Transakcje na rynku niepublicznym 1) ZłoŜenie instrumentów finansowych do depozytu rynku niepublicznego jako transakcja podlega rejestracji. Ustawa jednak nie określa sposobu wyliczenia jej wartości, w związku z tym dopuszczalne jest przyjęcie wartości nominalnej określonej w dokumencie instrumentu finansowego. 2) NaleŜy podkreślić, Ŝe pojęcie beneficjenta rzeczywistego (zdefiniowane w art.2 pkt 1a ustawy) nie jest toŝsame z pojęciem beneficjenta transakcji. Biorąc pod uwagę zasady ustalania beneficjenta rzeczywistego, naleŝałoby równieŝ odróŝnić obowiązki określone w przepisie art. 8 b ust. 3 pkt 1 ustawy od tych, które wynikają z pkt 2 tego przepisu. Ustawa nie przyznaje klientom statusu beneficjenta rzeczywistego. 3) Właściwe jest przyjęcie, Ŝe w razie dokonania kupna/sprzedaŝy instrumentów finansowych, określenie ich wartości powinno następować po uzgodnieniu ceny przez strony transakcji. W związku z powyŝszym, zastosowanie opisanych sposobów postępowania wypełni realizację środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w ustawie. NaleŜy zwrócić uwagę na to, Ŝe celem wprowadzenia do przepisów prawa instytucji beneficjenta rzeczywistego nie miało na celu wskazywanie klientów, którzy równieŝ podlegają identyfikacji, ale osób, które faktycznie mogą odnosić korzyści, nie uczestnicząc bezpośrednio w transakcjach. Mnogość pełnomocników, reprezentantów W przypadku wystąpienia więcej niŝ jednego podmiotu: podmiotu, który wydaje dyspozycję lub składa zlecenie, podmiotu, w imieniu którego jest wydawana dyspozycja lub składane zlecenie, beneficjenta transakcji, przy wypełnianiu karty transakcji w wersji papierowej naleŝy wskazać, Ŝe Rozporządzenie Ministra Finansów nie określa szczegółowych zasad wprowadzania do rejestru danych o więcej niŝ jednym podmiocie danego typu, zaleca się wprowadzanie danych kolejnych podmiotów na dodatkowych kartach transakcji dołączanych do rejestru. W takim przypadku na dołączanych, dodatkowych kartach transakcji naleŝy podać te same dane identyfikacyjne karty transakcji (tj. Numer NIP instytucji obowiązanej, pola nr 01, 03 i 05), które zostały wskazane na głównej karcie transakcji. W polu Numer karty transakcji naleŝy wstawić kolejny numer. W przypadku wypełniania elektronicznej wersji karty transakcji na stronie WWW GIIF formularz umoŝliwia dodanie bezpośrednio dla kaŝdej transakcji wiele podmiotów dowolnego rodzaju. Natomiast przy wypełnianiu elektronicznego rekordu transakcji w rejestrze, Rozporządzenie równieŝ nie określa szczegółowych zasad wprowadzania do rejestru danych o więcej niŝ jednym podmiocie danego typu, zaleca się stosowanie przez instytucje obowiązaną rozwiązania umoŝliwiającego włączenie do rejestru w wersji elektronicznej danych kolejnych podmiotów w sposób umoŝliwiający umoŝliwiającym niezwłoczny odczyt lub wydruk całości lub części zapisanych danych, a przy przesyłaniu danych do GIIF, w zaleŝności od wybranego formatu: w przypadku przesyłania pliku w formacie xml (zgodnego z zał. nr 5 do rozporządzenia) - struktura pliku określona dla pliku xml pozwala na dodanie do jednej transakcji wielu podmiotów bez dodatkowych działań w przypadku przesyłania pliku w formacie txt (zgodnego z zał. nr 4 do rozporządzenia) - zaleca się powtórzenie w zapisie rekordu zestawu pól o numerach, odpowiednio do rodzaju podmiotu, 17-30, 31-36 lub 37-42, zawierających dane kolejnych podmiotów.
W razie konieczności szczegółowe dane w tym zakresie moŝna uzyskać a pośrednictwem poczty elektronicznej Sekretariat.IF@mofnet.gov.pl lub pod numerem telefonu 22 694 30 60 (z zaznaczeniem w treści e-mail'a lub w rozmowie, Ŝe pytanie dotyczy technicznej kwestii struktury i przekazu danych i kierowane jest do Wydziału Przetwarzania Danych i Infrastruktury Informatycznej). Wypłata dywidendy/kuponu z obligacji Transakcje polegające na przysporzeniu na rachunek klienta z tytułu dywidendy lub odsetek podlegają rejestracji. Jako podmiot wydający dyspozycję naleŝy określić klienta na rzecz, którego wypłata jest dokonywana (w polu nr 06 karty transakcji trzeba podać kod 0301 lub 0401). Wydanie akcji celem ich zniszczenia na wniosek syndyka masy upadłościowej Wydanie akcji na wniosek syndyka masy upadłościowej nie zostały wyłączone z katalogu transakcji, którym moŝna przypisać niskie ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (art. 9d ust. 1 pkt2 ustawy), w związku z tym podlegają równieŝ rejestracji. Syndyk występuje wówczas jako podmiot wydający dyspozycję ich przeprowadzenia i jego dane powinny zostać zidentyfikowane (w polu nr 06 karty transakcji trzeba podać kod 0700). MoŜliwe jest równieŝ przyjęcie, Ŝe wartość transakcji stanowi wartość nominalna instrumentów. Beneficjentem rzeczywistym stanie się wierzyciel zaspokojony przez syndyka, zgodnie ze sporządzonym planem podziału masy upadłościowej. PoŜyczka papierów wartościowych 1) Transakcji przeniesienia własności papierów wartościowych naleŝy nadać odpowiednie oznaczenie kategorii transakcji w polu 06: kod 0710 2) KaŜde przeniesienie własności wartości majątkowych stanowi transakcję w rozumieniu ustawy, 3) Zasadne jest określenie wartości nominalnej poŝyczki papierów wartościowych, w przypadku braku notowań, 4) Transakcji przeniesienia wypłaty wynagrodzenia z tytułu premii od poŝyczki naleŝy nadać odpowiednie oznaczenie kategorii transakcji w polu 06: kod jest zaleŝny od formy transakcji - jeŝeli zapłata następuje w formie przelewu wówczas jest to 0310 lub 0410, jeŝeli w gotówce: 0210. Transakcje na rynku terminowym W celu oznaczenia w polu 06 transakcji dotyczących kupna/sprzedaŝy instrumentów rynku terminowego moŝna posłuŝyć się kodem 0319 lub 0419. Darowizna papierów wartościowych 1) Transakcję określoną jako darowizna naleŝy określić w polu 06 poprzez odpowiednie oznaczenie kategorii transakcji kodem: 0733, 2) Transakcja darowizny stanowi jedną transakcję. Jak wskazano powyŝej klient (tu: obdarowany) nie moŝe występować w charakterze beneficjenta rzeczywistego. 2
Wartość transakcji a prowizja maklerska 1) Transakcją jest przeniesienie posiadania lub własności wartości majątkowych, w związku z tym jako jej wartość naleŝy oznaczyć całość przenoszonych wartości (brutto), 2) Prowizje ponoszone przez klientów nie stanowią gospodarki własnej, 3) Płatności prowizji naleŝy nadać w polu 06 odpowiednie oznaczenie kategorii transakcji. JeŜeli dokonywany jest przelew: to kod kategorii 03 lub 04, jeśli wpłata w gotówce: to 02, a jako tytuł transakcji: 01 lub 19-25 w zaleŝności od tytułu. Uproszczone środki bezpieczeństwa finansowego a obowiązki raportowe do GIIF 1) Przepis art. 9d ust. 1 pkt 1 ustawy dopuszcza moŝliwość zastosowania uproszczonych środków bezpieczeństwa finansowego w sytuacji, gdy klient spełnia kryteria podmiotu świadczącego usługi finansowe, tj. zdefiniowanego w art. 2 pkt 1b ustawy. W razie skorzystania z takiej moŝliwości, obowiązek rejestracji jest wyłączony na podstawie art. 8 ust. 1 e pkt 6 ustawy. 2) Jak wskazano powyŝej przepis umoŝliwiający skorzystanie z uproszczonych środków bezpieczeństwa finansowego nie ma charakteru kategorycznego, warunkiem jest ocena danej instytucji obowiązanej w zakresie ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Transakcje realizowane przez instytucje finansowe w ramach zarządzania portfelem inwestycyjnym 1) Transakcje wykonywane przez zespół zarządzania portfelem inwestycyjnym nie mogą być uznane za gospodarkę własną Domu Maklerskiego, stanowią transakcje klientów. 2) Przy uwzględnieniu ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu moŝliwe jest odstąpienie od stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, ale tylko wówczas, gdy klientem jest podmiotem świadczącym usługi finansowe (jak wskazano w Ad 9). 3) Nie jest moŝliwe nieujawnianie danych klientów poszczególnych klientów przez zarządzającego portfelem inwestycyjnym. NaleŜy równieŝ wziąć pod uwagę art. 21 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw, który wprost nakazał likwidację rachunków anonimowych, implementując tym samym Dyrektywę 2005/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 października 2005r. w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (Dz. Urz. U.E. L z 25.11.2005 r. 309/15), w której znalazł się zakaz wprowadzania produktów finansowych sprzyjających anonimowości, tym samym nakładając na instytucje obowiązki identyfikacyjne. Transakcje na rachunek Domu Maklerskiego (inwestycje własne) oraz transakcje Domu Maklerskiego w ramach pełnienia funkcji animatora emitenta Opisane transakcje nie stanowią gospodarki własnej, natomiast nie podlegają obowiązkowi rejestracji z uwagi na to, Ŝe Dom Maklerski występuje w takiej sytuacji w charakterze klienta. 3
Transfer aktywów klienta do innej firmy inwestycyjnej (biura maklerskiego) W takiej sytuacji naleŝy nadać odpowiednie oznaczenie kategorii transakcji: kod 0301 lub 0401, dla transferu akcji/obligacji kod 0701 lub 0735. Transakcje klientów zrealizowane za pośrednictwem Internetu MoŜliwe jest przyjęcie określenia miejsca przeprowadzenia transakcji (pole 12 karty transakcji) poprzez wpisanie odpowiedniego oznaczenia IO. Egzekucja komornicza z rachunku klienta Transakcje organów egzekucyjnych mogą korzystać ze zwolnienia określonego w art. 9d ust. 1 pkt 2 lit a, pod warunkiem uwzględnienia ryzyka prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Rejestracja umów cywilnoprawnych Transakcje przeprowadzane bez pośrednictwa Domu Maklerskiego nie podlegają rejestracji, poniewaŝ są przeprowadzane przez osoby niebędące instytucjami obowiązanymi. Natomiast nie naleŝy zapominać o rejestracji transakcji dotyczących przeniesienia własności papierów wartościowych z jednego rachunku papierów wartościowych na inny. Storna przeprowadzane przez księgowość Domu Maklerskiego Zmiana wartości transakcji wiąŝe się z obowiązkiem wysłania korekty karty transakcji do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej. Przeniesienia aktywów ze sponsora emisji na rachunku papierów wartościowych klienta Operacje dokonywane na podstawie dyspozycji klienta, z rachunku sponsora emisji na rachunek papierów wartościowych jest transakcją w rozumieniu przepisów ustawy. Rejestracja akcji, obligacji w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych ( KDPW ) Zdeponowanie aktywów na rachunku stanowi transakcję w rozumieniu ustawy, sama rejestracja w KDPW nie podlega temu obowiązkowi. Ustanowienie/zwolnienie zastawu na instrumentach finansowych klientów Kod umowy zastawu naleŝy określić w polu 06 odpowiednim oznaczeniem kategorii transakcji, tj. kodem: 0700. PowyŜej przedstawione stanowiska dot. rejestracji odnoszą się do realizacji obowiązku wynikającego z art. 8 ust 1 ustawy. W przypadku powzięcia przez instytucję podejrzenia co do okoliczności mogących mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, instytucja obowiązana powinna być świadoma obowiązków rejestracyjnych ciąŝących na niej w 4
myśł art. 8 ust 3 i 3a ustawy. 5