WIK.ATAR.0221-1-08 Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Kontroli i Audytu ul. Basztowa 22 31-156 Kraków Sprawozdanie z działalności kontrolnej realizowanej w 2007 r. przez Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie. Zadania organów nadzoru budowlanego zostały określone: 1. Rozdziale 8 ustawy z dnia 7 lipca 2004 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z 2006 r. Dz. U. nr 156 poz. 1118 z późn. zm.). 2. Rozdziale 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. nr 92, poz. 881) Do zadań tych zgodnie z art. 84 ust. 1ustawy Prawo budowlane należy: 1) kontrola przestrzegania przepisów prawa budowlanego 2) kontrola działania organów administracji architektoniczno- budowlanej 3) badanie przyczyn powstania katastrof budowlanych 4) współdziałania z organami kontroli państwowej Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów Prawa budowlanego (art. 84a ust. 1) obejmuje: 1) kontrole zgodności wykonywania robót budowlanych z przepisami prawa budowlanego, projektem budowlanym i warunkami określonymi w decyzji o pozwoleniu na budowę 2) sprawdzaniu posiadanych przez osoby pełniące funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie 3) sprawdzenie wbudowywania dopuszczonych do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych Organy nadzoru budowlanego kontrolując stosowanie przepisów Prawa budowlanego: 1) badają prawidłowość postępowania administracyjnego przed organami administracji architektoniczno-budowlanej oraz wydanych w jego toku decyzji i postanowień 2) sprawdzają wykonywanie obowiązków wynikających z decyzji i postanowień wydanych na podstawie Prawa budowlanego (art. 84 ust. 2) Od 1 maja 2004 r., zgodnie z art. 12 ustawy o wyrobach budowlanych WINB rozpoczął działalność związaną z kontrolą wprowadzonych do obrotu wyrobów budowlanych, prowadzenie postępowań administracyjnych w tym zakresie oraz wykonywanie zadań, o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 1-4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Zgodnie z art. 13 przywołanej ustawy do obowiązków WINB należy: 1) prowadzenie kontroli planowych i doraźnych; 2) prowadzenie postępowań administracyjnych w I instancji; 3) udział w kontrolach prowadzonych przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego - na jego wezwanie; 4) zlecanie badań pobranych w toku kontroli próbek wyrobów budowlanych;
5) bezzwłoczne przekazywanie do Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego postanowień i decyzji; 6) wydawanie dla organów celnych opinii o wyrobach budowlanych. Wyżej wymienione ustawowe obowiązki WINB realizuje zarówno podczas kontroli w terenie (kontrole realizowanych budów, kontrole użytkowania obiektów budowlanych, oględziny, wizje lokalne, kontrole u sprzedawców i producentów wyrobów budowlanych), podczas kontroli działania organów administracji architektoniczno- budowlanej, jak i podczas rozpatrywania odwołań od decyzji i zażaleń na postanowienia Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego oraz rozpatrywania skarg i wniosków. W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2007 r. pracownicy tut. Inspektoratu dokonali: A. Na terenach zamkniętych, dla których MWINB jest organem I-szej instancji: a) Przeprowadzono 21 kontroli związane z prowadzonymi robotami budowlanymi b) W ramach 19 postępowań kontrolnych skontrolowano 64 obiekty budowlane c) Wydano 41 decyzji i 8 postanowień B. W pozostałym zakresie związanym z działalnością MWINB jako organu I-szej instancji, określonej ustawą Prawo budowlane: a) Przeprowadzono 8 kontroli związanych z prowadzonymi robotami budowlanymi i 43 kontrole obowiązkowe b) Skontrolowano 23 użytkowane obiekty budowlane c) Wydano 67 decyzji i 71 postanowień C. W zakresie związanym z działalnością MWINB jako organu I-szej instancji, zgodnie z właściwością określoną w ustawie o wyrobach budowlanych: a) Przeprowadzono 30 kontroli producentów wyrobów budowlanych (62 wyroby budowlane i 1 wyrób nie będący wyrobem budowlanym w rozumieniu ustawy o wyrobach budowlanych). b) Przeprowadzono 81 kontroli u sprzedawców (212 wyrobów budowlanych). c) W ramach w/w kontroli zbadano 274 wyrobów budowlanych i 1 wyrób nie będący wyrobem budowlanym w rozumieniu ustawy o wyrobach budowlanych, w tym 110 oznakowane CE i 146 oznakowane znakiem B, 2 wyroby oznakowane CE i B i 16 nieoznakowanych. d) Wydano 59 rozstrzygnięć administracyjnych w sprawie nieprawidłowości stwierdzonych podczas prowadzonych kontroli. D. W ramach uprawnień kontrolnych względem organów administracji architektoniczno budowlanej: a) Wykonano kontrole kompleksowe wykonywania zadań z zakresu administracji architektoniczno- budowlanej przez: - Starostę Bocheńskiego (56 postępowań) - Starostę Oświęcimskiego (90 postępowań) - Starostę Chrzanowskiego (60 postępowań) - Starostę Limanowskiego (65 postępowań) b) Dokonano 2 i podjęto kolejną (w toku) kontrole doraźne postępowań w sprawie wydanych przez organ administracji architektoniczno- budowlanej I instancji pozwoleń na budowę. E. W ramach sprawowanego nadzoru instancyjnego dokonano kontroli prowadzonych przez Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego losowo wybranych postępowań administracyjnych zakończonych decyzjami ostatecznymi, które nie były weryfikowane w postępowaniach odwoławczych:
a) Kontroli kompleksowej dokonano w PINB w Bochni (40 postępowań), Oświęcimiu (40 postępowań), Tarnów Miasto (34 postępowania), Nowy Sącz Miasto (25 postępowań), Limanowa (37 postępowań), Chrzanów (61 postępowań). b) Przeprowadzono 3 kontrole doraźne: w tym jedna w PINB w Wadowicach na zlecenie Prokuratury Rejonowej w Wadowicach, 2 postępowań w sprawie pozwolenia na użytkowanie. F. W zakresie związanym z działalnością orzeczniczą MWINB jako organu wyższej instancji: a) Wydano decyzji 576 (527 w postępowaniach odwoławczych i 49 w postępowaniach nadzwyczajnych) b) Wydano postanowień 410 ( w tym w zakresie egzekucji administracyjnej 65). G. 88 oględzin, wizji lokalnych i inspekcji (łącznie) dotyczących zarówno postępowań wyjaśniających w związku z wnioskami i skargami wniesionymi przez obywateli jak i wynikającymi z bieżącej działalności WINB. Poczynione ustalenia stanowiły podstawę do podejmowania działań administracyjnych przez właściwe organy. H. WINB przeprowadził 984 postępowań skargowych, które dotyczyły głównie nieprzestrzegania terminów Kpa oraz sposobu prowadzenia postępowania przez organy nadzoru budowlanego I instancji. W ramach w/w postępowań skargowych rozpatrzono 14 wystąpień Posłów, 2 wystąpienia Senatorów oraz 10 wystąpień Rzecznika Praw Obywatelskich. Małopolski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego i jego Zastępca zgodnie z art. 253 2 Kodeksu postępowania administracyjnego przyjęli 123 skargi. Część interesantów zgłaszała się do WINB by wnieść dodatkowe wyjaśnienia bądź zapoznać się z aktualnym stanem prowadzonego postępowania odwoławczego lub uzyskać informację o aktualnie obowiązujących przepisach Prawa budowlanego. I. W trybie prowadzonych postępowań wyjaśniających i odwoławczych dokonywane były kontrole prowadzonych postępowań administracyjnych prowadzonych przez Powiatowe Inspektoraty Nadzoru Budowlanego i organy administracji architektoniczno- budowlanej I instancji.
Ocena wynikająca z przeprowadzanych działań kontrolnych: 1. Z przeprowadzonych kontroli budów można wyciągnąć następujące wnioski: a) Budowy realizowane są najczęściej w oparciu o ostateczne decyzje o pozwoleniu na budowę, najwięcej problemów sprawiają inwestycje realizowane na podstawie zgłoszenia. b) Inwestycje realizowane przez przedsiębiorstwa wykonawcze o dużym doświadczeniu i ustalonej renomie prowadzone są prawidłowo. Budowy realizowane są zgodnie z warunkami pozwolenia na budowę i zatwierdzonym projektem budowlanym. Pojedyncze, nieistotne odstępstwa wprowadzane są nadzorami autorskimi, które nie zawsze znajdują odzwierciedlenia w prowadzonych dziennikach budowy. Kierownictwo budowy i nadzór inwestorski sprawują osoby posiadające stosowane uprawnienia budowlane. Zapewniona jest stała obsługa geodezyjna. Kierownicy opracowują plan BIOZ, ale zdarza się, że nie są wprowadzane w trakcie realizacji stosowne w nich zmiany. Na placach tych budów zachowywane są warunki BHP, składowania materiałów, zabezpieczenia przed dostępem osób niepowołanych itp. Dokonywane losowo sprawdzenia stosowanych wyrobów budowlanych, wskazują na coraz większą staranność w ich doborze - wyroby na ogół są prawidłowo oznakowane. c) Obiekty budowlane realizowane przez prywatnych Inwestorów najczęściej wykonywane są tzw. systemem gospodarczym, zazwyczaj bez stałego dozoru osoby uprawnionej. Przy tych realizacjach coraz rzadsze są przypadki braku tablicy informacyjnej budowy, ale problemem pozostają niesystematycznie dokonywane zapisy w dzienniku budowy. Wbudowywane wyroby budowlane na ogół są oznakowane. d) W prowadzonych dziennikach budów najczęściej występującymi nieprawidłowościami są: dokonywanie wpisów przez osoby do tego nieuprawnione np. właścicieli firm wykonawczych, przy wielotomowych dziennikach budowy brak jest wpisów o fakcie zamknięcia tomu i jego kontynuacji w tomie kolejnym, zdarza się, że brak jest potwierdzenia przejęcia obowiązków przez kierownika budowy, zapisy, szczególnie przy realizacji tzw. systemem gospodarczym, prowadzone są niesystematycznie, nie w pełni odzwierciedlają przebieg procesu budowlanego, pomijane są zapisy o odbiorze robót ulegających zakryciu. e) Samowolne rozpoczęcie robót budowlanych u osób fizycznych najczęściej wynika z nieznajomości Prawa budowlanego lub niemożliwości uzyskania pozwolenia ze względu na istniejące konflikty międzysąsiedzkie. Osoby prawne najczęściej rozpoczynają samowolne roboty budowlane ze względu na przeciągające się procedury związane z wydaniem stosownego pozwolenia. f) Odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego i warunków pozwolenia na budowę są na ogół uzgadniane z projektantem, ale czasem zdarza się, że inwestor w przypadku istotnego nie uzyskuje wcześniej decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Przeprowadzone kontrole użytkowania obiektów wykazały, że: a) Książki obiektów na ogół są prowadzone przez zarządców obiektów systematycznie. Zdarza się brak zapisów o usunięciu stwierdzonych w protokołach z kontroli okresowych nieprawidłowości oraz o przeprowadzonych remontach. b) W posiadaniu zarządców jest na ogół niekompletna dokumentacja techniczna obiektów, dla obiektów starych brak jest dokumentacji projektowej, są pojedyncze inwentaryzacje obiektów lub ich części wykonywane przy okazji remontów kapitalnych i adaptacji. c) Skontrolowane obiekty poddawane są na ogół systematycznie okresowym przeglądom wymaganym przez Prawo budowlane, zdarzają się pojedyncze przypadki braku przeglądów 5-cio letnich. Usunięcie stwierdzonych w protokołach z przeglądów okresowych nieprawidłowości nie zawsze znajdowało potwierdzenie w zapisach w książkach obiektów. Stwierdzenie w trakcie kontroli złego stanu technicznego obiektu skutkowało wszczęciem postępowania przez WINB w przypadku obiektów na terenach zamkniętych, obiektów hydrotechnicznych, dróg krajowych oraz obiektów kolejowych. d) Przeprowadzone oględziny, wizje i inspekcje służyły sprawdzeniu w terenie i określeniu stanu faktycznego dla spraw wpływających do WINB. Potwierdziły one sytuacje
opisane przez wnoszących sprawy w zakresie budownictwa drogowego i hydrotechnicznego w ok. 20 %. Ponadto dokonywane były kontrole sprawdzające wykonania nakazów Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora nadzoru Budowlanego jako organu I instancji, które na ogół potwierdzały wykonanie obowiązku przez zobowiązanych. 2. Kontrole rynku wyrobów budowlanych wykazały coraz lepszą znajomość przepisów ustawy o wyrobach budowlanych u producentów. Na ogół producenci właściwie przyjmują specyfikację techniczną i właściwie określają system oceny zgodności. Najczęstsze nieprawidłowości u producentów dotyczą badań (niekompletne, wykonywane w okresach innych określono w specyfikacji technicznej). U sprzedawców najczęstsza nieprawidłowością jest brak informacji towarzyszącej oznakowaniu, a sporadycznych przypadkach brak oznakowania. 3. Kontrole organów administracji architektonicznej pozwalają na stwierdzenie, że na ogół organy te przestrzegają procedury administracyjnej przy wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę i przy przyjmowaniu zawiadomień o zamiarze wykonywania obiektów lub robót budowlanych w oparciu o art. 29 Prawa budowlanego i zmianie sposobu użytkowania. Zdarza się, że organy zatwierdzają projekty budowlane niezgodne z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego(dz. U. 2003 r. nr 120 poz. 1133), żądają dokumentów nie wynikających z przepisów ustawy Prawo budowlane lub przyjmują przez tzw. milczącą zgodę niekompletne zgłoszenia. Ewidencje wniosków pozwolenia na budowę i wydanych decyzji o pozwoleniu na budowę prowadzone są zgodnie z Rozporządzeniem MSWiA. Zastrzeżenia kontrolujących najczęściej budzi sposób prowadzenia akt (często akta postępowania wkładane są luźno do zatwierdzanego projektu) oraz wydawanie rozstrzygnięć w oparciu o nieuwierzytelnione kserokopie niektórych dokumentów. 4. Podczas prowadzonych postępowań odwoławczych i zażaleniowych poddawane było kontroli działanie Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego. Przyczyną uchylania decyzji I instancji w ok. 50% były uchybienia proceduralne tj. niewłaściwie przyjęty tryb, pominięcie stron oraz błędnie przyjęta kwalifikacja sprawy. W przypadku niekompletnego pełnego materiału dowodowego tut. Inspektorat występuje w trybie art. 136 K.p.a. o uzupełnienie materiału dowodowego, by reformować decyzje organu I instancji. Stwierdzić należy, że ilość wskazywanych błędów stopniowo maleje m. in. dzięki prowadzonym cyklicznie szkoleniom Powiatowych Inspektorów Nadzoru Budowlanego organizowanych przez WINB. Należy przy tym podkreślić, że ze względu na dużą rotację kadrową w PINB-ach i brak doświadczenia nowych pracowników eliminowanie nieprawidłowości jest utrudnione. Ponadto w trakcie rozpatrywania skarg i wniosków w indywidualnych sprawach badane były postępowania prowadzone przez PINB oraz organy administracji architektoniczno- budowlanej I instancji. Reasumując, należy zauważyć, że ogólnie coraz powszechniejsza jest znajomość przepisów Prawa budowlanego, tym niemniej chociaż liczba stwierdzanych nieprawidłowości systematycznie maleje, to jednak podobne nieprawidłowości powtarzają się corocznie. Otrzymują: 1 x Adresat 1 x a/a