PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY BRODNICA

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY BRODNICA Brdnica, sierpień 2004r.

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO...4 II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY BRODNICA...5 1. Płżenie, pwierzchnia, ludnść...5 2. Śrdwisk przyrdnicze...5 3. Turystyka...6 4. Zagspdarwanie przestrzenne...7 4.1. Uwarunkwania chrny śrdwiska naturalneg...7 4.2. Infrastruktura techniczna...8 4.2.1. Kmunikacja...8 4.2.2. Zapatrzenie w wdę...8 4.2.3. Gspdarka ściekwa...9 4.2.4. Energetyka...10 4.2.5. Infrastruktura gazwnicza...10 4.2.6. Gspdarka dpadami...10 4.3. Stan biektów dziedzictwa kulturweg...10 4.4. Zagspdarwanie przestrzenne - identyfikacja prblemów...12 5. Gspdarka...13 5.1. Charakterystyka gólna...13 5.2. Struktura pdstawwych branż na terenie gminy...14 5.3. Gspdarka - identyfikacja prblemów...14 6. Sfera spłeczna...15 6.1. Sytuacja demgraficzna i spłeczna gminy...15 6.2. Rynek pracy...15 6.3. Grupy spłeczne wymagające wsparcia...16 6.4. Organizacje pzarządwe i spłeczne...16 6.5. Sfera spłeczna - identyfikacja prblemów...16 III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE BRODNICA... 17 IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW... 18 Budwa lub mdernizacja urządzeń d dprwadzania i czyszczania ścieków...18 Budwa lub mdernizacja urządzeń zapatrzenia w wdę i pbru wdy...18 Wykrzystanie dnawialnych źródeł energii...19 Gspdarka dpadami...19 Przeciwdziałanie pwdzim...19 Budwa lub mdernizacja dróg gminnych i pwiatwych znaczeniu lkalnym zadanie Gminy...19 Budwa lub rzbudwa infrastruktury lkalnej...20 Budwa lub mdernizacja lkalnej bazy kulturalnej i turystycznej...20 2

Kmplekswe uzbrjenie terenu pd inwestycje...20 V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU/WOJEWÓDZTWA... 21 Ochrna Śrdwiska...21 Gspdarka dpadami...24 Ścieki...25 Edukacja...25 Turystyka...25 VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY BRODNICA...27 VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004 2006 I NA LATA 2007-2013 W UKŁADZIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO...40 VIII. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU...44 1. Krdynatr realizacji zadań Planu Rzwju Lkalneg...44 2. Mnitring Planu Rzwju Lkalneg...44 3. Ocena Planu Rzwju Lkalneg...45 4. Karta ewaluacyjna prjektu...46 IX. Public Relatins PLANU ROZWOJU LOKALNEGO...47 3

I. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Plan Rzwju Lkalneg Gminy Brdnica w zakresie przedmitwym bejmuje zadania finanswane w całści lub części z budżetu gminy raz zadania innych jednstek samrządu terytrialneg realizwane na terenie gminy. Natmiast jeg zakres czaswy dtyczy zadań inwestycyjnych planwanych d realizacji na lata 2004-2006 raz których rzpczęcie realizacji i/lub zakńczenie planwane jest na lata 2007-2013. Plan prządkuje prces inwestycyjny w Gminie Brdnica, ptymalizuje zakres rzeczwy ptrzeb inwestycyjnych w stsunku d mżliwści finanswych, wskazuje planwane źródła finanswania inwestycji raz ułatwia kmunikację spłeczną władz gminy ze spłecznścią lkalną uczestniczącą w planwaniu rzwju Gminy. Plan Rzwju Lkalneg Gminy Brdnica bejmuje zadania infrastruktury publicznej stymulujące lkalną inicjatywę, inwestycje i mbilnść zawdwą spłecznści lkalnej. Plan zakłada realizację następujących celów szczegółwych: wsparcie lkalnych centrów eknmicznych i spłecznych, wykrzystanie ptencjału turystyczneg, sprtweg, kulturweg i przyrdniczeg, zwiększenie mżliwści zatrudnienia, edukacji i chrny zdrwia, twrzenie przyjaznych warunków dla rzwju przedsiębirczści, zwiększenie atrakcyjnści Gminy dla inwestrów lkalnych i zewnętrznych, pprawę jakści śrdwiska przyrdniczeg, wzrst zatrudnienia pza rlnictwem, twrzenie warunków d dywersyfikacji działalnści gspdarczej. Scjlgiczną miarą pwdzenia realizacji prjektów zawartych w Planie Rzwju Lkalneg Gminy Brdnica będzie wzrst partycypacji mieszkańców w działaniach pdejmwanych w gminie na rzecz rzwju spłeczn - gspdarczeg. 4

II. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA GMINY BRODNICA 1 1. Płżenie, pwierzchnia, ludnść Gmina Brdnica płżna jest kł 35 km na płudnie d Pznania w centralnej części wjewództwa wielkplskieg, na półncnym brzeżu pwiatu śremskieg. Zajmuje pwierzchnię 95,9 km², c stanwi 0,32% pwierzchni wjewództwa. Przez Gminę przebiega drga wjewódzka relacji Śrem Czempiń. Gmina Brdnica sąsiaduje z czterema gminami wjewództwa wielkplskieg: Czempiniem, Śremem, Kórnikiem i Msiną. Gminę Brdnica zamieszkują 4780 sby. System sadniczy Gminy twrzy 25 miejscwści, wśród których 14 t wsie słeckie. Jednstki sadnicze rzmieszczne są równmiernie, pmim skncentrwanych, w półncn wschdniej części Gminy, kmpleksów leśnych graniczających rzwój sadnictwa. Brdnica t gmina charakterze rlniczym. Świadczy tym nie tylk liczba mieszkańców zatrudninych w rlnictwie, ale również struktura wykrzystania gruntów, gdzie 68,7% zajmują użytki rlne. Rlnictw w Gminie Brdnica psiada bardz krzystną strukturę wielkściwą gspdarstw rlnych. 2. Śrdwisk przyrdnicze Gmina Brdnica leży na Pjezierzu Leszczyńskim i Równinie Kściańskiej. Półncn wschdnia część Gminy płżna jest w Ktlinie Śremskiej, c niec urzmaica nizinny krajbraz. Płudniw zachdni bszar Gminy jest częścią bezjezirnej wysczyzny mrenwej pprzecinanej dlinami rzek Kanału Szymanw Grzybn raz Rwu Pitrwskieg. Półncn wschdnia część Gminy stanwi część Ktliny Śremskiej. Wzdłuż wschdniej granicy Gminy rzeka Warta zmienia swój bieg, wcinając się w mrenwą pwierzchnię na głębkść nawet kilkunastu metrów. Urzmaiceniem tej rzeźby jest ciąg zów, zwany Żabnwskie Góry. Okł ¾ pwierzchni Gminy zajmują gleby pseudbielicwe i gleby brunatne wyługwane charakteryzujące się zaawanswanym stanem ich przemycia w wyniku prcesów glebtwórczych, c wypływa na znaczne ich zubżenie. Dlateg też prawie wszystkie gleby na terenie Gminy Brdnica wymagają stswania wysk zaawanswanej agrtechniki i racjnalneg zasilania nawzami rganicznymi i mineralnymi. Jednak za gleby dbre d 1 Opracwana na pdstawie Studium uwarunkwań i kierunków zagspdarwania przestrzenneg Gminy Brdnica, ewidencji kmputerwych funkcjnujących w Urzędzie Gminy raz zajęć warsztatwych przeprwadznych na terenie gminy - w zakresie niezbędnym d planwania zadań inwestycyjnych. 5

prdukcji rlnej mżna przyjąć prawie 60% gruntów rnych (kł 80% pwierzchni stanwią gleby klasy II, III i IV). Głównymi ciekami na terenie Gminy Brdnica są Kanał Szymanw Grzybn, Kanał Pitrw Iłówiec i rzeka Warta, której przebieg wyznacza jedncześnie wschdnią granicę Gminy. Gmina Brdnica charakteryzuje się dść wyskim stpniem zalesienia (kł 23,3% pwierzchni Gminy) w prównaniu z klicznymi gminami. Wyraźna kncentracja kmpleksów leśnych występuje w półncn wschdniej części Gminy. Występwanie tak dużej ilści terenów zielnych, bardz atrakcyjnych pd względem drzewstanu i krajbrazu raz kniecznść ich chrny dprwadził d wydzielenia Rgalińskieg Parku Krajbrazweg. Celem szczególnej chrny półncn wschdnieg bszaru Brdnicy, na który nachdzi płudniwa część Parku Rgalińskieg jest jedn z największych w Eurpie skupisk wielwiekwych dębów szypułkwych, rsnących w dlinie Warty raz licznych starrzeczy i unikatwej rzeźby terenu, pwstałej w wyniku działania wód płynących. Na bszarach rzciągających się wzdłuż cieków wdnych, a w szczególnści na terenach nadwarciańskich dminują turzyce wyskie i niskie, mzgi trzcinwate, wiechliny łąkwe, śmiałki darniwe raz ksówki wełniste. Pwierzchnia terenów zielnych wzbgacna jest ddatkw przez 10 parków pdwrskich, z których wiele ma pwyżej 100 lat. Klimat panujący w Gminie Brdnica i klicy jest umiarkwany przewadze wpływów ceanicznych związanych z cyrkulacją mas pwietrza napływających znad półncneg Atlantyku i Mrza Śródziemneg. Wisna i lat są ciepłe, a zima krótka i łagdna. Charakterystyczny jest długi kres wegetacji - kł 220 dni w rku. Pd względem ilści padów jest t bszar bardz ubgi. Średnie rczne sumy padów wahają się zaledwie między 478 mm a 636 mm. 3. Turystyka W Gminie Brdnica szczególnie atrakcyjna turystycznie raz pd względem walrów przyrdnicz krajbrazwych jest półncn wschdnia część Gminy. Obszar znacznej kncentracji kmpleksów leśnych wraz z Rgalińskim Parkiem Krajbrazwym i skupiskami wielwiekwych dębów szypułkwych, rsnących w dlinie Warty raz licznych starrzeczy i unikatwej rzeźby terenu, pwstałej w wyniku działania wód płynących. Na terenie Gminy zlkalizwanych jest kł 60 biektów wpisanych d rejestru zabytków raz liczne dwry i parki. Wśród atrakcji turystycznych ważne miejsce zajmuje pmnik i 6

Muzeum Józefa Wybickieg w Manieczkach raz urczystści rganizwane przez Oddział Wielkplski Stwarzyszenia Miłśników Tradycji Mazurka Dąbrwskieg. W statnich latach intensywnie rzwija się Centrum Hipiki Antnieg Chłapwskieg, które jak biekt turystyczny stanwi niecdzienną atrakcję dla miłśników jazdy knnej. Przez bszar Gminy wytyczne są liczne ścieżki rwerwe i piesze. 4. Zagspdarwanie przestrzenne 4.1. Uwarunkwania chrny śrdwiska naturalneg Uwarunkwania chrny śrdwiska naturalneg dla rzwju gspdarki rlnej wymagają: dstswania prdukcji rlniczej d warunków śrdwiska, zasbnści i prduktywnści gleb graniczenia prdukcji rlniczej ze względu na zanieczyszczenie śrdwiska, głównie w sąsiedztwie dróg dużym natężeniu ruchu i z tym związanym skażeniem gleb lub zmianę rdzaju upraw, graniczenia negatywnych skutków ddziaływania rlnictwa na śrdwisk np. pprzez nadmierne nawżenie i stswanie śrdków chrny rślin, chrny gleb przed degradacją, neutralizację chemicznych zanieczyszczeń, eklgiczneg zagspdarwania nieużytków, przeciwdziałania degradacji związanej z prcesami erzyjnymi, przeciwdziałania prcesm bniżania pzimu wód gruntwych. Uwarunkwania śrdwiskwe dla rzwju funkcji sadnictwa, a szczególnie intensywnej zabudwy dtyczą: chrny terenów twartych i dążenia d twrzenia eklgiczneg systemu tych terenów, wypełninych zielenią dla zabezpieczenia ich funkcji bilgicznej, rzwju zieleni i gspdarki zielenią włączając wszystkie tereny bilgicznie czynne w celu zabezpieczenia ptymalnych warunków jej egzystencji i rzwju, zapewnienia warunków d zachwania szczególnie cennych zasbów śrdwiska, kształtwania układów przestrzennych w spsób minimalizujący ujemne skutki ddziaływania na śrdwisk, w tym na jakść pwietrza. 7

4.2. Infrastruktura techniczna 4.2.1. Kmunikacja Główny szlak kmunikacyjny w Gminie stanwi przebiegająca przez płudniwą część Gminy drga wjewódzka nr 310 Śrem Czempiń. Łączy na drgę krajwą nr 5 Pznań Wrcław z drgami wjewódzkimi: nr 434 Kstrzyn Wlkp. Gstyń Rawicz raz nr 432 Leszn Śrem. Układ tych szlaków kmunikacyjnych zapewnia mieszkańcm Gminy dgdne płączenia drgwe z ważniejszymi śrdkami miejskimi w klicy w tym głównie z miastem pwiatwym Śrem i stlicą reginu Pznaniem. Sieć dziesięciu dróg pwiatwych przebiegających przez teren Gminy zapewnia płączenia z sąsiednimi gminami raz służy kmunikacji wewnątrz Gminy. Wśród dróg pwiatwych kluczwe znaczenie ma drga nr 32 603 Msina Brdnica Grabianw, która dzięki płączeniu z drgą wjewódzką nr 430 zapewnia najdgdniejsze płączenie Gminy Brdnica z Pznaniem. Układ kmunikacyjny uzupełnia stsunkw gęsta sieć dróg gminnych ( bardz zróżnicwanej jakści) umżliwiających djazd d każdej miejscwści. Kmunikacja zbirwa parta jest głównie sieć płączeń PKS. Przez Gminę nie przebiega żadna czynna linia klejwa przewzów sbwych. Układ kmunikacyjny Gminy Brdnica nie przystaje d wzrastających ptrzeb przewzwych i stanwi isttną barierę w rzwju gminy. Stan techniczny dróg ulega systematycznej degradacji mim prwadznych (w miarę mżliwści finanswych gminy) prac remntw-mdernizacyjnych. Największym mankamentem dróg jest brak ciągłści standardu i niezgdnść z nrmami. Pnadt prblemem jest ruch tranzytwy (na drgach pwiatwych) przebiegający w terenie zabudwanym raz występwanie barier architektnicznych utrudniających dstęp sbm niepełnsprawnym d wielu instytucji na terenie Gminy. 4.2.2. Zapatrzenie w wdę Gmina Brdnica charakteryzuje się stsunkw bgatymi zasbami wdnymi. Wdy gruntwe występują w większści pza zasięgiem kapilarneg pdsiąkania. Wdy pdziemne, które stanwią część główneg, reginalneg zbirnika, na zasbach któreg bazuje ujęcie wdy dla miasta Pznania w Msinie, są również źródłem zapatrzenia w wdę części mieszkańców gminy Brdnica, szczególnie przez ujęcie w Pitrwie. 8

Jakść ujmwanych wód zalicza się d klasy II, tj. wdy średniej jakści, naturalne i słab zanieczyszczne antrpgeniczne, nadające się d picia p przeprwadzeniu prstych zabiegów uzdatniających. Gmina zwdciągwana jest w 90%. Daje się jednak zauważyć wyraźne uzależnienie Gminy d gmin sąsiadujących z nią. Pięć miejscwści, w których zamieszkuje blisk 43% mieszkańców Gminy, zasilane są w wdę ze źródeł znajdujących się pza granicami Brdnicy w gminach Czempiń, Msina, Śrem. Na terenie Gminy znajduje się jedn duże ujęcie wdy pitnej w Pitrwie i dwa małe ujęcia w miejscwści Twrzykw i Jaszkw, które zaspkajają (i t nie w pełni) ptrzeby mieszkańców tych miejscwści. Ze względu na niską jakść wdy pitnej raz dużą awaryjnść największeg wdciągu zasilaneg ze ujęcia w Pitrwie wymagana jest mdernizacja istniejących stacji wdciągwych raz wymiana starej sieci wdciągwej wyknanej z materiałów nie zgdnych z bwiązującymi nrmami (rury azbestwe). Knieczne jest również dkńczenie wdciągwania Gminy raz rzbudwa sieci wdciągwej związana ze znacznym rzwjem przestrzennym Gminy. Isttną sprawą jest chrna wód pdziemnych, pdniesienie jakści wdy pitnej i graniczenie ksztów jej prdukcji i dstawy raz zagspdarwanie stref chrnnych dla ujęć wdy. 4.2.3. Gspdarka ściekwa W Gminie Brdnica jest nieuregulwana gspdarka wdn ściekwa, c znacznie bniża atrakcyjnść inwestycyjną gminy, stanwi zagrżenie dla śrdwiska przyrdniczeg raz bniża znacznie standard życia mieszkańców. Działania inwestycyjne regulujące gspdarkę ściekwą uznan za najważniejsze dla dalszeg rzwju gminy raz ze względu na chrnę ujęcia wód pdziemnych. Na terenie Gminy z kanalizacji krzystają następujące miejscwści: Brdnica, Manieczki, Chaławy, Iłwiec, Grabianw raz w niewielkim zakresie Jaszkw. Pzstałe miejscwści nie psiadają kanalizacji sanitarnej, a ścieki grmadzne są w zbirnikach bezdpływwych i kresw wywżne. W Gminie Brdnica zstały zlikwidwane czyszczalnie ścieków, a w ich miejsce pwstały klektry i przepmpwnie. Z uwagi na gęstą sieć cieków wdnych raz znaczne zasby wód pdziemnych gspdarka ściekwa w Gminie Brdnica wymaga pilneg uprządkwania. Dcelw planwana jest 9

likwidacja czyszczalni w Manieczkach, Chaławach i Iłwcu, a na ich miejsce zbudwanie klektrów i przepmpwni ścieków łączących system kanalizacyjny Gminy Brdnica z czyszczalniami ścieków w Śremie i Czempiniu. 4.2.4. Energetyka Funkcjnująca na terenie Gminy sieć energetyczna zapewnia dstawę energii elektrycznej na ptrzeby mieszkańców. Rzkład przestrzenny sieci jest dść nietypwy, gdyż cały bszar Gminy bsługiwany jest przez cztery Główne Punkty Zasilające. Prąd, z któreg krzystają mieszkańcy, pbierany jest z gólnkrajwej sieci wyskieg napięcia. Wszystkie gspdarstwa zlkalizwane na terenie Gminy wypsażne są w sieć energetyczną. Dla zapewnienia właściwych standardów zapatrzenia w energię elektryczną niezbędna jest reelektryfikacja niektórych miejscwści i budwa stacji transfrmatrwych średnieg napięcia. 4.2.5. Infrastruktura gazwnicza Gmina jest zgazyfikwana zaledwie w kilku prcentach. Pza dprwadzeniem gazu d miejscwści Manieczki d strny miasta Śrem, gmina nie psiada sieci gazwej. Kncepcja gazyfikacji Gminy przewiduje dprwadzenie gazu d klejnych miejscwści ptencjalnie największej liczbie dbirców raz pdłączenie pzstałych dbirców d sieci budwanej na terenie gminy Śrem. 4.2.6. Gspdarka dpadami Odpady kmunalne pwstające na terenie Gminy Brdnica składwane są, na pdstawie umwy, na wysypiskach gmin Śrem i Czempiń. Zrganizwanym wywzem dpadów zajmują się firmy prywatne raz przedsiębirstw kmunalne. Prwadzna jest także selektywna zbiórka dpadów pzwalająca na pwtórne ich wykrzystanie (pjemniki typu PET na pakwania). Na terenie Gminy występują również dzikie wysypiska śmieci. 4.3. Stan biektów dziedzictwa kulturweg Gmina Brdnica jest bszarem dść bgatej tradycji i kulturze. Brdnica była siedzibą rdziny Brdnickich, Chłapwskich, Szłdrskich i Mańkwskich. 10

O bgatym dziedzictwie kulturalnym świadczą liczne dwry wraz z parkami, których wiek nierzadk sięga pnad 100 lat (np. w Brdnicy i Pitrwie). D szczególnie atrakcyjnych mżna zaliczyć kaplicę w kształcie rtundy, wybudwaną w 1786 rku. W Gminie szczególnie kultywuje się pamięć znaneg Plaka generała Józefa Wybickieg, któreg muzeum znajduje się w Manieczkach raz Jana Henryka Dąbrwskieg. Okł sześćdziesiąt biektów zabytkwych znajdujących się na terenie Gminy zstał wpisane d rejestru zabytków. Są t m.in. Zespół flwarczny w miejscwści Breczek, Zespół Kściła Parafii p.w. Św. Katarzyny w Brdnicy, Zespół dwrsk flwarczny w Brdnicy, Zespół dwrski w Chaławach, Zespół dwrca klejweg w Grabianwie, Zespół dwrca klejweg w Manieczkach, Zespół dwrsk flwarczny w Pitrwie. Na terenie Gminy Brdnica rzpznan 367 stanwisk archelgicznych i wszystkie pdlegają chrnie knserwatrskiej. Na stanwiskach tych zarejestrwan 11 cmentarzysk, 78 sad, 160 punktów sadniczych, kł 400 śladów sadniczych z różnych kresów pradziejów, dwa skarby i 1 grdzisk. Wytyczne knserwatrskie w zdecydwanej większści wypadków (z wyjątkiem grdziska) nie zakazują prwadzenia inwestycji w strefie stanwisk archelgicznych. Jednak należy się liczyć z wymgiem prwadzenia nadzru knserwatrskieg. W Gminie Brdnica szczególnej chrnie pdlega stanwisk wpisane d rejestru zabytków sada nelityczna w Chaławach. Wiele biektów wymaga mdernizacji i renwacji. 11

4.4. Zagspdarwanie przestrzenne - identyfikacja prblemów Kmunikacja Zapatrzenie w wdę Gspdarka ściekwa Gspdarka dpadami - ruch tranzytwy na terenie zabudwy - brak pełneg zwdciągwania - brak kanalizacji sanitarnej - nielegalne wysypiska śmieci. mieszkaniwej, Gminy, na znacznym bszarze gminy, - stan dróg niezgdny z nrmami - zużycie infrastruktury - brak dcelwej czyszczalni technicznymi (np. nawierzchnia, łuki), pdziemnej, ścieków, - graniczna dstępnść kmunikacyjna - sieć wyknana z materiałów - uzależnienie d czyszczalni dla wielu miejscwści w gminie, niezgdnych z bwiązującymi w sąsiednich gminach, - występwanie barier architektnicznych nrmami (azbest). - degradacja śrdwiska (brak pdjazdów, wyskie krawężniki). przyrdniczeg, a w szczególnści wód pwierzchniwych i gruntwych, - niska atrakcyjnść inwestycyjna gminy. 12

5. Gspdarka 5.1. Charakterystyka gólna Usytuwanie Gminy Brdnica w bliskim sąsiedztwie Pznania jest czynnikiem aktywizującym rzwój gspdarczy Gminy. Jednak znaczne zatłczenie drgi djazdwej d Pznania skutecznie granicza efektywne wykrzystanie bliskści stlicy reginu. Pnadt bezpśrednie sąsiedztw gmin lepiej wypsażnych w infrastrukturę techniczną pwduje przyciąganie d nich ludzi i firm. Przez c płżenie Gminy Brdnica stanwi również barierę rzwjwą. Rlnictw tradycyjnie dgrywa widącą rlę w gspdarce Gminy. Wyraża się t wyskim udziałem rlnictwa w prdukcji i dchdach mieszkańców raz zatrudnieniu. Blisk 69% pwierzchni Gminy t użytki rlne. W statnich latach znacznie wzrsła pwierzchnia gspdarstw indywidualnych, głwnie w zakresie gruntów rnych. Rlnictw w Gminie Brdnica psiada bardz krzystną strukturę wielkściwą. Większść lasów i gruntów leśnych płżnych na terenie Gminy Brdnica jest własnścią Skarbu Państwa. W statnich latach nieznacznie wzrósł dsetek lasów będących w rękach prywatnych właścicieli. Strategia rzwju Gminy Brdnica zakłada, że: rlnictw eklgiczne będzie głównym kierunkiem rzwju gminy i dminujące znaczenie będzie miał zatrudnienie w rlnictwie, umcni się funkcja turystyczna, kultywująca w spsób pnadprzeciętny pamięć przdków i ich siągnięcia raz kulturę i charakter reginu, utrzyma się i rzwinie zróżnicwana pd względem liczby mieszkańców sieć sadnicza, utrzyma się (niestety) znaczne uzależnienie d sąsiednich gmin w zakresie infrastruktury technicznej, utrzyma się niewielkie zatrudnienie w sektrze przedsiębirstw, zwłaszcza dużych, w stsunku d gólnej liczby pracujących, utrzyma się (mim ddatnieg salda migracji) stsunkw niewielka liczba mieszkańców, c znacznie bniża ptencjał eknmiczny Gminy, utrzyma się zjawisk ukryteg bezrbcia na wsi (14-18%), zmieniać się będzie struktura zatrudnienia - ze wzrstem udziału zatrudnienia w sferze usług i drbnej przedsiębirczści, utrzyma się średni pzim bezrbcia i nastąpi spadek aktywnści spłecznej, utrzyma się zaptrzebwanie na pracę, zwłaszcza wśród kbiet i ludzi młdych raz dbrze wykształcnych. 13

5.2. Struktura pdstawwych branż na terenie gminy Ogółem w Gminie Brdnica działa k. 300 pdmitów gspdarczych i prawie wszystkie (96%) t własnść prywatna. Najliczniej reprezentwany jest handel raz zakłady świadczące usługi naprawcze, a następnie zakłady zajmujące się bsługą nieruchmści i firm. Klejne miejsce zajmują przedsiębirstwa transprtwe raz zajmujące się składwaniem i łącznścią. Działalnść gspdarcza w Gminie Brdnica charakteryzuje się dużą dynamiką zmian (duża liczba rejestracji i wyrejestrwywania firm), szczególnie w branży handlwej, budwnictwie i rbtach drgwych raz znacznym wzrstem liczby firm związanych z usługami dla ludnści. D głównych pracdawców w gminie należą: Kmbinat Rln Przemysłwy Manieczki Sp. z.., Gallus zakład jajczarsk drbiarski w Manieczkach, Zakład Przemysłu Spżywczeg w Manieczkach, BJ Meble zakład prdukcji meblarskiej w Manieczkach, Trampak przedsiębirstw prdukcyjn usługw handlwe (knfekcjnwanie płdów rlnych) w Żabnie, PNOS Przedsiębirstw Nasiennictwa Ogrdnictwa i Szkółkarstwa, Stacja Hdwlan Nasienna w Iłwcu, Centrum Hipiki w Jaszkwie, IRWIN Manieczki, WOLAR w Szłdrach. 5.3. Gspdarka - identyfikacja prblemów Gspdarka - brak dużych inwestrów zewnętrznych i lkalnych, - mała integracja i kperacja wewnętrzna i zewnętrzna sektra MSP, - brak przedsiębirstw wyskiej techniki, - wyskie kszty własne i niska rentwnść firm, - zróżnicwane zaawanswanie technlgiczne firm, - niski pzim usług dradczych dla firm, - niski stpień infrmatyzacji, - brak infrastruktury teletechnicznej. 14

6. Sfera spłeczna 6.1. Sytuacja demgraficzna i spłeczna gminy Gminę Brdnica zamieszkuje 4780 mieszkańców. Najwięcej w Manieczkach i Brdnicy.W skład Gminy wchdzi 25 miejscwści, w tym 14 wsi. Struktura ludnści według wieku przedstawia się następując: przedprdukcyjny (d 18 lat) - 1290, c stanwi 27% gółu mieszkańców, prdukcyjny (d 18 d 65 lat) - 3039, c stanwi 64% gółu mieszkańców, pprdukcyjny (pwyżej 65 lat) - 451, c stanwi 9% gółu mieszkańców. Stsunkw wyski jest dsetek ludzi młdych, a także ptencjał nastlatków, którzy wkrótce zasilą grupę prdukcyjną. Analiza danych demgraficznych Gminy Brdnica wskazuje, że liczba ludnści Gminy będzie w najbliższych latach dść znacznie się zwiększała (ze względu na wyski przyrst naturalny, jak również na ddatnie sald migracji) raz zgdnie z gólnkrajwymi tendencjami będą następwały zmiany w strukturze wieku ludnści i będzie następwał wzrst liczby ludnści w wieku pprdukcyjnym. Cechą charakterystyczną, wyróżniającą Gminę, jest wyraźnie niska wartść wskaźnika kreślająceg zależnść pmiędzy liczbą ludnści w wieku prdukcyjnym i nieprdukcyjnym. Na 100 sób w wieku prdukcyjnym przypada tylk 70 sób w wieku nieprdukcyjnym. W gminie funkcjnuje ptymalna sieć szkół stwarzająca dgdne warunki edukacji dla uczniów szkół pdstawwych i gimnazjum. Isttną rlę w systemie edukacji Gminy Brdnica pełni Liceum Ogólnkształcące i Liceum Ogrdnicze w Grzybnie, Technikum Rlnicze, Technikum Ogrdnicze raz Zasadnicza Szkła Ogrdnicza usytuwane również w Grzybnie raz Plicealne Studium Zawdwe (kierunek: bsługa ruchu turystyczneg). Baza szklna Gminy Brdnica zstała wyremntwana i zmdernizwana. Braki dtyczą infrastruktury sprtw-rekreacyjnej. Spłeczeństw Gminy Brdnica ma duże pczucie bezpieczeństwa, a gmina charakteryzuje się jednym z najniższym wskaźników przestępczści w pwiecie śremskim. 6.2. Rynek pracy Gmina Brdnica ma stsunkw niski wskaźnik bezrbcia. Największy prcentwy udział wśród bezrbtnych mają najmłdsze rczniki sób w wieku prdukcyjnym. Przeważają w tej grupie abslwenci szkół zasadniczych zawdwych, plicealnych i średnich zawdwych. 15

Rynek pracy mieszkańców Gminy Brdnica jest dść rzległy ze względu na bezpśrednie sąsiedztw i dbry djazd d Pznania. 6.3. Grupy spłeczne wymagające wsparcia Wiele grup spłecznych w Gminie Brdnica znajduje się becnie w bardz trudnej sytuacji eknmicznej, c skutkuje również znacznym pgrszeniem się warunków życia, szczególnie dzieci i sób starszych. Wsparcia wymagają sby długtrwale bezrbtne i ich rdziny, bezrbtni abslwenci szkół (d 25 lat), byli pracwnicy PGR-ów, kbiety pwracające na rynek pracy, sby pdejmujące pracę pza rlnictwem raz sby starsze i niepełnsprawne. 6.4. Organizacje pzarządwe i spłeczne Na terenie Gminy Brdnica działają rganizacje pzarządwe raz rganizacje skupiające przedsiębirców. Aktywnść spłeczna mieszkańców Gminy Brdnica widczna jest pprzez działalnść w ramach następujących rganizacji pzarządwych: Stwarzyszenie Spłeczn Kulturalne Gminy Brdnica, Wielkplski Oddział Stwarzyszenia Miłśników Tradycji Mazurka Dąbrwskieg, kła gspdyń wiejskich, kluby senira. 6.5. Sfera spłeczna - identyfikacja prblemów Sfera spłeczna - niski pzim wykształcenia mieszkańców gminy, - wyskie bezrbcie wśród ludzi młdych, - niski pzim znajmści języków bcych, - wyskie bezrbcie wśród kbiet, - brak fert pracy dla sób niepełnsprawnych, - mała liczba fert pracy, - mała mbilnść mieszkańców gminy, - brak szans zatrudnienia pza rlnictwem. 16

III. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI W GMINIE BRODNICA Zadania inwestycyjne prwadzące d pprawy sytuacji w Gminie Brdnica pdzieln na następujące grupy: zmiany w strukturze gspdarczej gminy, zmiany w spsbie użytkwania terenu, rzwój systemu kmunikacji i infrastruktury, pprawa stanu śrdwiska naturalneg, pprawa stanu śrdwiska kulturweg, pprawa warunków i jakści życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania. Zgłszne przez zespół pwłany d pracwania Planu Rzwju Lkalneg Gminy Brdnica zadania inwestycyjne pddane zstały weryfikacji. Przyjęt następujące zasadnicze kryteria prządkwania zadań: kntynuacja i stpień zaawanswania inwestycji, kniecznść realizacji zadania wynikająca z pdjętych zbwiązań prawnych i instytucjnalnych, kniecznść realizacji zadania, któreg nie pdjęcie stwarza stan zagrżenia publiczneg, kmplementarnść, pwiązanie zadania z innymi zadaniami inwestycyjnymi w gminie, gminach sąsiednich lub pwiecie, mżliwść pzyskania znaczących śrdków z funduszy zewnętrznych, realizacja zasady zrównważneg rzwju gminy, efektywnść eknmiczna, pszanwanie zasad chrny śrdwiska. P uprządkwaniu pzstał 25 zadań inwestycyjnych, których realizacja mżliwa jest w latach 2004-2006 i 2007-2013. Pniżej zamieszczna jest uprządkwana lista zadań według przyjętej hierarchii ważnści. 17

IV. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW Lp. Typ prjektu Nazwa planwaneg działania Określenie kryterium klejnści działania Czas realizacji działania Oczekiwane rezultaty Nakłady d pniesienia w złtych 1 2 3 4 5 6 7 Budwa lub mdernizacja urządzeń d dprwadzania i czyszczania ścieków 1. Budwa kanalizacji deszczwej w Brdnicy 2004-2004 Rezultaty bezpśrednie, t 50 000 2. Budwa kanalizacji sanitarnej w miejscwści Szłdry Grzybn Iłówiec - Jaszkw 2004-2005 4 044 734 3. Likwidacja czyszczalni ścieków w Brdnicy i rekultywacja terenu 2007-2008 4. Budwa sieci kanalizacji deszczwej w Manieczkach 2007-2013 zmniejszenie zanieczyszczeń dprwadzanych d wód pwierzchniwych i pdziemnych raz d gleb, zwiększenie redukcji zanieczyszczeń, bniżenie ksztów i szczędnść czasu dla mieszkańców krzystających z wywzu ścieków, 5. Budwa kanalizacji Żabn Brdniczka - Esterple 2008-2013 Zapbieżenie: różneg rdzaju chrbm, zanieczyszczeniu nieruchmści i innych struktur, które mgłyby nastąpić w razie wylewu szamba (lub pwdzi), Krzyści pśrednie: zmiany wartści rynkwej nieruchmści i cen ziemi, zwiększenie atrakcyjnści terenów dla rzwju turystyki, pdwyższenie lub utrzymanie pzimu dchdów z działalnści (gspdarczej, np. turystycznej) Budwa lub mdernizacja urządzeń zapatrzenia w wdę i pbru wdy 6. Budwa wdciągu we wsi Iłówiec Wielki - Sucharzew 2004-2006 dstęp d lepszej jakści wdy pitnej 1 337 044 18

7. Budwa wdciągu Żurawiec - Górka 2004-2006 i wdy przeznacznej d celów 200 000 gspdarczych, pzytywny wpływ na zdrwie, Mdernizacja sieci wdciągwej (wymiana rur azbestwych) Iłówiec, pzytywny wpływ na śrdwisk 8. 2010-2012 Brdnica, Manieczki, Grzybn, Chaławy przyrdnicze zwiększenie atrakcyjnści terenów dla rzwju turystyki, Wykrzystanie dnawialnych źródeł energii 9. Budwa urządzeń d spalania bimasy w miejscwści Grabianw 2005-2005 zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, pprawa jakści pwietrza, pzytywny wpływ na śrdwisk przyrdnicze, bniżenie ksztów. Gspdarka dpadami 10. Budwa Zakładu Przerbu i Utylizacji Odpadów w miejscwści Ogieniw 2004-2006 zmniejszenie pzimu zanieczyszczeń, szczędnść ksztów i czasu dla lkalnej ludnści, szczędnść materiałów i surwców, pprawa warunków eklgicznych i zdrwtnych ludnści dzięki zabezpieczeniu miejsca składwania dpadów. Przeciwdziałanie pwdzim 11. Budwa zbirnika retencyjneg w Brdnicy 2013-2013 regulacja biegu rzeki, pprawa bezpieczeństwa mieszkańców Budwa lub mdernizacja dróg gminnych i pwiatwych znaczeniu lkalnym zadanie Gminy zmniejszenie emisji spalin d 12. Budwa drgi Górka Żurawiec 2007-2010 pwietrza, przedłużenie żywtnści aut, 13. Mdernizacja dróg gminnych w Brdnicy i Chaławach 2007-2013 skrócenie czasu przejazdu, 19

14. Budwa dróg gminnych w miejscwści Manieczki raz Jaszkw - Twrzykw 2008-2013 15. Budwa drgi w miejscwści Iłówiec Wielki 2009-2010 16. Budwa dróg na siedlu w Żabnie, Brdnicy, Szłdrach 2009-2013 17. Mdernizacja drgi w miejscwści Sulejew (d drgi 603 d Sulejewa) 2010-2010 18. Mdernizacja dróg siedlwych należacych d gminy w Brdnicy i Manieczkach 2011-2013 19. Mdernizacja drgi w miejscwści Ogieniw 2013-2013 20. Budwa i mdernizacja chdników w miejscwściach: Brdnica, Iłówiec, Manieczki, Chaławy, Grabianw, Szłdry Budwa lub rzbudwa infrastruktury lkalnej 2007-2010 21. Budwa ścieżki rwerwej Żabn - Żabink 2006-2013 wzrst dstępnści d lepszych jakściw dróg, szczędnść ksztów przejazdu, bniżenie ksztów utrzymania dróg, pdniesienie atrakcyjnści terenów przyległych. wzrst liczby uczniów bezpiecznie pbierających naukę, tczenie służące lepszej edukacji większa liczba dzieci stale krzystających placów zabaw, zagspdarwanie czasu wlneg, edukacja sprtwa Budwa lub mdernizacja lkalnej bazy kulturalnej i turystycznej 22. Budwa Eklgiczneg Parku Rzrywki i Kultury w Chaławach 2004-2006 nwe ferty w zakresie kultury i 30 000 turystyki, 23. Budwa systemu infrmacji kulturalnej i turystycznej 2007-2013 nwe miejsca pracy, napływ turystów Kmplekswe uzbrjenie terenu pd inwestycje 24. Budwa sieci gazwej na terenie gminy 2007-2013 25. Elektryfikacja siedla dmków jednrdzinnych w Szłdrach 2007-2013 pprawa jakści życia mieszkańców. 20

V. POWIĄZANIE PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY/POWIATU/WOJEWÓDZTWA Ochrna Śrdwiska Spra ilść realizwanych zadań w Gminie Brdnica ma bezpśredni, bądź pśredni wpływ na chrnę śrdwiska, który wynika z faktu, iż gmina leży na terenach drzecza rzeki Warty. Realizacja zadań w dziedzinie chrny śrdwiska dbywać się będzie zgdnie z wymgami UE, w szczególnści zgdnie z art. 1 i 12 Rzprządzenia Rady 1260/1999 z 21 czerwca 1999 r. ustalająceg gólne zasady dtyczące funduszy strukturalnych, które stanwi, że realizacja celów Traktatu pwinna przyczynić się m.in. d chrny i pprawienia stanu śrdwiska raz, że działania finanswane przez Fundusze Strukturalne raz ze śrdków EBI lub inneg instrumentu finansweg Wspólnty pwinny być zgdne z zapisami Traktatu, z instrumentami realizwanymi na tej pdstawie raz z plitykami i działaniami Wspólnty uwzględniającymi przepisy dtyczące chrny śrdwiska. Ddatkw wszystkie prwadzne działania w zakresie prgramwania chrny śrdwiska i realizacji plityki eklgicznej będą zgdne z Ustawą Praw Ochrny Śrdwiska z 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001 Nr 62 pz. 627), Ustawą Praw wdne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. 2001, Nr 115, pz.1229), Ustawą dpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U.2001 Nr 62, pz.628) i innymi ustawami w zakresie chrny śrdwiska. Rzeka Warta pwierzchni drzecza 55,1 tys. km2 jest jedynym głównym dpływem rzeki Odry, której całkwita pwierzchnia drzecza wynsi 118,9 tys. km2, a na terenie Plski 106,1 tys. km2. Przy kł 50% udziale pwierzchni drzecza Warty w drzeczu Odry, rzeka Warta w bardz znaczący spsób ddziaływuje na zagrżenia pwdziwe, jakść wód i warunki żeglugwe rzeki Odry w dlnym jej biegu. Ptencjał pwdziwy drzecza Warty i wynikające z teg zjawiska pwdziwe na dlnej Warcie mają isttny wpływ na zagrżenie pwdziwe w dlinie dlnej Odry, w tym na rzległych i nisk płżnych terenach w dlinie Alte Oder p strnie niemieckiej. Na jakść wód dlnej Odry bardz duży wpływ ma ładunek zanieczyszczeń jaki prwadzi rzeka Warta z jej głównymi dpływami jak Ner, Prsna i Nteć pchdzących z takich aglmeracji miejskich i przemysłwych jak Łódź, Pznań, Częstchwa, Grzów, Knin, Kalisz, Sieradz, Piła. 21

Ujściwy dcinek rzeki Warty wraz z jej głównym dpływem prawstrnnym rzeką Ntecią raz Kanałem Bydgskim i ujściwym dcinkiem rzeki Brdy t drga wdna Wisła - Odra, która jest drugą p Odrzańskiej Drdze Wdnej pd względem ważnści drga wdną w kraju. Jest t jedyne płączenie wschdnie i zachdnie - eurpejskieg systemu dróg wdnych i rzek Wisły raz Odry na terenie Plski. W świetle treści pwyższej syntezy przedsięwzięcia w drzeczu Warty zstały włączne d Prgramu dla Odry - 2006 2 i stanwią integralna jeg część. Aktualnie rzeka Warta z jej głównymi dpływami w pwiązaniu z istniejącą infrastrukturą stanwi część wielkieg majątku nardweg drzecza Odry. Majątek ten ulega systematycznej dekapitalizacji z uwagi na szczególnie dtkliwy w statnich latach brak śrdków na jeg utrzymanie. Pdstawwą infrastrukturę drzecza Warty twrzą: drgi wdne z prtami i stczniami, pzstałe rzeki i kanały, zbirniki retencyjne, systemy chrny przeciwpwdziwej, biekty hydrtechniczne, zabudwa regulacyjna rzek i kanałów, systemy meliracyjne i pzstałe budwle wdne. Rzeka Warta charakteryzuje się dużą zmiennścią dpływu średnieg rczneg i dużą rzpiętścią przepływów między minimalnym i maksymalnym. Stsunek przepływu największeg wynsi k. 200, c kwalifikuje Wartę d rzek znacznym zagrżeniu pwdziwym, Niezależnie d zmiennści dpływów w pszczególnych latach Warta charakteryzuje się nieregularnścią przepływów w ciągu rku, nasileniem w miesiącach wisennych i długtrwałym i dchdzącymi d 5-ciu miesięcy kresami niżówkwymi. Charakteryzując przepływy pwdziwe Warty należy zaznaczyć, że na pnad 150 lat bserwacji - 145 razy przepływy przekraczały stan alarmwy. Szkdliwe zaś przepływy pwdziwe wystąpiły 45 razy, a więc raz na 4 lata. Uwzględniając występujące w zlewni rzeki Warty warunki tpgraficzne, hydrlgiczne, a także uwarunkwania eknmiczne, gspdarka wdą reginu wielkplski winna plegać na magazynwaniu wód w zbirnikach wdnych w układzie mżliwie przestrzennym, a więc wszędzie tam gdzie pzwalają na t ww. warunki. Dtyczy t budwy w jednakwym stpniu zbirników małych i dużych. Współpraca tych zbirników zlkalizwanych w zlewniach małych, średnich i dużych rzek pzwli na uzyskanie maksymalnych efektów w zwiększeniu zasbów wdnych, jak i w chrnie przeciwpwdziwej. Równie isttne znaczenie dla pprawy chrny przed pwdzią ma utrzymanie w dpwiednim stanie rzek i kanałów. W celu dprwadzenia d wymaganych parametrów 2 Prgram dla Odry 2006 Drzecze Warty, Pznań 20 października 2000r. 22

gwarantujących bezpieczne przeprwadzenie wód wezbraniwych, bez szkód dla gspdarstw i gruntów należy zrealizwać szereg inwestycji plegających na mdernizacji i regulacji rzek. Zakres pilnych, niezbędnych inwestycji w zakresie regulacji i dbudwy rzek zebran w Tabeli nr 4 pracwania, wskazując pd numerem 92, c następuje: Lp. Nazwa dcinka rzeki gmina Długść Rdzaj rbót Kszt w Uwagi dcinka w pz. 1998 km regulacja dbudwa cena w mln. zł. 1 2 3 4 5 6 7 92 Kanał Szymanw-Grzybn w km 5+415-11+850, Grzybn, Żabn, gm. Brdnica, pw. Śrem 6,40-6,40 0,20 Na jakść wód rzeki Warty decydujący wpływ mają bezpśrednie zrzuty ścieków z miast i zakładów przemysłwych płżnych wzdłuż jej biegu raz ładunki zanieczyszczeń wprwadzanych wraz z wdami dpływów. Stan czystści pgarszają również zanieczyszczenia bszarwe, trafiające d wód wraz spływami pwierzchniwymi. Rdzaj i ilść zanieczyszczeń trafiających d rzeki Warty zależy głównie d 23 dpływów. Za pśrednictwem tych rzek wprwadzny zstał d rzeki Warty w rku 1998 ładunek zanieczyszczeń w pstaci zawiesiny gólnej w ilści k. 67 tys. mg/r, fsfru g. k. 2,5 tys. mg/r, aztu g. k. 24 tys. mg/r. Rzeka Warta wpływa już na teren Wielkplski zanieczyszczna. Uchdzące d niej rzeki: Ner, Kiełbaska, Rgilewka i Prsna wnszą największa ilść zanieczyszczeń. Przyczyna złej jakści wód jest ciągle zbyt mała ilść czyszczalni ścieków, a już istniejące psiadają starą technlgię i w małym stpniu redukują zanieczyszczenia. Bezpśrednie pdłączenia na bszarach nieskanalizwanych, niewłaściwa działalnść agrtechniczna na bszarach charakterze rlniczym i niska świadmść eklgiczna wielu użytkwników gruntów jest również przyczyna degradacji wód. Przywrócenie wdm Warty jakści zapewniającej mżliwść jej wykrzystania d celów kmunalnych i gspdarczych wymaga uprządkwania gspdarki wdnściekwej, w tym również mdernizacji istniejących czyszczalni. Dla siągnięcia teg celu i uzyskania widcznej pprawy becneg stanu należy graniczyć dprwadzanie ładunków zanieczyszczeń przez miasta i zakłady przemysłwe znajdujące się na terenie całej zlewni. 23

Gspdarka dpadami Jeśli chdzi zadania gminy raz bwiązki właścicieli nieruchmści dtyczące utrzymania czystści i prządku kreśla ustawa z dnia 13 września 1996 r. utrzymaniu czystści i prządku w gminach. Utrzymanie czystści i prządku w gminach należy d zadań własnych gminy (art. 3.1.). D zadań gminy należy m.in. zapewnienie czystści i prządku na swim terenie raz twrzenie warunków niezbędnych d ich utrzymania, a w szczególnści (art. 3.2.): 1. Twrzenie warunków d wyknywania prac związanych z utrzymaniem czystści i prządku na swim terenie lub zapewnienie wyknania tych prac przez twrzenie dpwiednich jednstek rganizacyjnych. 2. Zapewnienie budwy, utrzymania i eksplatacji, własnych lub z innymi gminami: instalacji i urządzeń d dzysku lub unieszkdliwiania dpadów kmunalnych, stacji zlewnych, instalacji i urządzeń d zbierania, transprtu i unieszkdliwiania zwłk zwierzęcych lub ich części. 3. Zapbieganie zanieczyszczeniu ulic, placów i terenów twartych, w szczególnści przez: zbieranie i pzbywanie się błta, śniegu, ldu raz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chdników przez właścicieli nieruchmści raz dpadów zgrmadznych w przeznacznych d teg celu urządzeniach ustawinych na chdniku. 4. Organizwanie selektywnej zbiórki, segregację raz magazynwanie dpadów kmunalnych, w tym dpadów niebezpiecznych, przydatnych d dzysku raz współdziałają z przedsiębircami pdejmującymi działalnść w zakresie gspdarwania teg rdzaju dpadami. 5. Zapewnienie zbierania, transprtu i unieszkdliwiania zwłk bezdmnych zwierząt lub ich części raz współdziałają z przedsiębirstwami pdejmującymi działalnść w tym zakresie. 6. Prwadzenie ewidencji zbirników bezdpływwych w celu kntrli częsttliwści ich próżniania i pracwywania planu sieci kanalizacyjnej. 7. Prwadzenie ewidencji przydmwych czyszczalni ścieków w celu kntrlwania częstści i spsbów usuwania kmunalnych sadów ściekwych raz w celu pracwywania planu rzwju sieci kanalizacyjnej. 24

Narzędziem eknmicznym gspdarwania dpadami w gminie są: gminny raz Wjewódzki Fundusz Ochrny Śrdwiska i Gspdarki Wdnej (GFOŚiGW i WFOŚiGW). Służą ne d finanswania przedsięwzięć z zakresu szerk rzumianej chrny śrdwiska i gspdarki wdnej, w tym także nwczesnemu gspdarwaniu dpadami kmunalnymi. Ścieki Sprą część prjektów ujętych w Planie Rzwju Lkalneg zajmują prjekty dtyczące budwy i mdernizacji stacji uzdatniania wdy raz prjekty mające na celu budwę sieci kanalizacyjnej i wdciągwej. Zbirwe zapatrzenie w wdę i dprwadzanie ścieków jest zadaniem własnym gminy, t gmina ustala kierunki rzwju sieci wdn-kanalizacyjnej. Dyrektywa Rady 98/83/WE z 03.11.1998r. dtycząca jakści wdy przeznacznej d spżycia przez ludzi, a mająca na celu chrnę zdrwia ludzkieg pprzez kreślenie wskaźników wdy przydatnej d spżycia zstała wcielna d naszeg prawdawstwa pprzez ustawę Praw wdne z 18.07.2001r. i ustawę zbirwym zapatrzeniu w wdę i zbirwym dprwadzaniu ścieków z 7.06.2001r., raz wielu aktów wyknawczych tych ustaw. Cele kreślne przez wyżej wymienine akty zstaną siągnięte pprzez realizację prjektów mających na celu budwę sieci kanalizacyjnych i wdciągwych w Gminie. Edukacja Z klei inwestycje dtyczące mdernizacji budynków szklnych i bisk sprtwych mają na celu rzwój dzieci i młdzieży pprzez stwrzenie im gdnych warunków d zdbywania wiedzy. Turystyka W latach 90-tych zantwan wzrst zaintereswania Plską jak celem pdróży turystycznych i bizneswych, c zawcwał pnad 5-krtnym wzrstem liczby cudzziemców dwiedzających Plskę. W rku 2001 granice Plski przekrczył 61,4 milinów cudzziemców. Szacuje się, że w 2000 rku w Plsce przemysł związany z turystyką i pdróżami przyczynił się d wytwrzenia 2,2% PKB (3,8 mld USD). Według wstępnych szacwań Instytutu Turystyki 25

udział gspdarki turystycznej w PKB w 2001 rku wyniósł 4,6% (a wpływy 3 siągnęły pzim 33,5 mld zł). z turystyki Rzwój bazy turystycznej jest także isttnym elementem w planach Gminy tym bardziej, że na jej terenie znajduje się Park Rgaliński raz wiele naturalnych zbirników i cieków wdnych. 3 wpływy wydatki cudzziemców w Plsce + wydatki mieszkańców Plski na wyjazdy krajwe 26

VI. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY BRODNICA 4 1. KANALIZACJA SANITARNA Planwane prdukty: długść wybudwanej sieci kanalizacji sanitarnej w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa kanalizacji deszczwej w Brdnicy 216 216 2. Budwa kanalizacji sanitarnej w miejscwści Szłdry Grzybn Iłówiec - Jaszkw 916 14340 15 256 3. Budwa sieci kanalizacji deszczwej w Manieczkach bd bd 4. Budwa kanalizacji Żabn Brdniczka - Esterple bd bd Gmina razem: 1132 14340 15 472 Planwane rezultaty: Liczba gspdarstw dmwych/budynków pdłącznych d sieci kanalizacji sanitarnej (szt.) Długść sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy (m) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych z dstępem d sieci kanalizacyjnej (ha) Planwane ddziaływanie: Ilść ścieków dprwadznych/czyszcznych ( w kresie 1 rku) m³/miesiąc x 12 Ilść sób krzystających z kanalizacji sanitarnej sby. 4 UWAGA, w przypadku braku danych nie był mżliwe kreślenie czekiwanych wskaźników element ten będzie wymagał uzupełnienia przy klejnym mnitringu Planu Rzwju Lkalneg. 27

2. OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW Planwane prdukty Liczba zmdernizwanych czyszczalni ścieków Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Likwidacja czyszczalni ścieków w Brdnicy 1 1 i rekultywacja terenu Gmina razem: 1 1 Planwane rezultaty: Wielkść przekazanych ścieków w wyniku likwidacji czyszczalni - m³/dbę Przywrócne tereny użytkwe ha lub m2 Planwane ddziaływania: Ilść ścieków dprwadznych/czyszcznych w nwej czyszczalni (w kresie 1 rku) 28

3. WODOCIĄGI Planwane prdukty długść zmdernizwanej sieci wdciągwej w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem Mdernizacja sieci wdciągwej (wymiana rur 1. azbestwych) Iłówiec, Brdnica, Manieczki, bd bd Grzybn, Chaławy, Szłdry, Gmina razem: Bd bd Planwane rezultaty: Liczba gspdarstw dmwych/budynków bsługiwanych przez stację wdciągwą (szt.) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych bjęta działaniem stacji wdciągwej (ha) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych z dstępem d sieci wdciągwej (ha) Planwane ddziaływanie: Liczba wdy knsumwanej (w kresie 1 rku) - m³/miesiąc x 12 Liczba sób krzystających z sieci wdciągwej - sby 29

4. WODOCIĄGI Planwane prdukty Długść wybudwanej sieci wdciągwej w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa wdciągu Żurawiec - Górka 200 1150 1150 2500 2. Budwa wdciągu we wsi Iłówiec Wielki - Sucharzew 776 3492 3492 7 760 Gmina razem: 976 4642 4642 10260 Planwane rezultaty: Liczba gspdarstw dmwych/budynków bsługiwanych przez stację wdciągwą (szt.) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych bjęta działaniem stacji wdciągwej (ha) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych z dstępem d sieci wdciągwej (ha) Planwane ddziaływanie: Liczba wdy knsumwanej (w kresie 1 rku) - m³/miesiąc x 12 Liczba sób krzystających z sieci wdciągwej - sby 30

5. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII BUDOWA I MODERNIZACJA URZĄDZEŃ Planwane prdukty Liczba prjektów w zakresie OZE Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa urządzeń d spalania bimasy w miejscwści Grabianw 1 1 Gmina razem: 1 1 Planwane rezultaty: Liczba utwrznych miejsc pracy w wyniku realizacji prjektu, Energia uzyskiwana z bimasy Planwane ddziaływanie: Liczba przedsiębirstw kperujących w kresie 2 lat Liczba utwrznych i utrzymanych miejsc pracy w kresie 2 lat 31

7. GOSPODARKA ODPADAMI Planwane prdukty Liczba zmdernizwanych składwisk dpadów Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa Zakładu Przerbu i Utylizacji Odpadów w miejscwści Ogieniw 1 1 Gmina razem: 1 1 Planwane rezultaty: Liczba gspdarstw dmwych bsługiwanych przez składwisk dpadów Pwierzchnia terenów inwestycyjnych bjęta działaniem składwiska śmieci Ilści dpadów pddawanych segregacji Planwane ddziaływanie: Ilść dpadów dbieranych na składwiskach dpadów Ilść dpadów pddawanych segregacji (w kresie 1 rku) Liczba zlikwidwanych nielegalnych wysypisk śmieci (w kresie 2 lat) 32

8. CHODNIKI ZMODERNIZOWANE Planwane prdukty Długść zmdernizwanych chdników w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa i mdernizacja chdników w miejscwściach: Brdnica, Iłówiec, Manieczki, bd bd Chaławy, Grabianw, Szłdry Gmina razem: bd bd Planwane rezultaty: ilść mieszkańców krzystających z chdnika (sby), Planwane ddziaływanie: pprawa bezpieczeństwa mieszkańców i ruchu drgweg (liczba zdarzeń drgwych). 33

6. DROGI Zadania realizwane przez Gminę Planwane prdukty długść wybudwanej/zmdernizwanej drgi gminnej w km Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa drgi Górka Żurawiec bd bd 2. Mdernizacja dróg gminnych w Brdnicy i Chaławach bd bd 3. Budwa dróg gminnych w miejscwści Manieczki raz Jaszkw - Twrzykw bd bd 4. Budwa drgi w miejscwści Iłówiec Wielki bd bd 5. Budwa dróg na siedlu w Żabnie, Brdnicy, Szłdrach bd bd 6. Mdernizacja drgi w miejscwści Sulejew (d drgi 603 d Sulejewa) Bd bd 7. Mdernizacja dróg siedlwych należących d gminy w Brdnicy i Manieczkach bd bd 8. Mdernizacja drgi w miejscwści Ogieniw bd bd Gmina razem: bd bd bd Planwane rezultaty: Nśnść zmdernizwanych dróg kn/ś Średni czas przejazdu pmiędzy dwma punktami, które płączyła drga ( w minutach) Pwierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dstępne w wyniku realizacji prjektu (ha) Planwanie ddziaływania: 34

Liczba pjazdów krzystających z drgi (w kresie 1 rku) w (szt.) Liczba zarejestrwanych pdmitów gspdarczych w bszarze ddziaływania (szt.), Liczba pracujących w bszarze ddziaływania (sby) 35

7. INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA Planwane prdukty Długść wybudwanej ścieżki rwerwej w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa ścieżki rwerwej Żabn Żabink bd bd Gmina razem: bd bd Planwane rezultaty: Liczba nwych fert prgramwych w zakresie kultury i turystyki (szt.), Liczba nwych miejsc pracy pwstała w wyniku realizacji prjektów turystycznych i kulturalnych (szt.), Liczba sób krzystających z nwej lkalnej bazy kulturalnej i turystycznej (sby). Planwane ddziaływanie: Liczba nwych miejsc pracy (w kresie 2 lat) (szt.), Liczba nwych przedsiębirstw (w kresie 2 lat) (szt.), Liczba turystów na bszarze zdefiniwanym przez beneficjenta (p rku) (sby). 36

8. INFRASTRUKTURA KULTURALNA Planwane prdukty Liczba biektów zmdernizwanych na cele kulturalne i turystyczne Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa Eklgiczneg Parku Rzrywki i Kultury w Chaławach 1 1 2. Budwa systemu infrmacji kulturalnej i turystycznej 1 1 Gmina razem: 1 1 2 Planwane rezultaty: Liczba uczestników imprez/wydarzeń kulturalnych w biektach zabytkwych i infrastruktury kulturalnej (sby), Liczba zrganizwanych imprez/wydarzeń kulturalnych w biektach infrastruktury kulturalnej (szt.), Liczba nwych fert prgramwych w zakresie kultury i turystyki (szt.), Planwane ddziaływanie: Liczba uczestników imprez i wydarzeń kulturalnych (p 2 latach) (sby), Liczba krzystających z nwych fert prgramwych w zakresie kultury i turystyki (sby), Liczba imprez i wydarzeń kulturalnych (p 2 latach) (szt.), Liczba stałych miejsc pracy w bszarze kultury i turystyki (p 2 latach) (szt.), Liczba nwych przedsiębirstw w bszarze kultury, turystyki, sprtu i rekreacji (szt.) 37

9. KOMPLEKSOWE UZBROJENIE TERENU POD INWESTYCJE Planwane prdukty Długść sieci gazwej w metrach / długść sieci elektrycznej w metrach Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa sieci gazwej na terenie gminy bd bd 2. Elektryfikacja siedla dmków jednrdzinnych w Szłdrach bd bd Gmina razem: bd bd Planwane rezultaty: Długść sieci gazwej w metrach, Długść sieci elektrycznej w metrach Planwane ddziaływanie: Ilść gspdarstw pdłącznych d sieci gazwej szt. Ilść gspdarstw pdłącznych d sieci elektrycznej szt. 38

10. PRZECIWDZIAłANIE POWODZIOM Planwane prdukty Liczba wybudwanych zbirników małej retencji Lp. Nazwa planwaneg zadania 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Razem 1. Budwa zbirnika retencyjneg w Brdnicy 1 1 Gmina razem: 1 1 Planwane rezultaty: Pwierzchnia terenu zabezpieczna przed pwdzią (ha), Liczba miejscwści zabezpiecznych przed pwdzią (szt.), Planwane ddziaływanie: Liczba nwych miejsc pracy (w kresie 2 lat) (szt.), Liczba nwych przedsiębirstw na terenach inwestycyjnych ( w kresie 2 lat) (szt.). 39

VII. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004 2006 I NA LATA 2007-2013 W UKŁADZIE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO - budżet gminy, - budżet państwa, - śrdki prywatne, - śrdki Unii Eurpejskiej, - inne. - Nazwa zadania Źródła finanswania Źródła finanswania inwestycji i planwane wartści Źródła finanswania w pszczególnych latach realizacji inwestycji Budżet gminy Budżet państwa Śrdki prywatne Śrdki Unii Eurpejskiej (Fundusze Strukturalne) SAPARD Urząd Marszałkwski NFOŚiGW WFOŚiGW Agencja Nieruchmści Rlnych Inne JST 1 2 3 4 Budwa kanalizacji deszczwej w Brdnicy 50 000 Budwa kanalizacji sanitarnej w miejscwści Szłdry -Grzybn Iłówiec - Jaszkw 4 044 734 Budwa wdciągu we wsi Iłówiec Wielki - Sucharzew 1 337 044 Budwa Eklgiczneg Parku Rzrywki i Kultury w Chaławach 30 000 Agencja Nieruchmści Rlnych i gmina 5 000 45 000 Fundusze Strukturalne i śrdki własne 1 011 184 758 388 227 5163 Fundusze Strukturalne i śrdki własne 334 261 250 696 752 087 Fundusze Strukturalne (SPO Działanie: Odnwa wsi) i śrdki własne 6 000 24 000 40