Uchwała Nr V/39/03 Rady Gminy w Dźwierzutach z dnia 27 marca 2003 roku w sprawie zatwierdzenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy Dźwierzuty na 2003 rok. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym /tekst jednolity: Dz. U. z 2001 roku Nr 142, poz. 1591, z późn. zmianami/ oraz art. 4 1 ust.2 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231 oraz Dz. U. Nr 167, poz. 1372/ Rada Gminy w Dźwierzutach uchwala, co następuje: 1. Zatwierdza się gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy Dźwierzuty na 2003 rok, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy. 3. Traci moc uchwała Nr XXIII/193/01 Rady Gminy w Dźwierzutach z dnia 28 grudnia 2001 roku w sprawie zatwierdzenia gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych na terenie gminy Dźwierzuty na 2002 rok. 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i obowiązuje od 1 stycznia 2003 roku oraz podlega ogłoszeniu w sposób zwyczajowo przyjęty. Przewodniczący Rady Gminy Leszek Dec
Załącznik do Uchwały Nr V/39/03 Rady Gminy w Dźwierzutach z dnia 27 marca 2003 roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA ROK 2003 NA TERENIE GMINY DŹWIERZUTY CELE PROGRAMU: 1. Podejmowanie działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, 2. Dążenie do wyeliminowania spożycia alkoholu przez dzieci i młodzież, 3. Dążenie do ograniczenia ilości uzależnień, 4. Zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych, 5. Ochrona rodziny przed przemocą, 6. Ograniczenie nietrzeźwości jako jednej z przyczyn naruszania prawa i porządku publicznego, 7. Zmniejszenie przypadków naruszania prawa w obrocie napojami alkoholowymi, 8. Promowanie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych. DIAGNOZA STANU PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH 1. Ilość limitowanych punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu na terenie gminy Dźwierzuty: - przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży 35 - przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży 10 2. Wielkość i struktura sprzedaży alkoholu w roku poprzednim: - alkohole do 4,5% oraz piwo sprzedawane są w 48 sklepach i 9 punktach gastronomicznych - alkohole powyżej 4,5% do 18% sprzedawane w 35 sklepach i 4 punktach gastronomicznych - powyżej 18% alkoholu w 13 sklepach i 3 punktach gastronomicznych 3. Naruszanie prawa i porządku publicznego przez osoby będące pod wpływem alkoholu na terenie gminy Dźwierzuty: a/ interwencje domowe 106 b/ wnioski do Sądu Grodzkiego 58 c/ naruszenie prawa i porządku publicznego przez osoby znajdujące się po spożyciu alkoholu -23 d/ liczba osób zatrzymanych w celu wytrzeźwienia 29 4. Liczba środowisk objętych pomocą z tytułu problemów alkoholowych przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 110 5. Liczba posiedzeń Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2002 r. - 5 6. Liczba rozpatrzonych spraw o skierowanie na leczenie odwykowe-11 DIAGNOZA ZASOBÓW UMOŻLIWIAJĄCYCH PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ I TERAPEUTYCZNEJ 1. Na terenie gminy Dźwierzuty nie ma samodzielnej placówki odwykowej. Mieszkańcy gminy korzystają z Przychodni Terapii Uzależnień znajdującej się w Szczytnie i Oddziału Odwykowego Wojewódzkiego Zespołu Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie. 2. Gmina Dźwierzuty nie posiada przeszkolonej kadry w zakresie terapii uzależnień, jednakże mieszkańcy gminy mogą korzystać z fachowych porad - 1 raz w tygodniu - w Punkcie Konsultacyjno-Informacyjnym dla Ofiar Przemocy w Rodzinie i Anonimowej Poradni dla Uzależnionych w Dźwierzutach (GOK), gdzie dyżury pełnią: terapeuta ze Szczytna, radca prawny i policjant. Posiadamy natomiast 4 osoby przygotowane do pracy socjoterapeutycznej z dziećmi i młodzieżą i 1 osobę przygotowaną do pracy terapeutycznej z dorosłymi. 2
3. W gminie Dźwierzuty funkcjonują następujące grupy samopomocowe : a/ Grupa wsparcia dla osób uzależnionych i Dorosłych Dzieci Alkoholików (DDA) w Dźwierzutach spotkania odbywają się 1 raz w tygodniu. b/ Punkt Konsultacyjno Informacyjny dla Ofiar Przemocy w Rodzinie oraz Anonimowa Poradnia dla Uzależnionych i ich rodzin w Dźwierzutach - dyżury pełnione są 1 raz w tygodniu. c/ Młodzieżowe grupy socjoterapeutyczne zajęcia pozalekcyjne z dziećmi odbywają się jeden raz w tygodniu: w Dźwierzutach w GOK 1 grupa, w Orzynach w szkole 1 grupa, w Linowie w szkole - 2 grupy. 4. Przeszkolona kadra do realizacji młodzieżowych programów profilaktycznych w szkołach: - Drugi Elementarz czyli program siedmiu kroków 7 osób - Program Domowych Detektywów - 15 osób - NOE - 1 osoba - TAK czy NIE - 1 osoba MAPA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH Szacunkowe dane jak wynika z badań prowadzonych na terenie kraju - dotyczące osób wymagających różnego typu oddziaływań terapeutycznych przedstawiają się następująco: - osoby uzależnione stanowią przeciętnie 2-3% dorosłej ludności - osoby nadużywające alkoholu stanowią przeciętnie 12-15% dorosłych - osoby współuzależnione stanowią przeciętnie 3-5% dorosłych - bite kobiety stanowią około 18-25% Liczba osób dorosłych w gminie Dźwierzuty wynosi 5300 osób. Szczególnie zagrożone alkoholizmem i przemocą są tereny po byłych Zakładach Rolnych, gdzie wzrósł procent bezrobocia. Uszeregowanie problemów: - motywowanie osób z problemem alkoholowym do podjęcia leczenia dobrowolnego, do korzystania z porad specjalistów w Przychodni Terapii Uzależnień w Szczytnie, do udziału w spotkaniach z grupą wsparcia i spotkaniach z terapeutą, - kierowanie sprawców przemocy do Prokuratury, Sądu, Policji, - kierowanie osób uzależnionych - szczególnie ze środowisk zagrożonych oraz tych, gdzie są nieletnie dzieci do Sądu w celu orzeczenia obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. ZADANIA ZMIERZAJĄCE DO OSIĄGNIĘCIA CELU: 1. Rozpoznawanie i diagnozowanie środowiska ankietowanie dzieci i młodzieży w zakresie problematyki uzależnień i jej rozmiarów w placówkach oświatowych, wywiady środowiskowe w rodzinach dotkniętych chorobą alkoholową i u osób z przesłankami uzależnienia, stała współpraca ze szkołami, Sądem, Policją, Prokuraturą, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Kościołami - celem rozpoznawania rozmiarów uzależnień. 2. Racjonalne ograniczenie dostępności alkoholu a/ bezwzględny zakaz sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na kredyt lub pod zastaw, osobom do lat 18 oraz osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwym, b/ edukacja rodziców i nauczycieli w zakresie pomocy dzieciom i młodzieży w wyborze zdrowego i dobrego stylu życia, c/ realizacja nowoczesnych programów profilaktycznych i terapeutycznych, mających na celu kształtowanie postaw i umiejętności służących zdrowemu i trzeźwemu życiu programy opracowane przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i programy autorskie specjalistów, realizowane w placówkach oświatowo wychowawczych. 3. Ustalanie limitu punktów sprzedaży i szczegółowych zasad usytuowania miejsc sprzedaży alkoholu oraz kontrole przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi. Należy przyjąć, że alkohol nie jest towarem, do którego można stosować reguły wolnego rynku, popytu i podaży, a w związku z tym ograniczyć jego dostępność poprzez sprzedaż alkoholu tylko w miejscach i warunkach określonych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 3
Zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wydaje Wójt Gminy, po zasięgnięciu opinii Gminnej Komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych. Zezwolenia na sprzedaż alkoholu organ zezwalający cofa - zgodnie z ustawą - w przypadkach: 1) nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności: a) sprzedaży i podawania alkoholu nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw, b) sprzedaży i podawania napojów alkoholowych z naruszeniem zakazów określonych w art. 14 ust.3 i4 ustawy, 2) nieprzestrzegania określonych w ustawie warunków sprzedaży napojów alkoholowych, 3) powtarzającego się co najmniej dwukrotnie w okresie 6 miesięcy, w miejscu sprzedaży lub najbliższej okolicy, zakłócania porządku publicznego w związku ze sprzedażą napojów alkoholowych przez dany punkt sprzedaży, gdy prowadzący ten punkt nie powiadamia organów powołanych do ochrony porządku publicznego, 4) wprowadzenia do sprzedaży napojów alkoholowych pochodzących z nielegalnych źródeł, 5) przedstawienia fałszywych danych w oświadczeniu o wartości sprzedaży poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych w punkcie sprzedaży -w roku poprzednim, 6) popełnienia przestępstwa w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez osobę odpowiedzialną za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie, 7) orzeczenia wobec przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną albo wobec osoby odpowiedzialnej za działalność przedsiębiorcy posiadającego zezwolenie, zakazu prowadzenia działalności objętej zezwoleniem. 4. Realizacja programów profilaktycznych, informacyjnych i psychoedukacyjnych wpływających na postawy i umiejętności ważne dla zdrowia i trzeźwości m.in. - Drugi Elementarz czyli program siedmiu kroków dla uczniów klas I III Gimnazjum i ich rodziców, - Program profilaktyczny NOE dla uczniów klas gimnazjalnych i ich rodziców, - Program profilaktyczny TAK czy NIE kierowany do uczniów klas V i VI szkół podstawowych i Gimnazjum, - Program Domowych Detektywów dla uczniów klas IV-V wszystkich szkół podstawowych, - Teatry profilaktyczne, - Kampanie dot. przeciwdziałania przemocy i antyalkoholowe, - Szkolne konkursy profilaktyczne. - Współdziałanie w zakresie realizacji szkolnych programów profilaktyki we wszystkich szkołach podstawowych i Gimnazjum. 5. Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii dla osób uzależnionych od alkoholu i członków ich rodzin. a) kontynuacja działań grupy wsparcia dla osób uzależnionych i DDA, treningi terapeutyczne dla osób uzależnionych i Dorosłych Dzieci Alkoholików, b) utworzenie grupy wsparcia z treningami dla współuzależnionych oraz ofiar przemocy domowej, c) dalsze prowadzenie zajęć o charakterze socjoterapeutycznym z dziećmi w Dźwierzutach, Linowie i Orzynach, utworzenie młodzieżowych grup socjoterapeutycznych w Rumach i Kałęczynie, wyposażenie pomieszczeń, zaopatrywanie w materiały biurowe i szkolne, d) kierowanie dzieci z rodzin z problemem alkoholowym na zimowiska i letnie obozy profilaktyczno terapeutyczne, e) zlecanie specjalistycznych badań lekarskich w odniesieniu do osób z przesłankami uzależnienia, f) kierowanie spraw do Sądu Rejonowego celem zastosowania obowiązku leczenia osób uzależnionych, g) współtworzenie i uruchomienie między gminnego telefonu zaufania w ramach Niebieskiej Linii nieodpłatnie dla klienta, udzielanie pomocy terapeutycznej i interwencyjnej osobom uzależnionym, współuzależnionym, ofiarom i sprawcom przemocy domowej, porady prawne oraz porady z zakresu pomocy socjalnej, 4
h) utrzymanie Punktu Konsultacyjno Informacyjnego dla Ofiar Przemocy w Rodzinie i Anonimowej Poradni dla Uzależnionych, udzielanie bezpłatnych porad przez radcę prawnego i policjanta, fachowa pomoc terapeutyczna. 6. Szkolenie wybranych grup zawodowych w zakresie nowoczesnych strategii i metod rozwiązywania problemów alkoholowych. a) Studium Pomocy Psychologicznej - 1 osoba, b) kurs pomocy socjoterapeutycznej - 3 osoby, c) Studium Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie - 1 osoba, d) szkolenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, e) szkolenia nauczycieli w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania przemocy, niwelowania agresji wśród dzieci i młodzieży oraz przygotowujące do prowadzenia programów profilaktycznych, f) podnoszenie kwalifikacji kadry do prowadzenia zajęć socjoterapeutycznych z dziećmi, g) szkolenia dla różnych grup zawodowych realizowane przez uprawnione do tego instytucje i specjalistów, w zależności od potrzeb. 7. Stała współpraca z rodzinami dotkniętymi problemem uzależnienia. a) współpraca ze szkołami, Sądem, Prokuraturą, Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Kościołami, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie i innymi placówkami celem rozpoznawania rozmiarów problemu alkoholizmu na terenie gminy. 8. Inne zadania a) rozpowszechnianie informacji o działaniach profilaktycznych i terapeutycznych na terenie gminy, b) współpraca z mediami lokalnymi (biuletyn Wiadomości Gminne ) i regionalnymi w zakresie upowszechniania działań dotyczących rozwiązywania problemów alkoholowych, c) organizowanie kontroli sklepów w zakresie przestrzegania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Kontrole sklepów mogą być prowadzone przez członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wytypowanych pracowników Urzędu Gminy z udziałem policjanta. Zespół kontrolujący sprawdza czy przestrzegane są przepisy ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w zakresie zakazu spożywania alkoholu w sklepach i najbliższej okolicy oraz: - czy w punkcie sprzedaży alkoholu widnieją informacje o szkodliwości alkoholu, o zakazie sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na kredyt lub pod zastaw, osobom do lat 18-tu oraz osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się stanie nietrzeźwości, - czy przestrzegane są warunki sprzedaży alkoholu określone w ustawie, - czy punkt posiada aktualne zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, - czy w terminie dokonano opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zadania wynikające z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych realizuje Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych: - za udział w posiedzeniach komisji, kontrolach sklepów, rozmowach z osobami kierowanymi na leczenie oraz innych pracach komisji, członkowi Gminnej Komisji przysługuje dieta w wysokości 15% minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w ustawie z dnia 10 października 2002r. (Dz. U. Nr 200 poz. 1679), - członkowi Gminnej Komisji przysługuje tylko jedna dieta w danym dniu, bez względu na liczbę posiedzeń, - Sekretarzowi Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przysługuje zryczałtowana dieta miesięczna w wysokości 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego w ustawie z dnia 10 października 2002r. (Dz. U. Nr 200 poz. 1679). Wójt Gminy przedkłada Radzie Gminy roczne sprawozdanie z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Wójt Gminy w oparciu o projekt Gminnej Komisji przedkłada Radzie Gminy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok następny. 5