9. Ludność. żółtawobrunatny odcień skóry, wydatne kości policzkowe, występowanie fałdy mongolskiej;



Podobne dokumenty
1. Przeanalizuj wykres przedstawiający rozwój ludnościowy świata. Wymień czynniki mające wpływ na wzrost liczby ludności na świecie.

SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9

wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0 100,0 100,0 W tym: 0-6 lat 7-14 lat lat lat lat lat lat 65 lat i więcej

W jakim stopniu emerytura zastąpi pensję?

Struktura wieku Pod względem wieku społeczeństwa dzielimy najczęściej na: dzieci, młodzież i dorosłych osoby starsze

2. Tabela przedstawia najczęściej używane języki świata wg liczby ludności na co dzień posługującej się danym językiem.

Stan ludności i procesy demograficzne na Lubelszczyźnie

2) określa cechy rozmieszczenia ludności na Ziemi, wskazując obszary jej koncentracji i słabego zaludnienia;

Karta pracy nr 15 Obliczanie stopy bezrobocia

Zmiany w liczbie ludności w Polsce w latach

Ludność Polski na tle Europy

Kierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN

Ewolucja rozwoju ludności Polski: przeszłość i perspektywy

Uczeń potrafi: przedstawić cechy. środowiska przyrodniczego. wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny. zróżnicowania ludów

2. Na podstawie piramidy płci i wieku ludności Polski w 2015 roku wykonaj polecenia.

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3

Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi:

14. Przemiany gospodarcze i polityczne w świecie

Egzamin klasyfikacyjny z geografii Gimnazjum klasa III

KP1 Zmiany liczby ludności świata i Polski

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]

Konsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

Geografia Bliżej geografii Część 3 Przedmiotowy system oceniania. Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny GEOGRAFIA KLASA 3 GIMNAZJUM

GEOGRAFIA treści nauczania zakres rozszerzony 5 SEMESTR Janusz Stasiak Ciekawi świata 2 Wydaw. OPERON podręcznik

GEOGRAFIA. WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA II GIM Elżbieta Zdybel

Finanse ubezpieczeń społecznych

Przedmiotowy system oceniania

Typy obszarów wg rozmieszczenia ludności

Plan wykładu. Opracował: Marek Sobolewski (Politechnika Rzeszowska)

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R.

SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017

Finanse ubezpieczeń społecznych

URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2016 R.

Egzamin próbny z geografii (szkoła ponadgimnazjalna, zakres podstawowy)

Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy

Jedną z podstawowych grup w obrębie, której się integrujemy to naród. Tworzą go ludzie posiadający własną kulturę i poczucie

DESKRYPTORY BIBLIOTEKI NARODOWEJ WYKAZ REKORDÓW USUNIĘTYCH ).2017)

KP 5: Zróżnicowanie ludności świata. Kręgi kulturowe.

INSTYTUTY ŚWIECKIE W ŚWIECIE

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

Nie ma chyba nikogo, kto by nie stawiał sobie pytania o przyszłość swoją, najbliższych, kraju czy świata.

Geografia - wymagania edukacyjne,,bliżej geografii 3 - Alicja Januś

Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R.

Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53

Zróżnicowanie społeczeństw świata

Regiony świata: Gobi, Jawa, Grenlandia, Nizina Chińska, Himalaje, Riwiera Francuska. Bariery osadnicze: A wodna, B grawitacyjna, C termiczna

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

-3r/1- ROZWIĄZANIA. U urodzenia, Z zgony, R przyrost rzeczywisty, P przyrost naturalny (jedno z określeń jest nieprawidłowe)

Ruchy migracyjne akcentowane w obu landach niemieckich, przyrost naturalny po polskiej stronie

Test A: Obszar, ludność i urbanizacja w Europie i Polsce

Stan i ruch naturalny ludności. w województwie zachodniopomorskim w 2016 r.

Miasto CHORZÓW WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W KATOWICE. Powierzchnia w km² Województwo ,2

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

Miasto OPOLE WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W OPOLU. Powierzchnia w km² Województwo ,6. w wieku produkcyjnym 53,7 56,1 58,4

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

Miasto GORZÓW WIELKOPOLSKI

Miasto GDYNIA WYBRANE DANE STATYSTYCZNE Powierzchnia w km² Województwo w wieku produkcyjnym 59,7 61,6 63,8 59,2

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

Miasto BYTOM WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W KATOWICE. Powierzchnia w km² Województwo ,2

Cennik połączeń krajowych CloudPBX. Cennik połączeń międzynarodowych CloudPBX

Typy obszarów wg rozmieszczenia ludności

Azja 1. Azja kontynent wielkich kontrastów

LUDNOŚĆ MIASTA SIEDLCE W LATACH

PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA Z GEOGRAFII W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH

Rozkład materiału z planem dydaktycznym Planeta Nowa 2 rok szkolny 2017/18. I. Afryka

ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ

KRYTERIA ZALICZANIA: KONKURS GEOGRAFICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 ETAP REJONOWY

SĄSIEDZI POLSKI (Podrozdziały 1. 5.) WYMAGANIA PROGRAMOWE

KOREKTA GEOGRAFIA, KOMPENDIUM W ZARYSIE I ZADANIACH, pod redakcją Kazimierza Kucińskiego

w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii

ZAKON SZPITALNY ŚW. JANA BOŻEGO

Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.

Miasto SIEDLCE WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W WARSZAWIE. Powierzchnia w km² Województwo ,4

Miasto: Leszno. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r. 32. Miasto Województwo ,1 53,1 56,4 58,7

XLIV OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście 3

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

POSTAWY PROZDROWOTNE

Miasto TYCHY WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W KATOWICE. Powierzchnia w km² Województwo ,2

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

Miasto: Szczecin. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r Miasto Województwo ,2 52,7 55,8 57,7

Miasto ZIELONA GÓRA WYBRANE DANE STATYSTYCZNE W ZIELONEJ GÓRZE. Powierzchnia w km² Województwo ,8

Miasto: Rybnik. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r Miasto Województwo ,7 51,4 53,4 54,6

WYBRANE DANE STATYSTYCZNE

Ocena sytuacji demograficznej Gdańska ze szczególnym uwzględnieniem jednostki pomocniczej Wrzeszcz Górny

WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE 2010

WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE 2010

SIGMA KWADRAT CZWARTY LUBELSKI KONKURS STATYSTYCZNO-DEMOGRAFICZNY

WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE 2010

Miasto: Zielona Góra. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r. 58. Miasto Województwo ,4

Miasto: Kielce. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r Miasto Województwo ,0 53,3 57,1 59,2

Miasto: Kraków. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r Miasto Województwo ,5 53,4 56,1 57,8

WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE 2010

Miasto: Katowice. WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE Powierzchnia w km2 w 2013 r Miasto Województwo ,7 54,7 56,7 58,4

WYBRANE DANE(a) STATYSTYCZNE 2010

Transkrypt:

9. Ludność Informacja 9.1 Według jednej z klasyfikacji, wyróżnia się osiem odmian człowieka: a) afrykańską, b) amerykańską, c) australijską, d) azjatycką, e) europejską, f) indyjską, g) melanezyjską, h) polinezyjską. Zadanie 9.1 R I 3 Wymień cechy, które pozwalają odróżnić następujące odmiany antropologiczne człowieka: a) azjatycką od europejskiej... żółtawobrunatny odcień skóry, wydatne kości policzkowe, występowanie fałdy mongolskiej; b) afrykańską od europejskiej... brunatny odcień skóry, krótkie wełniste włosy, grube wargi, szeroki, zwykle spłaszczony nos. Zadanie 9.2 R I 3 Napisz, do której odmiany człowieka wymienionej w informacji 9.1 należą: a) Aborygeni... australijska, b) Afrykanerzy... europejska, c) Arabowie... europejska, d) Eskimosi... azjatycka, e) Indianie... amerykańska, f) Indusi... indyjska, g) Mongołowie... azjatycka, h) Papuasi... melanezyjska, i) Pigmeje... afrykańska, j) Słowianie... europejska. Zadanie 9.3 R I 3 Napisz, jak nazywa się potomków: a) Europejczyków i Indian... Metysi, 145

b) Europejczyków i Murzynów... Mulaci, c) Indian i Murzynów... Zambosi. Zadanie 9.4 R I 3 Podaj nazwę grupy językowej, do której należą następujące języki Europy: a) macedoński, bułgarski, chorwacki... grupa słowiańska, b) węgierski, fiński, estoński... grupa ugrofińska, c) islandzki, norweski, duński... grupa germańska, d) rumuński, kataloński, francuski... grupa romańska. Zadanie 9.5 P I 9 Wymień trzy dziedziny życia społecznego, politycznego i gospodarczego, w których potrzebne jest stosowanie języków międzynarodowych. dyplomacja, 1)..., handel międzynarodowy, 2)..., badania naukowe. 3) (ponadto: międzynarodowa współpraca dotycząca kultury, rozrywki, sportu, turystyki, ochrony środowiska naturalnego, pomocy krajom najuboższym, akcji huma- nitarnych, walki z przestępczością i terroryzmem itp.) Zadanie 9.6 R I 3 Napisz, które języki urzędowe obowiązują w następujących krajach: a) Argentyna... hiszpański, b) Australia... angielski, c) Austria... niemiecki, d) Brazylia... portugalski, e) Egipt... arabski, f) Nowa Zelandia... angielski, g) Peru... keczua, hiszpański, h) Senegal... francuski, i) Stany Zjednoczone... angielski (amerykański), j) Surinam... holenderski. 146

Zadanie 9.7 R I 3 Podkreśl nazwy dwóch państw, w których obowiązuje tylko jeden język urzędowy. a) Belgia, b) Hiszpania, c) Indie, d) Kanada, e) Meksyk, f) Niemcy, g) Nigeria, h) Republika Południowej Afryki, i) Rosja, j) Szwajcaria. Zadanie 9.8 P I 9, R I 3 Dlaczego w Nigerii używany jest język urzędowy angielski, mimo że rodowici Anglicy prawie w tym kraju nie mieszkają? Język angielski został wprowadzony przez byłe mocarstwo kolonialne, ale używany jest do dziś mimo niepodległości kraju, ponieważ pozwala porozumieć się lud- ności mówiącej bardzo licznymi, miejscowymi językami, nie stawiając w pozycji dominującej żadnego z nich. Zadanie 9.9 P I 9 Napisz, między którymi wspólnotami społecznymi istnieją konflikty w obrębie: a) Irlandii Północnej... ludność protestancka i katolicka, b) Izraela... ludność arabska i żydowska, c) Bośni i Hercegowiny... ludność serbska, chorwacka i muzułmanów bośniackich, d) Czeczenii... ludność czeczeńska i rosyjska, e) Kraju Basków... ludność baskijska i hiszpańska. Zadanie 9.1 P I 9 Wyjaśnij, co oznacza termin antysemityzm. Podaj przykład antysemityzmu występującego we współczesnym świecie. Antysemityzm to nienawiść w stosunku do Żydów jako mniejszościowej grupy ludności; współcześnie wyraża się on niekiedy podczas publicznych wystąpień, demonstracji neonazistowskich, a także w formie ataków na miejsca kultu i symbole religijne oraz w niektórych publikacjach prasowych, napisach na murach itp. 147

Zadanie 9.11 P I 5 Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania. Romowie to lud zamieszkujący Europę. Tworzą oni wspólnotę, która: a) wyznaje wspólną religię, b) kultywuje wspólne tradycje i obyczaje, c) ma wspólne państwo, d) zamieszkuje zwartą grupą jedno wspólne terytorium. Arkusz A A B C Pod Lasem Górna 1 1 Wieś 2 Kolonia Zagórze Łęg 2 Średnia 3 Puste Pole Kolonia Wieś Zarzecze Dolna Szk. 3 Wieś 4 Kolonia Kościelna 4 Na Piasku Czerwony Bór 5 5 Zabudowania zamieszkane D Rysunek 9.1. Plan wsi o zabudowie rozproszonej (arkusz A) oraz siatka do wykreślenia izarytm (arkusz B). E 1 km Arkusz B 1 A 15 15 B 3 1 1 1 15 15 2 3 3 C 3 25 5 25 4 D 1 E 3 Zadanie 9.12 R II 1 Oblicz liczbę ludności w poszczególnych kwadratach, zakładając, że w każdym domu mieszka średnio 5 osób. Wyniki tych obliczeń wpisz w odpowiadające im kwadraty na arkuszu B. Stosując metodę interpolacji, wykreśl na arkuszu B izarytmy jednakowej gęstości zaludnienia co 1 osób na km 2. Podpisz wykreślone izarytmy. Zadanie 9.13 P II 1, 2 Oblicz średnią gęstość zaludnienia w osobach na 1 km 2 na całej powierzchni przedstawionej na arkuszu A. 63 5 osób = 315 osób; 315 os. : 25km 2 = 12,6 osób na km 2 średnia gęstość zaludnienia wynosi 12,6 osób na km 2. Informacja 9.2 Bangladesz to kraj w Azji Południowej liczący 144 tys. km 2 powierzchni. W 22 roku zamieszkiwany był przez 143,4 mln osób. Rosja to państwo o największej powierzchni na świecie, wynoszącej 17 75,4 tys. km 2. W 22 roku zamieszkiwane było przez 143,8 mln osób. 148

Zadanie 9.14 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.2, oblicz średnią gęstość zaludnienia Bangladeszu w osobach na km 2. Wynik zaokrąglij do liczb całkowitych. 143 4 tys. osób : 144 tys. km 2» 996 osób na km 2 średnia gęstość zaludnienia Bangladeszu wynosi 996 osób na km 2. Zadanie 9.15 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.2, oblicz średnią gęstość zaludnienia Rosji w osobach na km 2. Wynik zaokrąglij do liczb całkowitych. 143 8 tys. osób : 17 75,4 tys. km 2» 8 osób na km 2 średnia gęstość zaludnienia Rosji wynosi 8 osób na km 2. Zadanie 9.16 P I 4 Wyjaśnij przyczyny niskiej gęstości zaludnienia: a) wnętrza Australii... skąpe opady atmosferyczne lub ich brak, wysoka temperatura powietrza, pustynie; b) wnętrza wyspy Borneo... wysoka temperatura i duża wilgotność powietrza, las równikowy wilgotny, mało żyzne gleby, utrudnione warunki uprawy roli; c) Grenlandii... niska temperatura powietrza, lądolód, krótki dzień lub noc polarna w porze zimowej, gleby tundrowe; d) północnej części Półwyspu Skandynawskiego... niska temperatura powietrza, wysokie góry, słabo wykształcone gleby górskie; e) zachodniej części Stanów Zjednoczonych... niedobór opadów atmosferycznych, wysokie góry, słabo wykształcone gleby górskie. Informacja 9.3 W pewnym mieście X liczącym 1 mieszkańców w okresie od 1 I do 31 XII 24 roku urodziło się 25 dzieci. Zmarło w ciągu tego roku 1 osób. W tym samym czasie do miasta X przybyło w celu zamieszkania na stałe 3 osób, a opuściło je, aby zamieszkać w innej miejscowości 15 osób. Zadanie 9.17 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.3, oblicz o ile procent zwiększyła się liczba mieszkańców miasta X w 24 roku. 25 1 + 3 15 = 3; 3 : 1 1% =,3% w 24 roku liczba mieszkańców miasta X zwiększyła się o,3%. 149

Zadanie 9.18 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.3, oblicz ile wynosił w mieście X w 24 roku: a) przyrost naturalny w liczbach bezwzględnych, b) współczynnik przyrostu naturalnego w promilach. a) 25 1 = 15, b) 15 : 1 1 = 1,5 w 24 r. przyrost naturalny w mieście X wyniósł 15 osób, a współczynnik przyrostu naturalnego 1,5. Zadanie 9.19 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.3, oblicz ile wynosiło saldo migracji w mieście X w 24 r. 3 15 = 15 w 24 r. saldo migracji w mieście X wyniosło 15 osób. Zadanie 9.2 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.3, oblicz ile wynosił przyrost rzeczywisty ludności w mieście X w 24 roku. 25 1 + 3 15 = 3 w 24 r. przyrost rzeczywisty w mieście X wyniósł 3 osób. Zadanie 9.21 P I 5 Wymień trzy przyczyny wysokiego przyrostu naturalnego w Polsce w latach 5. XX wieku: a) rozpoczęcie procesu łączenia rodzin, rozbitych wcześniej przez wojnę, b) zasiedlanie poniemieckich Ziem Zachodnich i Północnych, c) zmniejszenie współczynnika zgonów spowodowane poprawą bezpieczeństwa i warunków życia. Zadanie 9.22 P I 5 Wymień przynajmniej jedną przyczynę niskiego przyrostu naturalnego w Polsce w latach 6. XX wieku: wchodzenie w wiek rozrodczy mało licznego pokolenia osób urodzonych podczas wojny i okupacji Polski w latach 1939-1945. 15

Mężczyźni 1 lat i więcej 85 8 75 7 65 6 55 5 45 Kobiety 2 Nadwyżka liczby kobiet nad liczbą mężczyzn 4 Nadwyżka liczby mężczyzn nad liczbą kobiet 3 35 3 25 2 4 15 1 5 tys. 4 3 2 1 1 2 3 4 tys. Rysunek 9.2. Piramida płci i wieku ludności Polski w 2 r. Wiek produkcyjny Wiek przedprodukcyjny i poprodukcyjny Zadanie 9.23 P I 5, II 1 Wpisz na rysunku 9.2 w odpowiednie kółka cyfry oznaczające następujące grupy ludności: 1 mężczyzn urodzonych podczas drugiej wojny światowej; 2 kobiety urodzone w okresie najwyższego przyrostu naturalnego w latach 5. XX wieku; 3 mężczyzn, których rodzice urodzili się przeważnie podczas drugiej wojny światowej; 4 dziewczęta, których rodzice urodzili się przeważnie w okresie najwyższego przyrostu naturalnego w latach 5. XX wieku. Zadanie 9.24 P I 5 Uzupełnij zdanie, dopisując dwie przyczyny eksplozji demograficznej, jaką obserwuje się w niektórych krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego. Eksplozja demograficzna występuje wtedy, gdy utrzymuje się tradycja rodzin wielodzietnych przy jednoczesnym spadku śmiertelności spowodowanym: poprawą opieki zdrowotnej ludności, a) poprawą wyżywienia ludności. b) 151

Współczynniki: urodzeń, zgonów, przyrostu naturalnego (w ) 5 4 Urodzenia 1 2 3 3 4 Zgony 2 5 1 Rysunek 9.3. Cykl demograficzny ludności świata Faza I Faza II Faza III Czas Zadanie 9.25 P I 5, II 1 Uzupełnij zdanie. Według cyklu demograficznego, sytuację ludnościową Polski należy oznaczyć na wykresie (rysunek 9.3) w punkcie oznaczonym cyfrą... 3. Zadanie 9.26 P I 5, II 1 Uzupełnij zdanie. Według cyklu demograficznego, sytuację ludnościową Bangladeszu należy oznaczyć na wykresie (rysunek 9.3) w punkcie oznaczonym cyfrą... 1. Zadanie 9.27 P I 5, II 1 Uzupełnij zdanie. Według cyklu demograficznego, sytuację ludnościową Ukrainy należy oznaczyć na wykresie (rysunek 9.3) w punkcie oznaczonym cyfrą... 5. Ludność w wieku Liczba ludności w tys. Przedprodukcyjnym 8 97 Produkcyjnym 23 92 Poprodukcyjnym 5 742 OGÓŁEM 38 632 Tabela 9.1. Liczba ludności Polski w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym wg stanu z 31 XII 21 roku Zadanie 9.28 P II 1, 2 Korzystając z danych w tabeli 9.1, oblicz jaki procent ogółu ludności stanowi ludność w wieku: 152

produkcyjnym nieprodukcyjnym Wyniki obliczeń podaj z dokładnością do,1. Wpisz je do tabeli 9.2. 23 92 : 38 632 1%» 61,9%; 1% 61,9% = 38,1% Produkcyjnym Ludność w wieku Nieprodukcyjnym Liczba ludności w % ogółu ludności OGÓŁEM 1, Tabela 9.2. Struktura ludności Polski według wieku wg stanu z 31 XII 21 roku Zadanie 9.29 P II 1, 2 Oblicz, korzystając z danych w tabeli 9.1, jaka liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym przypada w Polsce na 1 osób w wieku produkcyjnym. Wyniki obliczeń podaj z dokładnością do,1. [(897 + 5742) : 23 92] 1» 61,5 61,9 38,1 w Polsce na 1 osób w wieku podukcyjnym przypada 61,5 osób w wieku nieprodukcyjnym. Informacja 9.4 Przyrost naturalny ludności Polski w 22 r.: 5,7 tys. Liczba ludności Polski wg stanu z 2 V 22 r.: 38 23 tys. Rok Nazwy krajów Bangla desz Brazylia Niemcy Rosja St. Zjedno czone 1993 115,2 156,6 81,2 148,7 257,6 1998 124,8 161,8 82, 146,5 27,6 1999 126,9 165,3 82,1 146, 273,1 2 137,4 167,7 82, 145,5 275,6 21 14,4 172,4 82,4 144,4 284,8 22 143,4 174,7 82,5 143,8 291, Tabela 9.3. Liczba ludności w wybranych krajach świata w mln Źródło: Roczniki Statystyczne GUS. 153

Zadanie 9.3 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.4, oblicz współczynnik przyrostu naturalnego ludności Polski w 22 r. w promilach. Wynik podaj z dokładnością do,1. 57 : 38 23 1»,15 wpółczynnik przyrostu naturalnego ludności Polski wyniósł w 22 r.,15. Zadanie 9.31 P II 1, 2 Korzystając z danych w tabeli 9.3, podaj nazwę kraju, który w latach 1993-22 odznaczał się największym przyrostem ludności: a) w liczbach bezwzględnych b) w procentach największy przyrost ludności w liczbach bezwzględnych zanotowano w latach 1993-22 w Stanach Zjednoczonych, natomiast w procentach w Bangladeszu. Zadanie 9.32 P II 1, 2 Korzystając z danych w tabeli 9.3, podaj nazwę kraju, który w latach 1993-22 odznaczał się największym ubytkiem ludności w liczbach bezwzględnych. W latach 1993-22 największy ubytek ludności zanotowano w Rosji. Zadanie 9.33 P II 1, 2 Korzystając z danych w tabeli 9.3, oblicz o ile procent wzrosła w latach 1993-22 liczba ludności Brazylii. Wynik obliczeń zaokrąglij do,1. (174,7 mln : 156,6 mln 1%) 1%» 11,6% liczba ludności Brazylii wzrosła w latach 1993 22 o 11,6%. ludność w mln 175 15 125 1 75 5 25 Rosja Bangladesz Rysunek 9.4. Siatka do wykonania wykresu rozwoju ludności 1993 1998 1999 2 21 22 154

Zadanie 9.34 P II 1, 3 Wykonaj na rysunku 9.4 z dokładnością do,5 mm wykres liniowy przedstawiający rozwój ludności Bangladeszu i Rosji. Jakie możesz przedstawić prognozy rozwoju ludności dla tych państw? Które państwo będzie w najbliższych latach miało większą liczbę ludności? Należy spodziewać się, że w najbliższych latach liczba ludności Bangladeszu przekroczy liczbę ludności Rosji. W Bangladeszu będzie się nadal obserwować szybki wzrost liczby ludności, a w Rosji powolny ubytek lub stagnację. Zadanie 9.35 P II 1, 2 Korzystajc z danych z Informacji 9.2, oblicz ile razy powierzchnia Rosji jest większa od powierzchni Bangladeszu. Wynik podaj w liczbach całkowitych. 17 75,4 tys. km 2 : 144 tys. km 2» 119 powierzchnia Rosji jest 119 razy większa od powierzchni Bangladeszu. Zadanie 9.36 P I 3 Mimo ogromnych dysproporcji w powierzchni, zarówno Bangladesz, jak i Rosja przeżywają okresowo problemy z niedoborem żywności. Napisz, z czego wynikają te niedobory w przypadku: a) Bangladeszu... niska produkcja towarowa rolnictwa mimo dużych nakładów pracy ręcznej, klęski żywiołowe; b) Rosji... ekstensywna, mało wydajna produkcja rolna, rozległe obszary gruntów ornych leżących odłogiem. Informacja 9.5 W pewnym kraju P, liczącym 2 mln mieszkańców, współczynnik przyrostu naturalnego wynosił w ciągu roku 3. Zadanie 9.37 P II 1, 2 Korzystając z danych w informacji 9.5, oblicz jakiej liczby mieszkańców w kraju P możemy się spodziewać za: a) 25 lat b) 5 lat c) 75 lat d) 1 lat, jeżeli przyrost naturalny w liczbach bezwzglednych nie zmieni się. P N = 2 3 : 1 ; P N = 6 a) 6 25 + 2 = 35 b) 6 5 + 2 = 5 c) 6 75 + 2 = 65 d) 6 1 + 2 = 8 155

Zadanie 9.38 P II 1, 2 Jakiej liczby mieszkańców moglibyśmy spodziewać się w kraju P za 1 lat, gdyby roczny przyrost naturalny wynosił: a) 3 b) c) 3 a) 2 + (3 1) = 2 3 b) 2 c) 2 + ( 3 1) = 19 7 Kraje Rok spisu lub szacunku Ludność w wieku lat 4 5 19 2 39 4 64 65 i więcej Brazylia 2 16, 5,5 58, 37,4 8,8 Japonia 21 5,9 19,7 35,2 43,5 22,9 Pakistan 1998 19,6 49,6 35,3 19,5 4,4 Rosja 22 6,3 3,2 41,4 47,5 18,5 St. Zjedno czone 21 19,4 61,3 81,5 87,3 35,3 Tabela 9.4. Ludność w wybranych krajach świata według wieku (Źródło: Rocznik Statystyki Międzynarodowej 23, GUS, Warszawa s. 68.) Zadanie 9.39 P II 1, 2 W którym kraju, spośród wymienionych w tabeli 9.4, występuje społeczeństwo najstarsze? najstarsze społeczeństwo występuje w Japonii, gdzie około 18% ogółu ludności stanowią osoby w wieku 65 i więcej lat. Zadanie 9.4 P I 5 Jakie problemy ekonomiczne i społeczne mają do rozwiązania kraje o społeczeństwach starzejących się? a) wzrost kosztów opieki medycznej, b) wzrost znaczenia funduszy emerytalnych i rentowych w gospodarce, c) wzrost liczby osób niepełnosprawnych. Zadanie 9.41 P II 1, 2 W którym kraju, spośród wymienionych w tabeli 9.5, występuje społeczeństwo najmłodsze? najmłodsze społeczeństwo występuje w Pakistanie, gdzie około 54% ogółu ludności stanowią dzieci i młodzież w wieku poniżej 2 lat. 156

Zadanie 9.42 P I 5 Jakie problemy ekonomiczne i społeczne mają do rozwiązania kraje o społeczeństwach młodych? a) wysokie nakłady finansowe na oświatę, b) konieczność zaspokojenia szybko wzrastających potrzeb żywnościowych, c) konieczność wspierania budownictwa mieszkaniowego, d) tworzenie miejsc pracy w zawodach pozarolniczych. Zadanie 9.43 P I 5 Podkreśl grupę krajów wyłącznie o społeczeństwach starzejących się: a) Słowacja, Włochy, Niemcy, Wielka Brytania; b) Brazylia, Chiny, Indonezja, Polska; c) Niemcy, Meksyk, Rosja, Nigeria; d) Etiopia, Francja, Bangladesz, Holandia; e) Japonia, Indie, Ukraina, Pakistan. Zadanie 9.44 P I 5 Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania. Osoby bezrobotne zalicza się w polskiej statystyce do grupy: a) aktywnych zawodowo, b) biernych zawodowo, c) osób w wieku poprodukcyjnym, d) osób w wieku przedprodukcyjnym, e) osób pracujących. Zadanie 9.45 P I 5 Podkreśl kategorie osób, które z ekonomicznego punktu widzenia zalicza się do grupy ludności utrzymywanej: a) osoba pobierająca emeryturę, b) osoba pobierająca rentę, c) bezrobotny pobierający zasiłek, d) student, który nie ma własnego źródła dochodu, e) student utrzymujący się z pracy zarobkowej. Zadanie 9.46 P I 5 Podkreśl poprawne uzupełnienie zdania. W społeczeństwie postindustrialnym największa część ludności pracuje w: a) budownictwie, b) leśnictwie, c) przemyśle, d) rolnictwie, e) usługach. 157

Zadanie 9.47 P I 6 Podkreśl grupę krajów określonych wyłącznie jako imigracyjne: a) Rosja, Kanada, Meksyk, Francja; b) Stany Zjednoczone, Niemcy, Ukraina, Chiny; c) Wielka Brytania, Kanada, Niemcy, Australia; d) Polska, Belgia, Rosja, Francja; e) Meksyk, Australia, Holandia, Chiny. Zadanie 9.48 P I 6 Wymień trzy przyczyny wzmożonej emigracji ludności z Polski. bezrobocie, szczególnie rozpowszechnione wśród młodzieży, a) niski poziom ekonomiczny wielu rodzin, b) poczucie niestabilności politycznej, zmienność prawa i korupcja utrudniające działalność gospodarczą. c) Zadanie 9.49 P I 6 Wymień trzy czynniki przyciągające imigrantów do Stanów Zjednoczonych. a) wysoki poziom życia, b) możliwość wykonywania dobrze płatnej pracy, c) silny, stabilny system prawny ułatwiający działalność gospodarczą. Zadanie 9.5 P I 6 Wymień trzy przyczyny wzmożonej emigracji ludności z krajów afrykańskich. a) przeludnienie wsi i bezrobocie, b) klęski żywiołowe, c) konflikty etniczne i religijne. Zadanie 9.51 P I 6 Wymień trzy skutki migracji ludności odczuwane w kraju emigracyjnym. a) niedobór osób posiadajacych wysokie kwalifikacje (drenaż mózgów), b) konieczność ponoszenia kosztów kształcenia, c) zmniejszenie przyrostu naturalnego spowodowane emigracją ludzi młodych, mogących zakładać rodziny. 158

Zadanie 9.52 P I 6 Wymień trzy skutki migracji ludności odczuwane w kraju imigracyjnym. zwiększenie zróżnicowania etnicznego, religijnego, rasowego ludności, a) wzrost konkurencji na rynku pracy, zwiększenie przyrostu naturalnego. b) c) Zadanie 9.53 P I 6 W krajach Europy Zachodniej pojawia się coraz więcej imigrantów z krajów pozaeuropejskich. Powoduje to zmiany struktury rasowej, etniczej i religijnej ludności. Określ przyczynę tego typu zjawiska. Przyczynami napływu imigrantów z krajów pozaeuropejskich do Europy Zachodniej są: ogromne różnice w poziomie życia między krajami świata, poszukiwanie bezpieczeństwa i lepszych warunków bytu przez ludność krajów najuboższych. Zadanie 9.54 P I 6 Wymień trzy zagrożenia związane z napływem imigrantów do krajów Europy Zachodniej. a) pojawienie się grup społecznych, odmiennych pod względem etnicznym, rasowym, obyczajowym, kulturowym i wyznaniowym może wywołać postawy nietolerancji; b) zwiększa się konkurencja na rynku pracy, co pociąga za sobą zmniejszenie zarobków w niektórych dziedzinach; c) zwiększenie bezrobocia wśród rdzennej ludności. Zadanie 9.55 P I 6, 9 Uzasadnij krótko potrzebę rozwoju społeczeństwa tolerancyjnego w krajach imigracyjnych. Brak tolerancji między ludnością rdzenną i napływową o różnych poglądach, obyczajach, tradycji, kulturze jest przyczyną poważnych konfliktów trudnych do załagodzenia, a jednocześnie zagrażających pokojowi społecznemu, bezpieczeństwu życia i harmonijnemu rozwojowi ekonomicznemu. 159