Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny Lipiec 2012 SPIS TREŚCI: I. PRZEMYSŁ... 2 II. BUDOWNICTWO... 2 III. BEZROBOCIE... 3 IV. CENY TOWARÓW I USŁUG... 4 V. HANDEL ZAGRANICZNY... 4 VI. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA... 6 VII. REWIZJA PROGNOZY ROZWOJU GOSPODARCZEGO... 8 VIII. DEKLARACJE VAT W FORMIE ELEKTRONICZNEJ... 9 IX. WZROST LICZBY SPÓŁEK EUROPEJSKICH... 10 X. OBNIŻENIE STÓP PROCENTOWYCH... 10 XI. KONSUMPCJA ARTYKUŁÓW SPOŻYWCZYCH W 2011 R.... 12 XII. OFERTY NA ROZBUDOWĘ ELEKTROWNI JĄDROWEJ TEMELIN... 12 XIII. SPADEK NAPŁYWU BIZ DO REPUBLIKI CZESKIEJ... 13 XIV. CZESKIE STRONY INTERNETOWE O NIEBEZPIECZNEJ ŻYWNOŚCI... 14 XV. ZMIANY W PRZEPISACH PRAWA UPADŁOŚCIOWEGO... 15 XVI. ZMIANY PODATKOWE OD STYCZNIA 2013 R.... 15 XVII. ATRAKCYJNOŚĆ INWESTOWANIA W CZECHACH... 16 XVIII. POPRAWA DYSCYPLINY PŁATNICZEJ CZESKICH FIRM... 17 1
I. Przemysł W maju produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w stosunku międzyrocznym była niższa o 2,4%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego o 0,1%. Największy spadek odnotowano w produkcji pozostałych wyrobów mineralnych (o 7,4%), w obróbce i przetwórstwie drewna, wikliny, korku i słomy (o 12,4%) oraz w produkcji podstawowych wyrobów hutniczych (o 7,3%). Największy wzrost odnotowano w produkcji samochodów osobowych, przyczep i naczep (o 0,5%) oraz w produkcji artykułów spożywczych (o 2,8%) i napojów (3,0%). Przychody z działalności przemysłowej w cenach bieżących w stosunku międzyrocznym były niższe o 1,5%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych o 0,5%. Wartość nowych zamówień w przemyśle międzyrocznie była wyższa o 4,2%, przy wzroście zamówień zagranicznych o 9,3% i spadku zamówień krajowych o 5,3%. Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim w maju 2012 r. (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, utrzymywała się na takim samym poziomie jak w kwietniu. Średnie wynagrodzenie miesięczne w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalne o 6,0% i wyniosło 28.128 CZK (ok. 1.098 EUR). Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych Wyszczególnienie (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) marzec kwiecień maj styczeń- maj 2012 2012 2012 2012 Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) 100,1 102,2 97,6 101,6 B) Wydobycie 98,3 96,5 100,1 96,4 C) Przemysł przetwórczy 100,3 101,5 97,5 101,8 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 99,5 112,3 97,1 102,7 II. Budownictwo Produkcja budowlana na rynku czeskim w maju 2012 roku w stosunku międzyrocznym obniżyła się o 3,5%. Wartość produkcji w budownictwie przemysłowym i mieszkaniowym wzrosła o 2,1%, a w budownictwie związanym z infrastrukturą spadła o 14,6%. Wartość produkcji budowlanej od początku roku do końca maja, w porównaniu z analogicznym okresem 2008 roku, była niższa o 25,3% Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie w omawianym okresie (bez pracowników agencyjnych), w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników, 2
międzyrocznie obniżyła się o 4,0%. Średnie wynagrodzenie w tej branży wzrosło nominalnie o 1,9% i wyniosło 29.355 CZK (ok. 1.146 EUR). Liczba wydanych zezwoleń budowlanych w stosunku międzyrocznym obniżyła się 15,3%, a orientacyjna wartość robót objętych tymi zezwoleniami o 22,9%. o Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) Wyszczególnienie marzec kwiecień maj styczeńmaj 2012 2012 2012 2012 Produkcja budowlana ogółem 93,9 97,3 96,5 93,8 w tym: budownictwo przemysłowe i mieszkaniowe budownictwo związane z infrastrukturą Rozpoczęte realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakończone realizacje mieszkań w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym 99,3 99,4 102,1 97,8 80,1 92,2 85,4 83,9 93,8 85,2 155,3 80,2 87,7 51,9 82,2 84,3 61,8 71,7 86,4 35,2 73,9 75,2 61,3 141,6 99,2 203,4 88,7 83,3 99,9 103,6 96,5 115,3 III. Bezrobocie Na koniec czerwca 2012 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 474,6 tys. osób, tj. o 7,5 tys. mniej niż na koniec maja oraz o 4,2 tys. mniej niż na koniec czerwca 2011 roku. Stopa rejestrowanego bezrobocia na koniec czerwca 2012 r. wyniosła 8,1%. Wśród mężczyzn stopa bezrobocia wyniosła 6,9%, a wśród kobiet 9,6%. Największe bezrobocie utrzymywało się w powiatach: Most (15,4%), Bruntal (15,2%), Decin i Karvina (po 13,4%), Usti nad Labem (13,3%) oraz Chomutov (13,2%). Najniższe w powiatach miasta Pragi (4,1%), Mlada Boleslav (4,5%), Pelhrimov (4,8%) oraz Pilzno- Południe (4,9%). W ewidencji czeskich Urzędów Pracy na 30 czerwca 2012 roku, było 42.779 wolnych miejsc pracy. Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 11,1 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Trebic (41,7), Teplice (35,1), Bruntal (34,4), Decin (32,7) oraz Hodonin (32,5). Zasiłek dla bezrobotnych w czerwcu 2012 r. wypłacono 89.106 osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 18,8% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych (w maju 2012 19,3%, w czerwcu 2011 22,8%). 3
IV. Ceny towarów i usług Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w czerwcu 2012 r. w stosunku do miesiąca poprzedniego wzrosły o 0,2%. Na ich ogólny wzrost miał wpływ głównie wzrost cen artykułów spożywczych w tym warzyw (o 13,5%) i owoców cytrusowych (o 9,4%); średnio od 1,2 do 2,0% wyższe były ceny mąki, mięsa wieprzowego, ryb oraz wyrobów mlecznych. Wzrosły również ceny wyrobów tytoniowych (o 1,4%) oraz kompleksowych usług wypoczynkowych (o 2,7%). Niższe były ceny paliw napędowych (o 2,2%), odzieży (o 1,1%), obuwia (o 1,9%), a z wyrobów spożywczych - bananów (o 18,0%), jaj (o 2,1%) oraz olejów jadalnych (o 1,6%). Międzyrocznie inflacja w czerwcu 2012 r. wyniosła 3,5% i była o 0,3 pp. wyższa niż w miesiącu poprzednim. W porównaniu z czerwcem 2011 roku, wyższe były ceny artykułów spożywczych i napojów (o 8,4%), usług zdrowotnych (o 9,1%), opłat mieszkaniowych (o 4,9%), usług transportowych (o 2,4%), usług restauracyjnych i hotelowych (o 4,3%), edukacji (o 2,2%) oraz napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 2,7%). Niższe niż przed rokiem były ceny odzieży i obuwia (o 2,2%), usług pocztowych i telekomunikacyjnych (o 1,6%) oraz wyposażenia mieszkań (o 1,2%). Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Średnia poprzedniego = 100 Stopa roku inflacji* 04/12 05/12 06/12 2005=100 Ogółem w tym: 103,5 103,2 103,5 121,3 102,8 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 106,6 105,3 108,4 126,5 105,9 Napoje alkoholowe i tytoń 102,1 101,3 102,7 144,1 102,5 Odzież i obuwie 97,3 97,5 97,8 84,1 97,8 Czynsze, woda, energia, paliwa 105,6 105,7 104,9 142,6 104,3 Wyposażenie mieszkań, sprzęt AGD, naprawy 99,1 98,8 98,8 95,3 98,6 Służba zdrowia 109,0 108,9 109,1 162,8 106,1 Transport 103,9 103,2 102,4 106,3 103,4 Poczta i telekomunikacja 98,7 98,5 98,4 94,9 99,0 Kultura i rekreacja 99,9 100,0 100,1 98,4 99,0 Edukacja 102,1 102,2 102,2 117,9 102,1 Wyżywienie i zakwaterowanie 104,2 104,0 104,3 125,1 102,8 Pozostały towar i usługi 101,9 102,2 101,7 115,1 101,2 *relacja średnich wskaźników bazowych (grudzień 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz poprzednie 12 miesięcy V. Handel zagraniczny W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2012 roku, obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym wzrosły o 3,4%. Eksport był wyższy o 5,7% i wyniósł 51,2 mld EUR, a import o 1,0% i wyniósł 45,5 mld EUR. Nadwyżka handlowa RCz międzyrocznie wzrosła o 2,3 mld EUR i wyniosła 5,6 mld EUR. 4
Największy wpływ na wzrost dodatniego salda wymiany handlowej w okresie od stycznia do maja br. miał wzrost nadwyżki w grupie maszyn i środków transportu (o 1.519 mln EUR), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 419 mln EUR) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 339 mln EUR). Deficyt pogłębił się w grupie paliw mineralnych i smarów (o 85,2 mln EUR) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 29 mln EUR). W grupie żywności i zwierząt żywych odnotowano spadek ujemnego salda o 119 mln EUR, a w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych ubiegłoroczny deficyt (-25,2 mln EUR) zamienił się w nadwyżkę w wysokości 47,6 mln EUR. Wyszczególnienie Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie styczeń-maj 2011/2012 (w mln) STYCZEŃ - MAJ 2011 STYCZEŃ - MAJ 2012 DYNAMIKA W % Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK 1 179 451 1 098 246 81 205 1 282 665 1 141 054 141 611 108,8 103,9 EUR 48 418 45 086 3 333 51 176 45 524 5 653 105,7 101,0 USD 67 643 63 001 4 642 66 813 59 426 7 387 98,8 94,3 W okresie od stycznia do maja br. największy wzrost wartości czeskiego eksportu miał miejsce w grupie maszyn i środków transportu (o 1 626 mln EUR, tj. o 6,1%) oraz w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 326 mln EUR, tj. o 3,8%); następnie w grupie paliw mineralnych i smarów (o 308 mln EUR, tj. o 17,6%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 253 mln EUR, tj. o 5,0%) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 20,3 mln EUR, tj. o 13,6%). Spadek eksportu odnotowano w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 14,3 mln EUR, tj. o 1,0%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 24 mln EUR, tj. o 0,8%) oraz w grupie wyrobów pozostałych (o 7,5 mln EUR tj. o 2,2%). Największy wzrost wartości importu odnotowano w grupie paliw mineralnych i smarów (o 393 mln EUR, tj. o 8,2%) oraz w grupie maszyn i środków transportu (o 107 mln EUR, tj. o 0,6%); następnie w grupie żywności i zwierząt żywych (o 85 mln EUR, tj. o 4,1%), w grupie wyrobów pozostałych (o 38 mln EUR, tj. o 56%) oraz w grupie napojów i tytoniu (o 22 mln EUR, tj. o 8,7%). Największy międzyroczny spadek importu odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 93 mln EUR, tj. o 1,1%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 86 mln EUR, tj. o 2,0%) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 25 mln EUR, tj. o 1,9%) 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2012 roku, były samochody osobowe (10,3% eksportu ogółem), części i akcesoria samochodowe (6,5%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (6,2%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (2,0%), druty i kable izolowane (1,6%), monitory, projektory i odbiorniki telewizyjne (1,6%), energia elektryczna (1,5%), nowe opony samochodowe (1,5%), urządzenia elektryczne do przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych (1,2%) oraz meble do siedzenia (1,2%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 33,8% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 9,0%. 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1 5
W imporcie największą grupę wyrobów stanowiły części i akcesoria samochodowe (5,4%), gaz ziemny (4,3%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (4,2%); następnie ropa naftowa (4,0%), części i akcesoria do maszyn i urządzeń biurowych (2,2%), leki (2,1%), aparaty i urządzenia telefoniczne (1,8%), elektryczne układy scalone (1,7%), samochody osobowe (1,6%) oraz druty i kable izolowane (1,5%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 28,9% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 4,6%. Największą nadwyżkę handlową w omawianym okresie Republika Czeska uzyskała w handlu z Niemcami (4 507 mln EUR), Słowacją (1 781 mln EUR), Wielką Brytanią (1 613 mln EUR), Francją (1 334 mln EUR) oraz Austrią (875 mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami (-4 190 mln EUR), Koreą Południową (-891 mln EUR), Rosją (-828 mln EUR), Japonią (-632 mln EUR), Tajlandią (-420 mln EUR) oraz Azerbejdżanem (-420 mln EUR). VI. Polsko-czeska wymiana handlowa Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, polsko-czeskie obroty handlowe w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2012 roku w stosunku międzyrocznym wzrosły o 3,9% i wyniosły 6,2 mld EUR. Wartość czeskiego eksportu do Polski była wyższa o 2,0% i wyniosła 3 089 mln EUR, a importu o 5,9% i wyniosła 3 161 mln EUR. Czeski deficyt w handlu z Polską wyniósł zatem 71,9 mln EUR. W analogicznym okresie ubiegłego roku dane statystyczne z tego samego źródła wskazywały na czeską nadwyżkę w wysokości 45,1 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski, największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 53,0 mln EUR, tj. o 6,7%); następnie w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 45,7 mln EUR, tj. o 435%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 15,5 mln EUR, tj. o 8,6%) oraz w grupie maszyn i środków transportu (o 11,1 mln EUR, tj. o 1,0%). Spadek eksportu odnotowano w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 35,5 mln EUR, tj. o 8,8%), w grupie paliw mineralnych i smarów (o 24,5 mln EUR, tj. o 14,4%) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 15,3 mln EUR, tj. o 6,6%). 3 W czeskim imporcie z Polski, największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 106,0 mln EUR, tj. o 12,3%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 23,2 mln EUR, tj. o 7,4%), w grupie maszyn i środków transportu (o 24,9 mln EUR, tj. o 3,2%) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 15,1 mln EUR, tj. o 5,0%). Spadek importu odnotowano jedynie w grupie paliw mineralnych i smarów (o 23,1 mln EUR, tj. o 7,6%). 2 Wg danych MG RP, polsko-czeskie obroty handlowe w okresie od stycznia do maja 2012 roku wzrosły o 2,4% i wyniosły 5.941 mln EUR; w tym: polski eksport do RCz o 2,9% i wyniósł 3.625 mln EUR, a import o 1,7% i wyniósł 2.316 mln EUR. Wg tych danych, Polska uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości 1.309 mln EUR. W stosunku międzyrocznym wartość nadwyżki wzrosła o 5,2%. 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej, wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2 6
3 500,0 Czesko - polska wymiana handlowa w okresie styczeń maj 2011/2012 (w mln EUR) 3 000,0 2 500,0 3 030,1 2 985,0 3 089,4 3 161,3 2 000,0 1 500,0 1 000,0 500,0 0,0-500,0 45,1 I - V 2011 I - V 2012-71,9 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Źródło: Czeski Urząd Statystyczny Największy deficyt w handlu z Polską w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2012 r. Republika Czeska odnotowała w grupie żywności i zwierząt żywych (-141,9 mln EUR) oraz w grupie paliw mineralnych i smarów (-136,2 mln EUR); następnie w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-121,1 mln EUR) oraz w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-56,9 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+269,0 mln EUR), w grupie surowców z wyjątkiem paliw (+52,3 mln EUR), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (+48,4 mln EUR) oraz w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (+46,7 mln EUR). W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (7,9%) oraz części i akcesoria samochodowe (4,9%); następnie urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (2,9% ), sztaby i pręty z żelaza i stali (2,7%), monitory, projektory i odbiorniki telewizyjne (2,4%), węgiel kamienny (2,3%), olej rzepakowy (1,7%), druty i kable izolowane (1,7%), węglowodory cykliczne (1,6%) oraz polimery styrenu w formach podstawowych (1,5%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 29,7% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartość była międzyrocznie wyższa o 55%. W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (6,3%), drut miedziany (4,4%) oraz silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (3,7%), następnie druty i kable izolowane (3,5%), węgiel kamienny (2,9%), oleje ropy naftowej inne niż surowe (1,9%) meble do siedzenia (1,9%), sztaby i pręty, walcowane na gorąco, z żeliwa lub stali niestopowej (dwie grupy towarowe - łącznie 3,7%) oraz wyroby płaskie z żelaza i stali (1,8%). Na ww. 10 grup towarowych przypadało 30,1% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartość wzrosła międzyrocznie o 23,5%. 7
W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2012 roku, Polska była trzecim partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 6,9%) po Niemczech (25,4%) i Chinach (10,5%), a przed Rosją (6,0%), Słowacją (5,7%), Włochami (3,9%), Niderlandami (3,3%) oraz Francją (3,2%); jak też trzecim pod względem eksportu (6,0%) po Niemczech (31,4%) i Słowacji (8,6%), a przed Francją (5,4%), Wielką Brytanią (4,8%), Austrią (4,5%) i Włochami (3,9%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, zmiana wartości salda wymiany handlowej z dodatniego na ujemne w handlu z Polską, spowodowana było spadkiem czeskiej nadwyżki handlowej w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (z 99 do 48 mln EUR) oraz w grupie maszyn i środków transportu (z 283 do 270 mln EUR), jak również wzrostem czeskiego deficytu w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 53 mln EUR), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 20,5 mln EUR) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 7,7 mln EUR). Z ważniejszych dla polskiego eksportu do Czech pozycji towarowych, relatywnie wysoką dynamikę w omawianym okresie wykazywały części i akcesoria samochodowe (129%), wyroby płaskie z żelaza i stali o gr. powyżej 600 mm (190%) oraz sztaby i pręty, walcowane na gorąco, z żeliwa lub stali niestopowej (w dwóch grupach 181 % i 141%). Międzyroczny spadek dynamiki odnotowano natomiast w przypadku silników spalinowych z zapłonem iskrowym (97%), węgla kamiennego (89%), energii elektrycznej (98%), koksu i półkoksu z węgla (61%), silników spalinowych z zapłonem samoczynnym (73%), leków (91%) oraz maszyn do automatycznego przetwarzania danych (90%). Ponadprzeciętną dynamikę w polskim imporcie z Czech wykazywały sztaby i pręty walcowane na gorąco, z żeliwa lub stali niestopowej (249%), olej rzepakowy (669%), traktory (201%) oraz pszenica (167%). Spadek dynamiki importu odnotowano natomiast w przypadku węgla kamiennego (64%), monitorów i projektorów telewizyjnych (78%), węglowodorów cyklicznych (93%), nowych opon samochodowych (85%) oraz środków do czyszczenia i prania (76%). VII. Rewizja prognozy rozwoju gospodarczego Ministerstwo Finansów RCz zmieniło prognozę rozwoju gospodarczego tego kraju. Obecnie oczekuje, że w roku bieżącym PKB obniży się o 0,5%, natomiast w roku 2013 wzrośnie o 1%. Według wcześniejszych szacunków Ministerstwa, przeprowadzonych w kwietniu br., gospodarka czeska miała w 2012 r. wzrosnąć o 0,2%, a w roku następnym 1,3%. Według najnowszej prognozy, RCz w 2014 roku powinna zanotować wzrost gospodarczy na poziomie 1,9%, a w 2015 r. wzrost PKB powinien osiągnąć 2,7%. Według czeskiego rządu, pogorszający się stan gospodarki i spadek dochodów budżetowych może spowodować zwiększenie deficytu budżetowego państwa nawet o 10 mld CZK (1,64 mld PLN). Zaplanowany na 2012 rok deficyt budżetowy państwa wynosi 105 mld CZK (17,2 mld PLN). Rząd zapewnia, że nie dopuści do ewentualnego powiększenia się deficytu budżetowego, stosując cięcia wydatków budżetowych. Już w lutym br. zamrożono wydatki budżetowe w kwocie 23,6 mld CZK (3,87 mld PLN). Przewiduje się także ograniczenie wydatków budżetowych przeznaczonych na finansowanie państwowego długu publicznego w 8
wysokości 12 mld CZK (1,98 mld PLN), a także ograniczenie wydatków o 1,5 mld CZK (0,26 mld PLN) w rozdziale wydatki ogólne. Rząd przewiduje także oszczędności w związku z zawieszeniem realizacji niektórych programów operacyjnych. Wyniki prognozy Czeskiego Banku Narodowego przeprowadzonej w maju br. roku wskazują na stagnację gospodarczą RCz w 2012 r., natomiast w 2013 roku przewidywany jest wzrost o 1,9%. Analitycy innych czeskich banków w bieżącym roku przewidują spadek tempa wzrostu gospodarczego o 0,6%, a w 2013 roku wzrost na poziomie 1%. Międzynarodowy Fundusz Walutowy w maju przewidywał wzrost gospodarki czeskiej w 2012 r. o 0,1%, a w 2013 r. o 2,1%. Natomiast według prognoz Komisji Europejskiej gospodarka tego kraju w bieżącym roku zanotuje stagnację, a w 2013 r. wzrost o 1,5%. Prognoza Ministerstwa Finansów RCz (w nawiasach wartości prognozy z kwietnia br.) Wyszczególnienie 2011 2012 2013 (prognoza) (prognoza) PKB 1,7% - 0,5% (0,2%) 1,0% (1,3%) Średnia stopa inflacji 1,9% 3,2% (3,3%) 2,2% (2,3%) Konsumpcja gospodarstw domowych -0,6% - 2,2% (-0,4%) 0,1% (0,2%) Stopa bezrobocia 6,7% 7,0% (7,0%) 7,2% (7,2%) VIII. Deklaracje VAT w formie elektronicznej Czeski rząd uchwalił nowelizację ustawy nr 235/2004 Dz. U. o podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z którą płatnicy podatku VAT będą od 1 stycznia 2014 r. zobowiązani do składania deklaracji podatkowych wyłącznie w formie elektronicznej. Przepis ten nie będzie dotyczył osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, których roczny obrót nie przekroczy 6 mln CZK. Czeskie Ministerstwo Finansów uzasadnia ten krok głównie walką z unikaniem płacenia podatków. Obecnie płatnicy VAT mają obowiązek skłania w formie elektronicznej raportów zbiorczych opatrzonych podpisem elektronicznym bądź odesłanych z obowiązkowych w tym kraju skrzynek elektronicznych (datove schranky). Raporty zbiorcze składają np.: firmy, które dostarczają towary do innego państwa członkowskiego UE. Nowelizacja wprowadza instytucję tzw. nierzetelnego płatnika. Taki status może uzyskać płatnik VAT, który nie pełni swych zobowiązań wobec administracji podatkowej. Informacja o otrzymaniu takiego statusu bądź jego utracie będzie publicznie dostępna. Jakikolwiek podmiot, który będzie pozostawał w kontaktach handlowych z nierzetelnym płatnikiem ryzykuje, według informacji czeskiego Ministerstwa Finansów, poniesienie współodpowiedzialności za niezapłacony VAT. Dla nowych płatników VAT okresem rozliczeniowym, za który należy składać deklaracje podatkowe, ma stać się zasadniczo miesiąc kalendarzowy. Jeżeli płatnik spełni warunki określone w ustawie oraz po upływie danego okresu, będzie mógł przejść na rozliczenie kwartalne. 9
Nowelizacja wprowadza do czeskiego porządku prawnego zalecenia dyrektyw unijnych, w tym zmianę zasady wystawiania faktur poprzez zrównanie dokumentacji w formie papierowej i elektronicznej. Czeskie Ministerstwo Finansów podkreśla, że wydatki na wyposażenie techniczne z tym związane, np.: komputery, płatnicy VAT będą mogli zaliczyć do kosztów działalności i odliczyć od podatku. IX. Wzrost liczby spółek europejskich Republika Czeska należy do czołówki krajów UE w zakładaniu tzw. spółek europejskich (SE - societas europaea). Na koniec I kwartału br. w 25 państwach członkowskich UE zostało założonych 1113 spółek europejskich, z tego prawie 70% w Czechach i w Niemczech. Pierwsze spółki europejskie zaczęły powstawać w 2005 r. Najwięcej z nich działa w sektorze usług - głównie finansowych i handlowych. W 2011 r. w Republice Czeskiej powstało 306 spółek europejskich, łącznie jest ich tu już 715. Oprócz Niemiec i Republiki Czeskiej ta forma spółki jest popularna również na Słowacji, w Holandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Luksemburgu, Austrii i na Cyprze. Na tym ostatnim zostało zarejestrowanych 90% z łącznej liczby spółek europejskich. Liczba założonych spółek europejskich w RCz Rok 2011 2010 2009 2008 spółka europejska 306 162 153 94 Zakładanie spółek europejskich (SE) według regionów RCz: Region SE Praga i Środkowe Czechy 216 Czeskie Budziejowice 3 Pilzno 4 Usti nad Labem + Liberec 3 Hradec Kralove + Pardubice 8 Brno 62 Ostrava + Olomouc 10 Razem 306 X. Obniżenie stóp procentowych Rada Czeskiego Banku Narodowego (CNB) podjęła w czerwca br. decyzję o obniżeniu stóp procentowych. Od maja 2010 r. podstawowa stopa procentowa dla dwutygodniowych operacji typu repo utrzymywała się na poziomie 0,75%, obecnie wynosi 0,50% i jest najniższa w historii Republiki Czeskiej. Od stawek Banku Narodowego zależy wysokość oprocentowania lokat i pożyczek bankowych. Dla firm oznacza to niższe oprocentowanie kredytów na inwestycje i działalność bieżącą, dla gospodarstw domowych tańsze kredyty mieszkaniowe. 10
Poprzez obniżenie o 0,25% stóp procentowych Republika Czeska zalicza się obecnie do krajów z najniższymi stawkami w regionie. Podstawowa stawka Europejskiego Banku Centralnego, która obowiązuje we wszystkich krajach strefy euro, w tym na Słowacji, wynosi 1%. Stawki amerykańskiego FED mieszczą się w zakresie od 0 do 0,25 %. W Bank of England stopa bazowa również wynosi 0,5 %. Natomiast w Polsce utrzymuje się na poziomie 4,75 %, a na Węgrzech aż 7%. Zdaniem analityków przyczyną obniżenia stóp procentowych jest pogarszający się stan gospodarki. Jednocześnie poziom inflacji jest korzystniejszy od prognoz CNB. Rekordowo niskie stopy powinny utrzymać się co najmniej do końca roku, później oczekiwany jest wzrost. Obniżka stóp według UniCredit Bank ma w dużej mierze charakter symboliczny. "Niższe stopy nie będą odczuwalnym impulsem dla gospodarki, ponieważ ich obecny poziom nie jest wyraźnym ograniczeniem dla podmiotów gospodarczych. Kolejnego obniżenia nie przewidujemy, do wzrostu prawdopodobnie dojdzie nie wcześniej, niż w drugiej połowie 2013 roku." Również Raiffeisenbank uważa, że wpływ niższych stóp procentowych na gospodarkę będzie minimalny. "Niższe stopy procentowe przyczyniają się do osłabienia czeskiej waluty, co jest pozytywne dla eksporterów, a w efekcie również i producentów." Dla przykładu, oprocentowanie kredytów hipotecznych w roku bieżącym znajduje się na historycznie najniższym poziomie. W maju według wskaźników Fincetrum Hypoindex, średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych spadło do 3,68%. Najniższe odnotowane stawki wynosiły w grudniu 2011 r. 3,56%. W reakcji na decyzję Rady, bank Ceska sporitelna poinformował, że z powodu korzystnych cen na rynku międzybankowym w lipcu obniża oprocentowanie kredytów hipotecznych o 0,15 p.p. Obniżka będzie dotyczyła kredytów z gwarancją stałego oprocentowania na 1 i 5 lat. Stałe oprocentowanie kredytów hipotecznych ma wynosić od 3,04%. "W przypadku innych produktów kredytowych i depozytowych, będziemy rozważać obniżenie stóp procentowych" - poinformował rzecznik prasowy banku. Należy oczekiwać, że obniżenie podstawowych stóp procentowych do poziomu historycznego minimum, będzie odczuwalne na całym czeskim rynku bankowym i prawdopodobnie wpłynie na spadek oprocentowania depozytów. Natomiast spółka Home Credit nie zamierza wprowadzać zmian oprocentowania swoich produktów. Według rzecznika spółki "Zmiana o ćwierć punktu procentowego nie jest na tyle znacząca, aby mogła mieć wpływ na wysokość stóp procentowych. Na końcową cenę produktu składa się wiele czynników, takich jak zarządzanie ryzykiem, sytuacja na rynku międzybankowym i innych. Według dyrektora Związku Banków Czeskich "Obniżenie stóp procentowych oznacza, że nadal nie widać perspektyw ożywienia gospodarczego a presja inflacyjna nie stanowi poważnego problemu. Jeżeli decyzja Rady pomoże gospodarce i wzrośnie popyt na kredyty, banki udostępnią niezbędne środki na realizację wysokiej jakości projektów." Alternatywny scenariusz rozwoju gospodarki opracowany przez CNB uwzględnia program oszczędnościowy rządu. Według banku na rzecz wzrostu cen może działać tylko osłabienie kursu korony. Natomiast tempo wzrostu inflacji mogą przyhamować wprowadzone środki oszczędnościowe, rozwój za granicą, słabsza aktywność gospodarcza w kraju i kształtowanie się cen na czeskim rynku. 11
XI. Konsumpcja artykułów spożywczych w 2011 r. Konsumpcja artykułów spożywczych w RCz w 2011 r. w cenach stałych międzyrocznie obniżyła się o 0,9%. Biorąc pod uwagę prawie pięcioprocentowy wzrost cen żywności, Czesi zapłacili za artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe średnio 22.500 CZK na osobę, tj. o około 50 CZK więcej niż w roku poprzednim. Dane te opublikował czeski Instytut Gospodarki Rolnej i Informacji (UZEI). Ceny artykułów spożywczych w RCz wzrosły międzyrocznie o 4,6%, a więc wyżej niż ceny towarów i usług konsumpcyjnych. Przeciętna międzyroczna stopa inflacji w 2011 r. wynosiła 1,9%. Ceny żywności w RCz rosły szybciej niż przeciętna UE. W pierwszym półroczu 2011 r. na wzrost cen żywności największy wpływ miało podrożenie produktów rolnych, natomiast do wzrostu cen w ostatnim kwartale 2011 r. przyczynił się najprawdopodobniej zapowiadany wzrost stawki podatku VAT, do którego doszło 1 stycznia 2012 r. W ubiegłym roku w RCz spadła również konsumpcja mięsa i produktów mięsnych - na 78 kg na osobę z 79,1 kg na osobę w 2010 r. Największy spadek odnotowano w przypadku wołowiny i mięsa drobiowego, natomiast konsumpcja mięsa wieprzowego utrzymywała się na niezmienionym poziomie. Czesi ograniczali się w spożyciu świeżych produktów mlecznych - konsumpcja w tej kategorii obniżyła się międzyrocznie o 1% na 90 kg na osobę. Nieznaczny spadek odnotowano również w przypadku konsumpcji serów. Nieznacznie spadło spożycie produktów zbożowych, a zwiększyło cukru i warzyw; przy czym cena cukru wzrosła, a ceny warzyw spadały. Pomimo spadku cen warzyw, ich konsumpcja była o jedną dziesiątą niższa niż w 2010 r. Spadek odnotowano również w konsumpcji owoców egzotycznych oraz w konsumpcji ziemniaków. Przeciętne czeskie gospodarstwo domowe wydało w 2011 r. na artykuły spożywcze, napoje bezalkoholowe i tytoń średnio 22% swych wydatków. Ww. wydatki pochłaniają już tradycyjnie największą część dochodów emerytów oraz osób bezrobotnych, w 2011 r. stanowiły one ponad 26% łącznych wydatków konsumpcyjnych tych osób. XII. Oferty na rozbudowę elektrowni jądrowej Temelin W dniu 2 lipca br. koncern energetyczny CEZ otrzymał oferty dotyczące rozbudowy elektrowni jądrowej Temelin od trzech zainteresowanych oferentów: amerykańskiego koncernu Westinghouse, francuskiego AREVA oraz czesko-rosyjskiego konsorcjum Skoda JS, Gidropress i Atomstrojexport. Zwycięzca przetargu ma zostać wybrany w przyszłym roku - koszt realizacji szacuje się na 200 do 300 mld CZK. Materiały Areva obejmują projekt, prace inżynieryjne, produkcję, zakup maszyn i urządzeń, aż po podłączenie obu nowych bloków elektrowni. Oferuje reaktory typu EPR, które budowane są we Francji, Finlandii i Chinach. Dyrektor koncernu Thomas Epron 12
poinformował, że podczas prac nad budową bloków energetycznych w Temelinie przewidywane jest powstanie ponad 10.000 miejsc pracy. Wszyscy oferenci deklarują, że aż 70% prac będzie dostępnych dla firm lokalnych. Czesko-rosyjskie konsorcjum, które oferuje reaktory VVER-1200 jest gotowe do realizacji projektu we współpracy z 350 czeskimi firmami. Z informacji prasowej wynika, że dokończenie Temelina przez to konsorcjum do 2035 r. zasili budżet państwa kwotą około 1,5 mld euro z tytułu podatków. Pozostałe dochody podatkowe, wynikające z projektu lokalizacyjnego, konsorcjum szacuje na 842 mln euro. Wybór dostawcy i podpisanie umowy planowane jest do końca 2013 r. Po uzyskaniu zezwolenia Państwowego Urzędu Bezpieczeństwa Jądrowego, pozwolenia na budowę i pozostałych dokumentów, rozpoczęcie budowy przewiduje się w 2016 lub 2017 r. Trzeci i czwarty blok Temelina ma zostać ukończony do 2025 roku. XIII. Spadek napływu BIZ do Republiki Czeskiej Z opublikowanej przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu analizy dotyczącej rozwoju czeskiej gospodarki wynika, że w ubiegłym roku doszło do spadku napływu BIZ do Republiki Czeskiej o 26%. Ogółem wartość BIZ w 2011 roku wyniosła 95,6 mld CZK. Inwestorzy zagraniczni najprawdopodobniej znaleźli bardziej atrakcyjne możliwości lokowania swego kapitału poza granicami Republiki Czeskiej. Kapitał wyprowadzano z Republiki Czeskiej w celu zabezpieczenia finansowego swych spółek zagranicznych. Według najnowszego raportu UNCTAD, całkowita wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych wzrosła w ubiegłym roku w perspektywie ogólnoświatowej o 21% i osiągnęła 1,5 bln USD (30,5 bln CZK), przy czym wartość BIZ kierowanych do Republiki Czeskiej spadła o 12% do poziomu 5,4 mld USD (110 mld koron CZK) z 6,14 USD w roku 2010. Z danych UNCTAD wynika, że w ubiegłym roku wiele krajów rozwiniętych, a także rozwijających się, odnotowało wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych napływających do ich gospodarek. W przypadku Polski wartość BIZ zwiększyła się międzyrocznie o 71%. Organ ONZ oczekuje, że w bieżącym roku nastąpi niewielki ogólnoświatowy wzrost wartości BIZ do poziomu 1,6 bln USD. Jednak w porównaniu z okresem przedkryzysowym wartość ta jest nadal o około jedną piątą mniejsza. Spadek wartości BIZ kierowanych do Republiki Czeskiej, zdaniem dyrektora generalnego agencji CzechInvest, nie oznacza, że zainteresowanie inwestorów zagranicznych Republiką Czeską maleje. Agencja CzechInvest w roku 2011 odnotowała dwukrotny wzrost wartości inwestycji, w których pośredniczyła, do poziomu 33,7 mld CZK. Liczba projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw krajowych i zagranicznych obsługiwanych przez CzechInvest zwiększyła się o 24 do rekordowych 233. Według Ministerstwa Przemysłu i Handlu RCz, opublikowane dane świadczą o nastroju panującym wśród inwestorów. Są oni bardzo ostrożni w podejmowaniu decyzji w kwestii miejsca lokowania swego kapitału. Razem z agencją CzechInvest, Ministerstwo będzie starało się prezentować Republikę Czeską jako kraj, w którym można będzie bezpiecznie lokować 13
kapitał, a także informować i zachęcić potencjalnych inwestorów do skorzystania z bodźców jakie RCz oferuje. Chodzi między innymi o uchwaloną niedawno nowelizację ustawy, która ma ułatwić pozyskiwanie inwestycji zagranicznych. Dzięki wyżej wspomnianej nowelizacji, inwestorzy strategiczni będą mieli możliwość korzystania z bezpośrednich dotacji państwowych. Wśród uprzywilejowanych w ten sposób podmiotów znajdują się aktualnie przedsiębiorstwa zajmujące się badaniami, rozwojem albo usługami strategicznymi. Nowelizacja wydłuża również okres korzystania z ulgi od podatku dochodowego od osób prawnych z pięciu do dziesięć lat, przy czym, w przypadku ośrodków technologicznych, musi zostać spełniony warunek wytworzenia przynajmniej 40 nowych miejsc pracy. Według Ministerstwa Przemysłu i Handlu RCz w ubiegłym roku odnotowano wzrost wartości BIZ w formie reinwestowanych zysków (o 7%) oraz wyraźny spadek inwestycji do kapitałów zakładowych spółek (o 128%) i pozostałego kapitału (o 20%). W ubiegłym roku najważniejszym inwestorem były Niemcy. Całkowita wartość inwestycji kierowanych od zachodniego sąsiada do Republiki Czeskiej wyniosła 44,8 mld CZK, co stanowiło prawie połowę środków sprowadzanych z zagranicy. Na drugim miejscu pod względem napływu inwestycji do Republiki Czeskiej uplasowała się Słowacja z inwestycjami w wysokości 20,8 mld CZK. Austria zainwestowała 16,5 mld CZK. XIV. Czeskie strony internetowe o niebezpiecznej żywności Czeskie Ministerstwo Rolnictwa oraz Czeska Państwowa Inspekcja Rolna i Żywnościowa uruchomiły stronę internetową informującą o niebezpiecznej bądź złej jakościowo żywności. Państwo czeskie zamierza z pomocą tej strony zredukować przypadki sprzedaży na rynku żywności złej jakości. Według komunikatu prasowego czeskiego Ministerstwa Rolnictwa, celem uruchomienia tej strony internetowej jest udostępnienie konsumentom krajowym i europejskim informacji o produktach żywnościowych: złej jakości, fałszowanych oraz niebezpiecznych. Strona internetowa ma ułatwić konsumentowi orientację w nieprzejrzystym czeskim rynku żywności. Na ww. stronie konsumenci mogą wyszukać informacje według kryterium nazwy produktu, rodzaju produktu, sprzedawcy, kraju pochodzenia lub dystrybutora. W chwili obecnej znajduje się tam ok. 350 produktów. Działania czeskiego Ministerstwa Rolnictwa są reakcją na rosnącą tendencję, zwłaszcza dużych sieci handlowych, do oferowania produktów, które nie spełniają norm, np.: poprzez przedłużanie daty przydatności do spożycia, sprzedaż produktów zepsutych albo oferowania produktów zagranicznych pod fałszywym oznaczeniem produktu krajowego. W przyszłości strona internetowa będzie dostępna również dla innych organów nadzoru, np.: Państwowej Inspekcji Weterynaryjnej czy Inspekcji Sanitarnej. Jednocześnie czeski Minister Rolnictwa Petr Bendl zamierza do końca br. złożyć projekt nowelizacji przepisów podnoszący górną granicę kar za sprzedaż wadliwej żywności z 3 mln CZK do 10 mln CZK. Zdaniem Ministra zmusi to sprzedawców do wzięcia większej 14
odpowiedzialności za sprzedawane produkty, ale też przyczyni się do osiągnięcia innego celu Ministerstwa - doprowadzi to do sprzedawania większej ilości produktów regionalnych. Przeciwko podniesieniu kar protestuje Czeski Związek Handlu i Turystyki, według którego tak wysoka kara, w szczególności wobec mniejszych przedsiębiorców, zamiast zmusić przedsiębiorcę do zmiany postępowania spowoduje jego likwidację. Zamiast tego Związek proponuje uzależnienie wysokości kar od obrotów danego przedsiębiorstwa. XV. Zmiany w przepisach prawa upadłościowego W Republice Czeskiej zbyt wiele wniosków o ogłoszenie upadłości jest składanych z powodu długów o niewielkiej wartości nominalnej. Skłoniło to parlament czeski do przyjęcia nowelizacji przepisów prawa upadłościowego regulującej przypadki tzw. szykany poprzez złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Są to przypadki, gdy na firmę, która nie ma żadnych problemów finansowych jest podawany wniosek o ogłoszenie upadłości przez jej wierzyciela w związku z długiem o bardzo niskiej (w stosunku do majątku tej firmy i jej obrotów) wartości. Przykładem może być spółka Crocodille, która osiąga sukcesy w branży sprzedaży kanapek i zapiekanych bagietek (zysk 59 mln CZK w 2010 r.), wobec której wniosek o ogłoszenie upadłości złożyła firma transportowa z powodu rzekomej wierzytelności o wartości 413.000 CZK. Specjaliści podkreślają, że wnioski o ogłoszenie upadłości w Republice Czeskiej często są wykorzystywane jako element przetargowy w razie sporów między firmami, które powinny być rozstrzygnięte przez sądy lub w postępowaniu arbitrażowym. Konsekwencje dla firmy, wobec której podano taki wniosek, są poważne - nie może ona np.: uczestniczyć w przetargach publicznych. Nowelizacja daje sądom możliwość odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości, który jest w sposób oczywisty nieuzasadniony - w ciągu 7 dni od jego złożenia, oraz możliwość nałożenia kary pieniężnej do 50.000 CZK. Sąd może też zażądać od wnioskodawcy złożenia kaucji o dużej wartości (nawet kilka milionów CZK), która będzie działać jako zabezpieczenie ewentualnych strat, które dłużnik mógłby ponieść w trakcie trwania postępowania upadłościowego, gdyby okazało się ono nieuzasadnione. XVI. Zmiany podatkowe od stycznia 2013 r. Czeski Sejm uchwalił podniesienie stawek podatku VAT o 1 pp. - do 15 i 21%. W Sejmie uchwalono również wprowadzenie tzw. podatku solidarnego - 7% dla osób z wysokimi dochodami oraz propozycje rządowe w zakresie ograniczenia deficytu budżetowego. Podniesienie stawek VAT od przyszłego roku, zdaniem analityków, obniży siłę nabywczą gospodarstw domowych o setki koron miesięcznie. Izba Gospodarcza RCz krytykuje kolejne w ciągu ostatnich 2 lat podwyższenie stawki podatku VAT, które wpływa na wzrost cen nie tylko żywności, ale i np.: mieszkań. Czeskie Ministerstwo Finansów, broniąc rządowego projektu zmian wskazuje, że działania oszczędnościowe czeskiego rządu w 68% dotyczą strony wydatkowej budżetu, a w 32% 15
dochodów budżetu państwa. Jednakże eksperci finansowi zauważają, że pomimo podniesienia stawki podatku VAT do 14% od 1 stycznia 2012 r., dochody czeskiego budżetu państwa z podatku VAT w pierwszym półroczu 2012 r. (92 mld CZK) były o 2,6% niższe niż w roku ubiegłym. Czeskie Ministerstwo Finansów już teraz przyznaje, że na skutek niepomyślnego rozwoju sytuacji gospodarczej nie będzie w stanie osiągnąć planowanego pierwotnie wzrostu dochodu z podatku VAT o 15,5% w stosunku do roku ubiegłego. Przegłosowany projekt nowelizacji reguluje również tzw. podatek solidarny, tj. 7% podatek dla osób z dochodami przekraczającymi ok. 100.000 CZK miesięcznie. Jednocześnie zniesione zostaną górne pułapy w przypadku składek na ubezpieczenie zdrowotne na lata 2013-2015. W przypadku działalności gospodarczej na podstawie przepisów szczególnych, np.: lekarzy czy adwokatów, kwoty odliczeń dotyczących wydatków ryczałtowych zostaną ograniczone do wysokości 800.000 CZK. Czeska Izba Handlowa zwraca uwagę na fakt, że w procesie legislacyjnym nie zostały uwzględnione jej propozycje, dotyczące m.in. zwiększenia efektywności poboru podatków bezpośrednich, przy czym wartość niezapłaconych podatków na skutek uchylania się od opodatkowania szacuje się w RCz na 150-220 mld CZK. Nowelizacja wprowadza również zmianę stawki podatku od sprzedaży nieruchomości z 3 do 4% oraz redukcję dopłaty do zakupu oleju napędowego dla rolników w postaci zwrotu części podatku akcyzowego - w 2013 r. zwrot będzie wynosił 40% (obniżenie z 60%) a od 2014 r. zostanie zupełnie zniesiony. XVII. Atrakcyjność inwestowania w Czechach Jak wynika z badania European Attractiveness Survey, przeprowadzonego przez spółkę Ernst & Young, atrakcyjność inwestycyjna RCz nieznacznie spadła. Czechy wciąż należą jednak do 20 najbardziej atrakcyjnych krajów Europy pod względem inwestowania. W zeszłorocznym rankingu RCz uplasowała się na 12 miejscu pod względem ilości nowo wytworzonych miejsc pracy i na 16 miejscu z punktu widzenia ilości projektów inwestycyjnych. Największa liczba inwestorów pochodziła z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Francji. W 2010 roku Republika Czeska w rankingu najbardziej atrakcyjnych krajów Europy zajęła 14 miejsce pod względem ilości projektów inwestycyjnych i 11 miejsce pod względem nowo wytworzonych miejsc pracy. Natomiast w ubiegłym roku, pod względem ilości projektów inwestycyjnych, Republika Czeska odnotowała spadek o 2 miejsca, a w przypadku ilości nowo wytworzonych miejsc pracy Czechy uplasowały się na 12 miejscu. Atrakcyjność inwestycyjna Republiki Czeskiej systematycznie spada, ale wg agencji Ernst & Young, Czechy w porównaniu z innymi krajami Europy Środkowej i Wschodniej odnotowały tylko nieznaczny jej spadek. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej z wyjątkiem Polski zanotowały w zeszłym roku wyraźny spadek napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Czynnikiem zniechęcającym inwestorów do lokowania kapitału w wyżej wymienionych krajach jest ich znaczna zależność od eksportu do Europy Zachodniej, a także słabo rozwinięty sektor bankowy. 16
W perspektywie najbliższych 3 lat Republika Czeska zajęła stosunkowo dobre miejsce w rankingu najbardziej atrakcyjnych krajów z punktu widzenia inwestorów. Na pierwszym miejscu uplasowały się Niemcy, które otrzymały 35% głosów i są uważane za najbardziej atrakcyjny kraj dla inwestycji zagranicznych. Drugie miejsce zajęła Polska (20% głosów), następnie Wielka Brytania (8% głosów), Rosja(7% głosów), Francja(4% głosów), Republika Czeska (3% głosów) i Rumunia (3% głosów). XVIII. Poprawa dyscypliny płatniczej czeskich firm Licząc od jesieni ubiegłego roku, w Republice Czeskiej nastąpiło skrócenie średniego okresu płatności faktur o 6 dni, na 44 dni. Przeciętny termin zapłaty faktury jest jednak wyraźnie dłuższy niż w krajach Europy Wschodniej (32 dni) i Zachodniej (38 dni). Dane te opublikowała firma ubezpieczająca wierzytelności Atradius. Przeciętnie 32% czeskich faktur jest zapłaconych z opóźnieniem, najczęściej do 15 dni po upływie terminu płatności. Na poprawę dyscypliny płatniczej czeskich firm ma wpłynąć planowana nowelizacja czeskiego Kodeksu Handlowego, która przewiduje ustalenie maksymalnego terminu płatności (60 dni) oraz określenie stawki odsetek za opóźnienie na minimalnie 8 pp. ponad stawkę banku centralnego. Według przedsiębiorców określenie tej stawki stanowi zasadniczą zmianą, która ograniczy zjawisko opóźnionych płatności. Republika Czeska należy do krajów z płatnością faktur poniżej przeciętnej, bowiem zarówno we Wschodniej jak i Zachodniej Europie tylko 29% faktur jest zapłaconych z opóźnieniem. Pomimo tego zauważalna jest poprawa sytuacji w porównaniu z 2011 r., kiedy w RCz było zapłaconych po terminie 33% wszystkich faktur. Prawdopodobieństwo, że faktura zostanie zapłacona po terminie w RCz w równym stopniu dotyczy faktur wystawionych krajowym i zagranicznym klientom. Głównym powodem opóźnień są problemy z płynnością finansową przedsiębiorstw (81% przypadków). Czeskie przedsiębiorstwa preferują odroczenie terminu płatności głównie ze względu na zabieganie o nawiązanie długookresowej współpracy handlowej. Przeciętnie sprzedaż z odroczonym terminem płatności ma miejsce w przypadku 31% zamówień. Najczęściej ma ona miejsce wobec zagranicznych kontrahentów (37%), natomiast krajowe zamówienia z odroczonym terminem płatności stanowią 24% wszystkich zamówień. Analitycy zauważają w tym zakresie wyraźną tendencję spadkową - w 2010 r. faktury z odroczonym terminem płatności stanowiły 84% wszystkich faktur. Przeciętny okres płatności faktur w niektórych państwach: Państwo liczba dni Państwo liczba dni Austria 21,3 Francja 35,7 Niemcy 22,0 Czechy 44,4 Szwecja 24,6 Włochy 52,8 Wielka Brytania 25,1 Hiszpania 67,8 Holandia 25,4 Grecja 74,6 Szwajcaria 29,8 Turcja 84,7 17
Grupa SITC WPHI Praga, lipiec 2012 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ MAJ 2012 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT CZESKI IMPORT WYSZCZEGÓLNIENIE Wartość I-V 2011 I-V 2012 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2012/2011 Wartość I-V 2011 I-V 2012 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2012/2011 Saldo I-V 2011 Saldo I-V 2012 Ogółem w tym: 48 418,3 100,0 51 176,5 100,0 105,7 45 085,8 100,0 45 523,8 100,0 101,0 3 332,5 5 652,7 0 Żywność i zwierzęta żywe 1 498,3 3,1 1 701,8 3,3 113,6 2 045,3 4,5 2 130,1 4,7 104,1-547,0-428,3 1 Napoje i tytoń 282,4 0,6 304,5 0,6 107,8 248,0 0,6 269,6 0,6 108,7 34,4 34,9 2 Surowce z wyjątkiem paliw 1 464,6 3,0 1 450,3 2,8 99,0 1 340,7 3,0 1 315,2 2,9 98,1 123,9 135,1 3 Paliwa mineralne i smary 1 752,2 3,6 2 060,1 4,0 117,6 4 790,7 10,6 5 183,8 11,4 108,2-3 038,5-3 123,7 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 66,8 0,1 132,8 0,3 198,8 92,0 0,2 85,2 0,2 92,6-25,2 47,6 5 Chemikalia i wyroby pochodne 3 137,7 6,5 3 113,7 6,1 99,2 5 095,4 11,3 5 100,4 11,2 100,1-1 957,7-1 986,7 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 8 630,4 17,8 8 956,5 17,5 103,8 8 370,9 18,6 8 278,3 18,2 98,9 259,5 678,2 7 Maszyny i środki transportu 26 460,7 54,7 28 086,4 54,9 106,1 18 707,0 41,5 18 813,7 41,3 100,6 7 753,7 9 272,7 8 Różne wyroby przemysłowe 5 063,7 10,5 5 316,4 10,4 105,0 4 327,3 9,6 4 240,8 9,3 98,0 736,4 1 075,6 9 Wyroby pozostałe 61,5 0,1 54,0 0,1 87,8 68,5 0,0 106,7 0,0 155,8-7,0-52,7 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 18
Grupa SITC WPHI Praga, lipiec 2012 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEŃ - MAJ 2012 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) CZESKI EKSPORT DO POLSKI CZESKI IMPORT Z POLSKI WYSZCZEGÓLNIENIE Wartość I-V 2011 I-V 2012 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2012/2011 Wartość I-V 2011 I-V 2012 Udział w % Wartość Udział w % Dynamika 2012/2011 Saldo I-V 2011 Saldo I-V 2012 Ogółem w tym: 3 030,1 100,0 3 089,4 100,0 102,0 2 985,0 100,0 3 161,3 100,0 105,9 45,1-71,9 0 Żywność i zwierzęta żywe 179,8 5,9 195,3 6,3 108,6 314,0 10,5 337,2 10,7 107,4-134,2-141,9 1 Napoje i tytoń 16,6 0,5 17,2 0,6 103,6 36,9 1,2 40,9 1,3 110,8-20,3-23,7 2 Surowce z wyjątkiem paliw 153,3 5,1 160,7 5,2 104,8 100,1 3,4 108,4 3,4 108,3 53,2 52,3 3 Paliwa mineralne i smary 169,7 5,6 145,2 4,7 85,6 304,5 10,2 281,4 8,9 92,4-134,8-136,2 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 10,5 0,3 56,2 1,8 535,2 6,7 0,2 9,5 0,3 141,8 3,8 46,7 5 Chemikalia i wyroby pochodne 403,7 13,3 368,2 11,9 91,2 304,7 10,2 319,8 10,1 105,0 99,0 48,4 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 792,2 26,1 845,2 27,4 106,7 860,3 28,8 966,3 30,6 112,3-68,1-121,1 7 Maszyny i środki transportu 1 070,2 35,3 1 081,3 35,0 101,0 787,4 26,4 812,3 25,7 103,2 282,8 269,0 8 Różne wyroby przemysłowe 233,5 7,7 218,2 7,1 93,4 269,9 9,0 275,1 8,7 101,9-36,4-56,9 9 Wyroby pozostałe 0,6 0,0 1,9 0,1 316,7 0,5 0,0 10,4 0,0 2 080,0 0,1-8,5 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 19