Materiały pomocnicze dla egzaminatorów 1. Wymagania wpisane w tematy wypracowań i zasady konstrukcji modelu 2. Ocena przykładowych wypracowań 1
Wymagania wpisane w tematy wypracowań i zasady konstrukcji modelu odpowiedzi Należy pamiętać, że układ treści w modelu odzwierciedla tylko porządek wymagań podanych w temacie, nie jest natomiast wzorem kompozycji wypracowania. Temat 1. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa, porównaj postawy bohaterów wobec miłości. Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij przyczyny tych postaw. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa porównaj postawy bohaterów wobec miłości. 1. Rozpoznanie sytuacji 2. Prezentacja bohaterów 3. Postawa Wokulskiego 4. Postawa Szumana 5. Wnioski z analizy fragmentów Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij 6. Przyczyny postaw Wokulskiego przyczyny tych postaw. i Szumana 2. Częściowo także prezentacja bohaterów Podsumowanie Temat 2. Dlaczego Judym zrezygnował ze szczęścia osobistego? Odpowiedz na pytanie, analizując podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy bohatera były romantyczne, a które pozytywistyczne. Dlaczego Judym zrezygnował ze szczęścia osobistego? Odpowiedz na pytanie analizując podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy bohatera były romantyczne, a które pozytywistyczne. Realizacja tej części polega na identyfikowaniu cech, które mogą być poparte przykładami wynikającymi z analizy fragmentów, jak i znajomości kontekstu powieści. 1.Określenie sytuacji przedstawionych we fragmentach 2. Przedstawienie poglądów i postawy Judyma ujawniających się podczas odczytu u Czerniszów 3.Wyjaśnienie motywów postępowania Judyma, wyrażonych w rozmowie z Joasią 4. Romantyczne cechy postawy Judyma 5. Pozytywistyczne cechy postawy Judyma 6.Funkcjonalne wykorzystanie kontekstu powieści Przyznajemy punkt, gdy przywołany element treści rozwija/ pogłębia temat wypracowania. Podsumowanie 2
Temat 1. Analizując podane fragmenty Lalki Bolesława Prusa, porównaj postawy bohaterów wobec miłości. Na podstawie znajomości utworu wyjaśnij przyczyny tych postaw. i. leks. (pwt) W Lalce Bolesława Prusa wiele osób doświadczyło miłości. Także bohaterowie przedstawieni w przytoczonych fragmentach, Stanisław Wokulski oraz doktor Szuman, przeżyli to gorące uczucie. W pierwszym fragmencie przypomniana została wizyta Wokulskiego w teatrze i moment, w którym zobaczył Izabelę Łęcką. Od samego początku Izabela wzbudziła jego ogromne zainteresowanie. W pierwszej chwili Wokulski odniósł wrażenie, że już kiedyś się spotkali i byli dobrymi znajomymi. Jej uroda, a szczególnie oczy, spowodowały, że przypomniał sobie syberyjskie pustynie. Był przekonany, że czekał na nią od dawna i że są sobie przeznaczeni. Spotkanie w teatrze spowodowało zmianę stosunku bohatera do codziennych obowiązków i zaniedbanie sklepu. Wolał chodzić na koncerty i na odczyty. Głównym celem Wokulskiego stało się szukanie okazji do spotkania panny Izabeli. Ciągle też myślał o niej Ale uczuć swoich nie nazwałby miłością i nie był pewny, czy istnieje w ludzkim języku odpowiedni wyraz. Bez Izabeli życie Wokulskiego nie miało sensu. Służba w sklepie, uniwersytet, Syberia, ożenienie się z wdową po Minclu. Widok Izabeli dodawał mu sił i radości, a brak jej osoby powoływał tęsknotę. Wydawało mu się też, że myli się w uczuciach do Izabeli. Raz wydawało mu się, że jest kimś dla niego ważnym, innym razem, że jest zwykłą panną na wydaniu. Podjął wreszcie decyzję, że musi ją poznać. Drugim fragmencie Wokulski rozmawia z doktorem Szumanem, po tym kiedy ten rozczarował się już Izabelą. Szuman w swej wypowiedzi nazwał Stanisława starym romantykiem, ponieważ dla zakochanego bohatera miłość była uczuciem idealnym, duchowym i jednocześnie zgubnym. Według lekarza w pogoni za złą miłością łatwo można stracić majątek, zdrowie, serce, energię, a w końcu i rozum. Doradza przyjacielowi, aby zajął się interesami lub ożenił ze Stawską bo Izabela nie jest nic warta 3 1b 3a 3c 3i 3f 3j 1c 4a 4f
leks. leks. interesami lub ożenił ze Stawską, bo Izabela nie jest nic warta. Doktor Szuman w czasach wczesnej młodości przeżył wielką miłość i śmierć narzeczonej. Stało się to przyczyną podjęcia próby samobójczej. Doktor stał się osobą rześko myślącą. Jego stosunek do miłości jest bardzo pesymistyczny. Porównuje on zachowanie zakochanych mężczyzn do gonienia za kurami. Wokulski przyznaje Szumanowi rację. Porównanie do świata zwierząt wywołało w nim cierpienie i wstręt do samego siebie. Wyobraził sobie, że sam ugania się za Izabelą jak wilk za wilczycą. Miłość Wokulskiego była od początku nieszczęśliwa. Bohater traktował ukochaną w sposób idealizowany, bo uczucie zakochania przeżył dopiero jako człowiek dojrzały. Przedstawionych bohaterów łączyła przyjaźń. Przeżyli też nieszczęśliwą miłość i chcieli się z tego powodu zabić. 1b, 1c, --------- 3a,3c, 3i, 4a, 4f 5g 6g, 6i, 6b 7/0 3f, 3j, 6g 6i 5g 6b 7/0 Rozwinięcie tematu 13 Kompozycja 3 Styl 3 Język 5+3+2+2 Suma 31 pkt 4
Temat 2. Dlaczego Judym zrezygnował z osobistego szczęścia? Odpowiedz na pytanie, analizując podane fragmenty Ludzi bezdomnych. Wskaż, które cechy postawy bohatera były romantyczne, a które pozytywistyczne. i. (pwt) (pwt) Doktor Judym to główny bohater powieści Stefana Żeromskiego pt. Ludzie bezdomni. Napisanej w okresie pozytywizmu, aby przedstawić hasła programowe tej epoki. W powieści pokazane są różne środowiska społeczne, a także historia nieszczęśliwej miłości Joasi do Judyma. Dlaczego Judym zrezygnował ze szczęścia osobistego? Przyczyny postaram się przedstawić w dalszej części pracy. Judym bardzo poważnie traktował zawód lekarza. Możemy się o tym przekonać czytając pierwszy fragment. Ukazana jest w nim scena, gdzie Judym wygłosił referat przed innymi lekarzami. W początkowej części wykładu zaprezentował nowe sposoby stosowania chemicznych środków do usuwania bakterii. Doktor Judym zaobserwował podczas pobytu za granicą. Ta część odczytu zainteresowała niektórych słuchaczy. Druga część referatu dotyczyła sytuacji w kraju. Oskarżył środowisko lekarskie, że z powodu obojętności najbiedniejsze warstwy społeczne żyją w bardzo złych warunkach, gdzie brak podstawowych zasad higieny. Judym dużo mówił o konieczności walki z chorobami i walce ze śmiercią. Referat dotyczył także zachowania lekarzy w życiu codziennym. Lekarze powinni według Judyma zmieniać warunki życia biednych. Judym zarzucił kolegom, że prowadzą wygodne życie i służą tylko ludziom bogatym. Stwierdził, że współczesna medycyna leczy skutki, a nie przyczyny chorób. Stwierdził też, że bycie lekarzem związane jest z obowiązkiem moralnym, że należy pomagać wszystkim ludziom i szerzyć higienę tam, gdzie jej nie ma. Doktor Tomasz porównuje zawód lekarza do innych zajęć, do pracy rolnika, robotnika, urzędnika i stwierdza, że lekarz musi się najbardziej poświęcać, ma ważne zadanie społeczne do wykonania. Judym podobny jest do Wokulskiego, który też pomagał najbiedniejszym. Bohaterowie głosili zasadę pracy u podstaw. Stanisław i Tomasz zwracali też uwagę jak ważna jest nauka. Tomasz jest 5 rzecz. 1a 2d 2b (2d) 2c 2a 2e 5d
Stanisław i Tomasz zwracali też uwagę jak ważna jest nauka. Tomasz jest bardzo odważny, mówi swoje zdanie i nie zmienia go nawet wtedy kiedy inni lekarze nie chcą go słuchać, drwią z niego, krytykują. Przyczyny rezygnacji Judyma ze szczęścia osobistego poznajemy też w rozmowie z Joasią. We fragmencie drugim Tomasz wyznał Joasi miłość i jednocześnie poinformował o decyzji, ponieważ nie może być jego żoną. Stwierdził, że jest odpowiedzialny za najbiedniejszych, bo sam należał kiedyś do tej grupy ludzi i dlatego ich dobrze rozumie. Z powieści wiemy, że był synem szewca, ale udało mu się zdobyć wykształcenie, gdy wyjechał na stypendium do Paryża. Dlatego uważa, że teraz swoją pracą lekarza musi pomóc biednym. To będzie jak spłacenie długu. Judym wybiera życie w samotności jak bohaterowie romantyczni. Oni też kochali, ale rezygnowali ze szczęścia osobistego. To, że bohaterowi nie jest łatwo podjąć decyzję o takim życiu pokazuje obraz rozdartej sosny. Judym był bohaterem, który swój zawód traktował jak misję. Poświęcił życie dla realizacji ważnego celu. Nie potrafił jednak znaleźć wśród innych lekarzy takich, którzy chcieliby pomóc mu, a ze szczęścia osobistego zrezygnował sam. 5f 2h 1b 3a 6 3c 4d 4i 7/2 1a, 1b 2d,2b, 2c, 2a, 2e, 2h 3a, 3c 4d, 4i 5d, 5f 6/1 7/2 Rozwinięcie tematu 17 Kompozycja 5 Styl 3 Język 3+ 4+2+2 Suma 36 6