1
PLAN PREZENTACJI 2
1. WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA. DEFINICJA 3
1. WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA. DEFINICJA własność intelektualna (ang. intellectual property) - prawa, których przedmiotem są dobra niematerialne chronione prawami podmiotowymi o charakterze bezwzględnym, tj. skutecznymi wobec wszystkich własność intelektualna obejmuje prawa do wszystkich dóbr będących wytworem ludzkiego intelektu, np. prawa do: dzieł literackich, artystycznych i naukowych wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej odkryć naukowych wzorów przemysłowych znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń handlowych ochrony przed nieuczciwą konkurencją wszelkich innych praw dotyczących działalności intelektualnej w dziedzinie przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej (Własność intelektualna. Wybrane zagadnienia praktyczne, K. Szczepanowska-Kozłowska, A. Laskowska, A. Kuźnicka i in., Warszawa 2013) 4
2. OCHRONA PRAWA DO FIRMY PRZEDSIĘBIORCY 5
6
7
3. WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA. ZNAK TOWAROWY. ISTOTA, REJESTRACJA, OCHRONA 8
3.1. WŁASNOŚĆ PRZEMYSŁOWA. DEFINICJA własność przemysłowa - prawa wyłączne, skuteczne wobec wszystkich, które obejmują swoją ochroną takie wytwory ludzkiego umysłu jak: wynalazki wzory użytkowe wzory przemysłowe znaki towarowe i usługowe nazwy handlowe oznaczenia pochodzenia lub nazwy pochodzenia topografie układów scalonych know-how W Polsce wynalazki, wzory użytkowe, wzoru przemysłowe, oznaczenia geograficzne, topografie układów scalonych, znaki towarowe i wynalazki rejestruje Urząd Patentowy. 9
3.2. ZNAK TOWAROWY DEFINICJA 10
11
12
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 lutego 2011 r. IV CSK 393/2010, Lexis.pl nr 2540600) Renomowanym znakiem towarowym jest znak towarowy znany znacznej części odbiorców towarów i usług oznaczonych tym znakiem, mającym dużą siłę przyciągania i wartość reklamową wynikającą z utrwalonego w świadomości odbiorców przekonania o bardzo dobrych cechach towaru nim opatrzonego. 13
3.6. KORZYŚCI Z ZAREJESTROWANIA ZNAKU TOWAROWEGO Uprawnienia właściciela zarejestrowanego znaku towarowego: 1. może używać znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na terytorium Polski/UE, w szczególności: umieszczać znak na towarach lub ich opakowaniach i je oferować oraz wprowadzać do obrotu tak oznaczone towary umieszczać znak na dokumentach związanych z wprowadzeniem towarów do obrotu lub świadczeniem usług posługiwać się znakiem towarowym w celu reklamy zabronić używania przez osoby trzecie w obrocie gospodarczym znaku towarowego identycznego do zarejestrowanego w odniesieniu do identycznych towarów lub usług 2. nie może: zakazać oferowania do sprzedaży lub wprowadzania do obrotu towarów oznaczonych zarejestrowanym znakiem towarowym, jeśli sam uprawniony (lub za jego zgodą) wprowadził te towary do obrotu na terytorium RP zakazać importu oraz innych działań dotyczących towarów oznaczonych zarejestrowanym znakiem towarowym, jeżeli towary te zostały uprzednio wprowadzone do obrotu na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego przez uprawnionego lub za jego zgodą (wyjątek) po wprowadzeniu do obrotu zmieni się lub pogorszy stan tych towarów 14
3.7. KORZYŚCI Z ZAREJESTROWANIA ZNAKU TOWAROWEGO 3. nie może zakazywać używania przez inne osoby w obrocie: ich nazwisk lub adresu oznaczeń wskazujących w szczególności na cechy i charakterystykę towarów, ich rodzaj, ilość, jakość, przeznaczenie, pochodzenie czy datę wytworzenia lub okres przydatności zarejestrowanego oznaczenia lub oznaczenia podobnego, jeżeli jest to konieczne dla wskazania przeznaczenia towaru, zwłaszcza gdy chodzi o oferowane części zamienne, akcesoria lub usługi pod warunkiem, że to używanie odpowiada usprawiedliwionym potrzebom używającego i nabywców towarów i jednocześnie jest zgodne z uczciwymi praktykami w produkcji, handlu lub usługach (tak stwierdził m.in. ETS w wyroku z dnia 17.3.2005 r. w sprawie The Gillette Company i Gillette Group Finland Oy / LA-Laboratories Ltd O (C-228/03) 4. w razie naruszenia praw do znaku towarowego uprawniony może dochodzić swoich praw od naruszyciela a) odpowiedzialność cywilna przykładowe roszczenia: zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, odszkodowanie, przeprosiny b) odpowiedzialność karna przykładowe czyny karalne: kopiowanie towarów, oznaczenie towarów podrobionym znakiem towarowym c) postępowanie przed Urzędem Patentowym i sądami administracyjnymi przykłady: zarejestrowanie jako znaku towarowego oznaczenia, które narusza prawa innych osób 15
3.8. ZGŁOSZENIE ZNAKU TOWAROWEGO KRAJOWEGO obowiązek zgłaszającego wskazania na jakich towarach i usługach ma być chroniony zgłaszany znak towarowy - ochrona znaków towarowych dotyczy konkretnych towarów i usług i związana jest ściśle z daną klasą (wyjątek znaki powszechnie znane i renomowane) Międzynarodowa Klasyfikacja Towarów i Usług tzw. klasyfikacja nicejska http://ipu.uprp.pl/portal/web/guest/nicejska Międzynarodowa Klasyfikacja Elementów Obrazowych Znaków Towarowych: dodatkowa klasyfikacja tzw. Klasyfikacja Wiedeńska, za pomocą której klasyfikuje się znaki towarowe, które zawierają elementy obrazowe http://ipu.uprp.pl/portal/web/guest/wiedenska zgłoszenie znaku towarowego: osobiście lub przez pełnomocnika wzór formularza dostępny na stronie internetowej Urzędu Patentowego. http://www.uprp.pl/pobierzformularz/menu02,172,4,index,pl 16
3.9. UDZIELENIE PRAWA OCHRONNEGO NA ZNAK TOWAROWY PRZEZ URZĄD PATENTOWY Czy oznaczenie, które nie jest zarejestrowane jako znak towarowy podlega ochronie? 1. nie zarejestrowany znak towarowy podlega m.in. ochronie przewidzianej w przepisach kodeksu cywilnego dotyczących ochrony firmy przedsiębiorcy lub ochrony dóbr osobistych, a także ochronie przewidzianej w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji lub w prawie autorskim l Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 listopada 2012 r. II FSK 670/2011 (Lexis.pl nr 5142862): wykorzystywanie nie zarejestrowanego znaku towarowego, na który nie udzielono prawa ochronnego, stanowi wykonywanie określonych czynności faktycznych, realizację stanu faktycznego, które nie są objęte prawem do tego znaku, w terminologii ustawy - Prawo własności przemysłowej nazywanego prawem ochronnym na znak towarowy. Nie zarejestrowany znak towarowy nie jest wprawdzie pozbawiony jakiejkolwiek ochrony prawnej, jednakże wynikać może ona nie z prawa do znaku, ale z ogólnych zasad odpowiedzialności cywilnej, w tym deliktowej, jeżeli, poprzez działania w obszarze stanu faktycznego istnienia i wykorzystywania tego znaku, podmiotowi zaliczającemu znak do swego przedsiębiorstwa zostanie wyrządzona szkoda. 17
3.10. OCHRONA OZNACZENIA NIEZAREJESTROWANEGO 2. używacz uprzedni - osoba, która, prowadząc lokalną działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze, używała w dobrej wierze oznaczenia zarejestrowanego następnie jako znak towarowy na rzecz innej osoby, ma prawo nadal bezpłatnie używać tego oznaczenia w nie większym niż dotychczas zakresie. (art.160 ust 1 p.w.p.) o prawo do bezpłatnego używania podlega na wniosek zainteresowanego wpisowi do rejestru znaków towarowych. Prawo to może zostać przeniesione na inną osobę tylko łącznie z przedsiębiorstwem (art. 160 ust. 2 p.w.p.) o przesłanki wyznaczające pojęcie używacza uprzedniego (Du Vall Michał, Nowińska Ewa, Promińska Urszula, Monografia. Prawo własności przemysłowej, wyd. 2011): lokalny charakter prowadzonej działalności i jej niewielki rozmiar używane przez lokalnego przedsiębiorcę musi być identyczne lub podobne do znaku towarowego później zarejestrowanego na rzecz innego podmiotu używanie musi mieć miejsce wcześniej niż nabycie prawa z rejestracji i powinna je cechować dobra wiara 18
19
20
21
4.2. PRZYKŁADOWE NARUSZENIA ZWIĄZANE Z DOMENAMI 22
4.3. DOMENY INTERNETOWE. ROZWIĄZYWANIE SPORÓW 23
24
5.1. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI DROGĄ ELEKTRONICZNĄ Najczęściej spotykane sytuacje w których podmiot świadczący usługi drogą elektroniczną ponosi odpowiedzialność w zakresie własności intelektualnej (w tym IT): 1. naruszenie ustawy z dnia 18 lipca 2002r. o świadczeniu usług drogę elektroniczną: elementy obowiązkowe nie spełniają wymagań wynikających z w/w ustawy lub regulacji szczególnych np. przepisów konsumenckich (regulamin sklepu internetowego/portalu, polityka prywatności, imprimatur) 2. naruszenie praw autorskich lub praw pokrewnych: brak uregulowania sytuacji prawnej strony internetowej (grafika, program do obsługi strony, logo) kopiowanie tekstów znajdujących się na innych stronach internetowych brak uregulowanej sytuacji prawnej do zdjęć znajdujących się na stronie brak uprawnienia do umieszczenia utworów audiowizualnych, oprogramowania 3. naruszenie dóbr osobistych osoby trzeciej: wizerunek np. poprzez umieszczenia zdjęcia innej osoby dobre imię 25
5.2. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI DROGĄ ELEKTRONICZNĄ 4. naruszenie praw ochronnych do znaku towarowego (to zagadnienie było omówione w związku ze znakami towarowymi) 5. naruszenie zasad uczciwej konkurencji podobieństwo grafiki do konkurencji, które może wprowadzić w błąd odbiorców nieuprawnione korzystanie z cudzej renomy 26
5.3. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTÓW ŚWIADCZĄCYCH USŁUGI DROGĄ ELEKTRONICZNĄ Zakres odpowiedzialności podmiotu świadczącego usługi hostingu (art. 14 u.o.ś.u.d.e.) w przypadku bezprawności danych lub związanej z nimi działalności uprawniony bądź urząd może zgłosić naruszenie podmiotowi świadczącemu usługi hostingu podmiot świadczący usługę hostingu uzyskując wiarygodną wiedzę o bezprawnych naruszeniach w/w praw powinien niezwłocznie podjąć działania w celu ich usunięcia podmiot świadczący usługę powinien niezwłocznie zawiadomić usługobiorcę o zamiarze uniemożliwienia do dostępu do treści naruszających prawo w przypadku nie wykonania w/w obowiązku operator będzie ponosił odpowiedzialność odszkodowawczą (art. 14 ust. 1 u.o.ś.u.d.e.) W sytuacji gdy, podmiot świadczący usługi drogą elektroniczną posiada wiarygodne wiadomości o bezprawnym charakterze działalności odbiorców lub bezprawnym charakterze danych, a w odniesieniu do roszczeń odszkodowawczych wiedział o stanie faktycznym lub okolicznościach, które w sposób oczywisty świadczą o tej bezprawności albo że po uzyskaniu takich wiadomości nie podjął niezwłocznie odpowiednich działań w celu usunięcia lub uniemożliwienia dostępu do informacji, to będzie ponosił odpowiedzialność ( ETS w wyroku 12 lipca 2011 r., sprawa C-324/09 L'Oréal i in. v. ebay) 27
6. OCHRONA PRAW AUTORSKICH W INTERNECIE 28
6.1. PRAWO AUTORSKIE. PODSTAWOWE INFORMACJE 29
6.2 PRAWA AUTORSKIE WBRANE ZAGADNIENIA PRAKTYCZNE 30
6.3. PRAWA AUTORSKIE WBRANE ZAGADNIENIA PRAKTYCZNE 31
BIBLIOGRAFIA Wybrana bibliografia: Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, J. Barta, R. Markiewicz (red.), Warszawa 2011 Prawo autorskie, J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2013 Własność intelektualna. Wybrane zagadnienia praktyczne, K. Szczepanowska-Kozłowska, A. Laskowska, A. Kuźnicka i in., Warszawa 2013 Prawo do firmy i jego ochrona, R. Skubisz, Państwo i Prawo, 2003, nr 1 Funkcje znaku towarowego, R. Skubisz, w: Księga pamiątkowa z okazji osiemdziesięciolecia rzecznictwa patentowego w Polsce, Warszawa 2001 Prawo własności przemysłowej, M. Du Vall, E. Nowińska, U. Promińska, Warszawa 2011 Świadczenie usług drogą elektroniczną oraz dostęp warunkowy. Komentarz do ustaw, W. Chomiczewski, Warszawa 2011 Prawo autorskie. Komentarz do wybranych przepisów, Błońska Barbara, LexisNexis2014 Ochrona znaków towarowych w Internecie, J.R. Antoniuk, Warszawa 2006 Prawo Internetu, D. Kasprzycki, P. Litwiński, P. Podrecki i in., Warszawa, 2004 32
33