SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE - CZĘŚĆ INSTALACYJNO - BUDOWLANA

Część instalacyjno budowlana SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE - CZĘŚĆ INSTALACYJNO - BUDOWLANA _ POIS.01.01.00-00-1087/09 41

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH ST-01.01. Geodezja Wyznaczenie trasy i punktów wysokościowych Inwentaryzacja powykonawcza Nazwy i kody Robót według kodu numerycznego słownika głównego Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) Grupa Robót - 45100000-8 Przygotowanie terenu pod budowę Klasa Robót 45110000-9 Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych i roboty ziemne Kategoria Robót 45111200-0 Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budowę i roboty ziemne _ POIS.01.01.00-00-1087/09 42

SPIS TREŚCI 1 Część ogólna... 44 1.1 Przedmiot ST... 44 1.2 Zakres stosowania ST... 44 1.3 Zakres Robót objętych ST... 44 1.3.2 Prace towarzyszące i Roboty tymczasowe.... 44 1.4 Nazwy i kody Robót objętych przedmiotem zamówienia... 45 1.5 Ogólne wymagania dotyczące Robót... 45 1.6 Określenia podstawowe... 45 2 Materiały... 45 3 Sprzęt... 45 4 Transport... 46 5 Wykonanie Robót... 47 5.1 Ogólne zasady wykonania Robót... 47 5.2 Wyznaczenie punktów wysokościowych... 48 5.3 Szczegółowe wytyczne techniczne dla Wykonawców Robót dotyczące opracowania numerycznej mapy zasadniczej i ewidencji sieci kanalizacji sanitarnej.... 48 5.4 Szczegółowe wytyczne techniczne dla Wykonawców Robót dotyczące opracowania inwentaryzacji powykonawczej metryk studni na sieci kanalizacji sanitarnej.... 48 6 Kontrola jakości Robót... 49 7 Obmiar Robót... 49 8 Odbiór Robót... 49 9 Podstawa płatności... 50 9.1 Opis sposobu rozliczenia Robót podstawowych.... 50 9.2 Opis sposobu rozliczenia Robót tymczasowych i prac towarzyszących... 50 10 Dokumenty odniesienia... 50 10.1 Elementy dokumentacji projektowej.... 51 10.2 Inne dokumenty... 51 _ POIS.01.01.00-00-1087/09 43

1 Część ogólna 1.1 Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru Robót dla Kontraktu Zad.I.09. Doszczelnienie sieci kanalizacji sanitarnej w Nowym Targu, realizowanego w ramach Projektu: Modernizacja gospodarki wodnej i ściekowej w Nowym Targu, nr POIS.01.01.00-00-1087/09 w ramach działania 1.1 Gospodarka wodno-ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM priorytetu I Gospodarka wodno-ściekowa Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 2013, związanych z wykonywaniem Robót budowlanych w zakresie uszczelniania sieci kanalizacji sanitarnej w ramach Zadań: Tabela Nr 1 NR ZADANIA NAZWA ZADANIA zadanie I.09 Doszczelnienie sieci kanalizacyjnej. 1.2 Zakres stosowania ST Specyfikację Techniczną jako część Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), należy odczytywać i rozumieć w odniesieniu do zlecenia wykonania Robót, wymienionych w punkcie 1.1. 1.3 Zakres Robót objętych ST 1.3.1 Roboty podstawowe Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia Robót związanych z wszystkimi czynnościami mającymi na celu wyznaczenie w terenie przebiegu trasy uszczelniania kanalizacji sanitarnej oraz położenia obiektów jak również opracowanie dokumentacji geodezyjnej powykonawczej. W zakres Robót pomiarowych, związanych z odtworzeniem trasy i punktów wysokościowych wchodzą: 1.3.1. wyznaczenie sytuacyjne i wysokościowe punktów głównych sieci kanalizacyjnej i sieci wodociągowej, 1.3.2. uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami (wyznaczenie osi), 1.3.3. wyznaczenie roboczych punktów wysokościowych (reperów roboczych) dla każdego punktu charakterystycznego, 1.3.4. opracowanie dokumentacji geodezyjnej powykonawczej w tym wykonanie inwentaryzacji studni ( metryki studni ). 1.3.2 Prace towarzyszące i Roboty tymczasowe. Do wykonania Robót podstawowych opisanych w niniejszej Specyfikacji Technicznej niezbędne jest wykonanie prac towarzyszących i Robót tymczasowych. Wyszczególnienie i opis prac towarzyszących i Robót tymczasowych wymieniony został w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. POIS.01.01.00-00-1087/09 44

1.4 Nazwy i kody Robót objętych przedmiotem zamówienia 45100000-8 Przygotowanie terenu pod budowę 45111200-0 Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budowę i Roboty ziemne 1.5 Ogólne wymagania dotyczące Robót Ogólne wymagania dotyczące Robót podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Określenia podstawowe w niniejszej Specyfikacji Technicznej są zgodne z odpowiednimi polskimi normami, lub odpowiednimi normami Krajów UE w zakresie przyjętym przez polskie prawodawstwo i ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Wykonawca Robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z Dokumentacją Projektową, Specyfikacją Techniczną i poleceniami Inżyniera. Informacje o terenie budowy zawierające wszystkie niezbędne dane istotne z punktu widzenia organizacji Robót budowlanych, zabezpieczenia interesów osób trzecich, ochrony środowiska, warunków bezpieczeństwa pracy, zaplecza dla potrzeb Wykonawcy, warunków dotyczących organizacji ruchu, ogrodzenia, zabezpieczenia chodników i jezdni; zostały umieszczone w ST- 00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. 1.6 Określenia podstawowe 1. Punkty główne trasy punkty załamania osi trasy, punkty kierunkowe oraz początkowy i końcowy punkt trasy Pozostałe określenia podane w niniejszej ST są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi normami i ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. 2 Materiały Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskania, transportu i składowania podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Do utrwalenia punktów głównych trasy należy stosować: pale drewniane z gwoździem lub prętem metalowym, słupki betonowe albo rury metalowe o długości około 0,50 metra. Pale drewniane umieszczone poza granicą Robót ziemnych, w sąsiedztwie punktów załamania trasy, powinny mieć średnicę od 0,15 do 0,20 cm i długość od 1,5 do 1,7 m. Do stabilizacji pozostałych punktów należy stosować paliki drewniane średnicy od 0,05 do 0,08 m i długości około 0,30 m, a dla punktów utrwalanych w nawierzchni bolce stalowe średnicy 5 mm i długości od 0,04 do 0,05 m. świadki" powinny mieć długość około 0,50m i przekrój prostokątny. 3 Sprzęt POIS.01.01.00-00-1087/09 45

Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Sprzęt budowlany powinien odpowiadać pod względem typów i ilości wymaganiom zawartym w Systemie Zapewnienia Jakości zaakceptowanym przez Inżyniera. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych Robót, zarówno w miejscu tych Robót, jak i też przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów, sprzętu itp. Sprzęt używany przez Wykonawcę powinien uzyskać akceptację Inżyniera. Prace związane ze stabilizacją i oznaczeniem głównych elementów uszczelniania sieci kanalizacji sanitarnej, oraz reperów roboczych będą wykonane ręcznie. Prace pomiarowe związane z wytyczeniem oraz określeniem wysokości elementów uszczelniania sieci kanalizacji sanitarnej oraz ścieków wykonane będą specjalistycznym sprzętem geodezyjnym: 3.1. teodolity lub tachometry, 3.2. niwelatory, 3.3. dalmierze, 3.4. tyczki, 3.5. łaty, 3.6. taśmy stalowe, szpilki, 3.7. inny specjalistyczny sprzęt geodezyjny. Sprzęt stosowany do odtworzenia trasy i jej punktów wysokościowych powinien gwarantować uzyskanie wymaganej dokładności pomiaru. 4 Transport Ogólne warunki transportu podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Na okres budowy Wykonawca winien opracować projekt organizacji ruchu kołowego we własnym zakresie i uzgodnić go z odpowiednimi organami. Wykonawca ma obowiązek zorganizowania transportu z uwzględnieniem wymogów bezpieczeństwa, zarówno w obrębie pasa Robót, jak i poza nimi. Środki transportowe, poruszające się po drogach powinny spełniać odpowiednie wymagania w zakresie parametrów charakteryzujących pojazdy, w szczególności w odniesieniu do gabarytów i obciążenia na oś. Jakiekolwiek skutki finansowe oraz prawne, wynikające z niedotrzymania wymienionych powyżej warunków obciążają Wykonawcę. Wykonawca będzie usuwać na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenie, uszkodzenia, spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych i dojazdach do placu budowy. Użyte środki transportu muszą być sprawne technicznie. Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie sprawnych technicznie środków transportu i takich, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych Robót i dostarczonych materiałów. POIS.01.01.00-00-1087/09 46

Materiały takie służące do wykonania wytyczenia trasy i punktów wysokościowych i inwentaryzacji powykonawczej mogą być przewożone dowolnym środkiem transportu. 5 Wykonanie Robót 5.1 Ogólne zasady wykonania Robót Ogólne warunki wykonania Robót podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Wykonawca przedstawi Inżynierowi do akceptacji program Robót, projekt organizacji i harmonogram Robót uwzględniający wszystkie warunki, w jakich będą wykonywane Roboty związane z wykonywaniem wytyczenia trasy i punktów wysokościowych. Program Robót powinien być sporządzony przez Wykonawcę zgodnie z odpowiednimi normami i zawierać wszystkie niezbędne elementy Robót związane z wykonaniem zakresu Robót zawartych w niniejszej Specyfikacji Technicznej. Prace pomiarowe powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi instrukcjami Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Przed przystąpieniem do Robót, Wykonawca we własnym zakresie w ramach Ceny Kontraktowej winien uzyskać dane zawierające lokalizację i współrzędne punktów głównych trasy oraz reperów. W oparciu o uzyskane materiały, Wykonawca powinien przeprowadzić obliczenia i pomiary geodezyjne niezbędne do szczegółowego wytyczenia Robót. Punkty wierzchołkowe, punkty główne trasy i punkty pośrednie osi trasy muszą być zaopatrzone w oznaczenia określające w sposób wyraźny i jednoznaczny charakterystykę i położenie tych punktów. Forma i wzór tych oznaczeń powinny być zaakceptowane przez Inżyniera Prace pomiarowe powinny być wykonane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Wykonawca powinien natychmiast poinformować Inżyniera o wszelkich błędach wykrytych w wytyczeniu punktów głównych trasy i (lub) reperów roboczych. Po weryfikacji Dokumentacji wykryte nieprawidłowości usunie Wykonawca na własny koszt. Wykonawca powinien sprawdzić czy rzędne terenu i rzędne dna kanalizacji określone w Dokumentacji Projektowej są zgodne z rzeczywistymi rzędnymi terenu. Jeżeli Wykonawca stwierdzi, że rzeczywiste rzędne istotnie różnią się od rzędnych określonych w dokumentacji projektowej, to powinien powiadomić o tym Inżyniera. Ukształtowanie terenu w takim rejonie nie powinno być zmieniane przed podjęciem odpowiedniej decyzji przez Inżyniera. Wszystkie Roboty dodatkowe, wynikające z różnic rzędnych terenu podanych w dokumentacji projektowej i rzędnych rzeczywistych, powinny być zaakceptowane przez Inżyniera. Zaniechanie powiadomienia Inżyniera oznacza, że Roboty dodatkowe w takim przypadku obciążą Wykonawcę. Wszystkie Roboty, które bazują na pomiarach Wykonawcy, nie mogą być rozpoczęte przed zaakceptowaniem wyników pomiarów przez Inżyniera. Wykonawca jest odpowiedzialny za ochronę wszystkich punktów pomiarowych i ich oznaczeń w czasie trwania Robót. Jeżeli znaki pomiarowe zostaną zniszczone przez Wykonawcę świadomie lub wskutek zaniedbania, a ich odtworzenie jest konieczne do dalszego prowadzenia Robót, to zostaną one odtworzone na koszt Wykonawcy. POIS.01.01.00-00-1087/09 47

Wszystkie prace pomiarowe konieczne dla prawidłowej realizacji Robót należą do obowiązków Wykonawcy. 5.2 Wyznaczenie punktów wysokościowych Wykonawca zobowiązany jest wytyczyć i zastabilizować w terenie punkty główne sieci kanalizacji sanitarnej oraz punkty wysokościowe (repery robocze) dla każdego punktu charakterystycznego i dostarczyć Inżynierowi szkic wytyczenia i wykaz punktów wysokościowych. Przejęcie tych punktów powinno być dokonane w obecności Inżyniera. W oparciu o materiały dostarczone przez Zamawiającego Wykonawca powinien przeprowadzić obliczenia i pomiary geodezyjne niezbędne do szczegółowego wytyczenia Robót. Wytyczenie należy wykonać w oparciu o Dokumentację Projektową przy wykorzystaniu sieci poligonizacji państwowej i innej osnowy geodezyjnej określonej w Dokumentacji Projektowej oraz w oparciu o informacje przekazane przez Inżyniera. 5.3 Szczegółowe wytyczne techniczne dla Wykonawców Robót dotyczące opracowania numerycznej mapy zasadniczej i ewidencji sieci kanalizacji sanitarnej. 5.3.1 Prace geodezyjną należy zgłosić do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Żywcu 5.3.2 Sekcje mapy zasadniczej w formie analogowej, na których zawiera się obszar aktualizacji należy w całości zwektoryzować. 5.3.3 Grafikę mapy numerycznej należy prowadzić w przestrzeni projektowej 2D w jednostkach rzeczywistych. 5.3.4 Dla wszystkich obiektów mapy zasadniczej należy zastosować atrybuty opisowe zdefiniowane w instrukcji K-1 natomiast dla obiektów sieci wodno-kanalizacyjnej należy dodatkowo zastosować atrybuty zdefiniowane w instrukcji G-7. 5.3.5 Słowniki obligatoryjne należy pobrać z PODGiK. 5.3.6 Przed przekazaniem mapy do odbiorów końcowych, geodeta winien przeprowadzić kontrolę wykonanych plików. 5.3.7 Wykonaną mapa numeryczną należy przekazać nieodpłatnie do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Żywcu. 5.4 Szczegółowe wytyczne techniczne dla Wykonawców Robót dotyczące opracowania inwentaryzacji powykonawczej metryk studni na sieci kanalizacji sanitarnej. 5.4.1 Dla każdej studni oddzielnie należy wykonać metrykę studni jako geodezyjny pomiar powykonawczy studni zawierający charakterystyczne elementy studni: - rzut poziomy studni z naniesionymi wlotem, wylotem i dopływami bocznymi z określeniem ich średnic, materiałów oraz kątów wlotów w stosunku do wylotu ze studni; - przekroje charakterystyczne studni z określeniem rzędnych: góry włazu, płyty nakrywczej, ewentualnych płyt nakrywczych pośrednich oraz rzędnych: wlotu, wylotu i dopływów bocznych i kinet w studni. 5.4.2 Metryki studni należy wykonać w skali 1:20 lub 1:25 zachowując numerację metryk zgodnie z numeracją w dokumentacji projektowej i z naniesieniem tej numeracji na mapach powykonawczych. POIS.01.01.00-00-1087/09 48

6 Kontrola jakości Robót Ogólne zasady kontroli jakości Robót podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Kontrolę jakości Robót pomiarowych związanych z odtwarzaniem (wyznaczaniem) trasy i punktów wysokościowych należy prowadzić wg ogólnych zasad określonych w instrukcjach i wytycznych Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. Sprawdzenie zgodności z Dokumentacją Projektową polega na porównaniu wykonywanych bądź wykonanych Robót z Dokumentacją Projektową oraz na stwierdzeniu wzajemnej zgodności na podstawie oględzin i pomiarów. 7 Obmiar Robót Ogólne wymagania dotyczące obmiaru podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Obmiar Robót polega na określeniu faktycznego zakresu Robót. Obmiar Robót obejmuje Roboty objęte Umową oraz ewentualne dodatkowe Roboty nieprzewidziane, których konieczność wykonania uwzględniona będzie w trakcie trwania Robót między Wykonawca a Inżynierem. Jednostką obmiaru jest: ryczałt dla wytyczenia trasy i punktów wysokościowych i geodezyjnej dokumentacji powykonawczej wraz z metrykami studni Żadna z części Robót w zakresie wytyczenia trasy i punktów wysokościowych i geodezyjnej dokumentacji powykonawczej wraz z metrykami studni nie będzie płatna stosownie do ilości wykonanej pracy, lecz proporcjonalnie, na zasadach ryczałtu. W tym świetle cena wykonania Robót w zakresie wytyczenia trasy i punktów wysokościowych i geodezyjnej dokumentacji powykonawczej wraz z metrykami studni będzie zawarta w scalonej cenie ryczałtowej i będzie podlegała korektom zgodnie z Kontraktem. Podana przez Wykonawcę cena ryczałtowa powinna uwzględnić przygotowanie szczegółowych rysunków i obliczeń dla wszystkich niezbędnych Robót geodezyjnych i wytyczeń koniecznych dla realizacji Robót zgodnie z Rysunkami, Specyfikacją i wymaganiami Inżyniera. 8 Odbiór Robót Ogólne zasady odbioru Robót podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. Odbiór Robót związanych z odtworzeniem trasy w terenie następuje na podstawie szkiców i dzienników pomiarów geodezyjnych lub protokołu z kontroli geodezyjnej, które Wykonawca przedkłada Inżynierowi. Celem odbioru jest protokolarne dokonanie finalnej oceny rzeczywistego wykonania Robót w odniesieniu do ich jakości i kompletności oraz zgodności z dokumentami kontraktowymi, w tym zgodności z warunkami niniejszej ST. POIS.01.01.00-00-1087/09 49

Gotowość do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy przedkładając Inżynierowi do oceny i zatwierdzenia dokumentację powykonawczą Robót. Odbiór jest potwierdzeniem wykonania Robót zgodnie z postanowieniami Kontraktu oraz obowiązującymi Normami Technicznymi (PN, EN-PN). Wykonawca jest zobowiązany wykonać na swój koszt i przekazać Inżynierowi komplet map geodezyjnych powykonawczych wraz metrykami studni (oryginał + 4 kopie). Zmiany należy nanieść na mapy zasadnicze i zgłosić do lokalnego ośrodka dokumentacji geodezyjnej. Wykonawca jest zobowiązany wykonać na swój koszt i przekazać Inżynierowi kompletną dokumentację geodezyjną powykonawczą opracowaną zgodnie z wytycznymi jak w pkt. 5.3 i 5.4 niniejszej specyfikacji. 9 Podstawa płatności Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w ST-00.00 Ogólne wymagania wykonania i odbioru Robót. 9.1 Opis sposobu rozliczenia Robót podstawowych. Płatność należy przyjmować w oparciu o wyniki pomiarów i ocenę jakości Robót. Podstawę płatności stanowi wykonanie pełnego zakresu Robót związanych z wytyczeniem trasy i punktów wysokościowych uszczelniania sieci kanalizacji sanitarnej. Cena składowa za wykonanie wytyczenia trasy i punktów wysokościowych zawiera również: - koszt wytyczenia głównych osi sieci kanalizacji sanitarnej, wlotów przyłączy kanalizacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem wlotów na trójnik, w tym również koszt wszystkich korekt tras wprowadzanych w trakcie realizacji np. nadzorem autorskim (sytuacyjne i wysokościowe), - koszt wykonania inwentaryzacji elementów naziemnych i podziemnychsieci kanalizacji sanitarnej z uwzględnieniem wlotów przyłączy, - koszt wykonania kompletnej geodezyjnej dokumentacji powykonawczej i odbiorowej wraz metrykami studni, - koszt wykonania map geodezyjnych powykonawczych, - koszt wykonania kompletnej dokumentacji powykonawczej uwzględniającej wytyczne podane niniejszej specyfikacji. 9.2 Opis sposobu rozliczenia Robót tymczasowych i prac towarzyszących Koszty Robót tymczasowych i prac towarzyszących ponosi Wykonawca, koszty te powinny być uwzględnione w Cenie Kontraktowej. W przypadku braku w Przedmiarze Robót indywidualnej pozycji obejmującej zakresem Roboty tymczasowe i prace towarzyszące (zgodnie z podstawą płatności) koszty tych Robót winny być rozłożone proporcjonalnie we wszystkich pozycjach Przedmiaru Robót. Uznaje się wówczas, że wszelkie koszty związane z wypełnieniem wymagań w zakresie Robót tymczasowych i prac towarzyszących nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w Cenie Kontraktowej. 10 Dokumenty odniesienia Roboty będą wykonywane w sposób bezpieczny, ściśle w zgodzie z Polskimi Normami (PN) lub POIS.01.01.00-00-1087/09 50

odpowiednimi normami Krajów UE w zakresie przyjętym przez polskie ustawodawstwo. 10.1 Elementy dokumentacji projektowej. Podstawą do wykonania Robót są następujące elementy dokumentacji projektowej: - Projekt budowlany i wykonawczy. - Przedmiar Robót wg wskazania w kolumnie nr 3. - Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. 10.2 Inne dokumenty [1] Instrukcja techniczna 0-1. Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych. [2] Instrukcja techniczna G-3. Geodezyjna obsługa inwestycji, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 1979. [3] Instrukcja techniczna G-1. Geodezyjna osnowa pozioma, GUGiK 1978. [4] Instrukcja techniczna G-2. Wysokościowa osnowa geodezyjna, GUGiK 1983. [5] Instrukcja techniczna G-4. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, GUGiK 1979. [6] Wytyczne techniczne G-3.2. Pomiary realizacyjne, GUGiK 1983. [7] Wytyczne techniczne G-3.1. Osnowy realizacyjne, GUGiK 1983. OJ Uwaga! Wszelkie Roboty ujęte w Specyfikacji należy wykonać w oparciu o aktualnie obowiązujące ustawy, normy i przepisy POIS.01.01.00-00-1087/09 51