Bieżące wyzwania dla Ośrodków Transferu Technologii dr Aleksander Bąkowski BIURO ZARZĄDU Ul. Baśniowa 3, pok.312, 02-349 Warszawa, tel./fax +48 22 465 84 16; E-mail: biuro@sooipp.org.pl; www.sooipp.org.pl; Tezy wystąpienia Cele działalności ACTT Akademickie Centra Transferu Technologii; Środki publiczne dedykowane ACTT; Bardzo duże zróżnicowanie ACTT; Potrzeba profesjonalizacji usług oferowanych przez ACTT; Kwestie integracji usług; Bariery rozwoju i perspektywy www.sooipp.org.pl 2 1
Znaczący wzrost liczby CTT Raport 2010, PARP Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce 90 CTT, w tym 21 to jednostki uczelniane, W ramach badania OPI Akademickie Ośrodki Innowacji, maj 2012-43 akademickie CTT, przy ogólnej liczbie 69; - 72,2% Akademickich CTT jednostki w ramach Uczelni; - 27,8% - odrębne od uczelni podmioty (spółki, fundacja) www.sooipp.org.pl 3 Liczba polskich CTT w latach 1995-2012 www.sooipp.org.pl 4 2
Główne cele działalności CTT www.sooipp.org.pl 5 Cele działalności ACTT (N=18) www.sooipp.org.pl 6 3
Czy nastąpiła zmiana jakościowa? Pozostałe elementy systemu: Akademickie CTT działające jako zewnętrzne podmioty w stosunku do Uczelni Biura Rzeczników Patentowych, struktury powołane ds. współpracy z gospodarką; Centra Zaawansowanych Technologii, Międzywydziałowe Centra Badawcze, Biura Karier, Uczelniane Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości Działy Transferu Technologii Centra Innowacji www.sooipp.org.pl 7 Potencjał CTT wybrane charakterystyki Wyszczególnienie 1999 2000 2004 2005 2007 2009 2010 2012 Liczba centrów 23 20 29 44 87 90 90 69 Powierzchnia m2 111 192 247 178 176 161 162 162 Zatrudnienie - etaty Zatrudnienie umowy zlecenia Budżet ośrodka (w tys. zł) w tym dochody własne 2,5 3,5 6 7 9 8 8 9 15 30 20 26 19 14 17 15 Bd 118 58,8 Bd 881 34,5 662 24,1 963 43,4 1050 24,5 1797 9,5 Liczba klientów 482 495 520 628 1054 574 696 702 www.sooipp.org.pl 8 4
Środki publiczne dedykowane ACTT - 2012 Średnio ACTT dysponuje rocznym budżetem w wysokości 1 187 500 PLN (od 120 tys. do 3,4 mln PLN) Granty i projekty 65% w tym: - fundusze programów europejskich - 28% - fundusze krajowe NCN i NCBR 23% - europejskie fundusze strukturalne 15% - finansowanie instytucji macierzystej 21% Wpływy z własnej działalności 8% budżetu!!! Aż 45% ośrodków w badanej grupie nie posiada wpływów z prowadzonej działalności własnej; 16,7% posiada wpływy własne przekraczające 10% budżetu Najlepiej funkcjonujące CTT deklarują przychody własne na poziomie od 19 do 35% www.sooipp.org.pl 9 Udział dochodów własnych w finansowaniu CTT w latach 2004-2011 (w%) www.sooipp.org.pl 10 5
Budżet ACTT (N=18) 2012 r www.sooipp.org.pl 11 Środki publiczne dedykowane ACTT - 2012 Na koniec 2009 roku ACTT dysponowały rocznym budżetem jedynie o 10% niższym w stosunku do 2012 r.; Zaobserwowano wzrost wkładu instytucji macierzystej z 8,8% do 21%; Wpływy z własnej działalności znacząco spadły - średnio z 24,3 % do 8% budżetu!!!; Spadek przychodów z działalności własnej został zrekompensowany wzrostem wpływów z instytucji macierzystej; WNIOSEK: Działalność ACTT jest coraz bardziej uzależniona od funduszy publicznych!!! www.sooipp.org.pl 12 6
Bardzo duże zróżnicowanie ACTT (1/2) Powierzchnia użytkowa od 14 do 900 m2; Zatrudnienie: od 1 do 26 pracowników etatowych oraz od 0 do 58 osób umowy zlecenia i o dzieło Zróżnicowany dostęp do infrastruktury technicznej; Budżety od 120 tyś. do 3,4 mln PLN; Międzynarodowe relacje sieciowe 44,4% ACTT działa w międzynarodowych sieciach transferu technologii; Brak kontaktów międzynarodowych i/lub sieciowych stwierdzono aż w 22,2% ośrodków www.sooipp.org.pl 13 Bardzo duże zróżnicowanie ACTT (2/2) 60% ACTT posiada duży potencjał i prowadzi bardzo zróżnicowaną działalność; 40% ACTT to ośrodki słabe; 50% ACTT wypracowuje ok. 80% efektów; www.sooipp.org.pl 14 7
Świadczone usługi Struktura usług CTT wg nakładu czasu pracy (N=18) www.sooipp.org.pl 15 Usługi proinnowacyjne realizowane przez CTT w 2011 r www.sooipp.org.pl 16 8
Usługi wspierające oferowane przez CTT Usługi finansowe ACTT (N=18) www.sooipp.org.pl 17 Usługi specyficzne oferowane przez CTT Organizacja seminariów i konferencji Organizacja warsztatów zamkniętych Organizacja spotkań branżowych i targów kooperacyjnych; Organizacja wizyt studyjnych i misji zagranicznych; Organizacja staży zawodowych, Udział w targach i wystawach; Przygotowywanie opinii o innowacyjności, Tworzenie baz danych; Organizacja badań zleconych, obsługa projektów badawczych Źródło: Opracoanie własne www.sooipp.org.pl 18 9
Potrzeba profesjonalizacji usług oferowanych przez ACTT Brak opracowanej metodologii analizy potrzeb klientów; Zbyt mała koncentracja na fazie implementacji transferu technologii; ACTT nie działają aktywnie na rzecz partnerów biznesowych mentoring deklaruje 27,8%; mentoring jako indywidualne wsparcie i strategiczne doradztwo dla przedsiębiorcy, przeprowadzane przez doświadczonego praktyka biznesu zaledwie 11,1% Działalność koncentruje się na usługach wspierających proces wewnątrz uczelni; ACTT powinny opracować metodologię zarządzania procesem a nie usługą www.sooipp.org.pl 19 Potrzeba profesjonalizacji usług oferowanych przez ACTT ACTT powinny opracować metodologię zarządzania procesem a nie usługą; Nie ma ujednoliconych procedur profesjonalizacja usługi; Należy zdefiniować proces i każde ogniwo procesu powinno zostać pokryte usługami wewnętrznymi lub zewnętrznymi; Nie można stosować ujednoliconego systemu wsparcia dla wszystkich centrów. www.sooipp.org.pl 20 10
Kwestie integracji usług Najlepsze ACTT dążą do integracji usług: - usługi świadczone przez ACTT: działalność związana z transferem i komercjalizacją technologii, szkolenia, doradztwo, usługi informacyjne i inne specyficzne działania); - preinkubacja; - usługi finansowe np. fundusz kapitału zalążkowego; - inkubator www.sooipp.org.pl 21 Bariery rozwoju Wyszczególnienie niechęć środowiska naukowego do działań komercjalizacyjnych i współpracy z biznesem 2,9 ograniczenia prawne i brak procedur transferu technologii 2,9 szara strefa w zakresie doradztwa, komercjalizacji i usług technologicznych 2,8 zawiłe procedury prawne transferu i komercjalizacji technologii 2,8 brak projektów do komercjalizacji 2,6 niskie zainteresowanie tworzeniem nowych firm technologicznych 2,6 inne 2,5 niezrozumienie idei Centrum i jego funkcji, słaby image 2,4 niski budżet, brak wsparcia finansowego 2,3 brak rynku na nowoczesne/technologiczne produkty i technologie 2,3 małe zainteresowanie biznesu ofertą Centrum 2,2 problemy współpracy z lokalnymi i regionalnymi instytucjami, brak wsparcia 2,1 ciasne ramy organizacyjne i wymagania narzucone przez organizatorów Centrum 2,0 www.sooipp.org.pl 22 11
Perspektywy rozwoju Kierunki działań własnych niezbędnych do dalszego rozwoju ACTT 1. Konieczność wzmocnienia potencjału ludzkiego CTT i infrastruktury, doskonalenia kompetencji pracowników, profesjonalizacji usług i rozwój usług komercyjnych. 2. Wzmocnienie kontaktów zewnętrznych z przedsiębiorcami oraz stworzenie sieci współpracy z przedsiębiorcami i inwestorami w celu usprawnienia komercjalizacji innowacji, wyników badań naukowych i wiedzy. 3. Wzmocnienie swojej pozycji przede wszystkim w regionie, wzmocnienie kontaktów w regionie i rozszerzanie ich poza jego obszar. 4. Kreowanie wśród naukowców potrzeby prowadzania badań, które można zaimplementować w gospodarce. 5. Rozwijanie działalności w zakresie przedsiębiorczości akademickiej i kreowania firm start-up i spin-off, w tym realizacja projektów dedykowanych zwiększaniu świadomości w przedmiocie przedsiębiorczości akademickiej i procesów komercjalizacji 6. Integracja działań związanych z transferem technologii na uczelni. Wymaga to intensyfikacji współpracy z jednostką macierzystą oraz koordynacji działań z innymi jednostkami uczelnianymi i podmiotami zewnętrznymi, związanymi z uczelnią w zakresie wsparcia na uczelni przedsiębiorczości, transferu technologii, współpracy z gospodarką i promocji. www.sooipp.org.pl 23 Wnioski (1/2) ACTT stanowią różnorodną grupę instytucji wsparcia; Zaobserwowano różne strategie działania: - profesjonalizacja usług komercjalizacji technologii i zwiększenia przychodów z tej działalności; - działania miękkie, budowanie świadomości, promocja osiągnięć naukowych, wyszukiwanie i zgłaszanie technologii do ochrony patentowej; - działalność statutowa jest prowadzona okazyjnie lub wcale ACTT to głównie jednostki organizacyjne Uczelni; często są to struktury wewnętrzne i zewnętrzne ale słabo koordynowane; Misja i rola coraz lepiej rozumiana przez uczelnie; Potencjał ludzki ACTT jest często zbyt słaby aby realizować cele; Akademickie CTT działają głównie do wnętrza uczelni ; Słabo rozpoznają potrzeby przedsiębiorstw, kuleje marketing technologii; Współpraca z klastrami branżowymi i specjalizacja w określonych branżach; www.sooipp.org.pl 24 12
Wnioski (2/2) ACTT nie uczestniczą w tworzeniu regionalnych systemów innowacji; Pomimo dostępu do kapitału zalążkowego i kapitału ryzyka, oferta ACTT jest w tym zakresie bardzo ograniczona; ACTT dostrzegają, że nie dostatecznie koncentrują się na głównym przedmiocie swojej działalności; Zbyt duże zaangażowanie w działalność projektową; Ważny dla ACTT jest ich udział w sieci EEN jako źródło procedur transferu technologii, kontaktów międzynarodowych, narzędzi informatycznych oraz finansowania publicznego. Poza siecią EEN współpraca międzynarodowa jest raczej ograniczona. www.sooipp.org.pl 25 Rekomendacje (1/2) Konieczność wprowadzenia i przestrzegania systemu eksploatacji praw własności intelektualnej na uczelniach a ACTT powinny uczestniczyć bezpośrednio lub pośrednio we wszystkich projektach TT i sprzedaży IPR realizowanych na uczelni macierzystej; Konieczna profesjonalizacja usług i koncentracja na działalności statutowej; Rozwijanie współpracy z przedstawicielami biznesu jako mentorami i doradcami (zarządzanie i doświadczenia w transferze technologii); Integracja działalności z preinkubatorami, inkubatorami i finansowaniem wysokiego ryzyka poprzez utworzenie własnego funduszu kapitału zalążkowego; www.sooipp.org.pl 26 13
Rekomendacje (2/2) Rekomendowany jest rozwój współpracy sieciowej, Zwiększenie atrakcyjności ACTT i kreowanie popytu na usługi w celu zwiększenia przychodów z działalności własnej; Wzmocnienie kontaktów zewnętrznych z firmami, klastrami i platformami technologicznymi, Przełamywanie barier niechęci środowiska akademickiego do komercjalizacji wyników badań naukowych i stworzenie zachęt do podejmowania takiej działalności. www.sooipp.org.pl 27 Dziękuję za uwagę??? a.bakowski@sooipp.org.pl www.sooipp.org.pl 28 14