RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 187505 (21) Numer zgłoszenia: 324415 (22) Data zgłoszenia: 22.01.1998 (13) B1 (51) IntCl7 A61F 5/34 (54)Urządzenie do terapii niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych ( 4 3 ) Zgłoszenie ogłoszono: 02.08.1999 BUP 16/99 (4 5 ) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.07.2004 WUP 07/04 ( 7 3 ) Uprawniony z patentu: Polska Akademia Nauk, instytut Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej, Warszawa, PL ( 7 2 ) Twórcy wynalazku: Marek Darowski, Warszawa, PL Andrzej Szczepanowski, Warszawa, PL Krystyna Gorczyńska, Warszawa, PL Zbigniew Wański, Warszawa, PL Marek Englisz, Podkowa Leśna, PL ( 7 4 ) Pełnomocnik: Wojtas-Słodownik Renata, Lex-Pat Biuro Prawno-Patentowe S.C. PL 187505 B1 Urządzenie do terapii niedrożnych na- (57) czyń żylnych i limfatycznych zawierające mankiety pneumatyczne udowe i goleniowe połączone ze źródłem nadciśnienia powietrza, znamienne tym, że każda para komór (Z1, Z2, Z3) z pary mankietów pneumatycznych goleniowych (MG) i każda para komór (Z4, Z5, Z6) z pary mankietów udowych (MU) urządzenia połączona jest ze źródłem nadciśnienia powietrza (ŹNP) za pośrednictwem zaworu elektropneumatycznego, odpowiednio (ZE1) do (ZE6) oraz elementu automatycznego ograniczenia ciśnienia, korzystnie eżektora pneumatycznego, odpowiednio (E1) do (E6), przy czym wejście sterujące każdego zaworu pneumatycznego połączone jest z wyjściem elektrycznej jednostki sterującej (EJS), a wyjście każdego zaworu elektropneumatycznego (ZE1) do (ZE6,) połączone Fig 1
Urządzenie do terapii niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych Zastrzeżenie patentowe Urządzenie do terapii niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych zawierające mankiety pneumatyczne udowe i goleniowe połączone ze źródłem nadciśnienia powietrza, znamienne tym, że każda para komór (Zi, Ta, Z3) z pary mankietów pneumatycznych goleniowych (MG) i każda para komór (Z4, Z 5, Z6) z pary mankietów udowych (MU) urządzenia połączona jest ze źródłem nadciśnienia powietrza (ŹNP) za pośrednictwem zaworu elektropneumatycznego, odpowiednio (ZEi) do (ZE6) oraz elementu automatycznego ograniczenia ciśnienia, korzystnie eżektora pneumatycznego, odpowiednio (Ei) do (E6), przy czym wejście sterujące każdego zaworu pneumatycznego połączone jest z wyjściem elektrycznej jednostki sterującej (EJS), a wyjście każdego zaworu elektropneumatycznego (ZEi) do (ZEś) połączone jest z wejściem jednego elementu automatycznego ograniczenia ciśnienia (Ej) do (Eć). * * * Przedmiotem wynalazku jest urządzenie do terapii niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych. Terapia niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych polega na sekwencyjnym ucisku kończyn dolnych pacjenta za pomocą pneumatycznych mankietów wielokomorowych. Uciskowi poddawane są części goleniowe i udowe kończyn dolnych. Stosowane ciśnienia ucisku nie przekraczają końcowo - rozkurczowego ciśnienia tętniczego, dzięki czemu proces ucisku może być prowadzony asynchronicznie w stosunku do pracy serca, nie obciążając pracy samego serca. Istota rozwiązania według wynalazku polega na tym, że każda para komór z pary mankietów pneumatycznych udowych i goleniowych urządzenia połączona jest ze źródłem nadciśnienia powietrza za pośrednictwem zaworu pneumatycznego, a wejście sterujące każdego zaworu pneumatycznego połączone jest z wyjściem elektrycznej jednostki sterującej. Każdy zawór elektropneumatyczny połączony jest z parą komór w parze mankietów pneumatycznych za pośrednictwem elementu automatycznego ograniczenia ciśnienia, korzystnie eżektora pneumatycznego. Każda para mankietów, udowe i goleniowe, zawiera co najmniej trzy pary komór. Urządzenie według wynalazku umożliwia niezależność nastaw podstawowych parametrów sekwencyjnej fali nadciśnienia podawanego do mankietów pneumatycznych: maksymalnej amplitudy nadciśnienia i czasów działania tego nadciśnienia w poszczególnych mankietach, charakteryzując się jednocześnie prostotą konstrukcji i niezawodnością działania i zapewniając uzyskanie bardzo dobrych efektów terapeutycznych w terapii niedrożnych naczyń żylnych i limfatycznych. Zastosowanie eżektorów w urządzeniu według wynalazku zapewnia bardzo szybkie napełnianie mankietów pneumatycznych, bowiem eżektory zasysają do trzech razy więcej objętościowo powietrza z otoczenia niż do nich wpływa z zaworów elektropneumatycznych. Duża szybkość napełnienia mankietów pneumatycznych decyduje o skuteczności działania urządzenia według wynalazku. Przedmiot wynalazku jest bliżej omówiony w oparciu o rysunek, na którym, fig. 1 przedstawia strukturę urządzenia i układ połączeń poszczególnych jego podzespołów funkcjonalnych, a fig. 2 - algorytm zmian ciśnień w komorach mankietów pneumatycznych. Urządzenie składa się z dwóch par trój komoro wych mankietów pneumatycznych, goleniowych MG i udowych MU, elektrycznej jednostki sterującej EJS i pneumatycznej jednostki sterująco-napędowej PSJ składającej się z zespołu zaworów elektropneumatycznych ZEi
187 505 3 do ZE6, zespołu eżektorów E 1 do E6, filtru powietrza FP, nastawnika ciśnienia NC, bezpiecznika pneumatycznego BP i manometru M. Zadaniem elektrycznej jednostki sterującej EJS (fig. 1) jest generowanie w sposób sekwencyjny, sygnałów sterujących pracą zaworów elektropneumatycznych ZE1 do ZE6 zgodnie z nastawami czasów od T1 do T5 (fig. 2). Przetworzony z elektrycznego na pneumatyczny sygnał trafia do eżektorów E1 do E6 w pneumatycznej jednostce sterująco-napędowej PJS, a następnie do odpowiednich par komór Z1do Z6 mankietów uciskowych MG i MU. Pokrętło służące do nastawiania ciśnienia zasilania, umieszczone na płycie czołowej urządzenia, zablokowane jest w taki sposób, że maksymalna wartość ciśnienia wynosi Pzmax = 0,1 MPa (manometr M na przewodzie zasilającym). Eżektory E 1 do E6 umieszczone każdy w jednej gałęzi zasilającej odpowiednią parę komór Z1 do Z3 mankietów uciskowych goleniowych MG i parę komór od Z4 do Z6 mankietów uciskowych udowych MU ustawione są tak, że przy Pzmax= 0,1 MPa w żadnej z komór mankietów ciśnienie nie przekracza 60 mm Hg. Zmniejszenie ciśnienia Pz pociąga za sobą zmniejszenie ciśnienia w komorach mankietów. Urządzenie według wynalazku działa następująco: podczas terapii pacjent ma założone mankiety pneumatyczne na uda i golenie. W elektronicznej jednostce sterującej EJS nastawione są za pomocą pokręteł, czasy opóźnień między początkiem napełniania poszczególnych komór mankietów. T1 oznacza czas opóźnienia początku napełniania pary komór Z2 względem początku napełniania pary komór Z1 oraz czas opóźnienia początku napełniania komór Z 5 względem komór Z4 - obydwa czasy nastawiane na jednostkową wartość wspólnym pokrętłem. T 2 oznacza czas opóźnienia początku napełniania komór Z 3 względem początku napełniania komór Z2 oraz czas opóźnienia początku napełniania komór Z6 względem komór Z5 - obydwa czasy nastawiane na jednostkową wartość innym wspólnym pokrętłem. T3 oznacza czas opóźnienia początku napełniania komór Z 4 względem początku napełniania komór Z 3 - czas nastawiany oddzielnym pokrętłem. Sygnały początku napełniania komór Z4 do Z6 oznaczają odpowiednio koniec napełniania komór Z1 do Z3. Elektryczna jednostka sterująca EJS generuje sekwencyjne sygnały elektryczne o charakterze prostokątnym i czasie trwania od Tw1 do T W6 wyznaczające odpowiednio czasy otwarcia poszczególnych zaworów elektropneumatycznych ZE1 do ZE6 i czasy działania nadciśnienia w mankietach pneumatycznych MG i MU napełnianych powietrzem ze źródła nadciśnienia powietrza ŹNP za pośrednictwem eżektorów E1 do E6, umieszczonych jeden eżektor w każdej z linii zasilającej mankiety. Czasy działania nadciśnienia w komorach od Z1 do Z6 oznaczone symbolami od Tw1 do Tw6 odpowiadaj ą następującym zależnościom: Tw1=T1+ T2 + T3 Tw2 = T 2 + T3 + T 1 Tw3 = T3 + T 1+ T2 Tw4 = T 1+ T 2 + Tw6 Tw5 = T2 + Tw6 TR oznacza czas pauzy pomiędzy końcem działania nadciśnienia w komorze Z6 i początkiem działania nadciśnienia w komorze Z1 w następnym cyklu pracy - czas ten nastawiony jest oddzielnym pokrętłem. Zakresy nastaw czasowych są następujące: T1i T2 - w granicach od 600 do 1600 ms co 100 ms. T3 - w granicach od 1 do 3 s co 200 ms. T4 - w granicach od 1 do 11 s co 1 s. T5 - w granicach od 1 do 13 s co 1 s.
4 187 505 Ciśnienia w komorach Z1 do Z6 mankietów MU i MG narastają do tych samych wartości pk kontrolowanych za pomocą manometrów M 1 do M6 dołączonych do każdego z mankietów. Zadane ciśnienia pk ustawia się za pomocą nastawnika ciśnienia NC. Po upływie czasów Tw1 do TW6 następuje odpowiednio zamknięcie poszczególnych zaworów elektropneumatycznych ZE1 do ZE6 i bierne rozładowanie komór Z1 do Z6, przez eżektory, odpowiednio E1 do E6 do atmosfery. Mała oporność pneumatyczna eżektorów przyśpiesza rozładowanie komór mankietów. Po czasie pauzy TR pomiędzy końcem napełniania komory Z6 i początkiem działania nadciśnienia w komorze Z1w następnym cyklu pracy, elektryczna jednostka sterująca EJS generuje kolejną sekwencję sygnałów od Tw1 do TW6 realizując nowy cykl pracy urządzenia.
187 505 Fig. 2
187 505 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 50 egz. Cena 2,00 zi.