Katalog funduszy na realizację projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego dostępnych w latach 2007 2013

Katalog funduszy na realizację projektów z zakresu społeczeństwa informacyjnego dostępnych w latach 2007 2013 Opracował Jerzy Czyżewski na zlecenie Fundacji Wspomagania Wsi Warszawa, wrzesień 2010

Spis treści Wprowadzenie... 5 Zasady ubiegania się o środki projekty z zakresu budowy społeczeństwa informacyjnego... 9 Tryb indywidualny... 9 Tryb systemowy... 9 Tryb konkursowy... 9 Słownik terminów... 13 Opis Programów... 17 Regionalne Programy Operacyjne... 17 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka... 18 Cele i priorytety programu... 18 Oś priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R... 19 Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia... 20 Oś priorytetowa 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym... 20 Oś priorytetowa 7. Społeczeństwo informacyjne budowa elektronicznej administracji... 21 Oś priorytetowa 8. Społeczeństwo informacyjne zwiększanie innowacyjności gospodarki... 21 Finansowanie... 22 Program Operacyjny Kapitał Ludzki... 22 Cel programu... 22 Finansowanie... 23 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej... 23 Cel programu... 23 Finansowanie... 24 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska (Województwo Lubuskie) Brandenburgia 2007 2013... 24 Cel programu... 24 Finansowanie... 25 Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007 2013... 25 Cel programu... 25 Finansowanie... 25 Sposób opracowania Kart Priorytetów/Działań... 26 Blok metryka Programu/Działania... 26 Blok Zasięg Programu... 26 Blok cel i uzasadnienie Priorytetu/Działania/Poddziałania... 27 Blok źródło danych... 27 Blok typ beneficjenta... 27 Blok dane teleadresowe... 27 Blok data aktualizacji... 27 Karty Priorytetów/Działań... 28 Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego na lata 2007 2013... 28 Priorytet 2 Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku... 28 Działanie 2.1 Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego... 28 Priorytet 2 Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego na Dolnym Śląsku... 29 Działanie 2.2 Rozwój Usług Elektronicznych... 29 Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko Pomorskiego na lata 2007 2013... 30 Priorytet 4 Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego... 30 Działanie 4.1. Rozwój infrastruktury ICT... 30 Priorytet 4 Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego... 31 Działanie 4.2. Rozwój usług i aplikacji dla ludności... 31 Priorytet 4 Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego... 32 Działanie 4.3. Rozwój komercyjnych e usług... 32 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata 2007 2013... 33 Priorytet 4 Społeczeństwo Informacyjne... 33 Działanie 4.1. Społeczeństwo Informacyjne... 33 Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubuskiego na lata 2007 2013... 34 Priorytet 1 Rozwój infrastruktury wzmacniającej konkurencyjność regionu... 34 Działanie 1.3 Rozwój społeczeństwa informacyjnego... 34 2

Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego na lata 2007 2013... 35 Priorytet 4 Społeczeństwo Informacyjne... 35 Działanie 4.1 Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego... 35 Priorytet 4 Społeczeństwo Informacyjne... 36 Działanie 4.2 e Usługi publiczne... 36 Priorytet 4 Społeczeństwo Informacyjne... 37 Działanie 4.3 e technologie dla przedsiębiorstw... 37 Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2007 2013... 38 Priorytet 1 Warunki dla rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy... 38 Działanie 1.1 Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego... 38 Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2007 2013... 39 Priorytet 2 Przyspieszenie e Rozwoju Mazowsza... 39 Działanie 2.1 Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu... 39 Priorytet 2 Przyspieszenie e Rozwoju Mazowsza... 40 Działanie 2.2 Rozwój e Usług... 40 Priorytet 2 Przyspieszenie e Rozwoju Mazowsza... 41 Działanie 2.3 technologie informacyjne i komunikacyjne dla MSP... 41 Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata 2007 2013... 42 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 42 Działanie 2.1 Infrastruktura dla wykorzystania narzędzi ICT... 42 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 43 Działanie 2.2 Moduły informacyjne, platformy e usług i bazy danych... 43 Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego na lata 2007 2013... 44 Priorytet 3 Społeczeństwo Informacyjne... 44 Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2007 2013... 45 Priorytet 4 Społeczeństwo Informacyjne... 45 Regionalny Program Operacyjny Województwa Pomorskiego na lata 2007 2013... 46 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 46 Działanie 2.1 Infrastruktura edukacyjna i naukowo dydaktyczna... 46 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 47 Działanie 2.2 Infrastruktura i usługi tworzące podstawy społeczeństwa informacyjnego... 47 Poddziałanie 2.2.1 Rozwój infrastruktury społeczeństwa informacyjnego... 47 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 48 Działanie 2.2 Infrastruktura i usługi tworzące podstawy społeczeństwa informacyjnego... 48 Poddziałanie 2.2.2 Rozwój usług społeczeństwa informacyjnego... 48 Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego na lata 2007 2013... 49 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 49 Działanie 2.1 Infrastruktura Społeczeństwa Informacyjnego... 49 Priorytet 2 Społeczeństwo Informacyjne... 50 Działanie 2.2 Rozwój elektronicznych usług publicznych... 50 Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007 2013... 51 Priorytet 2 Wsparcie innowacyjności, budowa społeczeństwa informacyjnego oraz wzrost potencjału inwestycyjnego regionu... 51 Działanie 2.2 Budowa infrastruktury Społeczeństwa Informacyjnego... 51 Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko Mazurskiego na lata 2007 2013... 52 Priorytet 7 Infrastruktura Społeczeństwa Informatycznego... 52 Działanie 7.1 Tworzenie infrastruktury społeczeństwa informacyjnego... 52 Priorytet 7 Infrastruktura Społeczeństwa Informatycznego... 53 Działanie 7.2 Promocja i ułatwienie dostępu do usług teleinformatycznych... 53 Poddziałanie 7.2.1 Usługi i aplikacje dla obywateli... 53 Priorytet 7 Infrastruktura Społeczeństwa Informatycznego... 54 Działanie 7.2 Promocja i ułatwienie dostępu do usług teleinformatycznych... 54 Poddziałanie 7.2.2 Usługi i aplikacje dla MŚP... 54 Priorytet 7 Infrastruktura Społeczeństwa Informatycznego... 55 Działanie 7.2 Promocja i ułatwienie dostępu do usług teleinformatycznych... 55 Poddziałanie 7.2.3 Kształcenie kadr dla informatyki... 55 Regionalny Program Operacyjny Województwa Wielkopolskiego na lata 2007 2013... 56 Priorytet 2 Infrastruktura komunikacyjna... 56 Działanie 2.7 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego... 56 3

Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 2013... 57 Priorytet 3 Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego... 57 Działanie 3.1 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego... 57 Priorytet 3 Rozwój Społeczeństwa Informacyjnego... 58 Działanie 3.2 Rozwój systemów informatycznych i e usług... 58 Załącznik I Lista programów wykorzystanych do opracowania Katalogu... 59 Załącznik II Harmonogram naborów... 60 Załącznik III Słowa kluczowe... 62 Wyszukiwanie systemowe... 62 Wyszukiwanie kontekstowe... 62 Załącznik IV Zestawienie dokumentów pomocnych przy przygotowywaniu przedsięwzięcia z zakresu budowy społeczeństwa informacyjnego... 63 Ustawy i rozporządzenia... 63 Programy i strategie... 63 Załącznik V Dane teleadresowe instytucji... 64 4

Wprowadzenie Społeczeństwo informacyjne stanowi nowy typ społeczeństwa, który ukształtował się w krajach, w których rozwój nowoczesnych technologii teleinformatycznych osiągnął szybkie tempo. Stanowi ono kategorię socjologiczną jest terminem używanym w naukach społecznych do określenia stadium rozwoju społeczeństwa, w którym doniosłą rolę w wymianie handlowej oraz w interakcjach pomiędzy uczestnikami życia społecznego pełni informacja, która oprócz tego, że jest źródłem i czynnikiem tworzenia wiedzy, jest również przedmiotem obrotu handlowego, jest wyceniana, kupowana, sprzedawana oraz dostarczana w różnej postaci. Podstawowymi warunkami, jakie musi spełniać społeczeństwo, aby można było uznać je za informacyjne, jest rozbudowana nowoczesna sieć telekomunikacyjna, która swoim zasięgiem obejmuje wszystkich obywateli oraz rozbudowane, dostępne dla wszystkich zasoby informacyjne. Społeczeństwo informacyjne nie tylko dysponuje rozwiniętymi środkami przetwarzania informacji i komunikowania, muszą one ponadto stanowić podstawę tworzenia dochodu narodowego i dostarczać źródła utrzymania dla większości społeczeństwa. Ważnym aspektem jest również kształcenie społeczeństwa w kierunku dalszego rozwoju, tak by wszyscy mogli w pełni wykorzystywać możliwości, jakie dają środki masowej komunikacji i informacji. Społeczeństwo informacyjne to takie, którego jednostki charakteryzują się specyficznymi umiejętnościami gromadzenia, przetwarzania, przechowywania, udostępniania i wymiany informacji oraz danych za pomocą telekomunikacji i przekaźników danych w formie cyfrowej. Co więcej niektóre jednostki z tego społeczeństwa są w stanie tworzyć coraz to nowsze nośniki danych (łącza szerokopasmowe, serwery, WIFI) oraz sposoby przekazywania informacji (e aplikacje). Na społeczeństwo informacyjne składają się 3 podstawowe grupy czynników: infrastruktura społeczeństwa informacyjnego, oprogramowanie dla społeczeństwa informacyjnego (aplikacje), umiejętności korzystania z infrastruktury oraz aplikacji. Kierunki rozwoju społeczeństwa informacyjnego stanowią: - Internet jako środek komunikacji obywatelskiej i informacji publicznej, - powszechny dostęp do informacji, - edukacja. Cechy społeczeństwa informacyjnego: - wysoko rozwinięty sektor usług, przede wszystkim sektor usług nowoczesnych (bankowość, finanse, telekomunikacja, informatyka, badania i rozwój oraz zarządzanie), - gospodarka oparta na wiedzy, - wysoki poziom skolaryzacji społeczeństwa, - rosnące znaczenie specjalistów i naukowców w strukturze zawodowej, - ogromny rozmiar przepływów informacji, - postępujący proces decentralizacji państwa, - renesans społeczności lokalnej. 5

Polska jest pełnoprawnym uczestnikiem planu działań w zakresie rozwoju społeczeństwa informacyjnego podjętego przez instytucje wspólnotowe. Priorytety rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce stanowi: - zapewnienie powszechnego dostępu obywateli do usług telekomunikacyjnych, - przygotowanie społeczeństwa polskiego do przemian technicznych, społecznych i gospodarczych związanych z tworzeniem się społeczeństwa informacyjnego poprzez edukację informatyczną, - przygotowanie społeczeństwa do nowych uwarunkowań rynku pracy i nowych metod pracy oraz wykorzystanie zmian w tym zakresie do zwalczania bezrobocia powstałego w wyniku restrukturyzacji przemysłu i rolnictwa, - dostosowanie regulacji prawnych do wymagań szybkiego postępu technicznego i walka z przestępczością informatyczną, - dostosowanie gospodarki narodowej do wymagań globalnej gospodarki elektronicznej poprzez wprowadzenie regulacji dotyczących gospodarki elektronicznej, - informatyzacja zamówień publicznych, - stworzenie przejrzystych i przyjaznych obywatelowi struktur administracji publicznej i usprawnienie jej działania poprzez szersze zastosowanie teleinformatyki, - rozwój nowoczesnych gałęzi przemysłu i wzrost jego innowacyjności w celu poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki, - zapewnienie wsparcia sektora nauki dla gospodarki elektronicznej i społeczeństwa informacyjnego w celu lepszego wykorzystania szans i minimalizacji zagrożeń związanych z rozwojem społeczeństwa informacyjnego, - wzmocnienie promocji kultury polskiej w świecie przez zastosowanie narzędzi teleinformatycznych. Do stworzenia społeczeństwa informacyjnego niezbędny jest dostęp do usług świadczonych drogą elektroniczną (aplikacji i infrastruktury) oraz choćby minimalny poziom wiedzy umożliwiający użytkownikowi świadome korzystanie z technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Podstawowym wyznacznikiem uczestniczenia w społeczeństwie informacyjnym, tzw. włączenia cyfrowego (e Inclusion), jest posiadanie komputera osobistego z dostępem do Internetu. Dane Głównego Urzędu Statystycznego pokazują, że w roku 2006 około 30% gospodarstw domowych było w posiadaniu komputera osobistego z dostępem do Internetu, jednocześnie należy zaznaczyć, że liczba ta wzrasta w szybkim tempie, dostęp do szerokopasmowego Internetu staje się coraz bardziej popularny i wzrasta zainteresowanie usługami świadczonymi drogą elektroniczną. Wykorzystanie komputerów i dostęp do Internetu w gospodarstwach domowych W lipcu 2004 r. komputer osobisty posiadało 36% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce, przy czym odsetek ten był znacząco wyższy w mieście (42%) niż na wsi (25%). Stopień wyposażenia w komputery był znacznie zróżnicowany i zależał m.in. od wysokości dochodów. Ponad 73% gospodarstw o przeciętnych miesięcznych dochodach netto przekraczających 7200 zł posiadało komputer. Gospodarstwa o dochodach w przedziale 1441 3360 zł i poniżej 1440 zł miesięcznie były wyposażone w komputery znacznie rzadziej odpowiednio 43% i 16%. Posiadaniu komputera przez gospodarstwo domowe bardzo mocno sprzyjała obecność dzieci. Ponad 55% rodzin składających się z dwóch osób dorosłych i co najmniej jednego dziecka oraz niewiele mniej, bo 48% rodzin złożonych z jednej osoby dorosłej z dziećmi na utrzymaniu posiadały komputery. Dla porównania tylko w 19% gospodarstw składających się z dwóch osób dorosłych bez dzieci odnotowano obecność tych urządzeń. W lipcu 2004 r. techniczne możliwości dostępu do Internetu w domu miało 26% wszystkich gospodarstw domowych w Polsce (niezależnie od tego, czy ich członkowie korzystali z nich, czy nie). Na terenach miejskich odsetek ten wynosił 31%, a na wsi 15%. Pośród gospodarstw o dochodach poniżej 1440 zł miesięcznie tylko 12% posiadało możliwości dostępu do Internetu. Odsetek ten był ponad dwa razy większy i wynosił 30% dla grupy o dochodach miedzy 1441 a 3360 zł. Wśród gospodarstw z 6

przedziału dochodowego 3361 7200 zł miesięcznie dostęp do sieci posiadało 54%. W grupie gospodarstw o najwyższych dochodach (ponad 7200 zł) odsetek ten wyniósł 68%. Także w tym przypadku obecność dzieci w rodzinie była istotnym czynnikiem sprzyjającym posiadaniu dostępu do Internetu w domu 37% gospodarstw domowych składających się z dwóch osób dorosłych i 28% złożonych z jednej osoby dorosłej z dziećmi na utrzymaniu miało taką możliwość, a dla dwuosobowych gospodarstw bez dzieci odsetek ten wynosi tylko 16%. Spośród siedmiu możliwości, najważniejszymi przyczynami nieposiadania dostępu do Internetu w domu wymienianymi przez członków gospodarstw domowych w wieku 16 74 lata były: zbyt wysokie koszty zarówno dostępu (np. opłaty telefoniczne) 77%, jak i sprzętu 75%, brak niezbędnych umiejętności 56%, brak potrzeby korzystania z Internetu 44%. Z Internetu w domu nie korzystało 19% respondentów, ponieważ miało dostęp do tej sieci w innym miejscu. Wykorzystanie komputerów i dostęp do Internetu w przedsiębiorstwach W styczniu 2004 r. wykorzystywało komputery 92% zbadanych przedsiębiorstw, a 85% posiadało dostęp do Internetu. Praktycznie wszystkie duże przedsiębiorstwa (z liczbą pracujących wynoszącą 250 osób i więcej) wykorzystywały komputery i miały dostęp do Internetu. Niemal wszystkie (99%) przedsiębiorstwa średnie (z liczbą pracujących wynoszącą od 50 do 249 osób) były wyposażone w komputery, a 98% z nich posiadało dostęp do Internetu. Wśród zbadanych przedsiębiorstw w dziale "Informatyka" (zgodnie z klasyfikacją PKD) 100% wykorzystywało komputery i miało dostęp do Internetu. W grupach "Działalność filmowa, radiowa i telewizyjna" odpowiednio 97% i 96%. Najniższy odsetek odnotowano wśród przedsiębiorstw z sekcji "Budownictwo" 88% wykorzystywało komputery, a 82% posiadało dostęp do Internetu oraz w sekcji "Hotele i inne obiekty noclegowe turystyki" odpowiednio 87% i 83%. W styczniu 2004 r. w badanych przedsiębiorstwach wykorzystywało komputer przynajmniej raz w tygodniu 33% pracujących, w tym 21% korzystało z komputera z dostępem do Internetu. Najwięcej, bo 36% pracujących wykorzystujących komputer, odnotowano w przedsiębiorstwach dużych. Systematyzując źródła finansowania projektów z zakresu budowy Społeczeństwa Informacyjnego, należy brać pod uwagę 3 grupy czynników konstytuujących Społeczeństwo Informacyjne oraz w miarę możliwości połączyć źródła finansowania z tymi grupami, przypisując im określone typy projektów. Społeczeństwo Informacyjne stało się priorytetem w polskiej polityce regionalnej w latach 2004 2006 i zostało jednym z istotnych czynników rozwoju gospodarczego w Strategii Rozwoju Kraju na lata 2007 2015. W okresie programowania na lata 2007 2013 przewidziano znaczące środki finansowe z funduszy strukturalnych na finansowanie projektów z zakresu Społeczeństwa Informacyjnego. Środki finansowe z funduszy strukturalnych są dostępne w ramach krajowych programów operacyjnych: Innowacyjna Gospodarka, Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej, 16 Regionalnych Programów Operacyjnych dedykowanych dla poszczególnych województw W ramach perspektywy finansowej na lata 2007 2013 ze środków finansowych na wsparcie rozwoju czynników konstytuujących społeczeństwo informacyjne skorzystają przede wszystkim: administracja centralna i lokalna, szkolnictwo, służba zdrowia, służby mundurowe (straż, policja), biznes, związki wyznaniowe i kościoły, organizacje pozarządowe oraz obywatele. 7

Poza głównym nurtem środków przeznaczonych na finansowanie rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, środki na finansowanie inwestycji w tym obszarze posiadają również firmy z udziałem kapitału prywatnego. Działają one w ramach polityki rozwoju firmy zgodnie z pryncypiami społecznej odpowiedzialności biznesu. W ramach swoich budżetów wydzieliły one środki z przeznaczeniem głównie na projekty miękkie, tj. projekty z zakresu działań promujących aktywne uczestnictwo w Społeczeństwie Informacyjnym oraz działania edukacyjne, polegające na kształceniu z korzystania z usług świadczonych drogą elektroniczną. Mimo, że są to relatywnie małe środki, stanowią one łatwe do pozyskania źródło finansowania przedsięwzięć o małej skali i niszowym charakterze. Celem stworzenia Katalogu było oddanie Użytkownikom przyjaznego narzędzia pierwszego kontaktu", pomocnego w poszukiwaniu źródeł finansowania przedsięwzięć z obszaru budowania i usprawniania funkcjonowania Społeczeństwa Informacyjnego. Obok Użytkowników zainteresowanych pozyskaniem środków na dofinansowanie własnych projektów, Katalog stanowi również źródło informacji na temat środków przeznaczanych na inwestycje w IT, ICT dla firm wykonawców. 8

Zasady ubiegania się o środki projekty z zakresu budowy społeczeństwa informacyjnego W tym rozdziale zostaną przedstawione zasady ubiegania się o wsparcie/dofinansowanie projektów z zakresu budowania społeczeństwa informacyjnego. Zasadnicza część niniejszego rozdziału zostanie poświęcona zasadom ubiegania się o dofinansowanie z programów operacyjnych współfinansowanych ze środków UE, gdyż to one będą stanowić zasadnicze źródło finansowania infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, szkoleń w zakresie technologii komunikacyjnych i informacyjnych oraz opracowywania aplikacji służących do świadczenia usług elektronicznych przez biznes czy optymalizacji pracy administracji. Zasady stosowane w schematach grantowych dla programów operacyjnych współfinansowanych ze środków wspólnotowych są w ograniczonym (często sprowadzonym do racjonalnego poziomu) stopniu stosowane w schematach organizacji pozarządowych oraz firm z udziałem kapitału prywatnego. W latach 2007 2013 zgodnie z art. 28 Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z późn. zm.) fundusze unijne/strukturalne będą dzielone w trzech podstawowych trybach: Tryb indywidualny projekty indywidualne to inwestycje o strategicznym znaczeniu dla realizacji programu, wskazywane przez instytucję zarządzającą zgodnie z kryteriami zatwierdzonymi przez Komitet Monitorujący; zasadnicza część prac nad tworzeniem list projektów indywidualnych została ukończona w I kwartale 2008 r. i obecnie nie planuje się prowadzenia naboru do list, a jedynie bieżące monitorowanie stanu przygotowania projektów z listy do realizacji, zatem ten tryb nie będzie raczej przedmiotem zainteresowania beneficjentów, zwłaszcza tych, którzy realizują projekty mniejsze o tzw. małym znaczeniu strategicznym. Tryb systemowy projekty systemowe polegają na dofinansowaniu realizacji zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach; jest to zatem ścieżka umożliwiająca różnym urzędom zazwyczaj centralnym finansowanie własnych zadań z pominięciem procedury konkursowej, w tym z wyłączeniem elementu rywalizacji z projektami instytucji działających wg zasad komercyjnych. Tryb konkursowy tryb ten umożliwia rywalizację beneficjentów o dofinansowanie swoich pomysłów na inwestycje, zasadniczą kwestią w ramach tego trybu jest uzyskanie jak największej ilości punktów rankingowych podczas oceny merytorycznej. Informacje o konkursach planowanych na dany rok / najbliższe kwartały można znaleźć na stronach internetowych poszczególnych instytucji zarządzających czy pośredniczących. Ogłoszenia o konkursach wraz z dokumentacją konkursową zawierającą szczegółowe wymagania dla beneficjentów, określają m.in.: rodzaje podmiotów podlegających dofinansowaniu oraz tych, które mogą ubiegać się o dofinansowanie; kwoty środków przeznaczonych na realizację projektów; poziom dofinansowania projektów; kryteria wyboru projektów; adres instytucji, która przeprowadza konkurs; 9

terminy, w których należy złożyć wniosek (w przypadku konkursów zamkniętych); kontakt z pracownikiem instytucji wyznaczonym do opieki nad konkursem; sposób przygotowania wniosku, oznakowania koperty, liczbę egzemplarzy, wniosków i załączników. Obowiązek ogłaszania konkursów jest realizacją dyspozycji zawartych w przepisach Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658 z późn. zm.). Niezależnie od wyboru trybu naboru projektu, zawsze musi on spełnić kryteria wyboru projektów zatwierdzone przez Komitet Monitorujący ustanowiony dla danego programu. Obowiązek taki wynika z rozporządzenia 1083/2006 Rady Europejskiej (Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999). Kryteria, o których mowa powyżej dzielą się we wszystkich programach operacyjnych na formalne, merytoryczne dostępu i merytoryczne rankingowe. W przypadku niektórych programów występują również kryteria merytoryczne, których niespełnienie powoduje konieczność poprawy wniosku / dokumentacji aplikacyjnej. Z punktu widzenia potencjalnego wnioskodawcy ważny jest fakt, iż instytucja odpowiedzialna za ocenę formalną projektu zwróci wniosek / dokumentację z prośbą o uzupełnienie / poprawienie dokumentacji w określonym terminie jeżeli nie będą spełnione kryteria formalne, np. brak załącznika, podpisu, stempla, oświadczenia, itp. Ocena formalna, tj. spełnianie kryteriów formalnych jest sprawdzana w systemie zero jedynkowym (spełnia nie spełnia). Podobnie jest z kryteriami dostępu (np. kwalifikowalność podmiotu wnioskującego, zgodność z politykami UE), z tym że wnioskujący nie ma możliwości poprawy wniosku / dokumentacji w tym zakresie. Kolejną grupą kryteriów oceny są kryteria merytoryczne, których niespełnienie powoduje konieczność poprawy wniosku / dokumentacji aplikacyjnej. Ta grupa dotyczy poprawności wykonania analiz ekonomicznych, finansowych, analizy wrażliwości i ryzyka oraz oceny oddziaływania projektu na środowisko. Instytucja zwróci dokumentację do poprawy, jeżeli ww. analizy będą przeprowadzone niezgodnie z odpowiednimi wytycznymi lub będą opisane w sposób niewystarczający dla przeprowadzenia pełnej oceny merytorycznej. Grupą kryteriów, która budzi największe zainteresowanie oraz kontrowersje wśród osób zainteresowanych pozyskaniem środków z funduszy strukturalnych są kryteria rankingowe. Po przejściu sita" formalnego i po uzyskaniu dostępu" oraz pozytywnej ocenie poprawności analiz dokumentacja trafia w ręce ekspertów", którzy nadają punkty w poszczególnych kryteriach rankingowych. Ilość punktów decyduje o kolejności otrzymania wsparcia, co jest szczególnie istotne w przypadku ograniczonej ilości środków na finansowanie działania / poddziałania. Ta część aplikowania o środki zależy jednak od sprawności (w zakresie tempa oceny), obiektywności aparatu administracyjnego odpowiedzialnego za obsługę aplikacji o środki finansowe. Znajomość tych procedur zwiększa szanse na uzyskanie dofinansowania jednak zasadnicza część pracy aplikującego to przygotowanie projektu, dokumentacji planistycznej (studium wykonalności, biznesplan, program funkcjonalno użytkowy) oraz wniosku aplikacyjnego. Ponadto, przygotowując zespół projektowy, np. w ramach instytucji warto zapoznać się z obowiązkami w zakresie prowadzenia ewidencji finansowo księgowej oraz sprawozdawczości z realizacji projektu dofinansowanego ze środków publicznych. Obciążenia sprawozdawcze determinują liczbę osób niezbędnych do obsługi projektu, niezbędnych narzędzi oraz układu systemu księgowego rejestrującego operacje na koncie projektu. Podsumowując powyższe oraz mając na uwadze, że statystycznie beneficjent będzie musiał przygotować kilkanaście do kilkudziesięciu załączników do wniosku, należy poważnie rozważyć zatrudnienie doradcy. Ilość dokumentacji oraz stopień jej komplikacji zależy od rozmiarów i charakteru inwestycji. Najtrudniejsze i najbardziej wymagające są tzw. liniowe projekty infrastrukturalne np. położenie kanalizacji teletechnicznej (światłowodu), mniej 10

wymagające są projekty typu: zakup sprzętu czy opracowanie i / lub wdrożenie aplikacji. Najmniej wymagającymi projektami z punktu widzenia aplikowania, ale i samej realizacji projektu są projekty szkoleniowe, edukacyjne, promujące i informacyjne. Planując realizację projektu powinniśmy: Zdefiniować konkretny problem/potrzebę, którą będziemy kompensować przez realizację naszej inwestycji. Mając pomysł na projekt szukamy programu, w programie osi priorytetowej, w osi działania, (ew. poddziałania), w którym możemy uzyskać dofinansowanie, np. z wykorzystaniem niniejszego Katalogu. W poszukiwaniach bierzemy pod uwagę przede wszystkim: typ beneficjenta, który jest dopuszczony do ubiegania się o dofinansowanie, zasięg terytorialny programu, obszar wsparcia jaki oferuje program, wielkość wsparcia możliwego do uzyskania oraz progi finansowe projektu (minimalną/maksymalną wartość wydatków kwalifikowanych). Odszukać/poczekać na ogłoszenie o konkursie Ogłoszenia, najczęściej zamieszczane na stronie internetowej instytucji wskazanych w programie operacyjnym, zawierają szereg informacji (wskazanych powyżej) które określają generalne zasady ubiegania się o dofinansowanie. Swoistą listą sprawdzającą" kompletność dokumentacji jest lista załączników do wniosku umieszczana na końcu formularza wniosku aplikacyjnego udostępnianego w konkursie. Wymienione są tam dokumenty, których potrzebujemy, żeby skutecznie ubiegać się o dofinansowanie. Teoria zarządzania projektami mówi, że sporządzenie wniosku aplikacyjnego jest czynnością wtórną w stosunku do procesu przygotowania projektu. Zasadniczo chodzi o to, że niezależnie od formatu wniosku aplikacyjnego powinniśmy posiadać pewien zasób wiedzy na temat tego co robimy, w jakim otoczeniu, jakich zasobów użyjemy, kiedy zrealizujemy poszczególne zadania, etc. Wypełnienie wniosku jest wtedy prostą czynnością techniczną polegającą na wypełnieniu odpowiednich pól. W praktyce często projektodawcy zaczynają od pisania wniosku i nierzadko osiągają sukces zwłaszcza przy mniej złożonych inwestycjach. Ważną informacją z punktu widzenia aplikowania o środki jest kwestia unifikacji formularza aplikacyjnego. Taka unifikacja to marzenia i rzecz praktycznie niemożliwa, zatem dla każdego programu, co więcej często dla każdego działania w ramach tego samego programu przygotowano różne formularze aplikacyjne wraz z różnymi instrukcjami ich wypełniania. Ponadto należy zwrócić uwagę na kwestię tzw. generatora wniosków. Na lata 2007 2013 nie przewiduje się obowiązku dla instytucji zarządzających opracowania ww. narzędzia. Nie jest on częścią krajowego systemu informatycznego jak było w latach 2004 2006. Jest opcją dla instytucji zarządzających. Złożyć wniosek Wypełniony zgodnie z instrukcją wniosek aplikacyjny wraz z kompletem załączników, (jednym z podstawowych załączników jest studium wykonalności, które należy sporządzić zgodnie z wytycznymi ogólnymi oraz właściwymi wytycznymi tematycznymi dla inwestycji z zakresu społeczeństwa informacyjnego), wszystko opatrzone kompletem podpisów i stempli oraz zapakowane zgodnie z instrukcjami instytucji zarządzających (należy zwrócić uwagę np. czy wniosek ma być bindowany, czy 11

zszyty) należy złożyć we wskazanym miejscu w określonym terminie w ilości egzemplarzy określonych w ogłoszeniu, do wniosku należy również dołączyć elektroniczną wersję dokumentacji. Rozpatrzenie aplikacji, ocena oraz ogłoszenie wyników może potrwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Beneficjent, którego wniosek znajdzie się dostatecznie wysoko na liście rankingowej będzie miał prawo podpisania umowy o dofinansowanie, przy czym warunkiem jej podpisania jest wniesienie tzw. zabezpieczenia właściwej realizacji umowy. O formie i wysokości zabezpieczenia również należy pomyśleć na etapie tworzenia projektu i następnie wypełniania dokumentacji aplikacyjnej. W odróżnieniu klasycznych" projektów unijnych w obszarze budowania społeczeństwa informacyjnego funkcjonują również schematy grantowe organizacji pozarządowych gdzie aplikowanie o środki jest o wiele łatwiejsze, jednak ilość środków jest znacznie mniejsza i w większości dotyczą one tzw. projektów miękkich tj. edukacyjnych i promocyjnych. Ciekawą grupę programów stanowią programy firm (pojedynczych i/ lub zebranych w grupę) które inwestują nadwyżkę kapitału w działania użyteczne z punktu widzenia społeczeństwa. Są to najczęściej swoistego rodzaju inwestycje polegające na finansowaniu rozwoju kultury korzystania z produktów danej firmy. Niemniej jednak programy społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR) zaczynają stanowić znaczącą pomoc w zakresie edukacji, zwiększania świadomości technologicznej i tzw. włączenia cyfrowego. Procedury aplikacyjne dla programów realizowanych przez organizację pozarządowe i firmy są o wiele bardziej przejrzyste i mniej skomplikowane. Ograniczają się do kontroli formalnej wniosku i oceny merytorycznej zgłoszonego do finansowania projektu. Są one często oparte o jeden dość prosty wniosek aplikacyjny oraz kilka oświadczeń potwierdzających wiarygodność podmiotu wnioskującego o wsparcie. Niezależnie od źródła środków finansowych, które planujemy wykorzystać do sfinansowania naszego projektu należy wykonać czynności opisane powyżej w punktach, z zaznaczeniem że stopień ich złożoności będzie zależał od stopnia skomplikowania naszego przedsięwzięcia. 12

Słownik terminów CRM Customer Relationship Management zestaw narzędzi i procedur istotnych w zarządzaniu kontaktami z klientami. CRM należy traktować nie tylko jako narzędzie, ale jako część strategii i filozofii biznesu, gdzie stały kontakt i zadowolenie klienta jest kluczową wartością. Istotną kwestią jest zapewnienie jednolitego systemu we wszystkich procesach biznesowych od początku procesu sprzedaży poprzez serwis do sporządzania odpowiednich statystyk wykorzystywanych przy tworzeniu portfela produktów. Sam sposób komunikacji dla systemu CRM nie jest sprawą pierwszoplanową, a jedynie narzędziem. Systemy CRM obudowane są w różnorodne moduły komunikacji. Sprawne działanie systemu CRM nie byłoby możliwe bez systemów baz danych i systemów informatycznych. CRM to nie jest system informatyczny, tylko jak określa to wielu praktyków jest przyjętą strategią, filozofią działania przedsiębiorstwa, która ma na celu poprawę kontaktów z klientami, przez co możliwy jest dynamiczniejszy rozwój przedsiębiorstwa i lepsza realizacja wyznaczonego celu osiągnięcie zysku. CRZL Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich jedna z instytucji wdrażających programy finansowania projektów z zakresu budowania społeczeństwa informacyjnego. Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich jest instytucją powołaną przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w marcu 2007 roku. Jej zadaniem jest pośredniczenie w procesie realizacji części projektów dofinansowywanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Podstawowym dokumentem działalności CRZL jest Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL), który to jest dokumentem wykonawczym dla całości środków z EFS przeznaczonych dla Polski. Celem funduszu oraz PO KL jest wzrost zatrudnienia i spójności społecznej, uczynienie z Polski i tym samym z Europy bardziej atrakcyjnego miejsca dla przyszłych inwestorów, rozwijanie wiedzy, czyli to wszystko co stanowi rozwój zasobów ludzkich. CSR Corporate Social Responsibility społeczna odpowiedzialność biznesu to zbiór koncepcji, procedur i instrumentów, które wdrażane w zarządzaniu przedsiębiorstwem wpływają pozytywnie na środowisko firmy. Przy czym przez środowisko należy tu rozumieć zarówno zespół ludzi (jednostek i grup), organizacji oraz więzi ustalających ich wzajemne relacje funkcjonujących w ramach przedsiębiorstwa jak i zbiór podmiotów znajdujących się poza firmą (niebędących jej integralną i funkcjonalną częścią) lecz pozostających w jej sferze bezpośredniego i/lub pośredniego oddziaływania. CSR to koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy. Według tego podejścia, bycie odpowiedzialnym nie oznacza tylko spełniania przez organizacje biznesowe (przedsiębiorstwa) wszystkich wymogów formalnych i prawnych, ale oprócz tego również zwiększone inwestycje w zasoby ludzkie, w ochronę środowiska i relacje z interesariuszami, którzy mogą mieć faktyczny wpływ na efektywność działalności gospodarczej tych organizacji. Zatem wydatki tego rodzaju należy traktować jako inwestycję, a nie jako koszt, podobnie jak w przypadku zarządzania jakością. ICT Information and Communications Technology technologie informacyjno komunikacyjne wszelkie działania związane z produkcją i wykorzystaniem urządzeń telekomunikacyjnych i informatycznych oraz usług im towarzyszących, a także gromadzenie, przetwarzanie, udostępnianie informacji w formie elektronicznej z wykorzystaniem technik cyfrowych i wszelkich narzędzi komunikacji elektronicznej. 13

IW Instytucja wdrażająca jednostka finansów publicznych prowadząca zadania z zakresu przygotowania konkursów i obsługi naboru projektów, odpowiedzialna za zlecanie beneficjentowi (końcowemu odbiorcy) realizacji projektu. JRE Single European Market Jednolity Rynek Europejski zintegrowany rynek, którego granice wyznaczają granice zewnętrzne Unii Europejskiej (tzw. rynek wewnętrzny UE). Program jego utworzenia zawarty był w Białej Księdze z 1985. Podstawową przesłanką stworzenia Jednolitego Rynku Europejskiego było umożliwienie swobodnego przepływu dóbr, kapitału, usług i siły roboczej wewnętrznych krajów UE. Jednolity Rynek Europejski w założeniu ma być specyficznym organizm gospodarczy, a jednocześnie zbiorem reguł wspólnej polityki ekonomicznej. Jego cel to doprowadzenie do takich zmian strukturalnych w gospodarkach krajów członkowskich, aby zwiększyć zdolność UE do kreowania konkurencyjności, wzrostu ekonomicznego i zatrudnienia. JST Jednostki Samorządu Terytorialnego organy lokalne powołane do kierowania i zarządzania sprawami publicznymi w interesie mieszkańców. Sektor MSP sektor małych i średnich przedsiębiorstw (lub bardziej prawidłowo małych i średnich przedsiębiorców). Takie wyodrębnione kategorie przedsiębiorców pojawiły się w polskim prawodawstwie w ramach jego harmonizacji z prawodawstwem Unii Europejskiej. Do sektora MSP zalicza się podmiot prowadzący działalność gospodarczą bez względu na jego formę prawną. W szczególności są to osoby prowadzące działalność na własny rachunek, firmy rodzinne zajmujące się rzemiosłem lub inną działalnością, bądź spółki lub konsorcja prowadzące regularną działalność gospodarczą. NGO non governmental organization organizacja obywatelska (założona przez obywateli lub ich organizacje) działająca z własnej inicjatywy na rzecz wybranego interesu publicznego i niedziałająca dla osiągnięcia zysku. W prawie międzynarodowym, w odróżnieniu od organizacji międzyrządowych, organizacje pozarządowe grupują nie państwa lecz osoby fizyczne lub prawne, i to z reguły z różnych krajów (najczęściej przyjmuje się, że minimum z trzech). Działają w oparciu o prawo krajowe siedziby organizacji, a powstają w wyniku nie umowy międzynarodowej, ale umowy cywilno prawnej. Organizacje pozarządowe bywają nazywane trzecim sektorem, obok sektora publicznego (władz, administracji publicznej) i rynkowego (biznesu, przedsiębiorczości). Organizacje pozarządowe w odróżnieniu od organów publicznych a podobnie jak biznes są prywatne i powstają z inicjatywy ich założycieli (prywatnych osób), ale w odróżnieniu od biznesu a podobnie jak władze publiczne działają w interesie publicznym a nie prywatnym. PIAP Public Internet Access Point Punkt Publicznego Dostępu do Internetu urządzenie zapewniające stacjom bezprzewodowym dostęp do zasobów sieci za pomocą bezprzewodowego medium transmisyjnego (częstotliwości radiowe). Punkt dostępowy jest także mostem łączącym sieć bezprzewodową z siecią przewodową (najczęściej Ethernet). Stacjami łączonymi w sieć bezprzewodową za pomocą punktów dostępowych są komputery wyposażone w bezprzewodowe karty sieciowe. Zazwyczaj są to laptopy lub palmtopy, choć niekiedy stacjami bywają także komputery stacjonarne a sieć bezprzewodowa stosowana jest w celu uniknięcia zbytniego okablowania. Niektóre, bardziej zaawansowane technicznie punkty dostępowe dodatkowo mogą mieć interfejsy LAN lub DSL. PO program operacyjny, dokument planistyczny zawierający średnio okresowy plan finansowania inwestycji, grup inwestycji. 14

Polska Wschodnia makroregion, złożony z województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko mazurskiego, wyodrębniony ze względu na niski poziom PKB per capita i objęty specjalnym programem operacyjnym PO Rozwój Polski Wschodniej 2007 2013. PO RPW Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej jeden z instrumentów polityki regionalnej, do których należą: regionalne programy operacyjne przygotowywane przez samorządy województw oraz krajowe programy operacyjne: Innowacyjna Gospodarka, Infrastruktura i Środowisko, Kapitał Ludzki, Pomoc Techniczna oraz programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Program ten stanowi dodatkowy element wsparcia z funduszy strukturalnych, który wzmocni działanie innych programów na obszarze Polski Wschodniej. Celem Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej jest: Przyspieszenie tempa rozwoju społeczno gospodarczego Polski Wschodniej w zgodzie z zasadą zrównoważonego rozwoju. POIG Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka dokument przyjęty przez Radę Ministrów dnia 19 grudnia 2006. Jego autorem jest Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Dokument opisuje obecny stan polskiej gospodarki pod kątem innowacyjności i konkurencyjności oraz stan sektora naukowo badawczego. Wskazuje pięć głównych celów, jakie powinny zostać osiągnięte w najbliższych latach, zgodnie z założeniami tzw. Strategii Lizbońskiej i opisuje metody ich realizacji. Są to następujące cele: Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, Wzrost konkurencyjności nauki, Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym, Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym, Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy POKL Program Operacyjny Kapitał Ludzki program operacyjny służący realizacji Narodowej Strategii Spójności 2007 2013 opracowanej przez Rząd RP w celu wykorzystania nowych środków w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej przeznaczonych dla Polski na lata 2007 2013. Będzie on współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz środków krajowych. Główny cel tego programu to wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej. W ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki można uzyskać dofinansowanie na przedsięwzięcia w sektorze rynku pracy, spójności społecznej, edukacji i szkoleń, administracji publicznej i organizacji pozarządowych oraz ochrony zdrowia. RPO Regionalny Program Operacyjny dokument planistyczny określający obszary a czasem szczegółowe działania, jakie organy samorządu województwa podejmują lub mają zamiar podjąć na rzecz wspierania rozwoju województwa lub regionu. Jak nazwa wskazuje jest to dokument o charakterze operacyjnym, a więc jest bardziej szczegółowy i podrzędny wobec strategii rozwoju. Podstawę prawną dla funkcjonowania RPO stanowi uchwalona 6 grudnia 2006 r. ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. W perspektywie lat 2007 2013 w Polsce, RPO może być utożsamiany z programem, który stanowi element systemu wdrażania Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia (NSRO) i jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach polityki spójności Unii Europejskiej. Program ten jest podstawowym instrumentem rozwoju, jakim dysponują organy samorządu województwa. Utworzenie 16 RPO (po jednym w każdym województwie) w ramach systemu wdrażania NSRO jest przejawem częściowej decentralizacji polityki rozwoju w Polsce. Zarządzanie RPO (a więc zarówno przygotowanie, jak i wdrażanie) zostało powierzone zarządom poszczególnych województw w odróżnieniu od programów krajowych (m.in. PO IG, PO KL, PO IŚ), które są zarządzane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Stanowi to istotną zmianę 15

w stosunku do wdrażanego w latach 2004 2006 Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, który choć z nazwy był programem regionalnym, zarządzany był przez Ministerstwo. SI Społeczeństwo Informacyjne społeczeństwo, w którym towarem staje się informacja traktowana jako szczególne dobro niematerialne, równoważne lub cenniejsze nawet od dóbr materialnych. Przewiduje się rozwój usług związanych z 3P (przechowywanie, przesyłanie, przetwarzanie informacji). 16

Opis Programów Regionalne Programy Operacyjne Każde z szesnastu województw Polski realizuje w latach 2007 2013 własny program operacyjny, który został przygotowany w odpowiedzi na lokalne potrzeby oraz jest dostosowany do specyfiki województwa. Realizacja programów ma przyczynić się do wzrostu konkurencyjności regionu oraz zwiększenia spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej województw. Środki przeznaczone dla przedsiębiorców skoncentrują się przede wszystkim na: wsparciu inwestycji w zakresie wdrożenia nowych technologii, wsparciu działań zmierzających do podniesienia innowacyjności przedsiębiorstw (projekty obejmujące innowacje produktowe, organizacyjne, marketingowe oraz procesowe), wsparciu wdrożeń własnych lub zleconych wyników prac badawczo rozwojowych oraz ich rozwój w przedsiębiorstwach, inwestycjach w środowisko (ograniczenie ilości wytwarzanych zanieczyszczeń, racjonalizacja gospodarki odpadami), inwestycjach w energetykę (odnawialne źródła energii, wysokosprawne wytwarzanie energii), dofinansowaniu udziału w targach i misjach gospodarczych za granicą w ramach promocji eksportu, inwestycjach w turystykę, wsparciu projektów informatycznych (e usługi, technologie ICT). RPO są często uzupełnieniem krajowych programów operacyjnych (Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko). Jeśli z pewnych względów projekt nie kwalifikuje się w ramach krajowego programu, jest możliwość, że otrzyma wsparcie w ramach programu regionalnego. Najczęściej występuje kryterium wartości projektu lub wartości kosztów kwalifikowanych, które nakazuje przedsiębiorcy skorzystać z krajowego lub regionalnego programu. Najbardziej popularne działanie dla przedsiębiorstw dotyczy wsparcia projektów inwestycyjnych. Wsparcie otrzymują tylko najlepsze i najważniejsze dla regionu projekty, a więc charakteryzujące się wysokim stopniem innowacyjności. Kryterium to jest istotne z punktu widzenia oceny wniosków i przyznania punktów podczas oceny merytorycznej. W większości przypadków konkursy na projekty inwestycyjne określają innowacyjność projektu jako kryterium dostępu do udziału w konkursie, często również jest ono dodatkowo punktowane podczas oceny merytorycznej wniosków. Inne istotne kryteria w projektach inwestycyjnych to: wpływ projektu na realizację Strategii Rozwoju Województwa oraz na rozwój sektora. Istotne są kwestie związane z pracami badawczo rozwojowymi: posiadanie działu badawczo rozwojowego, patentu, licencji, na technologię lub produkt, który powstanie w wyniku realizacji projektu oraz wykorzystanie elementów prowadzonych lub zakupionych przez przedsiębiorstwo wyników prac B+R. Liczy się także nawiązanie porozumienia o współpracy w zakresie realizowanego projektu z jednostkami naukowymi, lokalizacja inwestycji w obszarach wysokiego bezrobocia i obszarach priorytetowych oraz przyrost zatrudnienia w wyniku realizacji inwestycji. Dla projektów z zakresu ochrony środowiska jednym z ważniejszych kryteriów punktowanych jest stopień osiągnięcia zakładanego efektu ekologicznego. Na realizację 16 RPO alokowano 16,6 mld EUR z całkowitej puli 67,3 mld EUR przeznaczonych na realizację NSRO, co stanowi 24,7%. Podział środków pomiędzy poszczególne regiony został dokonany w oparciu o algorytm uwzględniający 3 17

zmienne: populację, BKB per capita, poziom bezrobocia. W efekcie na realizację RPO poszczególnym województwom przyznano następujące kwoty: Województwo Przyznana kwota w EUR Dolnośląskie 1 213 144 879 Kujawsko pomorskie 951 003 820 Lubuskie 439 173 096 Lubelskie 1 155 854 549 Łódzkie 1 006 380 910 Małopolskie 1 290 274 402 Mazowieckie 1 831 496 698 Opolskie 427 144 813 Podkarpackie 1 136 307 823 Podlaskie 636 207 883 Pomorskie 885 065 762 Śląskie 1 712 980 303 Świętokrzyskie 725 807 266 Warmińsko Mazurskie 1 036 542 041 Wielkopolskie 1 272 792 644 Zachodniopomorskie 835 437 299 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka Celem POIG jest wspieranie innowacyjności. Interwencja obejmuje bezpośrednie wsparcie dla przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek naukowych świadczących przedsiębiorstwom usługi o wysokiej jakości, a także wsparcie systemowe zapewniające rozwój środowiska instytucjonalnego innowacyjnych przedsiębiorstw. W ramach POIG wspierana jest działalność z zakresu innowacyjności produktowej, procesowej, marketingowej i organizacyjnej, przyczyniająca się do powstawania i rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw. Wsparcie w ramach POIG udzielane jest niezależnie od sektora, którego dotyczy. W ramach PO IG nie jest wspierana innowacyjność na poziomie lokalnym lub regionalnym. Tego rodzaju innowacyjność promują Regionalne Programy Operacyjne i Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej. Cele i priorytety programu Celem głównym POIG jest rozwój gospodarki w oparciu o innowacyjne przedsiębiorstwa. Cel ten będzie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych: - zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw, - wzrost konkurencyjności polskiej nauki, - zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym, - zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym, - tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy, 18

- wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce. Cel główny POIG wychodzi naprzeciw celom stawianym przez podstawowy średniookresowy dokument strategiczny UE odnowioną w 2005 roku Strategię Lizbońską. Głównymi założeniami Strategii Lizbońskiej są wzrost gospodarczy i zatrudnienie przy zachowaniu zgodności z celami zrównoważonego rozwoju i Strategiczne Wytyczne Wspólnoty. Cele te program realizuje, przeznaczając ponad 90 proc. funduszy na działania w obszarach badania + rozwój (b+r), innowacje, technologie informacyjne i komunikacyjne. W ramach PO IG wspierane są projekty innowacyjne w skali kraju lub na poziomie międzynarodowym. Projekty innowacyjne w skali regionu, wspierane są w ramach 16 Regionalnych Programów Operacyjnych. PO IG nie jest kontynuacją Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, 2004 2006. Przedsiębiorcy chcący realizować inwestycje o zbliżonym charakterze do tych, które realizowane były w ramach działania 2.3. SPO WKP Dotacje dla MSP na inwestycje, mogą uzyskać wsparcie w ramach jednego z 16 RPO, funkcjonującego w ich województwie. Uzupełnieniem działań skierowanych do przedsiębiorców jest wsparcie systemowe sieci instytucji otoczenia biznesu oraz innowacyjnych instytucji okołobiznesowych (tj. np. parków technologicznych, inkubatorów technologicznych, Centrów Zaawansowanych Technologii). Oś priorytetowa 2. Infrastruktura sfery B+R Instytucją Pośredniczącą w realizacji priorytetu jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Celem osi priorytetowej 2 jest wzrost konkurencyjności polskiej nauki dzięki konsolidacji oraz modernizacji infrastruktury naukowo badawczej i informatycznej najlepszych jednostek naukowych działających w Polsce. Typy projektów: - rozwój ośrodków o wysokim potencjale badawczym, w tym działających na bazie konsorcjów naukowo przemysłowych oraz regionalnych konsorcjów naukowo przemysłowych, poprzez dofinansowanie rozwoju ich infrastruktury badawczej, m.in. w Centrach Zaawansowanych Technologii oraz laboratoriach świadczących specjalistyczne usługi dla przedsiębiorców a także w ramach EIT+, - rozwój infrastruktury w specjalistycznych laboratoriach, w tym działających na bazie sieci naukowych, m.in. Centów Doskonałości, - wsparcie projektów realizowanych w zakresie Polskiej Mapy Drogowej w dziedzinie Dużych Obiektów Infrastruktury Badawczej (budowa dużych urządzeń badawczych budowle i aparatura), - projekty w zakresie inwestycji polegających na tworzeniu nowej wspólnej infrastruktury naukowo badawczej oraz przeniesieniu infrastruktury naukowo badawczej mającej na celu utworzenie nowego centrum naukowo badawczego, - projekty polegające na utrzymaniu i rozwoju nowoczesnej infrastruktury informatycznej nauki poprzez dofinansowanie inwestycji sieciowych, sprzętowych o znaczeniu ogólnokrajowym, uwzględniając ich kluczowe znaczenie dla środowiska, - utrzymanie ciągłości powszechnego dostępu środowiska naukowego do zasobów cyfrowych, - projekty w zakresie rozwoju zasobów informacyjnych nauki w postaci cyfrowej dotyczące tworzenia i prowadzenia baz danych zawierających informacje o wynikach i warunkach dostępu do wyników projektów badawczych oraz tworzenia i udostępniania baz danych publikacji naukowych, - projekty w zakresie rozwoju zaawansowanych aplikacji i usług teleinformatycznych, dla środowiska naukowego. 19

Oś priorytetowa 4. Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. Celem osi priorytetowej 4 jest podniesienie poziomu innowacyjności przedsiębiorstw poprzez stymulowanie wykorzystania nowoczesnych rozwiązań w przedsiębiorstwach. Typy projektów: - wdrożenia wyników prac B+R będących efektem realizacji prac B+R dofinansowanych w ramach 1. osi priorytetowej (w ramach jednego, kompleksowego projektu obejmującego prowadzenie prac B+R i wdrożenie ich wyników, pod warunkiem spełnienia kryterium zasadności ekonomicznej dla wdrożenia uzyskanych wyników), - wdrożenia wyników prac B+R będących wynikiem programu Inicjatywa Technologiczna, - wdrożenia przez MSP własnych lub nabytych nowych technologii oraz uruchomienie produkcji nowych wyrobów lub ulepszenie wyrobów produkowanych w oparciu o tę technologię poprzez dofinansowanie MSP z Funduszu Kredytu Technologicznego z możliwością umorzenia części przyznanego kredytu, - doradztwo i inwestycje niezbędne do rozwoju działalności B+R prowadzonej przez przedsiębiorców, w tym prowadzące do uzyskania przez przedsiębiorcę statusu centrum badawczo rozwojowego, - szkolenia, doradztwo i inwestycje przedsiębiorstw niezbędne do opracowania i wdrożenia wzorów użytkowych i przemysłowych, - nowe inwestycje obejmujące zastosowanie nowych, wysoko innowacyjnych rozwiązań w szczególności technologicznych w produkcji i usługach, w tym prowadzących do zmniejszenia szkodliwego oddziaływania na środowisko, - nowe inwestycje przedsiębiorstw z sektora produkcyjnego, obejmujące zastosowanie innowacyjnych rozwiązań o dużym znaczeniu dla gospodarki z uwagi na wielkość inwestycji i liczbę nowotworzonych miejsc pracy związanych z tymi inwestycjami preferowane będą rozwiązania innowacyjne w skali światowej oraz obejmujące komponent B+R, - nowe inwestycje prowadzące do utworzenia dużej liczby miejsc pracy w przedsiębiorstwach z sektora nowoczesnych usług, - nowe inwestycje związane z rozpoczęciem przez przedsiębiorców działalności B+R. W ramach 4. osi priorytetowej możliwe jest dofinansowanie projektów pilotażowych, mających na celu testowanie nowych rodzajów projektów lub sposobów podejścia i identyfikacji takich, które z powodzeniem mogą być wprowadzone na szerszą skalę w kolejnych latach realizacji PO IG lub w programach operacyjnych w kolejnych perspektywach finansowych. Oś priorytetowa 6. Polska gospodarka na rynku międzynarodowym Instytucją Pośredniczącą w realizacji tego priorytetu jest Ministerstwo Gospodarki. Celem osi priorytetowej 6 jest poprawa wizerunku Polski jako atrakcyjnego partnera gospodarczego, miejsca nawiązywania wartościowych kontaktów handlowych, lokowania inwestycji, prowadzenia działalności gospodarczej oraz rozwoju usług turystycznych. Typy projektów: - kompleksowe wsparcie dla przedsiębiorców MSP zainteresowanych nawiązaniem kontaktów handlowych z partnerami zagranicznymi obejmujące w szczególności doradztwo i szkolenia w zakresie promocji sprzedaży za granicą JRE i promocji eksportu, badania rynków zagranicznych, udziału w imprezach targowo wystawienniczych (wsparcie to nie obejmuje pomocy publicznej na działalność związaną z wywozem produktów), - rozwój sieci centrów obsługi inwestorów, 20