20 11 Raport środowiskowy
Od 2006 roku GPEC posiada certyfikat potwierdzający zgodność Systemu Zarządzania Środowiskiem z normą ISO 14001. Strategia środowiskowa Od 2006 roku posiadamy certyfikat potwierdzający zgodność Systemu Zarządzania Środowiskiem z normą ISO 14001. Polityka środowiskowa wpisana jest w strategię firmy. Przywiązujemy szczególną wagę do zagadnień związanych z ochroną środowiska. Na bieżąco monitorujemy wpływ działalności firmy na otoczenie oraz podejmujemy i doskonalimy działania proekologiczne. Wdrażamy nowoczesne i ekologiczne technologie minimalizując negatywny wpływ na środowisko naturalne. Wykazujemy również dbałość o otoczenie, pozostając m.in. w zgodzie z wymaganiami prawnymi w zakresie ochrony środowiska. W realizacji strategii środowiskowej wspierają nas też nasze wartości, wypracowane i wspólnie przyjęte przez pracowników. Nasze wartości działamy ze świadomością konsekwencji oraz wpływu na otoczenie. dbamy o stały rozwój naszych umiejętności, kompetencji i organizacji. relacje opieramy na szacunku, współpracy i otwartej komunikacji. dostarczamy rozwiązania o ustalonej jakości, stosując najlepsze praktyki. przestrzegamy obowiązującego prawa, ustalonych zasad i norm etycznych, jesteśmy wiarygodnym partnerem w biznesie. 2 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 3
Ochrona atmosfery Zanieczyszczenie powietrza - działania proekologiczne Wymagania prawne dotyczące działań proekologicznych są dziś coraz wyższe. Firma, która chce być uznawana za nowoczesną, musi nie tylko im sprostać, ale także wykazać się inicjatywą i zaproponować własne, innowacyjne rozwiązania w tej dziedzinie. GPEC działa tak od lat. Od roku 1991 zlikwidowaliśmy 152 kotłownie, które emitowały znaczną ilość zanieczyszczeń, a odbiorców ciepła podłączyliśmy do miejskiej sieci ciepłowniczej. Dodatkowo zmodernizowaliśmy 4 kotłownie zamieniając kotły opalane węglem lub koksem na nowoczesne, ekologiczne kotły gazowe. Od roku 1992 w GPEC realizujemy plan likwidacji niskiej emisji. Niska emisja to strumień zanieczyszczeń wchodzący w skład spalin emitowanych z kominów o stosunkowo małej wysokości. Obok motoryzacji jest to główna przyczyna zanieczyszczenia powietrza w miastach. Ze względu na niewielką wysokość kominów i mały zasięg rozprzestrzeniania się spalin powstające zanieczyszczenia gazowe oraz pyły kumulują się w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Efekt ten potęgowany jest dodatkowo utrudnioną wentylacją miast wynikającą z gęstej zabudowy. W roku 2005 zmodernizowaliśmy kotłownię miałową znajdującą się w pobliżu Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego na nowoczesną Elektrociepłownię produkującą energię elektryczną w skojarzeniu z energią cieplną. Obiekt zasilany jest gazem ziemnym zaliczanym do paliw ekologicznych. W efekcie znacznie zredukowana została emisja zanieczyszczeń do środowiska. O 99% w stosunku do okresu przed modernizacją została obniżona emisja dwutlenku siarki (SO 2 ) i pyłu, a o 50% emisja dwutlenku azotu (NO 2 ) oraz dwutlenku węgla (CO 2 ). Emisja sadzy oraz toksycznego alfabenzoalfapirenu została całkowicie wyeliminowana. Również w kolejnych latach będziemy kierować nacisk na dalsze ograniczenie emisji rzeczywistej (CO 2 ) oraz ochronę zasobów naturalnych przy wytwarzaniu ciepła. Mierzalnym efektem ekologicznym programu likwidacji niskiej emisji oraz modernizacji kotłowni miałowej jest redukcja zanieczyszczeń do powietrza. Elektrociepłownia Matarnia O ponad 99% w stosunku do okresu przed modernizacją została obniżona emisja dwutlenku siarki, a o 50% emisja dwutlenku azotu oraz dwutlenku węgla. 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 SO 2 NO 2 CO CO 2 *100 pył Efekt ekologiczny redukcja zanieczyszczeń 1991-2011 4 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 5
Monitorujemy zanieczyszczenia powietrza w trzech aspektach: emisję rzeczywistą gazów i pyłów do powietrza, emisję gazów cieplarnianych, pomiary zanieczyszczeń do atmosfery. Emisja rzeczywista gazów i pyłów do powietrza (kotłownie GPEC) W 2011 roku wyemitowaliśmy z eksploatowanych kotłowni do powietrza 499,94 ton (bez CO 2 ) zanieczyszczeń pyłowych oraz gazowych. Ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery zależy bezpośrednio od ilości, jakości oraz rodzaju zużytego paliwa. Największy udział w ilości wprowadzonych zanieczyszczeń generowała kotłownia opalna miałem węgla kamiennego 437,79 ton (bez CO 2 ) co stanowiło 88% emisji ogółem. [Mg] 173 Pył 155 CO 94 SO 2 78 NO2 Rzeczywista emisja gazów i pyłów do powietrza z eksploatowanych kotłowni GPEC z 2011 roku Pył CO SO 2 NO 2 CO 2 *1000 Pozostałe: Sadza Benzo-a-Piren 29 CO 2 1 Sadza Benzo-a-Piren Emisja gazów cieplarnianych (kotłownia miałowa) W ramach ustaleń Protokołu z Kioto redukujemy emisje gazów cieplarnianych poprzez uczestnictwo w Systemie Handlu Uprawnieniami do Emisji (ETS). System ten jest jednym z instrumentów polityki ekologicznej państwa. Polega na tym, że przydziela się tzw. "górny limit emisji zanieczyszczeń". Następnie ten limit dzielony jest w postaci odpłatnych certyfikatów. Jeżeli dane przedsiębiorstwo nie wykorzysta przyznanego mu limitu to może wydane pozwolenia sprzedać lub wykorzystać w następnym roku rozliczeniowym. System ten objął tylko kotłownię opalaną miałem węgla kamiennego. Aby obniżyć emisyjność (CO 2 ) z kotłowni w GPEC przede wszystkim kontrolujemy jakościowe parametry dostarczanego opału. Spełniamy wszystkie wymagania w zakresie monitorowania emisji dwutlenku węgla. W efekcie w roku 2011 wyemitowaliśmy 3179 ton (CO 2 ) mniej niż dopuszczalny roczny przydział wynoszący dla GPEC 29 524 ton. CO 2 [Mg] 29 524 25 248 przydział CO 2 rzeczywista emisja CO 2 z kotłowni miałowej Stosunek posiadanych uprawnień CO 2 do rzeczywistej emisji CO 2 z kotłowni miałowej Okresowe pomiary emisji zanieczyszczeń (kotłownia miałowa) W ramach stałej kontroli oddziaływania GPEC na środowisko prowadzimy pomiary jakości i ilości emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza z kotłowni opalnej miałem węgla kamiennego. Okresowe pomiary emisji (SO 2, NO 2 ) wykonywane są przez zewnętrzne akredytowane laboratoria. W 2011 roku pomiary emisji zanieczyszczeń gazowych spełniły wymogi obowiązujących standardów emisyjnych. SO 2 [mg/m 3 ] 713 Norma kotłownia miałowa 1500 NO 2 [mg/m 3 ] Pomiary emisji NOx oraz SOx w kotłowni miałowej w porównaniu z dopuszczalną emisją Wielkość emisji pyłu również określono na podstawie okresowych pomiarów wykonywanych przez akredytowane laboratorium. Wyniki pomiarów obrazują spełnienie obowiązujących przepisów dotyczących standardów emisyjnych. Jednocześnie pomiary potwierdzają, że zastosowanie w źródle ciepła GPEC urządzeń odpylających - baterii cyklonów - spowodowało zmniejszenie emisji zanieczyszczeń pyłowych do powietrza o ok. 80% Pył [mg/m 3 ] 400 356 400 302 Pomiary pyłu w kotłowni miałowej w porównaniu z dopuszczalną emisją Badanie emisji pyłu zawieszonego PM10 Przykładając szczególną wagę do kwestii środowiskowych zleciliśmy badanie polegające na określeniu wpływu emisji pyłu zawieszonego PM10* na jakość powietrza także poza granicami terenu kotłowni miałowej, w tym na terenach związanych ze stałym pobytem ludzi. Analiza objęła również emisję niezorganizowaną ze wszystkich operacji towarzyszących procesowi spalania w kotłowni m.in.: innymi transportu, rozładunku i magazynowania węgla. Wyniki kompleksowej analizy potwierdziły, że oddziaływanie emisji zorganizowanej oraz niezorganizowanej pyłu spełnia standardy jakości powietrza na terenie oraz poza terenem kotłowni opalanej miałem węgla kamiennego. Na terenie zakładu na bieżąco ograniczamy emisje nie tylko poprzez sprawnie działające cyklony, ale również poprzez szczelne poszycia zasobników opału oraz dodatkowy układ pomiarowy zamontowany na potrzeby ewidencji bezpowrotnie zużytej wody bieżącej do zraszania hałd węgla oraz żużla. *PM10 wszystkie cząstki o wielkości 10 mikrometrów lub mniejsze Norma kotłownia miałowa Norma kotłownia miałowa 6 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 7
Gospodarka odpadowa Zanieczyszczenie gleby - działania proekologiczne W 2011 roku wytworzyliśmy 1740 ton odpadów niebezpiecznych, paleniskowych oraz komunalnych. Segregowane odpady komunalne oraz odpady niebezpieczne wytworzone w ciągu roku poddaliśmy recyklingowi. W przypadku braku recyklingu odpady poddawane zostały utylizacji. Ilość wytworzonych odpadów monitorujemy na bieżąco oraz kwartalnie. Rok Odpady [Mg ] 2011 niebezpieczne paleniskowe komunalne 3 1 736 1 Głównymi odpadami które są możliwe do dalszego zagospodarowania są odpady paleniskowe - lotny popiół i żużel. Stanowią one ok. 98% wszystkich wytworzonych odpadów. Popioły lotne z kotłowni są odbierane przez firmę która poddaje je odzyskowi. Żużel z kotłowni odbierany jest przez osoby fizyczne na potrzeby własne (m.in. na utwardzanie dróg dojazdowych) bezpośrednio z kotłowni. Źródłem powstawania odpadów innych niż niebezpieczne są procesy związane z konserwacją, remontami, wymianą i przebudową urządzeń i obiektów. Odpady inne niż niebezpieczne zbieramy selektywnie w miejscu wytworzenia, a następnie systematycznie oddajemy je firmom posiadającym stosowne zezwolenia na ich odbiór i unieszkodliwianie. Wietrzenie magazynów Zorganizowaliśmy akcje wietrzenie magazynów polegającą na sprzedaży zbędnych zapasów magazynowych. Oferowane do sprzedaży były części zamienne (elektryczne, hydrauliczne i inne), które można powtórnie wykorzystać. W innym przypadku zapasy oddane zostałyby na składowisko. W GPEC przywiązujemy szczególną wagę do magazynowania odpadów niebezpiecznych. Odbywa się to w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie środowiska w pojemnikach odpornych na działanie składników odpadów i posiadających szczelne zamknięcie. Pojemniki ustawiamy na powierzchniach utwardzonych z zabezpieczeniem przed powstawaniem odcieków lub na kuwetach. Efekty: Sprzedaliśmy i zaoszczędziliśmy kilkaset kilogramów materiałów (druty, blachy, zawory, rury itd.). W innym przypadku zapasy oddane zostałyby na składowisko. 8 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 9
Gospodarka wodno-ściekowa Zanieczyszczenia wody - działania proekologiczne Prowadzimy gospodarkę wodno-ściekową zgodnie z umową z przedsiębiorstwem wodnokanalizacyjnymi działającym na terenie Gdańska. Jakość ścieków przemysłowych wprowadzanych do miejskiej sieci kanalizacyjnej badana jest dwa razy w roku w celu zapewnienia odpowiednich parametrów. W 2011 roku jakość ścieków przemysłowych była zgodna z wymaganiami prawa. Zmniejszenie ubytków wody sieciowej AKCJA ZIELONA WODA W celu wykrycia i usunięcia nieszczelności systemu ciepłowniczego oprócz rutynowych działań w GPEC prowadzimy proces barwienia wody grzewczej. Barwienie wody ma na celu doskonalenie jakości dostaw ciepła i ciepłej wody. Działanie to realizujemy w ramach okresowego przeglądu infrastruktury ciepłowniczej. Jest to najlepszy sposób na wykrycie ewentualnych nieszczelności wymienników służących do podgrzewania wody lub w innych miejscach infrastruktury. Efekty: W 2011 roku zidentyfikowaliśmy 9 przecieków w miejskiej sieci ciepłowniczej oraz 12 uszkodzonych wymienników, a to w efekcie pozwoliło na zmniejszenie strat wody 10 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 11
Zmniejszenie strat cieplnych Zużycie energii - działania proekologiczne Efektywność energetyczna to dziś jeden z kluczowych elementów zrównoważonego sposobu działania i stylu życia. To innowacyjne rozwiązanie, które promuje przemyślane wykorzystanie i zużycie energii przy zachowaniu komfortu cieplnego. Dzięki niemu dajemy naszym klientom i mieszkańcom gwarancję, że mogą mieszkać i żyć wygodnie, przyjemnie i zgodnie z naturą. Badanie termowizyjne Chcąc efektywnie wykorzystać energię pierwotną stale monitorujemy swoje instalacje przesyłowe i dystrybucyjne. Ma to na celu zapewnienie wysokiej jakości usług i ograniczenia strat. Prowadzimy okresowe badania sieci ciepłowniczej za pomocą oblotów i badań termowizyjnych. Samolot krąży wzdłuż sieci ciepłowniczej w Gdańsku i Dolnym Sopocie, robiąc zdjęcia w podczerwieni, na które następnie nakłada się mapę. Powierzchnie o jasnym zabarwieniu wykazują miejsca o większym promieniowaniu cieplnym, a powierzchnie o ciemniejszych barwach oznaczają nieznaczną emisję cieplną. Im jaśniejsze miejsce na mapie tym większe straty ciepła. Zbieranie danych odbywa się za pomocą wojskowego skanera TIR, a zastosowana technologia termalna w podczerwieni jest jedynym ze sposobów mierzenia strat energii. Efekty: W 2011 roku zidentyfikowano 557 miejsc podwyższonej temperatury na ciepłociągu, sklasyfikowano je w kategoriach: Kat. 1 17 szt. (ekstremalne podejrzenie awarii) Kat. 2 79 szt. (wysoka możliwość awarii) Kat. 3 461 szt. (niska możliwość awarii) Lokalizowanie nieprawidłowości termicznych dostarcza konkretnych wskazówek na temat miejsc utraty energii, awarii i ewentualnych wycieków. Dzięki temu możemy podejmować działania z wyprzedzeniem i w efekcie uniknąć strat energii związanych z awariami. Inne działania w celu ograniczenia strat na przesyle Systematycznie wymieniamy i modernizujemy sieć ciepłowniczą. Od 1992 roku zmodernizowaliśmy 88 km sieci kanałowej na nowoczesną sieć preizolowaną. Stała modernizacja sieci przesyłowych pozwala zmniejszać straty energii cieplnej na przesyle, a to przekłada się na stan środowiska naturalnego. Kontynuując działania proekologiczne w 2011 w GPEC zawarliśmy umowę o dofinansowanie z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska. Dokument obejmuje prace związane z modernizacją sieci ciepłowniczej. Celem projektu jest wymiana w aglomeracji gdańskiej przestarzałej sieci kanałowej na sieć preizolowaną, a co za tym idzie zmniejszenie strat energii podczas przesyłu ciepła. Faza realizacji projektu rozpoczęła się w trzecim kwartale 2010 r. i potrwa łącznie cztery lata, do 2013 r. W tym czasie modernizacji ulegnie 7,6 km sieci ciepłowniczej należącej do GPEC. 12 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 13
Inne działania proekologiczne Należy pamiętać, że nie tylko działalność produkcyjna firmy, ale także codzienne czynności, nawyki przekładają się na stan środowiska. Nie bagatelizujemy więc własnego wpływu na otoczenie naturalne. Pojedyncze działania proekologiczne mogą wydawać się nieistotne, ale jeżeli zaangażuje się w nie cała firma, efekt może być zaskakujący. W 2011 propagowaliśmy proekologiczne działania, m.in.: Zbieramy tony makulatury, a otrzymane drzewka przekazujemy mieszkańcom Gdańska. Ekologiczne ciepło Ciepło systemowe to marka ekologicznego produktu, oferowanego przez GPEC, w postaci usługi dostawy ciepła oraz ciepłej wody. Powstała ona jako efekt unowocześnienia infrastruktury i wdrażania nowych technologii. Ciepło systemowe wytwarzane jest w kogeneracji, a więc w tym samym miejscu powstaje energia elektryczna i ciepło, co pozwala na podnoszenie efektywności wykorzystania paliwa. Marka została odznaczona godłem promocyjnym Teraz Polska. Drzewko za makulaturę Pracownicy GPEC zbierali makulaturę w swoich siedzibach w ramach akcji Dziennika Bałtyckiego Dzień Ziemi - Drzewko za Makulaturę. Za każde 5 kg makulatury otrzymaliśmy sadzonki drzew, które zasadzone zostały na terenie Zespołu Szkół Kształcenia Podstawowego i Gimnazjalnego nr 7 na gdańskiej Żabiance. Dzięki zaangażowaniu pracowników zebraliśmy tony makulatury, a otrzymane drzewka przekazaliśmy mieszkańcom. E-faktura Dbając o środowisko i szanując czas swoich klientów wprowadziliśmy e-fakturę będącą elektronicznym odpowiednikiem tradycyjnej wersji dokumentu. Wybierając e-fakturę klient wspiera działania mające na celu ochronę środowiska naturalnego. Świadomie wybierając elektroniczną formę rachunku ogranicza się wykorzystanie papieru, którego produkcja przyczynia się do wycinania drzew na szeroką skalę oraz wymaga zużycia dużej ilości energii. Workflow W trosce o środowisko oraz w celu usystematyzowania pracy pracowników został zbudowany System Elektronicznego Obiegu Dokumentów. Zapewnia on zintegrowaną obsługę korespondencji przychodzącej, wychodzącej i wewnętrznej, poprzez rejestrację, dekretację i zarządzanie obiegiem korespondencji. Ogranicza się w ten sposób wykorzystanie papieru. Eko Edukacja Gromadzimy wiedzę związaną z ochroną środowiska, ale także chętnie się nią dzielimy. Wspólnie z lokalnymi mediami przygotowujemy cykliczne dodatki edukacyjne dla mieszkańców Pomorza, zawierające praktyczne porady dotyczące racjonalnego korzystania z ogrzewania i wody. Prowadzimy także akcje edukacyjne w celu promowania zachowań proekologicznych w trójmiejskich szkołach w ramach Klubu Tygryska. 14 R aport środowiskowy 2011 R aport środowiskowy 2011 15
Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej sp. z o.o. ul. Biała 1b, 80-435 Gdańsk tel.: 58 52 43 580, fax: 58 52 43 590 e-mail: gpec@gpec.gda.pl www.gpec.gda.pl