Analiza wykonalności dla projektu pn.: Doposażenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu

Analiza wykonalności dla projektu pn.: Doposażenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu Bielsko-Biała, 2014

Zespół ekspertów w składzie: Karol Ciężak, Paweł Gałecki, Joanna Zalewska-Gałosz, Wojciech Gałosz, Izabela Kałczuga, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Roman Żurek 2

Spis treści Spis treści... 3 1. Charakterystyka projektu... 5 1.1. Tytuł i definicja projektu... 5 1.2. Lokalizacja projektu... 6 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu... 9 2. Analiza terytorialna... 13 3. Zgodność z politykami strategicznymi... 15 4. Komplementarność projektu... 19 5. Analiza instytucjonalna... 19 5.1. Beneficjenci projektu... 19 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu... 20 6. Analiza techniczna i technologiczna... 20 7. Analiza specyficzna dla sektora... 22 7.1. Stan aktualny... 22 7.2. Stan projektowany... 22 8. Analiza wariantowa... 22 9. Analiza środowiskowa... 23 10. Analiza prawna i pomoc publiczna... 25 11. Analiza finansowo-ekonomiczna... 27 12. Wykonalność i trwałość projektu... 35 13. Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie... 36 14. Plan wdrożenia projektu... 37 15. Raport z konsultacji społecznych... 37 16. Zakończenie... 37 17. Bibliografia... 38 3

Spis rysunków Rysunek 1 Jaworze na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu... 7 Rysunek 3 Lokalizacja projektu... 8 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 11 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 12 Tabela 3 Ludność w Gminie Jaworze wg miejsca zameldowania i płci... 13 Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Jaworze... 14 Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne... 18 Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami... 19 Tabela 7 Koszty przygotowania i realizacji projektu... 21 Tabela 8 Ocena porównawcza projektu: stan surowy stan z zastosowaniem rekomendacji środowiskowych (skala od -5 do +5)... 24 Tabela 9 Ryzyka środowiskowe w projekcie... 24 Tabela 11 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta... 25 Tabela 12 Harmonogram rzeczowo-finansowy... 28 Tabela 13 Kalkulacja kosztów operacyjnych w wybranych latach analizy... 30 Tabela 14 Obliczenie luki w finansowaniu... 31 Tabela 15 Obliczenie poziomu dofinansowania... 32 Tabela 16 Obliczenia wskaźników rentowności bez uwzględnienia dotacji... 33 Tabela 17 Obliczenia wskaźników rentowności z uwzględnieniem dotacji... 33 Tabela 18 Obliczenie ENPV i B/C... 34 Tabela 19 Ryzyka i zagrożenia w projekcie... 36 Tabela 20 Plan wdrożenia projektu... 37 4

1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Doposażenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na ochronie obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych i prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych, a także budowę i modernizację niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną i przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest z 35 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Projekt polega na wyposażeniu Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu w atrakcyjne i nowoczesne pomoce dydaktyczne oraz formy prezentacji multimedialnej. Ośrodek będzie mieścił się w Muzeum fauny i flory morskiej i śródlądowej w Jaworzu i prowadził będzie działalność w zakresie edukacji ekologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnej. Celem działalności będzie propagowanie wiedzy przyrodniczej, kształtowanie postaw proekologicznych i odpowiedzialności za stan środowiska, w którym żyjemy. Oferta edukacyjna Ośrodka skierowana zostanie do różnych grup wiekowych, począwszy od dzieci w wieku przedszkolnym, poprzez młodzież, a kończąc na seniorach. W ramach projektu, w oparciu o działalność ośrodka prowadzona będzie kampania informacyjno-edukacyjna obejmująca przede wszystkim dzieci i młodzież szkolną z terenu gminy. Ponadto każdy zwiedzający Muzeum fauny i flory morskiej i śródlądowej, w oparciu zakupiony w ramach projektu sprzęt, będzie mógł w przystępny sposób zapoznać się z szeroko rozumianą edukacją ekologiczną. Zajęcia ekologiczne odbywać się będą zarówno w sali edukacyjnych oraz w plenerze na szlakach przyrodniczych i ścieżkach edukacyjnych, podczas których wykorzystane zostaną prezentacje multimedialne oraz ciekawe i nowatorskie pomoce dydaktyczne zakupione w ramach przedmiotowego projektu. Dynamiczny charakter zajęć oraz zastosowane nowoczesne formy prezentacji przyciągać będą uczestników zajęć. Wszystkie te działania skierowane będą na zachowanie istniejących oraz odtwarzania zanikłych elementów różnorodności biologicznej. Celem projektu jest ochrona różnorodności biologicznej na obszarze Województwa Śląskiego poprzez podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców. 5

1.2. Lokalizacja projektu Jaworze gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. Lokalizacja projektu przy ul. Wapienickiej budynek Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej (budynek oddany do użytku w 2014r.) Rysunek 1 Jaworze na mapie Województwa Śląskiego Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/jaworze 6

Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://pl.wikipedia.org 7

Rysunek 3 Lokalizacja projektu Źródło: Opracowanie własne celem wzmocnienia współpracy między JST koniecznej do realizacji wspólnych działań na obszarze funkcjonalnym 8

1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Podczas wizji lokalnej w ponad 30 atrakcyjnych pod względem walorów rekreacyjnych punktach subregionu południowego Województwa Śląskiego zaobserwowano przede wszystkim: Lokalne zanieczyszczenia odpadami biologicznymi (ścieki komunalne); Dzikie wysypiska śmieci; Wydeptane dzikie ścieżki; Występowanie licznych roślin inwazyjnych; Zły stan hydromorfologiczny cieków wodnych. Do powyższych problemów przyczynia się z znacznej mierze postawa mieszkańców, wynikająca najczęściej z braku świadomości jak daleko idące i nieodwracalne zmiany w środowisku naturalnym może spowodować źle zorganizowana ludzka aktywność. Powyższa sytuacja wpływa na pogarszający się stan bioróżnorodności biologicznej na obszarze całego Województwa Śląskiego, wobec czego w przedmiotowym projekcie jako problem kluczowy określono: niewystarczający stopień ochrony bioróżnorodności biologicznej na obszarze Województwa Śląskiego spowodowany niską świadomością ekologiczną mieszkańców. Mając na względzie konieczność znalezienia rozwiązania powyższego problemu jako cel projektu przyjęto ochronę różnorodności biologicznej na obszarze Województwa Śląskiego poprzez podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców. Cel projektu zgodny jest w tym zakresie z celem RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej VI OCHRONA ŚRODOWISKA I EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW, w odniesieniu do priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. W tej osi priorytetowej, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4 wyznaczono jeden cel szczegółowy: Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Cel szczegółowy priorytetu inwestycyjnego 6.4 jest spójny z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. W tej wersji dokumentu - celem działania 5.4 jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL 2014-2020, które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Budowa, modernizacja i doposażenie ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych; 2. Ochrona obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych; 9

3. Budowa i modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych). W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają ośrodki prowadzące statutową działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony bioróżnorodności, która związana jest z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z ochroną obszarów przybrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych w celu stworzenia wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości, także dla ich zagospodarowania na cele turystyczne. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z czynną ochroną gatunków rodzimych stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach wszystkich typów projektów Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 1. przykładowy rodzaj projektu. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia - zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w zakresie budowy, modernizacji i doposażenia ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej; ochrony obszarów nadwodnych (poprzez zagospodarowanie tych przestrzeni jako bezpiecznych, wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości) wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych (np. dla ich zagospodarowania na cele turystyczne), budowy i modernizacji niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych), będą: 1. Wzrost udziału obszarów chronionych w powierzchni obszarów ogółem; 2. Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; 3. Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. Niniejszy projekt spełnia odpowiednio zapisy punktów 2 i 3. 10

Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2017) 1. Udział powierzchni obszarów chronionych w powierzchni ogółem [%] GUS 0 Nie dotyczy 2. Wskaźnik mierzący: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 3. Wskaźnik mierzący: Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WSL na lata 2014 2020 (wersja 5.1) zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 11

Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2016) 1. 2. 3. Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem Łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów Liczba wspartych form ochrony przyrody [szt.] [ha] Źródło: URPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze 0 1 0 0 [szt.] Sprawozdanie 0 Nie dotyczy Na dzień przygotowania niniejszego opracowania ani projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, ani projekt uszczegółowienia tegoż programu nie przewidują wskaźników innych niż te, które podano w tabelach. Wskaźniki określone w dostępnych projektach dokumentów nie są adekwatne do zaplanowanych typów działań, jak również nie pozwalają na zmierzenie rezultatów wsparcia, jakimi zgodnie z projektem RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) mają być: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. W związku z powyższym, rezultaty te podano bez określenia nazwy wskaźnika. Jednocześnie przy wskaźniku Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem podano wartość 1, gdyż beneficjent zobowiązany będzie do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych w ramach projektu. Niezbędna będzie weryfikacja powyższych zapisów po opublikowaniu listy wskaźników obowiązujących dla tego typu projektu. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników dostosowana będzie do Wytycznych z zakresu monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego 2014-2020. Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych 12

produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. 2. Analiza terytorialna Jaworze gmina wiejska w południowej części województwa śląskiego, w południowo-zachodniej części powiatu bielskiego, na granicy z powiatem cieszyńskim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim. Gmina położona jest w krainie historycznej Śląska Cieszyńskiego i przynależy do euroregionu Śląsk Cieszyński. Jaworze znajduje się w strefie obejmującej zurbanizowanym obszar Aglomeracja bielska i graniczy z jej śródmiejską częścią tj. miastem Bielsko-Biała. Gmina graniczy od południa z Gminą Brenna i od północy z Gminą Jasienica, a od wschodu z Miastem Bielsko-Biała należącymi do powiatu Bielskiego. Siedzibą i jedyną wsią gminy jest licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo turystyczna Jaworze, które obejmuje swym zasięgiem cztery przysiółki: Jaworze Średnie, Jaworze Górne, Jaworze Nałeże i Jaworze Dolne. Krajowy Rejestr Urzędowy Podziału Terytorialnego Kraju odnotowuje następujące części składowe gminy Jaworze: Błatnia (osada); Jaworze (wieś): Grabka (identyfikator: 0055366), Jaworze Dolne (0055308), Jaworze Górne (0055314), Jaworze Nałęże (0055320), Jaworze Średnie (0055337), Pelchrim (0055343). Gmina Jaworze ma obszar 21,32 km², w tym: użytki rolne: 39%, a użytki leśne stanowią: 51%. Gmina stanowi 4,66% powierzchni powiatu. Gmina znana jest z walorów uzdrowiskowych, na tym terenie w XIX wieku odkryto źródła wody bogate w sole jodo bromowe. Corocznie przybywa tutaj wiele osób ze schorzeniami dróg oddechowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie. Ludność i demografia Poniższe zestawienie prezentuje proces wzrostu ludności w gminie Jaworze na przestrzeni ostatnich 5 lat. Tabela 3 Ludność w Gminie Jaworze wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność wg miejsca zameldowania i płci stan na 31 XII ogółem osoba 6 766 6 757 6 859 6 883 6 980 mężczyźni osoba 3 298 3 324 3 373 3 381 3 434 kobiety osoba 3 468 3 433 3 486 3 502 3 546 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Gmina Jaworze liczyła 6 980 mieszkańców. Gęstość zaludnienia stanowi - 330 os./km² i od kilku lat lekko wzrasta (w 2009r. było 325 os./km²). 13

Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Jaworze Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym osoba 55,3 56,8 57,5 58,1 59,2 osoba 88,0 87,2 91,7 94,9 100,2 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 25,9 26,5 27,5 28,3 29,6 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Jaworza w 2013r. 18,6% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 62,8% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 18,6 % osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny na 1000 ludności w 2013r. był dodatni i stanowił 1,9. Liczba pracujących w gminie Jaworze to ogółem 1 020 osób (GUS, stan na 31.XII.2013r.). W tym czasie udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem w gminie wyniósł 4,5%. Na koniec czerwca 2014r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12 %, w województwie śląskim 10,2 %, w mieście Bielsko Biała 5,6%, a w powiecie bielskim 9,2 %. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Bielsko - Białej w tym czasie z Gminy Jaworze to 192 osoby. Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013r.) dla gminy Jaworze - podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON (stan w dniu 31 XII) stanowiły: 1 094, w tym z sektora publicznego 16, prywatnego 1 078. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Jaworzu są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (298 firm), potem z sektora F budownictwo (137) oraz z sektora C przetwórstwo przemysłowe (127). Zasoby mieszkaniowe Gminy Jaworze stanowią 2 223 mieszkania (wg GUS, stanu na XII 2013r.), a budynki mieszkalne oddane do użytkowania odnotowano 26. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013r.): Wodociągi - długość czynnej sieci rozdzielczej to 50,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 1 120 szt. Kanalizacja - długość czynnej sieci rozdzielczej to 25,5 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 988 szt. 14

Infrastruktura społeczna (wszystkie dane z GUS wg stanu na koniec 2013r.) Służba zdrowia: 2 przychodnie; apteki ogólnodostępne 3; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną 2 327. W gminie funkcjonuje 1 placówka biblioteczna (dla 1 251 czytelników w ciągu roku) oraz 1 muzeum. Placówki edukacyjne w Jaworzu to: 3 przedszkola (213 dzieci); 1 szkoła podstawowa (dla 374 uczniów), 1 gimnazjum (dla 160 uczniów). Warunki do rekreacji rodzinnej i eko-edukacji Gmina Jaworze to licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo turystyczna położona w południowo zachodniej części Powiatu Bielskiego. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m) Borowiny ( 718 m) i Wysokiego (756) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach gminy, która znana jest z walorów uzdrowiskowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie. W gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji. Podsumowanie Gmina Jaworze liczy ogółem 6 980 mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 21,13 km². Gęstość zaludnienia stanowi 330 os./km² i od kilku lat lekko wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. W 2013r odnotowano dodatni przyrost naturalny (na 1000 ludności) tj. 1,9. Jaworze to osada podmiejska o charakterze letniskowo - uzdrowiskowym, walory naturalne oraz historyczna infrastruktura nadaje gminie szczególny charakter i potencjał kurortu. W Jaworzu dominują działalności gospodarcze dot. handlu, budownictwa oraz przetwórstwa przemysłowego. Gmina Jaworze to licząca sobie ponad 700 lat podgórska osada rolniczo turystyczna położona w południowo zachodniej części Powiatu Bielskiego. Głęboko wcięte doliny oraz stromo opadające zalesione stoki Bucznika (679 m), Ostrego (659 m) Borowiny ( 718 m) i Wysokiego (756) tworzą urocze tło dla położonej na pagórkach gminy, która znana jest z walorów uzdrowiskowych. Na terenie Jaworza funkcjonują obiekty wczasowo-rekreacyjne, liczne ścieżki rowerowe i narciarskie. W gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność przedmiotowego projektu z dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, związanych z perspektywą finansową 2014+ prezentują poniżej wskazane zapisy odnoszące się do specyfiki projektu Beneficjenta: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej. Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. 15

Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 Umowa Partnerstwa Cel główny zwiększenie konkurencyjności gospodarki; cel szczegółowy zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: 1.2.2. Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6.4. Poprawa stanu środowiska; III.3.4. Zwiększenie spójności terytorialnej. Polska 2030. Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania. Osiągnięcie celów klimatycznych (radykalne ograniczenie emisji) oraz środowiskowych (zrównoważony rozwój poprawa lesistości, waloryzacja różnorodności biologicznej, ochrona światowych podziemnych zasobów wody, zmniejszenie deficytu wody); Poprawa stanu wód i zmniejszanie deficytu wody. Rekomendacje m.in.: dot. opracowania PLANU NA RZECZ OCHRONY ZASOBÓW NATURALNYCH I ŚRODOWISKA i wskazane tam działania wspierające w perspektywie długofalowej. Regionalne i lokalne dokumenty programowe odnoszące się do specyfiki przedmiotowego projektu: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020+ Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ. Cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni. Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Kierunki działań tj.: 3. Wspieranie wdrażania rozwiązań w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi w zlewni, w tym ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy; 5. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości wód powierzchniowych oraz ochrony wód podziemnych i racjonalizacji ich wykorzystania; 9. Wspieranie działań zmierzających do zachowania i odtwarzania bioi georóżnorodności; 12. Wspieranie edukacji ekologicznej i kształtowanie postaw pro środowiskowych; 13. Rekultywacja terenów zdegradowanych na cele środowiskowe. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Kierunki działań tj.: 3. Tworzenie i rewitalizacja obszarów zieleni urządzonej oraz 16

terenów rekreacyjnych; 8. Wsparcie działań podnoszących jakość planowania przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym, w tym działań integracyjnych. Realizacja przedmiotowego projektu przyczyni się do spełnienia wskazanych celów, ponieważ swoim zakresem wpłynie na poprawę atrakcyjności i funkcjonalności przestrzeni w obszarze gminy i spełni założenia operacyjne wskazanych wyżej celów wojewódzkich. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata 2014-2020 (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet II Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Projekt RPO WSL 2014-2020 wersja 5.1 z dnia 10.04.2014 Oś Priorytetowa: VI Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL 2014-2020 w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. Niniejszy projekt w swoich założeniach realizować będzie przedsięwzięcia oparte na wytycznych programowych wskazanego URPO, ponieważ zakłada ochronę bioróżnorodności w obszarze objętym projektem i odnosi się w swoich efektach do celów tej części działań RPO WSL. Strategia Rozwoju Powiatu Bielskiego do roku 2020 Cel II: Poprawa jakości środowiska naturalnego; Niniejszy projekt wpisuje się w ten cel, ponieważ jego działania w zakresie stworzenia warunków do edukacji ekologicznej oddziaływać będzie na poprawę jakości środowiska naturalnego. Program Ochrony Środowiska Gminy Jaworze (czerwiec 2003r.) W wyniku realizacji Programu oczekuje się znacznej poprawy jakości środowiska naturalnego oraz osiągnięcia standardów międzynarodowych w tym wymagań dyrektyw Unii Europejskiej. Cel: Poprawa jakości środowiska pod względem ochrony ziemi i gleb w tym zwiększenie atrakcyjności Gminy, w tym: Organizacja lekcji wychowania ekologicznego dla dzieci i młodzieży; 2.4.4 Priorytety ekologiczne 1.Kontynuacja programów edukacyjnych uświadamiających problemy ochrony powietrza. Działalność edukacyjna zaplanowanej do doposażenia placówki w przedmiotowym projekcie wzmocni możliwość realizacji celów ekologicznych założonych w POŚ dla Gminy Jaworze. Strategia Rozwoju Gminy Jaworze dokument z roku 2000 wymaga aktualizacji. 17

Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 - nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: W Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji; W Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez oddziaływanie na ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego. Zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, przy korzystaniu z zasobów naturalnych nie należy kierować się jedynie zaspokajaniem własnych potrzeb, ale też brać pod uwagę przyszłe pokolenia i stan otaczającego środowiska. Przedmiotowy projekt spełnia te założenia oraz tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się także na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu zapewniony zostanie równy dostęp kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) 18

4. Komplementarność projektu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego, w związku z czym przedsięwzięciami komplementarnymi do niniejszego projektu będą wszystkie działania zaplanowane do realizacji w przedsięwzięciu zintegrowanym. Projekt jest komplementarny z innymi projektami, współfinansowanymi ze środków UE i WFOŚiGW zmierzającymi do ochrony i przywrócenia różnorodności biologicznej na obszarze Gminy Jaworze. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Budowa Muzeum Fauny i Flory Morskiej i Śródlądowej w Jaworzu Gmina Jaworze PO RYBY 1 600 000,00 zrealizowany 2. Ścieżki dydaktyczne na terenie Jaworza Gmina Jaworze WFOŚiGW 30 000,00 zrealizowany Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu. 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem projektu będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Jaworze. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz. 1591 z późn. zm.). Gmina Jaworze jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Organem stanowiącym i kontrolnym w Gminie jest Rada Gminy, organem wykonawczym Gminy jest wójt. Aktami prawnymi są uchwały Rady i zarządzenia wójta. Zadania i obowiązki Urzędu Gminy oraz zasady funkcjonowania Urzędu określa Regulamin Organizacyjny Urzędu Gminy Jaworze (Zarządzenie Nr 37/2013 Wójta Gminy Jaworze z dnia 20 czerwca 2013 r. w sprawie Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Gminy Jaworze).Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną Wójta, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, biura, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą mieszkańcy gminy Jaworze oraz turyści. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Jaworze. 19

5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu Na potrzeby zarządzania projektem powołany zostanie zespół zarządzający, który będzie odpowiadać za przebieg oraz nadzór nad inwestycją, a w szczególności za dotrzymanie zapisów harmonogramu rzeczowo finansowego inwestycji, opracowanie specyfiki przetargowej, wybór wykonawcy, rozliczenie inwestycji, w skład którego wejdą pracownicy Urzędu Gminy Jaworze: Wójt Gminy koordynator działań zespołu Kierownik/Zastępca kierownika Referatu Gospodarki i Infrastruktury inwestycje Inspektor w Referacie Gospodarki i Infrastruktury - realizacja zadania pod kątem środków unijnych Inspektor w Referacie Gospodarki i Infrastruktury - zamówienia publiczne Inspektor w referacie Budżetu i Finansów księgowość Zespół zarządzający posiada niezbędne doświadczenie w prowadzeniu i rozliczaniu inwestycji finansowanych ze środków budżetowych jak i zewnętrznych, krajowych i unijnych, nabyte podczas wykonywanych na przestrzeni ostatnich lat inwestycji w infrastrukturze edukacyjnej, kulturalnej i technicznej na terenie gminy. Jak wynika z powyżej przedstawionych danych Beneficjent, z uwagi na zaangażowanie swoich komórek organizacyjnych do przedmiotowego projektu jest przygotowany do realizacji projektu, posiada wszelką zdolność organizacyjną i finansową do wdrożenia projektu, a dotychczasowa działalność w tym zakresie zapewnia, iż zarówno realizacja, jak i utrzymanie projektu w okresie trwałości będą zagwarantowane.. 6. Analiza techniczna i technologiczna Analiza stanu aktualnego Projekt dotyczy zadania Doposażenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu w miejscowości Jaworze, gmina Jaworze w powiecie bielskim przy ul. Wapienicka 10 w pobliżu drogi - ul. Willowa w istniejącym budynku Muzeum Fauny i Flory morskiej i śródlądowej. Budynek znajduje się na terenie działki gminnej przy Gimnazjum nr 1 im. gen. broni Stanisława Maczka. W budynku mieści się sala wystawiennicza (150m²) dostępna z holu wejściowego, sala wykładowa (42m²), pomieszczenie biurowe i zaplecze sanitarne. W sali wystawienniczej umieszczone są dwa akwaria z różnymi gatunkami ryb, eksponaty płazów i gadów oraz eksponaty łodzi i urządzeń związanych z fauną i florą morską i śródlądową. Opis wybranego wariantu technicznego/ technologicznego Projekt polega na wyposażeniu Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu w atrakcyjne i nowoczesne pomoce dydaktyczne oraz formy prezentacji multimedialnej. Ośrodek będzie mieścił się w Muzeum fauny i flory morskiej i śródlądowej w Jaworzu i prowadził będzie działalność w zakresie edukacji ekologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnej. Celem działalności będzie propagowanie wiedzy przyrodniczej, kształtowanie postaw proekologicznych i odpowiedzialności za stan środowiska. Oferta edukacyjna Ośrodka 20

skierowana zostanie do różnych grup wiekowych, począwszy od dzieci w wieku przedszkolnym, poprzez młodzież, a kończąc na seniorach. Zakup wyposażenia w ramach projektu daje możliwość wykorzystania go dla szeroko rozumianej rekreacji rodzinnej. W planowanym zakresie projekt jest wykonalny technicznie i technologicznie. W projekcie należy przyjąć sprawdzone rozwiązania, które zagwarantują wysoką jakość, trwałość i funkcjonalność, przy równoczesnej oszczędności kosztów na etapie inwestycji i późniejszej eksploatacji. W ocenie eksperta konieczne jest wykonanie systemu klimatyzacji w budynku z uwagi na panującą wysoką wilgotność powietrza niszczącą eksponaty. Zalecenia prac przygotowawczych i wykonawczych: Doposażenie obiektu skierować do części edukacyjnej związanej z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W wypadku wykonania/wykorzystywania zewnętrznego oświetlenia i nagłośnienia- stosować wyłącznie lampy z ULOR=0 oraz ograniczyć emisje zanieczyszczenia dźwiękiem i światłem. Wyposażyć obiekt w urządzania interaktywne, służące bezpośrednio do prowadzenia zajęć, wizualizacji i prezentacji multimedialnej. Ryzyko projektu: Beneficjent nie posiada specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót ani programu funkcjonalno-użytkowego w zakresie jasno określonych priorytetów wyposażenia. Istnie ryzyko braku spójności docelowego projektu z wytycznymi RPO. Zakładany przez Beneficjenta termin zakończenia realizacji zadania na okresie: od 01.2015 do 06.2016 jest realny. Tabela 7 Koszty przygotowania i realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto 1. 2. 3. 4. 5. Przygotowanie dokumentacji (studium wykonalności) Wykonanie dokumentacji projektowej i uzyskanie zezwoleń Ekspertyzy, inwentaryzacje przyrodnicze i nadzory Szacunkowa wartość rzeczowej realizacji inwestycji Promocja wraz z kampanią informacyjno-edukacyjną 5 000,00 1 150,00 6 150,00 10 000,00 2 300,00 12 300,00 5 000,00 1 150,00 6 150,00 270 813,00 62 286,99 333 099,99 10 000,00 2 300,00 12 300,00 6. Razem: 300 813,00 69 186,99 369 999,99 Źródło: Opracowanie własne 21

7. Analiza specyficzna dla sektora Elementem specyficznym w projekcie jest: Stworzenie miejsca edukacji ekologicznej. 7.1. Stan aktualny Ośrodek zlokalizowany na ternie miejscowości Jaworze, ul. Wapienicka w budynku Muzeum Fauny i Flory morskiej i śródlądowej. Budynek położony w sąsiedztwie miasta Bielsko-Biała (ok. 500 m), w niewielkiej odległości występują: Około 1 km-park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego Około 500 m -Zespól przyrodniczo krajobrazowy- Jaworze. Około 1 km- Obszar Natura 2000 Beskid Śląski - PLH240005. 7.2. Stan projektowany Poprzez przyjęty zakres projektu możliwe będzie uzyskanie i wyróżnienie elementów specyficznych: Doposażenie obiektu skierowane do części edukacyjnej związanej z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. Przewiduje się możliwość edukacyjnego skorzystania z obiektu poprzez 3 000 rodzin rocznie. Wyposażenie obiektu w urządzania interaktywne, służące bezpośrednio do prowadzenia zajęć, wizualizacji i prezentacji multimedialnej przyczyni się do kreowania postaw ekologicznych wśród wszystkich grup wiekowych. 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja zakresu podanego przez Beneficjenta, który przewidywał: Wyposażenie obiektu w system klimatyzacji z uwagi na wysoką wilgotność wewnątrz pomieszczeń która niszczy eksponaty promujące bioróżnorodność (zakres podany przez Beneficjenta podczas audytu terenowego w miejscu realizacji projektu). Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: W związku z występującą w okolicy bioróżnorodnością stwierdza się potrzebę podjęcia dodatkowo działań, które mogłyby w znaczący sposób promować lokalną bioróżnorodność. Dlatego z punktu widzenia realizacji inwestycji konieczne jest wyposażenie ośrodka w dodatkowy sprzęt audiowizualny pozwalający uzyskać mocniejszy efekt promocji lokalnej bioróżnorodności. Koszt tego wariantu wyniesie ok. 80% wartości ogólnych kosztów podanych w analizie technicznotechnologicznej dział nr 6. 22

Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6 łącznie z rekomendacjami analizy środowiskowej działu nr 9. Wariant III rozszerzenie zakresu zadania. Zakładał on większą realizację zadania: Rozbudowę obiektu-budynku o segment o tematyce sztuki hydrotechnicznej, w kontekście uświadamiania społeczeństwa o możliwości produkcji ekologicznej energii elektrycznej z małych elektrowni wodnych przy braku negatywnego wpływu na bioróżnorodność. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: Znacznie zwiększone nakłady inwestycyjne; Istotnie utrudnione i wydłużone uzyskiwanie pozwoleń prawnych na realizację rozszerzonego zakresu projektu; Zwiększone koszty eksploatacyjne. Dodatkowy koszt tego wariantu może zwiększyć koszt o ok. 2 000%. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. Wariant ten uwzględnia zarówno propozycje Beneficjenta, jak również zaproponowane przez ekspertów działania wzmacniające pozytywny wpływ na środowisko naturalne nieznacznie tylko podnosząc budżet projektu. Wariant ten przedstawia najlepszy stosunek korzyści do ceny. 9. Analiza środowiskowa Z uwagi na charakter zadania potwierdzony przez Pomysłodawcę zrezygnowano z audyty terenowego. 1. Projekt zakłada doposażenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu w atrakcyjne i nowoczesne pomoce dydaktyczne oraz formy prezentacji multimedialnej. Ośrodek zlokalizowany na ternie miejscowości Jaworze, ul. Wapienicka w budynku Muzeum Fauny i Flory morskiej i śródlądowej. Budynek położony w sąsiedztwie ( około 500m) miasta Bielsko Biała. 2. Obiekty podlegające ochronie na terenie projektowym: a) ----- 3. Obiekty podlegające ochronie w bezpośredniej bliskości terenu projektowego: a) Około 1 km-park Krajobrazowy Beskidu Śląskiego b) Około 500 m -Zespól przyrodniczo krajobrazowy- Jaworze. c) Około 1 km- Obszar Natura 2000 Beskid Śląski - PLH240005 4. Flora: budynek ośrodka zlokalizowany w terenie zurbanizowanym Brak zidentyfikowanego negatywnego wpływu, 5. Fauna: budynek ośrodka zlokalizowany w terenie zurbanizowanym Brak zidentyfikowanego negatywnego wpływu, 6. Wody: budynek ośrodka zlokalizowany w terenie zurbanizowanym Brak zidentyfikowanego negatywnego wpływu, 23

7. Obszary chronione inne niż Natura 2000: Brak wpływu. Obszary Natura 2000: Brak zidentyfikowanego wpływu. 8. Korytarze ekologiczne: budynek ośrodka zlokalizowany w terenie zurbanizowanym Brak wpływu. Rekomendacje środowiskowe dla projektu: Doposażenie obiektu skierować do części edukacyjnej związanej z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W wypadku wykonania/wykorzystywania zewnętrznego oświetlenia i nagłośnienia- stosować wyłącznie lampy z ULOR=0 oraz ograniczyć emisje zanieczyszczenia dźwiękiem i światłem. Wyposażyć obiekt w urządzania interaktywne, służące bezpośrednio do prowadzenia zajęć, wizualizacji i prezentacji multimedialnej.. Tabela 8 Ocena porównawcza projektu: stan surowy stan z zastosowaniem rekomendacji środowiskowych (skala od -5 do +5) Ocena +3. Projekt stan surowy W obecnym stanie projekt nie zakłada negatywnej ingerencji w elementy środowiskowe przy czym jednocześnie w sposób mocny wzmacnia potencjał edukacji ekologicznej i przyrodniczej regionu. Źródło: Opracowanie własne Projekt stan z zastosowaniem rekomendacji Ocena +4. Potencjalne zagrożenie możliwe do ograniczenia bez konieczności ingerencji w założenia projektowe. Wskazano potencjalne działanie niwelujące ewentualne zagrożenie. W projekcie występują ryzyka środowiskowe przedstawione w poniższej tabeli. Tabela 9 Ryzyka środowiskowe w projekcie L.p. Opis ryzyka Ewentualne doposażenie ośrodka 1. w elementy i urządzenia wykorzystywane poza ośrodkiem. Źródło: Opracowanie własne Obszar ryzyka Działania niwelujące Środowiskowe Uwzględnienie przy przygotowywaniu przetargów i zamówień - W wypadku wykonania/użytkowania zewnętrznego oświetlenia i nagłośnienia - ograniczyć emisje zanieczyszczenia dźwiękiem i światłem Wariant, jaki zarekomendowano, jest rozszerzeniem w stosunku do działań jakie przewidział Beneficjent. 24

10. Analiza prawna i pomoc publiczna Brak informacji prawno organizacyjnych dotyczących Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Jaworzu poza informacją, iż ośrodek będzie mieścił się w Muzeum fauny i flory morskiej i śródlądowej w Jaworzu. Brak informacji czy ośrodek już istnieje i jaką działalność prowadzi lub jeżeli ma powstać, to kiedy, kto będzie założycielem, w jakiej formie prawnej będzie działał oraz jaki będzie jego przedmiot działalności. Brak danych na jakiej podstawie prawnej ośrodek będzie korzystał z pomocy dydaktycznych. Beneficjent ma uregulowaną sytuację prawną w zakresie Beneficjent jest właścicielem tej nieruchomości.. nieruchomości objętej projektem, gdyż Tabela 10 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta L.p. Adres (miejscowość, ulica, nr) Numer działki Obręb/ Lokalizacja Nr księgi wieczystej Właściciel/ władający/ użytkownik wieczysty Podstawa dysponowania nieruchomością 1. Jaworze, ul. Wapienicka 2230/4 2559/5 2562/27 2230/5 3148/1 Jaworze 1 BB1B/001053 54/9 Gmina Jaworze własność Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez Beneficjenta Projekt nie będzie generował przychodów zgodnie z oświadczeniem Beneficjenta, jednakże z uwagi na fakt, iż ośrodek będzie się mieścił w Muzeum, do którego wstęp jest odpłatny, pozostaje do wyjaśnienia kwestia korzystania z infrastruktury ośrodka bezpłatnie czy jednak za odpłatnością. W ramach realizowanego projektu Beneficjent zobligowany będzie do wyboru kilku wykonawców przede wszystkim wykonawcy i dostawców zaplanowanego wyposażenia. Ponadto Beneficjent będzie zobligowany do wyboru podmiotu odpowiedzialnego za opracowanie ewentualnie wymaganego studium wykonalności podmiotu który opracuje dokumentację projektową, nadzorującego wykonywane prace i prawidłowość ich wykonania. Nie można pominąć również konieczności opracowania specyfikacji istotnych warunków zamówienia w tym prawidłowego opisu przedmiotu zamówienia i jeżeli Beneficjent nie będzie miał możliwości wykonać tego własnymi siłami (za pomocą swoich pracowników), również w tym zakresie konieczne będzie przeprowadzenie odpowiedniego postępowania celem wyłonienia podmiotu, który przygotuje takie dokumenty i ewentualnie przeprowadzi lub będzie doradzał w zakresie przeprowadzenia odpowiednich postępowań celem wyłonienia wykonawców wyżej wskazanych postępowań. Mając na uwadze fakt, iż Beneficjentem jest jednostka samorządu terytorialnego wybór wykonawców możliwy będzie jedynie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (z późn. zm.), a w zakresie zamówień o zbilansowanej wartości poniżej 30 000 euro zgodnie z wewnętrznymi procedurami jednostki, o ile wytyczne IZ RPO nie będą zobowiązywały do zastosowania bardziej rygorystycznych procedur. Wiąże się to z koniecznością opracowania 25

specyfikacji istotnych warunków zamówienia zawierającej szczegółowy opis zamówienia, przy tym niezbędne jest uwzględnienie podstawowych zasad udzielania zamówień publicznych, mianowicie zasad uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców. Oznacza to przede wszystkim, iż opis przedmiotu zamówienia oraz warunki udziału w postępowaniu nie mogą powodować, iż tylko jeden dostawca będzie spełniał wymogi postępowania. Co do zasady za najbardziej konkurencyjny, a jednocześnie gwarantujący całkowitą bezstronność stron uznaje się przetarg nieograniczony. Beneficjent nie może pominąć również nowelizacji ustawy Pzp, która weszła w życie 19.10.2014 r., zgodnie z którą (art. 91 ust. 2a) kryterium ceny może być zastosowane jako jedyne kryterium oceny ofert, jeżeli przedmiot zamówienia jest powszechnie dostępny oraz ma ustalone standardy jakościowe. W pozostałych przypadkach kryteriami oceny ofert powinna być cena i inne kryteria odnoszące się do przedmiotu zamówienia, w szczególności jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, aspekty środowiskowe, społeczne, innowacyjne, serwis, termin wykonania zamówienia oraz koszty eksploatacji. W związku z tym, iż nie zdefiniowano w ustawie co rozumie się pod pojęciem zamówień powszechnie dostępnych i mających ustalone standardy jakościowe zaleca się, aby kryterium wyboru oferty nie stanowiła jedynie cena, nawet w przypadku uznania, iż dane zamówienie jest zamówieniem powszechnie dostępnym i ma ustalone standardy jakościowe. W przypadkach bowiem przeprowadzania postępowań, gdzie jedynym kryterium wyboru najkorzystniejszej oferty jest cena, niejednokrotnie otrzymuje się mimo opisu przedmiotu zamówienia wyrób lub usługę na nie odpowiednim poziomie lub wykonawca w trakcie realizacji zamówienia nie jest w stanie go zakończyć, gdyż jego koszty własne przewyższają wartość wskazaną w ofercie. Zastosowanie pozacenowych kryteriów wyboru najkorzystniejszej oferty daje możliwość wyboru takiej oferty gdzie relacja ceny do jakości przedstawia najwyższy bilans. Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE poprzednio art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską) wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Wynika z tego, iż aby środek został uznany za pomoc państwa, muszą zostać łącznie spełnione poniższe warunki: Środek pomocy musi zostać przyznany ze środków państwowych; Musi przynosić przedsiębiorstwom korzyści ekonomiczne; Korzyści muszą być selektywne i zakłócać konkurencję lub grozić jej zakłóceniem; Środek pomocy musi mieć wpływ na handel wewnątrzwspólnotowy. Bezpośrednim Beneficjentem pomocy jest jednostka samorządu terytorialnego. W niniejszym projekcie niewątpliwie występuje element selektywności i przysporzenia. Mogą również pojawić się nierynkowe warunki wykorzystania ze środków jeżeli zakupione wyposażenie będzie służyło jakimkolwiek innym celom niż finansowana ze środków publicznych edukacja ekologiczna. Jednocześnie nie można całkowicie wykluczyć wpływu na handel wspólnotowy. W związku z powyższym, w opisanym przypadku projekt może być objęty zasadami pomocy publicznej, co może wiązać się z koniecznością spełnienia dodatkowych warunków takich jak np. wykazanie efektu zachęty. Jednocześnie powyższy fakt może stanowić zagrożenie dla realizacji projektu w przypadku gdyby zapisy RPO WSL 2014-2020 nie przewidywały pomocy publicznej w priorytecie, do którego adresowany jest niniejszy projekt. 26