Spotania z mieszkańcami podsumowanie i wnioski Spotkania informacyjne dla mieszkańców odbyły się w terminie 4 listopada 2 grudnia 2005. Dotyczyły one Pilotażowego Programu Leader+, projektu realizowanego na obszarach wiejskich Powiatu Tczewskiego oraz partnerstwa Wstęga Kociewia. Kluczowym elementem każdego spotkania była dyskusja, podczas której poruszano problemy występujące w danych społecznościach, a także pomysły, które można zrealizować w ramach Leader a. Odbyło się 27 spotkań w gminach: Tczew, Subkowy, Pelplin, Gniew i Morzeszczyn. W spotkaniach uczestniczyło 579 osób. W pierwszej części przedstawiono problemy, w drugiej pomysły mieszkańców. Miejscowości są uszeregowane alfabetycznie. Problemy Brzuśce (Gm. Subkowy) Brak zorganizowanego czasu wolnego dla dzieci i młodzieży. We wsi brakuje sensownego miejsca spotkań istnieje wprawdzie świetlica wiejska, jednak jest to małe pomieszczenie z minimalnym wyposażeniem i bez ogrzewania. Brak dodatkowych zajęć edukacyjnych i zajęć pozaszkolnych. Zaproponowano zorganizowanie kółek zainteresowań dla młodziezy, a także dla osób starszych. Dzierżążno (Gm. Morzeszczyn) Nie zasygnalizowano problemów. Gniszewo (Gm. Tczew) Brak dojazdu dzieci do szkoły niektóre z nich chodzą kilka kilometrów pieszo na zajęcia. Gogolewo (Gm. Gniew) Brak dostępu do Internetu, a także brak możliwości skorzystania z Internetu kablowego np. neostrady, ze względu na jakość łączy. 1
Gorzędziej (Gm. Subkowy) Problemem i zarazem propozycją młodzieży było zaniedbane boisko do gry w piłkę nożną oraz brak środków na zatrudnienie trenera. Trudny dojazd do wsi. Drogi dojazdowe znajdują się w złym stanie. Gręblin (Gm. Pelplin) Wieś Gręblin i najbliższe okolice to miejscowości typowo rolnicze. Mieszkańcy oczekują na remont świetlicy w ramach Programu Odnowa Wsi wniosek znajduje się na liście rezerwowej. Obecnie świetlica posiada ubogie wyposażenie, brak sanitariatów, nie posiada także ogrzewania. Mieszkańcy duże nadzieje wiążą z remontem. W świetlicy chcieliby organizować spotkania integracyjne. Brakuje też środków na zatrudnienie opiekuna świetlicy, osobę, która mogłaby organizować zajęcie dla dzieci i młodzieży. Jaźwiska (Gm. Gniew) Brak dostępu do Internetu, a także do sprzętu komputerowego mała ilość mieszkańców posiada komputer w domu. Kolonia Ostrowicka (Gm. Gniew) Brak miejsc pracy dla mieszkańców okolicy. Zaproponowano, by stworzyć korzystne warunki, które by przyciągały inwestorów. Ciekawym pytaniem zadanym przez jednego z uczestników było :czy projekt nie jest polityczny, mający na celu uspokojenie nastroju wyborców po wyborach i mydlenie oczu, że niby cos się dzieje. We wsi Kolonia Ostrowiecka istnieje świetlica wiejska, która jednak nie posiada ogrzewania i w okresie zimowym bardzo trudno z niej skorzystać. Mieszkańcy od dłuższego czasu starają się o fundusze na remont obiektu, jednak jeszcze się tego nie udało osiągnąć. W spotkaniu uczestniczyła grupa nauczycieli. Zgłosili oni między innymi problem organizacji dodatkowych zajęć w szkołach. W okolicy znajdują się 2 szkoły, które dysponują salami gimnastycznymi, jednak nie ma środków finansowych na opłacenie opiekunów zajęć pozalekcyjnych. Z podobnymi problemami boryka się klub sportowy, który we wsi istnieje, lecz jego działalność jest niewielka zważywszy na potrzeby mieszkańców. Kulice (Gm. Pelplin) Problem braku zorganizowanego czasu wolnego dla młodzieży, ale także starszych. 2
Lignowy Szlacheckie (Gm. Pelplin) Palącym problemem miejscowej społeczności jest brak ogrzewania w świetlicy wiejskiej, co uniemożliwia wg. uczestników wszelkie działania. Mieszkańcy chcieliby też, aby ze środków Programu wybudować im wjazdy do prywatnych posesji oraz stworzyć oświetlenie we wsi, które jest obecnie w niewielu miejscach. Wieś Lignowy Szlacheckie to kolejna miejscowość, w której mieszkańcy pozytywnie nastawieni są wyłącznie do działań inwestycyjnych bez zaangażowania społecznego i z roszczeniowym podejściem. Podejście to wyraźnie przełożyło się na negatywny stosunek do prowadzących spotkanie. Realizacje projektu i zaangażowanie w jego działania upatrywano wyłącznie w kontekście korzyści politycznych i finansowych. Mieszkańcy zaproponowali, żeby środki, o które Lokalna Grupa Działania będzie się starać w II Schemacie PP Leader+ podzielić równo między wszystkie wsie ze wstępnych wyliczeń wyszło im po ok. 5 tysięcy złotych na 1 miejscowość. Lipia Góra (Gm. Morzeszczyn) Brak komunikacji publicznej dojazd do Lipiej Góry jest bardzo trudny: jest oddalona od ważnych szlaków komunikacyjnych, drogi są w bardzo złym stanie. Również infrastruktura teleinformatyczna jest na bardzo niskim poziomie. Co prawda część mieszkańców posiada komputery, lecz nie ma możliwości technicznych aby doprowadzić tu szerokopasmowy Internet kablowy. Jedyną techniczną możliwością są łącza radiowe, jednak jest to bardzo duży koszt. Lubiszewo (Gm. Tczew) Brak jest zorganizowanych przejawów takiej działalności w formie organizacji (np. jako Koło Gospodyń Wiejskich, stowarzyszenie itp.) Brak zorganizowanego czasu wolnego dla nastoletniej młodzieży oraz brak aktywności z jej strony, roszczeniową postawę. Nieuregulowane jezioro, brak zapory (czy tez jej remontu), co nie pozwala na zorganizowanie kąpieliska. Łukocin (Gm. Tczew) Nie zasygnalizowano problemów. Mała Słońca (Gm. Subkowy) Dużym problemem, który mają mieszkańcy wsi jest bardzo zła komunikacja istniejące drogi są w bardzo złym stanie. Międzyłęż (Gm. Pelplin) Zła komunikacja publiczna (brak linii autobusowej). 3
Drogi są w bardzo złym stanie wszystko to utrudnia dojazd do większych miejscowości i rozwój wsi. Mieszkańcy zwrócili uwagę na konflikty zarówno pomiędzy pobliskimi wsiami, jak i konflikty wewnętrzne w samej miejscowości. Miłobądz (Gm. Tczew) Brak zieleni w najbliższym otoczeniu, brak placu zabaw dla dzieci, brak miejsc, gdzie można wyjść na spacer. Istnieje też zapotrzebowanie na zorganizowana opiekę nad dziećmi, której w chwili obecnej we wsi nie ma. Morzeszczyn (Gm. Morzeszczyn) Brak organizacji wolnego czasu dla młodzieży. Brak opiekuna dla drużyny piłki nożnej, brak miejsca spotkań (przytoczono przykład, że obecnie takim miejscem jest przystanek PKS). Nowa Cerkiew (Gm. Morzeszczyn) Nie zasygnalizowano problemów) Opalenie (Gm. Gniew) Niewykorzystywany potencjał młodzieży, która mogłaby włączyć się w wyżej wymienione działania. Problem Kociewia jako regionu, który jest mało znany w kraju, a w samym regionie zanikają tradycje, mimo silnego poczucia tożsamości. Radostowo (Gm. Subkowy) Świetlica z bardzo złym stanie (z minimalnym wyposażeniem i bez ogrzewania). Jednak w 2006 roku wybudowany zostanie nowy obiekt. Obecnie w świetlicy odbywają się zajęcia dla dzieci tylko 2 razy w tygodniu. W pozostałym czasie jest ona zamknięta ze względu na brak opiekuna (brak środków na opłacenie opiekuna) oraz zły stan (m.in. brak ogrzewania). Brak dostępnego miejsca spotkań dla różnych grup. Pewne nadzieje rokuje nowa świetlica, która powstanie, jednak w dalszym ciągu pozostaje problem zatrudnienia opiekuna. Stworzenie placu zabaw dla dzieci obecnie brak jest miejsca, w którym mogłyby one bezpiecznie się bawić. Rajkowy (Gm. Pelplin) Wśród problemów pojawiały się głównie sprawy inwestycyjne: - oświetlenie chodnika oraz drogi do wsi 4
- kanalizacja - melioracje pól - budowa chodników. Brak środków finansowych dla Ochotniczej Straży Pożarnej na: - mundury - piłę motorową - drabiny. Rakowiec (Gm. Gniew) Problem niewykorzystania sal gimnastycznych. Spowodowany on jest brakiem środków na opłacenie opiekuna, czy tez trenera, ale i trudnością dojazdu dzieci na dodatkowe zajęcia. Zorganizowanie dodatkowych zajęć sportowych, treningów, sportu masowego ma przyczynić się do poprawy stanu zdrowia społeczeństwa i propagowaniu zdrowego trybu życia. Z inwestycyjnych projektów podkreśla się potrzebę stworzenia zaplecza kuchennego w świetlicy wiejskiej oraz stworzenie placu zabaw dla dzieci. Rudno (Gm. Pelplin) Problem biedy oraz braku miejsc pracy. Problemem mieszkańców jest też kwestia bezpieczeństwa drogowego. Przez wieś przebiega droga krajowa nr 1 (Czarlin Gniew) i na zakręcie i skrzyżowaniu w środku miejscowości bardzo często powodowane są wypadki drogowe. Stwarza to duże zagrożenie dla mieszkańców. Rzeżęcin (Gm. Morzeszczyn) Nie zasygnalizowano problemów. Subkowy (Gm. Subkowy) Nie zasygnalizowano problemów. Swarożyn (Gm. Tczew) Nie zasygnalizowano problemów. Wielkie Walichnowy (Gm. Gniew) Brak wykorzystania unikalnych zasobów lokalnych i brak zwrócenia turystów na region ujęty został przez mieszkańców jako jeden z największych problemów. 5
Pomysły Brzuśce (Gm. Subkowy) Jako pomysł do zrealizowania na całym terenie objętym projektem w ramach LEADERa+ zaproponowano stworzenie sieci przyjaznych miejsc spotkań. Ciekawym pomysłem było wyrzucenie z projektu gmin miejsko-wiejskich i zainwestowanie całości środków w gminy typowo wiejskie. Dzierżążno (Gm. Morzeszczyn) Zdaniem mieszkańców wieś Dzierżążno ma ciekawe położenie pomiędzy Gniewem, Morzeszczynem. We wsi znajduje się zabytkowy, gotycki kościół jeden z najcenniejszych zabytków gminy. W najbliższej okolicy znajduje się największy w powiecie kompleks leśny, wraz z 4 rezerwatami przyrody. Pomysły uczestników spotkania na rozwój regionu: - Wykorzystać istniejące trasy wycieczkowe, turystyczne, rowerowe w celu promocji regionu, turystyki i zdrowego trybu życia - Wykorzystać historię zabytkowych kapliczek - W pobliskiej miejscowości Gąsiorki znajduje się wieża obserwacyjna (folwarczna) oraz stary młyn wodny można to wykorzystać turystycznie - W pobliskim Borkowie znajdują się unikatowe drzewa, a także unikatowe zioła można zorganizować cykl zajęć edukacyjnych na temat leśnych roślin, ziół - Stworzenie nowych szlaków: Szlak edukacji regionalnej, Szlak legendy Kociewia - Sztafeta pokoleń w promocji regionu: młodsi robią stronę graficzną, komputerową, starsi rękodzieło, starsi trasy, młodsi plakaty itp. Rezultatem sztafety będzie integracja międzypokoleniowa, budowanie tożsamości regionalnej, promocja regionu - W strategiach gmin (Gniew, Morzeszczyn) znajdują się pomysły: szlaku turystycznego, kolei drezynowej. Gniszewo (Gm. Tczew) We wsi istnieje aktywna grupa Ochotniczej Straży Pożarnej oraz gimnazjum bardzo zaangażowane w działania pozaszkolne (np. Międzynarodowy Plener Rzeźbiarski i Malarski, wiele imprez dla młodzieży i dorosłych). Wokół szkoły znajduje się piękny park mieszkańcy rozwój miejscowości upatrują w rozwoju działań przy gimnazjum. Zaproponowano, by w ramach Programu Leader+ uporządkować teren parku wokół szkoły, opisać okazy drzew, które się w nim znajdują, a także wyżwirować alejki parkowe. Zaproponowano także stworzenie szlaku rowerowego pomiędzy Gniszewem, a niedalekimi Jeziorami Rokickimi (kilkukilometrowego), który ożywiłby aktywny wypoczynek rowerowy zarówno pośród mieszkańców Gniszewa, jak i pobliskiego miasta Tczewa, a także zwiększyłby atrakcyjność turystyczną regionu. Spośród zajęć dodatkowych, które można by zorganizować w oparciu o szkołę wymieniono: 6
- kursy tańca - zajęcia gry na instrumentach dla młodzieży Gogolewo (Gm. Gniew) W szkole istnieje sala komputerowa uczestnicy spotkania uznali, że dużym powodzeniem cieszyłoby się udostępnienie pracowni dla mieszkańców, jednak brakuje środków na opłacenie opiekuna. Uczestnicy spotkania uznali, że warto byłoby stworzyć taka ofertę, żeby ożywić miejscowości, np. poprzez poprawę dostępności do świetlicy wiejskiej i do infrastruktury dostępnej w szkole. Uznano także, ze szansa dla rozwoju poszczególnych miejscowości jest znalezienie w każdej z nich (bądź grupie miejscowości) czegoś charakterystycznego, np. zabytków, warunków przyrodniczych, czy wydarzeń historycznych i tworzenie imprez wokół tego (takie imprezy już istnieją, jednak jest ich bardzo mało). W okolicy istnieją też szlaki turystyczne połączenie ich z wyżej wspomnianymi imprezami może stworzyć ciekawa ofertę turystyczną. W pobliskim Szpudrowie istnieje boisko do piłki nożnej oraz piłki siatkowej (zbudowane przy aktywnym udziale mieszkańców). Brak jest środków finansowych na opłacenie instruktorów, organizację rozgrywek, imprez, czy szkoleń. Ciekawym pomysłem było stworzenie na wsiach ogródków kulturalnego picia piwa w wielu miejscowościach nie ma barów, kawiarni, a więc brak jest miejsc, gdzie mogliby się spotykać dorośli mieszkańcy przy alkoholu. Gorzędziej (Gm. Subkowy) Wieś Gorzędziej leży w malowniczym położeniu na skarpie wiślanej. Znajduje się tu Sanktuarium Św. Wojciecha, więc dużą część dyskusji poświęcono na rozwój turystyki. Wieś leży na bursztynowym szlaku, przebiega tez przez nią czarny rowerowy Szlak Doliny Dolnej Wisły, znajduje się tu także izba pamięci, spośród organizowanych imprez niewątpliwie na tle powiatu wyróżniają się coroczne Sobótki w Gorzędzieju. We wsi znajduje się piękny park jednym z pomysłów było wykorzystanie go na drogę krzyżową. Inna z propozycji było stworzenie kąpieliska strzeżonego na łasze na Wiśle. Gręblin (Gm. Pelplin) Jednym z pomysłów jest promocja aktywnego trybu życia. Potrzebą mieszkańców jest też zorganizowanie wypoczynku letniego dla dzieci i młodzieży. Uczestnicy duże szanse na rozwój upatrują w wykorzystania walorów Niziny Walichnowskiej w celach turystycznych. Znajduje się tu ciekawy krajobraz, a także wiele niepowtarzalnych zabytków pomennonickich. W samej miejscowości znajduje się bardzo charakterystyczne drzewo, które może być wizytówką wsi. Pojawił się też pomysł sadzenia drzewek i krzewów, jako działanie edukacyjne oraz ekologiczne. Zadrzewienie wpłynie tez na uatrakcyjnienie wyglądu miejscowości. 7
Ciekawą ideą jest by podejmować wspólne działania, budować wspólne projekty przez kilka sąsiadujących wsi. Jaźwiska (Gm. Gniew) Zaproponowano, by w ramach Programu Leader otworzyć sieć wiejskich bibliotek w obecnych czasach coraz mniej ludzi sięga do książek, skupiając się raczej na pasywnym spędzaniu czasu wolnego, np. przed telewizorem. Inna propozycją było zorganizowanie kursów językowych dla osób poszukujących pracy, znajomość (choćby podstawowa) języka obcego daje takim osobom dodatkowe kwalifikacje. Zgłoszono także pomysł otwarcia świetlicy terapeutycznej. Wsie Jaźwiska i Tymawa leżą w malowniczej Dolinie Dolnej Wisły, posiadają też wiele ciekawych zabytków, a w pobliżu znajdują się 4 rezerwaty przyrody (jedyne na terenie działania Partnerstwa). W gminie tworzy się właśnie nowy szlak turystyczny na trasie Wielkie Walichnowy Nowe, przechodzący przez najbliższe okolice. Na spotkaniu padł pomysł, by zorganizować cykl imprez charakterystycznych dla danych miejscowości (np. w nawiązaniu do zabytków, przyrody, tradycji, czy wydarzenia historycznego). W pobliskiej miejscowości Rzym odbywają się, co roku charakterystyczne nabożeństwa majowe przy krzyżu. Zaproponowano tez, by poczynić starania o wpisanie miejscowości Tymawa do europejskiego Szlaku Cysterskiego (obecnie z terenu Powiatu Tczewskiego do szlaku jest wpisane Miasto Pelplin). Kolonia Ostrowicka (Gm. Gniew) Wieś Kolonia Ostrowiecka leży przy drodze krajowej nr 22, na trasie Tczew Nowe, więc jest dobrze skomunikowana, mimo, że nie posiada kolei. W pobliżu Kolonii Ostrowieckiej znajdują się 2 niewielkie jeziora. Podczas spotkania zaproponowano też stworzenie kąpieliska strzeżonego wraz z dodatkowymi atrakcjami, takimi jak nauka pływania. Kąpielisko byłoby niewątpliwą atrakcją zarówno dla mieszkańców okolicznych miejscowości, jak i dla turystów (W niedalekim Rakowcu znajduje się kąpielisko strzeżone, jednak dostęp do niego jest ograniczony z powodu odległości). Jednym z ciekawych pomysłów na rozwój turystyki oraz wiedzy mieszkańców (w tym głównie młodzieży) jest wykorzystanie pobliskiej miejscowości Półwiś, która w opinii mieszkańców jest prawie skansenem znajduje się tam wiele starych chat, a dodatkowym atutem jest piękny teren. Kulice (Gm. Pelplin) Mieszkańcy zwracają uwagę na korzystne położenie miejscowości, która z obu stron otoczona jest lasami, w pobliżu przebiega rzeka Wierzyca. W okolicy istnieją ścieżki rowerowe. Wieś jest też dobrze skomunikowana, łatwo dotrzeć stąd do dużych miejscowości Tczewa, Stargardu Gdańskiego, czy Trójmiasta. Jednym z pomysłów jest założenie organizacji młodzieżowej, która działałaby wspólnie z aktywna OSP. W miejscowości zorganizowano zawody typu Strong Man mieszkańcy są 8
zainteresowani stworzeniem klubu sportowego, który organizowałby treningi w siłowni. Problemem jednak jest dla nich brak funduszy na tego typu działalność. We wsi istnieje świetlica wiejska, jednak brak jest środków finansowych na jej remont (mieszkańcy ubiegają się o nie w Urzędzie Gminy). Niewyremontowana świetlica uniemożliwia jej szersze wykorzystanie, co jest kolejnym problemem mieszkańców brak dostępności do świetlicy. Lignowy Szlacheckie (Gm. Pelplin) Wieś Lignowy Szlacheckie leży przy drodze krajowej nr 1 (Czarlin Gniew), na której panuje bardzo duży ruch. Jednym z istotnych problemów, które wymienili mieszkańcy podczas spotkania był duży hałas rozwiązaniem tego problemu jest ustawienie ekranów przeciwhałasowych wzdłuż drogi! Kolejnym palącym problemem miejscowej społeczności jest brak ogrzewania w świetlicy wiejskiej, co uniemożliwia wg. uczestników wszelkie działania. Mieszkańcy chcieliby też, aby ze środków Programu wybudować im wjazdy do posesji oraz stworzyć oświetlenie we wsi, które jest obecnie w niewielu miejscach. Lipia Góra (Gm. Morzeszczyn) Uczestnicy spotkania upatrują w Leaderze szansę na rozwój turystyki w naszym powiecie. Między innymi poprzez ożywienie istniejących szlaków turystycznych, z których obecnie korzysta znikoma ilość osób. Wokół dobrze rozpropagowanych szlaków mogłaby powstać infrastruktura turystyczna (np. agroturystyka, pieczenie chleba itp.). Przez Lipią Górę przebiega jeden ze szlaków. Lubiszewo (Gm. Tczew) Niewątpliwie wielkim atutem wsi jest jej położenie: bliska odległość od miasta powiatowego, piękny krajobraz, bliskość Jeziora Lubiszewskiego i lasów swarożyńskich. W pobliżu przebiegają 2 szlaki turystyczne. Podczas spotkania zaproponowano następujące działania: - regulację sprawy jeziora oraz stworzenie kąpieliska, co umożliwi m.in. rozpoczęcie działalności agroturystycznej (pierwsze próby w dziedzinie agroturystyki są właśnie podejmowane) - stworzenie promocji Trójkąta Sanktuariów Lubiszewo Gorzędziej Piaseczno - organizację cyklicznej imprezy Przegląd Pieśni Maryjnej oraz chóru dziecięcego (na przykładzie chóru z Piaseczna) pomysły nawiązujące do Sanktuarium, które odwiedzane jest przez turystów z Polski, rzadko przez najbliższych mieszkańców. Łukocin (Gm. Tczew) Jednym z pomysłów uczestników spotkania było wykorzystanie istniejącej świetlicy dzięki zakupowi sprzętu można by tu zorganizować przyjęcia, potańcówki, kursy tańca. W wsi znajduje się zaniedbany park, który gdyby go uporządkować mógłby stanowić dużą atrakcję zarówno dla turystów, jak i mieszkańców okolicznych miejscowości. 9
Podczas spotkania przedstawiono też pomysł stworzenia zadaszenia ze stołami na plaży nad jeziorem Damaszka. Nad jeziorem znajduje się jedyne kąpielisko w Gminie Tczew, zbudowanie zadaszenia stworzyłoby możliwość organizowania tam imprez plenerowych. W okolicy działa aktywna grupa pszczelarzy (uzyskali oni w ostatnim czasie dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska). Zainteresowaniem tej grupy cieszył się pomysł stworzenia lokalnego produktu Kociewia oraz sieci jego dystrybucji. W miejscowości Łukocin znajduje się stadnina koni, podobna znajduje się też w pobliskiej miejscowości Turze, ciekawym pomysłem było zorganizowanie wspólnie ze szkołami kursów jazdy dla młodzieży. Obecnie bardzo mało miejscowej młodzieży korzysta z tej formy spędzania wolnego czasu ze względu na wysoka ceną zaproponowano dofinansowanie ze środków Leader+. Mała Słońca (Gm. Subkowy) Uczestnicy spotkania uznali, że realizując projekt warto skupić się na edukacji pozaszkolnej (głównie regionalnej kultura regionu, historia, geografia, atrakcje) oraz zorganizowaniu wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, co może być powiązane z edukacją (np. obozy edukacyjne, ekologiczne, historyczne). Jednym z pomysłów było zorganizowanie kursu paralotniarstwa wyszkolone osoby mogłyby w przyszłości stworzyć z tego produkt turystyczny. Promując region powinniśmy pamiętać wielu miejscowych, lokalnych atrakcjach turystycznych, zabytkach, szczególnym krajobrazie itp. Dobrym przykładem jest zabytkowa śluza w pobliskiej miejscowości Rybaki. Mieszkańcy chcieliby utworzyć różnorodną wiekowo grupę (od młodzieży po starszych) osób z różnych środowisk, która byłaby siłą wsi. Międzyłęż (Gm. Pelplin) Mieszkańcy chcieliby się skupić na remoncie i rozbudowie świetlicy, wśród młodzieży natomiast dominuje problem braku dużego boiska do gry w piłkę nożna. Pewnym zainteresowaniem cieszył się pomysł stworzenia produktu regionalnego. W okolicy wytwarza się m.in. charakterystyczny miód rzepakowy. Jest on sprzedawany aż we Władysławowie, co podraża koszty produkcji. Miód został wyróżniony przez Unię Europejską, co potwierdza jego wysoka jakość. Miłobądz (Gm. Tczew) Zaproponowano takie formy dodatkowych zajęć dla dzieci jak: - półkolonie, - doświadczenia przyrodnicze, - zajęcia sportowe. Dyskutowano też nad tematem, który łączy cały teren objęty działaniami Wstęgi Kociewia. Uczestnicy doszli do wniosku, że elementy łączące to: Koła Gospodyń Wiejskich, Ochotnicze Straże Pożarne, świetlice wiejskie, a także szkoły i wokół tego należy budować rozwój regionu. Kolejny pomysł to edukacja lokalnych zasobów : - krajobrazowych, np. ścieżki dydaktyczne, 10
- regionalne zabytki gotyckie, - zabytki hydrotechniki, - gwara kociewska w szkołach (w kilku miejscach są prowadzone podobne zajęcia, jednak jest to zjawisko sporadyczne). Ciekawym pomysłem uczestników spotkania jest utworzenie sieci gospodarstw rolnych edukacyjnych, w których dzieci mogłyby zapoznać się z codzienną pracą rolnika. Morzeszczyn (Gm. Morzeszczyn) Wśród elementów, które łączą cały teren działania LGD wymieniono walory krajobrazowe, kościoły gotyckie znajdujące się na tym terenie, ale też i tematy na których można się skupić, jak np. edukacja regionalna. Ciekawym pomysłem było, by w strategii skupić się na dziedzictwie kulturowym powiatu, poszczególnych gmin, czy wręcz miejscowości. Odnaleźć i udokumentować ślady przeszłości np. poprzez fotografię. Ważnym elementem historii naszego regionu jest zakon cystersów, który pozakładał na Kociewiu Tczewskim wiele miejscowości. Jednym z najważniejszych zabytków jest pocysterska katedra w Pelplinie, którą odwiedził Jan Paweł II w 1999 roku. Innym pomysłem, jest edukacja dla dzieci i młodzieży z miast, ale również ze wsi i skupienie się na tradycji, na życiu na wsi, np. pokazanie jak się piecze chleb, robi masło itp. Zaproponowano tez stworzenie edukacyjnego programu ekologicznego, którego efektem miękkim byłby wzrost świadomości ekologicznej młodzieży, zagospodarowano by brzegi Jonki (rzeki przepływającej przez Miejscowość), zasadzono by nowe drzewka i krzewy. Nowa Cerkiew (Gm. Morzeszczyn) W Nowej Cerkwi prężnie działa Ochotnicza Straż Pożarna pod kątem potrzeb tej grupy określono brak profesjonalnych szkoleń z ratownictwa. Zaproponowano, by wykorzystać istniejąca infrastrukturę dla rozwoju miejscowej społeczności: - W miejscowej szkole podstawowej istnieje nowa pracownia komputerowa, w której znajduje się 13 stanowisk komputerowych. Uczestnicy spotkania zaproponowali, aby wykorzystać np. poprzez naukę podstaw obsługi komputera dla kobiet wiejskich. - Zaproponowano też, żeby wykorzystać istniejąca salę gimnastyczną i zorganizować w niej zajęcia sportowe - Można tez wykorzystać istniejąca szkołę oraz kadrę nauczycielską do zorganizowania zajęć pozalekcyjnych. Kolejnym z pomysłów było zbudowanie wokół zabytkowego kościoła atrakcji turystycznych, a także odtworzenie tradycji regionalnych, np. zakup strojów kociewskich. Opalenie (Gm. Gniew) Dużym zainteresowaniem cieszył się na spotkaniu pomysł rozwinięcia idei produktu lokalnego. W Opaleniu produkowane są Powidła Opalińskie produkt lokalny. Jednak potencjał twórców jest bardzo duży, np. wikliniarstwo, szydełkowanie, roboty ręczne. Powstała idea stworzenie kilku zespołów, które zajmowałyby się produktami lokalnymi, jak np.: 11
- rękodzieło - wiklina - gastronomia. Zespoły te uczestniczyłyby w serii szkoleń, warsztatów i wyjazdów studyjnych, by w jak największym zakresie pozyskać wiedzę, umiejętności dotyczące tworzenia takich produktów. Leader+ powinien stworzyć warunki do rozwoju małej przedsiębiorczości (np. poprzez promocję regionu) Duża część przybyłych na spotkanie zainteresowana była rozwojem turystyki w regionie, w tym głównie turystyki aktywnej i agroturystyka. Radostowo (Gm. Subkowy) Mieszkańcy uważają też, że ich przedsięwzięcia są słabo nagłośnione, mimo informowania prasy lokalnej o działaniach, pomysłem na rozwiązanie tego problemu jest stworzenie lokalnej gazety, w której dziennikarzami będą m.in. sami mieszkańcy. Rajkowy (Gm. Pelplin) Jednym z ciekawszych pomysłów było podniesienie estetyki wsi, stworzenie przyjaznego miejsca do spędzania wolnego czasu dla młodzieży oraz organizację wolnego czasu Zgłoszono tez potrzebę i chęć nauki języków obcych. We wsi nie ma placu zabaw dla dzieci. W nawiązaniu do podniesienia estetyki zaproponowano nadanie nazw ulicom. We wsi znajduje się zabytkowy Kościół (z jednym z dwóch ściennych zegarów słonecznych na Kociewiu) oraz zabytkowa droga do niego powinno się wykorzystać ten zasób jako produkt turystyczny. Rakowiec (Gm. Gniew) Uczestniczki spotkania bardzo duże zainteresowanie wykazały produktem lokalnym. We wsi już istnieje domowa cukiernia prowadzona przez rolniczkę. Zaproponowanie zorganizowanie w ramach programu Leader+ kursów np. rękodzieła, pieczenia. Jednym z pomysłów jest tez utworzenie w Wojewódzkim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Gdańsku Izby Produktu Lokalnego, która promowałaby produkty z różnych regionów. Nad pobliskim jeziorem Rakowiec znajduje się jedyne na Kociewiu Tczewskim kąpielisko strzeżone. Jednak godziny, w których jest ono czynne są bardzo krótkie. Mieszkanki uważają, że powinny one zostać wydłużone, dodatkowo atrakcyjność miejsca podniosłaby przystań oraz wypożyczalnia sprzętu pływającego. Z inwestycyjnych projektów podkreśla się potrzebę stworzenia zaplecza kuchennego w świetlicy wiejskiej oraz stworzenie placu zabaw dla dzieci. Rudno (Gm. Pelplin) Nie zgłoszono pomysłów 12
Rzeżęcin (Gm. Morzeszczyn) Pomysły uczestników spotkania: - Produkcja soków jednodniowych soki ekologiczne, bez konserwantów (istnieje coś takiego w Tczewie, jednak są to działania o małym zasięgu). - Ośrodek sportów zimowych w okolicy znajdują się duże wzgórz, jest potencjał ludzki (powstał nawet projekt takiego przedsięwzięcia, jednak nie został on zrealizowany). - Wykorzystanie starej linii kolei wąskotorowej Morzeszczyn Gniew jako atrakcji turystycznej, ale i środka transportu dla mieszkańców. - W pobliżu świetlicy wiejskiej w Rzeżęcinie znajduje się plac wystarczy go zagospodarować, podjąć niewielkie inwestycje (wiata, płot), by można było urządzać w tym miejscu np. biesiady przy ognisku. Warto też stworzyć w tym miejscu plac zabaw dla dzieci. - Promocja zdrowego trybu życia, połączenie sportu z rekreacją, jako jeden z tematów strategii. Zaproponowano organizację zajęć plastycznych i muzycznych dla młodych ludzi. Przedstawiciel Stowarzyszenia Wspierania Dzieci i Młodzieży KLUCZ (organizacja mająca swą siedzibę w Pelplinie) zaproponował organizację zajęć muzycznych z nastawieniem na mieszkańców gmin Pelplin i Morzeszczyn (w pozostałych gminach albo są prowadzone zajęcia, albo młodzież dojeżdża do pobliskiego Tczewa). Subkowy (Gm. Subkowy) Podczas spotkania zaproponowano, by przy Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji zorganizować cykl szkoleń, kursów, uczących rękodzieła, np. przygotowanie do zawodu wikliniarza, artysty ludowego. Zwrócono uwagę na możliwość wykorzystania nabytych umiejętności i stworzenia produktu lokalnego. W miejscowości istniał zespół muzyczny, jednak rozpadł się ze względu na brak środków na opłacenie osoby prowadzącej oraz na instrumenty muzyczne. Zaproponowano, by w ramach Programu Leader+ dofinansować działalność podobnych zespołów. Jednym z pomysłów było też zadbanie o edukację muzyczną dla uzdolnionych dzieci, np. poprzez wyjazdy do filharmonii i na koncerty, ale także poprzez zorganizowanie zajęć pozaszkolnych. Swarożyn (Gm. Tczew) W najbliższej okolicy powstają tereny rekreacyjne. Jednym z pomysłów mieszkańców było uatrakcyjnienie miejscowości o kort tenisowy. Wśród projektów miękkich zaproponowano zorganizowanie kursów m.in. tańca. Zainteresowaniem cieszył się pomysł stworzenia sieci dystrybucji dla produktów lokalnych, jako wsparcie takiego przedsięwzięcia mieszkańcy zaproponowali: - zorganizowanie kursów pieczenia - kursy rękodzieła - szkolenia z zakresu zakładania własnej działalności gospodarczej. 13
Wielkie Walichnowy (Gm. Gniew) Jednym z pomysłów na rozwój wsi i polepszenie życia mieszkańców jest zaangażowanie się w tworzenie produktów lokalnych. Wymieniono m.n. takie zasoby jak jeżyny, czarny bez, wiklina, róża (tradycje). Mieszkańcom zależy na następujących inwestycjach: - świetlicy wiejskiej brak jest zaplecza sanitarnego, ogrzewania i wymagany jest remont obiektu; - przy boisku do piłki nożnej brakuje szatni; W szkole istnieje wyposażona pracownia komputerowa, jednak brak jest środków na zorganizowanie zajęć dla młodzieży i dorosłych. Pomysłem mieszkańców jest organizacja nauki obsługi komputera dla osób w średnim wieku i starszych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006 Działanie 2.7 Pilotażowy Program Leader+ oraz budżetu państwa. 14