Informacja z Försäkringskassan 01.01.2010 Dodatek mieszkaniowy [Bostadstillägg] dla osób otrzymujących zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy [aktivitetsersättning] lub rentę z tytułu niezdolności do pracy [sjukersättning] [Bostadstillägg till dig som har aktivitetsersättning eller sjukersättning] Osoby otrzymujące zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy lub rentę z tytułu niezdolności do pracy mogą dostawać dodatek mieszkaniowy. Wysokość dodatku mieszkaniowego zależy od wysokości opłat mieszkaniowych i dochodu. Kto może otrzymać dodatek mieszkaniowy? [Vem kan få bostadstillägg?] Dodatek mieszkaniowy mogą otrzymać osoby zamieszkujące w Szwecji i otrzymujące rentę z tytułu niezdolności do pracy lub zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy, albo też rentę lub świadczenie inwalidzkie z innego kraju EOG. Zawieszone świadczenia [Vilande ersättningar] Jeżeli masz zawieszoną rentę z tytułu niezdolności do pracy lub zawieszony zasiłek rehabilitacyjnoszkoleniowy, możesz otrzymywać dodatek mieszkaniowy przez okres dwóch lat. Ile wynosi dodatek mieszkaniowy? [Hur mycket kan jag få i bostadstillägg?] Wysokość świadczenia zależy od wysokości opłat mieszkaniowych i dochodu. Można otrzymać najwyżej 93% kosztów mieszkaniowych, jeżeli nie przekraczają one 5000 koron miesięcznie w przypadku osób będących w stanie wolnym lub 2500 koron miesięcznie w przypadku osób będących w związku małżeńskim. Znaczy to, że najwyższa wysokość tego świadczenia może wynosić 4650 koron miesięcznie dla osób w stanie wolnym lub 2325 koron miesięcznie dla osób w związku małżeńskim. Osoby, które zawarły zarejestrowany związek partnerski traktowane są na równi z osobami będącymi w związku małżeńskim. To samo odnosi się do osób współzamieszkałych. W niektórych przypadkach osoby będące w związku małżeńskim mogą być traktowane tak, jak osoby w stanie wolnym. Ma to na przykład miejsce, gdy jedno z małżonków przebywa w domu opieki dla przewlekle chorych. Osoba, która korzysta ze specjalnych form zakwaterowania i mieszka w pokoju dwuosobowym np. w domu opieki dla przewlekle chorych może otrzymać dodatek mieszkaniowy na pokrycie kosztów wynoszących do 2250 koron miesięcznie. Największy wymiar dodatku będzie wówczas wynosić 2093 korony miesięcznie.
Ustalając wysokość dodatku mieszkaniowego obliczamy najpierw, do jakiej maksymalnej wysokości dodatku uprawniają cię posiadane koszty mieszkaniowe. Od tej kwoty odliczamy następnie jakąś część twojego dochodu. Przeczytaj więcej na ten temat pod nagłówkiem Jak oblicza się dodatek mieszkaniowy? Sposób obliczania kosztów mieszkaniowych [Så här beräknas din bostadskostnad] W przypadku osób będących w związku małżeńskim koszty mieszkaniowe ustala się dla każdej z nich z osobna jako połowę łącznych kosztów mieszkaniowych. W niektórych przypadkach obliczanie kosztów mieszkaniowych odbywa się ryczałtowo, według szablonu. Kwota ryczałtowa ustalana jest co roku na podstawie aktualnych cen np. cen elektryczności i oleju opałowego. Jeżeli mieszkasz w mieszkaniu czynszowym, koszty mieszkaniowe równe są wysokości czynszu włącznie z ogrzewaniem. Jeżeli w czynsz wchodzą koszty elektryczności, odlicza się je stosując kwotę ryczałtową. Nie wlicza się składek członkowskich pobieranych przez zrzeszenie lokatorskie ani opłat abonenckich za kanały telewizyjne lub Internet. Jeżeli wynajmujesz mieszkanie z drugiej ręki, koszty mieszkaniowe są takie same jak w przypadku mieszkania czynszowego. Jeżeli mieszkasz w mieszkaniu własnościowym, koszty mieszkaniowe równe są wysokości opłaty rocznej włącznie z ogrzewaniem. Jeżeli w opłatę wchodzą koszty elektryczności, odlicza się je stosując kwotę ryczałtową. Jeżeli zaciągnąłeś kredyt na kupno lub remont mieszkania własnościowego, do kosztów mieszkaniowych zalicza się 70% kosztów oprocentowania, o ile uzyskałeś kredyt pod zastaw mieszkania. Jeżeli mieszkasz we własnym domu jednorodzinnym, za koszty mieszkaniowe uważa się, co następuje:
70% kosztów oprocentowania kredytu ciążącego na nieruchomości po ewentualnym odliczeniu zasiłku na odsetki 70% opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu gminną opłatę od nieruchomości ogrzewanie i inne koszty użytkowania obliczone ryczałtowo Jeżeli mieszkasz we własnym domu dwurodzinnym, koszty mieszkaniowe obliczane są w taki sam sposób jak w przypadku własnego domu jednorodzinnego. Następnie są one dzielone na poszczególne mieszkania. Jeżeli mieszkasz we własnym domu na nieruchomości rolnej, koszty mieszkaniowe obliczane są w taki sam sposób jak w przypadku własnego domu jednorodzinnego. Można wówczas wliczyć tylko te koszty, które odnoszą się do samej nieruchomości mieszkalnej, tzn. do budynku mieszkalnego wraz z działką. Jeżeli mieszkasz w wydzierżawionym domu na nieruchomości rolnej, na koszty mieszkaniowe składają się opłata za dzierżawę mieszkania i działki ogrzewanie i inne koszty użytkowania obliczone ryczałtowo Jeżeli mieszkasz w domu spółdzielczym lub we własnej nieruchomości wielorodzinnej, koszty mieszkaniowe ustalane są na kwotę, którą Försäkringskassan [szwedzka Kasa Ubezpieczeń] co roku wyznacza w oparciu o średnie koszty mieszkaniowe w Szwecji. Jeżeli nieodpłatnie dysponujesz mieszkaniem, koszty mieszkaniowe ustalane są w oparciu o zasady stosowane przez Urząd Podatkowy [Skatteverket]. Jeżeli mieszkasz w mieszkaniu z obsługą dla osób niepełnosprawnych, koszty mieszkaniowe są równe opłatom mieszkaniowym. Specjalne formy zakwaterowania to na przykład dom opieki dla przewlekle chorych lub dom grupowy. Prosimy zauważyć, że nie wolno wliczać żadnych innych opłat. Co wpływa na zmniejszenie kosztów mieszkaniowych? [Det här minskar bostadskostnaden] Koszty mieszkaniowe uważa się za mniejsze, jeżeli wynajmujesz mieszkanie umeblowane masz lokatora dzielisz mieszkanie z członkiem najbliższej rodziny otrzymujesz zasiłek mieszkaniowy dla rodzin z dziećmi prowadzisz w domu działalność gospodarczą Sposób obliczania dochodów [Så här beräknas dina inkomster] Oprócz dochodu z zatrudnienia, z działalności gospodarczej i z kapitału, ustalając podstawę wymiaru dodatku mieszkaniowego wliczamy także niektóre dochody niepodlegające opodatkowaniu. W razie posiadania przez ciebie lub twojego współmałżonka majątku, dolicza się dodatek majątkowy [förmögenhetstillägg]. Oblicza się dochód przed opodatkowaniem. W przypadku osób będących w związku małżeńskim oblicza się ich wspólny dochód i dzieli go równo na małżonków.
Dochód z zatrudnienia [Inkomst av tjänst] Za dochód z zatrudnienia uważa się wynagrodzenie pieniężne oraz świadczenia w naturze (wyżywienie, samochód, mieszkanie) otrzymywane na podstawie stosunku zatrudnienia wypłaty tytułem prywatnych ubezpieczeń emerytalnych rentę z tytułu niezdolności do pracy i zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy zasiłek chorobowy [sjukpenning], zasiłek rehabilitacyjny [rehabiliteringspenning] i wynagrodzenie chorobowe [sjuklön] zasiłek rodzicielski [föräldrapenning] zasiłek opiekuńczy [vårdnadsbidrag] zasiłek dla bezrobotnych [arbetslöshetsersättning] i wsparcie finansowe na cele rehabilitacyjnoszkoleniowe [aktivitetsstöd] podlegającą opodatkowaniu część zasiłku na opiekę [vårdbidrag] wypłaty tytułem ubezpieczeń grupowych wynikających z umów zbiorowych (AGS) rentę dożywotnią [livränta] i podobne dochody okresowe Za rentę dożywotnią uważa się rentę dożywotnią tytułem wypadku przy pracy lub skutków szczególnego narażenia zawodowego [arbetsskadelivränta] i rentę dożywotnią tytułem wypadku przy pracy lub dolegliwości zawodowej [yrkesskadelivränta]. Jako dochód z zatrudnienia traktuje się także okresową pomoc ze strony byłego współmałżonka. Prosimy zauważyć, że od dochodu z zatrudnienia można odliczyć koszty w taki sam sposób jak w deklaracji o przychodach. Dotyczy to na przykład kosztów dojazdów do pracy i z pracy, literatury fachowej itp. Dochód z działalności gospodarczej [Inkomst av näringsverksamhet] Jeżeli prowadzisz działalność gospodarczą w formie przedsiębiorstwa prywatnego osoby fizycznej, spółki cywilnej lub spółki jawnej, dochód z tej działalności wliczany jest do dochodu stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku. Wolno ci dokonać takich samych potrąceń z dochodu z działalności gospodarczej jak te, które robisz w deklaracji podatkowej, z wyjątkiem potrącenia tytułem niewykorzystanych deficytów z lat poprzednich. Możliwość potrącenia tytułem własnego ubezpieczenia emerytalnego jest jednak częściowo ograniczona. Dochód z kapitału [Inkomst av kapital] Za dochód z kapitału uważa się: dochody z odsetek dywidendy zysk ze sprzedaży dóbr dochód z wynajmu prywatnego mieszkania. Od dochodu z kapitału wolno jest robić tylko część tych potrąceń, które dozwolone są w deklaracji podatkowej. Nie wolno robić potrąceń tytułem kosztów odsetek oraz kosztów administracyjnych.
Dochody niepodlegające opodatkowaniu [Skattefria inkomster] Przy obliczaniu dochodu stanowiącego podstawę wymiaru zasiłku brane są pod uwagę następujące dochody niepodlegające opodatkowaniu: zagraniczne emerytury/renty, renty dożywotnie i dochody z pracy zarobkowej otrzymywane z krajów spoza UE, które zgodnie z ustawą lub umową o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są opodatkowane w Szwecji zasiłek rekrutacyjny [rekryteringsbidrag] niepodlegające opodatkowaniu stypendia w części przekraczającej 3 000 koron miesięcznie świadczenia pieniężne tytułem chorób, które wystąpiły przed 1991 rokiem, otrzymywane na podstawie chorobowych ubezpieczeń grupowych wynikających z umów zbiorowych (AGS Dodatek majątkowy [Förmögenhetstillägg] W razie posiadania przez ciebie lub twojego współmałżonka majątku, wg stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedzającego rok złożenia podania o dodatek mieszkaniowy, Försäkringskassan dolicza dodatek majątkowy przy obliczaniu dochodu. Dodatek ten wynosi 15% tej części majątku łącznego, która przekracza 100 000 koron w przypadku osób będących w stanie wolnym lub 200 000 w przypadku osób będących w związku małżeńskim. Aktywa i pasywa obliczane są w taki sam sposób jak w przypadku poprzednio obowiązującego podatku majątkowego. Wyjątek stanowi prywatna nieruchomość mieszkalna i mieszkanie własnościowe, w którym permanentnie zamieszkujesz. Nie wlicza się ich do majątku. Nie bierze się także pod uwagę długów, tytułem których ustanowiony jest zastaw hipoteczny na tej własności. Aktywa uwzględniane przy obliczaniu majątku to: prywatna nieruchomość mieszkalna lub mieszkanie własnościowe, które nie stanowią twojego stałego miejsca zamieszkania akcje, udziały w funduszach i inne papiery wartościowe ubezpieczenia kapitałowe środki pieniężne na rachunkach bankowych roszczenia pieniężne zasoby gotówkowe przekraczające 25 000 koron samochody, łodzie, przyczepy kempingowe itp. W przypadku akcji z listy OMX oraz notowanych na rynku udziałów w funduszach akcyjnych i funduszach mieszanych uwzględnia się do 80% ich notowanej wartości wg stanu na dzień 31 grudnia poprzedniego roku. W przypadku udziałów w funduszach odsetkowych wliczana jest ich pełna wartość. Nie wszystkie dochody uwzględniane są w całości [Alla inkomster räknas inte fullt ut] Przed obliczeniem wysokości przysługującego dodatku mieszkaniowego wysokość dochodów jest redukowana. Znaczy to, że musisz uwzględnić jedynie pewien procent niektórych dochodów i że możesz odliczyć kwotę wolną.
Dochody uwzględniane w pełnej wysokości [Inkomster som tas upp med 100 procent är] renta rodzinna [efterlevandepension] renta z tytułu niezdolności do pracy i zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy zagraniczna emerytura/renta lub świadczenie inwalidzkie dochód z kapitału dodatek majątkowy. Dochody uwzględniane w 80% wysokości [Inkomster som tas upp med 80 procent är] zasiłek rodzicielski zasiłek chorobowy zasiłek opiekuńczy zasiłek dla bezrobotnych. Dochody uwzględniane w 50% wysokości [Inkomster som tas upp med 50 procent är] dochody z pracy zarobkowej i z działalności gospodarczej Kwota wolna [Fribelopp] Od dochodów, które podlegają uwzględnieniu można odliczyć kwotą wolną. W przypadku osób otrzymujących rentę z tytułu niezdolności do pracy kwota wolna wynosi 101 760 koron. Jeżeli otrzymujesz zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy, kwota wolna może być różna w zależności od wieku. Kwota pozostała po odliczeniu kwoty wolnej stanowi dochód zredukowany [reduceringsinkomst], czyli ten dochód, który jest podstawą obliczania dodatku mieszkaniowego. Jak oblicza się dodatek mieszkaniowy? [Hur beräknas bostadstillägget?] Od wynikającej z posiadanych kosztów mieszkaniowych, maksymalnej wysokości dodatku mieszkaniowego odejmuje się część obliczonego dochodu zredukowanego. Pomniejszenie wynosi 62% dochodu zredukowanego, jeśli nie przekracza on 42 400 koron 50% dochodu redukcyjnego, jeśli przekracza on 42 400 koron. Dodatek mieszkaniowy oblicza się w skali rocznej. Obliczoną kwotę dzieli się następnie na dwanaście miesięcy i wypłaca co miesiąc. Specjalny dodatek mieszkaniowy [Särskilt bostadstillägg] Osobom otrzymującym dodatek mieszkaniowy może przysługiwać także specjalny dodatek mieszkaniowy. Jest to aktualne, gdy po uregulowaniu kosztów mieszkaniowych pozostaje ci na życie mniej niż 4 786 koron miesięcznie. Dla osób będących w związku małżeńskim limit ten wynosi 4 044 korony miesięcznie. Wspomniany limit zwie się godziwym poziomem utrzymania i obliczany jest w oparciu o cenową kwotę bazową [prisbasbeloppet]*.
* Wysokość cenowej kwoty bazowej zależy od ogólnego rozwoju cen w Szwecji. W roku 2010 cenowa kwota bazowa wynosi 42 400 koron. Dochody wpływające na dodatek mieszkaniowy mają wpływ także na specjalny dodatek mieszkaniowy. Również dodatek mieszkaniowy traktowany jest przy tym jako dochód. Obliczając specjalny dodatek mieszkaniowy bierze się pod uwagę dochód po opodatkowaniu. Istnieją dwa rodzaje ograniczeń. Osobom będącym w stanie wolnym nie uwzględnia się wyższych kosztów mieszkaniowych niż 6200 koron miesięcznie, a osobom będącym w związku małżeńskim 3100 koron miesięcznie. (W przypadku osób będących w związku małżeńskim koszty mieszkaniowe ustala się dla każdej z nich z osobna jako połowę łącznych kosztów mieszkaniowych.) Przyjmuje się także, że co miesiąc zarabiasz jakąś określoną, minimalną kwotę przed opodatkowaniem, nawet jeśli twoje dochody w rzeczywistości są niższe. Dla osób otrzymujących rentę z tytułu niezdolności do pracy, najniższa kwota wynosi 8 480 koron miesięcznie. Jeżeli płacisz 30% podatku, minimalny dochód miesięczny przy obliczaniu specjalnego dodatku mieszkaniowego będzie wynosić 5936 korony miesięcznie (8480 2544 = 5936). Jeżeli otrzymujesz zasiłek rehabilitacyjno-szkoleniowy, kwota najniższa może różnić się w zależności od wieku. Aby otrzymać specjalny dodatek mieszkaniowy, nie trzeba składać specjalnego podania. Jak ubiegać się o dodatek mieszkaniowy? [Hur ansöker jag om bostadstillägg?] O dodatek mieszkaniowy należy ubiegać się w Försäkringskassan. Przeznaczone są do tego dwa rodzaje formularzy, z których wybierasz odpowiedni w zależności od tego czy posiadasz mieszkanie na własność, czy nie. Jeżeli jesteś w związku małżeńskim, składasz wraz ze swym współmałżonkiem wspólne podanie o dodatek mieszkaniowy. Nawet gdy tylko jedno z małżonków ubiega się o dodatek mieszkaniowy, informacje o dochodach i majątku wymagane są od obojga. Ma to związek z tym, że oceniając prawo do dodatku mieszkaniowego bierzemy pod uwagą łączne dochody obojga małżonków. Z reguły dodatek mieszkaniowy przyznawany jest na 12 miesięcy. Gdy istnieją szczególne ku temu powody, dodatek mieszkaniowy może zostać przyznany na okres do 36 miesięcy. Dodatek mieszkaniowy może zostać przyznany na trzy miesiące wstecz. Możesz zaskarżyć decyzję, jeśli uważasz, że Försäkringskassan popełniła błąd [Du kan överklaga om du tycker att Försäkringskassan gjort fel] Jeżeli uważasz, że Försäkringskassan podjęła nieprawidłową decyzję dotyczącą twojego dodatku mieszkaniowego, możemy rozpatrzyć sprawę ponownie. W takim przypadku wystosuj pismo do Försäkringskassan w ciągu dwóch miesięcy od chwili otrzymania decyzji i zażądaj ponownego rozpatrzenia sprawy. Jeżeli uważasz, że nowa decyzja także jest nieprawidłowa, możesz zaskarżyć ją do wojewódzkiego sądu administracyjnego [länsrätten]. Wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego można z kolei zaskarżyć do sądu administracyjnego wyższej instancji [kammarrätten]. Aby sąd administracyjny wyższej instancji rozpatrzył sprawę, wymagana jest jednak decyzja dopuszczalności zaskarżenia.
Zawiadamiaj zawsze o zmianach! [Anmäl alltid förändringar!] Jeżeli zmniejszył ci się dochód, zwiększył czynsz lub warunki ekonomiczne zmieniły się w inny sposób, może przysługiwać ci wyższy dodatek mieszkaniowy. W związku z tym zgłaszaj zmiany w Försäkringskassan! Z drugiej strony masz obowiązek zawiadamiania Försäkringskassan, gdy zwiększył się znacznie dochód twój lub twojego współmałżonka zmieniłeś mieszkanie, przyjąłeś lokatora lub twoje warunki mieszkaniowe zmieniły się w inny sposób wstąpiłeś w związek małżeński lub rozwiodłeś się. Jeżeli nie zgłosisz tych zmian, możesz być zobowiązany do zwrotu otrzymanych pieniędzy. Prosimy zauważyć, że jeżeli zamierzasz wyjechać na dłużej za granicę lub osiedlić się w innym kraju, musisz zawiadomić o tym Försäkringskassan, ponieważ twój pobyt za granicą może także mieć wpływ na prawo do dodatku mieszkaniowego. W razie pytań prosimy dzwonić do naszego Działu Obsługi Petentów, tel. 0771-524 524. Niniejsza broszura nie ma charakteru tekstu ustawy. Försäkringskassan kontroluje [Försäkringskassan kontrollerar] Försäkringskassan kontroluje informacje, które składasz. Może to dotyczyć dochodu, nieobecności w pracy, stanu cywilnego lub miejsca zamieszkania. Prowadzimy wymianę informacji z innymi urzędami, a w naszym rejestrze dostępne są dane pochodzące m.in. z Głównej Komisji Stypendialnej [CSN], kas bezrobocia i Urzędu Podatkowego. Świadome składanie nieprawdziwych informacji lub niezawiadamianie o zmianach mogących mieć wpływ na prawo do otrzymywania świadczenia stanowi przestępstwo. Gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa ubezpieczeniowego, Försäkringskassan zawiadamia zawsze policję.