dr inż. Leon Maro Rzecoznawca budowlany Specjalista II stopnia w projektowaniu konstrukcji budowlanych

LEMAR Usługi Projektowo-Budowlane tel/fax (42) 659-12-24 dr inż. Leon Maro tel. kom. 601-42-32-88 91-341 Łódź, ul. Brukowa 139 e-mail: leon@maro.net.pl NIP 947-121-34-15 REGON 472201247 dr inż. Leon Maro Rzecoznawca budowlany Specjalista II stopnia w projektowaniu konstrukcji budowlanych PROJEKTOWANIE WZMOCNIENIA GRUNTÓW GEOKRATĄ TABOSSystem I GEOSYNTETYKAMI PŁASKIMI WG. POLSKICH NORM I WYTYCZNYCH PROJEKTOWANIA (podstawy obliczeń) Łódź, 2006 r.

1 1. WPROWADZENIE Posadowienie obiektów inżynierskich (dróg, nasypów itp.) na gruntach słabonośnych, określanych najczęściej w dokumentacjach geotechnicznych jako grunty niebudowlane, wiąże się z reguły z koniecznością wymiany tych warstw (jeśli znajdują się blisko powierzchni terenu i ich miąższość nie jest zbyt duża) lub ze stosowaniem skomplikowanych i kosztownych systemów posadowienia pośredniego na niżej położonych warstwach nośnych o korzystniejszych parametrach geotechnicznych. Szybki rozwój technologii zbrojenia gruntów, przyspieszony wprowadzeniem na rynek geosyntetyków, otworzył przed inżynierami nowe możliwości, z których zaledwie część jest obecnie wykorzystana. Jednym z obszarów zastosowań geosyntetyków, w tym w szczególności geokraty przestrzennej, ale także geosiatek płaskich, geotkanin i geowłóknin, jest powierzchniowe wzmocnienie słabonośnego podłoża gruntowego, przy czym szczególnie korzystne wyniki daje łączne stosowanie geokraty z geosyntetykami płaskimi, tak ze względów wytrzymałościowych, jak filtracyjnych i separacyjnych. Nie bez znaczenia jest przy tym, że powierzchniowe wzmacnianie słabonośnego podłoża przy zastosowaniu geosyntetyków jest technologią skuteczną w bardzo niekorzystnych warunkach geotechnicznych, relatywnie tanią i łatwą w realizacji nawet w trudnych warunkach terenowych, przy użyciu prostych urządzeń technicznych. Istotne znaczenie ma również to, że: - zarówno geokrata, jak i pozostałe geosyntetyki, zgodnie z badaniami i posiadanymi atestami, są neutralne dla środowiska, a równocześnie są odporne na szkodliwe wpływy czynników chemicznych i biologicznych; - powierzchniowe wzmocnienie podłoża przy użyciu geokraty prowadzi do znacznego zmniejszenia i wyrównania naprężeń pionowych w gruncie w wyniku ich rozproszenia przez sztywno sprężystą płytę z geokraty, a w konsekwencji przyczynia się do zmniejszenia osiadań oraz zabezpiecza posadowioną na niej konstrukcję przed nierównomiernym osiadaniem podłoża, natomiast przewidywany czas osiadania jest relatywnie taki sam jak w przypadku innych technologii. Pod tym względem geokrata zdecydowanie przewyższa inne geosyntetyki. - na tak przygotowanym i wzmocnionym podłożu można niezwłocznie wykonywać przewidziane projektem konstrukcje.

2 Dobór geosyntetyków winien być każdorazowo uzasadniony przez projektanta obliczeniowo w zależności od rodzaju i wielkości obciążeń, parametrów geotechnicznych poszczególnych warstw podłoża oraz przyjętego rodzaju geosyntetyków. Są to obliczenia żmudne i skomplikowane, a przy tym z reguły należy je wykonać kilkakrotnie dla dokonania wyboru najbardziej racjonalnego rozwiązania z punktu widzenia technicznego i ekonomicznego, dlatego do ich wykonania korzysta się z programów komputerowych. Tu jednak projektanci, którzy ustawowo są w całości odpowiedzialni za swoje projekty, natrafiają na istotne przeszkody, z których najistotniejsze to: - programy oferowane przez firmy zagraniczne z oczywistych względów najczęściej nie uwzględniają wymagań polskich norm i wytycznych projektowania, - autorzy tych programów z reguły nie ujawniają stosowanych metod obliczeń, uniemożliwiając tym samym projektantom sprawdzenie poprawności wyników obliczeń i zmuszając ich do brania na siebie odpowiedzialności za projekt na słowo honoru, - najczęściej programy oferowane przez firmy zagraniczne ograniczają się w wynikach obliczeń do podania charakterystyki wybranych produktów tych firm i utrudniają lub wręcz uniemożliwiają projektantowi dobranie innych geosyntetyków o porównywalnych parametrach. Z uwagi na powyższe został opracowany pakiet programów pozwalający projektantom ominąć w/w przeszkody. W skład pakietu, którego założenia obliczeniowe zostaną zaprezentowane w dalszej części, wchodzą następujące programy obliczeniowe: GAMMA KT Wzmocnienie geokratą TABOSSystem (i geotkaniną) uwarstwionego podłoża obciążonego budowlami płaskimi GAMMA ST Wzmocnienie geotkanina lub geosiatką uwarstwionego podłoża obciążonego budowlami płaskimi GAMMA MS Ściany oporowe pionowe i pochyłe z gruntu zbrojonego geotkaniną lub geosiatką. GAMMA ZS Powierzchniowe zabezpieczenie skarp geokratą TABOSSystem Programy te, opracowane w jednolitej formule merytorycznej, operatorskiej i wizualnej, pozwalają: - łatwo i szybko ustalić, czy podłoże gruntowe wymaga wszmocnienia i w razie konieczności zaprojektować racjonalny sposób powierzchniowego wzmocnienia przy użyciu geosyntetyków w określonych warunkach miejscowych,

3 - analizować naprężenia i dobierać najwłaściwszy w danych warunkach sposób wzmocnienia słabych gruntów uwarstwionych (do 10- ciu warstw), - badać wpływ poszczególnych czynników na wielkość i rozkład naprężeń w gruncie, - włączyć do współpracy tzw. grunty niebudowlane, eliminując tym samym konieczność ich kosztownej wymiany, - w razie potrzeby wybrać w prosty sposób zamienne geosyntetyki, spełniające wymogi projektanta lub wykonawcy, - projektować pionowe i pochyłe ściany oporowe z gruntu zbrojonego geosiatkami i geotkaninami oraz powierzchniowe zabezpieczenie skarp przed erozją. Autorzy programów: dr inż. Leon Maro i dr inż. Jacek Amanowicz 2. ZAŁOŻENIA DO PROJEKTOWANIA 2.1. ZALEŻNOŚĆ ODKSZTAŁCEŃ PODŁOŻA OD OBCIĄŻEŃ Istotnym zagadnieniem dla pracy budowli i nawierzchni drogowych są odkształcenia gruntu. Z. Wiłun [1] podzielił proces osiadań na trzy fazy: - w fazie I obciążenie zewnętrzne jest niewiększe niż obciążenie krytyczne (q qprop). W tej fazie przyrost osiadań jest prawie wprost proporcjonalny do przyrostu obciążenia gruntu. - w fazie II obciążenie zewnętrzne jest niewiększe niż obciążenie graniczne (q qf ). W tej fazie przyrost osiadań przebiega wg. krzywej wykładniczej i następuje podnoszenie się terenu obok budowli. - w fazie III obciążenie zewnętrzne przekracza obciążenie graniczne. W tej fazie osiadanie wzrasta bez dalszego przyrostu obciążeń wskutek wypierania gruntu spod budowli. Towarzyszy temu deformacja podłoża gruntowego i posadowionej na nim budowli. Dla prawidłowej pracy budowli wskazane jest aby naprężenia w podłożu nie przekraczały granicy proporcjonalności, czyli obciążenia krytycznego qprop, co pozwoli na zminimalizowanie wielkości osiadań gruntu, a wymagane jest aby naprężenia nie przekraczały granicy nośności, czyli obciążenia granicznego qf.

4 2.2. OBCIĄŻENIA PODŁOŻA Przyjęto, że podłoże może być obciążone nasypem, ciężarem własnym konstrukcji budowli oraz następującymi obciążeniami użytkowymi: 1) drogą dowolnej klasy wg. [2] lub drogą o indywidualnie ustalonym dopuszczalnym nacisku osi pojazdu (kn); Zgodnie z obowiązującymi przepisami o ruchu drogowym [2] przyjęto, że w zależności od klasy drogi dopuszczalny nacisk wynosi 80 115 kn/oś. Na tej podstawie, przez analogię do normy PN-85/S-10030 [4], program określa charakterystyczne obciążenie użytkowe równomierne na 1 m² drogi wg. wzoru qk = [4 / (3,30 4,80)] Kos [kn/m²] ( 1 ) gdzie: współczynniki liczbowe określają ilość osi i obliczeniowe gabaryty pojazdu wg. normy PN-85/S-10030 [4] Kos obciążenie normatywne na oś [kn] 2) torowiskiem wg. [3]; Projektant, w zależności od rodzaju torowiska, deklaruje charakterystyczne obciążenie użytkowe równomierne na 1 m² torowiska (z uwzględnieniem współczynnika dynamicznego), obliczone wg zasady analogicznej do p. 1). 3) parkingiem; Charakterystyczne obciążenia użytkowe parkingów można przyjąć wg. p. 1) lub określić indywidualnie w kn/m². 4) placem składowym lub podłogą w hali; Charakterystyczne obciążenia użytkowe określa się indywidualnie w zależności od przeznaczenia obiektu w kn/m². 2.3. WSPÓŁCZYNNIKI KOREKCYJNE PRZYJĘTE DO OBLICZE 2.3.1. Współczynnik obciążeń γf W danych do programu należy wszystkie obciążenia podawać w wielkościach charakterystycznych (normowych). Programowo są one

5 mnożone przez współczynnik obciążeń γf aby otrzymać obciążenia obliczeniowe. Na podstawie analizy wartości tych współczynników w normach [4], [5], [6], [7] i [8] przyjęto w programie dla wszystkich obciążeń jedną wartość współczynnika obciążeń γf = 1,20. 2.3.2. Współczynniki korekcyjne nośności granicznej podłoża m Dla zachowania pełnego bezpieczeństwa budowli przyjęto w programie dla obliczenia nośności krytycznej podłoża wg. Z. Wiłuna [1] następujące wartości współczynników, przez które należy pomnożyć nośność graniczną podłoża qf: m1 = 0,90 dla wzorów z załącznika 1 do normy PN-81/B-03020 [9] m2 = 1,0 lub 0,9 w zależności od metody A lub B i C określania parametrów geotechnicznych gruntu według normy [9] m3 = 0,90 współczynnik materiałowy według normy [9] 2.3.3. Materiałowe współczynniki pewności γm Do obliczeń nośności geosiatek i geotkanin należy przyjąć wartości współczynników materiałowych γm. Wartości tych współczynników nie są znormalizowane i w różnych publikacjach proponuje się różne ich wartości. Decyzja w tej sprawie należy do projektanta. W programach sugeruje się następujące graniczne wartości tych współczynników: Wsp. pewności z uwagi na: γm geosiatka geotkanina uszkodzenie przy wbudowaniu γm1 = 1,30 1,70 1,50 2,00 pełzanie materiału γm2 = 1,50 3,00 2,00 4,00 degradacja chemiczna i biologiczna γm3 = 1,50 2,00 1,50 3,00 W obliczeniach przyjmuje się globalny współczynnik pewności będący sumą w/w współczynników (γm = γm1 + γm2 + γm3). 3. WZMOCNIENIE GEOKRATĄ Tabossystem, GEOSIATKĄ LUB GEOTKANINĄ UWARSTWIONEGO PODŁOŻA OBCIĄŻONEGO BUDOWLAMI PŁASKIMI. 3.1. OBLICZANIE NOŚNOŚCI PODŁOŻA Graniczne obciążenie podłoża w poziomie posadowienia budowli oblicza się w programie wg. zmodyfikowanego wzoru Terzaghiego [1]. Pozwala to uwzględnić decydujący dla prawidłowej pracy budowli wpływ

6 najsłabszej warstwy podłoża również w przypadku, gdy nie występuje ona bezpośrednio pod spodem budowli, przy uwzględnieniu rozkładu naprężeń w warstwie gruntu nośnego ponad warstwą gruntu słabego. Przyjmując, że L» B wzór zapisano w postaci: qf = [ c NC + ςd (D + z) ND ςd z + ςg B NB ] / η [kn/m²] ( 2 ) gdzie: c kohezja słabszej warstwy [kn/m²] L = długość obliczeniowa podstawy budowli [m] B = 3,00 m szerokość obliczeniowa podstawy budowli [m] ςd gęstość objętościowa gruntu obok podstawy budowli i powyżej badanej warstwy [kn/m³] D głębokość posadowienia budowli [m] z odległość spodu budowli od stropu badanej warstwy [m] ςg gęstość objętościowa gruntu w badanej warstwie [kn/m³] ND, NC, NB współcz. nośności wg. [9] dla Φ badanej warstwy η współczynnik rozkładu naprężeń jak w ośrodku jednorodnym zależny od z:b oraz dla L:B = Krytyczne obciążenie podłoża określa wzór: qprop = qf m1 m2 m3 [kn/m²] ( 3 ) Naprężenia obliczeniowe w badanej warstwie określa wzór: σobl =( qn + qk + Hn ςn + ςd z) γf [kn/m²] ( 4 ) gdzie: qn charakterystyczne obciążenia zewnętrzne [kn/m²] qk charaktrystycznyciężar własny budowli (np. drogi) [kn/m²] Hn wysokość nasypu [m] ςn gęstość objętościowa gruntu nasypu [kn/m³] ςd gęstość objętościowa gruntu nad badaną warstwą [kn/m³] z zagłębienie środka badanej warstwy od spodu budowli [m]

7 Nośność podłoża uznaje się za wystarczającą, gdy spełniona jest nierówność: σobl qprop ( 5 ) Wtedy podłoże nie wymaga wzmocnienia. W przeciwnym razie: a) można wymienić słabonośną warstwę gruntu do głębokości hwym, na której naprężenia obliczeniowe są równe obciążeniom krytycznym hwym = z + D [m] ( 6 ) przy czym potrzebną wartość ( z ) wyznacza się z równości, w której obie strony są funkcjami względem ( z ): σobl = qprop ( 7 ) b) można podłoże wzmocnić powierzchniowo przy pomocy geokraty, geosiatki, geotkaniny lub geokraty wspomaganej geotkaniną, uwzględniając w bilansie sił parcie wywołane obciążeniem podłoża przez budowlę i odpór podłoża otaczającego budowlę 3.2. WZMOCNIENIE PODŁOŻA GEOKRATĄ TABOSSystem Nośność podłoża w tym przypadku sprawdza się przez zbilansowanie sił czynnych działających na podłoże, to jest parcia wywołanego obciążeniem podłoża przez budowlę z uwzględnieniem redukcji naprężeń pionowych pod budowlą w wyniku działania geokraty z jednej strony oraz reakcji podłoża, to jest odporu podłoża pod budowlą z drugiej strony. W przypadku wzmocnienia podłoża przy pomocy geokraty zaleca się (szczególnie w przypadku podłoża z gruntów spoistych) ułożenie pod geokratą warstwy filtracyjno separacyjnej z kruszywa mineralnego (piasku lub pospółki) zbrojonego od spodu geowłókniną lub geotkaniną. Tego zbrojenia nie uwzględnia się w bilansie sił przyjmując, że spełnia ono wyłącznie rolę filtracyjno separacyjną. Powyższy bilans jest opisany następującymi wzorami:

8 a) siły parcia Charakterystyczną (normową) wielkość sił parcia określa wzór: qc = qn + qk + Hn ςn + ςd z σzr [kn/m²] (8) gdzie: σzr redukcja naprężeń pionowych przez geokratę - pozostałe oznaczenia jak w pkt. 3.1. b) redukcja naprężeń pionowych przez geokratę wg. [10] jest obliczana przy następujących założeniach i danych wyjściowych: Kąt tarcia wewnętrznego pomiędzy materiałem wypełniającym geokratę a ścianą geokraty δ = r Φw (9) przy czym względny kąt tarcia określa się w funkcji ( r ) kąta tarcia wewnętrznego materiału wypełniającego teokratę ( Φw ). Według [10] przyjęto następujące wartości względnego kąta tarcia: Ziarnisty materiał wypełniający geokratę r Φw Piasek drobnoziarnisty 0,88 36 Piasek gruboziarnisty 0,86 39 Tłuczeń 0,72 42 Współczynnik odporu wypełnienia geokraty Kw + tg² (45º - Φw / 2) (10) Naprężenia poziome w geokracie σw = Kw (qn + qk + Hn ςn) [kn/m²] (11) Redukcja naprężeń pionowych bezpośrednio powyżej środka obciążonego podłoża w efekcie przeniesienia ich na ściany komórek

9 σzr = 2 σw tg δ hgk / Dgk [kn/m²] (12) gdzie: hgk wysokość geokraty (m) Dgk efektywna średnica komórki geokraty (m) c) odpór gruntu Odpór gruntu w badanej warstwie podłoża określa się według wzoru (2). Wzmocnienie podłoża przy zastosowaniu geokraty uznaje się za wystarczające, gdy spełniona jest nierówność: qc γf qf m1 m2 m3 [kn/m²] (13) Zadaniem projektanta jest takie dobranie wysokości geokraty, ułożonej pod budowlą w jednej lub dwóch warstwach, aby zredukowane naprężenia pionowe w podłożu nie przekraczały obciążenia krytycznego, czyli aby nierówność (13) była spełniona. 3.3. WZMOCNIENIE PODŁOŻA GEOTKANINĄ LUB GEOSIATKĄ Pod obiektami o mniejszym znaczeniu (drogi tymczasowe, place składowe itp.) można stosować wzmocnienie podłoża geotkaniną lub geosiatką, należy jednak pamiętać, że wiąże się to z możliwością większych osiadań podłoża i niewielkich deformacji nawierzchni. W tym przypadku stateczność budowli i nośność podłoża sprawdza się przez zbilansowanie sił czynnych działających na podłoże, to jest parcia wywołanego obciążeniem podłoża przez budowlę z jednej strony oraz reakcji podłoża, to jest odporu podłoża otaczającego budowlę, siły rozciągającej w materacu z geowłókniny oraz siły wynikającej ze spójności gruntu z drugiej strony [11]. Powyższy bilans jest opisany następującymi wzorami: a) siły parcia Kan = tg² (45º - Φ(r)n / 2) (14) Ka = tg² (45º - Φ(r)g / 2) (15)

10 σc = qn + qk [kn/m²] (16) Ea = Kan [(ςn Hn²) / 2 + σc Hn] + Ka [(ςg Ds²) / 2 + (ςn Hn + σc) Ds] - 2 c(r)g Ds Ka [kn/m] (17) gdzie: Φ(r)n obliczeniowy kąt tarcia wewnętrznego gruntu nasypu Φ(r)g obliczeniowy kąt tarcia wewnętrznego gruntu podłoża c(r)g obliczeniowa spójność gruntu podłoża [kn/m²] Ds miąższość badanej warstwy podłoża [m] b) odpór gruntu Kp = tg² (45º + Φ(r)g / 2) (18) Ep = Kp ςg Ds² / 2 + 2 c(r)g Ds Kp [kn/m] (19) Bilans sił, przeprowadzony w oparciu o powyższe wzory, pozwala wyznaczyć siłę rozciągającą, którą musi przenieść materac z brojony geosiatką lub geotkaniną, z wzoru: Zw = Ea γf c(r)g B Ep [kn/m] (20) Zadaniem projektanta jest takie dobranie rodzaju i ilości warstw geosiatki lub geotkaniny, aby ich łączna wytrzymałość na rozciąganie (Σ Rr ) deklarowana przez producenta spełniała warunek: Σ Rr Zw (γm1 + γm2 + γm3) [kn/m] (21) 3.4. JEDNOCZESNE WZMOCNIENIE PODŁOŻA GEOKRATĄ Tabossystem I GEOTKANINĄ

11 W przypadku wzmocnienia podłoża geokratą i geotkaniną warstwę filtracyjno separacyjną zastępuje się jedno- lub wielowarstwowym materacem z kruszywa mineralnego (piasku lub pospółki) zbrojonego w każdej warstwie geotkaniną o wytrzymałości wynikającej z obliczeń. W tym przypadku obliczenia wzmocnienia podłoża wykonuje się według zasad opisanych w pkt. 4.1 i 4.2. Zadaniem projektanta jest takie dobranie parametrów geokraty i geotkaniny, aby były spełnione opisane wyżej warunki nośności podłoża i stateczności budowli. Z reguły nie zajmuje to więcej czasu niż kilka do kilkunastu minut, ponieważ programy umożliwiają wprowadzanie zmieniających się wartości poszczególnych czynników (podczas, gdy reszta danych pozostaje nienaruszona) i analizowanie wpływu tych zmian na ostateczny wynik obliczeń. 4. KONSTRUKCJA ŚCIAN OPOROWYCH Z GRUNTU ZBROJONEGO GEOTKANINĄ LUB GEOSIATKĄ. 4.1. ZAŁOŻENIA DO PROJEKTOWANIA Zasady obliczania ścian oporowych z gruntu zbrojonego geotkaninami lub geosiatkami opracowano wg normy PN-83/B-03010 [12] w oparciu o publikację [13]. Obciążenia ściany, współczynniki korekcyjne obciążeń, nośności granicznej podłoża oraz współczynniki pewności dla zbrojenia przyjmuje się wp p. 2.2 i 2.3. 4.2. OBLICZANIE KONSTRUKCJI ŚCIANY OPOROWEJ 4.2.1. Obliczanie sił w zbrojeniu ściany (w geotkaninie lub geosiatce) Obliczenia są wykonywane dla każdej sekcji ściany różniącej się parametrami geometrycznymi zadeklarowanymi przez projektanta. Pozwala to ekonomicznie dobrać rodzaj i wielkość zbrojenia stosownie do sił występujących w danej sekcji. Maksymalne obliczeniowe siły rozciągające w zbrojeniu w sekcji są określane wzorem Tr max = r σ3(z) (γm1 + γm2 + γm3) [kn/m] (22 ) gdzie: r rozstaw warstw zbrojenia (geotkaniny)

12 σ3(z) pozioma składowa siły rozciągającej w zbrojeniu wg PN- 83/B-03010 Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie [12] Długość zbrojenia określa się z uwagi na poślizg geotkaniny w gruncie wzorem h Tr max mk 2 µ Σσ1 L1 [kn/m] ( 23 ) i = 1 gdzie: mk współczynnik korekcyjny równy 0,75 wg. [12] µ współczynnik tarcia geotkaniny o grunt. Na podstawie badań amerykańskich przyjęto wg [13] µ = tg (0,7 ø (n)u) σ1 pionowe składowe obciążenia od obciążeń o ograniczonym zasięgu oddziaływania wg. [12] L1 obliczeniowa długość zbrojenia (geotkaniny) w strefie oporu ø (n)u kąt tarcia wewnętrznego gruntu w konstrukcji Minimalną długość zakładu górnego geotkaniny przyjęto wg. [13] dla połowy wartości parcia gruntu wewnątrz konstrukcji ściany L0 = [ (1,3 1,5) r σ 3(z) ] / (4 ςz zg µ) 1,0 m (24 ) gdzie: ςz - gęstość objętościowa gruntu gruntu wewnątrz konstrukcji ściany [kn/m³] zg zagłębienie rozpatrywanego poziomu poniżej wysokości obliczeniowej ściany [m] 4.2.2. Obliczanie stateczności ściany na przesunięcie poziome Stateczność ściany ze względu na możliwość poziomego przesunięcia w podstawie konstrukcji ściany oblicza się wg PN-83/B- 03010 p. 4.2.5 [12] sprawdzając warunek Qtr 0,9 Qtf ( 25 ) gdzie: Qtr obliczeniowa wartość składowej poziomej w

13 płaszczyźnie ścięcia Qtf suma rzutów na płaszczyznę ścięcia wszystkich sił obliczeniowych przeciwdziałających przesunięciu ściany. Zadaniem projektanta jest takie dobranie parametrów geometrycznych ściany oporowej, aby dla spełnienia w/w warunków można było zastosować wybraną wcześniej (będącą do dyspozycji) geotkaninę lub tak dobrać parametry wytrzymałościowe geotkaniny, aby przeniosła siły wynikające z przyjętych wcześniej (narzuconych miejscowymi warunkami) parametrów geometrycznych ściany oporowej. Program umożliwia łatwą i szybką realizację obu wariantów obliczeń. 4.2.3. Obliczanie posadowienia ściany Graniczne obciążenie podłoża w poziomie posadowienia ściany oblicza się w programie wg. zasad podanych w p. 3.1. W przypadku konieczności posadowienia ściany oporowej na słabym podłożu program umożliwia wzmocnienie tego podłoża przy pomocy geokraty TABOSSystem oraz geotkaniny wg zasad podanych w p. 3.2. i p. 3.3. 5. UWAGI KOŃCOWE Komputerowy system obliczeniowy GAMMA może być przydatnym narzędziem projektanta z uwagi na to, że: - pozwala łatwo i szybko ustalić, czy podłoże gruntowe wymaga wzmocnienia; - pozwala włączyć do współpracy tzw, grunty niebudowlane, eliminując tym samym konieczność ich kosztownej wymiany; - pozwala łatwo i szybko zaprojektować racjonalny sposób powierzchniowego wzmocnienia podłoża przy użyciu geosyntetyków w określonych warunkach miejscowych; - pozwala w razie potrzeby wybrać w prosty sposób zamienne geosyntetyki, spełniające wymogi projektanta lub wykonawcy; - pozwala łatwo i szybko zaprojektować racjonalne konstrukcje ścian oporowych z gruntu zbrojonego geosyntetykami płaskimi i posadowienie tych ścian na słabych gruntach. PIŚMIENNICTWO [ 1 ] Z. Wiłun Zarys geotechniki. Wyd. 4. WKŁ. Warszawa 2000 [ 2 ] Rozporządzenie Min. Transportu i G.M. z dnia 2.03.1999 r. (Dz.U. Nr 43, poz. 430)

14 [ 3 ] Rozporządzenie Min. Transportu i G.M. z dnia10.09.1998 r. (Dz.U. Nr 151, poz. 987) [ 4 ] PN-85/S-10030 Obiekty mostowe. Obciążenia [ 5 ] PN-82/B-02000 Obciążenia budowli. Zasady ustalania wartości [ 6 ] PN-82/B-02001 Obciążenia budowli. Obciążenia stałe [ 7 ] PN-82/B-02003 Obciążenia budowli. Obciążenia zmienne i technologiczne. Podstawowe obciążenia technologiczne i montażowe [ 8 ] PN-82/B-02004 Obciążenia budowli. Obciążenia zmienne [ 9 ] PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie [10] W. Pelc Zastosowanie teokraty TABOSS w budownictwie. (niepublikowane) [11] J. Wójtowicz Geosyntetyki w konstrukcji posadowienia nasypów na słabym podłożu na przykładzie południowego obejścia Krakowa. NOVITA S.A. Materiały konferencyjne. Zielona Góra 1999 [12] PN-83/B-03010 Ściany oporowe. Obliczenia statyczne i projektowanie [13] D. Garlikowski, H. Orzeszyna, A. Pawłowski Obliczenia murów z gruntów zbrojonych geosyntetykami. IX Konf. N-Tech. Szkoła metod projektowania obiektów inżynierskich z zastosowaniem geosyntetyków. Ustroń 2003