Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 1 INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZENOŚNY ZESTAW LOKALIZATORA KABLI, RUR i USZKODZEŃ MODEL: RYCOM typ 8879 Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 2 Zestaw lokalizatora typ 8879 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 3 Wykaz części... 3 Przygotowania do użycia... 4 OPIS PRZYCISKÓW I WSKAŹNIKÓW NADAJNIKA... 5 Wskazania rezystancji AC... 6 Opcja z akumulatorem w nadajniku... 6 Ładowanie akumulatora... 7 Zewnętrzny zestaw ładowarki... 7 Podłączenie bezpośrednie (galwaniczne)... 7 Podłączenie elastycznym sprzęgiem... 8 Podłączenie indukcyjne... 8 Szukanie po omacku... 9 Uwagi o wybieraniu sygnału trasowania... 10 WSKAŹNIKI I PRZYCISKI ODBIORNIKA 8879... 11 Zespół słuchawek... 13 Lokalizowanie kabla lub rury... 14 Lokalizowanie w trybie piku... 14 Lokalizowanie w trybie doliny... 15 Absolutna siła sygnału... 16 Pomiar prądu... 16 Wskazanie zmiany wzmocnienia... 17 Lokalizacja pasywna 50/60Hz... 17 Przycisk cyfrowego pomiaru głębokości... 17 Pomiar głębokości metodą kąta 45... 18 Identyfikacja odkształconych pól magnetycznych... 19 LOKALIZACJA USZKODZEŃ ZA POMOCĄ 8879... 20 Powrót sygnału poprzez miejsce uszkodzenia izolacji... 20 Uziemiająca sonda powrotna... 20 Wbijanie sondy powrotnej uziemienia... 21 Lokalizacja przebić za pomocą uziemiającej sondy powrotnej... 22 Odpowiedź miernika odbiornika współpracującego z uziemiającą sondą powrotną w zależności od odległości... 23 Uszkodzenia pod utwardzonymi nawierzchniami... 23 LOKALIZOWANIE SOND NADAWCZYCH PRZY UŻYCIU ZESTAWU 8879... 24 Dołączenie urządzenia do popychania sondy nadawczej... 24 Lokalizowanie sondy... 25 Pomiar głębokości podczas stosowania sondy nadawczej... 26 DANE TECHNICZNE... 28 Odbiornik... 28 Nadajnik... 29 SERWIS... 30 Naprawa... 30 Gwarancja... 30 Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 3 Wprowadzenie Gratulujemy zakupu naszego nowego zestawu RYCOM do lokalizacji kabli, rur oraz uszkodzeń. Zestaw 8879 jest specjalnie przeznaczony do wykrywania zakopanych kabli energetycznych, kabli CATV, gazociągów i wodociągów, kanalizacji, kabli telefonicznych, kabli światłowodowych w pancerzu. Ostrzeżenie Zestaw 8879 jest przeznaczony do wykrywania pola elektromagnetycznego emitowanego z zakopanych metalowych obiektów. Istnieją zakopane kable, rury i obiekty, których ten przyrząd może nie wykryć. Lokalizacja nie jest nauką ścisłą. Jedynym sposobem, aby się upewnić o obecności, lokalizacji lub głębokości zakopanych obiektów jest odsłonięcie obiektu. Ograniczona odpowiedzialność Użytkownik, sam ponosi odpowiedzialność za wypadki, lub konsekwencję uszkodzeń, zranień spowodowanych bezpośrednio lub pośrednio przez produkty wytwarzane przez Rycom Instruments. Nadajnik wprowadza sygnał trasowania do kabla lub rury. Odbiornik wykrywa sygnał trasowania. Pozycję zakopanej rury lub kabla można lokalizować idąc za sygnałem trasowania. Wykaz części Zestaw 8879 lokalizatora kabli, rur i uszkodzeń Odbiornik 001-00216-00 Nadajnik (bateryjny) 001-00217-01 Nadajnik (akumulatorowy) 001-00217-00 Instrukcja obsługi 030-00078-00 Kaseta wideo z filmem szkoleniowym 035-00001-00 Czerwono/czarny kabel z dużymi zaciskami 151-00051-00 Sonda uziemiająca 211-00015-01 Ładowarka AC 230V (tylko z nadajnikiem akumulatorowym) 750-00003-00 Ładowarka DC 750-00016-00 6 sztuk baterii R14 770-00022-00 8 sztuk baterii R20 770-00023-00 Akcesoria opcjonalne do 8879 Sztywny sprzęg cęgowy (82kHZ) 100-00134-00 Sztywny sprzęg cęgowy (82kHz/8kHz) 100-00193-00 Sprzęg elastyczny (815Hz/82kHz) 100-00110-00 Sprzęg elastyczny (8kHz/82kHz) 100-00166-00 Sonda zwrotna uziemienia 001-00087-01 Kanałowa sonda nadawcza 815Hz 001-00116-00 Sonda nadawcza 8kHz 001-00116-02 Sonda nadawcza 815Hz 001-00144-00 Zestaw słuchawkowy 743-00013-00 Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 4 Zestaw lokalizatora typ 8879 Przygotowania do użycia Rozpakować zestaw. Upewnić się, czy nie nastąpiły jakieś uszkodzenia w trakcie transportu oraz czy zestaw jest kompletny. Odnaleźć przedział na baterie w tylnej części głowicy odbiornika. Odkręcić wkrętakiem pokrywkę przedziału baterii i umieścić sześć baterii R14 zgodnie z oznaczeniami. Odnaleźć przedział na baterie znajdujący się w spodniej części nadajnika. Odkręcić dwa wkręty mocujące pokrywkę przedziału. Umieścić osiem baterii typu R20 zgodnie z oznaczeniami. Umieścić pokrywkę baterii na swoim miejscu i przykręcić ją dwoma wkrętami. Uwaga: Dla dłuższej pracy baterii oraz niezawodności działania w skrajnych warunkach, należy używać wyłącznie baterii alkalicznych. OSTRZEŻENIE NA WYJŚCIU NADAJNIKA WYSTĘPUJĄ GROŹNE DLA ŻYCIA NAPIĘCIA. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 5 Opis przycisków i wskaźników nadajnika Wyłącznik obwodu wyjściowego Wyłącznik wyzwala, jeżeli na wyjściu wykryte zostanie napięcie 250V lub prąd 1,5A. Wyjście TX (Sygnał wyjściowy) TX OUTPUT jest gniazdem typu JACK. Czerwono/czarny przewód lub sprzęg indukcyjny należy podłączyć do zakopanego obiektu. UWAGA: MOGĄ BYĆ OBECNE NIEBEZPIECZNE NAPIĘCIA. Regulacja poziomu sygnału wyjściowego Regulacja poziomu sygnału wyjściowego ustawia moc wyjściową nadajnika. Dostępne są dwa poziomy: niski (jedna LED) i wysoki (dwie LED). Kontrolka obciążenia (LOADING) Kontrolka obciążenia pulsuje w celu wskazania impedancji obciążenia. Gdy kontrolka pulsuje 4 razy na sekundę, wskazuje to na prawie zwarty obwód. Jeżeli kontrolka pulsuje raz co 3 sekundy, wskazuje to na obwód bliski rozwarcia. Kontrolka rozładowania baterii Gdy kontrolka świeci się, oznacza to konieczność wymiany baterii w nadajniku. Wyjście będzie pracowało cyklicznie co 20 sekund w celu wskazania rozładowania baterii. TX I/O Kontrolka I/O wskazuje, że nadajnik jest załączony. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 6 Zestaw lokalizatora typ 8879 Wskazania rezystancji AC Sterowanie częstotliwością wyjściową. Kontrolka 82kHz wskazuje, że używana jest częstotliwość 82kHz. Jest to najwyższa częstotliwość z trzech dostępnych. Częstotliwość 82kHz jest często używana do lokalizowania ostrych zakrętów kabli lub rur i jest zdolna do przeskakiwania rozłączonych połączeń pancerzy lub uziemień. Kontrolka 815Hz sygnalizuje używanie częstotliwości 815Hz. 815Hz jest najniższą z dostępnych częstotliwości. Jest mniej wrażliwa na błędy lokalizowania powodowane przez sąsiednie kable lub rury. Również przy częstotliwości 815Hz zasięg lokalizacji jest największy. Zakres 8kHz jest środkową częstotliwością używaną, gdy 815Hz jest za słabe i 82kHz za łatwo wycieka z badanego obiektu. Nadajnik może jednocześnie emitować obie częstotliwości 82kHz i 815Hz, co jest sygnalizowane świeceniem się obu LED. Liczba błysków Impedancja obciążenia w Ω 4 błyski na sek. 5 do 15Ω 2 błyski na sek. 15 do 100Ω 1 błysk na sek. 100 do 400Ω 1 błysk co 2 sek. 400 do 1800Ω 1 błysk co 3 sek. 1800 do rozwarcia Uwaga: Wskaźnik obciążenia (LOADING) na płycie czołowej nadajnika błyska w sposób wyżej podany w celu wskazania wartości rezystancji badanego obwodu. Jeżeli wskaźnik obciążenia nie błyska w trybie 815Hz, należy dołączyć czerwono-czarny przewód. Opcja z akumulatorem w nadajniku Jeżeli nadajnik 8879 ma opcjonalny akumulator, wtedy pokrywka akumulatora zwiększa obudowę nadajnika o około 1,27cm. Gniazdo ładowania jest umieszczone blisko rączki obudowy. W celu wymiany akumulatora ołowiowo-kwasowego 12V, 7Ah należy odkręcić (4 wkręty) tylną pokrywkę. Wyjąć, akumulator, następnie odłączyć czerwony i czarny przewód od zacisków akumulatora przez ściągnięcie końcówek złącz. Automatyczny wyłącznik chroni akumulator przed rozładowaniem poniżej bezpiecznego poziomu 8,2V. Zerowanie automatycznego wyłączenia następuje przez wyłączenie zasilania. Kontrolka rozładowania baterii załącza się, gdy napięcie baterii spada do 10,5V. Czas od momentu aktywacji wskaźnika rozładowania do automatycznego wyłączenia waha się od 15 do 30 minut czasu pracy. Po aktywacji kontrolki rozładowania, sygnał nadajnika będzie przerywany, co 20 sekund informując odbiornik, że baterie nadajnika są bliskie rozładowania. Uwaga: Nie należy zerować nadajnika po automatycznym wyłączeniu. Robiąc tak powodujemy rozładowanie akumulatora do punktu, gdzie nie będzie on akceptował ładowania. Akumulatory ołowiowe powinny być likwidowane zgodnie z polityką firmy i przepisami dotyczącymi odpadów. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 7 Ładowanie akumulatora UWAGA Wyłączyć nadajnik (POWER OUTPUT OFF) przed rozpoczęciem ładowania Używanie ładowarki AC: Całkowicie rozładowany akumulator może być naładowany przy zastosowaniu ładowarki AC w czasie krótszym niż 24 godziny. Częściowo rozładowany akumulator wymaga krótszego czasu ładowania. Należy samemu oszacować właściwy czas ładowania. Przeładowywanie skraca czas eksploatacji akumulatora. Podczas ładowania akumulatora z użyciem ładowarki AC, nadajnik powinien być wyłączony. Nie próbować załączania nadajnika z podłączoną ładowarką AC. Możliwe jest uszkodzenie ładowarki, gdy nadajnik jest załączony i próbujemy ładować akumulator przy użyciu ładowarki AC. Zewnętrzny zestaw ładowarki Używanie ładowarki DC: Całkowicie rozładowany akumulator może być naładowany przy zastosowaniu ładowarki 12V DC w czasie krótszym niż 5 godzin. Typowo, każde 10 minut ładowania daje 20 minut pracy akumulatora. Chociaż jest możliwe zasilanie nadajnika z ładowarki samochodowej, ładowarka nie jest w stanie dostarczyć wystarczającej ilości energii do jednoczesnego ładowania akumulatora. Podłączenie bezpośrednie (galwaniczne) UWAGA: Nie podłączać nadajnika do kabli energetycznych będących pod napięciem lub nie rozładowanych. Metoda bezpośredniego podłączenia jest najbardziej rzetelną metodą podłączenia sygnału. Metoda ta jest względnie wolna od interferencji. Największa wielkość siły sygnału może być osiągnięta tą metodą. Mogą być w niej stosowane zarówno niskie, jak i wysokie częstotliwości. Odległy koniec badanego obiektu musi być uziemiony. Dołączyć czerwony przewód pomiarowy do dostępnego punktu uziemienia lub odsłoniętej części metalowej obiektu. Sondę uziemiającą umieścić około 3 m od tego punktu pod kątem 90 do zakopanego kabla lub rury. Sondę wbić w ziemię na głębokość 20cm do 25cm. Czarny przewód pomiarowy dołączyć do sondy uziemiającej. Wetknąć wtyczkę przewodu pomiarowego do gniazda wyjściowego nadajnika. Ustawić częstotliwość 815Hz, 8kHz lub 82kHz. Kontrolka LOADING zacznie błyskać. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 8 Zestaw lokalizatora typ 8879 Podłączenie elastycznym sprzęgiem Opcjonalne sprzęgi elastyczny i sztywny (cęgi) są bardzo proste w użyciu i nie wymagają przerwy w zasilaniu badanego obiektu. Zasięg pracy jest krótszy niż przy metodzie połączenia bezpośredniego. Na sygnał trasowania mogą mieć wpływ sąsiednie kable i rury. Czerwono/czarny przewód pomiarowy nie jest wykorzystywany w tej metodzie. Dla prawidłowości działania sprzęgu jest wymagany izolowany od ziemi przewodnik, który jest uziemiony z obu końców bliskiego i odległego. Otoczyć pętlą sprzęgu kabel i połączyć jego oba końce lub zamknąć cęgi sztywnego sprzęgu na badanym kablu. Sprzęg umieścić bliżej miejsca, gdzie kabel wchodzi w ziemię, a nie bliżej miejsca uziemienia systemu. Rezultatem będzie silniejszy sygnał. Przy połączeniu bliżej uziemienia, również zasięg będzie krótszy i mogą wzrosnąć trudności z odróżnieniu jednego kabla od drugiego. Wetknąć wtyczkę sprzęgu do gniazda wyjściowego nadajnika. Kontrolka LOADING zacznie migać. Podłączenie indukcyjne Metoda ta jest bardzo wygodna, ponieważ nie wymaga przerw w dostawie energii do badanego obiektu. Nie są potrzebne żadne podłączenia ani przewody pomiarowe. Kabel lub rura muszą mieć dobrą izolację w stosunku do ziemi, w przeciwnym wypadku zasięg działania będzie bardzo krótki. Umieścić nadajnik na ziemi, jak najbliżej kabla lub rury. Strzałki znajdujące się na płycie czołowej nadajnika ustawić w jednej linii z kablem lub rurą. Ustawić częstotliwość na 82kHz. Po załączeniu nadajnika wskaźnik obciążenia (LOADING) zacznie błyskać. Najpierw należy określić szerokość martwej strefy nadajnika, następnie przesunąć się w kierunku spodziewanej drogi kabla szukając sygnału emitowanego przez kabel. Rozpocząć lokalizowanie trasy przez umieszczenie odbiornika w odległości, co najmniej 7,6m od nadajnika. Należy szukać w strefie 90, jak pokazano to na rysunku poniżej. Zlokalizować kabel lub rurę i podążać jego drogą. Jeżeli, w trakcie posuwania się naprzód, sygnał odbierany przez odbiornik staje się za słaby należy przenieść nadajnik do miejsca nie bliższego niż 7,6m za odbiornikiem i kontynuować trasowanie. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 9 Szukanie po omacku Technika lokalizowania po omacku jest używana, gdy operator nie wie, czy istnieją jakieś zakopane obiekty. Technika ta wymaga dwóch osób. Nadajnik i odbiornik są umieszczone w odległości około 7,5m od siebie. Każdy z operatorów przemieszcza się z tą samą prędkością utrzymując odległość około 7,5m od siebie. Kiedy odbiornik daje sygnał odzewu, oznacza to, ze zakopany obiekt jest obecny pomiędzy nadajnikiem i odbiornikiem. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 10 Zestaw lokalizatora typ 8879 Uwagi o wybieraniu sygnału trasowania Wybór częstotliwości 815Hz, 8kHz lub 82kHz zależy od warunków lokalizowania. Każda z częstotliwości 815Hz, 8kHz i 82kHz ma swoje zalety. Zaleca się rozpoczęcie lokalizowania przy użyciu sygnału 815Hz i kontynuowanie tak długo, jak jesteśmy pewni wyników. Jeżeli sygnał jest bardzo słaby należy sprawdzić podłączenie lub uziemienie. Jeżeli nie ma poprawy sygnału, wtedy należy spróbować 8kHz. Powtórzyć sprawdzenie uziemienia i punktu podłączenia ponownie, zanim nie przełączymy się na 82kHz. Sygnał niskiej częstotliwości 815Hz jest zazwyczaj preferowany w stosunku do 8kHz (średni zakres) i 82kHz (wyższa częstotliwość), ponieważ częstotliwość 815Hz jest dużo mniej wrażliwa na błędy lokalizacji powodowane przez sąsiadujące kable i rury. Sygnał 815Hz nie będzie się dobrze przemieszczał przez przerwane połączenia pancerzy lub izolowane przepusty rur. 8kHz czerpie najlepsze cechy z obu niskiej i wysokiej częstotliwości. Ta środkowa częstotliwość nie jest szczególnie podatna na wycieki w miejscach łączenia, ale może łatwiej przenieść się na obiekt niż 815Hz. Nadal najlepiej używać 815Hz, ale 8kHz jest jedną z najczęściej stosowanych częstotliwości do lokalizowania kabli koncentrycznych i par telekomunikacyjnych. 82kHz (wyższa częstotliwość) jest czasami lepsza niż 815Hz (niższa częstotliwość) do lokalizowania ostrych kątów kabli i rur. Sygnał 82kHz zdecydowanie łatwiej przeskakuje przerwane łączniki pancerzy lub uziemień. Zasięg lokalizacji jest dużo krótszy dla sygnału 82kHz tak, więc położenie nadajnika musi być dużo częściej zmieniane podczas trasowania. Ta częstotliwość jest również użyteczna przy sprzęganiu sygnału nadajnika poprzez sprzęg giętki lub sztywny. Częstotliwości 815Hz i 82kHz mogą być nadawane jednocześnie. Gdy wybrana jest ta opcja użytkownik może zmieniać częstotliwość na odbiorniku pomagając sobie w weryfikacji trasowania. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 11 Wskaźniki i przyciski odbiornika 8879 RF ZAŁ / WYŁ (ON / OFF) Nacisnąć przycisk ON / OFF w celu załączenia odbiornika (jeżeli jest aktualnie wyłączony) lub wyłączenia (jeżeli jest załączony). Podczas załączania, odbiornik ładuje ustawienia z poprzedniego użytkowania. W czasie wyłączania przyrządu, bieżące ustawienia zostaną zapisane w celu wywołania ich przy następnym użytkowaniu przyrządu. Uwaga: Przyrząd zostanie automatycznie wyłączony, jeżeli żaden przycisk nie zostanie naciśnięty przez 10 minut. Częstotliwość (FREQUENCY) Nacisnąć przycisk FREQUENCY w celu wyboru częstotliwości odbiornika 82kHz, 8kHz, 815Hz, 50/60Hz i RF. Przy każdym naciśnięciu przycisku będzie następowało sekwencyjne przełączanie kolejnych częstotliwości. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 12 Zestaw lokalizatora typ 8879 Głębokość (DEPTH) Naciśnięcie przycisku DEPTH spowoduje, że odbiornik najpierw wyświetli tryb pomiaru głębokości (linia lub sonda), a następnie zostanie zmierzona głębokość. W celu zmiany pomiaru głębokości z jednostek angielskich na metryczne należy przy wciśniętym przycisku SHIFT nacisnąć przycisk FREQUENCY. W celu wyboru LINIA lub SONDA należy użyć przycisku LINE/SONDE. Przycisk wzmocnienia (GAIN) Używany do regulacji poziomu wzmocnienia odbiornika. Po naciśnięciu jednego z przycisków GAIN odbiornik będzie zmieniał wzmocnienie w górę lub w dół. Jeżeli siła sygnału jest pokazana na wyświetlaczu, jako - - - i jest przyciśnięty przycisk w górę lub w dół, wtedy przyrząd automatycznie ustawi się na 90 na skali wyświetlacza. Przyciski SHIFT i FREQUENCY (angielskie/metryczne) Nacisnąć przyciski SHIFT i FREQUENCY w celu przełączenia jednostek wyświetlanych przez przyrząd. Naciśnięcie ich powoduje przełączenie pomiędzy jednostkami angielskimi i metrycznymi. Dla jednostek metrycznych u góry ekranu wyświetlacza będzie wyświetlone cm -. Dla angielskich wyświetlacz pokaże - u góry ekranu. Przycisk LINE/SONDE Naciśnięcie powoduje przełączenie trybu głębokości między trybem linii i sondy. W trybie linii wyświetlacz pokaże LIN u góry wyświetlacza. W trybie sondy wyświetlacz pokaże SON u góry ekranu. Przycisk prąd (CURRENT) Naciśnij przycisk CURRENT w celu zmierzenia wielkości prądu, który płynie w trybach z częstotliwością 815Hz, 8kHz lub 82kHz. Uwaga: przycisk CURRENT nie będzie działał w trybie częstotliwości 50/60Hz. Przycisk tryb (MODE) Nacisnąć przycisk MODE w celu przełączenia między trybami lokalizacji PIKU normalnego, PIKU punktowego lub DOLINY pola. Aktualny tryb pracy jest sygnalizowany strzałką na wyświetlaczu wskazującą piktogram trybu pracy. Przycisk głośności (VOLUME) Nacisnąć przycisk VOLUME w celu przełączania głośności przyrządu między poziomami wysoki, średni, niski i wyłączony. Kiedy przycisk ten jest naciśnięty, poziom głośności będzie przełączał się sekwencyjnie między czterema dostępnymi poziomami. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 13 Przycisk podświetlenia (BACKLIGHT). Trzymając wciśnięty przycisk SHIFT nacisnąć przycisk CURRENT w celu włączenia lub wyłączenia podświetlenia Zespół słuchawek Zestaw 8879 może być użytkowany łącznie ze słuchawkami. Gniazdo typu jack jest umieszczone z tyłu odbiornika i jest oznaczone symbolem słuchawek. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 14 Zestaw lokalizatora typ 8879 Lokalizowanie kabla lub rury Upewnić się, czy nadajnik jest solidnie dołączony do kabla lub rury oraz, czy jest załączony. Odsunąć się o około 4,5m od nadajnika wzdłuż trasy kabla. (Przy sprzężeniu indukcyjnym sygnału odsunąć się o ponad 7,5m). Uchwycić odbiornik tak, aby wyraźnie widzieć wyświetlacz LCD oraz, aby mieć wygodny dostęp do przycisków. Upewnić się, czy nadajnik i odbiornik pracują na tej samej częstotliwości (815Hz, 8kHz lub 82kHz) lub wybrać tryb pasywny lokalizacji, który nie wymaga nadajnika. Wybieranie trybu lokalizacji (piku lub doliny) Nacisnąć przycisk MODE w celu wybrania trybu pracy w piku lub w dolinie. Lokalizowanie w trybie piku Trzymać odbiornik w pozycji pionowej. Poruszać odbiornikiem w lewo i w prawo nad drogą kabla. Gdy odbiornik będzie dokładnie nad kablem lub rurą, obrócić odbiornik w celu uzyskania maksymalnego sygnału. Jeżeli odbiornik będzie oddalał się od trasy kabla, odczyt miernika (oraz częstotliwość dźwięku) będą spadały. Jeżeli obrócimy odbiornik będąc nad kablem, wtedy ostre zero wskaże kierunek kabla. Odpowiada to linii wyznaczanej przez płaską stronę odbiornika. Trasować drogę przez oddalanie się od nadajnika umiarkowanym tempem marszu. Poruszać odbiornikiem z lewej na prawą (wahadłowo) i poruszać się według wskazań piku. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 15 Jeżeli trasujemy drogę kabla oddalając się od nadajnika, odczyt piku na mierniku będzie powoli malał. Nacisnąć i zwolnić przycisk wzmocnienia GAIN według potrzeb w celu kompensacji spadku siły sygnału. Mogą wystąpić następujące przypadki: a) węzeł, gdzie sygnał dzieli się i rozchodzi się w kilku kierunkach b) przerwa w kablu lub pancerzu c) zmiana głębokości kabli i rur d) izolacyjne połączenie rur e) kabel ułożony w pętlę Jeżeli nie można dłużej trasować kabla, nawet, gdy wzmocnienie jest ustawione na maksimum, należy dołączyć nadajnik do drugiego końca kabla i trasować ponownie w kierunku punktu gdzie zgubiony został sygnał. Oznaczać proste odcinki drogi, co kilka metrów. Miejsca ostrych zakrętów i pętli oznaczać, co kilkanaście centymetrów. Nagłe zmiany kierunku drogi kabla powodują odmienne zachowania wskazań Piku i Zera, niż kiedy trasowany jest prosty odcinek. Należy najpierw przećwiczyć trasowanie drogi kabla, którą dobrze znamy i wiemy gdzie skręca oraz gdzie posiada rozgałęzienia. Wtedy łatwiej będzie nam rozpoznać takie sytuacje w terenie. Lokalizowanie w trybie doliny Ruchem wahadłowym poruszać odbiornik z lewej na prawą prostopadle do drogi kabla. Gdy odbiornik będzie znajdował się dokładnie nad kablem, wystąpi zero (najniższy odczyt miernika i najniższy ton dźwięku). Gdy odbiornik znajdzie się w niewielkiej odległości z lewej lub z prawej strony badanego kabla wszystkie wskaźniki pokażą maksimum (PIK). Jeżeli odbiornik znajdzie się w większej odległości na lewo lub prawo od kabla odczyty zaczną maleć. Ścieżkę kabla należy trasować oddalając się od nadajnika w wolnym tempie. Delikatnie wahając odbiornik w lewo i prawo w czasie spaceru, iść za wskazaniami zera. W trakcie oddalania się od nadajnika, maksymalne odczyty miernika mogą powoli słabnąć tak, jak opisano to w trybie Piku. Jeżeli maksymalne odczyty miernika zmienią nagle swój poziom (niższy lub wyższy), możemy mieć do czynienia z jednym z poniższych przypadków: a. węzeł, gdzie sygnał jest dzielony i rozchodzi się w kilku kierunkach b. przerwa w kablu lub w pancerzu c. zmiana głębokości kabla lub rury d. izolacyjne połączenie rur e. kabel ułożony w pętlę Jeżeli nie można dłużej trasować kabla, nawet przy maksymalnym wzmocnieniu, należy dołączyć nadajnik do drugiego końca kabla i trasować ponownie do punktu gdzie został zgubiony sygnał. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 16 Zestaw lokalizatora typ 8879 Oznaczać proste odcinki drogi, co kilka metrów. Miejsca ostrych zakrętów i pętli oznaczać, co kilkanaście centymetrów. Nagłe zmiany kierunku drogi kabla powodują odmienne zachowania wskazań Piku i Zera, niż kiedy trasowany jest prosty odcinek. Należy najpierw przećwiczyć trasowanie drogi kabla, którą dobrze znamy i wiemy gdzie skręca oraz gdzie posiada rozgałęzienia. Wtedy łatwiej będzie nam rozpoznać takie sytuacje w terenie. Absolutna siła sygnału Odbiornik 8879 zapewnia bezpośredni pomiar siły odbieranego sygnału. Pomiar ten jest wyświetlany w sposób ciągły, w górnej części wyświetlacza LCD w postaci trzech cyfr, w zakresie od 0 do 999 wskazując odpowiednio od bardzo słabego sygnału do bardzo silnego. Absolutna siła sygnału jest niezależna od ustawienia wzmocnienia lub wskaźnika procentowego. Wartość ta daje użytkownikowi informację o aktualnej sile sygnału emitowanego z przewodnika i odbieranego przez odbiornik. Pomiar absolutnej siły sygnału w dowolnym czasie jest dokonywany przez odczyt wartości w górnej części wyświetlacza LCD. Absolutna wartość siły sygnału nie będzie wyświetlana, jeżeli sygnał jest za mały lub za duży. Ustawić wzmocnienie GAIN, aby przesunąć odczyty na środek skali. Wyświetlacz numeryczny zmieni odczyt z - - - na właściwą wartość. Pomiary absolutnej siły sygnału są bardziej czułe na zmiany sygnału niż wskaźnik procentowy na wyświetlaczu. Wartości maksymalne (PIK) i minimalne (DOLINA) mogą być bardziej precyzyjnie wyznaczone. Pomiar ten może być również użyty do monitorowania spadku sygnału w trakcie trasowania przewodnika. Pomiar prądu Odbiornik 8879 posiada funkcję, która jest bardzo użyteczna w identyfikowaniu pożądanego kabla w terenie gdzie występuje wiele różnych przewodników i innych obiektów. Nie jest rzadkim zjawiskiem indukowanie przez trasowany obiekt (przewodnik podłączony do nadajnika) sygnałów w sąsiednich przewodnikach, w terenach silnie zurbanizowanych. W tych przypadkach, sygnał emitowany z przewodników będących bliżej powierzchni ziemi, może być silniejszy niż sygnał nadajnika trasowanego przewodnika zakopanego głęboko pod ziemią. Operator wykryje dwa lub kilka sygnałów i musi wybrać, który pochodzi od właściwego obiektu. Poprzez użycie funkcji pomiaru prądu (odbiornika 8879), operator może określić wartość prądu 815Hz, 8kHz lub 82kHz płynącego w przewodniku, niezależnie od głębokości. Przewodnik z prądem o największej wartości wskazuje właściwy obiekt. Rozpocząć ten pomiar przez zlokalizowanie drogi kabli, które maja być porównane. Oznaczyć ich drogi, najdokładniej, jak tylko jest to możliwe (patrz rozdział lokalizowanie w trybie piku i w trybie doliny). Umieścić odbiornik pionowo nad jednym z oznaczeń przewodników i oprzeć stopę lokalizatora na ziemi. Trzymając odbiornik poziomo, nacisnąć i zwolnić przycisk CURRENT. Gdy miernik zmieni stan wyświetlacza z typu termometr na typ linijka, trzymać odbiornik nieruchomo dopóki parametry nie ustabilizują się. Pulsująca linia wskazuje poziom prądu w kablu, (skorygowany o głębokość). Następnie, przesunąć się nad drugi kabel i powtórzyć pomiar. I ponownie, pulsująca linia pokaże poziom prądu w kablu. Dodatkowo, poprzedni wynik jest widoczny w postali stałej linii. Większy z tych dwóch wyników będzie pokazywał, który przewodnik niesie największy sygnał. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 17 UWAGA: 8879 alarmuje operatora w sytuacji potencjalnych błędów pomiaru prądu. Jeżeli podczas pomiaru prądu wyświetlacz pokazuje Err (Błąd), odbiornik wykrył stan, który może dawać niedokładne wyniki. Błędy mogą być powodowane przez za małą wartość prądu sygnału w badanym kablu. Sprawdzić prawidłowość podłączeń nadajnika oraz odległego końca. Problem może być napotkany, gdy potrzeba dużego wzmocnienia (80 lub większe na wskaźniku liniowym wyświetlacza). Odbiornik może również wykrywać sąsiednie kable lub może nie być ustawiony dokładnie nad badanym przewodnikiem. Należy zweryfikować, czy ścieżka badanego przewodnika została dokładnie wytrasowana przed ponownym pomiarem prądu. Jeżeli kiedykolwiek pojawi się odczyt CAL należy skontaktować się z producentem po dalsze informacje. Wskazanie zmiany wzmocnienia Użyć przycisków wzmocnienia GAIN oraz GAIN w celu zwiększenia lub zmniejszenia, małymi krokami, wzmocnienia w celu ustawienia odczytów w środku skali. Lokalizacja pasywna 50/60Hz Odbiornik 8879 jest w stanie lokalizować zakopane kable energetyczne będące pod obciążeniem. W niektórych sytuacjach, tryb ten może również lokalizować podziemne rury wodociągowe, kanalizacyjne i inne linie metaliczne takie, jak kable telewizyjne, telefoniczne, które przypadkowo przewodzą prądy o częstotliwości sieciowej pochodzące od uziemień. Wybrać na odbiorniku częstotliwość 50/60Hz. Wybrać tryb PIK i lokalizować przewodnik używając trybu PIK. Metoda ta jest użyteczna ze wzglądu na szybkość i wygodę. Rozpocząć pomiar w znanym punkcie, mając świadomość, że inne przewodniki na danym obszarze mogą generować ten sam sygnał lokalizacji. Nadajnik nie jest potrzebny do lokalizacji w tym trybie. Przycisk cyfrowego pomiaru głębokości Jedynym sposobem, aby upewnić się, jaka jest głębokość obiektu jest jego odsłonięcie. Odczyt pomiaru głębokości może być niedokładny. Odbiornik 8879 może zmierzyć głębokość poprzez naciśnięcie przycisku pomiaru głębokości. Głębokość jest wyświetlana cyfrowo w górnej części okna wyświetlacza w metrach i centymetrach (lub stopach i calach). Przycisk pomiaru głębokości jest użyteczny przy szybkim określeniu głębokości przewodnika podczas trasowania drogi. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 18 Zestaw lokalizatora typ 8879 Pomiar należy rozpocząć od zlokalizowania ścieżki kabla lub rury. Następnie należy przejść do miejsca gdzie ma być zmierzona głębokość. Nie mierzyć głębokości w odległości mniejszej niż 4,6m od nadajnika. Ustalić ścieżkę najdokładniej, jak tylko jest to możliwe. (Patrz rozdziały Lokalizacja w Trybie Piku, Lokalizacja w Trybie Doliny i Absolutna Siła Sygnału). Umieścić odbiornik pionowo nad przewodnikiem, opierając jego stopę na ziemi. Trzymając odbiornik pionowo, nacisnąć i zwolnić przycisk głębokości DEPTH. Odbiornik przez krótki czas będzie wskazywał, że dokonuje obliczeń głębokości i następnie wyświetli zmierzoną głębokość w górnej części wyświetlacza. Należy zachować ostrożność podczas używania funkcji pomiaru głębokości przyciskiem, ponieważ pola magnetyczne od sąsiednich przewodników mogą znacząco wpływać na pomiary głębokości. Powinniśmy okresowo sprawdzać obecność sąsiednich przewodników i pól magnetycznych, kiedy dokonujemy pomiarów głębokości. Informacje o wykrywaniu kompensowanych pól magnetycznych można znaleźć w dalszych rozdziałach Pomiar głębokości metodą 45 i Identyfikacja odkształconych pól magnetycznych. Pomiar głębokości metodą kąta 45 Oprócz pomiaru metodą naciśnięcia przycisku można dokonać pomiaru głębokości metodą triangulacyjną. Ta alternatywna metoda pomoże również określić, czy istnieją interferencyjne sąsiednie kable. Ustawić się w miejscu, gdzie ma być mierzona głębokość. Pozostawać w odległości co najmniej 4,5m od nadajnika. Przesuwać odbiornik z lewej na prawą prostopadle do drogi kabla dopóki nie zostanie zlokalizowany kabel. Oznaczyć drogę tak precyzyjnie, jak tylko jest to możliwe używając metody doliny. Następnie oprzeć stopę odbiornika na ziemi tak, aby dobrze widzieć wyświetlacz LCD. Regulować pochylenie odbiornika dopóki poziomica bąbelkowa, znajdująca się w górnej części miernika, nie zostanie wypoziomowana (dla 45 ). Odciągnąć odbiornik od ścieżki kabla wzdłuż linii, która jest prostopadła do drogi kabla. Oznaczyć lokalizację stopy odbiornika, kiedy wskaźnik pokaże wartość zerową. Zmierzyć odległość pomiędzy odbiornikiem i ścieżką kabla. Odległość ta jest taka sama, jak głębokość badanego kabla lub rury. Fałszywe odczyty głębokości mogą być powodowane przez blisko zakopane metalowe obiekty takie, jak inny kabel lub rura wodociągowa, kanalizacyjna, ogrodzenie lub tor kolejowy. W celu potwierdzenia zmierzonej głębokości, należy powtórzyć powyższe kroki z przeciwnej strony rury lub kabla. Różnica większa niż 12,7cm w dwóch pomiarach głębokości może oznaczać, istnienie interferujących kabli, rur lub innych obiektów oraz, że dokładność pomiaru jest gorsza niż zwykle. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Zestaw lokalizatora typ 8879 Strona: 19 Identyfikacja odkształconych pól magnetycznych Jeżeli na trasie są obecne sąsiadujące kable lub rury, mogą one czasami powodować błędy lokalizacji. Część sygnału nadajnika jest przejmowana przez sąsiadujące przewodniki lub rury i później łączy się z oryginalnym sygnałem. W wyniku otrzymujemy odkształcone pole magnetyczne. Zjawisko to jest częstą przyczyną powstawania błędów w cyfrowym odczycie głębokości. Operator może zweryfikować dokładność zlokalizowania drogi kabla przez wykonanie pomiaru metodą kąta 45 lokalizując położenie kabla z jego obu stron. Jeżeli wyniki pomiaru głębokości z lewej i prawej strony nie różnią się o więcej niż 12,7cm oznacza to, że lokalizacja trasy jest wystarczająco dokładna. Jeżeli te dwa wyniki nie zgadzają się, wtedy należy kopać z dużą ostrożnością. Dokładniejsza lokalizacja może być w połowie drogi pomiędzy dwoma pomiarami głębokości wykonanymi z obu stron. Jest to ważna technika, która może być używana w celu zapewnienia, jak najdokładniejszej lokalizacji. Tomtronix, 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135
Strona: 20 Zestaw lokalizatora typ 8879 Lokalizacja uszkodzeń za pomocą 8879 Lokalizacja uszkodzenia określa pozycję miejsca uszkodzenia izolacji w zakopanym przewodniku. W przypadku uszkodzenia izolacji, część sygnału powróci do nadajnika podłączonego do sondy uziemiającej poprzez punkt uszkodzenia izolacji oraz poprzez ziemię. Powrót sygnału poprzez miejsce uszkodzenia izolacji Generalnie dobrą ideą jest lokalizowanie drogi przewodnika przed przystąpieniem do lokalizowania miejsca przebicia. Jeżeli, podczas lokalizowania drogi, wystąpi nadzwyczajny spadek sygnału, oznacza to, że część sygnału uciekła do gruntu na odcinku ostatnich 2m. Uwaga: Sygnał może przenikać do gruntu w miejscu uziemionego punktu łączenia, który może wyglądać jak miejsce przebicia podczas lokalizowania drogi i miejsca przebicia. Po wyznaczeniu trasy zakopanego kabla i określenia przybliżonego obszaru, gdzie spodziewane jest miejsce uszkodzenia, może być wymuszony przepływ dodatkowego prądu przez miejsce przebicia poprzez odłączenie i zaizolowanie odległego punktu dostępu. Jeżeli prąd nie będzie miał dostępnej ścieżki do ziemi w odległym punkcie, będzie zmuszony szukać dostępu do ziemi w punkcie uziemienia na skutek przebicia. Spowoduje to zwiększenie prądu w gruncie w miejscu uszkodzenia izolacji i ułatwi wykrycia miejsca uszkodzenia. Uziemiająca sonda powrotna W celu rozpoczęcia lokalizowania miejsca uszkodzenia należy otworzyć uziemiającą sondę powrotną i zamocować odbiornik 8879 w sondzie, w sposób pokazany poniżej. Podłączyć przewód sondy powrotnej z gniazdem na uchwycie uziemiającej sondy powrotnej oraz z gniazdem odbiornika. Uziemiająca sonda powrotna jest składana dla ułatwienia transportu i przechowywania. Tomtronix s.c., 92-318 Łódź, Al. Piłsudskiego 135