaminu 7.3. Wykaz projektów zrealizowanych w okresie ostatnich 3 (trzech) lat przed dniem wszczęcia konkursu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, potwierdzający spełnienie warunku, o którym mowa w pkt. 6.4.2, z 3

podaniem ich wartości, przedmiotu, daty wykonania i odbiorców - zgodnym z treścią wzoru oświadczenia stanowiącego załącznik nr 15 do Regulaminu; 8. Sposób porozumiewania się zamawiającego z Uczestnikami konkursu oraz przekazywania oświadczeń i dokumentów. Wszystkie oświadczenia, zawiadomienia oraz informacje będą przekazywane na piśmie, drogą faksową lub pocztą elektroniczną z wyłączeniem wniosku i pracy konkursowej, które składane są jedynie w formie pisemnej. Zawiadomienia oraz informacje kierowane do zamawiającego należy przesyłać na adres: Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w organizacji) ul. Długa 81/83, 80-831 Gdańsk fax: +48 58 323-75-30 e-mail: j.szkudlinski@muzeum1939.pl lub sekretariat@muzeum1939.pl 9. Miejsce i termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w organizacji) ul. Długa 81/83, 80-831 Gdańsk Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie: 14.09.2009 r. godz.16.00. 9.1. Wzór wniosku stanowi załącznik nr 13 do Regulaminu konkursu. 9.2. Wniosek powinien być opakowany w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z jego treścią przed upływem terminu składania wniosków. Opakowanie należy oznaczyć informacją: Wniosek o dopuszczenie do konkurs na opracowanie projektu ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej Nie otwierać przed 14.09.2009 r. godz.: 16:00 9.3. Wnioski złożone po terminie nie będą rozpatrywane. 9.4. Wniosek powinien być złożony w języku polskim. Dokumenty sporządzone w języku obcym należy złożyć wraz z tłumaczeniem na język polski, podpisanym przez Uczestnika. 10. Miejsce i termin składania prac konkursowych przez uczestników dopuszczonych do udziału w konkursie 10.1. Prace konkursowe należy składać na adres: 4

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (w organizacji) ul. Długa 81/83, 80-831 Gdańsk. 10.2. Prace należy złożyć w nieprzekraczalnym terminie do dnia: 20.10.2009 r. do godz.16.00. 10.3. Prace złożone po tym terminie nie podlegają ocenie Sądu Konkursowego. 10.4. Prace konkursowe mogą złożyć wyłącznie uczestnicy zaproszeni przez Organizatora Konkursu. 10.5. Składający otrzyma przy złożeniu pracy konkursowej kartę pokwitowania, która będzie stanowić podstawę wypłaty nagrody lub odebrania nie nagrodzonej pracy. 10.6. Wszelkie koszty związane z udziałem w konkursie ponosi uczestnik konkursu. 11. Zakres rzeczowy, forma opracowania oraz sposób prezentacji pracy konkursowej. 11.1. Zakres rzeczowy opracowania pracy konkursowej winien dawać wyczerpującą odpowiedź na przedstawione w Regulaminie zadanie Konkursu. 11.2. Praca konkursowa winna składać się z części opisowej, plansz poglądowych oraz filmu lub prezentacji multimedialnej zapisanej na płycie CD. 11.3. Część opisowa powinna być wykonany w języku polskim lub angielskim, w dwóch egzemplarzach w formie pisemnej. Każdy z egzemplarzy winien być trwale spięty. 11.4. Wszystkie plansze, płyta CD oraz strona tytułowa opisu powinny być oznaczone sześciocyfrowym numerem rozpoznawczym, umieszczonym w prawym górnym rogu. Podobnie powinna być oznaczona karta pokwitowania. 11.5. Na planszach, płycie CD i w opisie nie mogą być zamieszczane żadne inne oznaczenia, umożliwiające identyfikację Uczestnika Konkursu przed zakończeniem czynności Sądu Konkursowego, związanych z oceną i rozstrzygnięciem Konkursu. 11.6. Do pracy konkursowej należy dołączyć kopertę (wewnątrz opakowania) z Kartą identyfikacyjną zgodnie z załącznikiem nr 17 do Regulaminu Konkursu. W przypadku uczestników wspólnie biorących udział w konkursie karta identyfikacyjna musi zawierać informację o wszystkich uczestnikach wspólnie biorących udział w konkursie. Koperta musi być oznaczona wybranym sześciocyfrowym numerem rozpoznawczym oraz napisem Karta identyfikacyjna. Karta identyfikacyjna pozostanie zamknięta do czasu rozstrzygnięcia konkursu przez Sąd. 11.7. Praca powinna być opakowana w sposób uniemożliwiający zapoznanie się z jej treścią przed dokonaniem oceny pracy przez Sąd Konkursowy. W przypadku przesłania pracy za pośrednictwem Poczty Polskiej lub innej firmy kurierskiej 5

adres i nazwa podane na kopercie nie mogą być adresem i nazwą uczestnika konkursu. 11.8. Po upływie terminu nadsyłania prac konkursowych Zespół Oceny Formalnej Sądu Konkursowego dokona otwarcia wszystkich opakowań złożonych prac konkursowych. Koperty z Kartami Identyfikacyjnymi znajdujące się w opakowaniach złożonych prac konkursowych, bez ich otwierania, zostaną złożone do depozytu zaś prace konkursowe zostaną przekazane Zespołowi Rozstrzygającemu Sądu Konkursowego. 11.9. Opakowanie Pracy konkursowej należy oznaczyć numerem rozpoznawczym oraz informacją: Praca na konkurs na opracowanie projektu ekspozycji Muzeum II Wojny Światowej. 12. Kryteria oceny prac konkursowych wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów. 12.1. Prace konkursowe oceniane będą według następujących kryteriów: a) Zgodność koncepcji z wytycznymi zawartymi w podstawowych założeniach programowych i funkcjonalnych waga kryterium to 45 punktów, b) Oryginalność i walory artystyczne projektu waga kryterium to 45 punktów, c) Koszt realizacji koncepcji waga kryterium to 10 punktów. 12.2. W kryterium Koszt realizacji koncepcji najwyższą liczbę punktów - 10 pkt, otrzymają Uczestnicy, który zaproponują najniższy koszt realizacji koncepcji. Pozostali otrzymają liczbę punktów obliczoną według poniższego wzoru: Najniższy koszt realizacji koncepcji ocenianej pracy ----------------------------------------------------- x 10 pkt = liczba punktów Koszt realizacji koncepcji ocenianej pracy 12.3. Punkty w pozostałych kryteriach zostaną przyznane w wysokości średniej arytmetycznej ocen dokonanych przez członków Sądu Konkursowego. 12.4. Maksymalna ocena 100 punktów. 13. Skład Sądu Konkursowego. Oceny prac konkursowych i rozstrzygnięcia Konkursu dokona Sąd Konkursowy składający się z dwóch zespołów: 13.1. Zespół Rozstrzygający, którego zadaniem będzie merytoryczna ocena złożonych prac konkursowych pod kątem spełniania przez prace kryteriów merytorycznych 6

zapisanych w warunkach konkursu oraz decydowanie o przyznaniu nagród i ich wysokości (z wyjątkiem nagrody za I miejsce, której wysokość jest stała) oraz wyróżnień. Organizator zapewnia, że dla zachowania anonimowości konkursu, członkowie Zespołu Rozstrzygającego nie będą członkami Zespołu Oceny Formalnej Sądu Konkursowego. Sędziowie Zespołu Rozstrzygającego: Wiesław Bielawski Stefan Chwin Jarosław Krawczyk Boris Kudlička Jack Lohmann Piotr Maciej Majewski Andrew Nagorski Andrzej Pągowski Andrzej Wajda 13.2. Zespół Oceny Formalnej, którego zadaniem będzie ocena pod kątem formalnym złożonych wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie oraz nadzór nad obsługą techniczną sądu konkursowego. Organizator zapewnia, że dla zachowania anonimowości konkursu, członkowie Zespołu Oceny Formalnej nie będą członkami Zespołu Rozstrzygającego. Sędziowie Zespołu Oceny Formalnej: Janusz Chilicki Kamil Rutecki Paweł Cieślik 14. Rodzaj i wysokość nagród. 14.1. Nagroda za najlepszą pracę w konkursie wynosi 50 000 Euro i nie podlega zmianie, a jej przyznanie ex-aequo nie jest dopuszczalne. I nagroda będzie przyznana pracy, która uzyska największą liczbę punktów, jednak nie mniejszą niż 70 punktów. 14.2. Autorzy trzech prac konkursowych, które uzyskają największą ilość punktów, zostaną zaproszeni do negocjacji w trybie negocjacji bez ogłoszenia, których przedmiotem będzie szczegółowe opracowanie projektu ekspozycji oraz pełnienie nadzoru autorskiego nad jego realizacją. 7

14.3. Liczbę i wysokość pozostałych nagród ustala sąd konkursowy w ramach funduszu pozostałych nagród, który wynosi 50 000 Euro - jego wysokość nie podlega zmianie. 14.4. Sąd Konkursowy ustala liczbę i wysokość pozostałych nagród, tj. innych niż I nagroda i może przyznać wyróżnienia w granicach funduszu pozostałych nagród. Nagrody mogą być przyznane wyłącznie pracom, które otrzymały co najmniej 50 pkt. 15. Termin wypłacenia nagród oraz zaproszenia do negocjacji w bez ogłoszenia. 15.1. Wypłata nagród nastąpi w terminie 30 dni od dnia ustalenia wyników konkursu (nie wcześniej jednak niż przed rozstrzygnięciem ewentualnych odwołań, skarg lub kasacji). 15.2. Zaproszenie do negocjacji autorów zwycięskich pracy konkursowych zostanie przesłanie w terminie 30 dni od dnia ustalenia wyników konkursu 16. Wysokość zwrotu kosztów przygotowania prac konkursowych, jeżeli zamawiający przewiduje ich zwrot. Organizator nie przewiduje zwrotu kosztów udziału w konkursie ani zwrotu kosztów przygotowania prac konkursowych. 17. Postanowienia dotyczące przejścia autorskich praw majątkowych do wybranej pracy wraz ze szczegółowym określeniem pól eksploatacji prac konkursowych 17.1. Autor/Autorzy zezwala/zezwalają Organizatorowi na prezentację pracy konkursowej w formie wystawy pokonkursowej i publikacji (m. in. w Internecie i publikacjach własnych Organizatora) oraz wprowadzanie do pamięci komputera całości lub fragmentów pracy konkursowej w celu publikacji w okresach wskazanych w niniejszych Warunkach. 17.2. Po rozstrzygnięciu konkursu, z chwilą wypłacenia nagród, Zamawiający staje się właścicielem egzemplarzy nagrodzonych prac konkursowych oraz nabywa autorskie prawa majątkowe do nagrodzonych prac na następujących polach eksploatacji: 17.2.1. w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu - wytwarzanie dowolną techniką egzemplarzy utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, fotograficzną, elektroniczną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową; 17.2.2. w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu lub użyczenie, w szczególności prawo do zlecenia i wykonania w oparciu o nagrodzoną pracę konkursową; 17.2.3. w zakresie rozpowszechniania dzieła utworu w sposób inny niż określony w pkt 17.2.2 - publiczne wykonanie, wystawienie w formie wystaw 8

pokonkursowej, (w szczególności wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i remitowanie, wprowadzanie do pamięci komputera oraz do globalnej sieci komputerowej (Internet), rozpowszechnianie we wszelkiego rodzaju publikacjach, w tym w książkach i czasopismach a, także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym. 17.3. Z chwilą wypłacenia nagród, Zamawiający staje się upoważniony do rozpowszechniania utworu w całości lub fragmentach, a także połączenia z innymi utworami oraz udzielania licencji wedle uznania i potrzeb Zamawiającego w kraju i poza jego granicami 17.4. Zamawiający zastrzega sobie prawo prezentacji prac konkursowych podczas wystawy pokonkursowej, bez odrębnego wynagrodzenia dla ich autorów. 17.5. Istotne postanowienia umowy jakie zostaną wprowadzone do umowy z wykonawcą którego oferta zostanie wybrana w trybie negocjacji bez ogłoszenia na projekt ekspozycji głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, stanowią załącznik do Regulaminu konkursu. 18. Sposób podania do publicznej wiadomości wyników konkursu. 18.1. Publiczne ogłoszenie wyników konkursu nastąpi podczas konferencji prasowej Zespołu Rozstrzygającego Sądu Konkursowego nie później niż 06.11.2009 r. w siedzibie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, ul. Długa 81/83. Szczegółowe informacje zostaną podane w odrębnym piśmie. 18.2. Sąd Konkursowy ma prawo dokonania, w uzasadnionych okolicznościach, zmiany miejsca, terminu i godziny ogłoszenia rozstrzygnięcia Konkursu, po pisemnym powiadomieniu Uczestników. 18.3. Organizator Konkursu, umieści ogłoszenie o wynikach konkursu na tablicy ogłoszeń w siedzibie Organizatora Konkursu oraz na swojej stronie internetowej Organizatora Konkursu. 18.4. Organizator Konkursu zawiadomi pisemnie uczestników Konkursu o wynikach konkursu, podając imię i nazwisko albo nazwę firmy oraz adres i miejsce zamieszkania (siedziby) autorów nagrodzonych prac konkursowych. 18.5. Organizator Konkursu zastrzega sobie, że bez odrębnego wynagrodzenia, będzie miał prawo, do: 18.5.1. prezentacji wszystkich nadesłanych prac przez okres co najmniej 6 tygodni na wystawie pokonkursowej, 18.5.2. wydania w ciągu roku od rozstrzygnięcia Konkursu katalogu prezentującego wszystkie nadesłane prace, 9

18.5.3. publikacji wszystkich nadesłanych prac na stronie internetowej Organizatora w celu promocji Konkursu przez okres roku od rozstrzygnięcia Konkursu. 18.6. Nienagrodzone prace konkursowe będą do odebrania, za zwrotem pokwitowania złożenia pracy w terminie 3 miesięcy od ogłoszeniu wyników konkursu (nie wcześniej jednak niż przed rozstrzygnięciem ewentualnych odwołań, skarg lub kasacji). Po upływie 14 dni od w.w. terminu prace nieodebrane przez autora/autorów mogą być przez Organizatora zniszczone. 19. Sposób udzielania wyjaśnień dotyczących regulaminu konkursu. 19.1. Uczestnik może zwrócić się o wyjaśnienie treści regulaminu konkursu. 19.2. Zamawiający udzieli wyjaśnień, chyba że prośba o wyjaśnienie treści Regulaminu wpłynęła do zamawiającego na mniej niż 6 dni przed terminem składania wniosków. 19.3. Treść zapytań wraz z wyjaśnieniami Zamawiający przekaże wszystkim uczestnikom konkursu, którym przekazał regulamin. 19.4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamawiający przed upływem terminu składania wniosków może zmodyfikować treść Regulaminu. Dokonaną w ten sposób modyfikację Zamawiający przekaże niezwłocznie wszystkim uczestnikom, którym przekazano regulamin. 19.5. Modyfikacja nie może dotyczyć informacji zawartych w ogłoszeniu. 20. Pouczenie o środkach ochrony prawnej przysługujących uczestnikom konkursu. Uczestnikom konkursu, których interes prawny doznał lub może doznać uszczerbku w wyniku naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych, przysługują środki ochrony prawnej określone w dziale VI art. 179 art. 198 tej ustawy. 21. Spis załączników i wzorów dokumentów Następujące załączniki i wzory dokumentów stanowią integralną część Regulaminu: 1. Przedmiot Zadania konkursowego, 2. Założenia merytoryczne Muzeum II Wojny Światowej, 3. Założenia funkcjonalne Muzeum II Wojny Światowej, 4. Istotne postanowienia Umowy, 5. Zarys koncepcji programowej Muzeum II Wojny Światowej, 6. Szkic Polska w II wojnie światowej, 7. Szkic Gdańsk i Pomorze w II wojnie światowej, 10

8. Szkic Westerplatte, 9. Szkic Poczta Polska w Gdańsku, 10. Podręcznik Identyfikacji Wizualnej Muzeum II Wojny Światowej, 11. Wykaz materiałów potrzebnych do opracowania fragmentu ekspozycji poświęconego Gdańskowi jako miejscu wybuchu II wojny światowej, 12. Prezentacja przedstawiająca planowaną lokalizację Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, 13. Wzór wniosku o dopuszczenie do udziału w Konkursie, 14. Wzór oświadczenia 15. Doświadczenie zawodowe 16. Wykaz osób 17. Wzór karty identyfikacyjnej uczestnika. 11

ZAŁĄCZNIK NR 1 Przedmiot Zadania konkursowego Przedmiotem pracy konkursowej jest opracowanie wstępnej koncepcji ekspozycji głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, spełniającej wymagania określone w niniejszym załączniku. Koncepcja ta winna obejmować: c) ideę organizacji przestrzennej ekspozycji głównej, zgodną z Założeniami merytorycznymi Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 2) oraz Założeniami funkcjonalnymi Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 3), d) szczegółowe projekty następujących elementów ekspozycji: fragmentu o powierzchni 50 m kw. poświęconego Gdańskowi jako miejscu wybuchu II wojny światowej, wykonanego z wykorzystaniem materiałów wskazanych przez Zamawiającego (patrz załącznik nr 10), fragmentu przedstawiającego moment zakończenia wojny, wykonanego z wykorzystaniem dowolnie wybranych materiałów, dowolnie wybranego elementu symbolicznego, oddającego ogólne przesłanie Muzeum, zdefiniowane w Założeniach merytorycznych Muzeum II Wojny Światowej (patrz załącznik nr 2), dowolnej instalacji, pozwalającej ukazać wojnę poprzez pryzmat indywidualnych losów ludzkich. ZAKRES I FORMA PRACY 2. Praca konkursowa 2.1. Plansze ekspozycyjne Rozwiązanie graficzne należy przedstawić w dowolnej technice graficznej na nie więcej niż dwunastu planszach zorientowanych poziomo o formacie A0 lub zorientowanych pionowo o formacie A1. Na planszy nr 1 należy przedstawić ogólny plan wystawy głównej, a) na planszy nr 2 oraz w części opisowej należy przedstawić koncepcję zintegrowania ekspozycji według chronologicznej osi narracji Wielka polityka i regularne działania zbrojne (patrz załącznik nr 2), b) na planszy nr 3 oraz w części opisowej należy przedstawić koncepcję wyodrębnienia osi narracji Gdańsk i Pomorze (patrz załącznik nr 2), c) na planszach nr 4 i nr 5 należy przedstawić projekt fragmentu ekspozycji poświęconego Gdańskowi jako miejscu wybuchu II wojny światowej, 12

d) na planszy nr 6 należy przedstawić dowolnie wybrany element symboliczny ekspozycji, oddający ogólne przesłanie Muzeum, e) na planszach nr 7 i 8 należy przedstawić projekt fragmentu przedstawiającego moment zakończenia wojny, f) pozostałe plansze mogą ukazywać dowolnie wybrane pola tematyczne lub ich fragmenty. 2.2. Dossier i opis pracy Do pracy konkursowej należy załączyć 2 egzemplarze dossier o formacie A3 (210x420mm) zawierającego stronę tytułową, redukcję plansz A0 (lub A1) do formatu A3, 5 stron opisu scenariusza ekspozycji, 5 stron opisu założeń, zasad i rozwiązań realizacyjnych, 3 strony z zestawieniem urządzeń technicznych i instalacji, w tym multimediów rekomendowanych do wykorzystania w realizacji ekspozycji, 3 strony z informacją na temat kosztów opracowania projektu ekspozycji i szacowanych kosztów realizacji takiej ekspozycji oraz 3 strony opisu ekonomicznej wykonalności projektu, procesu realizacji i harmonogramu realizacji. Każda ze stron dossier musi być oznaczona symbolem identyfikacyjnym pracy. 2.3. Film lub prezentacja multimedialna Do pracy konkursowej należy załączyć płytę CD oznaczoną symbolem identyfikacyjnym pracy z zapisem elektronicznym filmu lub prezentacji multimedialnej, przedstawiającej koncepcję ekspozycji muzealnej o długości nie przekraczającej 3 minut w formacie AVI lub MOV oraz dossier pracy w formacie PDF (A3) w rozdzielczości 300 dpi. 3. Materiały do publikacji Na płycie CD należy dodatkowo zamieścić folder z plikami dossier pracy przeznaczonymi do publikacji, zawierającą opisy w formacie TXT oraz redukcje plansz A3 w formacie TIFF RGB o rozdzielczości 600 dpi i 72 dpi. Pliki na płycie CD nie mogą zawierać żadnych danych umożliwiających identyfikację autora pracy konkursowej. ZAŁOŻENIA I WYTYCZNE 4. Założenia merytoryczne Muzeum II Wojny Światowej Założenia merytoryczne Muzeum II Wojny Światowej i struktury problemowej jego ekspozycji głównej zawarte są w załączniku nr 2 do niniejszych Warunków, stanowiąc integralną część niniejszych Warunków. 5. Założenia funkcjonalne Muzeum II Wojny Światowej Założenia funkcjonalne dotyczące ekspozycji głównej zawarte są w załączniku nr 3 do niniejszych Warunków, stanowiąc integralną część niniejszych Warunków. 13

6. Materiały informacyjne Materiałami informacyjnymi dla uczestników konkursu są: 1. Zarys koncepcji programowej Muzeum II Wojny Światowej autorstwa prof. dr. hab. Pawła Machcewicza oraz dr. hab. Piotra M. Majewskiego stanowiący Załącznik nr 5 do Regulaminu. 2. Szkic dr. hab. Piotra M. Majewskiego Polska w II wojnie światowej stanowiący Załącznik nr 6 do Regulaminu. 3. Szkic prof. dr. hab. Andrzeja Gąsiorowskiego oraz prof. dr. hab. Bogdana Chrzanowskiego Gdańsk i Pomorze w II wojnie światowej stanowiący załącznik nr 7 do Regulaminu. 4. Szkic dr. Janusza Marszalca Westerplatte stanowiący załącznik nr 8 do Regulaminu. 5. Szkic Tomasza Żuroch-Piechowskiego Poczta Polska w Gdańsku stanowiący załącznik nr 9 do Regulaminu. 6. Podręcznik Identyfikacji Wizualnej Muzeum II Wojny Światowej stanowiący załącznik nr 10 do Regulaminu. 7. Wykaz materiałów potrzebnych do opracowania fragmentu ekspozycji poświęconego Gdańskowi jako miejscu wybuchu II wojny światowej stanowiący załącznik nr 11 do Regulaminu. 8. Prezentacja przedstawiająca planowaną lokalizację Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku stanowiącą załącznik nr 12 do Regulaminu. Wszystkie załączniki do niniejszych warunków konkursu stanowią integralną część tych warunków. Wszelkie udostępniane materiały konkursowe polegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych, przeznaczone są wyłącznie do użytku uczestników konkursu na potrzeby niniejszego konkursu i nie mogą być wykorzystane bez zgody organizatora konkursu do żadnych innych celów, niż tylko uczestnictwo w konkursie. Tłumaczenia Regulaminu konkursu i innych dokumentów opublikowane na stronie internetowej mają charakter pomocniczy. W przypadku rozbieżności pomiędzy tłumaczeniami a niniejszym Regulaminem w języku polskim, wiążący jest Regulamin w języku polskim. 14

15

ZAŁĄCZNIK NR 2 Założenia merytoryczne Muzeum II Wojny Światowej Ogólne przesłanie Muzeum II Wojny Światowej Zakładamy, że ogólne przesłanie Muzeum II Wojny Światowej będzie miało charakter głęboko humanistyczny a jednocześnie podkreślało konieczność nieustannej obrony wartości, jaką jest wolność. Zamierzamy bowiem pokazać, że zło, którego na masowa skalę dopuszczały się podczas wojny Niemcy i inne państwa totalitarne, było z jednej strony logicznym efektem ich ideologii, z drugiej zaś skutkiem przyzwolenia na zbrodnie ze strony własnych społeczeństw i zlekceważenia zagrożenia przez społeczność międzynarodową. Poprzez ukazanie różnych form oporu wobec totalitaryzmów chcielibyśmy ukazać, że nawet w sytuacjach ekstremalnych człowiek może bronić wyznawanych przez siebie wartości. Główne osie narracji Zwiedzanie wystawy głównej będzie się odbywać szlakiem kilku ścieżek tematycznych, mogących częściowo nakładać się na siebie lub się ze sobą krzyżować. Zwiedzający będą mieli możliwość wyboru interesującej ich ścieżki już przy wejściu do muzeum, jak również przejścia z jednej ścieżki na drugą w trakcie oglądania ekspozycji. Pojęcia ścieżka nie należy przy tym rozumieć wyłącznie dosłownie, tj. jako wyznaczonej w terenie trasy zwiedzania. Równie dobrze może ona przyjąć formę cyklicznie powtarzających się elementów ekspozycji, instalacji multimedialnych lub innych rozwiązań wystawienniczych. Przewiduje się wytyczenie następujących ścieżek: 1. Wielka polityka i regularne działania zbrojne Ścieżka ta stanowić będzie zasadniczą oś chronologiczną wystawy głównej, prowadząc zwiedzającego od działu poświęconego genezie wojny, aż do części ekspozycji omawiającej jej skutki. Będzie ona pełniła kluczową rolę w przyczynowo-skutkowym porządkowaniu narracji na temat wojny, zwłaszcza w warstwie poświęconej przebiegowi operacji militarnych. Jednocześnie oś chronologiczna powinna rozprowadzać zwiedzających do pól tematycznych, poświęconych poszczególnym aspektom II wojny światowej. 2. Losy ludzi Zgodnie z ogólną koncepcją Muzeum II Wojny Światowej, narracja wystawy głównej powinna mieć charakter możliwie spersonalizowany, tj. przedstawiać przebieg i charakter konfliktu poprzez pryzmat indywidualnych losów konkretnych jednostek i to nie tylko powszechnie znanych postaci, ale również zwykłych ludzi: cywilów i żołnierzy, mężczyzn, kobiet i dzieci należących do różnych narodowości i mieszkających w różnych częściach Europy (świata). Oś 16

ta powinna dawać zwiedzającym możliwość śledzenia losów wybranych jednostek w kolejnych etapach wojny, a tym samym utożsamienia się z nimi i wczucia się w ich położenie. 3. Gdańsk i Pomorze Ze względu na lokalizację Muzeum II Wojny Światowej przewiduje się wyeksponowanie w nim problematyki gdańskiej i pomorskiej. Tam gdzie to tylko możliwe, powinna ona stanowić egzemplifikację zjawisk i wydarzeń mających miejsce podczas wojny na terenie całej Polski oraz Europy. W szczególności wystawa główna musi akcentować, że II wojna światowa zaczęła się właśnie w Gdańsku oraz, że miasto stało się jedną z przyczyn jej wybuchu. Główne pola tematyczne Pod pojęciem pól tematycznych rozumie się fragmenty wystawy głównej poświęcone poszczególnym aspektom II wojny światowej, podobnie, jak zostały one przedstawione w Zarysie koncepcji programowej Muzeum II Wojny Światowej, stanowiącym załącznik nr 5 do Warunków niniejszego konkursu. Pod względem faktograficznym pola te do pewnego stopnia nakładają się na siebie, co stanowi nieuchronną konsekwencję wielowymiarowości przedstawianych wydarzeń. Aby uniknąć niepotrzebnych powtórzeń, należy zatem tak powiązać ze sobą poszczególne pola tematyczne, aby zazębiały się one między sobą w miejscach nakładania się na siebie narracji (zob. rys. 1). Wymóg ten rzutować musi oczywiście na układ przestrzenny wystawy głównej. Każde z pól tematycznych posiada jasno zdefiniowane przesłanie, korespondujące z ogólnymi założeniami ideowymi Muzeum. Ze względu na obszerność omawianej tematyki niezbędne wydaje się wyodrębnienie w każdym z pól tematycznych głównych wątków narracji, porządkujących ją i eksponujących najważniejsze zjawiska oraz fakty. 1. Wojna jako konsekwencja ideologii i polityki państw totalitarnych Przesłanie Wojna była zasadniczym celem hitlerowskich Niemiec Główne wątki narracji ekspansywna natura nazizmu, faszyzmu i komunizmu ideologia eksterminacji rzeczywistych i domniemanych przeciwników współpraca reżimów totalitarnych w destrukcji ładu wersalskiego Najważniejsze zjawiska i wydarzenia Totalitarny charakter nazizmu i komunizmu 17

Antysemityzm eliminacyjny oraz akcja T (eutanazja osób niepełnosprawnych) w Niemczech i później na podbitych przez nie obszarach, m.in. na Pomorzu, gdzie w 1939 r. zamordowano w Piaśnicy ok. 1200 psychicznie chorych przeważnie narodowości niemieckiej; represje nazistowskie wobec rzeczywistych i potencjalnych przeciwników politycznych po 1933 r.; Wielki Głód lat trzydziestych i czystki stalinowskie w ZSRR; Agresja włoska na Abisynię w 1935 r. i Albanię w 1938 r., kolejne tryumfy Hitlera (remilitaryzacja Nadrenii w 1936 r., Anschluss Austrii 12 marca 1938 r. układ monachijski 1938 r., zajęcie Czechosłowacji 15 marca 1939 r.); Aneksja Mandżurii w 1931 r. i agresja japońska na Chiny w 1937 r. Interwencja włosko-niemiecka podczas wojny domowej w Hiszpanii i zaangażowanie ZSRR po stronie Republiki; kształtowanie się bloku państw Osi: zawarcie przez Niemcy i Włochy paktu stalowego 22 maja 1939 r. a następnie również z udziałem Japonii paktu berlińskiego 27 września 1940 r.; pakt Ribbentrop-Mołotow 23 sierpnia 1939 r. i jego następstwa: napaść Niemiec na Polskę 1 września i ZSRR 17 września 1939 r., rozbiór Polski między Niemcy i ZSRR oraz podział stref wpływów w Europie Wschodniej (okupacja państw bałtyckich i Besarabii przez ZSRR) 2. Nowy charakter wojny Przesłanie Państwa totalitarne, w tym przede wszystkim Niemcy, świadomie i od samego wybuchu wojny prowadziły działania zbrojne w sposób zbrodniczy, dążąc do eksterminacji swych przeciwników. Główne wątki narracji Wojna na wyniszczenie - zniszczenie całych narodów i państw jako cel nazistowskich Niemiec Ludność cywilna bezpośrednim celem ataków (oblężenia miast, naloty terrorystyczne) Masowy charakter zbrodni wojennych Najważniejsze zjawiska i wydarzenia świadomie prowadzone działania zbrojne przeciw ludności cywilnej: ostrzeliwanie na drogach kolumn cywilów przez niemieckie samoloty, niemieckie bombardowanie Wielunia, Warszawy i Frampola w 1939 r., Rotterdamu i Coventry w 1940 r., Belgradu w 1941 r., Stalingradu w 1942 r. jako pierwsze przypadki nalotów dywanowych, alianckie naloty strefowe na Niemcy oraz Japonię (z bombą A włącznie); 18

tragiczne losy ludności cywilnej podczas działań wojennych: Londyn podczas bombardowań niemieckich; oblężenie Leningradu przez wojska niemieckie 1941-1944; Warszawa podczas powstania w 1944 r.; mordowanie jeńców i inne zbrodnie wojenne: egzekucje jeńców dokonywane przez wojska niemieckie począwszy od wojny z Polską (m.in. pod Ciepielowem i Zakroczymiem), mordy na Żydach, dekret Hitlera z 6 czerwca 1941 r. nakazujący zabijanie radzieckich komisarzy, wygłodzenie radzieckich jeńców w niemieckiej niewoli, egzekucje powstańców warszawskich, wymordowanie 5 tysięcy jeńców włoskich na Kefalonii w Grecji 21 września 1943 r., masakra jeńców amerykańskich w Malmedy 17 grudnia 1944 r., mordowanie uciekinierów z obozów jenieckich (np. ze Stalagu Luft III w Żaganiu); radzieckie zbrodnie wojenne: zamordowanie przez NKWD polskich oficerów i policjantów w Katyniu, Charkowie i Miednoje, mordy NKWD w więzieniach w czerwcu 1941 r. (m.in. we Lwowie), Nemmersdorf w Prusach Wschodnich i inne zbrodnie Armii Czerwonej; zbrodnie japońskie: tragiczne losy alianckich jeńców wojennych w niewoli japońskiej, tzw. marsz śmierci na półwyspie Bataan; przypadki masowych mordów popełnianych na ludności cywilnej: japońska masakra Nankinu w grudniu 1937 r., podczas której zamordowano ok. 200 tys. cywilów i 100 tys. chińskich jeńców wojennych; wymordowanie przez niemieckie oddziały w dniach 5-7 sierpnia 1944 r. kilkudziesięciu tysięcy cywilnych mieszkańców Warszawy, pacyfikacja Michniowa 12-13 lipca 1943 r. oraz Borowa 2 lutego 1944 r., masakra Lidic i Leżaków w Czechach 10 i 24 czerwca 1942 r. oraz Oradour-sur-Glane we Francji 10 czerwca 1944 r., pacyfikacje wiosek w Jugosławii, na Słowacji (w trakcie powstania) i we Włoszech (po ich kapitulacji) np. Marzabotto na przełomie września i października 1943 r. 3. Okupacja jako kontynuacja wojny Przesłanie Polityka okupacyjna państw totalitarnych na podbitych terenach była kontynuacją wojny ideologicznej, z czego wynikał zarówno jej zbrodniczy charakter jak i zjawisko kolaboracji Główne wątki narracji Różne oblicza polityki okupacyjnej Życie codzienne krajów okupowanych podobieństwa i różnice Różnorodność postaw wobec okupanta od kolaboracji do walki zbrojnej Najważniejsze fakty i wydarzenia Terror i polityka : różne warianty niemieckiej polityki okupacyjnej na przykładzie państw wschodniej i zachodniej Europy (Polska, Protektorat Czech i Moraw, Grecja, Jugosławia, podbite obszary ZSRR, Francja, Belgia, Holandia, Dania i 19

Norwegia, później także Włochy i Węgry) różnice wynikające z rasowych założeń nazizmu i bieżących potrzeb III Rzeszy; Niemiecka Lista Narodowościowa jako jeden z instrumentów polityki okupacyjnej; Różne odcienie kolaboracji politycznej i ideologicznej w krajach podbitych przez Rzeszę bądź uznających jej hegemonię: Vidkun Quisling w Norwegii, Francja Vichy, czeskie władze Protektoratu Czech i Moraw (zwł. Emanuel Moravec i jego Kuratorium ds. Wychowania Młodzieży), ustasze Ante Pavelića, Strzałokrzyżowcy na Węgrzech, Żelazna Gwardia w Rumunii; Ochotnicze nieniemieckie oddziały SS: Legion Flamandzki, byli żołnierze radzieccy, ochotnicy z państw bałtyckich, Jugosławii itd.; Warunki życia pod okupacją podobieństwa i różnice sytuacji wybranych krajów okupowanych przez Rzeszę i ZSRR (w tym Polski): pauperyzacja, głód, strach, gwałtowna degradacja społeczna, zniszczenie systemu oświaty, nowe obowiązki kobiet, traumatyczne doświadczenia dzieci, czarny rynek i inne negatywne zjawiska towarzyszące wojnie; 4. Zbrodniczy charakter okupacji Przesłanie Ludobójstwo, terror, praca niewolnicza oraz przymusowe przemieszczenia ogromnych mas ludności stanowiły niezbywalny element polityki okupacyjnej Niemiec a także, choć w mniejszym stopniu, ZSRR i Japonii Główne wątki narracji Terror jako metoda sprawowania władzy Eksterminacja całych warstw społecznych i narodów jako cel okupacji Holokaust i inne przypadki ludobójstwa Maszyneria śmierci obozy koncentracyjne, działalność Einsatzgruppen itp. Bezwzględność eksploatacji - praca niewolnicza, rabunek Poligon inżynierii społecznej przymusowe migracje ludności Najważniejsze fakty i wydarzenia niemieckie i radzieckie represje wobec ludności na terenach podbitych: działania Einsatzgruppen rozstrzeliwujących przedstawicieli polskich elit według wcześniej przygotowanych list (m.in. w Piaśnicy na Pomorzu); aresztowanie polskich profesorów w Krakowie w 1939 r., Akcja AB, utworzenie obozów koncentracyjnych w Stutthof i w Auschwitz, niemieckie deportacje Polaków z 20

ziem wcielonych do Rzeszy i wywózki przeprowadzane przez ZSRR w latach 1940-1941 na ziemiach wschodnich Polski i w krajach bałtyckich masowe egzekucje ludności cywilnej przez Niemców w okupowanych krajach w celu zastraszenia podbitych społeczeństw, począwszy od rozstrzelania 108 Polaków w Wawrze w grudniu 1939 r. Niemieckie obozy koncentracyjne i obozy zagłady jako instrument ludobójczych planów Zagłada Żydów europejskich i ludobójstwo na Romach Czystki etniczne na Bałkanach i na Wołyniu (1943 r.) Generalplan Ost i jego ludobójcze cele względem Polaków i innych narodów słowiańskich, początki ich realizacji (na przykładzie Zamojszczyzny) praca niewolnicza ok. 12 mln robotników przymusowych, jeńców i więźniów obozów koncentracyjnych w hitlerowskich Niemczech, GUŁag w ZSRR ok. 10 mln więźniów masowe zmuszanie do prostytucji kobiet chińskich i koreańskich przez armię japońską wypędzenia Polaków z Pomorza i Wielkopolski w 1939 r. i później, wypędzenie ludności Warszawy po wybuchu i upadku powstania masowe przemieszczenia ludności żydowskiej do gett, wywózki na roboty do Rzeszy deportacje narodów w ZSRR: wywózki obywateli II Rzeczpospolitej oraz krajów bałtyckich w latach 1940-1941 a także Niemców nadwołżańskich, Tatarów krymskich, Inguszów, Karaczajów, Kałmuków po 1941 r. 5. Fenomen ruchu oporu Przesłanie Okupacja budziła sprzeciw ludności państw okupowanych, który przyjmował szereg form, od oporu cywilnego po walkę zbrojną. Główne wątki narracji Zorganizowany ruch oporu, jego struktury cywilne i wojskowe Opór cywilny i jego formy Akcje zbrojne (dywersja, partyzantka, powstania) Działalność wywiadowcza na rzecz państw alianckich 21

Najważniejsze fakty i wydarzenia Ruch oporu na ziemiach polskich pod okupacją niemiecką i sowiecką fenomen Polskiego Państwa Podziemnego Partyzantka antyniemiecka w różnych państwach europejskich (Polska, ZSRR, Jugosławia, Grecja, Francja, Włochy) Partyzantka antyradziecka w krajach bałtyckich i na wschodnich terenach Polski Wybrane akcje dywersyjne i sabotażowe, np. zamach na Reinharda Heydricha w Pradze 27 maja 1942 r., zamach na Kutscherę w Warszawie 2 lutego 1944 r., akcja pod Arsenałem (odbicie więźniów z rąk gestapo przez polski ruch oporu w Warszawie) 26 marca 1943 r., zniszczenie przez norweskich cichociemnych fabryki ciężkiej wody w Vemork w Norwegii 28 lutego 1943 r. Wkład ruchu oporu w walkę wywiadowczą przeciw III Rzeszy; Cywilne formy oporu przeciw okupantowi: szkolnictwo i sądownictwo podziemne w Polsce, strajk tramwajowy w Pradze, akcje nieposłuszeństwa obywatelskiego w Norwegii i Danii Różne formy pomocy prześladowanym Żydom: działalność Rady Pomocy Żydom przy Delegacie Rządu RP na Kraj ( Żegota ) w Polsce, ukrywanie żydowskich uciekinierów z gett w Polsce i innych krajach, inne przypadki pomocy (np. Oskar Schindler, Wilm Hosenfeld) Powstania zbrojne przeciw okupantowi: getto warszawskie 1943, Warszawa 1944, Paryż 1944, Słowacja 1944, Praga 1945 Antyhitlerowski ruch oporu w Rzeszy: Biała Róża i Kreisauer Kreis, zamach na Hitlera 20 lipca 1944 r. 6. Polityka i dyplomacja Przesłanie Demokracje zachodnie z konieczności lub z własnego wyboru prowadziły grę polityczną z państwami totalitarnymi, poświęcając na ich rzecz kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Główne wątki narracji Od brytyjskiego i francuskiego appeasementu wobec Hitlera w latach trzydziestych do ustępstw przywódców Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych wobec Stalina na konferencjach w Teheranie, Jałcie i Poczdamie Fenomen rządów na uchodźstwie Europa Środkowa i Wschodnia jako przedmiot rozgrywek mocarstw 22

Najważniejsze fakty i wydarzenia Kolejne etapy drogi Niemiec ku wojnie: przejęcie władzy przez Hitlera w 1933 r., zrzucenie ograniczeń traktatowych, remilitaryzacja Nadrenii, Anschluss Austrii, konferencja monachijska i rozbiór Czechosłowacji, ostateczna likwidacja państwowości czecho-słowackiej i utworzenie przez Hitlera Protektoratu Czech i Moraw, niemieckie żądania wobec Polski, pakt Ribbentrop-Mołotow. Niepotrzebni sojusznicy? - Polska i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej w polityce Francji i Wielkiej Brytanii: appeasement, brytyjskie gwarancje dla Polski i układ polsko-brytyjski z 25 sierpnia 1939 r., przełomowe znaczenie wypowiedzenia wojny Niemcom przez Francję i Wielką Brytanię 3 września 1939 r., udział Polaków w obronie Norwegii i Francji w 1940 r., upadek Francji, Belgii i Holandii, udział Polaków i obywateli innych państw okupowanych przez Niemcy w bitwie o Anglię, niemiecka agresja na Jugosławię i Grecję. Anabaza polskich władz, żołnierzy i uchodźców po klęsce wrześniowej, rząd na uchodźstwie w Angers i Londynie, polski Londyn, emigracyjne władze innych państw okupowanych przez Niemcy Niemiecka napaść na ZSRR i przystąpienie Stanów Zjednoczonych do wojny w 1941 r. zasadnicza zmiana układu sił i zwrot w polityce Zachodu względem Europy Środkowo-Wschodniej Polska w polityce ZSRR po 1941 r.: układ Sikorski-Majski 30 lipca 1941 r., zerwanie przez ZSRR stosunków z polskim rządem na uchodźstwie w następstwie ujawnienia zbrodni katyńskiej 25 kwietnia 1943 r., utworzenie pod egidą radziecką Związku Patriotów Polskich jako alternatywy dla władz RP w Londynie, powstanie PKWN w 1944 r. i przejęcie władzy w wyzwolonym kraju przez komunistów Sprawa powojennego ładu w Europie na konferencjach alianckich w Teheranie, Jałcie i Poczdamie: kwestia Niemiec, Europa Środkowo-Wschodnia radziecką strefą wpływów. 7. Regularne działania zbrojne Przesłanie Niniejsze pole tematyczne nie musi posiadać szczególnego przesłania. Jego rolą jest zapewnienie odpowiedniego tła faktograficznego dla pozostałych działów (pól tematycznych). Główne wątki narracji Zmiany sytuacji militarnej w kolejnych latach wojny Polacy na frontach II wojny światowej 23

Wynalazki i innowacje, które wpłynęły na przebieg wojny (radar, bomba atomowa, rozszyfrowanie kodu Enigmy itp.) Najważniejsze fakty i wydarzenia Polska wojna obronna we wrześniu 1939 r. Podbój przez Niemcy Danii, Norwegii, Francji, Belgii, Holandii i Luksemburga w 1940 r. Bitwa o Anglię i niemieckie naloty na Londyn w latach 1940-1941 Bitwa o Atlantyk Podbój przez Niemcy Bałkanów w 1941 r., wojna w Afryce Północnej 1940-1943 Niemiecki atak na ZSRR 22 czerwca 1941 r. i późniejsze działania na froncie wschodnim aż do 1945 r. Japoński atak na Pearl Harbour i przebieg wojny na Pacyfiku Kolejne operacje alianckie w Europie Południowej i Zachodniej: lądowanie na Sycylii 9 lipca 1943 r., lądowanie w Normandii 6 czerwca 1944 r., działania na froncie włoskim i zachodnim. 8. Konsekwencje wojny Przesłanie II wojna światowa była w istocie rewolucją, która całkowicie przeobraziła Europę Główne wątki narracji Bilans konfliktu Podstawy nowego ładu (migracje ludności, granice, bloki polityczne) Europa Środkowa i Wschodnia: wyzwolenie czy zniewolenie? Rozliczenia z wojenną przeszłością Najważniejsze fakty i wydarzenia Straty ludzkie i materialne poszczególnych państw, ich konsekwencje społeczne i polityczne Powojenne zmiany granic, w tym zwłaszcza przesunięcie Polski na zachód, utrata przez Niemcy obszarów na wschód od Odry i Nysy Łużyckiej, radziecka aneksja państw bałtyckich Masowe przemieszczenia ludności jako instrument kształtowania nowego ładu w Europie Środkowej: ucieczki niemieckiej ludności cywilnej przed nadciągającą Armią Czerwoną oraz wysiedlenia Niemców z Polski, 24

Czechosłowacji, Węgier i Jugosławii w 1945 r. i później; tzw. repatriacja Polaków z ZSRR Odmienne skutki zakończenia wojny w Europie Zachodniej i Środkowowschodniej - żelazna kurtyna i zimnowojenny podział kontynentu - utrwalenie demokracji i dobrobytu w krajach zachodnich początki integracji europejskiej, ścisłe podporządkowanie państw Europy Środkowo-Wschodniej ZSRR i jego skutki polityczne i gospodarcze Powojenne rozliczenia: spontaniczne represje wobec osób podejrzanych o kolaborację z wrogiem, orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze oraz trybunału w Tokio, procesy retrybucyjne w poszczególnych krajach, sąd nad zbrodniarzami hitlerowskimi w Polsce 25

Proporcje Przewiduje się następujący udział poszczególnych pól tematycznych w powierzchni wystawy głównej: Problematyka Pola tematyczne Udział w powierzchni Uwagi Ideologia, polityka, dyplomacja 1, 6, 8 15% Z tego: 5% - Wojna jako konsekwencja ideologii i polityki państw totalitarnych 5% - Polityka i dyplomacja 5% - Konsekwencje wojny Wojna 7, 2 30% 10% - Regularne działania zbrojne 20% - Nowy charakter wojny Okupacja 3, 5, 6 55% Z tego: 15% - Okupacja jako kontynuacja wojny 25% - Zbrodniczy charakter okupacji 15% - Fenomen ruchu oporu 26

Rys. 1 27

ZAŁĄCZNIK NR 3 Założenia funkcjonalne Muzeum II Wojny Światowej I. Założenia ogólne 1. Wystawa główna stanowić będzie zasadniczą część Muzeum II Wojny Światowej. Niezależnie od niej przewiduje się wydzielenie w budynku przestrzeni na potrzeby wystaw czasowych. 2. Projekt wizualizacji wystawy głównej stanowić będzie jedną z podstaw późniejszego projektu architektonicznego budynku Muzeum. 3. Budynek Muzeum zlokalizowany zostanie na działce o powierzchni 1,5 ha przy ul. Wałowej w Gdańsku, przylegającej bezpośrednio do Kanału Raduni. 4. Dla wyżej wymienionej działki nie istnieje obecnie plan zagospodarowania przestrzennego. Zakłada się jednak, że dopuszczalna wysokość zabudowy nie będzie mogła przekroczyć 25 m. II. Zwiedzający 1. Zakłada się, że główną grupę zwiedzających stanowić będzie młodzież szkół średnich i wyższych oraz rodziny z dziećmi. 2. Zakłada się, że istotny odsetek zwiedzających stanowić będą cudzoziemcy. 3. Przeciętny czas zwiedzania ekspozycji głównej nie powinien przekroczyć 2 godzin. Należy liczyć się jednak z tym, że osoby zainteresowane bliżej historią II wojny światowej oraz np. wycieczki szkolne zechcą przebywać na terenie Muzeum dłużej. 4. Należy spodziewać się, że większość przybywających do Muzeum osób dysponować będzie stosunkowo niewielkim zasobem wiadomości na temat II wojny światowej, przy czym wraz z upływem lat zjawisko to będzie się prawdopodobnie pogłębiać. Z tego względu wystawa główna spełniać będzie ważną rolę dydaktyczną w zakresie wiedzy o wojnie. III. Organizacja przestrzenna 1. Powierzchnia ekspozycji głównej wynosi ok. 4000 m kw., powierzchnia przewidziana na wystawy czasowe ok. 1000 m kw. Kubatura obu ekspozycji powinna zostać dostosowana do zaproponowanych rozwiązań wystawienniczych, tak aby zapewniać zwiedzającym bezpieczeństwo i komfort. 2. Zaleca się, aby projekt organizacji przestrzennej ekspozycji głównej uwzględniał fakt usytuowania gmachu Muzeum w bezpośrednim sąsiedztwie Kanału Raduni. 3. Zakłada się, że ekspozycja główna posiadać będzie odrębne wejście i wyjście. 4. Organizacja przestrzenna ekspozycji głównej powinna wyraźnie wyróżniać zasadnicze cezury narracji, jakie wyznaczają 1 września 1939 r. jako moment rozpoczęcia wojny i 28

rok 1945 r. jako data zakończenia działań zbrojnych. Oba te punkty powinny zostać również wyeksponowane w scenografii ekspozycji. 5. Ekspozycja główna składać się będzie z przestrzeni odpowiadających poszczególnym polom tematycznych, zgodnie z Założeniami merytorycznymi Muzeum II Wojny Światowej, które stanowią załącznik nr 2 do Warunków konkursu. Projekt organizacji przestrzennej powinien określać sposób powiązania ze sobą tychże pól tematycznych, aby układały się one w logiczną narrację na temat II wojny światowej. 6. Konieczne jest opracowanie kilku głównych tras zwiedzania ekspozycji, z których jedna powinna mieć charakter chronologiczny a pozostałe problemowy. Wynika z tego potrzeba zaprojektowania takiej organizacji przestrzennej wystawy głównej, która zapewniałaby możliwie bezkolizyjny ruch poruszających się różnymi ścieżkami zwiedzających. 7. Konieczne jest wyodrębnienie w ramach wystawy głównej miejsc, w których mogłyby się odbywać lekcje szkolne bez tamowania ruchu pozostałych zwiedzających. 8. Ze względu na dużą powierzchnię ekspozycji, jej projekt powinien przewidywać miejsca, w których zwiedzający mogliby przez chwilę odpocząć. 9. Obok ekspozycji głównej należy przewidzieć miejsca, w których zwiedzający mogliby poszerzać swoją wiedzę na temat II wojny światowej. Powinny znaleźć się wśród nich odrębna sala do prowadzenia zajęć edukacyjnych oraz małe salki kinowe rozmieszczone w różnych punktach wystawy. 10. Obok ekspozycji głównej należy przewidzieć miejsce, w którym zwiedzający mogliby w razie potrzeby ochłonąć po jej obejrzeniu. Funkcję taką spełniać może np. wyodrębnione miejsce refleksji i modlitwy. 11. Projekt powinien określać usytuowanie przestrzeni wystawy czasowej względem wystawy głównej. 12. Projekt organizacji przestrzennej powinien uwzględniać miejsce usytuowania kas biletowych, szatni, kawiarni połączonej z księgarnią i sklepem z pamiątkami, przestrzeni zabaw dla dzieci, ubikacji itp. 13. Dopuszcza się, że pewna część eksponatów (zwłaszcza elementów techniki wojskowej) umieszczona zostanie na otwartym powietrzu. Projekt powinien określać usytuowanie tej części ekspozycji względem wystawy głównej. IV. Elementy ekspozycji 1. Wystawa główna składać się będzie z artefaktów oryginalnych, rekonstrukcji, materiałów ikonograficznych, nagrań dźwiękowych i filmowych oraz prezentacji multimedialnych. Należy zakładać, że najliczniej reprezentowaną kategorię eksponatów stanowić będą różnego rodzaju materiały ikonograficzne. Wskazane jest uchwycenie takich proporcji pomiędzy różnymi typami eksponatów, aby uniknąć dominacji multimediów. 29