UCHWAŁA NR XXII/97/16 RADY GMINY HAJNÓWKA z dnia 30 sierpnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Wspierania Rodziny w Gminie Hajnówka na lata Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016r, poz.446 ) w związku z art. 176 pkt 1 i art.179 ust.2 ustawy z dnia 9 czerwca 201 lr. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016r., poz.575) Rada Gminy Hajnówka uchwala, co następuje 1. Uchwala się Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Hajnówka na lata, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Hajnówka. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB. Podpisany Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr XXII/97/16 Rady Gminy Hajnówka z dnia 30 sierpnia 2016 r. GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE HAJNÓWKA NA LATA I. WPROWADZENIE Rodzina jest podstawową komórką społeczeństwa oraz naturalnym środowiskiem rozwoju i dobra wszystkich jej członków, a w szczególności dzieci. Typowa rodzina składa się z rodziców i dzieci, także adoptowanych. Bycie ojcem, matką czy dzieckiem, czyli funkcjonowanie w jakiejś roli, wyznacza rodzaj zależności między nimi, z których wynika zasada posłuszeństwa i wydawania poleceń oraz podległości i podporządkowania. Każdy z członków rodziny ma więc określoną rolę do spełnienia. Najważniejszym zadaniem rodziny jest wychowanie dziecka i zapewnienie mu wszechstronnego rozwoju. Rodzina jest tym składnikiem środowiska naturalnego, który oddziaływuje na dziecko najwcześniej i najdłużej, a niekiedy przez całe życie. Rodzina uczy dzieci, jak żyć i być szczęśliwym. Funkcjonowanie rodziny stanowi dla dziecka wzorzec i strukturę odniesień pozwalających poznać, zrozumieć, zinterpretować i zaaprobować otaczającą rzeczywistość. Podstawą do rozwiązywania problemów społecznych jest wspieranie rodziny w odbudowaniu prawidłowych relacji w rodzinie oraz we właściwym wypełnianiu ról społecznych przez jej członków. Wsparcie rodziny powinno być w miarę możliwości wczesne i mieć charakter profilaktyczny.najważniejszym zadaniem wspierania rodziny jest zapewnienie odpowiednich warunków rozwoju dzieci i młodzieży oraz wartości i norm związanych z ich wychowaniem. Rodzina w pierwszej kolejności, powinna mieć możliwość samodzielnego zmierzenia się ze swoim problemem, co pozwala zwiększyć jej szansę na prawidłowe funkcjonowanie w środowisku oraz stymuluje aktywność własną, wyzwala potencjał i pozwala na uczenie się nowych umiejętności. Pomoc powinna w miarę możliwości doprowadzić do usamodzielnienia osób i rodzin poprzez przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych przy wykorzystaniu własnych środków i możliwości. Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współudziału w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Pomoc powinna służyć odbudowie i podtrzymywaniu społeczności lokalnej i pełnieniu ról społecznych. umiejętności uczestniczenia w życiu Zgodnie z art. 176 ustawy z dnia 9 czerwca 201 lr o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U z 2015r.,poz.332 ze zm.) do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja trzyletniego gminnego programu wspierania rodziny. W świetle założeń ustawy pomoc dziecku i jego rodzinie powinna mieć charakter interdyscyplinarny i być udzielana przez właściwych specjalistów w ramach zintegrowanego lokalnego systemu. Podstawowym założeniem Gminnego Programu Wspierania Rodziny w Gminie Hajnówka na lat 2016-2018 jest utworzenie spójnego systemu wsparcia rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu swoich funkcji opiekuńczo - wychowawczych. Działania te będą podejmowane w celu przywrócenia rodzinom zdolności do wypełniania ich podstawowych funkcji, będzie to prowadzone poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci. Zadania realizowane w ramach Programu koncentrować się będą nie tylko na dziecku, lecz na jego całej rodzinie, również w sytuacjach gdy dziecko umieszczone zostanie poza rodziną biologiczną. Zadania przyjęte do realizacji w ramach Programu są spójne z kierunkami działań przyjętymi w szczególności w następujących aktach prawnych: Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB Podpisany Strona 1
- ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, - ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej, - ustawą z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - ustawą z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi II. Diagnoza Liczba ludności w Gminie Hajnówka na dzień 31 grudnia 2015r. wynosiła 4009 osób, w tym 2011 kobiet i 1998 mężczyzn. Tabela nr 1 dane o sytuacji demograficznej stan na 31.12.2015 DANE O SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ GMINY HAJNÓWKA wiek Kobiety Mężczyźni Ogółem 0-2 44 61 105 3 11 18 29 4-5 27 26 53 6 14 17 31 7 20 13 33 8-12 76 74 150 13-15 47 51 98 16-17 38 42 80 18 24 22 46 19-65 0 1356 1356 19-60 1036 0 1036 >65 0 318 318 >60 674 0 674 Ogółem 2011 1998 4009 Analiza liczby mieszkańców gminy wskazuje, iż ludność dzieli się na połowę z minimalną przewaga kobiet. Gminę zamieszkuje 625 osób w wieku przedprodukcyjnym, 2392 osoby w wieku produkcyjnym i 992 osoby w wieku poprodukcyjnym. Tabela nr 2 dane o korzystających z pomocy społecznej w gminie Dane o korzystających z pomocy społecznej w gminie Hajnówka WYSZCZEGÓLNIENIE ROK 2013 ROK 2014 ROK 2015 Świadczenia przyznane w ramach zac ań własnych i zleconych - ogółem Liczba osób, którym przyznano decyzją 441 431 394 świadczenie 360 355 337 Liczba świadczeń pieniężnych 176 170 151 Liczba świadczeń niepieniężnych Liczba rodzin ogółem 194 197 173 Liczba osób w rodzinach 517 495 441 Tabela nr 3. Struktura rodzin objętych pomocą GOPS Hajnówka w 2015r. W Y S Z C Z E G Ó L N IE N IE L I C Z B A R O D Z IN L I C Z B A O S Ó B W R O D Z IN A C H R o d z in y o g ó łe m 183 4 5 2 w ty m : 8 5 3 3 7 z d z ie ćm i (o g ó łe m ) 2 6 6 5 - z 1 d zieck iem 33 129 - z 2 d z ie ci 12 5 7 - z 3 d z ie ci 10 5 7 - z 4 d z ie ci 3 21 - z 5 d zieci 1 8 - z 6 i w ię c e j d z ie ci w ty m n ie p e łn e 2 4 7 0 Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB Podpisany Strona 2
W ramach pomocy rodzinom w ich prawidłowym funkcjonowaniu prowadzona jest pomoc w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania" Każde dziecko w przedszkolu lub szkole ma możliwość otrzymania gorącego posiłku. Program cieszy się dużą popularnością, propaguje zdrowe nawyki żywieniowe jak również stanowi znaczącą pomoc dla rodziny. W 2015 roku z bezpłatnego obiadu w szkole i przedszkolu skorzystało 147 uczniów i dzieci. III. Zasoby Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny działające na terenie gminy i powiatu: - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - Poradnia Leczenia Uzależnień w Hajnówce - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce - Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna w Hajnówce - Szkoły podstawowe i gimnazjum, - Komenda Powiatowa Policji w Hajnówce, - SP ZOZ w Hajnówce, - Organizacje pozarządowe, - Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Bielsku Podlaskim - Kuratorzy sądowi zawodowi i społeczni - Biuro Obsługi Szkół Samorządowych w Hajnówce IV. Adresaci programu Program adresowany jest do rodzin i dzieci z terenu Gminy Hajnówka, przeżywających trudności w sferze opiekuńczo wychowawczej oraz do rodzin w których przebywają dzieci umieszczone w ramach pieczy zastępczej. Dziecko potrzebuje bezpiecznej i wydolnej rodziny, która zaspokaja jego podstawowe potrzeby. Rodzina niewydolna wychowawczo zaburza harmonijny rozwój dziecka prowadzi do zaburzeń w sferze społecznej oraz niepowodzeń szkolnych. Dzieci uczą się poprzez naśladownictwo, zatem te negatywne wzorce zachowań w przyszłości przeniosą do własnych rodzin. Czynnikami negatywnie wpływającymi na destabilizację życia rodzinnego jest zła sytuacja materialna rodzin, która powoduje, iż rodzina nie jest w stanie własnym staraniem zaspokajać podstawowych potrzeb życiowych. Powoduje to inne problemy takie jak alkoholizm, narkomanię, przemoc, przestępczość, demoralizację oraz niedostosowanie społeczne. Zatem celowe jest aby oddziaływać na rodzinę jako całość w celu zapobiegania powstawania czynników obniżających wydolność rodzin. V. Cele programu Cel główny: stworzenie warunków do prawidłowego wypełniania przez rodziny funkcji opiekuńczo - wychowawczych na terenie gminy Hajnówka. Cele szczegółowe: 1. Podejmowanie działań profilaktycznych sprzyjających umocnieniu rodziny 2. Wspieranie rodzin dysfunkcyjnych 3. Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziecka Termin realizacji Cel szczegółowy 1 Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB Podpisany Strona 3
Podejmowanie działań profilaktycznych sprzyjających umacnianiu rodziny Zadania Wskaźniki realizacji działań Termin realizacji 1)Podnoszenie kompetencj i - liczba rodzin objętych działaniami życiowych rodzin tego wymagających w zakresie prawidłowego pełnienia przez nie funkcji opiekuńczo wychowawczych. Praca socjalna z rodziną w celu pobudzenia jej aktywności w rozwiązywaniu problemów. 2)Monitorowanie środowisk liczba rodzin objętych zagrożonych uzależnieniami, monitorowaniem motywowanie do podejmowania -liczna osób uczestniczących w leczenia odwykowego przez mitingach, terapiach rodziców. Uczestnictwo rodziców w mitingach AA oraz terapiach prowadzonych przez specjalistów. 3)Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenia pozalekcyjnych zajęć sportowych Cel szczegółowy 2 ilość dzieci i młodzieży uczestniczących w zajęciach sportowych pozalekcyjnych Wspieranie rodzin dysfunkcyjnych Zadania Wskaźniki realizacji działań Termin realizacji ljzapewnienie dostępności poradnictwa specjalistycznego oraz informowanie o -ilość osób, którym udzielono porad z podziałem na kategorie problemowe: instytucjach niosących pomoc -prawnych, związanych z problemami z którymi borykają się rodziny -problemów z uzależnieniami i 2)Monitorowanie sytuacji dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo, w których występują problemy nadużywania alkoholu, przemocy domowej lub innych czynników wpływających negatywnie na rozwój dziecka 3)Zapewnienie opieki asystenta rodziny, rodzinom przeżywającym trudności opiekuńczo - wychowawcze 4)Działania aktywizujące zawodowo i społecznie poprzez udział tych osób w projektach Cel szczegółowy 3 przemocą domową ilość dzieci objętych monitoringiem -ilość rodzin, którym asystenta rodziny przydzielono - liczba osób i rodzin objętych projektami Zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych dziec ca. Zadania Wskaźniki realizacji działań Termin realizacj ljzapewnienie niezbędnej pomocy - liczba i formy udzielonej pomocy materialnej i rzeczowej rodzinom -liczba rodzin i dzieci w tych znajdującym się w trudnej sytuacji rodzinach objętych pomocą finansowej 2)objęcie dożywianiem w ramach - ilość dzieci korzystających z Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB. Podpisany Strona 4
Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania wszystkich dzieci wymagających tej formy pomocy z terenu gminy 3)objęcie pomocą stypendialną uczniów z rodzin o niskich dochodach 3)zapewnienie dzieciom doznającym przemocy bezpiecznego schronienia 4)zabezpieczenie środków w budżecie na pobyt dzieci w rodzinach zastępczych, rodzinnych domach dziecka, placówkach opiekuńczowychowawczych V I. Finansowanie gorących posiłków w przedszkolach i szkołach - liczba rodzin pomocą w ramach Programu - ilość uczniów którym przyznano stypendia szkolne -liczba dzieci umieszczonych w placówkach - wysokość środków przeznaczonych na wydatki związane z pobytem dzieci w rodzinach zastępczych oraz innych placówkach. Rok szkolny w Latach Program będzie finansowany ze środków własnych gminy oraz dotacji celowych z budżetu państwa na realizację własnych zadań gminy oraz ze środków pozabudżetowych pozyskiwanych z innych źródeł, w tym środki : 1) Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 2) Środki na realizację Programu Rządowego Pomoc Państwa w Zakresie Dożywiania 3) Środki pozyskiwane przez poszczególne jednostki samorządowe na realizację projektów w ramach budżetu EFS. VII. Monitorowanie Koordynatorem Gminnego Programu Wspierania Rodziny za lata jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce. Monitoring będzie polegał na zbieraniu i ocenie danych pod kątem realizacji celów programu. Zebrane informacje będą wykorzystywane do planowania działań, które będą wpisywane w formie zadań do wykonania przez poszczególne instytucje i organizację realizujące program. Id: 44491CB3-D383-43A0-B27E-759422C96FFB. Podpisany Strona 5