Wobec powyższego uwagi zawarte w ww. apelu zostaną przekazane do Pełnomocnika Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych.

WOJEWODA DOLNOŚLĄSKI Wrocław, dnia3 czerwca 2015 r. PS-P.950.7.2015. JS Pani Maria Król Przewodnicząca Zarządu Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 10 02-366 Warszawa W odpowiedzi na Pani pismo z dnia 04.05.2015 r., uprzejmie informuję, że oczekiwania środowisk osób niepełnosprawnych, przedstawione w dołączonym do wskazanego pisma Apelu gdańskim. O godne i niezależne życie osób niepełnosprawnych w Polsce, wpisują się w szeroko rozumianą kwestię rozwiązywania społecznie ważnych problemów związanych z kompleksową rehabilitacją medyczną, zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych oraz koniecznością likwidacji barier w komunikowaniu się. Zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r., Nr 127, poz. 721 ze zm.), Pełnomocnik do Spraw Osób Niepełnosprawnych koordynuje m.in. realizację działań zmierzających do ograniczenia skutków niepełnosprawności i barier, utrudniających osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie. Wobec powyższego uwagi zawarte w ww. apelu zostaną przekazane do Pełnomocnika Rządu Do Spraw Osób Niepełnosprawnych.

WOJEWODA LUBELSKI! f*- i ^ I ip Łfc- p-> r z ~! "#$ % "!& $$' % (' ()( ((##$&('!(' $(' *!#+$,!# ) )( % (' -. #!%$& #( "#$ % (' #&# $/#+$01$$ -$ &#& &)! $&% $% (2$( 3&,!&4#%&#(' 5 $ #(6 &)&('!#+ ($ " ( 6 $ #(6 $$"#)3&'%(' #&)&$"#$%(' - 6 #) 3& #$& %& ( 6#6##&66($ 7 #& ) % # "#$ ((6 # # ($' $$(' &6(' ) % ('- 8$ ( 9& -$& ( ( : )": $( % ($ ()(' " %# ($' ( (' $(' ((' $(' $) ( $((&(' 6$% ($' -# "#$ % (' -+ $ #(6 6 # -+ &)&(' #(2$& -+ ( #& ) 6 ($ $ 6 - $ &(( # #& % (' )6 ' $(& & #& 16 ( # ($ & (! - #&(' # ($% &6(' # $ %&! ( &6! 6 % (' )(! #! ) : ) # % 2$(( -((6! &$ 6 (!# %&!#$

($&! $$&6 6 ( ($ ( -) #" #& & #& % (' ($&6 $) (&6!#$& -($ $$ $(& 6 % ('! #: (2$ ' ;&(( # (( $(: 6+ ((' %: (& ( # '! 1$ # % (' ( (: % ("(! #$('$+ 8$" (!& % (' (! )(' ' #+ 5 ' # &) #: )( # $ &( #& & '&& %(!& 6#( # $(& % (' $#&'$('$$(&(' %( # # #$& ( & (&(' 2 5 ( &$" )( % (' )( &#$ #&": # # $+!,!( (& ( #&: # &6 #!& & % (' ' $(! # )( ( %" ( &% #($(& 7%6 (%(')(#$":!6 -+ (#!& 6#(' #&6(' % (' 8" )( &(' #&(' % (' & # ( & '&!( #& 6#& 6#& &$&2((&!$+%!&%# <&6 $ ($ # #($(& % ('! :)-+!# ) )(%('-

WOJEWODA LUBUSKI Gorzów Wlkp., dnia 15 lipca 2015r. PS-VI.9533.12.2015 Pani Maria Król Przewodnicząca Zarządu Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 10 02-366 Warszawa W odpowiedzi na przesłany Apel gdański O godne i niezależne życie osób niepełnosprawnych w Polsce przedstawiający najważniejsze oczekiwania środowisk osób niepełnosprawnych, związane z wdrażaniem Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych uprzejmie informuję, że doceniam Państwa zaangażowanie i aktywność na rzecz budowania społeczeństwa bez barier dla osób niepełnosprawnych. Nie sposób jednak nie zauważyć jak wiele na przestrzeni lat zmieniło się w naszym kraju i jak wiele możliwości udziału w życiu społecznym i dobru wspólnym otworzyło się również przed osobami niepełnosprawnymi. Zdaję sobie sprawę, że wiele jest jeszcze do zrobienia, dlatego też odpowiednie resorty we współpracy z Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej podejmują kolejne działania w kierunku poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych w naszym kraju. Zaznaczam jednocześnie, że Wojewoda Lubuski wspiera działania środowisk osób niepełnosprawnych oraz utrzymuje kontakt z licznymi organizacjami działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych. Zapewniam ponadto, że Wojewoda Lubuski, jako reprezentant rządu w terenie dołoży wszelkich starań aby skutecznie realizować przyjęte przez ustawodawcę systemowe rozwiązania. \ 2! Vicewo i e woda L u buski

!"# $%&'&() "*+,(-./01.1 102334!"#$!"%& '()* +($',,-$*. /$* -0% -*"$*$($ #$$* $*. /$* -0 "-*"!$! $ $-"--! -! "-$# $.-"'* *"' "($ #$$* 1#2& '!-*/"-'$'3*' $".$*. /$* -0' ", $($! ) *"$3-0!*"3.'3 *"$!.'-! ' / $!$"$$# $*. /$* -0 *-! * $/)*" $ $.* /!- ("--0 *"$"- -.$ "!$*4- $!,-'$# $.$*. /$* -0 '",* /($ $*" $ - - -*$ $# */(.'-0 "0 # $$" - $!$ * $/ 53('.$! * /$* $#2 "$ *-0 --.$.$.*" 6'"($!$ $ $3- $.'! $*. /$* -0 *" -',-! $.*! $'"-* $/*($ )*" 7 -! $! $*"/$ $*$-0 ' *"$"-0 $.'! $*. /$* -0 "-0.,3 *-*"!$ $3- $ $3, $(-!*".' $ *"-" )*"$ "8 '!" 3 $$$ $(- *!$3 "-"$'($,($ *.' 9$$- :* +0$- ;$ )*"$ * - - ", )*"$- :* <0.'" +*.9 /$* -0 567 /12/0489"*,.1:9,*;<=:>?:044:.1119@A;<=:>?:044:.1:1,B(5;C"C(, **"

9* $*.,-2, *"$*""0'"$.$$,'.- $*$.$! /$* -! '2 *!$,'. *!$'-! 4$$,-* $/-! - 0*-0 $!!"' 50 "-!!* * $!2 $ "-0 "-'$ /0 $*. /$* -0 $!$-0"$"/($ $-"3-$*$.- /$* $"-!3*-*"!"-3 $4*$ #$.'-0 $ -($) "-0 $*. 7 *-! $" $4*$! $."-0 *" $ "-*3!* - ' $*. /$* -0 ; '.$*. /$* -0 0$$-! - - 7 $" /! 4$ $ / - 0$$ ' / "-$# $$ "3-0 $ = "-*- $ /$* $#3 >'*$ "-*-!*) $" /($ $-*" $$ $4*$ $ "* 0.'"--0 3 '. /$* -0!*)*($ $"-* $4*$ $ * " 3) * $!(3-0 4$$ $*. /$* $#3 $*"$*$!*) $ $".$*. /$* -0" ; 4*-.'-0 $4*$- *" ", 4$$ $" /! '* *.$*" /3-0!0 $$! * $/?* /' *$'@ ", " '.- "( * $/ "-0 "3 ",$*$.- /$* $#3 A$*" *!$3 "-"$'($ *.' (!($ $"$($ "$3!* 0$$ $3 */( $ ) * '*"- */( $ ) '3 "-0 4$!0 * $*$.$! /$* -!.-!$,' /, "-!204$$0#$$*0* $/-0$-0 7/.' '3 $*$.$! /$* $#3 " *3 *" 4$$2 *!$' *$0 #$$*0 ", 4$!0 *"$-0 $#$0 *? "-! #$$*$-0 $!0 *!$ $!$- '.0 *!$ $!$-@ *""0 " $ -0 $!0 $!$- $!0 $!$- * $/ "-0 *2 *" *-*"!"- $ 1($ $ *! $."-0 *" $$ $'-0 ' "-*- /$* -0!*) *($ $" 567 /12/0489"*,.1:9,*;<=:>?:044:.1119@A;<=:>?:044:.1:1,B(5;C"C(, www.lodzkie.cu 0

7 3-! *"$ * *" #$.'-0 /'$#2 ' $( $3$-0 -* '$-0** $*.* -4-! $! /$* $# " -3"$ *!$'!0 ) *"""$-0 '. #*/ * / - $*"! *!$3 "-"$'($ '3 '$!.' B$' / -3 *" -*/ '. $*" $ *"-" */(.'-0 1$ "-'$ '. 0""$-0 "$","/!-!($($- $$$*-0"0$'$($$.*/( $*.$3-0 7 $*""0 0 '"0 *"$" $*/- # ' $*. /$* -0 0 $ $ $*-/ * $*" $ "-0 #) ;*$ -"! $0$$, $* 3( $*. $-0 $ $-*" $!$- * $/?*('$##)$0"!"'-!"-!,-0@ 6$( $ $-*",-0 4$! * $" $ $ /$* $# '. $ *"$ /$* $# " - $"$- * / * $ $ /$* $#?"0 * $/ *" $" /! @ '. "-. $$/-! $ * / * $ $ /$* $# :$$"-0* $/*"",4*$#$.'-0 9 * $*. -!2 " *-*" * $!$ /.' $ - *-" $*. /$* -0 9!$( * $!2, /(!$ - *-*"!"- $ * ", $*" $* '*"--0#)!--0 "-! 0.'"--0*-*"!$#"-.$ *" "/ $4*$' * $!(,($ $ /$* $#! ' $$-0 /)*" $($! ' - "# ' 3(' * -*"3 *""$ $!/ (' $ $.'! ($ *' $ -! ' #- 4", $" /! - * $ $ = "-*-$)$ /$* $#'.$*"$ /$* $# *"3 $-,* -,3 /3*$'$#2 "$!& ' * 3, $ /*($ * $$ $) $*. /$* -0 $* $(' ' $*"!$,'$# 4*$-0 )*" C/ 4*$ -, * $!-0 /) "$.," )*".,"- *!$3$ 4* '$?9$$- :* +0$- ;$ )*"$- :* <0.'" +*. 9 /$* -0 :* -@ #$ DE 9/- $ *- -, 3 567 /12/0489"*,.1:9,*;<=:>?:044:.1119@A;<=:>?:044:.1:1,B(5;C"C(, www. łódzkie, cu

I * "$ 3 '!' /$"-0 #' ('2 -" $0$ $ *-! $" 6'"($ $* $ (' - $$- $ *-" $., $*3( *" *"-*4$3($ $*$.- /$* 0$--!(* ;!",, $.'!"-*"($ * $*. /$* $#3 *" -! $-"" / 3$-0 *!$3$-0 $"/($ 7-,! "-! *!-!, $, * F$ $ 0 $*. /$* -0*"!$,';*$ *"$-' $!$ * "- "" $*. /$* -0 $""0 *!$3! (! $" $"*('$#* $.'!"-$ *%& '()*!% ; $,! 75G7+AG7+6& 4 567 /12/0489"*,.1:9,*;<=:>?:044:.1119@A;<=:>?:044:.1:1,B(5;C"C(, www.lodzkie.eu

Warszawa, 28 maja 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-Y.9530.10.2015! /ęu/ "# $ %& # #!' () & %& )$ $ # & *' + $ &, # + & # & + - * ) # ' # # # + &. & ))$) ' /&#, # - $) -$+ & #- &' )$, # ) $ & & * & - "0 $ *&! & ) ) &' 1) & ) "$ 2) )) )&, &! )& &)!' 2 3456 7 )& % &), -- - &) ) & % $ &)' &!)&) && '

& 2) &!! 8 1 '!' & & &,, & - &' ) 2) 4 - ) &) % &! ' -'%& )& & & $ # &+ &% 5&)&& & 9)' $,# )&!) & ) & &) *) :7, & )$ )! " # $ /$ & )- & $ - ) ) & ), ), - ; &, # && ) )-' -+ )& & ) &&, ),& & -' & ) +! ' (& & * - #& %&' <! )- ' # & - ;, &!! & ) ' (& & # #, &! && &) $ # $' /# $ ) )) # )&!' 2! 2) # )! ) )$ % ) *!)& ' " 2) $ &# $ # ) + & - ' )) &# & &)& #- -'

/)$ ) ) $! &)!' $!+ - )!!! ' )$ $ &, # ) # )!&), * & ) ), &# & & ) # &' 'icewojewoda Mazowiecki

w RZESZOWIE!"#"#!$ %&' ( $)%*+,- %,."/ $0.%%&1 234525 546788%!"#$ % &!#! '! ( )* +,-!. /0!"1) 2"*-* (!, *$!"." (. 34( - 5* 6 -! * * % %1)*!7 *(,!( 1)0 '!)8.1!.,!$)!1!.. 9$ &*$!:;. (.! 1)04(" ". )* ( *,!-!!%*.1)0.1 *! #('!$<!)#*!( )0!7*(,!( 1)0 )!.1" ** (**!!7!"!.*$.1" %1"* 1 )# "* (,-! ).*). %1)*(!,)1" =-, ( ' 5.!- * )#$ (!..1 > *$!:)* ("*!." *! 1)0. **, 5(!!1)0(+**..!' )1*'!*.1*(!,)# (!!"** (. *)* "* *1)0!. " #>)1)0!(! *;!!"(!#!"1(!.!.1)>)-!!7*(,!( 1)0 = - **. > *%!" * (. *)* "*!- * )#* (!,)1)0 "**. )#* (7*)#! (!, "* *.! "* " )0 )1*)*!- *! 1)0 ( +'*'!. )#* (!,)1)0&. )*. *)0(!. 5"*!7!)*).!*(,!(!:)*!., )*>-"**!1)0)0.)-,!!( *! 1 **!!#-!"!)*, 7.!1 (! )1"!( )*!.1.1)0 ( ),!%!! (!* (!#.. 1!.1)>)1 "* 1!" * 1)0((*7$>)1!7)*("*!."( )#" + " *#$ %*%*(!..1 ' 5. 1.>(**!. >!%! = -* 1.! * 9$ &!#!1.. )0 "**. )#*.!#. (1.*"!$1! )>*!.!>!7) )#!#>)1)0")0 *"* 5 ' 5. )7! 1" (* " %.. 9>!,!%1 *)0. 5 (** ( -!!%* (!*!:)* * 5,!%!1)0(!- 1.!*>) (!!.1)>)1)0!7*(,!( 1)0

!"#$%&'()*+&,+-,!.%/%+.&-01( 1%23 #456,2,!.%#23."+7! " # $ % #& ' ( # " )" & #*&+&, -./ $" 0"12&*34% $% % #& 0 "& ''0 567+ # + " &+ %#&&% 16 &"& "&5 -. /! 0 " 0 "12& *3 "%+), #& 8 84"* 7, 9 %*:16!"& "&5+4;<"7,#= :, #& &7>& > 16 &"& "&5 7? # 4 " %71 8 # 16 &"& "&5 7 4&5 #>&* o prawach osób niepełnosprawnych. Konwencji $3-"/(8,1% 1%/%9+: %)#&,;%3(/#456,2,!.%#23."+7 ()*$" 3#- " <=3* = =>> 3#- %"@ A lskiego. @#% 7" &+

WOJEWODA POMORSKI! " #! " #$%!! %& &' () '*% +!!,!! &-. () '*. ) %& )* '*! '*'&'* '* ' '*.. (.,'- #/.*() '*0.. '! % (.! '* % -. () "'* 1 )%!'." )'. & '!! )!. "('!&' ". 2%& '& " &'3 &. % ' '. '.!! )" '! & '*! '*#$%0)"".

WOJEWODA SLĄSKI Piotr Litwa Katowice,^( czerwca 2015 r. BWII.950.2.2015 Pani Maria Król Przewodnicząca Zarządu Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych C ^ J3 ' W odpowiedzi na Pani pismo z 3 czerwca br., będące pokłosiem przesłanego 4 maja br. pisma I wraz z załączonym Apelem gdańskim. O godne i niezależne życie osób niepełnosprawnych w Polsce informuję, że jako Wojewoda Śląski wyrażam gotowość do dialogu i współpracy z organizacjami reprezentującymi osoby z niepełnosprawnością. Jednocześnie chcę podkreślić, że poza poruszanymi we wspomnianym apelu kwestiami, mającymi charakter systemowy i ustawowy, zadania dotychczas wykonywane w ramach pomocy społecznej przez wojewodę, wpisują się w obszar oczekiwań dotyczący nowoczesnej rehabilitacji. Zgodnie z przepisami ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) należące do gminy zadania takie jak organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, jak również realizowane jako zadanie powiatu prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, stanowią zadania z zakresu administracji rządowej, które finansowane są ze środków budżetu państwa. W ramach specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi realizowane są usługi odpowiadające wnioskowanym potrzebom osób niepełnosprawnych i w roku 2014 r. w województwie śląskim ze środków budżetu państwa dla 971 osób udzielono 216.492 świadczeń o wartości 4.210.678 zł. W ramach nowoczesnej, opartej na modelu psychiatrii środowiskowej, organizacji wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi do końca 2014 r. utworzonych zostało 42 środowiskowych domów samopomocy, które udostępniały 1638 miejsc, z których skorzystało 2001 osób z zaburzeniami psychicznymi. Należy podkreślić, że przedmiotowa sieć ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest od 1997 r. permanentnie rozbudowywana, a funkcjonujące placówki realizują usługi na poziomie obowiązującego standardu. W zakresie ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz.721 z późn. zm.) realizowane są zadania polegające m.in. na wydawaniu w I instancji decyzji w sprawie przyznania lub utraty statusu zakładu pracy chronionej oraz przyznania lub utraty statusu

zakładu aktywności zawodowej po spełnieniu przez pracodawcę lub organizatora zakładu aktywności zawodowej ustawowych warunków. Na koniec 2014 roku statusem, zakładu pracy chronionej legitymowało się 140 pracodawców, natomiast statusem zakładu aktywności zawodowej - 10 zakładów. Podmioty te, w związku ze zatrudnianiem osób niepełnosprawnych, korzystają z dofinansowań ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wojewoda prowadzi również rejestr ośrodków, w których mogą odbywać się turnusy rehabilitacyjne oraz rejestr organizatorów turnusów rehabilitacyjnych i dokonuje wpisu do tych rejestrów po spełnieniu przez ośrodek lub organizatora ustawowych warunków. Na koniec 2014 r. wpisanych do rejestru wojewody było 41 ośrodków oraz 46 organizatorów. Wojewoda nadzoruje i kontroluje powyższe podmioty. Osoba niepełnosprawna może ubiegać się o dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w centrum pomocy właściwym dla miejsca zamieszkania. Osoby niepełnosprawne, zagrożone wykluczeniem społecznym i zawodowym stanowią jedną z grup, które mogą być objęte działaniami centrów integracji społecznej oraz klubów integracji społecznej, tworzonych na podstawie ustawy z 13 czerwca 2003 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 43 poz. 225) o zatrudnieniu socjalnym. Centrum, może być tworzone przez jednostki samorządu terytorialnego (w formie jednostki budżetowej lub samorządowy zakład budżetowy), organizacje pozarządowe lub podmioty wymienione w ustawie z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Aktualnie w województwie śląskim istnieje 16 centrów integracji społecznej. Klub integracji społecznej tworzy gmina, organizacja pozarządowa oraz podmioty wskazane w ustawie o działalności pożytku publicznego, prowadzące reintegrację zawodową i społeczną. Aktualnie w województwie śląskim funkcjonują 22 kluby. Działalność centrów może być finansowana z dotacji pochodzącej z dochodów własnych jednostek je tworzących, dochodów z działalności centrum, środków z UE, a w przypadku centrum utworzonego przez organizację pozarządową - z zasobów instytucji tworzącej. Kluby mogą być finansowane z dochodów własnych gminy lub ze środków UE. Jednocześnie informuję, że w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach podejmowane są działania mające na celu aktywizację osób z niepełnosprawnością oraz ułatwienie im korzystania ze wszystkich usług oferowanych przez Urząd. W obszarze zarządzania zasobami ludzkimi są to: - realizowanie zasad wynikających z ustawy o służbie cywilnej przyznających osobom niepełnosprawnym pierwszeństwo w zatrudnieniu w naborach do służby cywilnej, gdy wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Urzędzie jest niższy niż 6%, - umieszczanie w ogłoszeniach o naborach na wolne stanowiska w służbie cywilnej informacji zachęcających osoby niepełnosprawne do udziału w naborach, - umożliwianie osobom niepełnosprawnym odbycie praktyk i staży zawodowych poprzez stworzenie warunków pozwalających na likwidację barier związanych z danym rodzajem niepełnosprawności (np. wyznaczenie opiekuna posługującego się językiem migowym itp.), - umożliwianie niepełnosprawnym pracownikom Urzędu świadczenia telepracy, a także uczestnictwa w szkoleniach wewnętrznych bez konieczności przyjazdu do siedziby Urzędu (przez komunikator do prowadzenie rozmów głosowych i wideokonferencji). W obszarze obsługi klienta są to: - umożliwienie osobom niesłyszącym i słabosłyszącym bezpośredniego kontaktu z dyżurującym dwa razy w tygodniu tłumaczem języka migowego. Tłumacz zatrudniony 2

jest na podstawie umowy z Polskim Związkiem Głuchych - Oddziałem Śląskim. Bezpośredni kontakt z tłumaczem na odpowiednio oznakowanym stanowisku (symbol przekreślonego ucha) ułatwia niesłyszącym komunikowanie się, a w rezultacie umożliwia załatwienie szeregu znaczących spraw. Ponadto w trakcie trwania dyżuru tłumacza języka migowego w siedzibie Urzędu w Katowicach, istnieje możliwość nawiązania kontaktu klientów przebywających w budynku Urzędu w Bielsku - Białej lub Częstochowie z tłumaczem za pomocą komunikatora internetowego. Istnieje również możliwość umówienia wizyty tłumacza języka migowego w innym dniu (za pomocą udostępnionych na stronie internetowej Urzędu sposobów, takich jak: e-mail, faks, SMS lub formularz kontaktowy), - do pomocy w załatwianiu spraw osób uprawnionych wyznaczono ponadto pięciu pracowników Urzędu, którzy ukończyli potwierdzone zaświadczeniem kursy lub szkolenia z zakresu języka migowego. - na stronie internetowej Urzędu znajdują się filmy z udziałem tłumacza języka migowego, które pomagają osobom niesłyszącym uzyskać informacje nt. możliwych sposobów kontaktu z pracownikami Urzędu, - w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu został udostępniony wyciąg z rejestru tłumaczy polskiego języka migowego, systemu językowo - migowego i sposobu komunikowania się osób głuchoniewidomych - prowadzony przez Wydział Kontroli Urzędu, - osoby uprawnione mają prawo do skorzystania - w kontaktach ze Śląskim Urzędem Wojewódzkim w Katowicach - z pomocy osoby przybranej, czyli osoby która ukończyła 16 lat i została wybrana przez osobę uprawnioną w celu ułatwienia porozumienia z osobą ' uprawnioną i udzielenia jej pomocy w załatwianiu spraw w organach administracji publicznej, - Urząd udostępnia również dokumenty niezbędne do załatwienia sprawy, w formie dostępnej dla osób uprawnionych, na ich wniosek. Powyższe rozwiązania, pomimo faktu, że liczba klientów niesłyszących w stosunku do ogólnej liczby osób załatwiających sprawy w Urzędzie jest nieznaczna, spotykają się z pozytywnymi opiniami ze strony osób z dysfunkcjami słuchu. Jednocześnie podkreślenia wymaga, że w budynku Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach, jak i w Oddziałach Zamiejscowych Urzędu zastosowano szereg rozwiązań mających ułatwić osobom z niepełnosprawnością poruszanie się, m.in.: - podjazdy dla wózków, - windy do przewozu osób poruszających się na wózkach inwalidzkich (w przypadku gdy wózek klienta jest ponadnormatywnych rozmiarów, Urząd dysponuje wózkiem, który jest udostępniany klientowi w celu swobodnego przemieszczania się w budynku), - toalety przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością, - w Biurze Obsługi Klienta w Katowicach zniwelowane zostały nierówności poziomów, dzięki czemu osoby poruszające się na wózkach inwalidzkich mają pełny dostęp do wszystkich stanowisk obsługowych. Należy podkreślić, że każdorazowo podczas poszukiwania powierzchni biurowej dla Urzędu, jednym z podstawowych elementów, jaki brany jest pod uwagę przy wyborze, jest dostosowanie budynku do potrzeb osób z niepełnosprawnością. 3

Informuję także, że Śląski Urząd Wojewódzki posiada stronę internetową dostosowaną do obowiązującego Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. 2012, pozycja 526), które zobowiązuje podmioty realizujące zadania publiczne do dostosowania serwisów internetowych do standardu WCAG 2.0. Równocześnie informuję, że Śląski Urząd Wojewódzki jest w trakcie wdrażania nowej strony BIP, która również została wykonana według standardów WCAG.

!"#$$ %! "# $ %&' # &("&! &# "%)*% &+ ' %&!&' %&'&' *!' &"), %*&"%( -. ""-' /&&"-' &"), %*&"%&/! &-' %"&' % "-) &+)&%&"-, &"), %*&"%( -) &,* "# 01"- -.1"&""2- #2-.&"- "#. +& 3 - ) / -) 2-&*! " # 4-2- & " ). '!,&' &"&, %*&"% "!%*&%'&,' 5%&"%& &"- 6''. %&%, &,%*&"%&/""'%&'&"%&* 2- &! "*+ &%-1& "% " "*+ &%-1 -)'! "% &"), ). %*&"%(. - &"&, ',&' %& "!%7 & (&' -( "*+ */' "& +& ' " '"- &/&- %&'&"%&* -" %&% &"#% & 2&' ') %+# %&-/7 "&-! &"#%&/7&&/ -!%&"!%&8#&-"-+&9# & )-+& & -)(-.&"&,%*&"%'&. "-&7 % &+! 2&! '&!, "&! 6''. 8#&-"- 9! & )- %&,& ", (-&( ). %&-) -) "-&! "# % %&"*+ #-' '+&' :' ' ' 2&'

&+ # ). "%&-%"' "-&%&!&+& -)(, * "&- +&& &"), %*&"%( &! &'" ;+ &!& '<"*-& )&=-&8#&-"-+&;* 1"&+& >" 5(, ;"), 6%*&"%( +& ", 9# &,*& "# "%&- %"' "&"1 &"), "*"!( &" "%&- %"&&, %*&&/ "%&- +' % &"&, "*"! -&-( )& #' - %)-( &(& & - "%&- & +#,- '&.&/ "-&" "*+*' #-'+&+&&"&"&"&&(&%&,&"), %*&"%( & &'* ( 2&'!- %&."' '( & )*' "# %"'' & &"- "'&! &+& '" "%&&?-* 9,%1 %&*( ;* 8#&-"-+& ;* & )-+& 6&&+& >"?& 4+ 5"- <& ( & %&'&) ( & ) %&/,! & %& "&( %&-) %&,'' "#%!' -&-( &"), +*(( ( &"-' & & %+&& %& -),%! #(%1&&%/'-&'& &"-"'&! &+& )*' +# %%- *' % %&'& %&"&( % % ) "*"!( )& & 2&' - (& ' :& & ' ""' &- %&"( &-' 2&' #. %&%& -&" &&"( -&% %*&"%&/ "("& (, &"& "! % &!! & )-+&?"%&* ;- 6%*&"%&/ "%&-( &+&( % <" &- %&* &,"&"),).%*&"%("-&&+& - % &*' &'" '( "-&&"-+& &+' "%)*%%& -%@$%& ' () $ -) "%&&&* #-", "%)* "& ( & ) /#&-"-+& % "% "'&!) &-( 2&' # -.. '( & %"%- 2"& /&- & ) /#&-"-'%&,#! -. -# -' "%&*' ' ',&# ""' %&"( &,( %-- % /&&"- &"), %*&"%( && ''. & &- &+*"' & -&-" &2 "% 1 -" %&'& "%&* + %&) &! - &"),

%*&"%( & *1 "%!(,&# ""' "% &"), -&( "%&* +# %&-/7. '( %'&&+& -&-" #-" "&, */ - &"), %*&"%( & %"# #-"!%#/&-)2"&( 2&' # ).. "%)*% 8#&-"-' &'' & )-' & ( %%&*'-'%# % $* $ -) '* %&" "%&* ' & ) "-' % )?'' -,*& -. %&" /&'&/ ' ).&&&/ "%&*,."'&& %&"( '% ' "&/ ) + &% "%&* %&,''& / %" %, & %&%+&,- & % "-' '% &%&#* -&2 % &+, & (- -) (&&&' +&/',* 4-" -&"- *&'&- 5- ;,"-( =.' "&' "* "#, '*&.! %"' * "'&!&( & '' '@. & ( +, ) + + + / %&- %&&,* ""-(%&(+& &&%&'& +& A%+&&- #' "!' / & ) "-' -&2& (&' & ' #' ( &"), "%!( -'%# && 6& BC '& &"* "%& %&'! *! -'%# %& &, &7 & - "" +% &,&) ' ). &"), "-'&(+#%*&"%&/7!- %&."'.' "& %-&. &%&# &+ "%)*% &+ %!( &"&, %*&"% *' - &' &' & -) %" "&' "!% "%* "# +& &&!&,%--%"&%' "'%/' WOJEWODA SwC$TnKT?7v.<3KI

WOJEWODA W ARMIŃSKO-M AZU RSKI Marian Podziewski Olsztyn, dniaj lipca 2015 r. Szanowna Pani Maria Król Przewodnicząca Zarządu Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych W związku z wystosowanym Apelem gdańskim - o godne i niezależne życie osób niepełnosprawnych w Polsce, który stanowi zbiór najważniejszych oczekiwań środowisk osób niepełnosprawnych związanych m.in. z wdrażaniem Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, a także jest wezwaniem do opracowania i przyjęcia nowych rozwiązań legislacyjnych regulujących politykę państwa wobec niepełnosprawności, pragnę wyrazić pełne poparcie dla Państwa postulatów i zapewnić o swojej otwartości na współpracę. Będąc reprezentantem strony rządowej w województwie mam świadomość, że głównym obowiązkiem wobec osób niepełnosprawnych jest troska o jakość ich życia poprzez stworzenie im odpowiednich warunków do rozwoju we wszystkich jego dziedzinach, a także pełnego dostępu do instytucji i usług. Cieszę się, gdy w województwie warmińsko-mazurskim powstają kolejne formy wsparcia dla osób niepełnosprawnych, świadczące usługi w zakresie potrzeb bytowych, opiekuńczych, wspomagających oraz aktywizujących, m.in. środowiskowe domy samopomocy, ośrodki turnusów rehabilitacyjnych, zakłady pracy chronionej, zakłady aktywności zawodowej, warsztaty terapii zajęciowej, czy inne tworzone w ramach rządowych programów. Ze swojej strony, stosując środki nadzoru i kontrolę wobec publicznych i niepublicznych podmiotów i jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, dbam, by jakość tych usług była zgodna z określonymi standardami, a nade wszystko by przestrzegano praw osób niepełnosprawnych. Podnoszony przez Państwa apel o zmianę polskiego systemu orzecznictwa jest zrozumiały i uzasadniony. Tymczasem, w ramach ustawowych kompetencji prowadzę sprawy związane z powoływaniem i odwoływaniem zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności, a także zapewniam obsługę administracyjnoorganizacyjną wojewódzkiego zespołu, w szczególności w zakresie przebiegu procesu orzeczniczego i wykonywania badań specjalistycznych. Każdy z członków wojewódzkiego i powiatowego zespołu orzekającego musi posiadać odpowiednie kwalifikacje, aby zostać powołanym do składu zespołu oraz zaświadczenie uprawniające do orzekania, które uzyskuje po odbyciu szkolenia i złożeniu

z wynikiem pozytywnym testu sprawdzającego w zakresie objętym szkoleniem. Orzekające osoby posiadają zatem właściwe przygotowanie. Stosując instrumenty z zakresu nadzoru nad powiatowymi zespołami do spraw orzekania niepełnosprawności, dokonuję oceny warunków organizacyjno-technicznych pomieszczeń do funkcjonowania zespołu, a ponadto prawidłowości wydawanych orzeczeń o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie procedurami i standardami orzeczniczymi. Niniejszym chciałem zaprezentować Państwu moje działania na rzecz osób z niepełnosprawnością, które nie ograniczają się jedynie do ustawowo nałożonych zadań. Warto chociażby wspomnieć, że budynek urzędu wojewódzkiego w Olsztynie jest przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Podjazdy, automatyczne drzwi, windy i szerokie korytarze, stwarzają osobom niepełnosprawnym warunki do samodzielnego poruszania się po urzędzie i osobistego załatwiania spraw. Mają oni również do dyspozycji specjalne miejsca parkingowe. Z udogodnień tych korzystają także zatrudnieni w urzędzie niepełnosprawni pracownicy, w tym poruszający się na wózkach inwalidzkich. Ponadto zapewniony jest wstęp do budynku z psem asystującym. Klienci urzędu wojewódzkiego, doświadczający trudności w komunikowaniu się, mogą skorzystać z pomocy tłumacza języka migowego, świadczonej przez odpowiednio przeszkolonych pracowników. Standardy dostępności dla osób niepełnosprawnych spełnia również strona internetowa urzędu z odpowiednim krojem czcionki i możliwością jej powiększenia oraz kontrastem strony. Niepełnosprawnych klientów załatwiających sprawy paszportowe do właściwego stanowiska kieruje wyświetlacz z jednoczesnym komunikatem głosowym. Usuwając z budynku podstawowe bariery architektoniczne i organizacyjne ułatwiające osobom z niepełnosprawnością samodzielne załatwianie spraw, chcę podkreślić, że mogę oni zawsze liczyć na fachową i życzliwą obsługę przez pracowników urzędu. WOJ E ' WARM1ŃSK 'O 1J/