Prezentacja wyników projektu Edycja 2011/2012
Warszawa Czerwiec 2012 O Instytucie Agroenergetyki Instytut Agroenergetyki Powstał w 2010 r. Prowadzi działalność naukową w dziedzinie OŹE Jest koordynatorem klastra Mazowiecki Sojusz Energetyczny Cele Propagowanie wiedzy o odnawialnych źródłach energii Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce Rozwój obszarów wiejskich, wzrost zatrudnienia w sektorze pozarolniczym Współpraca Jednostki naukowe Przedsiębiorcy Rolnicy Jednostki Samorządu Terytorialnego 2 Instytut Agroenergetyki ul. Bagno 2/73, 00-112 Warszawa E-mail: biuro@iae.org.pl Tel.: 22 188 12 35 www.iae.org.pl Dane kontaktowe
Instytut Agroenergetyki zrealizował ogólnopolski projekt pn. Gminny Monitor Odnawialnych Źródeł Energii (GMOZE) Identyfikacja barier rozwoju OŹE Pomoc w problematycznych inwestycjach Analiza postrzegania OŹE przez urzędników Rozwój odnawialnych źródeł energii w Polsce Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa Baza informacji o inwestycjach w OŹE w Polsce 3
Gminny Monitor OŹE Pytania skierowane do gmin dotyczyły m.in.: zagospodarowania przestrzennego w gminie (obszarów objętych MPZP, wydzielonymi działkami w dokumentach planistycznych gminy na potrzeby inwestycji w odnawialne źródła energii, itp.), Ankieta przeprowadzona wśród wszystkich gmin wiejskich i wiejsko-miejskich w Polsce Projekt realizowano na przełomie 2011/2012 Ankietę skierowano do urzędników zajmujących się gospodarką przestrzenną i/lub ochroną środowiska Ankieta została przygotowana w formie interaktywnego formularza 4 istniejących odnawialnych źródeł energii na terenie gminy, procedury środowiskowej, tzn. ilości złożonych wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii, ilości wydanych decyzji, trwającej procedury uzyskiwania warunków zabudowy dla odnawialnych źródeł energii, potencjału rozwoju OZE w gminie występowania protestów społecznych przeciwko inwestycjom w OZE; przebiegu referendów dotyczących inwestycji w OZE na terenie gminy
5 Przykładowy fragment formularza
6 Przykładowy fragment formularza
7 Przykładowy fragment formularza
8 Przykładowy fragment formularza
Wyniki Gminnego Monitora Odnawialnych Źródeł Energii 9
Warszawa Czerwiec 2012 Odsetek odpowiedzi w Polsce wyniósł 35 %, a w woj. mazowieckim osiągnął aż 49 %! 763 zrealizowane ankiety 10
Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Wśród przebadanych gmin średnio 82% posiada MPZP, z czego 27% na całym obszarze Wszystkie przebadane gminy z województwa Śląskiego miały MPZP (80% na całym obszarze) 128 zbadanych gmin (17%) ma działki przeznaczone pod produkcję energii elektrycznej w MPZP MPZP w gminach 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Nie ma MPZP Na części obszaru Na całym obszarze 11
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Większość gmin posiada SUiKZP jednak w tylko 22% przewidziane są działki pod produkcję energii elektrycznej. Najwięcej znajduje się w gminach województwa Zachodniopomorskiego (58%), najmniej natomiast w województwie Mazowieckim (7%). W 167 gminach są działki przewidziane w SUiKZP pod produkcję energii elektrycznej Województwa Gminy mające SUiKZP Odsetek gmin mających działki pod produkcję energii w SUiKZP 12 Dolnośląskie 80% 34% Kujawsko pomorskie 80% 20% Lubelskie 88% 18% Lubuskie 96% 40% Łódzkie 94% 24% Małopolskie 84% 11% Mazowieckie 83% 7% Opolskie 87% 43% Podkarpackie 85% 17% Podlaskie 94% 9% Pomorskie 95% 40% Śląskie 83% 13% Świętokrzyskie 85% 13% Warmińsko Mazurskie 84% 23% Wielkopolskie 93% 34% Zachodniopomorskie 90% 58% Łącznie 87% 22%
Poziom przychylności gmin dla OZE Gminy na ogół wysoko oceniają swoją przychylność do OZE, wśród gmin biorących udział w badaniu 61% określiło ją jako wysoką a zaledwie 1% jako niską. 100% 90% 80% 70% niski neutralny wysoki 0 0 1 0 0 1 2 0 1 0 0 0 1 0 1 1 5 4 14 8 10 9 14 29 62 20 18 18 19 19 17 25 60% 50% 40% 30% 20% 16 21 34 16 23 40 73 21 24 17 37 21 19 26 45 25 10% 0% 13
Planowanie energetyczne w gminie Zaledwie 15% zbadanych gmin posiada opracowany plan energetyczny podczas gdy 39% nie ma i nie zamierza go opracowywać w najbliższym czasie Najwięcej gmin mających plan energetyczny mają województwa pomorskie i podkarpackie, natomiast wśród gmin z województwa Lubuskiego nie znalazła się żadna gmina z planem energetycznym Elektrownie wiatrowe najczęściej pojawiają się w planach energetycznych Udziały poszczególnych rodzajów OZE w Planach Energetycznych Gmin Wiatr 24% Woda 12% Słońce 22% Biomasa 23% Biogaz 19% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2% 0% 11% 20% 21% 16% 2% 12% 6% 40% 56% 56% 39% 51% 57% 48% 46% 51% 49% 33% 59% 37% 42% 44% 39% 38% 43% 23% 30% 27% 10% 10% 7% 20% 10% 48% 26% 42% 63% 38% 55% 36% 64% 51% 42% 35% 17% 28% Gmina ma plan energetyczny Gmina zamierza uchwalić plan energetyczny Gmina nie zamierza uchwalać planu energetycznego 14
Ocena Potencjału poszczególnych rodzajów OZE W oczach gmin elektrownie wiatrowe mają największy potencjał na ich terenach, najmniejszy natomiast mają elektrownie wodne, pomimo iż stanowią one 36% istniejących w badanych gminach instalacji. W komentarzach w tej części kwestionariusza respondenci wskazywali, iż ich ocena wynika z braku odpowiednich cieków wodnych na terenie gminy. Tłumaczy to również fakt, iż elektrownie wodne stanowią tylko 12% OZE w planach energetycznych. Potencjał wszystkich rodzajów OZE został oceniony najwyżej w województwie Pomorskim (średnia ocena 2,68) natomiast najsłabiej w Podlaskim i Śląskim (średnia ocena 2). Gminy województwa Pomorskiego również najwyżej określiły swoją przychylność wobec OZE ( 88% jako wysoka) podczas gdy w województwach Podlaskim i Śląskim tylko połowa gmin miała wysoki poziom przychylności. 15 Województwo Biomasa Biogaz Słońce Wiatr Woda Dolnośląskie 2,65 2,36 2,09 3,18 1,71 Kujawsko Pomorskie 2,31 2,37 2,20 3,09 1,88 Lubelskie 2,59 2,21 2,57 2,84 1,56 Lubuskie 2,60 2,32 2,36 3,08 1,92 Łódzkie 2,22 2,00 2,22 3,25 1,25 Małopolskie 2,21 1,96 2,54 2,46 1,69 Mazowieckie 2,48 1,97 2,39 3,16 1,50 Opolskie 2,47 2,77 2,43 3,10 1,83 Podkarpackie 2,43 2,11 2,11 2,96 1,48 Podlaskie 2,14 2,09 1,71 2,71 1,34 Pomorskie 3,02 2,79 2,40 3,17 2,02 Śląskie 2,00 1,73 2,44 2,48 1,35 Świętokrzyskie 2,28 2,23 2,18 2,69 1,92 Warmińsko Mazurskie 2,71 2,69 1,88 3,14 1,76 Wielkopolskie 2,49 2,64 2,25 3,04 1,51 Zachodniopomorskie 2,35 2,48 2,27 3,55 1,87 Polska 2,43 2,29 2,27 2,95 1,65
Procedura środowiskowa W 2010 roku w badanych gminach wpłynęło 287 wniosków o decyzję środowiskową, w roku następnym było ich 250 jednak mniejsza liczbę może tłumaczyć okres przeprowadzenia badania Wiele wniosków może nie być w ogóle rozpatrywanych bądź czas oczekiwania na decyzję jest dłuższy niż rok. Wnioski Decyzje Negatywne Decyzje Pozytywne Rodzaj OZE Rok Ilość Moc (MW) Ilość Moc (MW) Ilość Moc (MW) Biomasa 2010 9 6,85 0 0,60 10 68,70 2011 9 11,09 0 0,00 7 10,79 16 Biogaz Słońce Wiatr Woda Razem 2010 70 82,54 4 4,20 30 31,72 2011 44 60,37 10 10,30 20 22,09 2010 3 6,50 0 0,00 8 2,10 2011 1 1,00 0 0,00 0 0,00 2010 194 1518,94 12 102,70 55 1025,80 2011 180 1880,64 10 191,20 50 256,30 2010 11 3,66 2 1,00 6 2,03 2011 16 5,32 2 0,30 4 2,84 2010 287 1618,48 18 108,50 109 1130,34 2011 250 1958,41 22 201,80 81 292,02
17 Ilość złożonych wniosków o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach
18 Moc zainstalowana planowanych instalacji
19 Protesty społeczne dotyczą 1/3 inwestycji
Protesty społeczne Protesty społeczne w ankietowanych gminach dotyczą aż 1/3 realizowanych inwestycji! W największym stopniu dotyczy to biogazowni rolniczych prawie połowa inwestycji w biogaz wiąże się z zaistnieniem protestów społecznych Co najmniej 15 z analizowanych protestów społecznych zakończyło się rezygnacją z inwestycji. 70% 2% 2% 26% 0% Biomasa Biogaz Słońce Wiatr Woda Rozwiązywanie konfliktów z mieszkańcami często trwa wiele lat W przypadku biogazowni protesty dotyczą głównie obaw przed zapachem z samej instalacji jak i z transportu substratu. Argumentami w protestach przeciwko elektrowniom wiatrowym są obawy przed hałasem, zagrożenie dla ptaków i szpecenie krajobrazu W trzech przypadkach protesty zakończyły się referendum, w jednym mieszkańcy zgodzili się na budowę elektrowni wiatrowej, pozostałe zakończyły się wynikiem negatywnym dla inwestycji 20
Warszawa Czerwiec 2012 Wnioski z GMOZE Odnawialne źródła energii w Polsce dynamicznie się rozwijają, na rynku jest bardzo dużo rozpoczętych inwestycji Poważnym problemem dla branży OŹE są protesty społeczne, które bardzo często uniemożliwiają realizację inwestycji Protesty często wynikają z braku wiedzy nt. OŹE istnieje paląca potrzeba edukacji społeczeństwa, wzrostu świadomości ekologicznej Urzędnicy są przychylnie nastawieni do inwestycji w odnawialne źródła energii, wielu z nich jest zainteresowanych tą tematyką, chciałoby rozwijać swoją wiedzę w tym zakresie W opinii Instytutu Agroenergetyki projekt GMOZE należy kontynuować, uzupełniając o aktualniejsze i dokładniejsze informacje na temat rozwoju odnawialnych źródeł energii w gminach. GMOZE 2012 21
Warszawa Czerwiec 2012 Zapraszamy do współpracy! W przypadku zainteresowania dokładniejszymi danymi lub kolejną edycją projektu GMOZE prosimy o kontakt. Instytut Agroenergetyki ul. Bagno 2/73 00-112 Warszawa biuro@iae.org.pl Tel.: 22 188 12 35 Fax: 22 242 86 79 Koordynator projektu: Paweł Kosiński 662 229 254 p.kosinski@iae.org.pl 22