Rozdział I Podstawowe informacje 3
W 2010 r. w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie funkcjonowały: 1. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie 2. Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli w Warszawie 3. Sąd Rejonowy dla Warszawy Żoliborza w Warszawie 4. Sąd Rejonowy dla Warszawy Mokotowa w Warszawie 5. Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia w Warszawie 6. Sąd Rejonowy w Pruszkowie 7. Sąd Rejonowy w Grodzisku Mazowieckim 8. Sąd Rejonowy w Piasecznie Równocześnie w 2010 r. w ramach struktury organizacyjnej Sądu Okręgowego w Warszawie funkcjonowało pięć pionów orzeczniczych: pion cywilny z sześcioma wydziałami I instancyjnymi tj. I, II, III, IV oraz XXIV i XXV, dwoma wydziałami odwoławczymi tj. V i VI Odwoławczym oraz VII Wydziałem Cywilno-Rejestrowym, pion karny z dwoma wydziałami I - instancyjnymi tj. wydziałem VIII i XVIII, dwoma wydziałami II - instancyjnymi tj. wydziałem IX i X Odwoławczym oraz z XI Wydziałem Penitencjarnym i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych, pion pracy, w którym do dnia 31 marca 2010r. funkcjonowały dwa wydziały: dla spraw w pierwszej instancji - Wydział XXI, zaś dla spraw odwoławczych - Wydział XII. Od dnia 1 kwietnia 2010r. Wydział XXI Pracy rozpoznaje sprawy zarówno w pierwszej, jak i w drugiej instancji, pion ubezpieczeń społecznych z wydziałami XIII i XIV, pion gospodarczy z dwoma wydziałami I instancyjnymi gospodarczymi procesowymi, tj. z XVI i XX oraz w ramach tego pionu: XVII Wydział Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 4
XXII Wydział Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych, jak też XXIII Wydział Gospodarczy Odwoławczy. Na 31 grudnia 2010r. w całym okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie orzekało 688 sędziów (limit przydzielonych etatów 750) oraz 216 referendarzy sądowych (limit etatów 231). Obsadzonych było ponadto 207,2 etatu asystentów sędziego (na 278 etatów przydzielonych). Nie obsadzony był żaden z etatów aplikantów sądowych (na 13 etatów przydzielonych). Równocześnie na 31 grudnia 2010 r. w okręgu pozostawały 62 nie obsadzone etaty orzecznicze. Etaty te częściowo przeznaczone są dla osób oczekujących na powołanie na stanowisko sędziowskie, stosownie do obwieszczonych w Monitorze Polskim wolnych stanowisk sędziowskich, jak również dla osób powracających z urlopów wychowawczych oraz ewentualnie na przeniesienia sędziów z innych okręgów. W okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie w dalszym ciągu obserwowana jest duża rotacja kadry. W 2010 r. widoczna była zmiana na stanowiskach przewodniczących wydziałów, zwłaszcza w Sądach Rejonowych, co spowodowane było delegowaniem doświadczonych sędziów do orzekania w Sądzie Okręgowym. Na 31 grudnia 2010r. orzekało na delegacjach stałych 15 sędziów sądów rejonowych. Obsada kadrowa w jednostkach podległych Prezesowi Sądu Okręgowego w Warszawie nadal jest niewystarczająca w stosunku do potrzeb, zarówno w zakresie etatów orzeczniczych, jak i etatów urzędniczych. Na koniec 2010 r. obsadzone były 1.994 etaty urzędników sądowych (przydzielonych było 2021,80 etatów). Liczba obsadzonych etatów pracowników nie będących urzędnikami sądowymi wyniosła 241 (etatów przydzielonych 246) i była identyczna, jak w 2000 roku. Przelicznik urzędników w stosunku do jednego sędziego orzekającego w okręgu wyniósł 2, 69. 5
Podkreślenia wymaga fakt nie obsadzenia 70,8 etatu z przydzielonych etatów asystenta sędziego, co waży na wskaźniku efektywności pracy sędziów i wpływa negatywnie na proces likwidacji z zaległości. Nie obsadzonych pozostawało 15 etatów referendarzy sądowych, co do których to etatów prowadzony był proces naboru. Prezes Sądu Okręgowego w Warszawie stale podejmował działania zmierzające do pozyskania kadry orzekającej oraz urzędniczej i pomocniczej na wakujące etaty w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania jednostek organizacyjnych w okręgu. W 2010 r. Kolegium Sądu Okręgowego w Warszawie obradowało 57 razy, a przedmiotem porządku obrad było 600 spraw i wniosków. Kolegium zapoznało się również w sumie z 261 analizami orzecznictwa (89 pełnych analiz, 12 analiz uzupełniających oraz 160 analiz cząstkowych), z czego: 200 analiz dotyczyło: asystentów sędziego, referendarzy, prokuratorów, notariuszy, adwokatów i radców prawnych kandydujących na stanowisko sędziego sądu rejonowego oraz 61 analiz sędziów sądów rejonowych kandydujących na stanowisko sędziego sądu okręgowego, sporządzonych przez sędziów wizytatorów oraz innych wyznaczonych sędziów. Kolegium wyrażało swoje opinie o kandydatach i przedstawiało je Zgromadzeniu Przedstawicieli Sędziów. Zgromadzenia Przedstawicieli w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie odbyły się 6 razy. Sędziowie wizytatorzy oraz inspektorzy ds. biurowości XIX Wydziału Wizytacyjnego przeprowadzili łącznie 107 wizytacji i lustracji w jednostkach Sądu Okręgowego w Warszawie oraz podległych sądach rejonowych. Sędziowie wizytatorzy opracowali 72 analizy orzecznictwa i pracy sędziów, referendarzy i asystentów ubiegających się o stanowisko sędziego sądu okręgowego lub rejonowego. 6
W ciągu całego 2010 r. do Sądu Okręgowego w Warszawie oraz wszystkich podległych sądów rejonowych łącznie statystycznie wpłynęły 915.373 sprawy (w 2009 roku 843.341 spraw), odnotowano tym samym wzrost wpływu o 72.032 sprawy, przy czym wzrost wpływu odnotowano w: wydziałach cywilnych (o 56.957 spraw), karnych (o 56. 592 sprawy), pracy i ubezpieczeń społecznych (o 10.968 spraw), gospodarczych (o 10.241 spraw), oraz rodzinnych i nieletnich (wzrost o 1.860 spraw). Rok 2010 charakteryzował się spadkiem poziomu wpływu w porównaniu do roku poprzedniego w wydziałach ksiąg wieczystych o 18.094 spraw. W analizowanym okresie w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie zostało załatwionych 916.825 spraw (w 2009 r. 852.739 spraw), co dało wzrost liczby spraw załatwionych o 64.086 spraw, tj. o 6,98% i świadczy o wzroście efektywności pracy sędziów przy zwiększonym poziomie wpływu spraw. Skutkowało to zmniejszeniem poziomu pozostałości w porównaniu z rokiem ubiegłym. Na koniec 2010 r. do rozpoznania na okres następny pozostały 166.982 sprawy, a zatem o 1.452 mniej od pozostałości odnotowanej na koniec 2009 r. We wszystkich kategoriach spraw do Sądu Okręgowego w Warszawie łącznie wpłynęło (w ujęciu statystycznym) 75.947 spraw, a zatem więcej o 10.184 sprawy, niż w roku 2009, za który odnotowano wpływ 65.763 sprawy. Załatwiono w 2010 r. 63.549 spraw, co w porównaniu z rokiem ubiegłym jest wynikiem lepszym, kiedy to załatwiono 59.906 sprawa zatem o 3.643 sprawy mniej. Mimo zwiększonego poziomu załatwialności stan spraw pozostałych do rozpoznania na okres następny w Sądzie Okręgowym w Warszawie na koniec 2010 r. wyniósł 39.463 i był wyższy niż w roku 2009 o 12.398 spraw, co należy wiązać ze znacznym wzrostem poziomu wpływu za 2010 r. 7
Niestety, w roku objętym niniejszym sprawozdaniem odnotowano wzrost poziomu spraw tzw. starych w Wydziałach Sądu Okręgowego w porównaniu z rokiem 2008 i 2009. Pozytywnym zjawiskiem jest jednak to, że w porównaniu z rokiem ubiegłym zmniejszyła się ilość spraw starych w przedziale 3 do 5 lat, bo z poziomu 1.881 do 1.276 spraw. Wzrosła jednak ilość spraw z zawisłością powyżej 8 lat - z 390 do 436 spraw. W 2010 r. do sądów rejonowych w okręgu wpłynęło łącznie (statystycznie) we wszystkich kategoriach 839.426 spraw (w 2009 r. 777.578 spraw), co świadczy o wzroście wpływu o 61.848 spraw. W tym okresie zakończonych zostało 853.276 spraw, a w poprzednim roku 792.833 sprawy, a zatem o 60.443 sprawy więcej. Tym samym wpływ został opanowany i zmniejszył pozostałość o 13.850 spraw, bo z poziomu 141.396 na koniec roku 2009 do poziomu 127.519 spraw. Sędziowie orzekający w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie w 2010 r. sporządzili 35.461 uzasadnień do orzeczeń, z czego 27.842 uzasadnienia w terminie ustawowym. Reasumując, rok 2010 charakteryzował się wzrostem wpływu spraw, zarówno do Sądu Okręgowego w Warszawie, jak i do sądów rejonowych okręgu, a poziom załatwień był wyższy, niż w roku ubiegłym. Jakkolwiek zatem do referatów sędziów trafiło więcej spraw, byli oni w stanie, mimo kolejnego obciążenia zwiększyć liczbę spraw załatwionych. Pozwoliło to na utrzymanie tendencji spadkowej (trwającej od 2008 r.) w zakresie poziomu spraw pozostałych do rozpoznania na okres następny. Wyniki uzyskane w Sądzie Okręgowym oraz w poszczególnych sądach rejonowych od czasu reorganizacji sądów warszawskich dokonanej w 2005 r. pozwalają na postawienie następujących wniosków: 8
Po roku 2005 wpływ spraw do Sądu Okręgowego w latach 2006-2008 miał tendencję zniżkową podczas, gdy rok 2009 i 2010 charakteryzował się znacznym wzrostem wpływu spraw i to wyższym, niż w roku 2006. W latach 2006 2008 poziom załatwialności przewyższał poziom wpływu, co miało przełożenie na sukcesywne zmniejszanie stanu spraw pozostałych do rozpoznania na okres następny. Znaczny wzrost wpływu w 2010 r. sprawił, że wpływ nie został opanowany, a jednocześnie znacznie wzrosła pozostałość. Sądy rejonowe w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie po roku 2005 odnotowują wyższy wpływ spraw z roku na rok. Rośnie też poziom załatwień, co skutkuje sukcesywnym zmniejszaniem się zaległości. W 2010 r., w porównaniu z rokiem ubiegłym, do Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie wpłynęły o 42 skargi mniej (w 2009 r. 268, a w 2010r. 226), co stanowiło zmniejszenie o 15,6 % i wiązało się ze spadkiem wpływu skarg w pionie cywilnym, egzekucyjnym, rodzinnym, pracy, ubezpieczeń społecznych i gospodarczym. W sądach rejonowych w okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie w 2010 r. ogółem wpłynęło 246 skarg, a w 2009r. 262 skargi czyli wpływ uległ zmniejszeniu o 16 skarg, co stanowi spadek o 6,1 %. Niniejsze sprawozdanie z działalności okręgu Sądu Okręgowego w Warszawie w 2010 r. zostało sporządzone w oparciu o zalecenia Prezesa Sądu Okręgowego na podstawie materiałów opracowanych przez: 1. Wiceprezesów Sądu Okręgowego, 2. Sędziów wizytatorów Sądu Okręgowego odpowiednio w pionach: Wydziały Cywilne Sądu Okręgowego Edyta Mroczek, Wydziały Karne Sądu Okręgowego Małgorzata Leniarska, Wydziały Pracy Sądu Okręgowego Małgorzata Kornaszewska- Kostaniak, 9
Wydziały Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego Magdalena Gulbinowicz, Wydziały Gospodarcze Sądu Okręgowego Maria Więckowska Rzepka, Wydziały Cywilne Sądów Rejonowych Grzegorz Tyliński, Wydziały Karne Sądów Rejonowych Jolanta Marek-Trocha, Wydziały Rodzinne oraz Wydział Rodzinny Odwoławczy Sądu Okręgowego Dorota Trautman, Wydziały Pracy Sądów Rejonowych i Ubezpieczeń Społecznych Sądów Rejonowych: sprawy z zakresu prawa pracy Małgorzata Kornaszewska Kostaniak, sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych Magdalena Gulbinowicz, Wydziały Gospodarcze Sądu Rejonowego Agnieszka Owczarewicz, Wydziały Wieczystoksięgowe Małgorzata Kluziak, 3. Kierownika Sekcji do spraw szkolenia Annę Szymacha Zwolińską, 4. Dyrektora Sądu Okręgowego Dorotę Ludwiniak, 5. Kierownika Oddziału Kadr. Przygotowanie sprawozdania koordynowała i nadzorowała Wiceprezes Sądu Okręgowego w Warszawie SSO Małgorzata Kosicka. 10