Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Po lekcjach do szkoły. Innowacyjne formy zajęć pozalekcyjnych Gmina Miasto Płock/ Gimnazjum nr 5 im. Zygmunta Padlewskiego w Płocku ul. Królowej Jadwigi 4, 09-400 Płock tel./fax (24) 66-89-00 3 Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Po lekcjach do szkoły. Innowacyjne formy zajęć pozalekcyjnych Gmina Miasto Płock/ Gimnazjum nr 5 im. Zygmunta Padlewskiego w Płocku ul. Królowej Jadwigi 4, 09-400 Płock tel./fax (24) 366-89-00
Zamek w Lidzbarku Warmiński znajduje się w województwie Warmińsko-Mazurskim na wydłużonym, obszernym półwyspie, u zbiegu dwu rzek Łyny i Symsarny.
Zamek biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim wzniesiono w latach 1350-1401 i jest jednym z najcenniejszych gotyckich zamków w Polsce.
Zamek usytuowano pomiędzy dwoma ufortyfikowanymi przedzamczami. Całość tworzyła trójczłonowe założenie obronne.
Budowę ceglanego zamku rozpoczął około 1350 roku biskup Jan z Miśni, ale prace budowlane skończył biskup Henryk III Sorbom.
Zamek właściwy został zbudowany z cegły z kamienną podmurówką, na planie kwadratu o długości boku 48.5m. Bryłę zamku tworzyły cztery skrzydła z mocno wysuniętą przed lico muru obwodowego czternastokondygnacyjną wieżą główną w narożniku północnowschodnim.
Założona na planie kwadratu, od I piętra ośmioboczna, z licznymi otworami strzelczymi, została zwieńczona krenelażem i przykryta dachem namiotowym. Na pozostałych narożach osadzono małe. Kwadratowe wieżyczki wyrastające ponad kalenicę dachów.
Wjazd na zamek właściwy prowadzi od południa z przedzamcza, przez obronne przedramię.
W trakcie budowy zróżnicowano układ pionowy poszczególnych kondygnacji we wszystkich skrzydłach zamku. Dodatkowe zróżnicowano układ pionowy poszczególnych kondygnacji we wszystkich skrzydłach zamku.
Przestrzenne wnętrza piwnic zostały przykryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi lub krzyżowymi na gurtach. Służyły one jako pomieszczenia magazynowe.
Komunikacja w obrębie parteru i piwnic jest prosta.
Na mieszkalną i zarazem reprezentacyjną kondygnację wiodą kamienne schody wprowadzone z przejazdu bramnego.
Układ pomieszczeń I piętra, zwłaszcza w skrzydle południowym, wyraźnie nawiązuje do zamków konwentualnych Zakonu Krzyżackiego.
Wszystkie reprezentacyjne pomieszczenia zostały przykryte rozbudowanymi sklepieniami gwiaździstymi.
Najstarsze malowidła w zamku powstały za czasów Henryka III Sorboma (1373-1401).
Nad salami reprezentacyjnymi znajdują się jeszcze dwie kondygnacje (spichlerzowoobronne), połączone z zachowanymi gankami obronnymi dla straży.
Przedzamcze od zamku rezydencji oddzielała szeroka, głęboka fosa, przez którą przerzucony był most.
W latach 1663-1673 biskup Jan Wydżga dokonał całkowitej przebudowy tej partii zamku na barokową rezydencję. Od tego czasu zamek główny pełnił funkcję reprezentacyjną, zaś biskupi mieszkali w pałacu, który rozebrano w 1840 roku.
Zamek był dwukrotnie zagrożony przez wielkiego mistrza Albrechta, jednak Albrecht nie osiągnął zamierzonego celu z powodu obrony biskupiej załogi, wspierane przez siły królewskie.
Miasto i zamek zostały zdewastowane szczególnie w 1703 roku, wywieziono wówczas do Szwecji najcenniejsze dzieła sztuki i część księgozbioru gromadzonego od średniowiecza przez biskupów.
Do wybitnych gospodarzy zamków zaliczyć należy: Łukasz Watzenrode, Jan Dantyszka, Marcin Kromera, Andrzeja Batorego, Jana Stefana Wydżgę, Andrzeja Chryzostoma Załuskiego i Adama Stanisława Grabowskiego.
Szczególnym mieszkańcem zamku był Mikołaj Kopernik.
Ostatnim polskim biskupem warmińskim był w latach 1767-1795 Ignacy Krasicki- wybitny polski poeta okresu Oświecenia. Po jego wyjeździe w 1794 roku, rezydencja szybko podupadła i zmieniła się, z braku należytej opieki, niemalże w ruinę.
Od 1559 roku zamek zaczyna przybierać formy rezydencji, zaczynają pojawiać się nowe pałace oraz przemiany architektoniczne wnętrz.
Nowy okres w historii zamku rozpoczyna się na początku XIX stulecia. Zamek przeznaczono na szpital i magazyny wojskowe.
Po II wojnie światowej po przeprowadzeniu prac badawczych i konserwatorskich, zakończono w 1985 roku, zamek główny przeznaczono na potrzeby Muzeum Warmińskiego, a przedzamcze przystosowano na magazyn, kawiarnię, siedzibę Oddziału Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Pojezierze.
Obecnie w zamku głównym, gdzie mieści się muzeum, które są praktycznie udostępnione dla ruchu turystycznego pomieszczenia na wszystkich kondygnacjach.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ! Przemysław Zawitowski oraz Kamil Romanowski