Wstęp...1. I.Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie.1. - rodzaje, formy przemocy... 2. - skutki przemocy...4



Podobne dokumenty
MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CELESTYNÓW NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE SIEDLISKO NA LATA

Harmonogram działań na 2012r. dla realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na terenie miasta Poznania w latach

UCHWAŁA Nr VI/17/2015 Rady Gminy w Jedlińsku z dnia 27 marca 2015 roku

UCHWAŁA NR XXX/304/08 RADY GMINY W OZORKOWIE z dnia 30 grudnia 2008 r.

Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XV/90/2015 Rady Gminy Lipusz z dn. 28 grudnia 2015 r. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2016

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA GMINA POMIECHÓWEK

zywania Problemów Alkoholowych

REGULAMIN GMINNEGO ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO d.s. PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE. 1 Postanowienia ogólne

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na rok 2015

UCHWAŁA NR XXXIV/155/2013 RADY GMINY IZBICKO. z dnia 24 czerwca 2013 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE LIPNO NA LATA

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE DO 2011 ROKU. Uchwała a Nr XVIII/604/2007 Rady m.st. Warszawy z dnia 8 listopada 2007 r

UCHWAŁA Nr IV/22/2015 Rady Miejskiej w Tyszowcach z dnia 28 stycznia 2015 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY KAMPINOS NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY NA TERENIE GMINY MIEJSKIEJ ŚWIDNIK W ROKU 2015 REALIZACJA ZADAŃ

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII W OSTROWI MAZOWIECKIEJ

- podczas rozmowy telefonicznej z ofiarą przemocy w rodzinie;

Gminny Program Profilaktyki. Alkoholowych oraz. Przeciwdziałania Narkomanii

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIEORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIENA TERENIE GMINY KLUCZEWSKO NA LATA

ROCZNE SPRAWOZDANIE Z EFEKTÓW REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE KĘTRZYŃSKIM

RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ. w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bełżycach. w roku szkolnym 2013/2014

Przyjmuje się Gminny System Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata

Opracowanie: mgr Krystyna Golba mgr Justyna Budak

PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY UŁĘŻ NA ROK 2015

POWIATOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W POWIECIE WROCŁAWSKIM W LATACH

Gminny Program Przeciwdziałania Przemoc w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie

UCHWAŁA NR XIV/100/2015 RADY MIEJSKIEJ W SOŚNICOWICACH. z dnia 10 grudnia 2015 r.

Gminny System Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Murowanej Goślinie z dnia roku

UCHWAŁA Nr XLVIII/ 311 /10 Rady Gminy Wijewo z dnia 15 października 2010 r.

UCHWAŁA NR XIV/119/2016 RADY MIEJSKIEJ W CHOSZCZNIE. z dnia 23 marca 2016 r.

GMINNA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH NA LATA

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII DLA GMINY LIPIANY NA ROK 2016

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY RODZINIE GMINY NIDZICA NA LATA

SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO DO SPRAW PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ZA ROK 2015

Analiza zasadności umieszczania nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii uwarunkowania prawne w

U C H W A Ł A Nr IX/27/2015 Rady Miejskiej w Koprzywnicy z dnia 12 marca 2015 roku

Stwórzmy świat przyjazny, by dało się w nim żyć, a nie tylko wytrzymać. PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ W MILANOWIE

UCHWAŁA NR. RADY MIEJSKIEJ W OBORNIKACH. z dnia.

REGULAMIN ZESPOŁU INTERDYSCYPLINARNEGO W KROTOSZYNIE

UCHWAŁA NR XV/146/2015 RADY GMINY KLESZCZÓW. z dnia 9 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA NR XIV/85/2016 RADY GMINY BIAŁA PODLASKA. z dnia 16 lutego 2016 r.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna.

ZARZĄDZENIE NR1/ 2012 KIEROWNIKA OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W DĘBNICY KASZUBSKIEJ Z DNIA r.

UCHWAŁA NR II/13/2014 RADY GMINY BIAŁA PODLASKA. z dnia 17 grudnia 2014 r.

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. IX Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida W Częstochowie. Częstochowa, wrzesień 2013.

Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego w Częstochowie

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2007 ROK.

UCHWAŁA NR XXXII/244/09 RADY GMINY KISZKOWO z dnia 30 grudnia 2009 r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA ROK 2007 W GMINIE WYSZKÓW

Stąd też przedmiotową ocenę opracowano w oparciu o istniejące możliwości w tym zakresie.

Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Końskowola. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia r.

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE DMOSIN NA LATA

ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki

Gminny Program. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. na lata

STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA I OGRANICZENIA NARKOMANII ORAZ PRZESTĘPCZOŚCI I DEMORALIZACJI NIELETNICH. SZKOŁA WOLNA OD NARKOTYKÓW I PRZEMOCY

UCHWAŁA NR VI/25/2015 RADY GMINY ROZPRZA z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na 2015

Program zdrowotny. Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego. Programy zdrowotne a jednostki samorz du terytorialnego

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2015.

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne

Załącznik do uchwały Nr XXXVI/298/10 Rady Gminy Dywity z dn r. NA 2010 ROK

UCHWAŁA NR... RADY MIEJSKIEJ W ŚREMIE. z dnia r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016 rok

. Wiceprzewodniczący

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

POWIATOWY PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ NA LATA

Program profilaktyczny dla dzieci i młodzieży

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na 2011 rok

Wybrane programy profilaktyczne

GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CZERWONAK NA LATA

UCHWAŁA NR XII/44/11 RADA GMINY CHRZANÓW. z dnia 29 grudnia 2011 roku

UCHWAŁA NR XXXVII/318/2014 RADY GMINY PRZODKOWO. z dnia 6 listopada 2014 r.

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH GMINY OLEŚNICA na rok 2009

REGULAMIN RADY RODZICÓW PRZY ZESPOLE KSZTAŁCENIA PODSTAWOWEGO I GIMNAZJALNEGO W KOLBUDACH

Opieki Zdrowotnej,. Organizacje pozarządowe,

z dnia 21 grudnia 2015 r.

Gminny. Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Na rok Postanowienia ogólne

GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH ORAZ PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2008 ROK

UCHWAŁA NR V/24/2015 RADY GMINY KUŚLIN. z dnia 19 lutego 2015 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE RASZYN NA LATA

LEKCJA 3 STRES POURAZOWY

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE DLA GMINY LUBOMIA NA LATA

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE LIPNO NA LATA

Załącznik do uchwały nr V/23/2011r. Rady Gminy Cielądz z dnia14 lutego 2011r.

UCHWAŁA NR XLI/447/2013 RADY MIEJSKIEJ GÓRY KALWARII. z dnia 28 maja 2013 r.

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM W GRUSZCZYCACH

Polityka społeczna w zakresie zróżnicowanych form mieszkalnictwa w regionie lubelskim

PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRUDNYCH WYCHOWAWCZO Zespół Szkół im. Henryka Sienkiewicza w Końskowoli

UCHWAŁA NR V/29/15. RADY MIEJSKIEJ WE WSCHOWIE z dnia 17 marca 2015r.

SYSTEM OCHRONY MA YCH DZIECI przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem - projekt

Program Aktywności Lokalnej dla Gminy Michałowice wskazuje na problemy związane

Program przyjęto do realizacji Uchwałą Sejmiku Województwa Kujawsko - Pomorskiego nr 816/2002 z dnia 15 lipca 2002 r.

Gaz łupkowy w województwie pomorskim

Transkrypt:

SPIS TREŚCI Wstęp....1 I.Charakterystyka zjawiska przemocy w rodzinie.1 - rodzaje, formy przemocy... 2 - skutki przemocy....4 II. Diagnoza zjawiska przemocy w rodzinie.... 6 III. WdraŜanie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie.... 10 - cele programu...11 - opis realizacji zamierzonych celów....11 Zakończenie... 12 1

WSTĘP Rodzina jest najwaŝniejszym środowiskiem w Ŝyciu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy i styl Ŝycia. WaŜną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu. Przemoc domowa moŝe być zarówno skutkiem jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie i naleŝy ją zaklasyfikować do kategorii zachowań negatywnych o duŝej szkodliwości społecznej. W przypadku dezorganizacji, rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych funkcji. Relacje wewnątrz rodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi, moralnymi oraz oczekiwaniami społecznymi. Skuteczne przeciwdziałanie i zwalczanie przemocy w rodzinie wymaga współpracy róŝnych słuŝb. WdroŜenie w Ŝycie Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie" jest gwarancją zintegrowanych działań profilaktycznych, interwencyjnych i pomocowych w tym zakresie. Program będzie stanowił wspólny, strategiczny plan działań wobec problemu przemocy w rodzinie i będzie realizowany wielopoziomowo przez wszystkie instytucje i organizacje zobligowane do podejmowania działań na rzecz zapobiegania i zwalczania przemocy w rodzinie. Przyczyni się on do usprawnienie systemu przeciwdziałania przemocy i towarzyszących mu innych dysfunkcji w rodzinie. I. CHARAKTERYSTYKA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Według definicji przyjmowanych przez polskich specjalistów przemoc domowa to działanie lub zaniechanie dokonywane w ramach rodziny przez jednego z jej członków przeciwko pozostałym z wykorzystaniem istniejącej lub stworzonej przez okoliczności przewagi sił lub władzy, godzące w ich prawa lub dobra osobiste, a w szczególności w ich Ŝycie lub zdrowie (fizyczne czy psychiczne), powodujące u nich szkody lub cierpienie. W przemocy najbardziej istotna jest demonstracja i wykorzystanie siły lub władzy w sposób krzywdzący dla innych członków rodziny. Na przemoc moŝna spojrzeć z perspektywy prawnej, moralnej, psychologicznej i społecznej. Z punktu widzenia prawa przemoc w rodzinie jest przestępstwem, którego odmiany określają róŝne kodeksy. 2

Perspektywa moralna pokazuje, Ŝe dokonywanie przemocy to krzywdzenie słabszego i jest to złem moralnym. Sprawca powinien podlegać sankcjom własnego sumienia i potępieniu ze strony innych ludzi. Moralna ocena sprawcy przemocy powinna go powstrzymywać i motywować świadków do pomagania. Psychologiczne spojrzenie na przemoc domową zwraca uwagę na cierpienie i bezradność ofiary, odsłania mechanizmy wewnętrzne i sytuacyjne sterujące przemocą oraz złoŝone procesy interakcji między sprawcą i ofiarą. Psychologiczne zrozumienie przemocy odgrywa podstawową rolę przy pomaganiu ofiarom w wyzwalaniu się od przemocy i naprawianiu szkód, jakie poczyniła w ich Ŝyciu. Z perspektywy społecznej widać czynniki zawarte w obyczajach i postawach, które mogą sprzyjać przemocy i usprawiedliwiać ją. Z drugiej zaś strony w przeciwdziałanie przemocy mogą angaŝować się znaczące siły społeczne, które mogą wywierać wpływ na stan spraw publicznych. Rodzaje i formy przemocy PRZEMOC WOBEC DZIECI Panuje dość powszechne przekonanie, Ŝe dziecko karze się dla jego dobra. Dzieci wychowujące się w rodzinach, gdzie występuje przemoc naraŝone są na dwa rodzaje niszczących doświadczeń. Pierwsze dotyczy dzieci, które są bezpośrednimi ofiarami przemocy, drugie zaś dzieci, które są świadkami przemocy rodziców względem siebie. Wiele dzieci staje się bezpośrednio ofiarami przemocy, gdy próbuje powstrzymać sprawcę. Przemoc wobec dzieci to: Przemoc fizyczna - dzieci bite i maltretowane często są poranione w miejscach zakrytych ubraniem. ObraŜenia często tłumaczone są przez rodziców jako niezwykłą zdolność dzieci do ulegania nietypowym wypadkom. Zadawanie fizycznych ran, tj. stłuczenia, oparzenia, złamania czy doprowadzanie do sytuacji, w której dziecko moŝe doznać urazów. Przemoc psychiczna - prowadzi do zniszczenia pozytywnego obrazu własnej osoby. Krzywdzenie psychiczne to przede wszystkim odrzucenie emocjonalne, brak wsparcia i zainteresowania, izolowanie, ignorowanie, wyszydzanie, upokarzanie, ciągłe krytykowanie, terroryzowanie, zmuszanie do wysiłku przekraczającego moŝliwości dziecka, wzbudzanie poczucia winy. Zachowania takie powodują trudności w prawidłowym rozwoju dziecka. 3

Zaniedbanie - to ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych dziecka. W wyniku zaniedbania pogarsza się stan zdrowia dziecka i utrudnia jego rozwój emocjonalny. Wykorzystywanie seksualne - o wykorzystywaniu seksualnym mowa jest wtedy, gdy dorosły traktuje dziecko jako obiekt seksualny i posługuje się nim w celu zaspokojenia swoich potrzeb. Wykorzystywaniem seksualnym jest nie tylko stosunek analny, oralny czy genitalny oraz ich usiłowanie, to takŝe dotykanie narządów płciowych, masturbacja, obnaŝanie się w obecności dziecka, czy zmuszanie go do oglądania pornografii. PRZEMOC WOBEC RODZICÓW Najczęściej zauwaŝalną formą przemocy dzieci wobec rodziców jest przemoc psychiczna: szantaŝ, wymuszenia, ale równieŝ przemoc fizyczna. Niełatwo określić jak bardzo rozpowszechniona jest przemoc dzieci wobec rodziców. Wielu z nich uwaŝa się za fizycznie i emocjonalnie zranionych i skrzywdzonych przez swoje dzieci. MoŜna przypuszczać, Ŝe inni milczą, gdyŝ czują się zbyt zaŝenowani, by mówić o doznawanych krzywdach i lęku, który jest wpisany w ich codzienność. Jedną z głównych przyczyn występowania przemocy wobec rodziców jest zaburzenie struktury władzy wewnątrz rodziny. Brak prawidłowo wyznaczonych granic między jednostkami i podsystemami rodzinnymi skłania dzieci do podejmowania prób samodzielnego wyznaczania tych granic i nadawania struktury środowisku rodzinnemu. Same nie są jednak w stanie zrobić tego w racjonalny sposób, czego skutkiem jest brak poczucia bezpieczeństwa oraz szereg wybuchowych reakcji w sytuacjach, których nie regulują zasady ustalone wcześniej w rodzinie. PRZEMOC WOBEC KOBIET Kobiety najczęściej bite są przez męŝów, następnie przez konkubentów i wreszcie przez byłych męŝów. W opinii społecznej doświadczanie przemocy w specyficzny sposób negatywnie stygmatyzuje równieŝ ofiarę, dlatego ludzie niechętnie o tym mówią. Przemoc fizyczna to kaŝdorazowe agresywne zachowanie skierowane przeciw ciału ofiary, mogące doprowadzić do bólu oraz obraŝeń fizycznych. Przemoc psychiczna charakteryzuje się poniŝaniem lub zachowaniami budzącymi poczucie zagroŝenia i wywołującymi emocjonalne cierpienie lub ból. Innym rodzajem przemocy stosowanym wobec kobiet jest przemoc ekonomiczna czyli uniemoŝliwienie dostępu do rodzinnych środków finansowych. 4

Przemoc seksualna to wymuszanie poŝycia seksualnego lub nieakceptowanych i niechcianych praktyk seksualnych. PRZEMOC WOBEC MĘśCZYZN Społeczna rola męŝczyzny koncentruje się wokół dwóch podstawowych cech: dominacji i ekspansji. Tak silne powiązanie wartości męŝczyzny z dominacją i ekspansją powoduje niechęć do ujawniania przez męŝczyzn faktu bycia ofiarą przemocy ze strony kobiet. JuŜ samo przyznanie się do doświadczania przemocy powoduje wtórne straty. Jednak przemoc wobec męŝczyzn jest zjawiskiem wcale nierzadkim. Zdarza się przemoc fizyczna oraz agresja słowna, której ofiarą częściej pada męŝczyzna. W tej formie agresji znaczącą przewagę ujawniają kobiety. PRZEMOC WOBEC OSÓB STARSZYCH Na przemoc najbardziej naraŝone są jednostki słabsze, o niŝszych zdolnościach do samoobrony. Do tej grupy naleŝą ludzie starzy. Maltretowanie osób w podeszłym wieku, jako pojęcie ogólne, odnosi się do nieprzypadkowej sytuacji, w której osoba starsza doznaje urazu fizycznego lub psychicznego, bądź jej potrzeby fizyczne nie zostają zaspokojone na skutek czynnej (krzywdzenie) lub biernej (zaniedbywanie) postawy opiekuna, osoby sprawującej nadzór lub krewnego. Skutki przemocy Przemoc moŝe spowodować oprócz szkód fizycznych równieŝ trwałe i rozległe następstwa w psychice człowieka. Z powodu wielu następstw takich doświadczeń cierpią nie tylko ci, którzy są ofiarami, ale równieŝ bezsilni świadkowie obserwujący akty przemocy, tj. najczęściej dzieci. Konsekwencje doświadczania przemocy przez osoby dorosłe i starsze: - powaŝne obraŝenia ciała, - wzrost częstości objawów związanych ze stresem (bóle głowy, Ŝołądka, pleców), - przygnębienie, smutek, obojętność, popadanie w depresję, niepokój, - niekontrolowane wybuchy płaczu, śmiechu czy agresji, - zmienność nastrojów, decyzji, - lęk przed bliskością, nieufność, poczucie zagroŝenia, niska samoocena, - kłopoty z zasypianiem, koszmary nocne, kłopoty z koncentracją, 5

- zaprzeczanie, obwinianie się, bezradność, adaptacja do przemocy. Konsekwencje doświadczania przemocy przez dzieci: - obraŝenia cielesne, - Ŝycie w poczuciu ciągłego strachu i zagroŝenia, - brak poczucia bezpieczeństwa i stabilności środowiska wychowawczego, - liczne schorzenia psychosomatyczne, - maltretowanie psychiczne moŝe prowadzić do nieprzystosowania interpersonalnego (niski poziom kompetencji społecznych, trudności w kontaktach z rówieśnikami), deficytów intelektualnych (w zakresie moŝliwości poznawczych, rozwiązywania konfliktów i kreatywności), problemów afektywnobehawioralnych (agresja, samoponiŝanie, lęk, wstyd i poczucie winy, wrogość i gniew, pesymizm i negatywizm), - wykorzystywanie seksualne prowadzi do wysokiego poziomu agresji, poczucia osamotnienia, myśli samobójczych, zaburzeń snu, nadpobudliwości, agresji. Niezwykle istotne jest podkreślenie, iŝ konsekwencje stosowania przemocy ujawniają się często równieŝ po długim czasie, kiedy dziecko dorasta lub teŝ juŝ w jego dorosłym Ŝyciu. Odroczone skutki przemocy objawiają się w postaci róŝnych form niedostosowania społecznego (tj. trudności w nauce, wagarowanie, ucieczki z domu, udział w nieformalnych młodzieŝowych grupach przestępczych, wysoki poziom agresji, naduŝywanie alkoholu, branie narkotyków, itp.). Ponadto, zachowania związane z przemocą są dziedziczone i powielane. Młodzi chłopcy wychowujący się w rodzinach, gdzie męŝczyzna znęca się nad kobietą, uczą się agresji wobec kobiet, dziewczynki zaś postrzegają bicie, maltretowanie i wykorzystywanie jako elementy wpisane w rolę kobiety. Społeczne konsekwencje doświadczania przemocy - przemoc domowa jako siła niszcząca cały system rodzinny niesie ze sobą ryzyko dziedziczenia przez dzieci zachowań związanych z przemocą wobec bliskich i powielania ich w dorosłym Ŝyciu, - niezwalczana przemoc przybiera na sile, utrwala się niosąc konsekwencje dla uwikłanych w nią rodzin i dla całego społeczeństwa. 6

II. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W RODZINIE Z przeprowadzonych w Polsce badań w 2009 r. przez CBOS: Przemoc i konflikty w domu. Komunikat z badań wynika, Ŝe: a) 37% społeczeństwa zna osobę, która doznaje przemocy domowej, b) 9% ludzi twierdzi, iŝ przynajmniej raz zostało uderzonych przez współmałŝonka / partnera podczas kłótni. Około połowy tych osób co najmniej kilkakrotnie padła ofiarą agresji, c) 10% Polaków, którzy są, bądź byli w stałym związku przyznaje, Ŝe uderzyło męŝa / Ŝonę, partnerka /partnerkę. Ponadto badania te ukazują, iŝ: a) 10% badanych pozostających w stałym związku doświadcza agresji werbalnej, wyzwisk, krzyków, w tym 5% - często, b) 6% osób jest naraŝonych na kpiny, poniŝanie, c) 7% osób Ŝyjących w stałych związkach ma ograniczany kontakt z innymi ludźmi przez partnera, d) 4% osób doświadcza ze strony partnera gróźb, szantaŝu, e) 4% badanych twierdzi, Ŝe czasem są popychane, szarpane. W Polsce najczęściej popełnianym przestępstwem jest znęcanie się nad członkiem rodziny -art. 207 k.k. Pod względem przestępstw zgłaszanych organom ścigania znajduje się ono na trzecim miejscu. Od problemu przemocy nie są wolne równieŝ rodziny zamieszkujące gminę Solec-Zdrój. NaleŜy jednakŝe zaznaczyć, iŝ przemoc w rodzinie jest zjawiskiem trudnym do badania, ze względu na fakt, Ŝe dotyka najbardziej intymnej sfery Ŝycia człowieka. Jak podaje CBOS, szacowanie skali przemocy domowej obarczone jest duŝym błędem ze względu na społeczne ograniczenia w ujawnianiu tego rodzaju problemów. Ofiary przemocy nie zawsze chcą zdradzać sprawy, które uznają za wstydliwe, uwaŝają, Ŝe nie naleŝy publicznie prać brudów", itp.. W konsekwencji większość przypadków przemocy nadal jest nieujawniona. Zjawisko to przez wiele lat było marginalizowane, a podejmowane działania miały na celu jedynie odizolowanie ofiary od sprawcy. Istnieje zatem potrzeba podejmowania kompleksowych działań skierowanych do ofiar przemocy w rodzinie jak równieŝ osób stosujących przemoc. 7

Dane statystyczne wykorzystane do poniŝszej analizy zjawiska przemocy w rodzinie pochodzą z Komisariatu Policji w Solcu-Zdroju, Komendy Głównej Policji (http://www.statystyka.policja.pl/ ^ ) oraz Głównego Urzędu Statystycznego (http://www.stat.gov.pl) POLSKA 2008 2009 2010 Liczba mieszkańców kraju 38135876 38167329 38200037 Liczba interwencji dotyczących 86455 81415 83488 przemocy domowej Liczba ofiar przemocy domowej 139747 132796 134866 Liczba sprawców przemocy 89568 81472 83390 Liczba sprawców przemocy 61991 54201 54030 będących pod wpływem alkoholu Tabela 1. Skala zjawiska przemocy domowej w Polsce GMINA SOLEC-ZDRÓJ 2008 2009 2010 Liczba mieszkańców Gminy Solec- 5120 5109 5107 Zdrój Liczba interwencji dotyczących 12 13 10 przemocy domowej Liczba ofiar przemocy domowej 12 13 9 Liczba sprawców przemocy 12 13 9 Liczba sprawców przemocy 12 13 9 będących pod wpływem alkoholu Tabela 2. Skala zjawiska przemocy domowej w Gminie Solec-Zdrój Dane, będące w posiadaniu Komendy Głównej Policji, wykazują iŝ na terenie całego kraju w 2010 r. przeprowadzono 83488 interwencji w związku z wystąpieniem przemocy domowej. Liczba ta wzrosła o 3,4% w stosunku do 2009 r, natomiast zanotowano spadek w stosunku do 2008 r. o 2,5 %. Natomiast ze statystyk Komisariatu Policji w Solcu-Zdroju wynika, iŝ w 2010 r. odnotowano 10 interwencji w związku z występowaniem przemocy w rodzinie, co pokazuje spadek skali zjawiska w stosunku do lat ubiegłych, co przedstawiają poniŝsze wykresy. 8

Liczba interwencji policji dotyczących przemocy domowej Zarówno z danych pochodzących z Komendy Głównej Policji jak i Komisariatu Policji w Solcu- Zdroju wynika, iŝ w większości przypadków ofiarami przemocy domowej są kobiety. Polska 2008 2009 2010 Kobiety 81985 79811 82102 MęŜczyźni 10664 11728 12651 Tabela 3. Ofiary przemocy w rodzinie z uwzględnieniem płci. Gmina 2008 2009 2010 Solec- Zdrój Kobiety 12 12 9 MęŜczyźni 0 1 0 Tabela 4. Ofiary przemocy w rodzinie z uwzględnieniem płci. Liczba ofiar przemocy w rodzinie z uwzględnieniem płci 15 10 5 kobiety męŝczyźni 100000 80000 60000 40000 20000 kobiety męŝczyźni 0 2008 2009 2010 0 2008 2009 2010 Wykres 3. Gmina Solec-Zdrój Wykres 4. Polska 9

Liczba sprawców przemocy w rodzinie z uwzględnieniem płci 15 100000 10 5 kobiety męŝczyźni 80000 60000 40000 20000 kobiety męŝczyźni 0 0 2008 2009 2010 2008 2009 2010 Wykres 5. Gmina Solec-Zdrój Wykres 6. Polska Jak wynika z przedstawionego zestawienia sprawcami przemocy domowej są przede wszystkim męŝczyźni. Jak wynika z danych większość sprawców przemocy była pod wpływem alkoholu. W Polsce szacunkowo jest to ok 65% przypadków występowania przemocy domowej. Natomiast w Gminie Solec- Zdrój z danych Komisariatu Policji wynika, iŝ 100% sprawców przemocy domowej było pod wpływem alkoholu. fizyczna psychiczna seksualna ekonomiczna zaniedbanie 2008 2009 2010 Wykres 7. Rodzaje przemocy domowej występujące na terenie Gminy Solec-Zdrój Najczęściej występujące formy przemocy to przemoc fizyczna i psychiczna. Na terenie Gminy Solec-Zdrój nie odnotowano innych form przemocy. W większości przypadków przemoc ta jest stosowana wobec osób dorosłych (ok. 84%), rzadziej w stosunku do osób starszych (ok 16%). Przemocy wobec dzieci nie odnotowano. 10

dzieci dorośli osoby starsze 2008 2009 2010 Wykres 8. Ofiary przemocy z terenu Gminy Solec-Zdrój Niestety ciągle większość przypadków przemocy domowej nie jest zgłaszanych, głównie z powodu strachu, wstydu, braku wiary w skuteczność prawa i obowiązujących procedur, braku sprawnego systemu wsparcia dla osób doświadczających przemocy w rodzinie jak równieŝ nie zawsze prawidłowego funkcjonowania instytucji odpowiedzialnych za ściganie i karanie (policja, sądy, prokuratura). Statystyki dotyczące zjawiska przemocy w rodzinie nie przedstawiają całego obrazu problemu społecznego, zarówno w Polsce jak i na terenie Gminy Solec-Zdrój. PowyŜsze dane wskazują, iŝ skala zjawiska w ostatnich latach nie ulegała znaczącym zmianom co świadczy o potrzebie ciągłego zwiększania pomocy ofiarom przemocy w rodzinie oraz współdziałania pracowników róŝnych grup zawodowych (policja, pomoc społeczna, słuŝba zdrowia, szkoły, sąd, organizacje pozarządowe, itp.) w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Zatem dotychczasowe działania podejmowane wobec rodzin uwikłanych w problemy przemocy domowej są niewystarczające. Konieczne jest zwiększenie zakresu działań i pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej, medycznej, a takŝe wsparcia dla osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy domowej oraz podejmowanie działań korekcyjnych wobec sprawców tej przemocy. Niezmiernie istotna jest interdyscyplinarna współpraca i przepływ informacji pomiędzy róŝnymi instytucjami i organizacjami zajmującymi się pomaganiem ofiarom przemocy domowej. III. WDRAśANIE GMINNEGO PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE I OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie i ochrony ofiar przemocy w rodzinie na terenie gminy Solec-Zdrój, obejmuje róŝne formy działań profilaktycznych i pomocy świadczonej na rzecz rodzin 11

zagroŝonych problemem przemocy, zakładając zintegrowanie i synchronizację zadań wszystkich instytucji działających na rzecz rodzin i dzieci. Cele określone w programie wynikają z przeprowadzonej analizy sytuacji i diagnozy potrzeb w zakresie problematyki przemocy domowej. CEL GŁÓWNY: ZMNIEJSZENIE ROZMIARU PRZEMOCY ORAZ SKUTKÓW STOSOWANIA PRZEMOCY W RODZINACH MIESZKAJĄCYCH NA TERENIE GMINY SOLEC-ZDRÓJ CELE SZCZEGÓŁOWE: 1. Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości społecznej mieszkańców Gminy Solec-Zdrój na temat zjawiska przemocy w rodzinie i moŝliwości uzyskania pomocy. 2. BieŜące sporządzanie diagnozy dotyczącej przemocy w rodzinie. 3. Zapewnienie kompleksowej pomocy członkom rodzin, w których występuje przemoc. 4. Podnoszenie kwalifikacji pracowników instytucji z terenu Gminy Solec-Zdrój zaangaŝowanych w zapobieganie i zwalczanie przemocy. 5. Usprawnienie przepływu informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się problemem przemocy w rodzinie oraz ujednolicenie procedur postępowania. 6. Sporządzenie bazy zawierającej informacje na temat instytucji nastawionych na pomoc osobom doświadczającym przemocy. OPIS REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW: 1. Podniesienie poziomu wiedzy i świadomości społecznej mieszkańców Gminy Solec- Zdrój na temat zjawiska przemocy w rodzinie i moŝliwości uzyskania pomocy. Cel ten realizowany będzie poprzez organizowanie pogadanek w szkołach na temat zjawiska przemocy w rodzinie, jego przyczyn, skutków oraz udzielanie informacji o osobach instytucjach do jakich mogą zgłaszać się osoby uwikłane w przemoc. 2. BieŜące sporządzanie diagnozy dotyczącej przemocy w rodzinie. Cel ten będzie realizowany poprzez coroczne sporządzanie analizy występowania zjawiska przemocy w rodzinie na terenie Gminy Solec-Zdrój. Diagnoza ta sporządzana będzie w oparciu o dane pochodzące z Komisariatu Policji w Solcu-Zdroju, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Ośrodka Wsparcia oraz Punktu Konsultacyjnego dla osób uzaleŝnionych i współuzaleŝnionych działającego w Urzędzie Gminy w Solcu-Zdroju. 12

3. Zapewnienie kompleksowej pomocy członkom rodzin, w których występuje przemoc. Cel ten realizowany będzie poprzez udzielanie pomocy i wsparcia osobom doświadczającym przemocy i będącym jej świadkami poprzez spotkania wspierające i terapeutyczne oraz przez działania interwencyjne. Przy realizacji tego celu znacząca będzie równieŝ baza danych zawierająca informacje na temat osób oraz instytucji nastawionych na pomoc osobom doświadczającym przemocy, z której kaŝdy będzie mógł skorzystać. 4. Podnoszenie kwalifikacji pracowników instytucji z terenu Gminy Solec-Zdrój zaangaŝowanych w zapobieganie i zwalczanie przemocy. Cel ten realizowany będzie poprzez udział grup zawodowych zajmujących się zjawiskiem przemocy w rodzinie w szkoleniach, kursach, seminariach, itp. dotyczących przemocy domowej. 5. Usprawnienie przepływu informacji pomiędzy instytucjami i organizacjami zajmującymi się problemem przemocy w rodzinie oraz ujednolicenie procedur postępowania. BieŜące przekazywanie informacji o występowaniu zjawiska przemocy między osobami i instytucjami zajmującymi się pomocą osobom doświadczającym przemocy oraz jej świadkom. ( Szkoła, Policja, Gminny Zespół Interdyscyplinarny, itd.) 6. Sporządzenie bazy zawierającej informacje na temat instytucji nastawionych na pomoc osobom doświadczającym przemocy. Cel ten realizowany będzie poprzez zgromadzenie informacji na temat instytucji, osób, miejsc i telefonów zaufania przeznaczonych dla osób doświadczających przemocy oraz jej świadków. Baza zawierająca w/w informacje będzie dostępna dla kaŝdego, poprzez umieszczenie ulotki informacyjnej na tablicach ogłoszeń na terenie Gminy Solec-Zdrój. ZAKOŃCZENIE Dostosowanie rozwiązań programowych do faktycznie występujących problemów z jakimi borykają się rodziny zagroŝone przemocą jest jednym z podstawowych załoŝeń Programu. Dzięki temu jego realizacja w znacznym stopniu zwiększy jego efektywność działań profilaktycznych oraz wspierających w sytuacjach problemowych, podejmowanych przez róŝne podmioty na rzecz przeciwdziałania dysfunkcjom i przywrócenia rodzinie moŝliwości prawidłowego funkcjonowania. Sprawne funkcjonowanie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie zakłada koordynację i spójność działań, w tym dobry przepływ informacji między partnerami- jednostkami pomocy społecznej, ochrony zdrowia, wymiaru sprawiedliwości, policją, instytucjami oświaty i kultury, organizacjami pozarządowymi oraz wszystkimi innymi zajmującymi się przemocą w rodzinie. 13

Pełna realizacja wyznaczonych celów jest uzaleŝniona od stopnia zaangaŝowania tych podmiotów w stworzenie systemu umoŝliwiającego rodzinie uzyskanie specjalistycznego wsparcia i niezbędnej pomocy, by sama stawała się niezaleŝna, wydolna, zaradna. Przewodniczący Rady Czesław Stępień 14