Poddziałanie 2.1.1. programu Kapitał Ludzki - projekty zamknięte. Zakończył się konkurs w ramach poddziałania 2.1.1 Kapitału Ludzkiego. Nowego konkursu na szkolenia zamknięte dla firm można spodziewać się w przyszłym roku. Przedsiębiorstwa zainteresowane uzyskaniem dofinansowania musiały wystąpić w projekcie jako lider lub partner. Projektodawca mógł także łatwo polec na niespełnieniu tzw. standardu minimum, dotyczącego zachowania zasady równych szans kobiet i mężczyzn. Warto zobaczyć, jakie jeszcze inne zmiany nastąpiły w wytycznych programu. Określono bardziej szczegółowo definicję przyporządkowania pracowników do danego województwa. Zgodnie z nowymi zapisami, określenie województwa następuje na podstawie miejsca wykonywania pracy wpisanego w umowie. Jeśli w umowie zapisano, że miejscem wykonywania pracy jest cała Polska - to przyjmuje się, że uczestnicy wykonują pracę w co najmniej dwóch województwach, ale jeśli nie wskazano miejsca, wówczas przyjmuje się, że jest to województwo, w którym znajduje się siedziba pracodawcy. Nowym elementem w przepisach jest obowiązkowe monitorowanie rezultatów projektu - przeprowadzenie badania potrzeb przed rozpoczęciem szkoleń oraz zmierzenie wyników do 6 miesięcy po zakończeniu szkoleń. Zwiększył się okres realizacji projektu z 24 miesięcy do 30 miesięcy. Wynika to z obowiązkowego monitoringu, o którym była mowa w punkcie 3. Projekty muszą spełniać standard minimum dotyczący zachowania zasady równości szans kobiet i mężczyzn - zasady określone przez PARP w dwóch dokumentach: poradniku Zasada zachowania równości szans kobiet i mężczyzn w projektach PO KL" oraz dokumencie Standard minimum wniosku PO KL z perspektywy realizacji zasady równości szans kobiet i mężczyzn". Zmieniła się kwota, od której wymagane jest zabezpieczenie inne niż weksel. Wcześniej była to wartość dofinansowania powyżej 4 mln zł, teraz kwota ta wynosi powyżej 10 mln zł. 1 / 8
Projektodawca projektu Jedną z istotniejszych zmian w tegorocznych wytycznych jest wprowadzenie dwóch zapisów określających wymagania wobec projektodawców. Od tego roku przedsiębiorstwa zainteresowane uzyskaniem dofinansowania musiały wystąpić w projekcie jako lider lub partner: Projektodawcą lub Partnerem musi być przynajmniej jeden podmiot korzystający ze wsparcia. Co najmniej jeden z przedsiębiorców korzystający ze wsparcia w ramach projektu musi wystąpić w projekcie jako Lider lub Partner". W poprzednich konkursach bardzo popularnym modelem było składanie wniosków przez firmy szkoleniowe i doradcze w imieniu klienta, gdzie projektodawcą była firma szkoleniowa lub doradcza, a beneficjentem firma zainteresowana uzyskaniem dofinansowania na działania szkoleniowo-doradcze. W konkursie w 2009 roku w ramach poddziałania 2.1.1 na ponadregionalne projekty zamknięte blisko połowa wniosków była składana w ramach takiego modelu współpracy. W tegorocznych wytycznych zostało wprowadzone również istotne ograniczenie: Jeden podmiot może wystąpić maksymalnie w 3 wnioskach o dofinansowanie, niezależnie od ról, jakie będzie pełnił w ramach projektów, tj. samodzielnego wnioskodawcy, Lidera partnerstwa lub Partnera". Wiele firm szkoleniowych i doradczych składało więcej niż 3 wnioski o dofinansowanie, jako projektodawcy. Część z wyspecjalizowanych firm często składało nawet kilkanaście tego typu wniosków. Doprecyzowanie, że beneficjent pomocy musi być liderem lub partnerem w połączeniu z ograniczeniem możliwości występowania w maksymalnie 3 wnioskach spowodowało, że w tym roku najpopularniejszym modelem współpracy była samodzielne składanie wniosku przez beneficjenta pomocy. 2 / 8
Wprowadza to dość istotne zmiany w formie prac nad wnioskiem, jak i późniejszej realizacji projektów dofinansowywanych ze środków EFS. Dla niektórych przedsiębiorstw w tym modelu pewną korzyścią może być posiadanie pełnej odpowiedzialności za projekt i bezpośredni wpływ na jego rozliczenie. Wiąże się to jednak z koniecznością zbudowania odpowiednich kompetencji lub zatrudnienia osób mających doświadczenie w tego typu zadaniach. Jednym z rozwiązań może być także outsourcing usług zarządzania projektem. Samodzielne składanie wniosków przez beneficjenta projektu daje też o wiele większą swobodę w wyborze podwykonawców usług szkoleniowo-doradczych. Jeśli projektodawcą była firma szkoleniowa, to zwykle realizowała ona większość działań szkoleniowych w projekcie (określało się to na etapie pisania wniosku). W przypadku braku zadowolenia z jakości świadczonych usług szkoleniowych przez projektodawcę nie było możliwości zmiany firmy szkoleniowej. Firmy szkoleniowe tracą tym samym pewność realizacji usług w projektach, gdzie występowały jako projektodawcy, ale z drugiej strony zyskują większy dostęp do możliwości realizacji usług szkoleniowo-doradczych w pozostałych projektach, które uzyskały dofinansowanie na zasadach zbliżonych do projektów komercyjnych. W wielu przypadkach wymóg bezpośredniego zaangażowania przedsiębiorcy mógł być zniechęcający, gdyż przepisy dotyczące składania wniosku są skomplikowane, a popełnienie błędu formalnego może prowadzić do konieczności nanoszenia uzupełnień i poprawek w ściśle wyznaczonym terminie, a nawet do odrzucenia wniosku. Monitoring rezultatów 3 / 8
I dlatego wiele przedsiębiorstw, które zdecydowało się na złożenie wniosku o dofinansowanie korzystało z pomocy firm szkoleniowych i doradczych specjalizujących się w tej dziedzinie. (Dodajmy jednak, że taki outsourcing korzystny jest głównie przy dużych projektach - red.) Ubieganie się o dofinansowanie na realizację ogólnopolskich projektów dla pracowników przedsiębiorstw wiąże się z koniecznością spełnienia szeregu kryteriów dostępu weryfikowanych w procesie formalnej bądź merytorycznej oceny wniosku. Jednym z kryteriów decydujących o przyznaniu dofinansowania jest posiadanie przez beneficjenta struktur organizacyjnych na terenie dwóch województw, weryfikowanym na etapie oceny merytorycznej. Zmianą w ogłoszonym w maju tego roku konkursie była konieczność wykazania procentowego udziału uczestników i uczestniczek projektu w podziale na konkretne województwa. Beneficjenci nadal mogą się ubiegać o dofinansowanie projektów, w których pracownicy z jednego województwa nie stanowią więcej niż 90 proc. ogółu osób objętych wsparciem. Warto jednak pamiętać o tym, iż tak jak w przypadku innych deklaracji na poziomie wniosku o dofinansowanie, tak i w przypadku podziału grupy docelowej projektu na województwa projektodawca będzie z tego rozliczany na każdym etapie realizacji projektu. Wprowadzenie tego zapisu spowodowało konieczność znacznie większej precyzji w określaniu grupy docelowej projektu w stosunku do lat poprzednich. W konkursie ogłoszonym w 2010 roku PARP jako element obowiązkowy w projektach zamkniętych wprowadził monitorowanie rezultatów projektu w postaci stanu wyjściowego wiedzy/kompetencji/umiejętności/postaw uczestników szkoleń przed rozpoczęciem szkoleń oraz stopnia osiągnięcia zakładanych rezultatów projektu w odniesieniu do wiedzy/kompetencji/umiejętności uczestników szkoleń w okresie do 6 miesięcy po zakończeniu szkoleń. 4 / 8
Zapewne niejeden projektodawca zadał sobie pytanie - po co monitoring? Wiadomo, że celem przeprowadzonych szkoleń i realizowanego projektu nie powinien być środek do jego osiągnięcia, jakim jest objęcie wsparciem osób czy przeprowadzenie dni szkoleniowych, a wzrost umiejętności uczestników biorących udział w projekcie. Analiza wyników wprowadzona w tym roku pozwoli sprawdzić projektodawcy, jakie uzyskaliśmy efekty po zakończeniu realizacji projektu. Doświadczony konsultant może pomóc w opracowaniu prawidłowego sposobu badania uzyskiwanych rezultatów dopasowanych do indywidualnych potrzeb firm i obowiązujących w nich zasad. W ramach mierzenia efektów szkoleń proponuje się różnego rodzaju narzędzia, jakimi są ankiety ewaluacyjne, raporty trenerów (zawierające rekomendacje rozwojowe dla danej grupy szkoleniowej), testy wiedzy badające przyrost wiedzy, zestawy pytań dotyczące wybranych kompetencji, czy też rozmowy z przełożonymi i ich ocena dotycząca wdrażanych umiejętności przez podwładnych po przebytych szkoleniach. Obowiązkowy monitoring rezultatów wpłynął również na wydłużenie maksymalnego czasu trwania projektu z 24 do 30 miesięcy. Z tym, że wszelkie działania szkoleniowo-doradcze powinny zostać przeprowadzone w okresie 24 miesięcy, a dodatkowe" 6 miesięcy może być poświęcone na badanie rezultatów. Osiągnięcie zakładanych wskaźników rezultatów przyczyni się do rozwoju deficytowych kompetencji, a tym samym wpłynie na sukces projektu i rozwój firm korzystających z dotacji. Kobieta i mężczyzna, czyli równość płci Polityka równościowa" i polityka płci" to nowe sformułowania, które pojawiły się w ostatnich wytycznych do konkursu ogłoszonego przez Polska Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Nie 5 / 8
są to jednak nowe obszary, jeżeli chodzi o system realizacji projektów w ramach programu Kapitał Ludzki. Projektodawcy do tej pory byli raczej nieświadomi faktu, iż kwestia wyrównywania szans jest jedną z naczelnych i niezwykle istotnych polityk horyzontalnych Unii Europejskiej, a przestrzeganie zasady równości szans kobiet i mężczyzn stanowi obowiązek prawny, zapisany w umowach wiążących wszystkie instytucje zaangażowane w realizację programu Kapitał Ludzki w Polsce i korzystające ze środków EFS. Zasada równości płci dotyczy zarówno odpowiednich zapisów we wniosku aplikacyjnym, jak i we właściwej realizacji projektu. Nie polega ona na zapewnieniu dostępu 50 proc. kobiet i 50 proc. mężczyzn w projekcie, a na proporcjonalnym i adekwatnym do wskazanego problemu udziale obydwu płci. Równościowy projekt oznacza podjęcie działań i założenie rezultatów, które przyczynią się do wyrównania powstałych pomiędzy kobietami i mężczyznami barier. Z dniem 1 kwietnia 2009 r. w życie weszły zmienione zasady realizacji PO KL, a wraz z nimi nowa karta oceny merytorycznej wniosków o dofinansowanie składanych w ramach podziałania 2.1.1, która nałożyła na projektodawców konieczność spełnienia tzw. standardu minimum zasady równości szans kobiet i mężczyzn. Wszystkie wnioski o dofinansowanie opracowane w odpowiedzi na konkurs ogłoszony przez PARP 6 maja br. musiały zapewnić cechy równościowego projektu, poprzez uzyskanie m.in. dwóch pozytywnych odpowiedzi na 6 zamieszczonych w karcie oceny merytorycznej pytań. Projektodawcy mogli spełnić standard minimum" m.in. poprzez zawarcie w uzasadnieniu potrzeby realizacji projektu analizy sytuacji kobiet i mężczyzn w obszarze, do którego odnosi się projekt, podzielenie wskazanych rezultatów na płeć lub zapewnienie równościowego sposób zarządzania projektem. W wytycznych do dokumentacji konkursowej przewidziano również odstępstwo od standardu minimum" m.in. w postaci objęcia wsparciem wszystkich pracowników - personelu konkretnego podmiotu, wyodrębnionej organizacyjnie części danego podmiotu lub konkretnej grupy podmiotów wskazanych we wniosku. 6 / 8
Pomimo deklaracji spełnienia przez projektodawcę wyżej opisanego wyjątku, PARP w wytycznych sugerował, aby projektodawcy przestrzegali zasady równych szans przy opracowywaniu wniosku. Zapewne dlatego, że określenie czy złożony wniosek spełnił wyjątek ostatecznie należeć będzie do członków komisji oceny projektów. Zgodnie z zapowiedziami PARP liczba pozytywnych odpowiedzi wymaganych do spełnienia standardu minimum będzie zwiększana od 2010 roku. Istotne jest zatem, aby projektodawcy systematycznie poszerzali swoją wiedzę w obszarze prowadzenia równościowej polityki, nie tylko ze względu na obowiązujące kryteria, ale przede wszystkim na jej pozytywny wpływ na sytuację kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Weksel i inne zabezpieczenia Zabezpieczenie realizacji projektu jest warunkiem koniecznym, aby otrzymać dofinansowanie. Wydatki na ustanowienie zabezpieczenia są wydatkami kwalifikowanymi i można je wpisać w budżet projektu. W konkursach do poddziałania 2.1.1 ogłoszonych w 2010 roku zabezpieczeniem umowy o dofinansowanie projektów, których wartość dofinansowania nie przekracza 10 mln zł jest weksel in blanco z notarialnie poświadczonym podpisem lub podpisem złożonym w obecności pracownika PARP wraz z deklaracją wekslową (wzór deklaracji załączony jest do umowy o dofinansowanie). Przy projektach większych, w których wartość dofinansowania przekracza 10 mln zł wymagane jest już zabezpieczenie stanowiące co najmniej tyle, ile największa transza kwoty przewidzianej w harmonogramie płatności dołączonym do umowy. Formy, w jakich można złożyć zabezpieczenie, to: poręczenie bankowe, gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, poręczenie udzielenia przez podmioty, o których mowa w art. 6b ust. 5 pkt 2 ustawy z 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, weksel z poręczeniem wekslowym banku lub kasy oszczędnościowo-kredytowej. Jeśli projektodawca realizuje kilka umów o dofinansowanie w tym samym czasie, to zabezpieczenie w jednej lub 7 / 8
kilku formach z wymienionych powyżej jest wymagane w momencie przekroczenia progu 10 mln złotych dofinansowania do każdej następnej, podpisanej umowy o dofinansowanie. Należy wziąć pod uwagę, że przy realizowaniu projektu bierzemy na siebie odpowiedzialność za jego rozliczenie z sukcesem. Realizacja wiąże się ze współpracą z podwykonawcami i wykonawcami, którymi będziemy zlecać różnego rodzaju usługi. Jeśli którykolwiek z wykonawców nie wywiąże się z warunków umowy i wpłynie to niekorzystnie na realizację terminów i zobowiązań wynikających z umowy o dofinansowanie, możemy stracić otrzymane wsparcie. Dlatego bardzo ważne jest, żeby na etapie planowania projektu przewidzieć wszystkie zagrożenia i odpowiednie zabezpieczenia, które chronić będą interesy zarówno PARP jako instytucji przekazującej wsparcie, jak i beneficjenta funduszy unijnych otrzymującego dotacje. Szkolenia zamknięte dla firm Ponadregionalne zamknięte projekty szkoleń przygotowywane są w oparciu o indywidualne strategie rozwoju firm. Kierowane są tylko i wyłącznie do pracowników danego przedsiębiorstwa. Ponadregionalny charakter projektu oznacza, że beneficjent projektu ma struktury organizacyjne w co najmniej 2 województwach, a uczestnicy szkoleń wykonują pracę w ramach struktur organizacyjnych przedsiębiorstwa znajdujących się w co najmniej 2 województwach. Konkurs ogłaszany jest raz w roku przez PARP. 8 / 8