PROJEKT PRAC GEOLOGICZNYCH NA WYKONANIE STUDNI ZASTĘPCZEJ NR 1Z DLA STUDNI NR 1 UJĘCIA KAMIENICZKI (DZ. NR 404 OBRĘB PIESZYCE-STADION) Miejscowość: Gmina: Powiat: Województwo: Zlewnia: Pieszyce Pieszyce dzierŝoniowski dolnośląskie Brzęczek Zleceniodawca: Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o. ul. Kilińskiego 25A 58-200 DzierŜoniów Opracowanie: mgr Ewa Cietrzewska Świdnica, lipiec 2011 r.
Spis treści: 1. Cel prac geologicznych...3 2. Lokalizacja projektowanych prac...3 3. Dotychczasowe prace geologiczne...4 4. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne...5 5. Zakres projektowanych prac i robót geologicznych...6 5.1. Lokalizacja studni...6 5.2. Technologia wiercenia i konstrukcja otworu studziennego...7 5.3. Badania przy pracach studniarskich...7 5.4. Pompowanie oczyszczające...8 5.5. Prace geodezyjne...8 5.6. Badania laboratoryjne...8 5.7. Sposób postępowania z próbkami geologicznymi...9 5.8. BHP i ochrona środowiska przy robotach geologicznych...9 6. Harmonogram prac...10 7. Spis wykorzystanych materiałów...10 Załączniki: 1. Mapa topograficzna z lokalizacją terenu prac geologicznych 2. Mapa sytuacyjno - wysokościowa 3. Fragment mapy geologicznej 4. Profil geologiczno - techniczny projektowanej studni 1Z 5. Wyniki badań jakości wody 6. Zestawienie zbiorcze wyników wiercenia studni nr 1 7. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wody i ustalenie stref ochrony dla ujęcia Kamieniczki 8. Zgoda Burmistrza Pieszyc na wprowadzanie wód z pompowania oczyszczającego do rowu melioracyjnego 2
1. Cel prac geologicznych Projekt prac geologicznych, w celu wykonania zastępczego ujęcia wód podziemnych, wykonano na zlecenie spółki z o.o. Wodociągi i Kanalizacja, ul. Kilińskiego 25A, 58-200 DzierŜoniów. Celem projektu jest wykonanie studni zastępczej w miejscowości Pieszyce, na działce numer 404, obręb Stadion. Studnia zastępcza nr 1Z wykonana zostanie w bliskiej odległości od istniejącego ujęcia studnia nr 1, w obrębie istniejących stref ochrony bezpośredniej, a pobór wody z tej studni będzie się odbywał w ramach zatwierdzonych zasobów wodnych. 2. Lokalizacja projektowanych prac Teren prac geologicznych znajduje się w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierŝoniowskim, gminie Pieszyce, w miejscowości Pieszyce. Według podziału fizycznogeograficznego teren ten znajduje się w podprowincji Sudety z Przedgórzem Sudeckim, makroregionie Przedgórze Sudeckie, w mezoregionie ObniŜenie Podsudeckie (Kondracki, 2002). Geograficznie obszar projektowanych prac geologicznych znajduje się na u podnóŝa Gór Sowich, w Kotlinie DzierŜoniowskiej. Według Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:200 000, arkusz Wałbrzych, projektowana studnia znajdować się będzie na terenie regionu przedsudeckiego (XXV), podregionu podsudeckiego (XXV 3). Projektowana studnia znajdować się będzie w pobliŝu istniejącej studni (studnia nr 1 ujęcia Kamieniczki ), na terenie działki ewidencyjnej nr 404 w Pieszycach, obręb Stadion, połoŝonej w zlewni potoku Brzęczek, w odległości ok. 210 m na zachód od niego. Miejscowość Pieszyce zlokalizowana jest na trasie DzierŜoniów - Wałbrzych. Teren na którym połoŝona jest studnia nr 1 znajduje się ok. 2500 m na południe od centrum miejscowości Pieszyce i ok. 1000m na północ do zbiornika Sudety w Bielawie. Wokół studni nr 1 znajduje się ogrodzona strefa ochrony bezpośredniej, stanowiąca wydzieloną działkę geodezyjną nr 404. Działka ta stanowi własność Gminy Pieszyce, w wieczystym uŝytkowaniu spółki Wodociągi i Kanalizacja w DzierŜoniowie. Projektowany otwór znajdował się będzie ok. 7,0 m na północny-zachód od istniejącej studni nr 1, w granicach istniejącej strefy ochrony bezpośredniej. Współrzędne projektowanego otworu geologicznego: 16 35 41.00 E 3
50 41 44.13 N Teren, na którym projektowana jest studnia zastępcza jest praktycznie płaski z niewielkim spadkiem w kierunku północno-wschodnim. Rzędna terenu w miejscu projektowanej studni wynosi 305,3 m npm. 3. Dotychczasowe prace geologiczne W rejonie projektowanych prac geologicznych prowadzone były wcześniej prace związane z potrzebą zaopatrzenia w wodę miasta Bielawa. W rezultacie prowadzonych prac, od 1984r powstało 11 otworów. W trzech otworach nie stwierdzono warstw wodonośnych nadających się do ujmowania (otwór nr 2, 3 i 7). Pozostałe otwory zafiltrowano, a do eksploatacji przewidziano 6 otworów. Ujęcie złoŝone z tych 6 otworów posiada zatwierdzone zasoby wodne w kat. B, Q = 50 m 3 /h, s = 3-6 m, zatwierdzone decyzją Wojewody Wałbrzyskiego nr 6/90 znak OS.VI.8530-247-65/90 z dnia 20.02.1990r. W 2006r ze względu na niską wydajność oraz słabą jakość wody z otworu nr 11 (podwyŝszone wartości azotu i siarczków), otwór ten zlikwidowano. Obecnie ujęcie Kamieniczki składa się z pięciu studni wierconych, które ujmują wody z utworów czwartorzędowych. Charakterystyka studni ujęcia Kamieniczki : Studnia nr 1 Studnia nr 4 Studnia nr 5 Studnia nr 9 Studnia nr 10 Głębokość studni 16,0 m 16,0 m 35,0 m 15,0 m 24,0 m średnica 11 cali (27,3 11 cali (27,3 20 cali (50,8 11 cali (27,3 18 cali (4,53 cm) cm) cm) cm) cm) filtr filtr łódzki filtr łódzki filtr łódzki filtr łódzki filtr łódzki o dł. 2,0 m o dł. 4,0 m o dł. 4,0 m o dł. 3,0 m o dł. 3,0 m i średnicy 273 i średnicy 273 i średnicy 273 i średnicy 273 i średnicy 273 mm mm mm mm mm rzędna wydajność eksploatacyjna wydajność średnia dobowa 305,55 m npm 310,57 m npm 297,53 m npm 299,30 m npm 301,19 m npm 8,6 m 3 /h 12,0 m 3 /h 7,8 m 3 /h 9,1 m 3 /h 6,7 m 3 /h 123,8 m 3 /d 172,8 m 3 /d 112,3 m 3 /d 131,0 m 3 /d 96,5 m 3 /d 4
wydajność maksymalna dobowa 206,4 m 3 /d 288,0 m 3 /d 187,2 m 3 /d 218,4 m 3 /d 160,8 m 3 /d depresja 3,2 m 4,9 m 5,3 m 5,6 m 4,83 m promień depresji miąŝszość warstwy wodonośnej leja 191 m 187 m 165 m 170 m 127 m 2,0 m 5,0 m 5,0 m 5,0 m 1,0 m współczynnik filtracji 0,00041 m/s 0,00017 m/s 0,00012 m/s 0,000107 m/s 0,000089 m/s m/s Spółka Wodociągi i Kanalizacja w DzierŜoniowie posiada pozwolenie wodnoprawne na pobór wody znak RL.V.6223-52/10 z dnia 17.12.2010r. wydane przez Starostę DzierŜoniowskiego oraz pozwolenie wodnoprawne ustanawiające strefy ochronne ujęcia (znak OŚ.IV-6210/50/91 z dnia 20.11.1991r) wydane przez Urząd Wojewódzki w Wałbrzychu. Schemat geologiczno techniczny studni stanowi zał nr 4. 4. Budowa geologiczna i warunki hydrogeologiczne Warunki geologiczne i hydrogeologiczne terenu projektowanej inwestycji są dobrze rozpoznane. Na podstawie zbiorczych wyników wiercenia otworu nr 1 (studnia nr 1) zamieszczonych w Dokumentacji hydrogeologicznej poniŝej przedstawia się ogólny zarys budowy geologicznej na terenie omawianych prac projektowych. Pod warstwą gleby o miąŝszości ok. 0,30 m występują utwory czwartorzędowe w postaci Ŝwirów z otoczakami z przewarstwieniami gliny o niewielkiej miąŝszości, dochodzącej do 1,0 m. Pod utworami czwartorzędowymi, na głębokości 11,0 m ppt występuje zwietrzelina gnejsów sowiogórskich, której miąŝszość wynosi co najmniej 5,0 m. Kopia zestawienia wyników wiercenia otworu nr 1 (studnia nr 1) stanowi załącznik nr 6. Wyniki prac hydrogeologicznych wykonanych na terenie ujęcia Kamieniczki wykazały, Ŝe warunki hydrogeologiczne terenu ujęcia są niekorzystne. W tym rejonie stwierdzono uŝytkowy poziom wodonośny w Ŝwirach czwartorzędowych. W zaleŝności od konfiguracji 5
stropu warstwy wodonośnej i lokalnych warunków hydrogeologicznych w poszczególnych otworach napotkano lustro wody o zwierciadle napiętym lub swobodnym. MiąŜszość warstwy wodonośnej jest bardzo róŝna i wynosi od 1,0 do 5,0 m, średnio 4,0 m. Spływ wód podziemnych odbywa się w kierunku północnym. Ujęcie wody Kamieniczki korzysta z wód podziemnych warstwy wodonośnej połoŝonej na głębokości od 1,0 do 6,0 m ppt. Warstwa ta zasilana jest ze zlewni potoku Brzęczek. W odwierconych otworach uzyskano wydajność w granicach 3,0 7,0 m 3 /h, przy depresji 3,18 5,86 m oraz wydatku jednostkowym 0,5 3,0 m 3 /h. Współczynnik filtracji obliczony na podstawie próbnych pompowań wynosi od 0,000089 do 0,00041 m/s (0,59 m/d). Jakość wody pochodzącej z czwartorzędowego piętra jest bardzo zmienna. Pogarszająca się jakość podwyŝszona zawartość związków azotu i siarczków była jednym z powodów likwidacji studni nr 6 (otwór nr 11) w 2006r. Wyniki badań fizyko-chemicznych wody z pozostałych studni są dobre. Wyniki badań fizyko chemicznych wody wykonanych po odwierceniu studni (1988r) oraz w roku 2009 i 2010 nie wskazują na pogorszenie się jakości wody. cecha jednostka analiza z roku analiza z roku analiza z roku 1986 2009 2010 Sucha pozostałość mg/l 280 - - Odczyn ph ph 6,4 6,6 7,1 Zasadowość og. mval/l - 1,88 - Twardość og. mval/l 13,4 18,7 - Chlorki mg/l 38,34 20,0 - Azotany mg/l 4,40 25,1 8,0 Azotyny mg/l 0,026 <0,015 <0,015 śelazo og. mg/l 0,00 <0,03 0,04 Mangan mg/l 0,03 0,014 <0,01 Siarczany mg/l 106,0 74 - Sprawozdanie z badań stanowi załącznik nr 5. 5. Zakres projektowanych prac i robót geologicznych 6
5.1. Lokalizacja studni Otwór studzienny będzie zlokalizowany w granicach działki ewidencyjnej nr 404 obręb Pieszyce -Stadion z zachowaniem zasad projektowana studni zastępczych. Zgodnie z tymi zasadami studnia zastępcza nr 1Z powinna znajdować się w zasięgu leja depresji studni nr 1 czyli w odległości nie większej niŝ 191 m od niej. Zaprojektowano studnie zastępczą w odległości 7,0 m od studni nr 1. Projektowana studnia zastępcza nr 1Z znajdowała się będzie w zasięgu strefy ochrony bezpośredniej istniejącej studni nr 1. 5.2. Technologia wiercenia i konstrukcja otworu studziennego Projektuje się wykonanie jednego otworu studziennego o głębokości 16 m ppt. Otwór naleŝy wykonać zgodnie z projektem geologiczno -technicznym przedstawionym na zał. nr 4. Kolejność wykonywanych prac: 1. Wiercenie naleŝy prowadzić systemem udarowym na sucho, świdrem w rurze osłonowej o średnicy 424 mm (φ16'') do głębokości 16,0 m ppt. 2. W trakcie wiercenia naleŝy kontrolować rodzaj przewiercanych gruntów i warunków wodnych na zgodność z projektem, a w przypadku stwierdzenia odmiennych warunków naleŝy dokonać stosownych korekt. 3. Po zakończeniu wiercenia w otworze naleŝy umieścić rurę PCV o średnicy 273 mm z filtrem szczelinowym o długości 2,0 m. Długość rury podfiltrowej powinna wynosić 5,0 m, natomiast rury nadfiltrowej 9,0 m. 4. Rury osłonowe naleŝy podciągnąć, a przestrzeń pomiędzy rurami wypełnić Ŝwirem.. MoŜna do tego celu uŝyć Ŝwiru z wykopu. 5. Po podciągnięciu rur osłonowych naleŝy wykonać obsypkę filtra. NaleŜy zastosować obsypkę filtracyjną Ŝwirową (φ 2-3 mm). 6. Wykonać korek cementowy lub iłowy lub korek z innego materiału stosowanego do uszczelnień poziomów wodonośnych o miąŝszości min. 2,0 m. 7. Rurę naleŝy wyprowadzić 1,0 m ponad poziom terenu. 8. Zamontować stalowy kołpak na rurze. 5.3. Badania przy pracach studniarskich 7
W trakcie wykonywania otworu wiertniczego naleŝy na bieŝąco prowadzić badania makroskopowe, obejmujące litologię, genezę i stan, oraz prowadzić obserwacje zwierciadła wody podziemnej. Próbki gruntów powinny być pobierane do worków foliowych. Po nawierceniu poziomu wodonośnego naleŝy wykonać pomiar głębokości zwierciadła wody oraz pobrać wodę do badania laboratoryjnego. 5.4 Pompowanie oczyszczające Nie planuje się przeprowadzania próbnego pompowania, jedynie pompowanie oczyszczające z 24 godz. stabilizacją zwierciadła wody - poprzedzone zachlorowaniem studni. Pompowanie oczyszczające zostanie wykonane przy pomocy pompy głębinowej lub ssącej. Przewiduje się, Ŝe będzie to trwało od jednej do kilku godzin. Maksymalna wydajność pompowania oczyszczającego nie powinna przekraczać 10 m 3 /h. Odpompować naleŝy minimum 2,0 m 3 wody. Pompowanie naleŝy kontynuować do czasu, gdy pompowana woda będzie klarowna. Woda z pompowania będzie odprowadzana do rowu znajdującego się ok. 100 m na północny - zachód od projektowanej studni. Właścicielem rowu jest Gmina Pieszyce. Spółka Wodociągi i Kanalizacja uzyskała zgodę administratora rowu na odprowadzanie wód z pompowania oczyszczającego. Zgoda ta stanowi zał. nr 8. 5.5. Prace geodezyjne Miejsce wykonania studni zostanie wyznaczone z mapy zawierającej jej lokalizację poprzez wyznaczenie w terenie za pomocą taśmy mierniczej, w odniesieniu do charakterystycznych punktów terenu (istniejąca studnia, ogrodzenie będące granicą działki). Po wykonaniu studni jej współrzędne zostaną wyznaczone pomiarami geodezyjnymi w nawiązaniu do państwowej sieci geodezyjnej. 5.6. Badania laboratoryjne 8
Badania laboratoryjne wody przeprowadzone zostaną zgodnie z obowiązującymi normami przez Laboratorium. Badania obejmą analizę: - fizykochemiczną ( zawartość: wapnia, magnezu, chlorków, sodu, potasu, siarczanów, wodorowęglanów i suchej pozostałości oraz określenie: mętności, barwy, zapachu, twardości, zasadowości, odczynu ph, przewodności), - bakteriologiczną. 5.7. Sposób postępowania z próbkami geologicznymi Z uwagi na niewielki rozmiar prac geologicznych, proponuje się zakwalifikowanie próbek geologicznych do próbek czasowego przechowywania. Próbki czasowego przechowywania powinny być przechowywane w magazynie próbek u wykonawcy prac do czasu przyjęcia dokumentacji geologicznej wykonanych prac. 5.8. BHP i ochrona środowiska przy robotach geologicznych Prowadzone prace winny być zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpoŝarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz. U. nr 109 poz. 961 z późniejszymi zmianami). Do najwaŝniejszych czynności naleŝą: sprawdzenie właściwego połączenia elementów wieŝy wiertniczej lub masztu, posiadanie atestu na wytrzymałość poszczególnych urządzeń wiertniczych oraz lin wiertniczych. Te ostatnie naleŝy poddawać regularnym przeglądom, prowadzenie przeglądów mechanicznych urządzeń wiertniczych, a zwłaszcza osłon pasów napędowych, kontrolowanie lin odciągów wiertniczych oraz poprawności ustawienia urządzeń. Wiercenia naleŝy prowadzić pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje oraz pod nadzorem geologicznym. Przedsiębiorca, który realizuje prace wiertnicze powinien przed ich rozpoczęciem: 9
dokonać przeszkolenia załogi mającej prowadzić wiercenie zwracając szczególną uwagę na zagroŝenia i sposoby ich uniknięcia, posiadać apteczkę zawierającą niezbędny zestaw medykamentów, gaśnicę pianową oraz urządzenia przeciwpoŝarowe, wyposaŝyć ekipę w kaski ochronne, kontrolując ich stosowanie w czasie przebywania w zasięgu działania urządzeń wiertniczych. Przed przystąpieniem do prac wiertniczych zalecane jest sprawdzenie zbiorników z paliwem oraz spręŝarek w celu określenia ewentualnych nieszczelności. Zwierciny, które powstaną przy wierceniu naleŝy wywieźć. W czasie prowadzenia prac nie przewiduje się stosowania środków mogących zanieczyścić wody podziemne, czy powierzchniowe. Urobek z odwiertu, nie zawierający środków chemicznych stanowi odpad obojętny dla środowiska. 6. Harmonogram prac Niniejszy projekt naleŝy przedłoŝyć w Starostwie Powiatowym celem jego zatwierdzenia. Na minimum 14 dni przed rozpoczęciem projektowanych prac naleŝy zgłosić zamiar ich rozpoczęcia do Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu, Starosty DzierŜoniowskiego oraz do Burmistrza Pieszyc. Przewiduje się następującą kolejność i terminy wykonania prac: - prace terenowe 6 8 tygodni od zatwierdzenia projektu prac geologicznych, - badania laboratoryjne 3 6 tygodni od zatwierdzenia projektu prac geologicznych, - prace kameralne 5-9 tygodni od zatwierdzenia projektu prac geologicznych. Jednocześnie wnosi się o wydanie decyzji zatwierdzającej na okres 2 lat, gdyŝ na skutek nieplanowanych sytuacji w/w terminy mogą ulec przesunięciu. Na podstawie wykonanych badań zostanie sporządzona dokumentacja geologiczna inna (prace nie zakończone udokumentowaniem zasobów), na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 czerwca 2005 r. w sprawie określenia przypadków, w których jest konieczne sporządzenie innej dokumentacji geologicznej. 7. Spis wykorzystanych materiałów 1. Dokumentacja hydrogeologiczna zasobów wód podziemnych w kategorii B z utworów czwartorzędowych wykonana przez Kombinat Geologiczny Zachód. Zakład Projektów i Dokumentacji Geologicznych, Wrocław, maj 1977r. 10
2. Operat wodnoprawny na szczególne korzystanie z wód polegające na poborze wody podziemnej z 5 studni wierconych oraz na ustanowienie strefy ochrony bezpośredniej ujęcia wody Kamieniczki w rejonie miejscowości Bielawa wykonany przez firmę GeKo, Wrocław, wrzesień, 2010r. 3. Projekt prac geologicznych na likwidację otworu nr 11 (studni nr 6) ujęcia Kamieniczki w Bielawie wykonany przez firmę GEOTECH Ewa Twardysko, Świdnica, luty 2006r. 11