SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VI kadencja Druk nr 4616 Warszawa, 26 sierpnia 2011 r. Panie i Panowie Posowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Uprzejmie przekazuj wniesiony, na podstawie art. 118 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 2 i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1999 r. o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli, a także na podstawie art. 32 ust. 1 regulaminu Sejmu, obywatelski projekt ustawy - o ochronie zwierzt. Projekt ustawy zosta wniesiony zgodnie z postanowieniami art. 7 ust. 2, art. 9 ust. 2 oraz art. 10 ust. 2 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli. Do reprezentowania Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli zosta wskazany Pan Cezary Wyszyński - penomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej, a osob uprawnion do jego zastpstwa w pracach nad projektem ustawy zosta wskazany Pan Grzegorz Lindenberg zastpca penomocnika Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej. MARSZAŁEK SEJMU (-) Grzegorz Schetyna
Ż Ż ć Ż ć ć Ż Ź Ś ć Ż ż Ż Ś Ż Ę Ż
Ż Ą Ż Ś Ż ć Ź Ż Ś Ą ż Ż Ż ć Ż ż Ż Ż ż ź Ż Ż ż Ź Ś ć ć Ę ć Ż Ż Ż Ż Ś Ż ż ć
Ś Ż Ż Ż Ś ż ć Ż ż Ż ć Ę Ć ć Ę Ń Ź Ę ż Ż ć ć Ż Ż ć ć Ę ć Ż ć ć
ó ż ż ó ó ó ć ó ż ż ż ć ż ż ż ó ć ó Ź Ź ż Ź ó ó ć ó ó ż ć ż Ż ó ó ń ó ó ó ń ó ó ż ń ó Ń ż ó ó Ń ó ż ć ó ó ó ó ż ż ć ó ć ć ó ć ó ó ć ć ż ć ż ó ż ć ż ó ć ń ó ó ó ó ó ó Ę ż ó ó ó
ż Ć Ś Ę ć Ń Ż Ż Ź Ę Ę Ń ć Ż Ż ć ć
Ż Ś ć Ż Ż ż Ż ć Ś ć Ż ć ć Ę ć ć ć ć ć ż Ż Ż ć ć ć
ź Ę Ń Ż ć ć Ą ć ć Ą Ń ć ć Ń
Ś ż Ł ć Ż Ż ż ż Ż Ł Ż ć ć Ż Ś Ę Ś ż Ś
ć Ś ć Ż Ż ć Ł ż Ł ż Ż Ż Ż Ł Ż Ż ć ć Ę Ś Ś Ź
ż Ż ż ż ż Ż Ż Ś Ś ż Ę Ż ć ć Ś Ę Ś
Ż Ż Ź
ź Ć ć Ę ż Ż Ę ż Ż Ę Ż Ę Ż ć Ą ć Ę Ę Ś
Ę Ę ż Ę ć Ę Ę Ą Ś Ś Ś Ę Ę Ą ć Ż Ż ć Ę Ę Ż Ę Ż Ę ć Ę Ż Ę Ę Ż Ż Ę
Ż Ę ż Ę ć ż ć ć Ę Ę Ę Ę Ś Ę ć Ę Ż Ę Ę ć
Ę Ż ć Ź Ę Ę ż Ę ć ć Ę ż Ę Ś Ę ć Ż Ę Ę Ż Ę Ę
Ę ć ć ć Ż Ś Ś Ą Ą ź Ę Ę Ł Ł ź Ę ć Ę Ę ć Ę
Ę Ę ć ć ć Ę
Ż
Ą Ę Ą Ą Ę Ę ć Ż Ż ć Ż
ź Ż ć ź ź ź ź ź ź Ż ć Ż Ż ć Ż Ż
Ż Ż ć Ż ć Ż Ż Ż ć Ż ć Ż Ż Ż ź
ź Ż Ż ć
Ż Ś
Ę Ą
Ż Ż
Ą Ą Ą Ł Ż Ż Ż Ż
Ł Ę Ł
Ł
Ę Ł Ę Ą Ę ć
Ą Ń ć Ż
ź
Warszawa, 12 sierpnia 2011 r. BAS WAPEiM 1952/11 Tryb pilny Pan Grzegorz Schetyna Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia prawna w sprawie zgodnoci z prawem Unii Europejskiej obywatelskiego projektu ustawy o ochronie zwierzt (penomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej: Cezary Wyszyński) Na podstawie art. 34 ust. 9 uchway Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r. Regulamin Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (M.P. z 2009 r. Nr 5, poz. 47, ze zm.) sporzdza si nastpujc opini: I. Przedmiot projektu ustawy Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt reguluje postpowanie ze zwierztami krgowymi. Projekt m.in. przewiduje zakaz nieuzasadnionego zabijania zwierzt, zakaz zncania si nad nimi, zawiera przepisy dotyczce zwierzt domowych oraz kotów wolnożyjcych, zwierzt gospodarskich, zwierzt wykorzystywanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, a także zwierzt dzikich. Projekt przewiduje również utworzenie Krajowej Inspekcji do spraw Zwierzt. Okrela też zasady transportu zwierzt, wykonywania zabiegów na zwierztach, przeprowadzania uboju, umiercania i ograniczania populacji zwierzt. Projekt zawiera również przepisy karne i przepis przejciowy. Zgodnie z art. 60 projektu, stracić moc ma obecnie obowizujca ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, ze zm.). Ustawa ma wejć w życie po upywie 30 dni od dnia ogoszenia. II. Stan prawa Unii Europejskiej w materii objtej projektem Ze wzgldu na przedmiot projektu ustawy należy zwrócić uwag na nastpujce akty prawa Unii Europejskiej: art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), art. 34-36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TfUE), dyrektyw Rady 93/119/WE z dnia 22 grudnia 1993 r. w sprawie ochrony zwierzt podczas uboju lub zabijania (Dz. Urz. WE L 340 z 31.12.1993, s.
21, ze zm.; Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 15, s. 421, ze zm.) 1, dyrektyw Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotyczc ochrony zwierzt hodowlanych (Dz. Urz. WE L 221 z 8.8.1998, s. 23, ze zm.; Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 23, s. 316, ze zm.), dyrektyw Rady 99/74/WE z dnia 19 lipca 1999 r. ustanawiajc minimalne normy ochrony kur niosek (Dz. Urz. WE L 203 z 3.8.1999, s. 53, ze zm.; Dz. Urz. UE polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 26, s. 225, ze zm.), dyrektyw Rady 2007/43/WE z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie ustanowienia minimalnych zasad dotyczcych ochrony kurczt utrzymywanych z przeznaczeniem na produkcj misa (Dz. Urz. UE L 182 z 12.7.2007, s. 19), dyrektyw Rady 2008/119/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiajc minimalne normy ochrony cielt (Dz. Urz. UE L 10 z 15.1.2009, s. 7), dyrektyw Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiajc minimalne normy ochrony wiń (Dz. Urz. UE L 47 z 18.2.2009, s. 5), rozporzdzenie Rady (WE) Nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierzt podczas transportu i zwizanych z tym dziaań oraz zmieniajce dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporzdzenie (WE) nr 1255/97 (Dz. Urz. UE L 3 z 5.1.2005 r., s. 1, ze zm.). III. Analiza przepisów projektu pod ktem ustalonego stanu prawa Unii Europejskiej III.1. Projekt, a w szczególnoci art. 46-48 nie s sprzeczne z postanowieniami dyrektywy 93/119/WE. Pen implementacj dyrektywy powinno zapewnić rozporzdzenie wydane na podstawie art. 48 ust. 5 projektu. Jak już wspomniano w punkcie II niniejszej opinii, z dniem 1 stycznia 2013 r. rozporzdzenie 1099/2009 uchyli i zastpi dyrektyw 93/119/WE. Ze wzgldu na charakter prawny rozporzdzenia (zob. art. 288 TfUE), pocignie to za sob koniecznoć zmiany projektowanej ustawy o ochronie zwierzt. III.2. Projekt, w zakresie w jakim dotyczy transportu zwierzt (art. 34-43 oraz art. 55) jest zgodny z rozporzdzeniem 1/2005. III.3. Przepis art. 34 TfUE zakazuje stosowania midzy państwami czonkowskimi wszelkich ograniczeń ilociowych w przywozie oraz wszelkich 1 Z dniem 1 stycznia 2013 r. dyrektywa zostanie uchylona i zastpiona przez rozporzdzenie Rady (WE) Nr 1099/2009 z dnia 24 wrzenia 2009 r. w sprawie ochrony zwierzt podczas ich umiercania (Dz. Urz. UE L 303 z 18.11.2009 r., s. 1). 2
rodków o skutku równoważnym. Analogiczn treć zawiera art. 35 TfUE, który dotyczy wywozu. Dozwolone wyjtki okrela art. 36 TfUE, który dopuszcza wprowadzanie przez państwa czonkowskie ograniczeń i zakazów przywozowych, wywozowych lub tranzytowych uzasadnionych m.in. wzgldami ochrony życia i zdrowia zwierzt. Zakazy te i ograniczenia nie powinny jednak stanowić rodka arbitralnej dyskryminacji, ani ukrytych ograniczeń w handlu pomidzy państwami czonkowskimi. Ponadto, dodatkowe ograniczenia swobodnego przepywu towarów s dopuszczone na mocy orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej 2. Należy również zwrócić uwag, że zgodnie z wyrokiem Trybunau Sprawiedliwoci z dnia 20 lutego 1979 r. w sprawie C-120/78 Rewe-Zentral AG przeciwko Bundesmonopolverwaltung für Branntwein, produkt legalnie dopuszczony do obrotu w jednym państwie czonkowskim może być swobodnie wprowadzany do obrotu w innych państwach czonkowskich. Wyjtki od tej zasady mog być przez państwa czonkowskie wprowadzane jedynie w oparciu o art. 36 TfUE lub inne wymogi konieczne zwizane z uzasadnionym interesem publicznym, uznane przez Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. W przypadku, gdy ograniczenia s wprowadzane nie w oparciu o art. 36 TfUE, nie mog dyskryminować towarów pochodzcych z innych państw czonkowskich oraz nie mog prowadzić do naruszenia zasad proporcjonalnoci, koniecznoci i niezbdnoci. Projekt w art. 21 ust. 5 oraz w art. 22 wprowadza zakazy dotyczce przywozu do Polski i wywozu z Polski okrelonych produktów pochodzenia zwierzcego (np. foie gras). Równoczenie w uzasadnieniu projektu nie podano żadnych powodów wprowadzenia tych zakazów. W szczególnoci nie wskazano, czy proponowane zakazy maj sużyć któremu z celów wymienionych w art. 36 TfUE. Brak też informacji, by w innych państwach czonkowskich Unii Europejskiej obrót tymi produktami by zakazany. Z drugiej strony należy wskazać, że prawo Unii Europejskiej nie tylko nie zakazuje, ale wrcz szczegóowo reguluje produkcj czy transport foie gras, bdcego produktem ze stuszczonych wtrób gsi i kaczek, czyli produktem, którego importu zakazuj art. 21 ust. 5 i art. 22 pkt 1 projektu (zob. np. rozporzdzenie Komisji (WE) nr 543/2008 z dnia 16 czerwca 2008 r. wprowadzajce szczegóowe przepisy wykonawcze do rozporzdzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w sprawie niektórych norm handlowych w odniesieniu do misa drobiowego (Dz.U. L 157 z 17.6.2008, s. 46). W wietle powyższej analizy należy uznać, że projektowane przepisy art. 21 ust. 5 i art. 22 s niezgodne z art. 34-36 TfUE. Należy jednak zaznaczyć, że 2 Zob. np. W. Czapliński, M. Szwarc [w:] J. Barcz, Prawo Unii Europejskiej. Prawo materialne i polityki, Wydawnictwo Prawo i Praktyka Gospodarcza, wydanie drugie, Warszawa 2005, s. II-65 i n. oraz przywoane tam orzecznictwo. 3
w przypadku wykazania, że proponowane przepisy suż ochronie interesów publicznych wyszczególnionych w art. 36 TfUE, w sposób zgodny z tym przepisem, lub wymogom koniecznym uznanym w orzecznictwie Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, w sposób proporcjonalny i niedyskryminacyjny, możliwe bdzie uznanie ich za zgodne z art. 36 TfUE i nienaruszajce art. 34-35 TfUE. III.4. Zgodnie z art. 4 ust. 3 TUE, państwa czonkowskie podejmuj wszelkie rodki ogólne lub szczególne waciwe dla zapewnienia wykonania zobowizań wynikajcych z Traktatów lub aktów instytucji Unii. Obowizek ten dotyczy w szczególnoci terminowego implementowania dyrektyw oraz powstrzymania si od uchylania przepisów implementujcych dyrektywy bez zastpienia ich now, zgodn z prawem UE regulacj. Projekt ustawy przewiduje uchylenie obowizujcej ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt. Ustawa ta zawiera rozdzia powicony zwierztom gospodarskim (rozdzia 3). Przepisy tego rozdziau implementuj szereg przepisów prawa Unii Europejskiej, w szczególnoci przepisy dyrektywy Rady 2007/43/WE. Przepis art. 12 ust. 7 obowizujcej ustawy stanowi delegacj do wydania aktów wykonawczych implementujcych pozostae dyrektywy dotyczce zwierzt gospodarskich (wymienione w punkcie II niniejszej opinii). Projekt zawiera również rozdzia dotyczcy zwierzt gospodarskich (art. 21-24), lecz zakres jego regulacji jest znacznie wższy niż zakres przepisów obowizujcej ustawy. Równoczenie, projekt w art. 60 ust. 2 stanowi, że nie narusza on przepisów innych ustaw w zakresie zwierzt gospodarskich, regulowanych odrbnymi przepisami oraz przepisami Unii Europejskiej. Uchylajc przepisy implementujce prawo Unii Europejskiej, w szczególnoci dyrektyw Rady 2007/43/WE, i nie wprowadzajc w to miejsce nowych przepisów implementujcych prawo Unii Europejskiej, projekt narusza art. 4 ust. 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej w zwizku z przepisami UE, które s obecnie implementowane przepisami rozdziau 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt, w szczególnoci, w zwizku z dyrektyw Rady 2007/43/WE. IV. Konkluzje Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt jest niezgodny z: art. 34-36 TfUE, w zakresie w jakim wprowadza zakazy dotyczce wwozu i wywozu okrelonych produktów pochodzenia zwierzcego (art. 21 pkt. 5 i art. 22 projektu) zob. pkt III.3 opinii, art. 4 ust. 3 akapit drugi TUE, w zakresie w jakim uchyla przepisy implementujce akty prawa Unii Europejskiej (w szczególnoci dyrektyw Rady 2007/43/WE) i nie wprowadza w ich miejsce nowej regulacji zapewniajcej zgodnoć z prawem UE (art. 21-24 w zw. z art. 60 projektu) zob. pkt III.4. opinii. 4
W pozostaym zakresie projekt nie jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej lub jest z nim zgodny. Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha Królikowski 5
BAS WAPEiM 1953/11 Tryb pilny Warszawa, 12 sierpnia 2011 r. Pan Grzegorz Schetyna Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Opinia w sprawie stwierdzenia, czy obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt (penomocnik Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej: Cezary Wyszyński) jest projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt reguluje postpowanie ze zwierztami krgowymi. Projekt m.in. przewiduje zakaz nieuzasadnionego zabijania zwierzt, zakaz zncania si nad nimi, zawiera przepisy dotyczce zwierzt domowych oraz kotów wolnożyjcych, zwierzt gospodarskich, zwierzt wykorzystywanych do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych, a także zwierzt dzikich. Projekt przewiduje również utworzenie Krajowej Inspekcji do spraw Zwierzt. Okrela też zasady transportu zwierzt, wykonywania zabiegów na zwierztach, przeprowadzania uboju, umiercania i ograniczania populacji zwierzt. Projekt zawiera również przepisy karne i przepis przejciowy. Zgodnie z art. 60 projektu, stracić moc ma obecnie obowizujca ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierzt (Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, ze zm.). Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt nie zawiera przepisów zmierzajcych do wykonania prawa Unii Europejskiej. Akty prawne Unii Europejskiej objte zakresem projektu ustawy s już implementowane do prawa polskiego. Obywatelski projekt ustawy o ochronie zwierzt nie jest projektem ustawy wykonujcej prawo Unii Europejskiej w rozumieniu art. 95a Regulaminu Sejmu. Dyrektor Biura Analiz Sejmowych Micha Królikowski