Dworki i pałace w powiecie pajęczańskim
Dworek w Radoszewicach W pobliżu kościoła znajduje się piękny barokowy dwór z XVIII wieku, zbudowany przez Niemojowskich, przebudowany na przełomie XIX/XX wieku i po 1945 roku, do niedawna użytkowany przez szkołę podstawową. Radoszewice wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, w gminie Siemkowice. W czasie okupacji hitlerowskiej dworek wraz z ziemiami przeszedł w posiadanie niemieckie. Po II wojnie światowej dworek został przekształcony w szkołę podstawową.
W niektórych oknach jeszcze wiszą starodawne firany. Siedmioosiową elewację frontową zdobi wysunięty piętrowy portyk z czterema kolumnami, zwieńczony spłaszczonym frontonem, od strony ogrodowej balkon. Na uwagę też zasługuje tzw. dach polski: czterospadowy, łamany, zaopatrzony w lukarny, które doświetlają poddasze.
Posiadacze: Radoszewscy >Niemojowscy >Molińscy >Teodor Durzyński (aptekarz)> Stefan Sentkowski
Dworek w Siemkowicach Murowany dworek w Siemkowicach został wzniesiony w XVI w., najprawdopodobniej w miejscu i z wykorzystaniem elementów starszej budowli. Znajduje się on na wyspie otoczonej fosą i posiadał niegdyś walory obronne. Jednak badania wykazały, że pierwotnie drewniane fortalicjum w Siemkowicach istniało na kopcu pośród łąk, przy drodze do Radoszewic.
XV w. - nowa murowana rezydencja obronna otoczona fosą. Trzykondygnacyjny, jednoprzestrzenny budynek z piwnicą, parterem i piętrem.
W końcu XVI w. dworek został rozbudowany w stylu renesansowym. Po tej rozbudowie zachowały się do dziś obramienia okienne w stylu renesansowym. Kolejni właściciele dworku w XVII wieku przeprowadzili jego remont i dobudowali alkierz w kształcie wieży. Około roku 1850 dwór uległ spaleniu, jego odbudowę przeprowadzili Kraśniccy. Ostatnią fazą przebudowy dworku były lata 1951-1953 kiedy to rozebrano obie dobudówki, a wieżę obniżono do dwóch kondygnacji. Umieszczono w nim również świetlicę gminną i bibliotekę, a w 1957 Gminny Ośrodek Kultury. Romaniak Stanisław starał się on włączać młodzież w pracę nad dworkiem. Dzięki temu powstał kamienny murek od południowej strony. Okalał on ogródek kwiatowy.
Dwór obronny w Białej Murowana rezydencja kronikarzy Bielskich w Białej (chodzi o Białą Szlachecką,) powstała prawdopodobnie w połowie XVI wieku. Nie znamy wymiarów pierwotnego budynku, dane pochodzą z okresu po rozbudowie, w XVIII wieku. Budowla nie jest legendą dawnej przeszłości, ponieważ rozebrana została dopiero po II wojnie światowej, a opisana w roku 1986. Piwnice można było oglądać jeszcze w latach 50. ubiegłego stulecia.
Litografia Napoleona Ordy z II pol. XIX wieku. Widać budynki przebudowanego dworu
Szkoła w Białej, 2011
Dworek w Kiełczygłowie Powstał w XVIII w. Znajduje się w centrum wsi. Dziś we dworze mieści się gminna biblioteka. Jest to budowla parterowa, murowana z cegły, otynkowana, o dwuspadowym dachu. Do dworku prowadzi mały portal wspierający trójkątny fronton z półokrągłym okienkiem. Dworek ma budowę symetryczną na planie prostokąta.
Obecnie w centrum zainteresowania naukowców są piwnice dworu, które prawdopodobnie są pozostałością po dworze obronnym, na którego ruinach zbudowano nowy dwór. Odnaleziono tam otwory okienne i wejściowe, wskazujące na dużo niższe położenie gruntu w poprzednich wiekach.
Dworek w Stróży Pałac powstał w XIX w. w stylu neorenesansowym, który nadał mu Władysław Marconi. W tym stylu pałac przetrwał do 1945 roku.
PAŁAC DZIEDZICA (PRZED PRZEBUDOWĄ) ELEWACJA WSCHODNIA.(ZDJĘCIE Z LAT 20-tych XX w.) PAŁAC (PRZED PRZEBUDOWĄ) ELEWACJA POŁUDNIOWA.(ZDJ. Z LAT 20-tych XX w.)
HERB WALEWSKICH NA FRONCIE PAŁACU DZIŚ I DAWNIEJ
Pałac w Woli Wydrzynej Neoklasycystyczny dwór w Woli Wydrzynej został wybudowany na przełomie XVIII i XIX wieku przez Walewskich. Forma architektoniczna budynku to centralna część (pozbawiona bocznych skrzydeł) warszawskiego Belwederu. Dworek wraz z otaczającym go parkiem w kształcie trójkąta na stałe wpisany jest w krajobraz Woli Wydrzynej.
Dworek w Chorzenicach Zespół dworski w Chorzenicach składa się z XIX-wiecznego dworu, oranżerii, oraz najciekawszego XVIIwiecznego budynku gdzie dawniej mieściła się Szkoła Podstawowa. Zespół znajduje się w parku, z reliktami systemu wodnego, jak sadzawki i kanały. Stary dwór zbudowany został przed rokiem 1655 na wzór podobnego, lecz starszego zameczku w Działoszynie.
Pośrodku elewacji głównej usytuowano ganek filarowy. Jest to częściowo podpiwniczony, dwukondygnacyjny budynek zbudowany na planie prostokąta. Dach jest płaski, z attyką. Budynek posiada, za wyjątkiem partii środkowej, jednotraktowy układ wnętrz na wszystkich kondygnacjach. Na parterze, w części centralnej znajduje się reprezentacyjna sień z kominkiem. Z sieni prowadzi na piętro klatka schodowa. O obronnych walorach dworu decydują grube mury. Budynek pierwotnie stał wśród mokradeł, oraz posiadał ograniczoną liczbę otworów wejściowych. Jest to przykład wiejskiej siedziby szlacheckiej.
Dziś jeszcze oglądać można sklepienie sieni z późnorenesansową dekoracją stiukową typu kalisko - lubelskiego z motywami figur geometrycznych wykonanych z wałków, rzędów wolich oczek i perełek. Przetrwały również bogato profilowane portale we wnętrzu, oraz drewniane drzwi wejściowe zdobione metalowymi gwoździami
Dworek w Dubidzach Zespół dworsko gospodarczy w Dubidzach został zbudowany na początku XX wieku przez Siemińskich. W jego skład, oprócz samego dworu, wchodzą: oficyna, stróżówka, obora i spichlerz wznoszone od XVIII wieku oraz park o charakterze krajobrazowym założony w XIX wieku. Zabytek posiada bardzo ciekawą architekturę. Niestety jest opuszczony i popada w ruinę. Ostatnio zostały w nim zamurowane okna.
Dworek w Makowiskach W Makowiskach dwór szlachecki położony jest obok kościoła, za plebanią, otoczony nieco przetrzebionym parkiem, a od południa ograniczony stawem. Dwór został wzniesiony w I połowie XIX wieku. Jest murowany, powstał na planie prostokąta, od frontu z ryzalitem czyli częścią budynku wysuniętą ku przodowi na wysokości wszystkich kondygnacji. Układ wnętrza jest dwutraktowy (dwa równoległe ciągi pomieszczeń na jednej osi, ułożone wzdłuż osi podłużnej budynku), dach jest dwuspadowy.
Zabudowania na terenie folwarku były od siebie znacznie oddalone. Takie rozmieszczenie było jednak zaplanowane - chodziło o powstrzymanie rozprzestrzeniającego się pożaru. Warto zwrócić uwagę na centralnie umieszczony staw - hodowla ryb była bardzo częsta w gospodarstwie folwarcznym. O zasobności dworu i jego właściciela, świadczy fakt, że funkcjonowała tu jeszcze w latach 30-tych XX wieku mleczarnia. Ostatnio w dworze mieściła się szkoła podstawowa, a do 2004 roku Filia Biblioteki Publicznej w Pajęcznie, która obecnie znalazła nową siedzibę w budynku Szkoły Podstawowej w Makowiskach.
Balkon od strony północnej, z którego rozciąga się widok na park, szkołę oraz staw. Główne wejście do dworku od strony wschodniej.
Pałac Męcińskich Pałac Męcińskich w Działoszynie stoi na zachód od centrum miasta, na tarasie zalewowym Warty. Powszechna opinia, że pałac stojący na sztucznym nasypie częściowo wzmocnionym obmurowaniem, posiada w sobie elementy starszej budowli obronnej, nie znalazła jak dotąd potwierdzenia w badaniach architektonicznych.
Z dawnego założenia pałacowego ukształtowanego ostatecznie w 2.połowie XVIII stulecia, do czasów współczesnych przetrwał jedynie piętrowy, w większej części późnorenesansowy budynek pałacu oraz fragment parku.
Są w powiecie pajęczańskim takie zabytkowe budowle, które odżyły na nowo, jak pałac Męcińskich w Działoszynie, ale również takie, które wkrótce znikną bo są już ruiną. Pozostaną zatem na zdjęciach, a może też w pamięci, gdy przeczytana będzie ich historia, zebrana i opracowywana w roku szkolnym 2014/2015 przez kilku uczniów z klasy I A w formie pracy metodą projektu w ramach przedmiotu wiedza o kulturze. Autorami zdjęć i opracowań są: Oliwia Gliga Patrycja Konieczna Patrycja Krysiak Daria Wolna Michał Nabiałczyk i Anna Tomecka - Siemińska
Dziękujemy wszystkim za uwagę, mamy nadzieje, że nasza prezentacja się Państwu podobała. Bibliografia: -www.wikipedia.pl -Karty ewidencyjne( budynek w Stróży0 -www. lodzkie.travel.pl -www.zamkilodzkie.pl -cpx.republika.pl - Dziennik łódzki Katalog zabytków w Polsce, tom 2 -Przewodnik turystyczny powiatu pajęczańskiego informacje od: -Pani Jadwigi Freus -Pani Małgorzaty Płatek Inspektor Resortu Planowania Przestrzennego i Inwestycji Urząd Gminy Siemkowice, Urząd Gminy Rząśnia, pokdzialoszyn.pl