RAPORT Z REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA za lata 2011-2012

RAPORT Z REALIZACJI POWIATOWEGO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA za lata 2011-2012 Opole, 2013

Spis treści: 1. Wprowadzenie 3 1. Cel i podstawa prawna przygotowania raportu 3 2. Zakres raportu 3 II. Realizacja poszczególnych zadań POŚ 4 1. Ochrona przyrody i krajobrazu 4 2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych, w tym ochrona przed powodzią 6 3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb 8 4. Ochrona powietrza atmosferycznego 10 5. Ochrona przed hałasem 16 6. Zapobieganie poważnym awariom 17 7. Edukacja ekologiczna 18 8. Monitoring i zarządzanie Programem Ochrony Środowiska 20 III. Podsumowanie 20

I. WPROWADZENIE 1. Cel i podstawa prawna przygotowania raportu Celem ogólnym przygotowania Raportu z programu ochrony środowiska dla powiatu opolskiego za lata 2011-2012 jest ocena założeń przyjętych w polityce ekologicznej państwa. Wiodącą zasadą polityki ekologicznej, przyjętą w Konstytucji RP jest zasada zrównoważonego rozwoju, której podstawowym celem jest integracja polityk i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenie, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych, oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Celem szczegółowym przygotowania Raportu jest ocena postępów w założonych celów i zadań zapisanych w programie i wyciągnięcie wniosków, które powinny być uwzględnione w kolejnych programach. Podstawę prawną opracowania raportu stanowi art.18 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska [Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 z póź.zm], który wprowadza obowiązek wykonania co 2 lata raportu z powiatowego programu ochrony środowiska i przedstawienia go radzie powiatu. 2. Zakres raportu Zapisy programów ochrony środowiska dla powiatu opolskiego są zgodne z zapisami programu wojewódzkiego oraz polityką ekologiczną państwa. Ochrona środowiska jest ujęta w programach w sposób kompleksowy, co ułatwia realizację zadań, a także monitorowanie stanu środowiska i działań w celu jego ochrony. Ustawa Prawo ochrony środowiska [Dz.U. z 2008 r. nr 25, poz. 150 z póź.zm], nie określa wymagań dotyczących formy i struktury raportu z przedmiotowego programu. Jedynie w samym Programie ochrony środowiska określono na czym będzie polegać analiza założonych do wykonania celów i zadań. Obowiązek wykonania co 2 lata raportu z programu ochrony środowiska określa jego ramy czasowe analizowane pod kątem wykonania programu są dwa lata. Niniejszy Raport obejmuje lata 2011 i 2012, co wymagało przeanalizowania dwóch programów: Programu ochrony środowiska dla powiatu opolskiego na lata 2008 2011 z perspektywą do roku 2015 przyjętego Uchwałą Rady Powiatu Opolskiego z dnia 25 czerwca 2009r. nr XXIII/156/2009 w sprawie uchwalenia Powiatowego Programu ochrony Środowiska oraz Programu ochrony środowiska dla powiatu opolskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 przyjętego Uchwałą Rady Powiatu Opolskiego dnia 23 marca 2013r. nr XXV/180/13. 3

Dane podstawowe i wskaźniki do monitoringu zadań i celów z wykonania Programu Ochrony Środowiska stanowią głównie: Program ochrony środowiska dla powiatu opolskiego na lata 2008 2011 z perspektywą do roku 2015 przyjętego Uchwałą Rady Powiatu Opolskiego z dnia 25 czerwca 2009r. nr XXIII/156/2009, Program ochrony środowiska dla powiatu opolskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 przyjętego Uchwałą Rady Powiatu Opolskiego dnia 23 marca 2013r. nr XXV/180/13, Raport z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla powiatu opolskiego za lata 2009-2010, sprawozdania z budżetu powiatu za lata 2011 i 2012, informacje statystyczne GUS, informacje pozyskane ze Starostwa Powiatowego w Opolu, raporty o stanie środowiska w województwie opolskim wykonywane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu, rejestr form ochrony przyrody publikowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Opolu, ankietyzacja powiatu i jej jednostek organizacyjnych, informacje z innych źródeł, opracowania własne. II. Realizacja poszczególnych zadań POŚ 1. Ochrona przyrody i krajobrazu Cele i zadania: Najważniejszymi celami w zakresie ochrony i rozwoju systemu obszarów chronionych, ochrony zagrożonych siedlisk oraz ochrony krajobrazu kulturowego w powiecie opolskim w latach 2011 2012 były: - objęcie ochroną prawną nowych obszarów, cennych przyrodniczo o znaczeniu regionalnym i międzynarodowym oraz korytarzy ekologicznych stanowiących powiązanie z najważniejszymi strukturami przyrodniczymi na terenie powiatu; - ujmowanie w planach zagospodarowania przestrzennego konieczności ochrony cennych siedlisk przyrodniczych na terenie powiatu i krajobrazu kulturowego; - przeprowadzenie inwentaryzacji przyrodniczej poszczególnych obiektów na terenie powiatu, wskazanie obszarów i siedlisk najbardziej predysponowanych do ochrony prawnej; - ochrona ekosystemów wodno-błotnych o kluczowym znaczeniu dla zachowania bioróżnorodności rzek i ich dolin (w szczególności doliny Odry, Nysy Kłodzkiej, Małej Panwi, Stobrawy), stawów (m.in. Stawy Tułowickie, Niemodlińskie, w dolinie Stobrawy), oczek wodnych i terenów wodno-błotnych; - utrzymanie tradycyjnego, urozmaiconego krajobrazu lub przywrócenie różnorodnego użytkowania gruntów na terenach o intensywnej gospodarce rolnej; - rozwój rolnictwa ekologicznego, tworzenie ekologicznych gospodarstw, wspieranie agroturystyki; - ochrona i rewaloryzacja krajobrazu kulturowego, w szczególności na wyznaczonych obszarach rezerwatów i parków kulturowych; 4

- ochrona walorów kulturowych, parków kulturowych, zabytkowych założeń zieleni, między innymi jako rewaloryzacja parków, w tym podworskich i przypałacowych, pielęgnacja założeń zieleni, kształtowanie zieleni zabytkowej. - zachowanie bogatej różnorodności biologicznej Obszary cenne przyrodniczo są z reguły wykorzystywane do celów rekreacyjnych i edukacyjnych. W nadchodzących latach taka tendencja będzie wzrostowa, co może przyczynić się do szybkiej degradacji przyrodniczej terenu. Ważnym zadaniem będzie zapewnienie możliwości wypoczynku i rekreacji mieszkańcom przy jednoczesnym zapewnieniu warunków dla właściwej ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych poprzez odpowiednie udostępnianie obiektów i obszarów chronionych. Zieleń rekreacyjna spełnia wiele funkcji. Jedną z podstawowych jest produkcja tlenu i usuwanie dwutlenku węgla z otoczenia. Zieleń absorbuje zanieczyszczenia powietrza, a także nieprzyjemne aromaty zastępując je przyjemnym zapachem. Ponadto pasy tzw. zieleni izolacyjnej, poza ograniczeniem zanieczyszczeń, zmniejszają również poziom hałasu. Największym zagrożeniem dla obszarów cennych przyrodniczo, w większości łąk jest zbyt silne odwodnienie terenów i brak użytkowania. Należałoby odbudować system melioracji również w kierunku nawodnień oraz podjąć użytkowanie kośne zwłaszcza na obszarach Natura 2000, na których na skutek zarastania i dominacji nawłoci, trzcinnika piaskowego i mozgi trzcinowatej zanikają stanowiska cennych gatunków chronionych. Aby zrewitalizować kompleksy cennych łąk i poprawić ich stan zachowania, należałoby je nawodnić i użytkować kośnie lub wypasać. Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 1 Lp. Zadanie Termin 1. Rejestrowanie przetrzymywanych zwierząt na podstawie umów 2. Rewitalizacja techniczna przyrodnicza zabytkowego parku przypałacowego w ZS w Tułowicach 3. Projekt Inwentaryzacja drzewostanu i prace pielęgnacyjne w zabytkowym parku przy Domu Dziecka w Chmielowicach, odtworzenie trawników, nasadzenia zastępcze uzupełniające oraz remont alejek i drogi dojazdowej Stopień Koszty całkowite 2011 Z w ramach pracy 2012-2013 Środki budżetu powiatu opolskiego w ramach pracy Dotacje Z 709 349,02 522.510,00 186.839,04 WFOŚiGW 2012 Z 81 185,42 27.385,42 53.800,00 WFOŚiGW Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane W ramach harmonogramu ujętego w powiatowym programie ochrony środowiska zaplanowano realizację 3 zadań własnych i wszystkie zaplanowane zadania zrealizowano. - 5

Na inwentaryzację drzewostanu i projekt prac pielęgnacyjnych w parku przy Domu Dziecka w Chmielowcach uzyskano dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Podobnie jak na zadanie Rewitalizacja technicznoprzyrodnicza zabytkowego parku przypałacowego w Zespole Szkół w Tułowicach. Ponadto w ramach pracy Wydziału ochrony środowiska Starostwa Powiatowego w Opolu wydano 151 decyzji w 2011r. i 165 w 2012r. z zakresu ochrony przyrody dotyczące usuwania drzew oraz 61 w 2011r. i 50 w 2012r. dokumentów rejestracyjnych do Rejestru zwierząt podlegających ochronie na podstawie umów międzynarodowych. Prowadzono także nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu Państwa 290,51 ha oraz powierzonym Nadleśnictwom na ogólnej powierzchni 1 883,52 ha. 2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych w tym ochrona przed powodzią Cele i zadania: Najważniejszymi celami w zakresie ochrony i racjonalizacji wykorzystania zasobów wodnych, ochrony zasobów wodnych oraz ochrony przeciwpowodziowej w powiecie opolskim w latach 2011 2012 były: kontynuowanie monitoringu zasobów ilościowych i jakościowych, jakości wód powierzchniowych oraz wód podziemnych; kontynuacja podjętych działań w zakresie racjonalności zużycia wody stosowanie nowoczesnych technologii oszczędzających wodę, zamkniętych obiegów wód w zakładach przemysłowych; zapewnienie odpowiedniej jakości wody do picia, budowa nowych sieci wodociągowych; budowa, rozbudowa i modernizacja systemów kanalizacyjnych z oczyszczalniami ścieków komunalnych; poprawa jakości wód zbiornika Turawa; obniżenie ładunków zanieczyszczeń ze ścieków przemysłowych; ochrona przeciwpowodziowa, realizacja Programu dla Odry 2006 ; remonty i regulacja rzek na terenie powiatu (m. in. Mała Panew, Stobrawa, Budkowiczanka); wprowadzanie zapisów do planów zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiających lokowanie zabudowy na terenach dolinnych, zagrożonych możliwością wystąpienia lokalnych podtopień i powodzi; likwidacja w miarę powstawania dzikich wysypisk odpadów komunalnych i przemysłowych mogących stanowić potencjalne zagrożenie dla Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP); racjonalizacja gospodarowania zasobami wód powierzchniowych i podziemnych w taki sposób, aby uchronić gospodarkę od deficytów wody. 6

Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 2 Lp. Zadanie Termin Stopień Koszty 1. Wydawanie pozwoleń wodnoprawnych 2011-2012 Z w ramach pracy 2. Budowa chodnika i kanalizacji deszczowej w ciągu drogi powiatowej nr 1729 O Luboszyce Zawada w m. Zawada IV i V etap 2011 2012 Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane Z 156.389,16 165.358,56 W ramach harmonogramu zadań własnych ujętych w powiatowym programie ochrony środowiska zostały zrealizowane 2 zaplanowane zadania. Oprócz powyższego zadania związanego z drogą nr 1729 O ujętego w powiatowym programie ochrony środowiska, zarząd dróg powiatowych prowadził szereg inwestycji związanych z kanalizacją deszczową przy drogach (poniżej). Pełny zakres inwestycji drogowych zawiera rozdział 4 Ochrona powietrza atmosferycznego. W 2011r. przebudowano wiele dróg, łącznie z budową kanalizacji deszczowej, w tym w ciągu drogi powiatowej: - nr 1760 O Wrzoski Chróścina w miejscowości Chróścina (1 687 mb/1 913 861,21 zł), - nr 1717 O Komprachcice Jaczowice w m. Skarbiszowice (1 160 mb/1 204 031,87 zł), - nr 1725 O Chróścice Masów w m. Dobrzeń Wielki (700 mb/1 164 319,74 zł), - nr 1712 Ozimek - Przywory w m. Ozimek ul. Daniecka VII etap (71.958,50 zł), - nr nr 1703 O Opole Łubniany w m. Masów VII etap (77.848,06 zł), - nr 1149 O Karłowice Popielów i nr 1150 O Popielów Ładza I etap na kwotę 2.643.821,98 zł (dofinansowanie NPPDL i gminy Popielów), - nr 1706 O Ozimek Kotórz Mały w m. Szczedrzyk II etap (101.662,51 zł). W 2012r. przebudowano liczne drogi, łącznie z budową kanalizacji deszczowej, w tym w ciągu drogi powiatowej: - nr 1149 O Karłowice Popielów i nr 1150 O Popielów Ładza na kwotę 1.131.100,88 zł (dofinansowanie NPPDL), - nr 1712 Ozimek - Przywory w m. Ozimek ul. Daniecka VIII etap (85.689,42 zł), Ponadto w roku 2012 przełożono sieci kanalizacji zewnętrznej w Zespole Szkół w Tułowicach obejmującej internat i budynki dydaktyczne łączny koszt inwestycji wyniósł w I etapie 102 880,86 zł., a w drugim etapie 84 870 zł. Na zadanie to uzyskano dofinansowanie w kwocie 49.200,00 (I etap) i 30.638.07 (II etap) z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu. Oprócz tego w ramach pracy Wydziału ochrony środowiska Starostwa Powiatowego w Opolu wydano 109 pozwoleń wodnoprawnych w 2011r. i 142 w 2012r.. Prowadzono także sprawy związane z Gminnymi Spółkami Wodnymi zarejestrowano 36 spraw w 2011r. i 36 w 2012r. oraz przeprowadzono kontrolę i nadzór gospodarki wodnej 32 sprawy w 2011r. i 24 w 2012r. Na bieżąco dokonywane są przeglądy pozwoleń wodnoprawnych 7

w zakresie warunków określonych w tych pozwoleniach. Dodatkowo kontroli podlegają sprawozdania zakładów dotyczące ilości i jakości odprowadzanych ścieków przemysłowych, bytowych i komunalnych oraz dotyczące ilości pobieranej wody. 3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb Cele i zadania: Strategicznymi i najważniejszymi celami zakładanymi do osiągnięcia w powiecie opolskim w latach 2011 2012 w zakresie ochrony powierzchni ziemi i gleb były: - ograniczenie negatywnego spływu intensyfikacji rolnictwa; - wdrażanie wśród mieszkańców, rolników działań proekologicznych, - wspieranie i rozwijanie rolnictwa ekologicznego na obszarze całego powiatu, rozwój gospodarstw agroturystycznych; - prowadzenie badań monitoringowych jakości i stanu gleb uprawnych i leśnych na terenie całego powiatu, badania gleb na zawartość metali ciężkich, badania jakości gleb wokół największych zakładów przemysłowych; - rekultywacja gleb zdegradowanych i zdewastowanych oraz przywracanie im funkcji przyrodniczej, rekreacyjnej lub rolniczej, - ochrona zasobów kopalin, - wdrażanie programów działań proekologicznych oraz zwiększanie świadomości rolników w zakresie ochrony i racjonalnego użytkowania gleb, - poprawa dostosowania działań w zakresie planowania przestrzennego - pobudzanie aktywności potencjalnych przedsiębiorców w zakresie możliwości poszukiwania i eksploatacji kopalin, - rekultywacja terenów poeksploatacyjnych i dzikich wyrobisk Wykorzystanie powierzchni ziemi powinno być możliwie optymalnie dostosowane do naturalnych warunków przyrodniczo-glebowych. Obecny stan wskazuje, że poza optymalnym rolniczym wykorzystaniem gleb o wysokiej bonitacji, racjonalne jest przeznaczenie gruntów o niskiej przydatności dla rolnictwa na cele nie związane z gospodarką rolną tj. pod urbanizację, rozwój infrastruktury, eksploatację, a przede wszystkim pod zalesienia. Opolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego (OODR) w Łosiowie, prowadzi na bieżąco informowanie i doradztwo wśród rolników polegające na zalecaniu stosowania następujących zabiegów: - zakładanie pasów śródpolnych, - dostosowanie biologicznego potencjału gleby pod uprawę odpowiednich gatunków roślin, w zależności od wymagań, wpływu na środowisko i strukturę i strukturę gleby, - określanie wpływu nawożenia organicznego dla poprawy jakości i struktury gleby, - prawidłowe składowanie nawozów organicznych (obornika, gnojówki, gnojowicy) w nawożeniu roślin. 8

Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 3 Lp. Zadanie Termin 1. Kontrola stanu faktycznego w przypadku wydobywania kopalin bez wymaganej koncesji i naliczanie opłat eksploatacyjnych w przypadku nielegalnej działalności. Gromadzenie, archiwizowanie i przetwarzanie danych geologicznych w zakresie kompetencji powiatu 2. Współudział w zapobieganiu degradacji i erozji gleb przez racjonalną gospodarkę zasobami naturalnymi. Opracowanie powiatowych programów rekultywacji i zalesiania zdegradowanych gleb na obszarach użytkowanych rolniczo. 3. Okresowa kontrola jakości gleby, zawartości metali ciężkich w glebach użytkowanych rolniczo 4. Współudział w rekultywacji terenów zdegradowanych, rekultywacja terenów poprzemysłowych w ramach wydawanych decyzji i kompetencji 5. Coroczna aktualizacja rejestru zawierającego informacje o terenach, na których stwierdzono przekroczenie standardów jakości gleby i Stopień Koszty 2011-2012 Z w ramach pracy w 2011 Cz w ramach pracy w 2011-2014 N Nie było takiej konieczności, odstąpiono 2011-2015 Z W ramach pracy w 2011-2014 N W roku 2011 i 2012 nie zgłoszono przekroczeń ziemi. Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane W ramach harmonogramu zadań własnych ujętych w powiatowym programie ochrony środowiska zostały zrealizowane całkowicie 2 z 5 zaplanowanych działań. Większość zadań zaplanowanych w tym dziale to zadania wykonywane na bieżąco w ramach pracy w ramach kompetencji powiatu. W ramach zadania drugiego wydawane są decyzje i uzgodnienia z zakresu geologii 82 w 2011r. i 71 w 2012r. Odstąpiono od zadania nr 3 ponieważ badania zawartości metali ciężkich w glebach użytkowanych rolniczo prowadzi w ramach swoich kompetencji Okręgowa Stacja Rolniczo- Chemiczna w Opolu i nie ma potrzeby powielania jej zadań. Ponadto w zakresie racjonalnego wykorzystania gleb Opolskie Stowarzyszenie Doradców w Łosiowe przeprowadziło szkolenie, na którym omawiano zagadnienia dotyczące Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej oraz ekonomiki gospodarstw rolnych. W ramach ochrony powierzchni ziemi i gleb w Wydziale ochrony środowiska wydano także 132 zezwolenia z zakresu gospodarki odpadami w 2011r. i 102 w 2012r. 9

4. Ochrona powietrza atmosferycznego Cele i zadania : Strategicznymi i najważniejszymi celami zakładanymi do osiągnięcia w powiecie opolskim w latach 2011 2012 w zakresie ochrony powietrza atmosferycznego były: - dalsze wzmacnianie systemu monitoringu powietrza na terenie powiatu; - wspieranie działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji ze źródeł komunalnych, ograniczenia zanieczyszczeń przemysłowych z największych zakładów przemysłowych, - zmniejszenie zanieczyszczeń komunikacyjnych miedzy innymi przez modernizację dróg; - promocja i wspieranie rozwoju odnawialnych źródeł energii m. in. przez zwiększanie areału upraw energetycznych, paliw alternatywnych, wzrost liczby elektrowni wodnych; - zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii, - restrykcyjne przestrzeganie wymogów ochrony powietrza, ujmowanie zapisów dotyczących ochrony powietrza w dokumentach planistycznych, lokalnym prawie; Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego na terenie powiatu jest związane głównie z niską emisją, emisją pochodzącą od ciągów komunikacyjnych, emisją napływową oraz w dużym stopniu emisją przemysłową. Niska emisja może zostać ograniczona poprzez odpowiednią termomodernizację budynków i modernizację kotłowni oraz korzystanie z ekologicznych i odnawialnych źródeł energii. Zanieczyszczenia pochodzące od ciągów komunikacyjnych są trudne do wyeliminowania, zwłaszcza wobec ciągłej rozbudowy szlaków komunikacyjnych i ciągłego przyrostu liczby pojazdów samochodowych. Ograniczenia uciążliwości komunikacyjnych mogą być prowadzone poprzez dobrą organizację ruchu, nasadzenia zieleni przydrożnej, rozbudowę infrastruktury drogowej w sposób umożliwiający ominięcie newralgicznych punktów budowa obwodnic i wyprowadzenie ruchu z obszarów o gęstej zabudowie. Ciągłym zadaniem w tym zakresie dla powiatu, oprócz budowy nowych dróg, są modernizacje i remonty. Zadania te realizowane są przez Zarząd Dróg Powiatowych. Starostwo Opolskie wspiera przedsięwzięcia wykorzystujące odnawialne i ekologiczne źródła energii. W gazetach trafiających do mieszkańców powiatu umieszczane są artykuły promujące działania na rzecz poszanowania energii, zwiększania efektywności energetycznej, a tym samym obniżenia emisji zanieczyszczeń do środowiska. Wprowadza także rozwiązania w tym zakresie w swoim zasobie nieruchomości. Generalnie w budynkach komunalnych jak i prywatnych oraz podmiotach gospodarczych i instytucjach obserwuje się stałe dążenie do ograniczenia stosowania węgla jako podstawowego nośnika energii cieplnej na rzecz innych nośników zwłaszcza odpadów drzewnych, oleju opałowego i gazu. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii stosowane jest przede wszystkim przez mieszkańców w budownictwie jednorodzinnym do ogrzewania 10

pomieszczeń (m.in. pompy cieplne, instalacje solarne), ale Starostwo Powiatowe w Opolu również prowadzi tego typu działania. Bezpłatne publikacje o tej tematyce zamieszczane są m.in. przez klaster Ekoenergia Opolszczyzny. Jest to wspólna inicjatywa grupy podmiotów mających siedzibę na terenie województwa opolskiego, zainteresowanych stworzeniem sieci powiązań kooperacyjnych w zakresie odnawialnych źródeł energii (OZE). Przedsięwzięcie zostało zainicjowane przez Marszałka Województwa Opolskiego, Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, Opolski Park Naukowo-Technologiczny oraz Fundację Promocji Innowacji Gospodarczych. Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 4 Lp. Zadanie Termin 1. Dalsza termomodernizacja budynków użyteczności publicznej należących do powiatu (w tym też modernizacja systemów grzewczych) 2. Wydawanie pozwoleń na emisję gazów i pyłów do powietrza 3. Modernizacja systemu komunikacyjnego oraz poprawa stanu technicznego dróg powiatowych 4. Realizacja Programu ograniczania niskiej emisji na terenie powiatu 2011 2012 2011-2012 2011-2012 2011 2012 Stopień Koszty całkowite Z 153 862 59 727 Z W ramach pracy w Z 14 210 254 Szczegółowe koszty w tabeli nr 5 Cz 1 683 612,37 2 085 587,03 Środki budżetu powiatu opolskiego 153 862 59 727 W ramach pracy w Szczegółowe koszty w tabeli nr 5 601 621,94 800 381,54 Dotacje - - Szczegółowe koszty w tabeli nr 5 1 081 990,43 środki UE 1 285 205,49 środki UE 5. Wymiana instalacji CO w segmencie 2012 Z 108 088 108 088 - A internatu ZS w Prószkowie Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane W ramach harmonogramu zadań własnych ujętych w powiatowym programie ochrony środowiska zostały zrealizowane całkowicie 4 z 5 zaplanowanych działań. Realizacja Programu ograniczania niskiej emisji na terenie powiatu jest w trakcie. Wydawanie pozwoleń na emisję gazów i pyłów to zadanie wykonywane na bieżąco w ramach pracy w ramach kompetencji powiatu. W ramach zadania 1 Dalsza termomodernizacja budynków użyteczności publicznej należących do powiatu zrealizowano następujące inwestycje: - w 2011r. przeprowadzono - Termomodernizację budynku Aneksu A na terenie Domu Pomocy Społecznej w Prószkowie (153 862 zł), - w 2012r. przeprowadzono - Termomodernizację budynku z przeznaczeniem na zaplecze kółka pszczelarskiego w Zespole Szkół w Tułowicach (59 727 zł), Remont i wymianę instalacji c.o. w budynku starostwa przy Placu Wolności 7/8 w Opolu (28 182 zł) oraz ocieplono strop w pomieszczeniach administracyjnych w Zespole Szkół w Chróścinie 11

(27 649 zł). Do tego zadania wpisuje się również wymienione w pkt 5 powyższej tabeli - Wymiana instalacji c.o. w segmencie A internatu ZS w Prószkowie. Natomiast w ramach szeroko zakrojonego, dofinansowywanego ze środków UE, Programu ograniczania niskiej emisji na terenie powiatu zrealizowano następujące inwestycje: 2011r. - wymiana c.o, modernizacja wentylacji w Zespole Szkół w Prószkowie (165 007,80 zł, w tym 107 960,57 zł dotacja UE), - wymiana węzła c.o. w Zespole Szkół w Ozimku (335 930,93 zł, w tym 105 751,44 zł dotacja UE), - modernizacja wentylacji w Zespole Szkół w Chróścinie (40 001,86 zł, w tym 30 540,02 zł dotacja UE), - instalacja kolektorów słonecznych w internacie, w szkole w Zespole Szkół w Tułowicach (1 105 154,00 zł, w tym 837 738,40 zł dotacja UE), - Dom Dziecka w Tarnowie Opolskim (72 032,89 zł, w tym 55 547,49 zł dotacja UE); 2012r. - instalacja kolektorów słonecznych w Zespole Szkół w Prószkowie (54 541 zł, w tym 90 910,47 zł dotacja UE), - wymiana instalacji c.o. w Domu Pomocy Społecznej w Prószkowie (213 315 zł, w tym 220.603,62 zł dotacja UE), - termomodernizacja budynku warsztatów w Zespole Szkół w Ozimku (468 452 zł, w tym 812.611,05 zł dotacja UE), - wymiana instalacji c.o. w Zespole Szkół w Niemodlinie (48 767 zł, w tym 105 532,86 zł dotacja UE), - instalacja kolektorów słonecznych w Domu Dziecka w Tarnowie Opolskim (22 500 zł, w tym 55 547,49 zł dotacja UE). Ponadto przygotowano już dokumentację techniczną do następnych zadań z zakresu ochrony powietrza atmosferycznego dotyczących wykorzystania energii odnawialnej: - Przebudowa kotłowni i montaż pompy ciepła dl internatu i szkoły w ZS w Tułowicach (19 680 zł koszt dokumentacji), - Instalacja kolektorów słonecznych do podgrzewania wody w dwóch budynkach należących do DPS-u w Prószkowie (12 915 zł), - Montaż pomp ciepła dla internatu i szkoły w ZS w Prószkowie (47 772 zł). W ramach pracy Wydziału ochrony środowiska w roku 2011-2012 wydano 21 pozwoleń na emisję gazów i pyłów do powietrza oraz przyjęto i wprowadzono do rejestru instalacji dla których nie wymagane jest pozwolenie na emisję gazów i pyłów do powietrza łącznie 325 zgłoszeń. W ramach zadania Modernizacja systemu komunikacyjnego oraz poprawa stanu technicznego dróg powiatowych Zarząd Dróg Powiatowych zrealizował w latach 2011 2012 ogromną liczbę inwestycji. Przedstawiono je w poniższej tabeli, łącznie z poniesionymi kosztami. Ponadto na bieżąco prowadzone są także prace związane z bieżącym utrzymaniem dróg i mostów. 12

Tabela nr 5 L.p. Opis zadania Poniesiony koszt 2011r. 1. Droga powiatowa nr 1712 Ozimek - Przywory - przebudowa drogi w m. Daniec VIII etap 2. Droga powiatowa nr 1712 Ozimek - Przywory - budowa chodnika i kanalizacji deszczowej w m. Ozimek ul. Daniecka VII etap 3. Droga powiatowa nr 1712 Ozimek - Przywory - przebudowa drogi w m. Kosorowice VII etap 4. Droga powiatowa nr 1712 Ozimek - Przywory - budowa chodnika w m. Miedziana IV etap 5. Droga powiatowa nr 1703 O Opole Łubniany - budowa kanalizacji deszczowej w m. Masów VII etap 6. Droga powiatowa nr 1703 Opole Łubniany - przebudowa drogi w m. Kępa VI etap 7. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 1770 O DK45 Osowiec DK 45 w m. Węgry V etap 8. Budowa chodnika i kanalizacji deszczowej w ciągu drogi powiatowej nr 1729 O Luboszyce Zawada w m. Zawada IV etap 9. Droga powiatowa nr 1742 O Ozimek Krasiejów - przebudowa drogi w m. Krasiejów VIII etap 10. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 1742 Ozimek Krasiejów w m. Ozimek ul. Brzeziny IV etap 11. Przebudowa drogi powiatowej nr 1717 O Komprachcice Jaczowice na odc. od Komprachcic do Szydłowa km 2+200 do km 7+200 II i III etap monitoring wskaźników rezultatów 12. Droga powiatowa nr 1717 O Komprachcice Jaczowice przebudowa drogi w m. Skarbiszowice 13. Przebudowa drogi powiatowej nr 1760 O Wrzoski Chróścina na odc. od km 0+000 droga krajowa nr 94 do km 1+687,0 przejazd kolejowy m. Chróścina 14. Przebudowa chodnika z kanalizacją deszczową w ciągu drogi powiatowej nr 1706 O Ozimek Kotórz Mały w m. Szczedrzyk ul. Opolska II etap 15. Przebudowa drogi powiatowej nr 1725 O Chróścice Masów w m. Dobrzeń Wielki ul. Piastowska 16. Przebudowa mostów i drogi nr 1807 O Strzelce Opolskie Krasiejów od km 16+543 do km 17+101 opracowanie projektu technicznego 17. Rozbudowa drogi powiatowej nr 1702 O Czarnowąsy Brynica od km 2+015 do km 5+032 opracowanie projektu technicznego 18. Przebudowa odc. dróg powiatowych nr 1149 O Karłowice Popielów i 1150 O Popielów Ładza wraz z kanalizacją deszczową w m. Popielów etap I 19. Rozbudowa drogi powiatowej 1507 O Magnuszowice Grodków na odc. w km 0+750,00 0+950,80 w m. Magnuszowice w zakresie budowy zjazdów i stanowiska do ważenia pojazdów ciężarowych 66.965,04 71.958,50 120.672,56 69.429,50 77.848,06 141.737,78 28.347,56 Gmina Łubniany 55.500,15 156.389,16 79.102,93 134.308,17 3.690,00 1.204.031,87 567.117,62 NPPDL 313.504,06 (Gmina Tułowice) 1.913.861,21 1.913.861,21 EFRR 100.000,00 (Gmina Dąbrowa) 101.662,51 1.164.319,74; 866.332,36 EFRR 134.744,97(gm. Dobrzeń Wlk.) 124.476,00 66.382,50 44.256,00 2.643.821,98 1.124.761,56 NPPDL 600.000,00 (Gmina Popielów) 35.670,00 13

20. Opracowanie projektu budowlano-wykonawczego na przebudowę drogi powiatowej nr 1714 O DK 94 Dębska Kuźnia DK 46 w ciągu ul. Wiejskiej w m. Dębska Kuźnia 40.000,00 35.000,00 (gm. Chrząstowice) 21. Przebudowa drogi powiatowej nr 1703 O Opole Łubniany od km 24.600,00 0+128 do km 0+825 w m. Kępa opracowanie koncepcji 22. Odnowa naw. DP Nr 1522 O odc. Ligota Tuł. Goszczowice, 50.061,00 23. Odnowa naw. DP Nr 1508 O odc. Szydłowiec Śl.- Magnuszowice 26.172,43 24. Odnowa naw. DP Nr 1510 O m. Gościejowice 31.251,10 25. Odnowa naw. DP Nr 1510 O odc. Niemodlin Szydłowiec Śl. 5.136,48 26. Odnowa naw. DP Nr 1538 O m. Krasna Góra 11.069,11 27. Odnowa naw. DP Nr 1519 O m. Ligota Tułowicka 6.454,84 28. Odnowa naw. DP Nr 1717 O m. Skarbiszowice 21.791,52 29. Odnowa naw. DP Nr 1712 O m. Tarnów Op. 19.036,71 30. Odnowa naw. DP Nr 1712 O m. Kosorowice 20.389,70 31. Odnowa naw. DP Nr 1712 O odc. Daniec Ozimek 31.845,95 32. Odnowa naw. DP Nr 1740 O odc. Szczedrzyk Jedlice 32.626,32 33. Odnowa naw. DP Nr 1807 O odc. Krasiejów-Strzelce Op 28.034,16 34. Odnowa naw. DP Nr 1154 O odc. Lubienia dr. nr 1150 O 36.069,75 35. Odnowa naw. DP Nr 1149 O odc. Karłowice Popielów 53.157,16 36. Odnowa naw. DP Nr 1152 O odc. Rybna dr. Nr 457 m. 28.090,13 Popielowska Kolonia ul. Rybna 37. Odnowa naw. DP Nr 1330 O m. Zagwiździe 55.908,52 38. Odnowa naw. DP Nr 1353 O odc. Leśny Święciny -Grabice 23.664,59 39. Odnowa naw. DP Nr 1352 O m. Murów 38.271,45 40. Odnowa naw. DP Nr 1728 O odc. Luboszyce Kolanowice 35.362,50 41. Odnowa naw. DP Nr 1703 O odc. Biadacz Łubnian 5.436,60 42. Mikrodywanik- DP Nr 1330 O odc. Dębiniec Stare Budkowice 44.956,50 2012r. 1. Odnowa nawierzchni DP nr 744 O m. Nowa Schodnia 15.845,13 zł 2. Odnowa nawierzchni DP Nr 1745 O m. Dębska Kuźnia 20.085,04 zł 3. Odnowa nawierzchni DP Nr 1712 O odc. Ozimek Daniec 29.567,38 zł 4. Odnowa nawierzchni DP Nr 1712 O odc. DK94-Tarnów Op 44.399,43 zł 5. Odnowa nawierzchni DP Nr 1747 O m. Daniec 20.967,69 zł 6. Odnowa nawierzchni DP Nr 1829 O m. Kosorowice 16.854,77 zł 7. Odnowa nawierzchni DP Nr 1807 O odc. Krasiejów-gr.powiatu 72.274,80 zł 8. Odnowa nawierzchni DP Nr 1344 O m. Zagwiździe (ul. Grabicka + 56.052,33 zł ul. Murowska) 9. Odnowa nawierzchni DP Nr 1348 O m. Karłowice 34.932,74 zł 10. Odnowa nawierzchni DP Nr 1352 O m. Murów 25.338,00 zł 11. Odnowa nawierzchni DP Nr 1353 O za m. Święciny 58.702,98 zł 12. Odnowa nawierzchni DP Nr 1340 O m. Nowe Budkowice 57.885,28 zł 13. Odnowa nawierzchni DP Nr 1704 O odc. Kały-Stare Budkowice 11.896,56 zł 14. Odnowa nawierzchni DP Nr 1707 O m. Krzanowice 48.065,93 zł 15. Odnowa nawierzchni DP Nr 1705 O m. Kotórz Mały 4.451,62 zł 16. Odnowa nawierzchni DP Nr 1726 O m. Łubniany 8.445,55 zł 17. Odnowa nawierzchni DP Nr 1743 O odc. Grabie Kobylno 18.831,30 zł 18. Odnowa nawierzchni DP Nr 1154 O m. Stare Siołkowice 16.469,70 zł 19. Odnowa nawierzchni DP Nr 1149 O odc. przed m. Popielów 38.248,08 zł 20. Odnowa nawierzchni DP Nr 1512 O m. Gościejowice Małe 56.929,04 zł 21. Odnowa nawierzchni DP Nr 1510 O m. Szydłowiec Śl. 17.878,05 zł 22. Odnowa nawierzchni DP Nr 1508 O odc. Niemodlin-Szydłowiec 3.781,02 zł (tory) 23. Odnowa nawierzchni DP Nr 1717 O odc. Szydłów-Skarbiszowice 80.921,70 zł 24. Odnowa nawierzchni DP Nr 1507 O m. Gracze 15.073,28 zł 25. Odnowa nawierzchni DP Nr 1508 O odc. Szydłowiec Śl.- Magnuszowice 32.604,84 zł 14

26. Odnowa nawierzchni DP Nr 1512 O m. Grodziec (skrzyż. ) 11.945,15 zł 27. Droga powiatowa nr 1712 O Ozimek - Przywory - przebudowa drogi w m. Daniec IX etap 28. Droga powiatowa nr 1712 O Ozimek - Przywory - budowa chodnika i kanalizacji deszczowej w m. Ozimek ul. Daniecka VIII etap 29. Droga powiatowa nr 1712 Ozimek - Przywory - przebudowa drogi w m. Kosorowice VIII etap 30. Droga powiatowa nr 1712 O Ozimek - Przywory - budowa chodnika w m. Miedziana V etap 31. Przebudowa drogi powiatowej nr 1703 O Opole Łubniany w m. Kępa VII etap 32. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr1770 O DK45 Osowiec DK 45 w m. Węgry VI etap 33. Przebudowa drogi powiatowej nr 1754 O Chmielowice Prószków na odc. Nowa Kuźnia Prószków III etap 34. Budowa chodnika i kanalizacji deszczowej w ciągu drogi powiatowej nr 1729 O Luboszyce Zawada w m. Zawada V etap 35. Przebudowa odc. dróg powiatowych nr 1149 O Karłowice Popielów i 1150 O Popielów Ładza wraz z kanalizacją deszczową w m. Popielów II etap oraz budowa kładki dla pieszych 36. Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej nr 1742 O Ozimek Krasiejów w m. Ozimek ul. Brzeziny V etap 37. Przebudowa drogi powiatowej nr 1760 O Wrzoski Chróścina na odc. od km 0+000 droga krajowa nr 94 do km 1+687,0 przejazd kolejowy m. Chróścina - monitoring wskaźników rezultatu 38. Przebudowa drogi powiatowej nr 1725 O Chróścice Masów w m. Dobrzeń Wielki ul. Piastowska monitoring wskaźników rezultatu 39. Przebudowa drogi powiatowej nr 1763 O Opole Komprachcice na odc. Chmielowice Osiny - I etap 40. Rozbudowa drogi powiatowej nr 1703 O Opole Łubniany od km 0+128 do km 0+825 w m. Kępa projekt budowlany i wykonawczy 41. Odbudowa drogi powiatowej nr 1184 O Stroszowice Sarny Małe Gracze Góra Rogi projekt budowlano - wykonawczy 42. Przebudowa drogi powiatowej nr 1508 O Niemodlin Lewin Brzeski od km 6+392 do km 7+392 w m. Magnuszowice opracowanie projektu budowlano wykonawczego 43. Przebudowa drogi powiatowej nr 1725 O Chróścice Dobrzeń Wielki Masów w m. Brzezie od km 5+182 do km 6+000 projekt budowlany i wykonawczy 44. Rozbudowa odcinka drogi powiatowej nr 1807 O Strzelce Opolskie Krasiejów od km 16+543 do km 17+101 oraz budowa mostu w km 16+675 i rozbudowa mostu w km 16+850 w m. Krasiejów wraz z infrastrukturą projekt budowlany i wykonawczy 45. Rozbudowa drogi powiatowej nr 1702 O Czarnowąsy Brynica od km 2+015 do km 5+032 projekt budowlany i wykonawczy 47.150,38 85.689,42 105.703,10 49.903,49 234.420,05 70.000,00 (Gmina Łubniany) 20.490,49 66.793,13 165.358,56 1.131.100,88 321.987,98 NPPDL 104.403,69 1.463,70 1.463,70 135.954,76 19.427,94 (Gmina Komprachcice) 83.640,00 30.000,00 (Gmina Łubniany) 25.830,00 66.297,00 29.028,00 7.257,00 18.142,50 (Gmina Niemodlin) 31.044,20 31.044,20 (Gmina Dobrzeń Wielki) 24.895,20 22.128,00 Źródło: Sprawozdanie roczne z wykonania budżetu powiatu opolskiego [2011, 2012] 15

5. Ochrona przed hałasem Cele i zadania: Strategicznymi i najważniejszymi celami zakładanymi do osiągnięcia w powiecie opolskim w latach 2011 2012 w zakresie ochrony przed hałasem były: - przeprowadzenie oceny stanu akustycznego środowiska dla terenów pozostającymi pod negatywnym wpływem akustycznym ze strony dróg, linii kolejowych i zakładów przemysłowych; - wspieranie technologii w zakładach produkcyjnych zmniejszających emisję hałasu do środowiska, - wprowadzanie zapisów do dokumentów planistycznych ujmujących konieczność ochrony przed hałasem Zadania te realizowane są na bieżąco przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu. Wyniki monitoringu umieszczane są w rocznych biuletynach publikowanych przez WIOŚ oraz dostępne są na stronie internetowej WIOŚ w Opolu. Stan zagrożenia hałasem przemysłowym ulega ciągłym zmianom, co wiązać należy z przebiegającym procesem restrukturyzacji gospodarki. Jedną z konsekwencji przeobrażeń w gospodarce jest utrzymujący się wzrost zagrożenia akustycznego dla środowiska przez niewielkie zakłady produkcyjne, usługowe i gastronomiczne. Emitują one hałas o relatywnie niewysokim poziomie (przy niewielkich przekroczeniach wartości normatywnych) i niewielkim zasięgu oddziaływania, jednakże ich lokalizacja w pobliżu terenów wymagających ochrony akustycznej powoduje, iż stają się one obiektami uciążliwymi akustycznie o charakterze lokalnym. Większą i zauważalną uciążliwość wnoszą ciągi komunikacyjne. Gwałtowny rozwój motoryzacji spowodował zmiany klimatu akustycznego, które ulegają postępującemu pogorszeniu. W utrzymaniu dotychczasowego standardu akustycznego dużą rolę odgrywają mieszkańcy oraz służby kontrolne, odpowiedzialne za kontrole (pomiary) w przypadku zgłoszeń pogorszenia się klimatu akustycznego. Pomiary tak planowe, jak i interwencyjne, są wykonywane głównie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu. Poprawiające się standardy życia mieszkańców również w zakresie komfortu akustycznego w miejscu zamieszkania i pracy, sprawia, że najczęściej to właśnie mieszkańcy danego terenu zwracają baczną uwagę na pojawiający się wzrost hałasu w ich otoczeniu. Obowiązujące w kraju procedury lokalizacyjne pozwalają na skuteczne egzekwowanie ograniczeń emisji hałasu w nowo powstających obiektach przemysłowych oraz drogowych. Dotyczy to również obiektów modernizowanych i rozbudowywanych. Wszystko to skutecznie eliminuje powstawanie nowych obiektów emitujących ponadnormatywny hałas do środowiska. 16

Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 6 Lp. Zadanie Termin Stopień 1. Aktualizowanie bazy danych o obiektach stwarzających 2011 Cz zagrożenie akustyczne dla środowiska, zagrożenia hałasem komunikacyjnym i przemysłowym 2. Dalsza modernizacja dróg powiatowych 2011-2012 Z Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane W ramach harmonogramu zadań własnych ujętych w powiatowym programie ochrony środowiska zaplanowano dwa zadania z zakresu ochrony przed hałasem. W ramach modernizacji dróg powiatowych zrealizowano zaplanowane działania, których szczegółowy wykaz znajduje się w rozdziale 4 Ochrona powietrza atmosferycznego w tabeli nr 5. Analizy oraz kompletowanie danych o zagrożeniu hałasem w powiecie opolskim jest w trakcie zaplanowano je do 2015 roku. 6. Zapobieganie poważnym awariom. Cele i zadania : Strategicznymi i najważniejszymi celami zakładanymi do osiągnięcia w powiecie opolskim w latach 2011 2012 w zakresie zapobiegania poważnym awariom były: - opracowanie programu informowania społeczeństwa o poważnych awariach środowiskowych, opracowanie sposobu ewakuacji oraz podniesienie poziomu wiedzy w tym zakresie, - ograniczenie zagrożeń związanych z transportem towarów niebezpiecznych, - wyposażenie służb ratowniczych w odpowiedni sprzęt ratowniczy i wypracowanie schematu postępowania w czasie poważnej awarii, Kształtowanie świadomości mieszkańców powiatu opolskiego w zakresie postępowania podczas zagrożeń i poważnych awarii przemysłowych odbywa się głównie poprzez lokalne media, w których zamieszczane są informacje dotyczące sposobów informowania o zagrożeniach, racjonalnego postępowania podczas zagrożenia oraz jednostek i lokalizacji centrów kryzysowych. Podnoszenie świadomości społeczeństwa odbywa się poprzez uświadamianie spektrum i kategorii zagrożeń ekologicznych, zarówno tych dotykających lokalną społeczność na które nie ma ona większego wpływu (np. dziura ozonowa), jak i tych, z którymi mieszkańcy gminy stykają się na co dzień np. nielegalne wysypiska, wypadki nagłego zanieczyszczenia wód powierzchniowych, pożar, powódź. Odbywa sie to drogą systematycznych publikacji, artykułów prasowych, powiadamiania o aktualnościach na stronie internetowej czy w postaci różnych form edukacji prowadzonej tak wśród dorosłych mieszkańców jak i wśród młodzieży i dzieci. 17

7. Edukacja ekologiczna Cele i zadania: Strategicznymi i najważniejszymi celami zakładanymi do osiągnięcia w powiecie opolskim w latach 2011 2012 w zakresie edukacji ekologicznej były: - realizacja szkoleń, kursów, wydawanie ulotek podnoszących świadomość ekologiczną lokalnego społeczeństwa, - prowadzenie akcji edukacyjnych, szkoleń dla rolników; - realizacja ścieżek edukacyjnych, dydaktycznych dla uczniów, - udostępnienie danych o środowisku do publicznego wglądu, wzrost udziału społeczeństwa w akcjach pro środowiskowych, - podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa, zgodnie z zasadą: myśl globalnie, działaj lokalnie, - wprowadzanie innowacyjności pro środowiskowej i upowszechnianie idei systemów zarządzania środowiskowego, - rozwój systemów zarządzania środowiskowego (SZŚ), - aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska i wprowadzanie zielonego ICT Silnym instrumentem kształtowania postaw proekologicznych są środki masowego przekazu. Najbardziej powszechnym źródłem informacji o problemach ochrony środowiska jest internet, prasa, radio i telewizja. Główne działania w zakresie podniesienia poziomu wiedzy ekologicznej to między innymi rozwój infrastruktury turystyczno-dydaktycznej, w szczególności w parkach krajobrazowych, Lasach Państwowych i przy rezerwatach, realizacja cyklicznych prezentacji o treściach przyrodniczych w ramach publicznych środków przekazu oraz instytucji kultury, oświaty i wypoczynku oraz utworzenie w urzędach administracji publicznej systemu udostępniania informacji o środowisku. Dobrze przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie świadomości mieszkańców przejawiającej się w ich konkretnych działaniach związanych z troską o otaczające ich najbliższe środowisko. Ważny jest również wybór odpowiednich treści, położenie szczególnego nacisku na uświadomienie, że pojedyncze zachowania każdego mieszkańca mają wielkie znaczenie w zachowaniu czystości i estetyki. Na stronach internetowych umieszczane są również dokumenty strategiczne Powiatu oraz projekty dokumentów poddawane konsultacjom społecznym zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Działania w zakresie edukacji ekologicznej, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, prowadzone są również w placówkach oświatowych na terenie powiatu. 18

Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 7 Lp. Zadanie Termin 1. Wdrożenie i aktualizacja publicznie dostępnej bazy informacji o stanie środowiska i jego ochronie. Udostępnianie informacji o środowisku i działaniach proekologicznych w powiecie 2011-2012 2. Promocja działań proekologicznych 2011 2014 3. Wspieranie pozaszkolnej edukacji ekologicznej dla młodzieży, warsztaty i wycieczki ekologiczne. Realizacja szkoleń, kursów, popularyzatorskich podnoszących świadomość ekologiczną, wydawnictw, konkursów, akcji społeczeństwa. 2011-2012 Stopień Z Cz Z Koszty całkowite W ramach pracy W ramach pracy W ramach budżetu placówek oświatowych 4. Edukacja ekologiczna młodzieży szkolnej 2011 Z W ramach budżetu placówek oświatowych 5. Adaptacja pomieszczeń oraz wyposażenie Ponadregionalnego Centrum Edukacji Przyrodniczo Ekologicznego w ZS w Tułowicach Środki budżetu powiatu opolskiego W ramach pracy W ramach pracy W ramach budżetu placówek oświatowych W ramach budżetu placówek oświatowych Dotacje 2012 Z 291 977,93 147 877,93 144.100,00 WFOŚiGW Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane W ramach harmonogramu zadań własnych ujętych w powiatowym programie ochrony środowiska zaplanowano 5 zadań z zakresu edukacji ekologicznej i wszystkie zadania zostały zrealizowane. Zadania rozłożone na następne lata będą sukcesywnie realizowane. W ramach zadania pierwszego Wydział ochrony środowiska w latach 2011-2012r. udzielił 208 informacji o środowisku i jego ochronie. Zadanie Adaptacja pomieszczeń oraz wyposażenie Ponadregionalnego Centrum Edukacji Przyrodniczo Ekologicznego w ZS w Tułowicach zostało zrealizowane w 2012r. ze wsparciem finansowym Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu. Większość jednostek oświatowych w powiecie prowadziła bogatą działalność edukacyjną w zakresie ochrony środowiska, takie jak: - - - - obchody Dnia Ziemi, pogadanki, krzyżówki, rebusy, zagadki, akcje Sprzątanie Świata, nauka segregacji śmieci, zbiórka baterii, nakrętek, udział w turniejach ekologicznych, 19

dyskusje w klasach nad sposobem ograniczenia energii, wody i ilości produkowanych śmieci, - akcja Nakrętka, - powstanie szkolnego koła LOP, - całoroczna zbiórka makulatury, - budowa ponadregionalnego Centrum Edukacji Przyrodniczo-Ekologiczne, - obchody Dnia Chemii i Biologii - wystawa ciekawostek przyrodniczych i osobliwości przyrody, - realizacja projektu edukacyjnego Dzień Ziemi a w tym: wycieczka do oczyszczalni ścieków, ankieta dot. Segregacji odpadów, wystawa fotografii, - prowadzenie zbiórki dla zwierząt Pomóżmy przetrwać zwierzętom zimę, - konkurs fotograficzny Spotkania z przyrodą, - udział uczniów w konferencji Odnawialne źródła energii szansa na energooszczędność w gminie, firmie i w domu, - udział w wycieczce krajoznawczo-dydaktycznej do Kotliny Kłodzkiej, - wycieczka dydaktyczna do Nadleśnictwa Prószków, - udział w programie REBA zużyte baterie, - wycieczka dydaktyczna do Arboretum w Prószkowie. Wojsławicach 8. Monitoring i zarządzanie Programem Ochrony Środowiska Stopień zaplanowanych zadań: Tab.nr 8 Lp. Zadanie Termin Stopień Koszty 1. Sporządzenie raportu z Programu Ochrony Środowiska oraz sprawozdania z Planu Gospodarki Odpadami za lata 2009-2010 2011 Z 8 979 Z- zadanie zrealizowane Cz częściowo zrealizowane lub w trakcie N- zadanie niezrealizowane Zadanie z zakresu monitoringu i zarządzania powiatowym programem ochrony środowiska zostało zrealizowane. Poprzedni Raport z Programu ochrony środowiska oraz Planu Gospodarki Odpadami został sporządzony za lata 2009 2010. IV. Podsumowanie Na 23 zadania przewidziane do wykonania na lata 2011-2012 zrealizowanych zostało 17, a 4 zadania są w trakcie. Jedynie 2 zadania zostały nie zostały wykonane z powodu braku konieczności ich zadania te powinny zostać usunięte z harmonogramu w nowym Programie ochrony środowiska. Ponadto zrealizowano szereg zadań nie ujętych w harmonogramie, a które wpisują się w realizowane cele. Wykonane zadania znacznie wykraczały poza przyjęty w Programie ochrony środowiska harmonogram na lata 2011-2012. Nie wystąpiły rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami. 20

Tab. nr 9 Stopień zadań w latach 2011-2012 Dział Liczba zadań Zadania zrealizowane Ochrona przyrody i krajobrazu Zadania częściowo zrealizowane lub w trakcie Zadania niezrealizowane 3 3 - - Ochrona wód 2 2 - - Ochrona 5 2 1 2 powierzchni ziemi i gleb Ochrona 5 4 1 - powietrza Ochrona przed 2 1 1 - hałasem Edukacja 5 4 1 - ekologiczna Monitoring i 1 1 - - zarządzenie POŚ Łącznie 23 17 4 2 Na obecnym etapie nie istnieje konieczność wprowadzenia zmian do POŚ. Aktualizacja harmonogramu nastąpiła przy sporządzaniu nowego Programu ochrony środowiska dla powiatu opolskiego na lata 2012-2015 z perspektywą do roku 2019 i stanowi podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w powiecie. Następne korekty i zmiany powinny nastąpić przy sporządzaniu kolejnego Programu (na lata 2016-2019), po ocenie zadań za następne lata. Podstawowym założeniem w tworzeniu programów ochrony środowiska na wszystkich szczeblach od krajowego do gminnego jest, aby ich realizacja doprowadziła do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewniła skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Analizując realizację programu na poziomie powiatowym należy pamiętać, że praktycznie zadania o charakterze wykonawczym, czyli mające bezpośredni wpływ na stan środowiska i związane z jego ochroną przed szkodliwym oddziaływaniem, obciążają samorząd powiatu oraz podmiotów gospodarczych. Charakter zadań z zakresu ochrony środowiska wykonywany przez samorząd powiatu wpływa na możliwości bezpośredniej i pośredniej ochrony środowiska na terenie powiatu. W niniejszym opracowaniu przedstawiono zadania, które były realizowane w ramach przyjętego przez Radę Powiatu Opolskiego Programu Ochrony Środowiska. Do najważniejszych wykonanych zadań można zaliczyć: realizację Programu ograniczenia niskiej emisji, budowę i modernizację dróg oraz edukację ekologiczną. Podsumowując należy zauważyć, iż większość zadań została zrealizowana lub jest realizowana obecnie. 21