Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie Wydział Polityki Społecznej PS.XIV.AB.0931-19-07 Protokół z kontroli kompleksowej w Domu Pomocy Społecznej (DPS) w Mszanie Dolnej przy ul. Rakoczego 9 przeprowadzonej przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie: Annę Bodziony - inspektora i Katarzynę Mastalerz - starszego operatora urządzeń przygotowania danych. Kontrolę przeprowadzono 1 i 2 października 2007 roku, na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2004 r. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) oraz na podstawie upoważnienia nr PS.III.0939-49-07 z 24 września 2007 roku wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. Kontrola dotyczyła standardu usług bytowych, opiekuńczych i wspomagających świadczonych przez Dom na rzecz mieszkańców oraz kwalifikacje kadr. Protokół zawiera dane ustalone na podstawie wizji lokalnej, analizy wybranych dokumentów oraz wyjaśnień i informacji uzyskanych od Dyrektora, pracowników i mieszkańców Domu. I. USTALENIA OGÓLNE Dom Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej ul. Rakoczego 9 jest placówką pobytu stałego przeznaczoną dla osób przewlekle psychicznie chorych. Wpisany jest do prowadzonego przez Wojewodę Małopolskiego rejestru domów pomocy społecznej pod pozycją 36. Strukturę organizacyjną i szczegółowy zakres zadań Domu określa Regulamin Domu Pomocy Społecznej, który stanowi Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 851/06 Zarządu Powiatu Limanowskiego z dnia 26 września 2006 roku. W trakcie analizy dokumentacji stwierdzono, że Regulamin Domu Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej został wprowadzony w związku ze zmianą Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 roku w sprawie domów pomocy społecznej. W związku z powyższym Regulamin Domu posiada aktualną podstawę prawną oraz w treści uwzględnia zmiany wynikające z ww. rozporządzenia. Dyrektorem kontrolowanej jednostki jest Pani Małgorzata Łukasik, która posiada wymagane kwalifikacje na zajmowanym stanowisku. Siedziba Domu mieści się Mszanie Dolnej. Placówka dysponuje 50 miejscami (zgodnie z wpisem do Księgi Rejestrowej Domów Pomocy Społecznej Województwa Małopolskiego). W dniu kontroli w Domu przebywało 56 osób (49 kobiet i 7 mężczyzn) w następujących grupach wiekowych: -od 30 do 50 lat - 16 osób, -od 51 do 65 lat - 19 osób, -od 66 do 75 lat - 12 osób, -od 76 lat i więcej - 9 osób. Z ww. grup wiekowych 2 osoby są leżące, 2 poruszają się przy pomocy drugiej osoby. Spośród ww. osób 3 osoby otrzymują emeryturę, 8 osób zasiłki stałe, 6 renty socjalne, a 35 osób renty z ZUS lub KRUS. 1
II. STANDARD USŁUG BYTOWYCH ŚWIADCZONYCH W DOMU l. Warunki lokalowe Budynek wielokondygnacyjny (parter, piętro), wyposażony jest w system przyzywowo alarmowy i alarmowo - przeciwpożarowy z monitoringiem w dyżurce pielęgniarek. Dom ma zainstalowaną windę. Architektura domu oraz jego najbliższe otoczenie umożliwiają swobodne poruszanie się osób niepełnosprawnych. Dom Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej posiada ogółem 16 pokoi mieszkalnych, w tym: dwu - osobowe, trzy - osobowe i cztero - osobowe w których łącznie mieszka 56 mieszkańców. Zgodnie z 6 ust 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z 19 października 2005 roku (Dz. U. Nr 217, poz. 1837) dom uznaje się za spełniający warunki, w zakresie usług bytowych jeżeli znajdują się w nim pokoje mieszkalne: jednoosobowe o powierzchni nie mniejszej niż 9 m² i wieloosobowe o powierzchni nie mniejszej niż 6 m² na osobę, które są przeznaczone dla nie więcej niż trzech osób (w przypadku osób poruszających się samodzielnie) oraz dla nie więcej niż czterech osób (w przypadku osób leżących). Szczegółowy wykaz pokoi wraz pomieszczeniami sanitarnymi stanowi załącznik Nr 1 do protokołu. Pokoje są wyposażone w wymagane przez standard meble (łóżka, szafy ubraniowe, stoły, krzesła, szafki nocne dla każdego mieszkańca). Podstawowe wyposażenie pokoi uzupełniają również prywatne przedmioty mieszkańców. W ocenie kontrolujących pokoje mieszkalne spełniają wymogi standardu pod względem ich wyposażenia, natomiast nie spełniają wymogów co do ich powierzchni. W Domu znajdują się wymagane przez standard pomieszczenia ogólnego przeznaczenia, tj.: pokoje dziennego pobytu, gabinet zabiegowo-pielęgniarski będący jednocześnie gabinetem lekarskim, kuchenka pomocnicza, pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia, kaplica, palarnia, pokój gościnny. W gabinecie zabiegowo-pielęgniarskim znajduje się podstawowy sprzęt do udzielania pierwszej pomocy oraz do przeprowadzania podstawowych badań lekarskich Na poddaszu znajduje się pomieszczenie do terapii zajęciowej, a w przyziemiu do rehabilitacji. Na parterze usytuowana jest jadalnia z aneksem wypoczynkowym, gdzie istnieje możliwość oglądania programów TV oraz filmów video. Kaplica jest całodobowo otwarta, co pozwala na nieograniczony dostęp do niej. Całość terenu jest ogrodzona. Droga dojazdowa wyłożona jest kostką brukową. Teren wokół Domu jest dobrze zagospodarowany, co sprzyja aktywnej rekreacji i wypoczynkowi. Otoczenie pozbawione jest barier architektonicznych. 2. Warunki sanitarne Zgodnie z 6 ust. 1, pkt 4 cytowanego rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej ilość urządzeń sanitarnych, znajdujących się w budynku winna zapewniać mieszkańcom możliwość korzystania z każdej łazienki przez nie więcej niż pięć osób, a w przypadku toalet przez nie więcej niż cztery osoby. Ogółem do dyspozycji mieszkańcy mają 7 stanowisk prysznicowych, 3 wanny (na jedną łazienkę przypada 5,0 mieszkańców). Liczba oferowanych toalet - 10 (na jedną toaletę przypada 5,0 mieszkańców). W zakresie warunków sanitarnych, przy 50 miejscach statutowych, Dom nie spełnia standardu dotyczącego ilości toalet. Natomiast przy rzeczywistej liczbie 56 osób przebywających w dniu kontroli, Dom nie spełnia standardu tak w zakresie liczby łazienek jak i toalet. W trakcie kontroli dokonano oględzin wszystkich pomieszczeń Domu oraz przeprowadzono rozmowy z mieszkańcami i pracownikami na temat warunków bytowych. 2
3. Wyżywienie i organizacja posiłków Dom dysponuje jadalnią usytuowaną na parterze budynku, gdzie mieszkańcy spożywają posiłki. Mieszkańcy mają zapewnione 3 posiłki. Mają możliwość wyboru zestawu posiłków. Ponadto występuje żywienie dietetyczne wg wskazań lekarskich. W dniu kontroli zlecone były następujące rodzaje diet: cukrzycowa dla 6 osób, wątrobowa dla 1 osoby, lekkostrawna dla 5 osób, wysokosolna dla 1 osoby i niskokaloryczna dla 2 osób. Mieszkańcy spożywają posiłki na jadalni. Osoby, które z powodu stanu zdrowia nie mogą spożywać posiłków w jadalni otrzymują je w pokoju. Udzielana jest pomoc przy karmieniu. Rozkład godzin posiłków: śniadanie: 8.00 9.30, obiad: 13.00 14.30, kolacja: 18.00. W jadalni wywieszane są dzienne jadłospisy. Dzienna stawka żywieniowa w miesiącu wrześniu wynosiła 6,00 zł. Organizacja wyżywienia nie budzi zastrzeżeń. III. Ocena realizacji programu naprawczego Aktualizacja programu naprawczego dla Domu Pomocy Społecznej w Mszanie Dolnej opracowana przez Dyrektora Domu na lata 2007/2010 i przesłana do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego - Wydziału Polityki Społecznej w Krakowie, zakłada działania zmierzające do osiągnięcia standardu. W programie tym na lata 2007-2008 zaplanowano: montaż w trzech łazienkach brodzików z prysznicem dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz rozgęszczenie mieszkańców w pokojach mieszkalnych, poprzez zmniejszenie liczby mieszkańców do 46 osób. Doposażenie mieszkańców w odzież, bieliznę, obuwie oraz doposażenie obiektu w podstawowy sprzęt medyczny, kuchenny, gospodarczy zaplanowano na 2010 rok. Podczas czynności kontrolnych kontrolujący otrzymał wniosek Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Limanowej skierowany do Zarządu Powiatu Limanowskiego w sprawie zatwierdzenia ww. programu. Zarząd Powiatu w Limanowej dnia 17 maja 2007 roku zatwierdził program naprawczy dokonując poprawki zmiany czasookresu realizacji powyższych zadań na lata 2007-2009. W ramach realizacji programu naprawczego, zamontowano w trzech łazienkach brodziki z prysznicem dostosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. IV. Usługi opiekuńcze i wspomagające Mieszkańcy mają zagwarantowaną całodobową opiekę pielęgniarską. Dom umożliwia dostęp do korzystania ze świadczeń zdrowotnych przysługujących na podstawie przepisów o świadczeniach z ubezpieczenia zdrowotnego. Mieszkańcy zapewniony mają również kontakt z psychologiem. Usługi opiekuńcze realizuje Zespół Terapeutyczno-Opiekuńczy powołany zarządzeniem Dyrektora DPS Nr 48/2005 w sprawie powołania Zespołu Terapeutyczno-Opiekunczego w celu określenia indywidualnych potrzeb mieszkańców Domu oraz zakresu usług świadczonych przez Dom z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i możliwości psychofizycznych mieszkańców Domu. W skład ww. zespołu wchodzą: dyrektor dps, kierownik działu opiekuńczo-medycznego, pielęgniarki, opiekunowie, terapeuta zajęciowy, technik fizjoterapii, lekarz, psycholog, pracownik socjalny, kapelan, pracownik kulturalno-oświatowy. Podstawowym zadaniem zespołu jest opracowanie indywidualnego planu wspierania mieszkańca oraz wspólna z mieszkańcem Domu jego realizacja. Opracowane plany są ukierunkowane na indywidualne potrzeby i możliwości mieszkańca, uwzględniają jego zainteresowania i służą podnoszeniu sprawności mieszkańców ich aktywizacji. W zespole 3
terapeutyczno-opiekuńczym zatrudnionych jest 30 pracowników w wymiarze 28,5 czasu pracy w przeliczeniu na etaty. Wskaźnik zatrudnienia ww. zespołu na dzień kontroli dla osób przewlekle psychicznie chorych w przeliczeniu na pełne etaty, przypadający na jednego mieszkańca wynosił 0,5 etatu (minimum standardowe - 0,5). Skład zespołu terapeutyczno-opiekuńczego stanowi załącznik Nr 2 do protokołu. Pracownicy uczestniczą w szkoleniach na temat praw mieszkańca, kierunków prowadzonej terapii, metod pracy z mieszkańcami wykaz szkoleń stanowi załącznik Nr 3 do protokołu. Mieszkańcy mają zapewnioną wszechstronną pomoc przy załatwianiu swoich spraw. Pielęgniarki oraz opiekunki pracują w systemie 12-godzinnym na 2 zmiany. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia w organizowanych uroczystościach okazjonalnych, religijnych oraz wycieczkach turystyczno-krajoznawczych, piknikach, integracyjnych spotkaniach z udziałem lokalnej społeczności. Informacja o godzinach przyjęć przez Dyrektora Domu jest wywieszona na tablicy ogłoszeń. Dyrektor jest dostępny dla mieszkańców codziennie w godz. od 10.00 do 12.00. W Domu działa Samorząd Mieszkańców w skład którego wchodzi przewodniczący i dwóch członków. Książka skarg i wniosków przechowywana jest w biurze w okresie objętym kontrolą nie odnotowano żadnych wpisów. Kontroli poddano sposób ewidencjonowania nieobecności mieszkańców w placówce. Ewidencja ma na celu właściwą realizację zapisu art. 63 ust.1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64 poz. 593 z późn. zm.), zwalniającego mieszkańca Domu z ponoszenia opłat za pobyt w placówce za okres nieobecności nie przekraczającej dni w roku kalendarzowym. W stosunku do skontrolowanej dokumentacji nie wniesiono zastrzeżeń. Każdy mieszkaniec Domu ma możliwość przechowywania w bezpieczny sposób swoich środków finansowych w prowadzonym przez kasjera depozycie kasowym. Na szczególną uwagę zasługuje fakt bardzo dobrego kontaktu Dyrektora placówki z mieszkańcami. W Domu panuje rodzinna atmosfera. Mieszkańcy mają zagwarantowane poczucie bezpieczeństwa, zapewnioną intymność i poszanowanie godności osobistej. Rodziny mieszkańców mają możliwość codziennych odwiedzin i wizyt. Podczas wizji lokalnej stwierdzono, że pokoje mieszkalne, łazienki, sanitariaty, korytarze i wszystkie pomieszczenia użytkowe utrzymane są w należytej czystości. Dom wolny jest od nieprzyjemnych zapachów. W opinii inspektorów mieszkańcy są objęci odpowiednią opieką i dbałością o zaspokojenie ich potrzeb przy równoczesnym uwzględnieniu wieku i stanu zdrowia podopiecznych. W toku kontroli przeprowadzono rozmowy z losowo wybranymi mieszkańcami. W wyniku rozmów stwierdzono, że mieszkańcy są bardzo zadowoleni z warunków pobytu i poziomu świadczonych usług. Nie zgłoszono żadnych zastrzeżeń. Na tym protokół zakończono. Protokół zawiera 5 ponumerowanych stron. Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu i terminu przeprowadzonej inspekcji. Pouczenie Zgodnie z 15 ust. 2 pkt 7 w związku z 16 ust. 3 i 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r. Nr 61, poz. 543) dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowanych zastrzeżeń dotyczących 4
ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu do Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego. Ponadto zgodnie z 16 ust. 1 ww. rozporządzenia dyrektorowi kontrolowanej jednostki przysługuje prawo do odmowy podpisania protokołu z podaniem w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemnych wyjaśnień przyczyn tej odmowy. Do protokołu nie wniesiono zastrzeżeń. Po przeczytaniu, niniejszy protokół podpisano na każdej stronie. Protokół sporządzono w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, jeden egzemplarz za poświadczeniem odbioru otrzymuje kierownik jednostki podlegającej kontroli, drugi włącza się do akt kontroli. Nowy Sącz, 29 października 2007 roku. Data otrzymania protokołu: 6.11.2007 r. Data i miejsce podpisania protokołu: Mszana Dolna 6.11.2007 r. Podpis przedstawiciela placówki kontrolowanej: Podpisy inspektorów kontrolujących: DYREKTOR Inspektor Domu Pomocy Społecznej (-) Anna Bodziony w Mszanie Dolnej (-) mgr Małgorzata Łukasiewicz (-) Katarzyna Mastalerz Specjalista Organizacji Pomocy Społecznej 5