PRZEWODNIK DLA WNIOSKODAWCÓW DOTYCZĄCY SPORZĄDZANIA JEDNOLITEGO DOKUMENTU Szczególną uwagę należy zwrócić na KWESTIE KLUCZOWE. Uwaga: Niniejszy przewodnik ma pomóc wnioskodawcom w sporządzaniu wniosków o rejestrację chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) i chronionych nazw pochodzenia (ChNP) na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych. Nie ma on jednak skutków prawnych i jedynie przepisy przywołanego rozporządzenia i inne przepisy UE mają charakter wiążący. ZAGADNIENIA OGÓLNE: Jednolity dokument jest dokumentem samodzielnym. Nie należy odwoływać się do żadnych załączników, krajowych aktów prawnych i przepisów, prawodawstwa UE, specyfikacji ani do innych dokumentów. Nie należy zamieszczać obszernej bibliografii. Jednolity dokument nie może być bardzo dł ugi (maksymalnie od 3 do 5 stron i nie wi ęcej niż 2,5 tys. słów, z wyjątkiem należycie uzasadnionych przypadków), natomiast musi być bardzo precyzyjny i konkretny. Proszę unikać subiektywnych i nieprecyzyjnych opisów, takich jak pyszny, doskonały, smaczny, piękny, ulubiony produkt gospodyń itp. oraz przesadnych stwierdzeń i nienaukowych superlatyw, takich jak najlepszy, najbardziej poszukiwany itp. Sporządzając jednolity dokument, należy stosować szablony dostępne (we wszystkich językach UE) na stronie internetowej Komisji. Szablony mają format odpowiedni do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, w przypadku gdyby wniosek został rozpatrzony pozytywnie. Szablony są dostępne pod następujący adresem: Strona internetowa z szablonami: https://ec.europa.eu/info/food-farming-fisheries/food-safety-and-quality/certification/qualitylabels/regulations-templates-reports_pl W odniesieniu do treści proszę brać przykład z jednolitych dokumentów już zatwierdzonych przez Komisję i opublikowanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (dostęp za pośrednictwem bazy danych DOOR). W przypadku konieczności zmian wnioski w sprawie zmian mogą składać także inne grupy producentów niż grupa, która złożyła pierwotny wniosek. Jednak producenci ci muszą zajmować się produktem o nazwie, której dotyczy zmiana. 1. NAZWA(-Y) KWESTIA KLUCZOWA: Nazwa musi opisywać określony produkt. Niedopuszczalne są nazwy wymyślne lub zmyślone. Niedopuszczalne są nazwy, które opisują produkt ogólny i nie odnoszą się bezpośrednio do określonego produktu.
Dowód użycia: przed złożeniem wniosku nazwa musi być uż ywana w handlu lub w języku potocznym w odniesieniu do określonego produktu. Zaleca się podanie opisu użycia nazwy w handlu lub w języku. Zwykle nale ży unikać sł ów, które mają szczególne znaczenie opisowe, takich jak oryginalny, tradycyjny, wiejski, naturalny, chyba że stanowią one nieodłączną część nazwy służącą opisowi produktu. Język i alfabet: Nazwa musi być zapisana w języku używanym w regionie pochodzenia, który może być językiem narodowym, rzadziej stosowanym językiem, dialektem lub językiem używanym w przeszłości w danym regionie do opisania określonego produktu. Jeśli nazwa nie jest zapisywana w alfabecie łacińskim, należy podać łacińską transkrypcję nazwy. Należy zwrócić uwagę, że transkrypcja nie jest tłumaczeniem ani transliteracją: transkrypcja w alfabecie łacińskim oddaje (w przybliżeniu) wymowę słowa zapisanego w oryginale. Jeżeli w odniesieniu do jednego produktu stosuje się więcej niż jedną nazwę (na przykład w przypadku gdy używane są języki narodowe i regionalne): wnioskodawca może zdecydować się na rejestrację jednej lub wszystkich nazw; nazwy należy oddzielić ukośnikiem / (nie należy używać słowa lub ): Lorem-Ipsum / Lorus-Ipsus jeżeli nazwy w rzeczywistości odnoszą się do różnych produktów, należy złożyć oddzielny wniosek dla każdego produktu o odmiennej nazwie. Za każdym razem, gdy wymienia się produkt o podwójnej nazwie, podwójna nazwa musi być powtarzana w całości. W przypadku gdy znaczenie jest jasne, tekst można uprościć, stosując terminy takie, jak (ten) ser czy (to) jabłko. Jeżeli jedna nazwa dotyczy więcej niż jednego odmiennego produktu (na przykład produktu surowego i produktu gotowego), nale ży zwrócić uwagę, aby nazwa była używana do określenia każdej postaci produktu. Oba produkty muszą zostać opisane i wszystkie warunki rejestracji muszą zostać spełnione w odniesieniu do obu produktów, na przykład ryby surowej i przetworzonej; jeżeli spełnione zostaną wszystkie warunki rejestracji, wystarczy jeden wniosek. Należy zachować precyzję: nazwa musi być dokładnie taka sama (te same słowa, te same znaki) we wszystkich przypadkach w całym tekście jednolitego dokumentu. W przypadku chronionej nazwy pochodzenia, która odnosi się do nazwy państwa lub zawiera nazwę państwa, należy przedstawić uzasadnienie. Jeżeli nazwa zawiera częściowo lub w całości nazwę odmiany lub rasy, należy przedstawić opis, w jaki sposób zostały spełnione warunki przewidziane w art. 42 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012.
2. PAŃSTWO CZŁONKOWSKIE LUB PAŃSTWO TRZECIE Należy podać nazwę państwa, w którym wytwarzany jest produkt. W przypadku większej liczby państw, tj. gdy obszar geograficzny wykracza poza granicę państwa, należy wymienić wszystkie państwa. 3. OPIS PRODUKTU ROLNEGO LUB ŚRODKA SPOŻYWCZEGO 3.1. Rodzaj produktu Należy stosować klasyfikacje produktów zamieszczone w załączniku XI do rozporządzenia (UE) nr 668/2014. 3.2. Opis produktu noszącego nazwę, o której mowa w sekcji 1 KWESTIA KLUCZOWA: Produkt musi być charakterystyczny; nie może to być produkt pozbawiony właściwości odróżniających go od innych produktów. Należy zadać sobie pytanie: co nadaje produktowi wyjątkowy charakter? W jaki sposób produkt ten odróżnia się od innych produktów w tej samej kategorii? Nie musi to być koniecznie produkt niepowtarzalny, ale jeśli nic go nie odróżnia od zwykłego towaru, nie można mu przyznać ChNP ani ChOG. Opis należy rozpocząć od podania dokładnego rodzaju produktu, nawet jeżeli w wersji oryginalnej wydaje się to powtórzeniem. Zacząć można w sposób następujący: Lorem-Ipsum apple jest jabłkiem odmiany. W publikacjach w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej nazwa Lorem-Ipsum apple nie będzie tłumaczona, a więc dla odbiorcy bardzo przydatna jest natychmiastowa informacja we własnym języku, czym jest określony produkt: Lorem-Ipsum apple jest jabłkiem. KWESTIA KLUCZOWA: Opis określonego produktu musi zawierać dane techniczne i naukowe. Należy zawrzeć dane dotyczące właściwości fizycznych, mikrobiologicznych, chemicznych i organoleptycznych, które nadają produktowi specyficzny charakter. Nie należy uwzględniać cech fizycznych, mikrobiologicznych, chemicznych i organoleptycznych, które są już związane z typem, odmianą lub rasą, do której należy produkt. Należy zachować precyzję i stosować język, którego do opisu produktu użyłby specjalista w dziedzinie rolnictwa lub technolog żywienia. Należy odwołać si ę do definicji i norm powszechnie stosowanych dla określonego produktu. Należy używać powszechnie stosowanych jednostek miary, elementów porównawczych lub technik. KWESTIA KLUCZOWA: Sekcja ta musi być spójna z sekcją 5 w odniesieniu do specyficznego charakteru produktu. W przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego ze zwierząt roślinożernych wskazane jest, aby podać minimalny okres wypasu (miesiące lub całkowitą długość okresu w roku). 3.3. Pasza (wyłącznie w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego) oraz surowce (wyłącznie w odniesieniu do produktów przetworzonych)
W przypadku produktów nieprzetworzonych nie należy wypełniać tej części. Dla ChNP Wszystkie pasze muszą pochodzić z określonego obszaru geograficznego (art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). W związku z tym należy dostarczyć potwierdzenie, że wszystkie pasze pochodzą z określonego obszaru geograficznego. Jednakże dopuszczalne jest odstępstwo, jeżeli produkcja paszy w całości na określonym obszarze geograficznym nie jest technicznie wykonalna (art. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014). W świetle tego przepisu paszę pochodzącą spoza tego obszaru można dodać, ale tylko w zakresie, w jakim pasza produkowana na tym obszarze jest niewystarczająca i pod warunkiem, że nie ma to wpływu na związek mię dzy środowiskiem geograficznym a określonym produktem. Ponadto udział dodanej paszy nie może przekraczać 50% (suchej masy rocznie) całkowitej paszy. Jeżeli konieczne jest zapewnienie możliwości dodania do diety zwierząt pasz pochodzących spoza określonego obszaru geograficznego, należy dostarczyć szczegółowy opis tych wyjątków oraz uzasadnienie zgodnie z art. 1 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 664/2014. Należy wskazać udział procentowy paszy (sucha masa rocznie) spoza określonego obszaru geograficznego, wyjaś nić, dlaczego nie jest technicznie wykonalne, aby 100% paszy pochodziło z tego obszaru, a także wykazać, ż e nie ma to wpływu na jakość produktu lub jego cechy charakterystyczne wynikające zasadniczo ze związku ze środowiskiem geograficznym. Wszystkie surowce muszą pochodzić z określonego obszaru geograficznego (art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). W związku z tym należy dostarczyć potwierdzenie, że wszystkie surowce pochodzą z określonego obszaru geograficznego. Jednak w niektórych należycie uzasadnionych okolicznościach w przypadku nazw uznawanych w państwie pochodzenia przed dniem 1 maja 2004 r. surowce mogą pochodzić z obszaru geograficznego większego lub różniącego się od określonego obszaru geograficznego (art. 5 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). Jeśli uważają Państwo, że wyjątek ten może mieć zastosowanie w Państwa przypadku, należy skontaktować się z organami krajowymi. Jeżeli konieczne jest zatwierdzenie stosowania surowców pochodzą cych spoza określonego obszaru geograficznego, należ y dostarczyć szczegółowy opis tych wyjątków oraz uzasadnienie zgodnie z art. 5 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012. Wskazane jest, aby wymienić wykorzystane pasze i surowce, jak również wszelkie istotne cechy, takie jak gatunek, klasę tuszy, odmianę lub rasę, zawartość tłuszczu itp. Dla ChOG: Należy opisać i uzasadnić wszelkie ograniczenia dotyczące pochodzenia surowców. Takie ograniczenia mogą utrudniać funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Należy je uzasadni ć w odniesieniu do związku (np. za pomocą kryteriów jakościowych odnoszących się do
szczególnych cech produktu). Ograniczenia w zakresie krajowych dostaw surowców są zasadniczo trudne do udowodnienia. Ograniczenia w zakresie dostaw surowców do określonego obszaru geograficznego mogą być uzasadnione. Należy określić wykorzystane surowce i wszelkie istotne cechy, takie jak gatunek, klasę tuszy, odmianę lub rasę, zawartość tłuszczu itp. 3.4. Poszczególne etapy produkcji, które muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym Dla ChNP Wszystkie etapy produkcji muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym (art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). W związku z tym należy dostarczyć potwierdzenie, że wszystkie etapy produkcji odbywają się na określonym obszarze geograficznym. Jedyny wyjątek dotyczy pochodzenia surowców (zob. sekcja 3.3). W niektórych należycie uzasadnionych okolicznoś ciach w przypadku nazw uznawanych w państwie pochodzenia przed dniem 1 maja 2004 r. mogą one pochodzić z obszaru geograficznego większego lub różniącego się od określonego obszaru geograficznego (art. 5 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). W tym przypadku etapy produkcji odbywają się z prawnego punktu widzenia poza określonym obszarem geograficznym. Opis i uzasadnienie dla takiego odstępstwa są już uwzględnione w sekcji 3.3; w tym miejscu należy wstawić odniesienie do tej sekcji. Dla ChOG Przynajmniej jeden etap produkcji musi odbywać się na określonym obszarze geograficznym (art. 5 ust. 2 lit. c) rozporządzenia (UE) nr 1151/2012). Należy wymienić bez szczegółowego opisu wszystkie etapy, od pozyskania surowców do produktu końcowego, które muszą odbywać się na określonym obszarze geograficznym. Na przykład w przypadku mięsa etap uboju i rozbioru jest cz ęścią procesu produkcji. Krojenie, tarcie i pakowanie nie należą do procesu produkcji i należy je opisać w sekcji 3.6. W odniesieniu do ograniczeń i odstępstw należy podać opis i uzasadnienie. Jeżeli ograniczenia dotyczą kwestii już ujętych w sekcji 3.3, należy tylko wpisać odniesienie do tej sekcji. 3.5. Szczegółowe zasady dotyczące krojenia, tarcia, pakowania itd. produktu, do którego odnosi się nazwa Sekcja ta jest nieobowiązkowa. Należy podać wszelkie zasady i ograniczenia dotyczące tych czynności, tj. etapów, które odbywają się po wytworzeniu produktu końcowego, oraz przedstawić ich uzasadnienie. KWESTIA KLUCZOWA: Wszelkie ograniczenia geograficzne wymagają solidnego uzasadnienia związanego ze specyficznym charakterem produktu.
Zakaz pakowania poza określonym obszarem powinien mieć charakter wyjątkowy, ponieważ stanowi on ograniczenie swobód jednolitego rynku. Należy wyjaśnić, czy dane ograniczenie uniemożliwia nabywcy (na przykład supermarketowi w innym państwie członkowskim) przepakowywanie, krojenie itp. produktu, oraz należy przedstawić uzasadnienie dla takich ograniczeń. 3.6. Szczegółowe zasady dotyczące etykietowania produktu, do którego odnosi się nazwa Sekcja ta jest nieobowiązkowa. Można podać wszelkie szczególne wymogi dotyczące etykietowania, na przykład logo produktu, które musi się znajdować na etykiecie produktu. Znak logo w wersji czarno-białej można odtworzyć w jednolitym dokumencie. Może to być pomocne dla strzegą cych praw producenta inspektorów z innych państw członkowskich. Jeżeli wymagane jest odtworzenie logo na etykiecie, musi być ono dostępne dla wszystkich producentów. Nie nale ży powtarzać oznakowania przewidzianego w przepisach krajowych lub unijnych: przepisy te mają zastosowanie niezależnie od rejestracji ChNP lub ChOG, a jeżeli przepisy te ulegną zmianie, producenci produktów z ChNP / ChOG mogą mieć obowiązek złożenia wniosku w sprawie zmian. Nie ma potrzeby uwzględniania oznakowania nieobowiązkowego. 4. ZWIĘZŁE OKREŚLENIE OBSZARU GEOGRAFICZNEGO Należy zachować precyzję. W specyfikacji obszar geograficzny należy opisywać, o ile to możliwe, poprzez odniesienia do granic fizycznych (na przykład rzek, dróg) lub granic administracyjnych. Dla rolników i inspektorów musi być jasne, czy poszczególne pola znajdują się na określonym obszarze czy poza nim. Należy unikać określeń ogólnych. W jednolitym dokumencie należy zachować zwięzłość. Jeżeli obszar składa się z 50 okręgów w ramach prowincji składającej się z 55 hrabstw, nie należy wymieniać 50 okręgów, ale wystarczy stwierdzić: Prowincja Lorem-Ipsum, z wyłączeniem okręgów Dolor, Sit, Amet, Magna i Adipisicing. KWESTIA KLUCZOWA: Obszar geograficzny musi być określony w odniesieniu do związku między miejscem a produktem. Należy poda ć, czy obszar jest ograniczony do konkretnych stref (na przykład stawów rybnych) lub rodzajów gleby na danym obszarze. Preferuje się obszary ciągłe i jednorodne, również pod wzglę dem szczególnych cech środowiska, co ma decydujące znaczenie dla wykazania związku. Wskazane jest załączenie mapy obszaru geograficznego. 5. ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM KWESTIA KLUCZOWA: Związek z obszarem geograficznym jest zasadniczą częścią jednolitego dokumentu. Należy wykazać, w jaki sposób właściwości produktu wiążą się z
obszarem geograficznym oraz jakie są czynniki przyrodnicze, ludzkie i inne, które decydują o specyficznym charakterze produktu. Sekcja ta powinna zawierać opis: specyficznego charakteru produktu; specyficznego charakteru obszaru geograficznego, który decyduje o specyficznym charakterze produktu lub na niego wpływa; a także sposobu, w jaki specyficzny charakter obszaru geograficznego decyduje o specyficznym charakterze produktu i na niego wpływa. Na tym polega związek między środowiskiem geograficznym a jakością produktu. W opisie należy również podkreślić, w jaki sposób metody wytwarzania określonego produktu przewyższają inne i jak przyczyniają się do jego specyficznego i wyjątkowego charakteru. Wniosek dotyczący ChOG: Należy wyraźnie stwierdzić, czy związek przyczynowy opiera się na specyficznej jakości, renomie czy innych właściwościach związanych z pochodzeniem geograficznym produktu. Specyficzny charakter produktu Opis specyficznego charakteru produktu musi być spójny z sekcją 3.2; w miarę możliwości należy unikać powtórzeń. Należy wskazać i opisać, co czyni określony produkt wyjątkowym w porównaniu z podobnymi produktami. Należy określić jedynie szczególne cechy produktu, które wynikają ze specyficznego charakteru obszaru geograficznego (lub można je przypisać takiemu charakterowi obszaru geograficznego). KWESTIA KLUCZOWA: Nie należy uwzględniać cech produktu, które nie mają zwią zku z obszarem geograficznym ani z metodami postępowania ani (w przypadku renomy) nie mają żadnego wpływu na renomę produktu. Należy podać konkretne i precyzyjne elementy uzasadniające te metody postępowania. Należy podać konkretne przykłady faktycznego stosowania nazwy w przeszłości oraz obecnie, najlepiej wzięte z faktycznego rynkowego zastosowania produktu. Specyficzny charakter obszaru geograficznego KWESTIA KLUCZOWA: Należy wskazać i opisać cechy określonego obszaru geograficznego mające znaczenie dla opisywanego związku. Mogą należeć do nich cechy pedoklimatyczne; topografia, klimat, gleba, opady, nasłonecznienie, wysokość itp.nie należy uwzględniać cech obszaru geograficznego, które nie mają wpływu na specyficzny charakter produktu. Nie należy stosować określeń ogólnych, na przykład piękny krajobraz. Można opisywać również metody postępowania lokalnych producentów. Metody postępowania muszą się opierać na specjalnych i szczególnych umiejętnościach: zwykła produkcja jest niewystarczająca. Sposób, w jaki specyficzny charakter obszaru geograficznego wpływa na specyficzny charakter produktu (związek)
KWESTIA KLUCZOWA: Należy wykazać, jak czynniki obecne na określonym obszarze decydują o cechach produktu. Należy przedstawić obiektywne uzasadnienie wykazujące wszelkie związki między specyficznym charakterem obszaru geograficznego a specyficznym charakterem produktu. W przypadku wniosków dotyczących ChOG opartych na renomie należy określić w tej sekcji powody, dla których określony produkt jest kojarzony z określonym obszarem geograficznym. Należy opisać specyficzny charakter produktu o danej renomie oraz podać szczegółowe informacje i dane uzasadniające tę renomę. Jednym ze sposobów wykazania takiego związku może być przedstawienie fragmentów tekstów prasowych. Należy wykazać, że renoma produktu jest związana z nazwą i można ją przypisać obszarowi geograficznemu. Renomę można udowodnić takimi elementami, jak nagrody, informacje w literaturze lub prasie branżowej, specjalne wzmianki w publikacjach kucharskich itp. Odesłanie do publikacji specyfikacji (art. 8 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1151/2012) Na koniec należy dołączyć specyfikację produktu. Organy krajowe zamieszczą ją w internecie, a link do niej umieszczą w tym miejscu, po tekście jednolitego dokumentu.