GMINNY PROGRAM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO NA LATA 2011 2015
SPIS TREŚCI: I. WPROWADZENIE II. PODSTAWA PRAWNA PROGRAMU III. ZASOBY SPRZYJAJĄCE PROGRAMU IV. DOKUMENTY LOKALNE SPRZYJAJĄCE PROGRAMU V. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Cel główny - Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 1.1 Cel szczegółowy upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. 1.2 Cel szczegółowy zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 1.3 Cel szczegółowy Zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi. 1.4 Cel szczegółowy Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego. 2. Cel główny - Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnej do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. 2.1 Cel szczegółowy Upowszechnianie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej. 2.2 Cel szczegółowy Upowszechnianie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego. 2.3 Cel szczegółowy Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. 2.4 Cel szczegółowy Skoordynowanie różnym form opieki i pomocy. VI. WSKAŹNIKI MONITORUJĄCE. VII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA. VIII. HARMONOGRAM ZADAŃ.
i. Wprowadzenie Biorąc pod uwagę rozmiar i dynamikę problemów zdrowia psychicznego zachodzi potrzeba wypracowania lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego w oparciu o Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego i lokalne uwarunkowania. Organizacje, organy Unii Europejskiej oraz Polski, mając na uwadze rozmiar występujących problemów związanych z ochroną zdrowia psychicznego, opracowały już kilka dokumentów określających modele opieki psychiatrycznej oraz formy pomocy i wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi. Z uwagi na obecne uwarunkowania demograficzno-epidemiologiczne, poziom rozwoju zasobów opieki psychiatrycznej i pomocy społecznej, a także powiązania ze sobą problemów zdrowotnych i społecznych zaistniała potrzeba wypracowania lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców gminy Pomiechówek. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.), ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Według ww. ustawy ochrona zdrowia psychicznego obejmuje realizację zadań dotyczących w szczególności: 1) promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym; 2) zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym; 3) kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji. Powyższe zadania będą realizowane poprzez działania określone w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128).
Ww. program nakreśla szczegółowo strategię działań mających na celu ograniczenie występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. Gminny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego określa najbardziej istotne elementy polityki zdrowotnej Gminy Pomiechówek i wyznacza kierunki działań w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspokojenia ich potrzeb zdrowotnych, poradnictwa, pomocy oraz organizacji opieki zdrowotnej. Program definiuje podstawowe cele polityki zdrowotnej Gminy w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, które mogą przyczynić się do wypracowania, w ramach posiadanych możliwości lokalowych i środków finansowych, modelu organizacji ochrony zdrowia psychicznego w Gminie Pomiechówek.
II. PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego. 2. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. 3. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 4. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 5. Ustawa z dnia 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 6. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 7. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. 8. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. 9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. 10. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
III. ZASOBY SPRZYJAJĄCE PROGRAMU INSTYTUCJE 1. Szkoła Podstawowa im. Gen. W. Thomme e w Pomiechówku 2. Szkoła Podstawowa w Orzechowie 3. Szkoła Podstawowa im. J. Kusocińskiego w Goławicach Pierwszych 4. Gimnazjum w Pomiechówku im. Sławoja Felicjana Składkowskiego 5. Gminne Przedszkole Pod Dębami im. Gen. Edmunda Knoll- Kownackiego w Pomiechówku 6. Posterunek Policji w Pomiechówku 7. Gminny Ośrodek Kultury w Pomiechówku 8. Biblioteka Publiczna w Pomiechówku 9. Ośrodek Pomocy Społecznej w Pomiechówku 10. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pomiechówku 11. Klub AA Barka w Pomiechówku 12. Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy UG w Pomiechówku 13. Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy przy OPS w Pomiechówku ORGANIZACJE POZARZĄDOWE 1. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Środowiskowe Ogniska Wychowawcze: a) w Pomiechówku z punktem filialnym w Kosewie b) Pod Parasolem w Szczypiornie 2. Stowarzyszenie Rodzin z Dziećmi Niepełnosprawnymi w Pomiechówku 3. Inne organizacje pozarządowe działające na terenie Gminy Pomiechówek, mające w swoich celach ochronę zdrowia psychicznego i profilaktyki.
iv. dokumenty lokalne sprzyjające realizacji programu 1. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Pomiechówek na lata 2009-2013. 2. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2011-2014. 3. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 rok. 4. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2011. 5. Szkolne Programy Profilaktyczne.
V. POSTANOWIENIA OGÓLNE: Cele główne programu: 1. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Wskazane powyżej cele są zgodne z misją określoną w Narodowym Programie Zdrowia psychicznego i będą realizowane w szczególności poprzez następujące cele szczegółowe i działania w ramach Programu: Cel główny 1: Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym. Cele szczegółowe: 1.1. Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. 1.2. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym. 1.3. Zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi. 1.4. Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego. Cel główny 2: Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym. Cele szczegółowe: 2.1. Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej. 2.2. Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego. 2.3. Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. 2.4. Skoordynowanie różnych form opieki i pomocy.
VI. WSKAŹNIKI MONITORUJĄCE Wskaźniki monitorujące dostosowane będą do założonych celów, w tym: 1) Lista priorytetów, 2) Przygotowane programy, 3) Liczba utworzonych punktów pomocy 4) Wzrost liczby osób korzystających z poszczególnych form pomocy i oparcia społecznego VII. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA 1. Narodowy Fundusz Zdrowia środki przeznaczone na świadczenia zdrowotne. 2. Budżet Gminy środki przeznaczone głównie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej, środki na realizację gminnych programów: Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2011 rok Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2011 3. Dotacje celowe na realizację zadań. 4. Środki własne świadczeniobiorców /składki ubezpieczeniowe/. 5. Środki pozyskane z budżetu UE.
VIII. HARMONOGRAM REALIZCJI ZADAŃ Cel szczegółowy 1.1. Upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Promocja zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży. Promocja zdrowia psychicznego wśród dorosłych - realizacja programów profilaktycznych przez szkoły - prelekcje, pogadanki skierowane do dzieci i młodzieży w instytucjach i organizacjach pozarządowych w gminie Pomiechówek - rozdawnictwo ulotek i broszur tematycznych - zebrania z rodzicami - pogadanki, prelekcje - wskazanie adresu stron internetowych zajmujących się problematyką zdrowia psychicznego - wzrost świadomości dorosłych, wiedzy dzieci i młodzieży na temat zdrowia psychicznego - wypromowanie zachowań i stylu życia korzystnego dla zdrowia psychicznego - rozwinięcie i podniesienie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu, - zmniejszenie negatywnych konsekwencji stresu (kryzys psychiczny, zaburzenia zachowania i emocji, konflikty, agresja) - wzrost tolerancji wśród społeczeństwa wobec osób z zaburzeniami psychicznymi oraz zmniejszenie dyskryminacji i stygmatyzacji osób chorych psychicznie, - poprawa wskaźników zdrowotnych społeczeństwa - większe i lepsze zrozumienie osób z problemami psychicznymi, zmniejszenie lęku i negatywnych stereotypów. GKRPA Placówki Służby Zdrowia z terenu Gminy TPD Przedszkole Szkoły Pedagodzy szkolni, Wychowawcy, Nauczyciele GOK Biblioteka Placówki Służby Zdrowia z terenu Gminy GOPS Szkoły Przedszkole GKRPA
Wspieranie rodziców w ich zadaniach wychowawczych i edukacyjnych dzieci i młodzieży - rozmowy indywidualne - porady - zwiększenie pomocy skierowanej do rodziców Instytucje Organizacje Pozarządowe Cel szczegółowy 1.2. Zapobieganie zaburzeniom psychicznym ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Zapobieganie zaburzeniom psychicznym Zapobieganie szkodliwemu stosowanie używek (alkohol, dopalacze, tytoń, leki, narkotyki), promowanie zdrowego stylu życia. - realizacja programów z zakresu profilaktyki przemocy w rodzinie - prowadzenie programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie - pogadanki, programy profilaktyczne realizowane przez szkoły i inne gminne instytucje i organizacje - określenie stron internetowych zajmujących się problematyką zmniejszenie liczby zachowań przemocy i agresji wśród dorosłych, dzieci i młodzieży - nabycie umiejętności skutecznego rozwiązywania konfliktów bez przemocy - wzrost świadomości beneficjentów na temat zdrowia i zdrowego stylu życia Instytucje Organizacje Pozarządowe Instytucje Organizacje Pozarządowe
Cel szczegółowy 1.3. Zwiększenie integracji społecznej osób z zaburzeniami psychicznymi ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Stworzenie środowiska - imprezy integracyjne różnych - integracja osób z zaburzeniami psychicznymi przyjaznego osobom środowisk z resztą społeczeństwa niepełnosprawnym, z zaburzeniami psychicznymi UG Pomiechówek Instytucje Organizacje pozarządowe Cel szczegółowy 1.4. Organizacja systemu poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Organizacja systemu Gminny Ośrodek Pomocy - wszechstronna pomoc osobom będących w poradnictwa i pomocy Społecznej poradnictwo sytuacjach kryzysowych w Zespół Interdyscyplinarny - większa znajomość problemów stanach kryzysu ds. przeciwdziałania przemocy. społeczeństwa psychicznego, Szkoły prelekcje, pogadanki przemocy w Posterunek Policji poradnictwo, rodzinie informacje o formach pomocy Ośrodek Zdrowia porady ambulatoryjne KRP GOPS Placówki Służb Zdrowia z terenu gminy Szkoły PP Doskonalenie usług profilaktyczno - wspierających w zakresie interwencji kryzysowej - podejmowanie przez Policję, Pracowników Socjalnych, Pracowników Służby Zdrowia, Pracowników Oświaty działań w ramach procedury Niebieska Karta - specjalistyczna pomoc w wyjściu z sytuacji kryzysowej PP GOK Zespół Interdyscyplinarny
Rozwinięcie systemu pomocy psychologicznopedagogicznej Zwiększanie działań w ramach systemu pomocy psychologicznopedagogicznej (współpraca z psychologiem, pedagogiem, logopedą, terapeutą) - uzyskanie oczekiwanej pomocy, - przekonanie beneficjentów, że pomoc psychologa jest naturalnym sposobem rozwiązywania problemów - rozwiązywanie problemów ucznia Szkoły Przedszkole GOPS Cel szczegółowy 2.1. Upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Rozwinięcie systemu - poradnictwo dla osób - zwiększenie dostępności do świadczeń pomocy osobom uzależnionych i zdrowotnych i terapii uzależnień uzależnionym na współuzależnionych mieszkańcom gminy Pomiechówek terenie - pomoc terapeutyczna - zwiększenie uczestnictwa osób uzależnionych i gminy Pomiechówek współuzależnionych w programie terapeutycznym i grupie AA GOPS Klub AA GKRPA Cel szczegółowy 2.2. Upowszechnienie zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego. ZADANIE OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Wpieranie inicjatyw organizacji Wzmocnienie roli organizacji pozarządowych w lokalnym środowisku pozarządowych oferujących pomoc osobom niepełnosprawnym, w tym niepełnosprawnym intelektualnie, uzależnionych UG Pomiechówek
Cel szczegółowy 2.3. Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi. ZADANIE FORMY OCZEKIWANE REZULTATY TERMIN Wspieranie - szkolenia zatrudnienia i - staże przedsiębiorczości - prace interwencyjne społecznej oraz - roboty publiczne szkoleń zawodowych - wyposażenie i doposażenie dostosowanych do miejsca pracy potrzeb osób z - badania lekarskie mające na celu zaburzeniami stwierdzenie zdolności psychicznymi osoby niepełnosprawnej do wykonywania pracy, odbywania stażu Organizacja poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych dla osób z zaburzeniami psychicznymi Kampania informacyjna skierowana do pracodawców zachęcająca do zatrudnienia osób z zaburzeniami psychicznymi - poradnictwo zawodowe w formie indywidualnej oraz grupowej -utworzenie Zakładu Aktywizacji Zawodowej - zamieszczenie na stronie internetowej Urzędu Gminy informacji promujących i zachęcających pracodawców do zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w tym osób przechodzących kryzys psychiczny, chorych psychicznie - zmiana kwalifikacji zawodowych - rozwinięcie własnej działalności - zwiększenie zatrudnienia osób niepełnosprawnych, w tym osób chorych psychicznie - stworzenie nowych miejsc pracy osobom niepełnosprawnym, - zmniejszenie bezrobocia w gminie Pomiechówek, - zwiększenie oferowanych na terenie Gminy Pomiechówek form pomocy w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej osób oraz przygotowanie ich do aktywnego życia w otwartym środowisku na miarę ich indywidualnych możliwości 2012 UG Pomiechówek GOPS UG Pomiechówek GOPS BIP UG Pomiechówek BIP
Cel szczegółowy 2.4. Skoordynowanie różnych form opieki i pomocy ZADANIE FORMY TERMIN Koordynacja programu - powołanie lokalnego zespołu koordynującego realizację programu (został do 5.11.2011 r. powołany) Informowanie o - opracowanie i zamieszczenie na stronie internetowej UG Pomiechówek, Od 2013 r. dostępnych formach GOPS, informacji o dostępnych formach opieki zdrowotnej, opieki zdrowotnej i pomocy społecznej i aktywizacji zawodowej dla osób z zaburzeniami pomocy społecznej i psychicznymi, osób będących w kryzysie aktywizacji zawodowej - coroczna aktualizacja informatora - przewodnika dla osób z zaburzeniami psychicznymi UG Pomiechówek Zespół koordynujący UG Pomiechówek GOPS GOK BIP