WOJEWODA MAŁOPOLSKI WP-III.431.1.23.2012 Kraków, dnia 04 PAŹ. 2012 Pani Zuzanna Filipska Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zakliczynie ul. Spokojna 1 32-840 Zakliczyn Zespół Kontrolny Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, na podstawie art. 36 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (DZ.U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przeprowadził w dniach od 21 do 24 maja 2012 roku kontrolę kompleksową w kierowanym przez Panią Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Zakliczynie. Zakres kontroli obejmował: organizację Ośrodka oraz kwalifikacje kadry; realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej oraz realizację programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania i wykorzystanie dotacji na ten cel w 2011 roku. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o wyniki przeglądu dokumentacji, a także wyjaśnienia złożone przez Panią Kierownik i pracowników Ośrodka. Ustalenia zawarte zostały w protokole, podpisanym przez Panią 20 sierpnia 2012 roku. W trakcie kontroli oceniano pracę jednostki, zarówno pod kątem sposobu realizacji poszczególnych zadań, jak i pod względem prowadzonej dokumentacji, przyznając ogólnie ocenę pozytywną z nieprawidłowościami. W trakcie prowadzonej kontroli kompleksowej GOPS ustalono, co następuje: Ośrodek zajmuje pięć pokoi usytuowanych na parterze budynku przy ul. Spokojniej 1 w Zakliczynie, ale wejście do niego od strony ulicy posiada bariery architektoniczne. Na zewnątrz nie ma podjazdu dla wózków inwalidzkich i aby wejść do budynku, trzeba otworzyć dwoje ciężkich drzwi. Poza tym wszyscy pracownicy socjalni (6 osób) pracują w jednym dużym pomieszczeniu, co praktycznie uniemożliwia zapewnienie właściwych warunków do rozmów z klientami Ośrodka. Ośrodek działa w oparciu o Statut stanowiący załącznik do Uchwały Nr XVI/144/04 Rady Gminy w Zakliczynie z dnia 23 września 2004 roku, w sprawie uchwalenia Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Zakliczynie (z późniejszymi zmianami). W 1 Statutu wymieniono przepisy, na podstawie których działa Ośrodek. Niektóre z nich na dzień dzisiejszy już nie obowiązują, uległy zmianie, bądź też zmianie uległy ich publikatory. Aktualizacji wymaga również zapis 5 ust.3 pkt 1 Statutu, w którym przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych figuruje nadal, jako zadanie z zakresu pomocy społecznej, zlecone gminie. 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22 * tel. 12 39 21 104 * fax 12 61 60 999 http://www.malopolska.uw.gov.pl
Z zapisów 3 Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka wynika, że w skład struktury organizacyjnej Ośrodka wchodzą: stanowisko pracownika socjalnego, główny księgowy, kasjer, samodzielny referent ds. świadczeń rodzinnych, samodzielny referent ds. funduszu alimentacyjnego, kasjer i opiekun środowiskowy. Zapis ust. 1 kłóci się z zapisem ust. 2, który określa, iż w GOPS tworzy się 3 działy: dział pomocy społecznej i środowiskowej, dział świadczeń rodzinnych i dział funduszu alimentacyjnego, a nie samodzielne stanowiska pracy. Ponadto pozostaje to w sprzeczności za zapisami Statutu, w którym mowa tylko o 2 działach, tj. dziale pomocy środowiskowej i dziale świadczeń rodzinnych. Ośrodek nie spełnia określonej w ustawie o pomocy społecznej normy zatrudnienia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności. Art. 10 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej stanowi, iż Ośrodek winien zatrudniać pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy, w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 tys. mieszkańców. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców w Gminie Zakliczyn, tj. 12 381, Ośrodek powinien zatrudniać pracowników socjalnych w wymiarze co najmniej 6 etatów. Tymczasem na dzień kontroli GOPS zatrudniał 6 pracowników socjalnych, w łącznym wymiarze czasu pracy 5 etatów. Jak ustalono, Gmina Zakliczyn do dnia kontroli nie utworzyła mieszkania chronionego na swoim terenie i w związku z tym nie świadczy pomocy w tej formie. Poddano kontroli decyzje z roku 2011 (i akta spraw z nimi związane), którymi przyznano zasiłki celowe w kwocie do 20, 100 lub 300 tys. zł na remont, odbudowę lub zakup budynków mieszkalnych, zniszczonych w wyniku osuwisk: - W sentencji decyzji określano, iż przyznano zasiłek celowy w związku ze zdarzeniem losowym jakie miało miejsce - powódź maj, czerwiec 2010 r. ; - Zasiłek płacono w ratach, ale tak, jak w przypadku decyzji z 29 czerwca 2011 roku nr GOPS-5012-P- 78-11, którą przyznano zasiłek celowy w wysokości 186 076 zł na odbudowę budynku mieszkalnego zniszczonego w wyniku osuwiska, z zestawień faktur wynika, że terminy rozliczeń nie były egzekwowane, a na fakturach brak daty wpływu do GOPS; - Decyzją z 5 sierpnia 2011 roku nr GOPS-5012-P-79-11 przyznano zasiłek celowy w wysokości 14 100 zł na remont budynku mieszkalnego zniszczonego w wyniku osuwiska. Podobnie jak w ww. przypadku, na przedłożonych fakturach brak daty wpływu do GOPS, a co za tym idzie, nie można ustalić, czy strona rozliczyła się terminowo; - Decyzją z 14 kwietnia 2011 roku nr GOPS-5012-P-67-11 przyznano zasiłek celowy w wysokości 100 000 zł na odbudowę budynku mieszkalnego zniszczonego w wyniku osuwiska. W decyzji określono, że III rata w wysokości 30 000 zł zostanie wypłacona do dnia 30 października 2011, po ostatecznym rozliczeniu się fakturami z całości koty świadczenia przyznanego niniejszą decyzją. Tymczasem ostateczne rozliczenie wskazano na 30 grudnia 2011 roku. Skontrolowano akta 5 osób, skierowanych do Domu Pomocy Społecznej przez GOPS w Zakliczynie, które w roku 2011 przebywały w DPS. W trakcie kontroli ustalono, że: - w przypadku 9 decyzji, dokonano zmiany odpłatności strony za pobyt w DPS, pomimo zmiany dochodu nie przekraczającej 10% kryterium, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej. Z uwagi na treść art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej, decyzje te nie powinny ulec zmianie; - wydawano decyzje ustalające odpłatność również w sytuacji gdy odpłatność strony nie ulegała zmianie. Natomiast zmianie ulegała odpłatność gminy w związku ze wzrostem kosztów utrzymanie DPS. Ww. postępowanie zostało niejako wymuszone poprzez fakt zamieszczania w sentencji decyzji również informacji o wysokości kosztów ponoszonych przez gminę. W przypadku klientów pobierających zasiłek stały, stwierdzono 2 przypadki, w których do dochodu nie wliczono kwoty ryczałtu z tytułu posiadanego gospodarstwa rolnego. Skutkiem tego strony otrzymywały zawyżony zasiłek stały, a gmina pobrała dotację w nadmiernej wysokości: - Na podstawie decyzji z 8 listopada 2010 roku nr GOPS 5010/S/21/10 i decyzji z 7 kwietnia 2011 roku nr GOPS.5010-S-5/11 - w okresie od 1 listopada 2010 roku do dnia kontroli (czyli do maja 2012 roku) stronie wypłacano nienależnie zasiłek w wysokości 444 zł, zamiast w kwocie 356,53 zł. W sumie wypłacono nienależnie kwotę 1661,93 zł, w tym: w 2010 roku - 174,94 zł (2 miesiące x 87,47 zł) i w 2011 roku - 1049,64 zł (12 miesięcy x 87,47 zł), pobierając tym samym dotację w nadmiernej wysokości; - Na podstawie decyzji z 27 lipca 2010 roku nr GOPS.5010/S/18/10 - w okresie od lipca 2011 roku do maja 2012 roku nienależnie wypłacono stronie zasiłek w łącznej kwocie 781,55 zł, w tym w 2011 roku - 426,30 zł (6 miesięcy x 71,05 zł), pobierając tym samym dotację w nadmiernej wysokości. 2
Zgodnie z art. 106 ust. 3a ustawy o pomocy Zmiana dochodu osoby samotnie gospodarującej lub rodziny w okresie pobierania świadczenia pieniężnego nie wpływa na wysokość świadczenia pieniężnego, jeżeli kwota zmiany nie przekroczyła 10 % odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.. Tymczasem decyzją z 2 sierpnia 2011 roku nr GOPS 5010-13/11, zm. decyzję z 25 stycznia 2011 roku i podwyższono kwotę zasiłku stałego do wysokości 222,87 zł od 1 sierpnia 2011 roku do 31 lipca 2012 roku, mimo, iż dochód rodziny uległ zmniejszeniu tylko o 16 zł. W ten sposób w okresie od sierpnia 2011 roku do maja 2012 roku zawyżono wysokości zasiłku o 8 złotych miesięcznie, na łączną kwotę 80 zł, w tym w 2011 roku - 40 zł (5 miesięcy x 8 zł)m, pobierając tym samym dotację w nadmiernej wysokości. W trakcie kontroli akt osób objętych pomocą w formie dożywiania w ramach realizacji programu rządowego Pomoc państwa w zakresie dożywiania, stwierdzono następujące uchybienia: - Nie odliczano opłacanych składek KRUS od dochodu w aktach do decyzji nr GOPS.5023-204/11 z 14 września 2011 roku. Jednocześnie w aktach do decyzji nr GOPS.5023-94/11 z 12 stycznia 2011 roku brak dokumentu określającego wysokość uregulowanych składek na ubezpieczenie w KRUS, a pomimo to odliczono wysokość składki; - W aktach do decyzji nr GOPS-5023-D-34/11 z 16 sierpnia 2011 roku przyznającej świadczenie pieniężne na zakup żywności błędnie obliczono dochód rodziny biorąc pod uwagę błędną wysokość składki na ubezpieczenie społeczne w KRUS. Błędnie obliczony dochód nie wpłynął na fakt udzielenia pomocy; - W aktach do decyzji nr GOPS.5023-204/11 nie wliczono do dochodu rodziny pobieranego zasiłku pielęgnacyjnego; - Nie załączono do akt zaświadczenia z urzędu gminy o wielkości posiadanego gospodarstwa rolnego w aktach do decyzji nr GOPS.5023-94/11 z 12 stycznia 2011 roku na mocy której przyznano dożywianie w szkole; - W aktach do decyzji nr GOPS-5023/171/11 z 28 lutego 2011 roku strona nie podpisała wywiadu, także brak adnotacji pracownika socjalnego określającego przyczynę nie podpisania wywiadu; - Strona potwierdziła odbiór decyzji nr GOPS-5023/172/11 bez wskazania daty jej odbioru; - Stwierdzono, iż w aktach do decyzji nr GOPS-5023/171/11 GOPS-5023/172/11 nie przeprowadzono aktualizacji wywiadu środowiskowego, wymaganego zgodnie art. 107 ustawy o pomocy społecznej; - W uzasadnieniu decyzji nr GOPS-5023-177/11 GOPS-5023/170/11 GOPS-5023/172/11 GOPS- 5023/171/11 ograniczono się do określenia Rozpatrując wniosek Pana/i należy stwierdzić, że spełnione są wymogi powołanych na wstępie przepisów i należało orzec jak w sentencji ; - W podstawie prawnej decyzji nr GOPS-5023-177/11, GOPS-5023-D-41/11, GOPS.5023-268/11, GOPS.5023-127/11, GOPS-5023/4/D/11, GOPS.5023-94/11, GOPS.5023-D-62/11, GOPS.5023-D-21/11, GOPS.5023-18-11 określano nieaktualny publikator ustawy o pomocy społecznej, powołując /Dz.U.Nr 64, poz,593 z 2004 r./ ujednolicony tekst Dz. U. Nr 115 poz. 728 z 17 czerwca 2008 r. Ponadto wpisano błędny publikator ustawy dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. /Dz. U. Nr 267, poz. 2251 z 2005 r./ - należało określić /Dz. U. Nr 267, poz. 2259 z późn. zm./ do powyższej ustawy wniesiono zmiany z 1 stycznia 2010 roku, a nie uwzględniono powyższych zmian w podstawie prawnej. - W podstawie prawnej decyzji przyznających pomoc w formie dożywiania w szkole ujmowano uchwałę nr XXIV/202/05 Rady Gminy w Zakliczynie z dnia 28 czerwca 2005 r. w sprawie zasad przyznawania pomocy w formie posiłków dla dzieci i osób go pozbawionych oraz zasad zwrotu wydatków poniesionych na przyznany posiłek. Powyższa uchwała odnosiła się do Rządowego Programu Posiłek dla potrzebujących, który został zmieniony ustawą z dnia 29 grudnia 2005 roku o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania wchodzącą w życie od 31 grudnia 2005 roku. W odniesieniu do zasiłków okresowych, wniesiono zastrzeżenia do obliczenia wysokości dochodu rodziny w aktach do decyzji nr GOPS-5011/04/11 z 16 lutego 2011 roku, na mocy której przyznano zasiłek okresowy od 1 lutego do 30 kwietnia 2011 roku w wysokości 13zł z środków własnych i 107zł z dotacji. Dochód ustalono w wysokości 839 zł, (tj. alimenty 600 zł i zasiłek rodzinny z dodatkami 239 zł) przy kryterium 1053 zł. Natomiast w aktach znajdowało się potwierdzenie opłacanych przez stronę składek w KRUS w wysokości 321 zł za okres I kwartału 2011 roku. Nie odliczono od dochodu opłaconych przez stronę składek na ubezpieczenie w KRUS. Wobec powyższego wypłacono stronie zasiłek okresowy w zaniżonej wysokości. Złożono następujące wyjaśnienia: W przeprowadzanych wywiadach składka KRUS nie jest odliczana, ponieważ pani (..) nie posiada gospodarstwa rolnego i nie jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym w Krus-ie, składki opłaca dobrowolnie. 3
Powyższe postępowanie nie jest zgodne z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, w którym określono: iż Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: 1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych; 2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach; 3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Wniesiono także zastrzeżenia do obliczenia wysokości dochodu rodziny w aktach do decyzji GOPS- 5011/08/11 z 24 lutego 2011 roku, na mocy której przyznano zasiłek okresowy od 1 lutego do 30 kwietnia 2011r. w wysokości 41,86 zł tj. 20,93 zł z dotacji i tyle samo ze środków własnych. Do dochodu wliczono zasiłek celowy, przyznany rodzinie w miesiącu styczniu, co nie jest zgodne z art. 8 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Prawidłowo należało obliczyć dochód w wysokości 1610,84 zł, przy kryterium 1755 zł i przyznać zasiłek okresowy w wysokości 72.08 zł miesięcznie. Adekwatna sytuacja miała miejsce w aktach do decyzji nr GOPS-5011/13/11 z 18 marca 2011 roku na mocy której przyznano zasiłek okresowy od 1 marca do 30 kwietnia 2011 roku w wysokości 743,23 zł. Dochód rodziny obliczono w wysokości 2725,55 zł, przy kryterium 4212 zł wliczając do dochodu zasiłek celowy, niezgodnie z art. 8 ust 4 ustawy o pomocy społecznej. Należało obliczyć dochód rodziny w wysokości 2626 zł, przy kryterium 4212zł. Konsekwencją ww. obliczenia strona otrzymała pomoc w wysokości pomniejszonej o 49,77zł miesięcznie. Ponadto stwierdzono: - Brak zaświadczenia z urzędu gminy o wielkości posiadanego gospodarstwa rolnego w aktach do decyzji nr GOPS-5011/13/11 z 18 marca 2011 roku; - Przekroczenie terminu przeprowadzenia wywiadu w przypadku akt do decyzji nr GOPS.5011-29/11 z 15 września 2011 roku. Prośbę strona złożyła 23 sierpnia 2011 roku, natomiast wywiad przeprowadzono w dniu 15 września. Zgodnie z 2 rozporządzenia w sprawie wywiadu środowiskowego, wywiad przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wiadomości o konieczności jego przeprowadzenia; - W podstawie prawnej decyzji przyznających pomoc w formie zasiłku okresowego powołano nieaktualny publikator ustawy o pomocy społecznej w decyzjach ograniczając się do /Dz. U Nr 64 poz.593 ujednolicony tekst z 17.06.2008 r. Dz. U. Nr 115 poz. 728/ oraz określono nieaktualny publikator ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. /tekst jednolity Dz. U. Nr 9, poz. 26 z 1980 r. z późniejszymi zmianami/. W przypadku decyzji przyznających zasiłki celowe i celowe specjalne, stwierdzono liczne błędy formalne w decyzjach, nie kwestionowano natomiast zasadności przyznanej pomocy. W sentencji decyzji przyznających zasiłek celowy specjalny brak celu, na jaki przyznawano ww. pomoc. Ponadto w przypadku decyzji nr GOPS-5012-168/11 i GOPS.5012-203/11 w wywiadzie środowiskowym również nie ustalono, jakiej konkretnej pomocy strona oczekuje. W podstawie prawnej decyzji błędnie ujmowano podstawę prawną, przykładowo: - nie ujęto art. 39 ustawy o pomocy społecznej, natomiast ujęto art. 8 ust. 2 określający, iż Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uprawniające do zasiłków okresowego i celowego. Natomiast Rada Miasta w Zakliczynie nie podejmowała uchwał w tym zakresie; - ujęto art. 39 ust. 1 i 2 określający pomoc w formie zasiłku celowego oraz art. 41 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej określający pomoc w formie zasiłku celowego specjalnego; - ujęto art. 41 ust. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej, który określa pomoc w formie specjalnego zasiłku celowego nie podlegającego zwrotowi jak i zasiłku okresowego i celowego lub pomocy rzeczowej pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku; - określono nieaktualny publikator ustawy o pomocy społecznej. Ustalono ponadto, że strona potwierdziła odbiór decyzji nr GOPS-5012-119/11 z dnia 13 lipca 2011 roku bez wskazania daty jej odbioru. Kontrola wykazała również, iż w uzasadnieniach ograniczano się do określenia: Rozpatrując Pana/i wniosek należy stwierdzić, że spełnione są wymogi powołanych na wstępie przepisów i należy orzec jak w sentencji. Ponadto w uzasadnieniu decyzji określono, iż na podstawie art. 104 ust. 4 ww. ustawy odstępuje się od żądania zwrotu udzielonego świadczenia w całości. Natomiast art. 41 ustawy o pomocy społecznej określa, iż może być przyznany zasiłek celowy specjalny, który nie podlega zwrotowi, wobec powyższego nie ma potrzeby dodatkowego uzasadniania odstępowania od zwrotu świadczenia. 4
W trakcie kontroli ustalono, że w roku 2011 jedna osoba skorzystała ze specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Postępowanie kontrolne wykazało, że: - W decyzji nr GOPS-5025-1-XI/11 z dnia 4 listopada 2011 roku określono: po rozpatrzeniu wniosku z nia 31.10.2011r, natomiast w aktach brak jest wniosku strony o pomoc. Pracownik wyjaśnił: Strona nie złożyła podania o pomoc w formie usługi opiekuńczych, przyznano je po rozmowie z klientką na wniosek pracownika socjalnego. ; - W sentencji decyzji określono, iż osoba otrzymuje świadczenie w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych i nie dodano określenia z zaburzeniami psychicznymi, tymczasem ustawodawca w art. 17 ust 1 pkt 11 oraz art. 18 ust 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, rozróżnia dwie formy usług specjalistycznych: tj. specjalistyczne usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi; - W podstawie prawnej decyzji ujmowano uchwałę Rady Gminy w Zakliczynie z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze oraz szczegółowych warunków częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb pobierania. Jednocześnie należy podkreślić, iż zgodnie z art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej Rada Gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; - Ustalając dochód z gospodarstwa rolnego, zaokrąglono jego wielkość. Należy zauważyć, iż z przepisów ustawy nie wynika iż można dokonywać zaokrągleń do dwóch miejsc po przecinku; - Nie przeprowadzono aktualizacji wywiadu wymaganej na mocy art. 107 ust. 4 ustawy o pomocy społecznej. Ponadto stwierdzono, iż przyznano świadczenie na okres wcześniejszy niż data wydania decyzji. Zgodnie z art. 110 kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia lub ogłoszenia, o ile kodeks nie stanowi inaczej. Żaden z obowiązujących przepisów nie przewiduje wykonywania decyzji z terminem wcześniejszym niż natychmiastowy, tj. z chwilą jej wydania. W przypadku organizowania i świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania, kontroli poddano akta 5 osób, które korzystały z ww. świadczeń. Stwierdzono, iż ani w wywiadach, ani w decyzjach, nie zostało określone jakie czynności wykonuje opiekunka u podopiecznego, a jakie czynności jest w stanie samodzielnie wykonać strona lub z pomocą rodziny. Wobec powyższego brak możliwości określenia, czy ilość udzielonej pomocy jest adekwatna do sytuacji strony/rodziny. Nie przeprowadzano wywiadów alimentacyjnych u rodziny zobowiązanej do pomocy (akta do decyzji nr GOPS-5025-21-11). W sentencji decyzji nr GOPS-5025-23/11, GOPS-5025-21-11 określano, iż ilość godzin może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu w zależności od stanu zdrowia lub innych przyczyn. Jednakże nie określono, iż będzie to skutkowało przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego i wydaniem decyzji zmieniającej. W toku kontroli stwierdzono, iż godziny pracy opiekunki nie pokrywają się z czasem wyznaczonym w wydanej decyzji w aktach do decyzji nr GOPS-5025/4/11 i GOPS-5025-28/11. Przyznano usługi opiekuńcze w wymiarze 10 godzin tygodniowo, natomiast z kart pracy opiekunki wynika przykładowo: 1 tydzień 10 godzin, 2 tydzień 20 godzin, 3 tydzień 18 godzin, 4 tydzień - 18 godzin. Podobna sytuacja miała miejsce w aktach do decyzji nr GOPS-5025/3/11 przyznano usługi w wymiarze 10 godzin w tygodniu, natomiast z kart pracy wynika, iż w miesiącu marcu 1 tydzień 18 godzin, 2 tydzień 18 godzin, 3 tydzień 18 godzin, 4 tydzień 12 godzin. Także na mocy decyzji nr GOPS-5025-23/11 określono wymiar czasu pracy opiekunki 40 godzin miesięcznie, a z kart pracy wynika, że w miesiącu wrześniu zrealizowano 43 godziny. Ponadto: - Decyzją nr GOPS-5025-21-11 z 7 lipca 2011 roku naliczono odpłatność dla rodziny w wysokości 10% od 1godziny kosztu usługi 12,61 zł tj. 1,26zł za godzinę usługi. Natomiast z tabeli odpłatności za usługi stanowiącej załącznik do uchwały Rady Gminy wynika, iż strona powinna regulować odpłatność w wysokości 15%; - W sentencji decyzji nr GOPS.5025-4/11, GOPS.5025-20/11 nie określono odpłatności strony, w uzasadnieniu decyzji określono, iż dochód zgodnie z paragrafem 4 uchwały Rady Miasta z 2004 roku ponosi GOPS w Zakliczynie; 5
- W odniesieniu do decyzji nr GOPS.5025-4/11, GOPS.5025-20/11, GOPS-5025-23/11 stwierdzono, iż w kartach pracy opiekunki, rubryki dotyczące ilości godzin, a także podpisów podopiecznego zostały pozostawione bez wpisów. - W aktach do decyzji nr GOPS.5025-4/11 dołączono zaświadczenie lekarskie lekarza medycyny określające, że strona choruje od 26 lat na schizofrenię, była 3 krotnie hospitalizowana w szpitalu psychiatrycznym i wymaga pomocy osób drugich. Ponadto pracownik w wywiadzie określił, że od lat leczy się ona na schizofrenię i ma zaburzenia świadomości. Nie opisano w aktach, czy stronie zaproponowano pomoc w formie specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Ustalenia kontroli zawarte w protokole wykazały także nieprawidłowości w gospodarce finansowej, do których w szczególności zaliczyć należy: 1) Brak szczegółowego planowania środków finansowych przeznaczonych na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej, z uwzględnieniem czynników mających wpływ na wysokość przewidywanych wydatków np. istniejących oraz przewidywanych tendencji na rynku pracy w tym wskaźników bezrobocia, dochodu na mieszkańca gminy, prowadzenie analizy w zakresie określenia liczby potencjalnych beneficjentów pomocy społecznej, co stanowi nieprzestrzeganie zapisów art. 44 ustawy z 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240, z późn. zm.). 2) Nieprawidłowy zapis w decyzjach przyznających zasiłki okresowe w ramach realizowanego projektu POKL sugerujący, iż część zasiłku okresowego wypłacana ze środków dotacji celowej stanowi wkład własny projektu. 3) Nieprawidłowe oznaczenie list wypłat zasiłków okresowych sugerujące, iż zasiłki okresowe w ramach projektu POKL są finansowane z budżetu państwa. 4) Prowadzony przez OPS nadzór i kontrole placówek prowadzących dożywianie nie są zgodne z zawartymi porozumieniami. W listopadzie 2011 roku kierownik GOPS przeprowadziła 2 kontrole, tj.: w Zespole Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Filipowiczach oraz w Szkole Podstawowej w Stróżach. W trakcie kontroli nie dokonano sprawdzenia prawidłowości wydatków zgodnie z zasadami rozliczeń za wydane posiłki. Zasady te zostały określone w 2 pkt 4 Porozumienia nr 8/2010 z dnia 25 stycznia 2010 r. oraz w 2 pkt 4 Porozumienia nr 1 z dnia 20 listopada 2011 r. W przypadku stwierdzenia uchybień i nieprawidłowości, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 roku w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), konieczną czynnością jest wskazanie osoby odpowiedzialnej za ich powstanie. Działając w oparciu o art. 128 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), proszę Panią Kierownik, jako osobę kierującą jednostką i wobec tego odpowiedzialną za uchybienia i nieprawidłowości, o ich wyeliminowanie poprzez: 1. Zatrudnianie pracowników socjalnych zgodnie z normą określoną ustawą o pomocy społecznej. 2. Przedłożenie Wójtowi projektu zmian Statutu GOPS, pod kątem dostosowania jego zapisów do aktualnie obowiązujących przepisów prawa. 3. Dokonanie korekty zapisów Regulaminu Organizacyjnego GOPS, pod kątem zgodności z zapisami Statutu Ośrodka. 4. Podjęcie starań zmierzających do utworzenia na terenie gminy mieszkania chronionego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 12 ustawy o pomocy społecznej. 5. W przypadku zasiłków celowych i celowych specjalnych, w sentencji decyzji formułowanie celu, na który przyznawana jest pomoc. 6. Formułowanie uzasadnień do decyzji, zgodnych z normą zawartą w art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego. 7. Dokonywanie zmiany decyzji o odpłatności za pobyt DPS, tylko w przypadku faktycznej zmiany wysokości odpłatności ponoszonej przez klienta za pobyt w ww. placówce, z uwzględnieniem warunków, o których mowa w art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej 8. Dokonywanie zmiany wysokości świadczenia pieniężnego, zgodnie z zasadą określoną w art. 106 ust. 3a ustawy o pomocy społecznej, tj. jeżeli kwota zmiany przekroczyła 10 % odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. 9. Obliczanie dochodów osób/rodzin korzystających z pomocy społecznej w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. 6
10. W przypadku dokumentów wpływających do GOPS, lub składanych osobiście przez klientów, opatrywanie ich stosowną pieczęcią z uwidocznioną datą wpływu, stosownie do wymogów instrukcji kancelaryjnej. 11. Egzekwowanie ustaleń zawartych w wydawanych przez GOPS decyzjach. 12. Przy przeliczaniu dochodu z gospodarstwa rolnego nie zaokrąglanie wielkości gospodarstwa rolnego do dwóch miejsc po przecinku. 13. Pobieranie od stron zaświadczeń z urzędu gminy albo oświadczeń o powierzchni gospodarstwa rolnego w hektarach przeliczeniowych. 14. Prawidłowe wypełnianie formularzy wywiadu środowiskowego. 15. Przekazywanie klientom Ośrodka decyzji w trybie art. 39 i art. 46 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. 16. Przeprowadzanie aktualizacji wywiadu środowiskowego, wymaganej zgodnie art. 107 ustawy o pomocy społecznej. 17. Ustalanie dochodu rodziny, na podstawie art. 8 ust. 3 i 4 ustawy o pomocy społecznej. 18. Wyrównanie stronom kwoty błędnie wypłaconego zasiłku okresowego w 2011 roku, na mocy decyzji nr GOPS-5011/04/11, GOPS-5011/08/11, GOPS-5011/13/11. 19. Przeprowadzanie wywiadu w terminie określonym przez rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 roku w sprawie wywiadu środowiskowego. 20. Zamieszczanie w podstawie prawnej decyzji przyznających świadczenia przepisów ustawy o pomocy społecznej adekwatnych do formy udzielanej pomocy, a także przywoływanie aktualnych aktów prawnych z podaniem ich pełnej nazwy oraz publikatora. 21. Określanie w decyzji informacji, dotyczącej właściwego terminu złożenia wniosku przez stronę, zgodnie z datą złożenia podania do Ośrodka. 22. Określanie w sentencji decyzji właściwą formę przyznania usług specjalistycznych: tj. specjalistyczne usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 23. Realizacja świadczenia nie wcześniej, niż z dniem wydania decyzji o jego przyznaniu. 24. W odniesieniu do przyznania pomocy w formie usług opiekuńczych określanie w toku przeprowadzania wywiadu, rodzaju czynności wykonywanych przez opiekuna oraz samodzielnie przez stronę. 25. Ustalanie sytuacji dochodowej i możliwości udzielenia, na rzecz osoby ubiegającej się o świadczenie, pomocy przez osoby, o których mowa w art. 103 ustawy o pomocy społecznej, zobowiązanych do alimentacji na mocy art. 128 i art. 129 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). 26. W sytuacji, gdy w decyzji przyznającej usługi opiekuńcze zamieszono zapis określający, iż ilość godzin może ulec zwiększeniu lub zmniejszeniu, doprecyzowanie, iż będzie to skutkowało przeprowadzeniem wywiadu środowiskowego i wydaniem decyzji zmieniającej. 27. Podejmowanie z urzędu działań mających na celu objęcie osoby/rodziny jak najbardziej efektywną pomocą, adekwatną do aktualnych potrzeb. 28. Wprowadzenie racjonalnego planowania wydatków poprzez dokładną diagnozę sytuacji społecznej oraz prognozę zmian wraz z określeniem wskaźników realizacji działań. 29. Prawidłowy zapis w decyzjach przyznających zasiłki okresowe, jak również w tytułach list wypłat, w przypadku zasiłków okresowych w ramach realizowanego projektu POKL. 30. Przestrzeganie zasad określonych w zawartych porozumieniach (jeżeli w umowie czy zawartym porozumieniu podejmuje się określonych działań, to należy je realizować). O sposobie realizacji powyższych wniosków proszę mnie poinformować w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Informuję Panią Kierownik, iż na podstawie art. 128 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przysługuje Pani uprawnienie do złożenia zastrzeżeń do zaleceń pokontrolnych, w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. Jednocześnie na gruncie art. 128 ust. 4 i 5 ustawy o pomocy społecznej jest Pani zobowiązana: 1) w przypadku nieuwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków; 7
2) w przypadku uwzględnienia zastrzeżeń, do powiadomienia mnie w terminie 30 dni o realizacji zaleceń, uwag i wniosków, mając na uwadze zmiany wynikające z uwzględnionych zastrzeżeń.. Z up. Wojewody Małopolskiego /-/ mgr Renata Grochal Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: - Burmistrz Miasta i Gminy Zakliczyn 8