SZKOLNA LISTA TEMATÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA PRZYSTĘPUJĄCYCH DO MATURY USTNEJ W SESJI WIOSENNEJ ROKU SZKOLNEGO 2013/2014 I. LITERATURA 1. Krytyka wad i postaw ludzkich w wybranych utworach literatury baroku i oświecenia. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych przykładów. 2. Samotność jednostki w świecie. Omów zagadnienie, odwołując się do trzech dowolnych utworów literatury XX wieku. 3. Przedstaw i porównaj literackie obrazy małżeństw w oparciu o wybrane przykłady literackie. 4. Literackie obrazy motywu winy i kary. Omów problem, analizując dowolnie wybrany materiał lekturowy. 5. Obraz domu rodzinnego. Przedstaw problem, analizując utwory prozatorskie dwóch wybranych epok literackich. 6. Miasto i mieszczaństwo na przełomie XIX i XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 7. Przedstaw obraz zbrodniarza i przemian zachodzących w jego osobowości w literaturze trzech wybranych epok. 8. Scharakteryzuj motyw podróżnika w wybranych tekstach literackich. 9. Literackie obrazy miłości. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i obcej. 10. Dramat jako rodzaj literacki na przestrzeni epok. Omów ewolucję jego formy na przykładzie wybranych utworów doby antyku, romantyzmu i współczesności. 11. Fascynacje górskim krajobrazem w liryce. Omów na wybranych przykładach utworów poetyckich. 12. Omów motywy filozofii franciszkańskiej w wybranych utworach L. Staffa, J. Kasprowicza, J. Twardowskiego. 13. Praca jako główny element pozytywistycznego systemu wartości. Omów problem w oparciu o wybrane dzieła polskiego pozytywizmu. 14. Władcy w literaturze. Omów sposoby sprawowania rządów przez wybrane postacie, odwołując się do poznanych utworów. 15. Porównaj literackie obrazy małych ojczyzn na podstawie utworów różnych epok. 16. Romantyczna nieszczęśliwa miłość. Scharakteryzuj związek życia twórców i kreacji literackich doby romantyzmu. 17. Wielcy kochankowie. Omów problem, analizując utwory literackie pochodzące z dwóch wybranych epok. 18. Motyw tańca i jego funkcje w utworze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literatury. 19. Przedstaw wizje Polski w literaturze romantycznej i międzywojennej, analizując wybrane dzieła wskazanych epok. 20. Sny i widzenia w polskiej literaturze XIX i XX wieku. Omów problem w oparciu o wybrane utwory. 21. Motyw cierpienia w literaturze polskiej i obcej. Omów temat na wybranych 22. Pielgrzymowanie jako poszukiwanie sensu życia. Omów problem w oparciu o wybrane teksty literackie dwóch różnych epok. 23. Bohater literacki w rozmowie z Bogiem. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 24. Przedstaw różnorodność zachowań ludzkich w ekstremalnych, wojennych warunkach, analizując wybrane utwory literackie.
25. Funkcja dydaktyczna w literaturze oświecenia. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory literackie tej epoki. 26. Bohaterki w literaturze okresu Młodej Polski i międzywojnia. Scharakteryzuj wizerunek kobiet na wybranych 27. Wątki kryminalne w literaturze polskiej i obcej. Omów zagadnienie na wybranych 28. Ślady wątków biograficznych w twórczości wybranego pisarza: A. Mickiewicza, J. Słowackiego, S. Żeromskiego. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory. 29. Obraz ojca w utworach różnych epok. Zaprezentuj i porównaj portrety wybranych postaci. 30. Trudy bycia matką. Przedstaw problem, analizując wybrane utwory. 31. Samotność z wyboru i samotność z konieczności. Przedstaw przyczyny i skutki przywołanych sytuacji w życiu wybranych bohaterów literackich. 32. Symbol w literaturze. Omów jego rolę na wybranych przykładach z dwóch różnych epok. 33. Przyroda w utworach literackich. Omów funkcje tego motywu i sposoby jego ukazywania w oparciu o wybrane teksty. 34. Funkcje motywów biblijnych wykorzystanych w utworach różnych epok. Omów zagadnienie, analizując wybrane teksty. 35. Różne sposoby wyrażania miłości do ojczyzny. Omów problem na przykładzie wybranych utworów literatury polskiej. 36. Literackie wizje szczęścia. Omów na wybranych przykładach utworów trzech epok literackich. 37. Dylematy moralne bohaterów literackich. Omów na przykładzie trzech wybranych utworów XIX wieku. 38. Przemiana wewnętrzna jako czynnik charakteryzujący bohatera literackiego. Omów problem na wybranych 39. Przedstaw przyczyny bierności człowieka zlagrowanego. Omów, dokonując analizy wybranych utworów okresu wojny i okupacji. 40. Różne metody walki z zaborcą przedstawione w literaturze dziewiętnastego wieku. Omów je, analizując wybrane utwory. 41. Przedstaw topos świata jako teatru i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literackich dwóch różnych epok. 42. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby kreowania takich bohaterów w utworach różnych epok. 43. Porównując wybrane mity greckie z wybranymi współczesnymi utworami literatury pięknej, przedstaw kształtowany w nich wzór herosa. 44. Odwołując się do wybranych utworów literatury romantyzmu i pozytywizmu, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów literackich. 45. Gloryfikacja klęsk narodowych. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich pozytywizmu. 46. Człowiek wobec śmierci. Przedstaw problem w oparciu o wybrane dzieła literackie. 47. Radość życia w literaturze staropolskiej. Omów temat, wykorzystując wybrane przykłady dzieł tego okresu. 48. Bohaterowie literatury fantasy. Scharakteryzuj ich, biorąc pod uwagę utwory literatury polskiej i obcej. 49. Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów problem na wybranych przykładach powieści polskich i obcych. 50. Motyw postaci mitycznych w twórczości J.R. R. Tolkiena. Zaprezentuj zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 51. Motyw lotu i jego znaczenie w literaturze XIX wieku. Omów problem na wybranych
52. Narrator wobec świata przedstawionego. Omów jego funkcje w dziele literackim, odwołując się do wybranych utworów XIX i XX wieku. 53. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty literackie. 54. Motyw rozstania i jego funkcje w tekście literackim. Omów na podstawie wybranych przykładów z literatury XIX i XX wieku. 55. Przedstaw funkcje motywu biesiady w wybranych utworach literatury polskiej. 56. Relacje polsko-żydowskie ukazane w literaturze współczesnej. Przedstaw różne formy tych relacji na wybranych 57. Odwołując się do wybranych tekstów literackich, porównaj różne sposoby wyjaśniania sensu niezawinionego cierpienia. 58. Motyw buntu i nawrócenia człowieka w jego relacjach z Bogiem. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 59. Obraz kobiety w literaturze jej problemy i aspiracje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł różnych epok. 60. Pieniądz jako czynnik sprawczy działań człowieka. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 61. Doświadczenie poczucia bezsensu i absurdalności istnienia związanie z końcem wieku. Omów problem na wybranych przykładach z literatury młodopolskiej i współczesnej. 62. Polaków portret własny w utworach XVII i XVIII wieku. Omów zagadnienie w oparciu o wybrane teksty literackie tych epok. 63. Dramat pokolenia Kolumbów wyrażony w literaturze. Określ jego istotę i wymiar, analizując wybrane utwory. 64. Wpływ wojny na psychikę człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów okresu wojny i okupacji. 65. Mit o Syzyfie i jego literackie reinterpretacje. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 66. Oceny narodu polskiego wyrażone w literaturze. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów XIX wieku. 67. Motyw świętości z Bogiem i bez Boga. Omów temat w oparciu o znane Ci utwory literackie i filozoficzne. 68. Opisz i porównaj kreacje bohatera tragicznego w literaturze antycznej, romantycznej i współczesnej. 69. Obraz dziecka w literaturze. Przestaw zagadnienie na podstawie wybranych utworów literatury polskiej i powszechnej. 70. Literatura o mędrcach i mądrości. Przestaw sposób postrzegania tego motywu w wybranych utworach literackich. 71. Nieznośny dar wolności? Rozważ problem odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich. 72. Polska wieś w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych 73. Motyw samobójstwa w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów. 74. Śmierć dziecka i reakcje na nią. Odwołując się do wybranych utworów, omów różne ujęcia tego problemu w literaturze. 75. Analizując wybrane teksty, scharakteryzuj cele publicystyki oświeceniowej i współczesnej. Porównaj wykorzystywane w nich środki wyrazu. 76. Czy władza jest antywartością? Odwołując się do wybranych przykładów literackich przedstaw portrety władców i oceń ich postawę. 77. Literackie portrety obcokrajowców (Niemców lub Rosjan) w literaturze polskiej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów.
78. Topos bohaterskiego umierania w literaturze średniowiecznej i XIX- wiecznej. Omów na wybranych 79. Utwory literackie kształtujące system wartości. Przywołaj i omów te, które, Twoim zdaniem, są szczególnie ważne. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 80. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztukach plastycznych XX wieku. Przedstaw je w oparciu o analizę wybranych dzieł. 81. Różne sposoby wykorzystania motywu burzy w literaturze i malarstwie epoki romantyzmu. Określ je, odwołując się do wybranych dzieł. 82. Groza totalitaryzmu w literaturze współczesnej i filmie. Zaprezentuj temat na wybranych 83. Sceny walki w literaturze a malarstwo batalistyczne wobec rozwiązań filmowych. Omów na wybranych 84. Starość w literaturze i sztuce polskiej i obcej. Omów sposoby jej przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 85. Mity greckie jako źródło inspiracji artystów epoki renesansu. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i plastycznych. 86. Motyw matki cierpiącej w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 87. Motywy maryjne i pasyjne. Przedstaw sposób ich ujęcia w literaturze i innych dziełach sztuki. 88. Przedstaw inspirujący wpływ muzyki na twórczość literacką. Zobrazuj problem, analizując wybrane dzieła tych dziedzin sztuki. 89. Obraz domu rodzinnego w utworach literackich i filmowych. Omów na dowolnie wybranych 90. Różne kreacje postaci dziecka w literaturze i malarstwie. Przedstaw je na wybranych 91. Różne obrazy powstania styczniowego w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych 92. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i malarstwie. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła. 93. Przyroda ojczysta jako źródło inspiracji artystycznych w literaturze i malarstwie. Omów temat, analizują wybrane dzieła. 94. Motyw Ikara w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 95. Różne sposoby funkcjonowania motywu arkadii. Przedstaw je, analizując utwory literatury i malarstwa minionych epok. 96. Znaczenie Apokalipsy świętego Jana dla literatury i sztuki późniejszych epok. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i sztuki XIX i XX wieku. 97. Różne koncepcje piękna. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie. 98. Analizując wybrane dzieła malarskie i literackie, przedstaw, jak sztuka ukazuje miłość. 99. Postacie śmierci w tekstach literackich i ikonograficznych. Zaprezentuj jej wybrane przedstawienia w oparciu o dzieła należące do różnych epok. 100. Różne sposoby ukazania ciała ludzkiego. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki współczesnej. 101. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie młodopolskim. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 102. Obraz żywiołów i ich funkcje w literaturze i sztuce romantycznej. Omów problem na wybranych
103. Różne sposoby wykorzystania motywu tańca. Omów problem, odwołując się do przykładów z literatury i sztuki. 104. Wizerunek anioła w poezji i sztuce. Porównaj sposób artystycznego ujęcia postaci anioła, zestawiając odpowiednie teksty kultury. 105. Portret kobiety jako odzwierciedlenie różnych koncepcji piękna. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki. 106. Impresjonistyczne pejzaże w poezji młodopolskiej i malarstwie. Porównaj wybrane teksty kultury. 107. Różnorodność ujęcia motywu Genezis w literaturze i sztuce. Porównaj wybrane dzieła. 108. Miłość romantyczna w literaturze i filmie. Zaprezentuj ją, odwołując się do wybranych przykładów. 109. Graffiti jako sztuka. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów. 110. Alegoria jako środek artystycznego wyrazu. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa. 111. Sposoby kreacji bohaterów w literaturze i filmie. Omów je na wybranych 112. Różne role artysty w życiu narodu. Przedstaw je, odwołując się do literatury i innej dziedziny sztuki. 113. Funkcje motywów tatrzańskich w literaturze i malarstwie okresu Młodej Polski. Określ je, analizując wybrane dzieła sztuki. 114. Omów walory poetyckie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza i sposoby ich eksponowania w adaptacjach filmowych Andrzeja Wajdy. 115. Rola maski historycznej w dziełach literackich i malarskich. Omów problem, odwołując się do dziewiętnastowiecznych tekstów kultury. 116. Obraz świata Orientu zawarty w literaturze i malarstwie romantycznym. Przedstaw jego cechy, odwołując się do wybranych dzieł epoki. 117. Funkcje nawiązań do muzycznych form gatunkowych w utworach literackich. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 118. Gry wideo jako inspiracja literatury. Omów zagadnienie na wybranych 119. Mafia w literaturze i filmie. Przedstaw różne sposoby ukazywania mafii w oparciu o wybrane teksty kultury. 120. Wpływ piłki nożnej na kształtowanie charakteru. Omów, przywołując reprezentatywne teksty kultury. 121. Jak zdobyć prawdziwe szczęście? Odpowiedz na pytanie w oparciu o wybrane teksty kultury. 122. Przedstaw i scharakteryzuj czarny charakter występujący w literaturze i sztuce. III. JĘZYK 123. Istota i funkcje stylizacji językowych. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów literackich. 124. Określ funkcję retorycznych środków językowych, analizując wybrane dzieła literatury współczesnej. 125. Język poezji barokowej. Scharakteryzuj go, przywołując wybrane teksty tej epoki. 126. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej na wybranych przykładach i oceń jego poprawność. 127. Omów cechy języka, jakim posługują się wybrani bohaterzy polskiej literatury pozytywistycznej, zwracając uwagę na ich przynależność środowiskową i narodowościową. 128. Funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach
129. Funkcje neologizmów w poezji. Omów na dowolnie wybranych przykładach z twórczości dwóch polskich poetów różnych epok. 130. Obecność mitologii i Biblii we współczesnej frazeologii. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z mowy potocznej i języka wybranych utworów współczesnej literatury polskiej. 131. Mieszkańcy wsi w twórczości modernistów. Omów specyfikę języka wybranych bohaterów literackich. 132. Omów mechanizm powstawania najczęstszych błędów językowych w wypowiedziach Twoich rówieśników. 133. Język współczesnych sprawozdawców sportowych. Scharakteryzuj go na podstawie najnowszych relacji telewizyjnych i oceń pod względem poprawności. 134. Sztuka pisania mów. Przedstaw problem, analizując wybrane teksty literackie renesansu i baroku i oceń zasadność zawartych w nich środków retorycznych. 135. Różnorodne sposoby wykorzystania znaków interpunkcyjnych w poezji. Omów zagadnienie na podstawie analizy wybranych utworów współczesnego poety. 136. Językowe środki perswazji w reklamie. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach prasowych tekstów reklamowych. 137. Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Omów je na wybranych 138. Język Internetu. Przedstaw charakterystyczne jego cechy na przykładzie wybranych list dyskusyjnych. 139. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych 140. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach różnych autorów i epok. 141. Perswazyjna funkcja języka w tekstach propagandy politycznej. Omów zagadnienie, analizując odpowiednie przykłady. 142. Dawny język miłosny. Przedstaw problem, analizując teksty literackie doby renesansu, baroku i oświecenia. 143. Omów zasadność użycia wulgaryzmów we współczesnych utworach literackich i tekstach piosenek. Odwołaj się do wybranych przykładów. 144. Język współczesnych uczniów. Scharakteryzuj go na podstawie zgromadzonego materiału. 145. Znaki wielokulturowego dziedzictwa w nazwach lokalnych. Przedstaw ich charakter i zakres, dokonując analizy językowej wybranych nazw geograficznych określonego regionu północno-wschodniej Polski. 146. Cechy języka wybranej subkultury. Przedstaw zagadnienie w oparciu o zebrany materiał językowy. 147. Istota i funkcje gry słów w tekstach lirycznych. Omów zagadnienie, odwołując się do twórczości wybranej grupy poetyckiej okresu dwudziestolecia międzywojennego. 148. Formy i funkcje tabu językowego we współczesnej polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie materiału językowego z prasy codziennej. 149. Dokonaj analizy warsztatu pisarskiego wybranego twórcy (np. S. Żeromskiego). 150. Wpływy obce we współczesnym języku polskim. Omów mechanizmy najnowszych zapożyczeń i oceń ich zasadność. 151. Ekspresja w tekstach piosenek hip-hopowych. Omów językowe sposoby jej wyrażania. Zredagował zespół: Joanna Łasica, Mirosława Wiśniewska, Katarzyna Sadowska, Władysław Sitnik