Ochrona przeciwpożarowa domu. Co w praktyce oznacza klasyfikacja NRO? Jeden z podstawowych elementów pasywnej ochrony przeciwpożarowej budynków stanowią konkretne rozwiązania oraz właściwości materiałów, z których zostały one wykonane zarówno jeśli chodzi o konstrukcje budowlane, jak też systemy HVAC. Projektanci i inżynierowie instalacji mają do czynienia z przewodami wentylacyjnymi, wodociągowymi, kanalizacyjnymi i grzewczymi oraz ich izolacjami, które klasyfikuje się jako nierozprzestrzeniające ognia (NRO). Choć temat znajduje pokrycie w obowiązujących przepisach prawa, to metoda klasyfikacji nierzadko pozostaje jeszcze dla fachowców niejasna. Czym w istocie są elementy opatrzone oznaczeniem NRO i jakie warunki powinny one spełniać? Podstawowe zasady doboru materiałów budowlanych ze względu na ich klasę reakcji na ogień określa Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 926 2014.01.01). Z uwagi na rozprzestrzenianie ognia, w rozporządzeniu znaleźć możemy m.in. klasyfikacje konstrukcji nośnych (w tym stropów), ścian wewnętrznych, ścian zewnętrznych wraz z ociepleniem, dachów i pokryć dachowych, a także przewodów wentylacyjnych oraz izolacji rurociągów. W dziale Bezpieczeństwo pożarowe, rozdział 6. Wymagania przeciwpożarowe dla palenisk i instalacji znajdujemy zapis 267 punkt 8: Izolacje cieplne i akustyczne zastosowane w instalacjach: wodociągowej, kanalizacyjnej i ogrzewczej powinny być wykonane w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia. Co właściwie oznacza ten zapis? Zgodnie z paragrafem 208 rozdziału 1. Zasady ogólne, elementy budynku określone w rozporządzeniu jako nierozprzestrzeniające ognia, słabo rozprzestrzeniające ogień lub silnie rozprzestrzeniające ogień, powinny spełniać, z zastrzeżeniem ust. 3, wymagania zgodnie z załącznikiem nr 3 do rozporządzenia. Tutaj dochodzimy do sedna sprawy, która dla wielu projektantów i inżynierów instalacji nierzadko stanowi źródło nieporozumień na poziomie doboru materiału izolacyjnego. Zgodnie z treścią załącznika, nierozprzestrzeniającym ognia przewodom wentylacyjnym, wodociągowym, kanalizacyjnym i grzewczym oraz ich izolacjom cieplnym odpowiadają: - przewody i izolacje wykonane z wyrobów klasy reakcji na ogień: A1L; A2L-s1, d0; A2L-s2, d0; A2L-s3, d0; BL-s1, d0; BL-s2, d0 oraz BL-s3, d0; - przewody i izolacje stanowiące wyrób o klasie reakcji na ogień wg PN-EN 13501-1:2008: A1L; A2L-s1, d0; A2L-s2, d0; A2L-s3, d0; BL-s1, d0; BL-s2, d0 oraz BL-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementów warstwowych powinna mieć klasę reakcji na ogień co najmniej E. page 1 / 11
Tabela 1. Określenia dotyczące palności stosowane w rozporządzeniu i odpowiadające im klasy reakcji na ogień zgodnie z normą PN-EN 13501-1:2008. Nie rozprzestrzeniać wątpliwości Wedle wspomnianego załącznika nr 3 do rozporządzenia, określeniom dotyczącym rozprzestrzeniania ognia odpowiadają europejskie klasy reakcji na ogień, dobrze znane m.in. z kart produktowych izolacji technicznych i budowlanych. Obecność w zapisach dopuszczalnych materiałów izolacyjnych o klasie E może więc nieco dziwić zgodnie z normą, materiały tego typu potrafią mieć bardzo duży udział w ewentualnym pożarze, są zdolne do rozgorzenia przed upływem 10 minut i skutkują intensywną emisją dymu przy kontakcie z ogniem. Kluczowym z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego instalacji sanitarnych działaniem jest zatem rozróżnienie pomiędzy przewodami i izolacjami wykonanymi, a elementami stanowiącymi wyrób o określonej klasie reakcji na ogień. Praktyka pokazuje, że nieostrość tego zapisu nierzadko przysparza projektantom i wykonawcom problemów z interpretacją. Robert Kotwas, Szef Wsparcia Sprzedaży Izolacji Technicznych w Paroc Polska: W pierwszym przypadku mówimy o sytuacji, w której zarówno przewód, jak też materiał izolacyjny, stanowią osobne wyroby page 2 / 11
oba muszą wówczas posiadać klasę reakcji na ogień w zakresie od minimum BL-s3, d0 do A1L według normy PN-EN 13501-1:2008. W drugim przypadku materiał izolacyjny co prawda może posiadać klasę reakcji na ogień E, ale tylko, jeśli przewód razem z izolacją stanowią gotowy, nierozłączny, prefabrykowany wyrób, który jako całość spełnia wymagania dla klasy co najmniej BL-s3, d0. W sytuacji, gdy projektant dobiera rozwiązanie izolacyjne np. dla już istniejącego kanału wentylacyjnego, skorzystanie z takiego materiału izolacyjnego będzie więc oznaczać niespełnienie wymagań dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia. Materiały niepalne krok dalej w stronę bezpieczeństwa Prawidłowa interpretacja przepisów zawartych w omawianym załączniku nr 3 do rozporządzenia posiada kluczowe znaczenie szczególnie w kontekście przewodów instalacji wodociągowych, kanalizacyjnych czy ogrzewczych, które nierzadko biegną przez kilka stref oddzielenia przeciwpożarowego i stanowią newralgiczny element z punktu widzenia bezpieczeństwa całego budynku. Podczas projektowania systemów HVAC warto pójść o krok dalej i zwrócić uwagę nie tylko na sam ogień, płomienie oraz wysoką temperaturę. W warunkach pożaru równie duże, o ile nie większe niebezpieczeństwo dla osób i mienia stanowią płonące krople oraz wydzielający się dym jak wskazują statystyki Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, tylko od września ubiegłego roku doszło w Polsce do blisko 3000 incydentów związanych z udziałem tlenku węgla, w tym do 39 wypadków śmiertelnych[1]. Duże ilości dymu wydłużają czas efektywnej ewakuacji z płonącego budynku, a płonące krople przyczyniają się do dalszego rozprzestrzeniania się ognia. Jak podkreślają eksperci, rozwiązaniem, które pomaga ograniczyć te negatywne zjawiska, jest zastosowanie wyrobów sklasyfikowanych według normy PN-EN 13501-1:2008 jako niepalne. Robert Kotwas, Paroc Polska: W klasyfikacji uzupełniającej do europejskiej klasyfikacji ogniowej materiałów budowlanych znaleźć możemy określenia dotyczące klasy wytwarzania dymu (s) i płonących kropli (d) przez poszczególne wyroby. Wyroby klasy A1 nie posiadają tych określeń, ponieważ nie palą się ani w żaden sposób nie przyczyniają się do rozwoju pożaru, zaś wyroby o klasie A2-s1,d0 wydzielają niewielkie ilości dymu i nie wydzielają kapiących kropli. Izolacje wykonane z wyrobów o klasie reakcji na ogień A1 oraz A2-s1,d0, takie jak np. wełna kamienna, najlepiej spełniają wymagania dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia, dlatego znajdują szerokie zastosowanie jako zabezpieczenie ciepłochronne i ogniochronne systemów HVAC. Bezpieczeństwo pożarowe to jeden z najważniejszych aspektów, jakie towarzyszą projektowaniu i wykonywaniu systemów HVAC wewnątrz budynku. Dlatego tak istotnym staje się pełne zrozumienie przepisów określających wymagania dla przewodów nierozprzestrzeniających ognia tylko w ten sposób unikniemy nieporozumień i błędów już na etapie projektu. [1] http://www.straz.gov.pl/porady/sezon_grzewczy_2015_2016 Zobacz także: Izolacje techniczne instalacji HVAC. Jaka grubość izolacji jest optymalna dla instalacji grzewczych? Izolacje techniczne instalacji HVAC pełnią istotną rolę w ograniczaniu strat ciepła w obiekcie. Jak optymalnie zaprojektować system izolacji przewodów grzewczych? Jak dobierać odpowiednie grubości materiału? page 3 / 11
page 4 / 11
page 5 / 11
Jak zabezpieczyć dom przed pożarem? Bezpieczeństwo pożarowe w domu Każdego roku w Polsce w wyniku pożaru domu jednorodzinnego giną dziesiątki osób. Znacznie więcej niż połowa z nich to ofiary zatruć dymem bądź innymi silnie trującymi produktami spalania. Jednorazowy wydatek kilkudziesięciu złotych może uchronić życie Twoje i Twojej rodziny page 6 / 11
page 7 / 11
Jak zabezpieczyć domowy sprzęt przed wyładowaniami atmosferycznymi? Upalnym, letnim dniom często towarzyszą gwałtowne opady i burze z piorunami. Skutki wyładowań atmosferycznych mogą być niebezpieczne zarówno dla budynków, jak i instalacji oraz sprzętów elektronicznych. Jak zabezpieczyć dom i jego wyposażeni przed burzą? page 8 / 11
page 9 / 11
Gazowy podgrzewacz w łazience: 10 zasad bezpieczeństwa Każdego roku w Polsce z powodu zatrucia czadem umiera ponad 100 osób, a blisko 2 tys. ulega podtruciu. Jedną z przyczyn zatrucia czadem jest niewłaściwe użytkowanie popularnych przepływowych ogrzewaczy wody, montowanych najczęściej w łazience. page 10 / 11