Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa w świetle uwarunkowań lokalnych i przepisów prawa

Zrównoważona gospodarka wodno-ściekowa w świetle uwarunkowań lokalnych i przepisów prawa mgr inż. Paweł Zawartka mgr Anna Pilch Główny Instytut Górnictwa tel.: 32 259 27 02 email: pzawartka@gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

rozwój społeczno-gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem, nieustanny, ograniczony rozwój społecznogospodarczy z poszanowaniem i wykorzystaniem dóbr przyrody, prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w taki sposób, aby nie spowodować w przyrodzie nieodwracalnych zmian.

Zrównoważona gospodarka ściekowa, to taka gospodarka, która jest nastawiona na odzysk zawartych w ściekach substancji nawozowych oraz wody, dzięki czemu nie przyczynia się do degradacji środowiska naturalnego. Ważnym zadaniem własnym gminy jest rozwiązanie problemu odprowadzania i oczyszczania ścieków. Usługi w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków są podstawowymi usługami zapewniającymi odpowiedni standard życia oraz warunki sanitarne ludności.

Obowiązek wyposażenia wszystkich aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków zapewniające oczyszczanie zgodne z obowiązującymi normami oraz odpowiednie zagospodarowanie w środowisku osadów ściekowych. W miejscach, gdzie budowa systemu kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub powodowałaby nadmierne koszty, należy zastosować systemy indywidualne lub inne odpowiednie rozwiązania zapewniające ten sam poziom ochrony środowiska.

instrument wdrożenia postanowień Dyrektywy 91/271/EWG przygotowany przez Ministra Środowiska zgodnie z ustawą Prawo wodne identyfikacja faktycznych potrzeb w zakresie gospodarki ściekowej celem jest ograniczenie zrzutów niedostatecznie oczyszczanych ścieków, a co za tym idzie ochrona środowiska wodnego dokument strategiczny, w którym oszacowano potrzeby i określono działania na rzecz wyposażenia aglomeracji miejskich i wiejskich program koordynuje działania gmin i przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w realizacji infrastruktury sanitacji na ich terenach

Aglomeracja oznacza obszar, gdzie zaludnienie i/lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych albo do końcowego punktu zrzutu Źródło: Dyrektywa 91/271/EWG Aglomeracje miejskie i wiejskie (RLM > od 2 000) Systemy zbiorcze Aglomeracje miejskie i wiejskie (RLM < od 2 000) Systemy indywidualne Na terenie aglomeracji nie musi istnieć oczyszczalnia ścieków. Kilka jednostek administracyjnych może tworzyć jedną aglomerację i odwrotnie w skład jednej jednostki administracyjnej może wchodzić kilka odrębnych aglomeracji, jeśli stanowią one obszary o wystarczającej koncentracji, oddzielone w przestrzeni na skutek wydarzeń historycznych lub gospodarczych. Dla celów planowania należy również w stosownym stopniu uwzględnić rozwój przestrzenny aglomeracji w przyszłości, np. na skutek wzrostu liczby ludności i/lub działalności gospodarczej dlatego należy regularnie oceniać i aktualizować powstający ładunek i granice/zakres aglomeracji (tzn. jej wielkość wyrażoną RLM).

W czasie projektowania systemów zbierania ścieków i oczyszczalni ścieków komunalnych należy uwzględnić rozwój aglomeracji. Z tego powodu, planowanie inwestycji nabiera kluczowego znaczenia w przypadku małej (procentowo w gminie) liczby mieszkańców korzystających ze zbiorczego systemu. Aglomeracja odpowiada obszarowi o wystarczającej koncentracji, a nie faktycznej sytuacji istniejącej zlewni sieci kanalizacyjnej w obrębie aglomeracji. Jeśli istnieje kompletny system kanalizacyjny, to granice aglomeracji zgodnie z Dyrektywą powinny pokrywać się z granicami systemu zbierania. Innymi słowy, zlewnia systemu zbierania pokrywa się z granicami aglomeracji przy 100% zakresie korzystania przez mieszkańców z systemu kanalizacyjnego. Końcowym punktem zrzutu jest miejsce przyłączenia systemu kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych w aglomeracji nieposiadającej oczyszczalni ścieków do systemu kanalizacji zbiorczej dla ścieków komunalnych w aglomeracji posiadającej oczyszczalnię ścieków

jeżeli cały ładunek ścieków z aglomeracji jest zbierany przez system kanalizacyjny i doprowadzany do oczyszczenia, oczyszczalnia obsługująca aglomerację powinna być przystosowana do usuwania 100% ładunku zanieczyszczeń powstających w aglomeracji, kryterium przyłączenia jest w pełni spełnione, jeżeli wszystkie ścieki komunalne powstające w aglomeracji są doprowadzane do zbiorczego systemu kanalizacji i do oczyszczalni ścieków, każdy zbiorczy system kanalizacyjny powinien funkcjonować prawidłowo oraz być podłączony do oczyszczalni ścieków, ścieki oczyszczone odprowadzane z każdej oczyszczalni są zgodne z wymaganiami Prawa wodnego i rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, możliwość zastosowania innych systemów oczyszczania ścieków zapewniających ten sam poziom ochrony środowiska.

Transpozycja dyrektywy Rady 91/271/EWG z dnia 21 maja 1991r. dotyczącej oczyszczania ścieków komunalnych. Uzupełnienie transpozycji dyrektywy UE w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych dotyczy przede wszystkim gospodarowania ściekami komunalnymi i ochrony środowiska wodnego, do którego te ścieki są wprowadzane. Uzupełniono upoważnienie dla Ministra Środowiska w art. 45 Prawa wodnego o nowy punkt 4, przewidujący określenie najwyższych dopuszczalnych zawartości zanieczyszczeń dla oczyszczalni ścieków przyjmujących ścieki z aglomeracji.

Lp. Nazwa wskaźnika Jednostka 1. Pięciodobowe biochemiczne zapotrzebowanie tlenu (BZT5) oznaczane z dodatkiem inhibitora nitryfikacji 2. Chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZTCr) oznaczane metodą dwuchromianową mgo2/l min. % redukcji mgo2/l min. % redukcji 3. Zawiesiny ogólne mg/l Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników lub minimalne procenty redukcji zanieczyszczeń dla oczyszczonych ścieków dla oczyszczalni ścieków w aglomeracjach przy RLM aglomeracji od 2 000 do 9 999 25 70-90 125 75 35 od 10 000 do 14 999 25 70-90 125 75 35 od 15 000 do 99 999 15 90 125 75 35 100 000 i powyżej 15 90 125 75 35 min. % redukcji 90 90 90 90 4. Azot ogólny (suma azotu Kjeldahla (N Norg +N NH4 ) mgn/l min. % redukcji 15-15 70 80 15 70 80 10 70 80 5. Fosfor ogólny mgp/l 2 2 2 1 www.azrtz.gig.eu min. % redukcji - 80 80 80

Organy właściwe do wydania pozwoleń wodnoprawnych na wprowadzanie ścieków komunalnych do wód lub do ziemi lub pozwoleń zintegrowanych dla oczyszczalni ścieków w aglomeracjach od 10 000 RLM, będą zobowiązane dokonać ich przeglądu, a następnie w razie potrzeby zmienić je lub uchylić i wydać nowe, dostosowując warunki wprowadzania ścieków komunalnych do przepisów rozporządzenia. Terminem nieprzekraczalnym jest 31.12.2015r.; Od 1 stycznia 2016r. zaczną obowiązywać najwyższe dopuszczalne wskaźniki zanieczyszczeń oraz minimalne %redukcji dla oczyszczonych ścieków wprowadzanych do wód lub do ziemi z oczyszczalni przyjmujących ścieki komunalne z aglomeracji. Przegląd granic i obszarów aglomeracji będzie przeprowadzany co dwa lata i w razie potrzeb dokonywane będą zmiany. www.azrtz.gig.eu

Ustawodawca w uzasadnieniu projektu wskazał, że w związku z ciągłą migracją ludności na terenach objętych obszarem i granicami aglomeracji istnieje konieczność wprowadzenia elastycznego mechanizmu umożliwiającego dokonywanie zmian w obowiązujących uchwałach sejmików województw. W projekcie ustawy określono także pojęcie gminy wiodącej, pełniącej rolę koordynatora w aglomeracji obejmującej więcej niż jedną gminę. W praktyce gmina o większej liczbie RLM będzie pełniła funkcję gminy wiodącej. Uzupełniono regulację dotyczącą procesu wyznaczania aglomeracji o obowiązek uzgodnienia projektu aglomeracji z właściwym dyrektorem RZGW i RDOŚ oraz zainteresowanymi gminami przez marszałka województwa (a nie sejmik województwa, który aglomeracje wyznacza w drodze uchwały). UWAGA: sejmiki województw do 31.12.2014r. wyznaczą aglomeracje o 2000RLM i dostosują obszary i granice aglomeracji do przepisów wykonawczych (art. 43 ust 4a). www.azrtz.gig.eu

31.07.2014 Propozycje wyznaczenia obszarów i granic aglomeracji WÓJT, BURMISTRZ, PREZYDENT MIASTA 31.12.2014 wyznaczenie aglomeracji do 2000RLM, dostosowanie obszarów i granic aglomeracji do przepisów rozporządzenia SEJMIKI WOJEWÓDZTW 31.12.2015 przegląd pozwoleń wodnoprawnych i zintegrowanych dla oczyszczalni ścieków w aglomeracjach 10 000 RLM, wydanie nowych i dostosowanie do warunków wprowadzania ścieków ORGANY WYDAJĄCE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE ŚCIEKÓW, OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW

Projekt z dnia 19.03.2014r. Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego 14. ust.5. Ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego, zlokalizowanego poza aglomeracją, mogą być wprowadzane do ziemi, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: ilość ścieków nie przekracza 5,0 m 3 na dobę; BZT5 ścieków dopływających jest redukowane co najmniej o 20 %, a zawartość zawiesin ogólnych co najmniej o 50 %; miejsce wprowadzania ścieków oddzielone jest warstwą gruntu o miąższości co najmniej 1,5 m od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego wód podziemnych.

14. ust.6. Ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego, zlokalizowanego w aglomeracji, mogą być wprowadzane do ziemi, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: ilość ścieków nie przekracza 5,0 m 3 na dobę; ścieki nie zawierają substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń, określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia dla RLM aglomeracji, na obszarze której zlokalizowane jest gospodarstwo; miejsce wprowadzania ścieków oddzielone jest warstwą gruntu o miąższości co najmniej 1,5 m od najwyższego użytkowego poziomu wodonośnego wód podziemnych.

Oczyszczanie ścieków może być realizowane za pomocą: zbiorczych systemów kanalizacyjnych i lokalnej oczyszczalni ścieków, indywidualnych systemów oczyszczania ścieków, indywidualnych systemów gromadzenia i wywozu ścieków. Wybór systemu oczyszczania ścieków zależy od wielu czynników, wśród których można wymienić: politykę planowania przestrzennego gminy, formy zagospodarowania przestrzennego wraz z uwarunkowaniami środowiskowymi, warunki terenowe, hydrograficzne, geologiczne, rozwiązania techniczne i technologiczne budowy systemu kanalizacyjnego, rozwiązania techniczne i technologiczne oczyszczalni ścieków, koszty inwestycyjne, koszty eksploatacyjne, Zbiorcze systemy mają sens w przypadku odpowiedniego wskaźnika koncentracji ludności, usług, przemysłu i bezpośredniego przełożenia na długość sieci kanalizacyjnej. Natomiast w przypadku znacznego rozproszenia zabudowy i braku uzasadnienia ekonomicznego do budowy systemu zbiorczego alternatywę stanowią rozwiązania indywidualne gromadzenia lub unieszkodliwiania ścieków.

Kryterium ekonomiczne Koszty inwestycyjne i eksploatacyjne Kryterium niezawodnościowe Niezawodność działania Kryteria techniczne Nowoczesność rozwiązania Prostota i łatwość obsługi Systemowe rozwiązania oczyszczania ścieków Kryterium przyrodniczo - środowiskowe Wpływ na środowisko naturalne Estetyka Kryterium ekologiczne (nadrzędne) Efektywność oczyszczania ścieków

Stopień rozproszenia zabudowy Wielkość oczyszczalni (Q, RLM) Odbiornik ścieków (wymagania) Dostępność terenu pod oczyszczalnię Sposób zaopatrzenia w wodę Koszty inwestycyjne Koszty eksploatacyjne Stopień akceptacji społecznej Możliwości finansowe Możliwości koń. zagosp. osadów Warunki brzegowe wyboru sposobu usuwania i oczyszczania ścieków Możliwość zatrudnienia fachowej obsługi Możliwość przyjęcia ścieków dowożonych Warunki gruntowo - wodne Ukształtowanie terenu Lokalizacja na terenach objętych ochrona Dopływ wód obcych i ścieków przemysłowych z małych zakładów

System kanalizacyjny, zbierający i odprowadzający ścieki do grupowej oczyszczalni może być budowany jako: kanalizacja grawitacyjna, kanalizacja grawitacyjno tłoczna, kanalizacja ciśnieniowa, kanalizacja podciśnieniowa. Kanalizacja grawitacyjna: spadek terenu w kierunku oczyszczalni, brak przeszkód terenowych (np. głębokie rowy), korzystne warunki hydrogeologiczne, zwarta zabudowa. Kanalizacja grawitacyjno-tłoczna: zmienny spadek terenu, korzystne warunki hydrogeologiczne, wypłycenie kanałów i kolektorów ściekowych, przetłoczenie ścieków pomiędzy jednostkami osadniczymi (do oczyszczalni) zwarta lub rozproszona zabudowa, obniżenie kosztów inwestycyjnych. Wybór systemu kanalizacyjnego jest powiązany z uwarunkowaniami terenowymi, środowiskowymi oraz zagospodarowaniem przestrzennym. Na etapie projektowanie systemu kanalizacyjnego należy uwzględnić nie tylko aspekty techniczne, ale także uwarunkowania formalne, organizacyjne oraz przyszłe koszty eksploatacyjne.

Kanalizacja grawitacyjna i grawitacyjno tłoczna A, B, C jednostki osadnicze P - pompownie 1 budynek mieszkalny, 2 kanał ściekowy, 3 studzienka kanalizacyjna, 4 pompownia ścieków, 5 obszar o zwartej zabudowie, 6 przewód ciśnieniowy, 7 studzienka rozprężna, 8 tłocznie do oczyszczalni.

Kanalizacja ciśnieniowa: - małe spadki terenu, - niekorzystne warunki hydrogeologiczne, - zróżnicowana topografia terenu, - zróżnicowana zabudowa terenu, - mała głębokość montażu kanałów tłocznych, - małe średnice kanałów tłocznych, - tłocznie ścieków do kolektora grawitacyjnego, - stosowanie sieciowych pompowni pośrednich, - stosowanie przydomowych pompowni ścieków prawie przy każdym budynku, - doprowadzenie energii elektrycznej do każdej pompowni, 1 budynek mieszkalny; 2 przykanalik; 3 przydomowa pompownia ścieków; 4 przewód ciśnieniowy, 5 zbiorczy przewód ciśnieniowy; 6 studzienka z zaworem napowietrzająco odpowietrzającym; 7 pośrednia pompownia ścieków; 8 zbiornik uśredniający; 9 przyłącze do płukania; 10 tranzytowy przewód tłoczny

Kanalizacja podciśnieniowa - małe spadki terenu, - niekorzystne warunki hydrogeologiczne, - zróżnicowana topografia terenu, - zróżnicowana zabudowa terenu, - mała głębokość montażu kanałów tłocznych, - małe średnice kanałów tłocznych, - stosowanie zbiorczego zbiornika podciśnieniowego dla grupy budynków, - stosowanie stacji próżniowo tłocznej, - budowa w warunkach istotnych z punktu widzenia ochrony środowiska, - zmniejszenie ilość pompowni w stosunku do kanalizacji ciśnieniowej. 1 budynek mieszkalny, 2 przykanalik, 3 węzeł opróżniający, 4 zawór opróżniający, 5 mechanizm sterujący zaworem opróżniającym, 6 rura napowietrzająca, 7 zbiorczy rurociąg podciśnieniowy, 8 zawór odcinający, 9 zawór zwrotny, 10 zbiornik podciśnieniowy, 11 pompa ściekowa, 12 przewód ciśnieniowy, 13 mechanizm sterujący pracą pomp ściekowych, 14 - mechanizm sterujący pracą pomp próżniowych, 15 pompa próżniowa, 16 wakuometr (próżniomierz), 17 filtr powietrza,

W warunkach miejskich przyjmują ścieki z zabudowy rozproszonej obsługując z reguły od 10 000 RLM. Wśród rozwiązań stosowanych w lokalnych oczyszczalniach można wymienić następujące typowe układy technologiczne: oczyszczalnie mechaniczno biologiczne typu przepływowego, oczyszczalnie mechaniczno biologiczne typu SBR, oczyszczalnie mechaniczno biologiczne z zastosowaniem złóż biologicznych. W każdym typie oczyszczalni można wprowadzić dozowanie preparatów chemicznych, mających na celu usuwanie podniesienie skuteczności oczyszczania ścieków. Prawidłowe postępowanie z osadami ściekowymi związane jest z zastosowaniem dwóch procesów: stabilizacji i odwadniania. Stabilizacja osadów może być prowadzona jako tlenowa lub beztlenowa. Ustabilizowany osad ściekowy w warunkach beztlenowych lub tlenowych powinien być poddany dalszemu odwadnianiu. Odwodniony osad w zależności od własnych parametrów jakościowych oraz specyfiki terenu może być różnorodnie zagospodarowany (np. na cele przyrodnicze, do rekultywacji itd.) lub przetworzony, a sposób gospodarki osadowej ma znaczący wpływ na koszty użytkowania systemu.

Indywidualne systemy oczyszczania ścieków można podzielić na: instalacje służące gromadzeniu ścieków, instalacje pozwalające na oczyszczanie ścieków w miejscu ich powstawania. Jako instalację do gromadzenia ścieków należy rozumieć zbiornik bezodpływowy zwany też szambem. Zbiornik bezodpływowy powinien podlegać cyklicznemu opróżnianiu, a ścieki w nim gromadzone powinny być wywożone do stacji zlewnej i poddawane oczyszczeniu w oczyszczalni ścieków. Instalacjami pozwalającymi na oczyszczanie ścieków w miejscu ich powstawania zwłaszcza z gospodarstw domowych są przydomowe oczyszczalnie ścieków. Z założenia konstrukcyjnego, przydomowa oczyszczalnia ścieków służy tylko i wyłącznie do oczyszczania ścieków powstających w wyniku ludzkiego metabolizmu i czynności związanych z codziennym funkcjonowaniem. Nie jest instalacją do oczyszczania np. gnojowicy, wód opadowych i roztopowych. Przydomowe oczyszczalnie indywidualne oferowane są w wielu technologiach, przez różnych producentów.

Czym jest przydomowa oczyszczalnia ścieków? Przydomowa oczyszczalnia ścieków (indywidualny system oczyszczania ścieków) to instalacja, która przyjmuje ścieki pochodzące z jednego lub kilku budynków mieszkalnych lub gospodarskich i wprowadza ścieki oczyszczone do ziemi, wód lub urządzeń wodnych. Definicja wg NFOŚiGW Przydomowe oczyszczalnie ścieków to urządzenia, w których oczyszczanie ścieków zachodzi na drodze biologicznej. Przydomowa biologiczna oczyszczalni ścieków (PBOŚ), musi posiadać certyfikat zgodności ze zharmonizowaną normą europejską EN 12566-3, wydawaną przez laboratorium notyfikowane przez Komisję Europejską. Oczyszczone przez nie ścieki spełniają wymogi standardów polskich i unijnych.

Ścieki oczyszczone w przydomowej oczyszczalni ścieków mogą być wprowadzane do: ziemi, wód powierzchniowych, TYPY POŚ urządzeń wodnych. drenaż rozsączający filtr piaskowy ziemia osadnik gnilny I stopień oczyszczania (beztlenowy) filtr gruntoworoślinny złoże biologiczne i osadnik wtórny komora osadu czynnego i osadnik wtórny II stopień oczyszczania (tlenowy) woda urządzenie wodne odbiornik

Powinna uwzględniać następujące aspekty: Ekologiczne (środowiskowe) w tym zachowanie odpowiedniej jakości zasobów wodnych oraz ochrona ekosystemów wodnych, Instytucjonalne kluczową rolę odgrywają władze publiczne (z reguły władze gminne), Społeczne wsparcie i akceptacja proponowanych rozwiązań Techniczno-organizacyjne uwzględnienie podczas projektowania możliwych rozwiązań technicznych i organizacyjnych Finansowe i ekonomiczne wybór odpowiedniej formy zarządzania i finansowania Polityczno-prawne Istotnym elementem zrównoważonej gospodarki wodno-ściekowej jest także wprowadzenie do miast zielonej infrastruktury w postaci ogrodów deszczowych, zielonych dachów, naturalnych i sztucznych biotopów bagiennych oraz buforowych parków nadrzecznych minimalizacja negatywnych skutków urbanizacji!

Aspekty ekologiczne Usługi ekologiczne systemów wodnych na obszarach zurbanizowanych kierunki postępowania zagospodarowanie wód opadowych w miejscu wystąpienia opadu wykorzystanie zielonej infrastruktury rozbudowa potencjału retencyjnego odbudowa zlewni miejskich i dolin rzecznych Aspekty instytucjonalne Władze publiczne odgrywają kluczową rolę odpowiedzialność za przejrzysty system wydatkowania środków osiągnięcie minimalnego poziomu usług odpowiednia jakość wody pitnej właściwy sposób prowadzenia planowania przestrzennego uwzględnienie różnego poziomu zagrożenia i ryzyka powodziowego oraz odbudowa zdolności retencyjnych

Aspekty społeczne Wsparcie i akceptacja proponowanych rozwiązań przyczyni się do wdrożenia stabilnych i skutecznie działających systemów zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków podniesie poziom świadomości ekologicznej podwyższy poziom skłonności do ponoszenia opłat za korzystanie z systemu Aspekty techniczno-organizacyjne Istotny wpływ na system zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków mają dostępne opcje technologiczne niepodzielność techniczna połączenie w jeden spójny system wodociągowy w miastach/na terenach zurbanizowanych w celu obniżenia kosztów inwestycyjnych i operacyjnych na terenach niezurbanizowanych możliwość budowy zdecentralizowanego systemu gospodarki ściekowej

Aspekty finansowe i ekonomiczne Wybór odpowiedniej formy zarządzania i wprowadzania regulacji dotyczących Aspekty polityczno-prawne Planowanie i tworzenie uregulowań dot. zaopatrzenia w wodę i odbiór ścieków dostęp do usług ceny obsługa klienta jakość wody inwestycje zyski pełna analiza kosztów i korzyści tworzenie przejrzystych, jednoznacznych oraz możliwych do wdrożenia uregulowań prawnych wspieranie zaangażowania organizacji pozarządowych i sektora prywatnego wspieranie decentralizacji finansowania i zadań dot. zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków

Wskaźnik oczekiwanych kosztów rocznych oczyszczania Wskaźnik kapitałochłonności I wartość nakładów inwestycyjnych [zł] LG liczba gospodarstw pozwala na porównanie różnych wariantów technicznych rozwiązań przeznaczonych do zastosowania w danej jednostce osadniczej pozwala na ocenę wariantów o takim samym efekcie użytkowym (np. wydajność roczna)

Wskaźnik rocznego oczekiwanego kosztu oczyszczania Wskaźnik porównania nakładów inwestycyjnych ΣI POŚ I ZOŚ + I SK pozwala określić koszty oczyszczania w zależności od skuteczności technologicznej oczyszczalni przy określonej przepustowości ΣI POŚ sumaryczne nakłady inwestycyjne na budowę oczyszczalni przydomowych [zł] I ZOŚ nakłady na budowę oczyszczalni zbiorczej, obsługującej tą samą liczbę osób co rozwiązania przydomowe, obliczone wg formuły I ZOŚ = 4 067 M 0,731 [zł] I SK nakłady na sieć kanalizacyjną z uzbrojeniem, przeliczoną na tę samą co wyżej liczbę ludności, obliczone wg formuły: I SK = M L M i SK [zł], gdzie: M liczba obsługiwanych mieszkańców, L M jednostkowa długość sieci kanalizacyjnej w mb/m, i SK - jednostkowy koszt budowy sieci kanalizacyjnej z uzbrojeniem w [zł/mb]

Dziękuję za uwagę Zapraszamy na stronę projektu www.azrtz.gig.eu Patronat honorowy: Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Główny Instytut Górnictwa