ROZDZIAŁ DWUDZIESTY PIERWSZY/ UNIDAD VIGÉSIMO PRIMERA Czy masz narzeczoną? Czy ma pani partnera? Mam chłopaka. El amor: fuente de alegría y de preocupación. A. CÓMO PREGUNTAR POR LA MEDIA NARANJA. En primer lugar, una ayuda para mujeres valientes. Si te atrae uno de tus amigos y sabes que es soltero, puedes preguntarle: Czy masz dziewczynę? - Tienes novia? En cambio, si lo que quieres es sonsacarle a otro amigo si el chico que te interesa está libre o no, pregúntale: Czy Adam ma przyjaciółkę? - Tiene Adam una amiga? Finalmente, si el que ha atraído tu atención es un guapo desconocido, puedes jugártelo todo a una carta dirigiéndole directamente la siguiente pregunta: Czy ma pan partnerkę? - Tiene (usted) pareja? (masculino). A continuación, veamos como procederán los chicos. Si quieres saber si la chica que te gusta sale con alguien, puedes preguntarle directamente: Czy masz chłopaka? - Tienes novio? Por otra parte, cuando quieras averiguar, a través de otra amiga, si la chica que te atrae está libre o no, pregúntale: Czy Ewa ma przyjaciela? - Tiene Ewa un amigo? Finalmente, si la que te ha hechizado es una bella desconocida, puede que te atrevas a jugártelo todo, preguntándole cara a cara: Czy ma pani partnera? - Tiene (usted) pareja? (femenino). Recuerda no obstante que hay personas que encuentran incómodas estas preguntas, de modo que es preferible que lo pienses bien antes de preguntar. En las preguntas que acabamos de enseñar aparecen palabras como: dziewczynę, przyjaciółkę, partnerkę, chłopaka, przyjaciela, partnera. Todas ellas corresponden a formas del ACUSATIVO singular de los siguientes sustantivos: dziewczyna chica/novia, przyjaciółka amiga, partnerka pareja (femenino), chłopak chico/novio, przyjaciel amigo, partner pareja (masculino). El ACUSATIVO es la forma que habitualmente adopta el COMPLEMENTO, así como otros elementos de la oración. Los sustantivos cuyo nominativo termina en a adoptan en acusativo la terminación ę. Los sustantivos masculinos que terminan en consonante incorporan en acusativo una a al final, siempre que el sustantivo en cuestión designe a una persona o un animal. Decimos por tanto: To jest moja dziewczyna. (nominativo) Es mi novia/chica., pero: Mam dziewczynę. (acusativo) Tengo una novia/chica., To jest mój chłopak. (nominativo) Es mi novio/chico., pero Mam chłopaka. (acusativo) Tengo un novio/chico. Si crees que la relación va en serio, puedes preguntar: Czy masz narzeczoną? - Estás prometido?, Czy Ewa ma narzeczonego? - Está Ewa prometida?. Narzeczoną, narzeczonego son formas del acusativo de narzeczona - prometida, narzeczony - prometido. Puesto que ambas palabras son adjetivos, adoptan en acusativo terminaciones diferentes: -ą para el femenino y -ego para el masculino y el neutro. Decimos por tanto: To jest moja narzeczona. (nominativo) Es mi prometida., y Mam narzeczoną. (acusativo) Estoy prometido. (literalmente: Tengo una prometida)., To jest mój narzeczony. (nominativo) Es mi prometido, así como: Mam narzeczonego. (acusativo) Estoy prometida. (literalmente: Tengo un prometido). 21. 1
Escucha y repite. Czy masz dziewczynę? Czy Adam ma przyjaciółkę? Czy ma pan partnerkę? Czy masz chłopaka? Czy Ewa ma przyjaciela? Czy ma pani partnera? Czy masz narzeczoną? Czy Ewa ma narzeczonego? Tienes novia? Tiene Adam una amiga? Tiene (usted) pareja? (femenino) Tienes novio? Tiene Ewa un amigo? Tiene (usted) pareja? (masculino) Estás prometido? Está Ewa prometida? B. CÓMO RESPONDER LAS PREGUNTAS POR LA MEDIA NARANJA. En este caso podemos responder muy brevemente, brevemente o más extensamente: Tak. Sí., Tak, mam. Sí, tengo., Tak, mam dziewczynę. Sí, tengo novia., Mam dziewczynę. Tengo novia., Mam chłopaka. Tengo novio., Tak, Adam ma przyjaciółkę. Sí, Adam tiene una amiga., Tak, Ewa ma narzeczonego. - Sí, Ewa tiene un amigo. Por supuesto, todas estas respuestas se prestan a ligeras modificaciones: Oczywiście, że mam partnerkę. Por supuesto que tengo pareja., Jasne, że ma. Claro que (la/lo) tiene., Chyba ma. Probablemente (la/lo) tenga., Może ma. Tal vez (la/lo) tenga., Na pewno ma chłopaka. Seguro que tiene novio., Myślę, że ma. Creo que (la/lo) tiene. Observa que es poco frecuente la contestación: Chyba MAM chłopaka/dziewczynę. Probablemente TENGO novio/novia., porque qué sentido tiene? Se te ha olvidado? Resulta poco probable salvo que tengas 90 años. Y en ese caso, cuántos años tendría tu «novia»? Obviamente, hay muchas más variantes posibles de estas respuestas, pero por el momento tendrás que esperar un poco para conocerlas. Escucha y repite. Tak. Tak, mam. Tak, mam dziewczynę. Mam dziewczynę. Mam chłopaka. Tak, Adam ma przyjaciółkę. Tak, Ewa ma narzeczonego. Oczywiście, że mam partnerkę. Jasne, że ma. Chyba ma. Może ma. Sí. Sí, tengo. Sí, tengo novia. Tengo novia. Tengo novio. Sí, Adam tiene una amiga. Sí, Ewa tiene un amigo. Por supuesto que tengo pareja. Claro que (la/lo) tiene. Probablemente (la/lo) tenga. Tal vez (la/lo) tenga. 21. 2
Na pewno ma chłopaka. Myślę, że ma. Seguro que tiene novio. Creo que (la/lo) tiene. En Polonia en lugar de media naranja se dice połówka jabłka - media manzana, lo cual es una suerte, considerando que en nuestro país resulta prácticamente imposible encontrar naranjas, salvo las de importación. Cómo conseguirían los polacos encontrar a nuestra media naranja, si no hay naranjos por ninguna parte? En cambio, abundan las manzanas, el orgullo nacional de Polonia. La palabra jabłko manzana es similar en todas las lenguas eslavas y aparece también en otras lenguas indoeuropeas con la misma raíz etimológica, cuyo significado es «húmedo, jugoso». Será por estas características que la manzana es considerada un afrodisíaco? Adán y Ewa lo habían experimentado al sucumbir a la tentación de la «fruta prohibida». Y ya sabemos cómo terminó aquella historia, aunque Adán por lo menos conservó jabłko Adama la nuez de Adán. (literalmente: la manzana de Adán) Jabłko aparece también en numerosos proverbios, refranes, dichos y expresiones idiomáticas, tales como: Niedaleko pada jabłko od jabłoni. La manzana nunca cae lejos del árbol. De este modo se hace referencia en varias lenguas europeas al hecho de que los hijos heredan inevitablemente los rasgos de sus padres. La variante genuinamente polaca de este refrán es: Jakie jabłko, taka skórka, jaka matka, taka córka. (literalmente: De tal fruto tal cáscara, de tal madre tal hija.), cuyo equivalente español es De tal palo tal astilla. Jabłko en polaco es también sinónimo de salud. Decimos por ejemplo, al igual que en castellano: Zdrowy jak jabłko. Sano como una manzana. o Rumiany jak jabłko. Sonrosado como una manzana. Sin embargo, la manzana no siempre se asocia a cosas buenas, como pudo comprobar la Bella Durmiente Por eso, si un niño polaco se porta muy mal, corre el riesgo de oír de boca de sus padres la siguiente amenaza: Stłukę cię na kwaśne jabłko! (literalmente: Te voy a pegar hasta convertirte en una manzana agria!). Basta con eso para que el niño desobediente ponga los pies en polvorosa, por el temor de ser convertido en algo tan inútil como una manzana agria. Y tras esta ración de crueldad, no nos queda otra que tomarnos un vaso de sidra. O dos. C. DIÁLOGO. A continuación escucharás una conversación sincera entre Adam y su hermana menor, Ewa, que versa sobre sus problemas «de corazón». Znów późno wracasz. Chłopak? Co chłopak? Masz chłopaka? Tak. Ale to (jest) tajemnica. W porządku. Mama też nie wie? Tylko ty wiesz. Jaki on jest? Jest bardzo dobry, inteligentny, ale ma problem. Jest biedny? Nie. Problem jest inny. Jego matka jest rozwiedziona. Nie tylko ona. Tak, ale ona ma tylko Pawła. Paweł jest dla niej wszystkim. A co u ciebie? Wiesz, że mam dziewczynę. Ale chyba mam nie tylko dziewczynę. Myślę, że mam narzeczoną. Ania jest cudowna! Jesteś szczęśliwy. Bardzo. 21. 3
Interpreta el papel de Ewa. Znów późno wracasz. Chłopak? Masz chłopaka? W porządku. Mama też nie wie? Jaki on jest? Jest biedny? Nie tylko ona. Wiesz, że mam dziewczynę. Ale chyba mam nie tylko dziewczynę. Myślę, że mam narzeczoną. Ania jest cudowna! Bardzo. D. EJERCICIO. Contesta las preguntas relacionadas con el diálogo que acabas de escuchar. Ewa jest mężatką, prawda? Czy Adam ma narzeczoną? Kto wie, że Ewa ma chłopaka? Jaki jest chłopak Ewy? Czy jego matka jest wdową? Czy Ewa wie, że Adam ma dziewczynę? Czy Paweł jest biedny? Adam jest szczęśliwy, prawda? Nie. Jest panną. Chyba tak. Tylko Adam. Bardzo dobry, inteligentny. Nie. Jest rozwiedziona. Wie. Nie. Bardzo. E. FONÉTICA. Escucha atentamente. Miłość to radość i smutek, szczęście i rozpacz, świetny nastrój i depresja, wierność i zdrada, zazdrość, złość, nienawiść, ale i bezgraniczne poświęcenie. Chyba lepsze jest życie bez miłości? Prawda, babciu? Nie, moje dziecko. Bez miłości nie ma szczęścia, nie ma pięknej muzyki, cudownej poezji, nie ma prawdziwej sztuki. 21. 4
Ahora escucha y repite. Miłość... to radość... i smutek,... szczęście... i rozpacz,... świetny nastrój... i depresja, wierność... i zdrada,... zazdrość,... złość,... nienawiść... ale i... bezgraniczne... poświęcenie... Chyba... lepsze jest... życie bez miłości?... Prawda,... babciu?... Nie, moje dziecko... Bez miłości... nie ma szczęścia,... nie ma... pięknej muzyki,... cudownej poezji,... nie ma prawdziwej sztuki... 21. 5
Y una vez más, pero ahora repitiendo fragmentos más largos. Miłość to radość... i smutek,... szczęście i rozpacz,... świetny nastrój i depresja,... wierność i zdrada,... zazdrość, złość, nienawiść,... ale i bezgraniczne poświęcenie... Chyba lepsze jest... życie bez miłości?... Prawda, babciu?... Nie, moje dziecko... Bez miłości nie ma szczęścia,... nie ma pięknej muzyki,... cudownej poezji,... nie ma prawdziwej sztuki... En la próxima unidad hablaremos sobre la familia. Hasta pronto! 21. 6