IRiESP - bilansowanie systemu i zarządzanie ograniczeniami systemowymi Spotkanie konsultacyjne dotyczące modyfikacji zasad RB zawartych w Karcie aktualizacji nr B/5/2008 IRiESP Warszawa, 28 marca 2008 roku
Plan prezentacji Podstawowe uwarunkowania wdrożeniowe i zakres zmian Szczegółowa specyfikacja najważniejszych zmian Podsumowanie 2 Energia w dobrych rękach
Uwarunkowania wprowadzenia zmian Główne przesłanki do wprowadzenia zmian Rozpoczęcie zakładanego wcześniej rozwoju mechanizmu bilansowania, w zakresie uzasadnionym merytorycznie oraz możliwym w ramach aktualnie obowiązujących regulacji prawnych Aktualizacja zapisów IRiESP pod kątem ich doprecyzowania oraz uzupełnienia na podstawie doświadczeń z praktycznej realizacji procesów RB Termin zgłaszania uwag: do 3 kwietnia 2008 r. Planowany termin wdrożenia zmian: 4 tygodnie od daty zatwierdzenia IRiESP przez Prezesa URE 3 Energia w dobrych rękach
Podstawowe obszary zmian Struktura podmiotowa i obiektowa RB Ograniczenie zbioru stosowanych rodzajów JG Rozszerzenie zakresu źródeł reprezentowanych w JG OSP aktywnych Rozszerzenie rodzajów JG, którymi może dysponować OH Zasady bilansowania handlowego na RB Modyfikacja zasad wprowadzania i obsługi FD MB Modyfikacja procedury zmian konfiguracji RB w przypadku zaprzestania przez URB działalności na RB Zasady ustanawiania i weryfikacji zabezpieczeń finansowych na RB Usunięcie nieaktualnych już wymagań w zakresie zabezpieczeń Modyfikacja zasad dotyczących zaprzestania przez URB działalności na RB Zasady dokonywania zgłoszeń na RB Przesunięcie bramki zgłoszeniowej Ograniczenie zakresu weryfikacji zgłoszeń Dostosowanie zasad weryfikacji zgłoszeń do nowej struktury obiektowej RB Zasady rozliczeń na RB Zmiana zasad rozliczania JG OSP aktywnych Uwzględnienie w rozliczeniach szczególnych przypadków dostarczania energii bilansującej planowanej przez JG Wytwórcze aktywne 4 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje struktury podmiotowej i obiektowej RB (1/2) Zaprzestanie stosowania JG Przedsiębiorstw Obrotu (JG PO ) Zmiana możliwa w związku z wcześniejszym wprowadzeniem JG Odbiorczych (JG O ) dla wszystkich URB Ograniczenie zbioru JG Giełdy Energii (JG GE ) do JG GE podstawowych (zaprzestanie stosowania JG Giełdy Energii rozliczeniowych - JG GEr ) Zmiana możliwa w związku z usunięciem JG PO Korekta zasad dotyczących źródeł wytwórczych reprezentowanych w JG Operatora Systemu Przesyłowego aktywnych (JG OSPa ) Uwzględnienie jednostek wytwórczych elektrowni gazowych Świadczenie usługi praca interwencyjna 5 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje struktury podmiotowej i obiektowej RB (2/2) Rozszerzenie zakresu funkcji Operatora Handlowego OHT dysponowanie JG, dla których są składane oferty bilansujące OH dysponowanie pozostałymi rodzajami JG Dostosowanie zapisów IRiESP do zmian w strukturze obiektowej RB Powiązania pomiędzy podmiotami i obiektami RB poszczególnym typom URB zostały przyporządkowane odpowiednie rodzaje JG, które mogą oni posiadać Umowy Sprzedaży Energii realizowane przez poszczególne rodzaje JG zbiór niedopuszczalnych transakcji handlowych został ograniczony Definicje i zasady bilansowania dotyczące JG PO, JG GEr oraz JG OSPa 6 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad bilansowania handlowego na RB Korekta i uzupełnienie zasad wprowadzania i obsługi FD MB Usunięto zasady szczególne stosowane do wprowadzenia FD MB dla URB mających zawartą Umowę przesyłania Uwzględniono następujące przypadki wprowadzania FD MB: Rozpoczęcie bilansowania handlowego na RB Rozszerzenie bilansowania handlowego na RB na obszar sieci nowego OSD (URB OSD ) Wprowadzono pozyskiwanie danych pomiarowo-rozliczeniowych dla aktywnych FD MB tylko w okresach prowadzenia bilansowania handlowego URD przez URB Korekta procedury zmiany konfiguracji RB w przypadku zaprzestania przez URB działalności na Rynku Bilansującym Terminy poszczególnych działań dostosowano do nowego okresu otwarcia bramki zgłoszeniowej Wprowadzono powiadamianie Prezesa URE o dacie zaprzestania przez URB działalności na RB Doprecyzowanie terminów oraz sposobu przekazywania informacji, pomiędzy OSP oraz OSD, dotyczących: Rozpoczęcia i zakończenia bilansowania handlowego na obszarze sieci danego OSD Otrzymania wniosku przez OSP dotyczącego zawarcia lub rozwiązania Umowy przesyłania 7 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad ustanawiania i weryfikacji zabezpieczeń finansowych na RB Usunięcie wymagania dotyczącego obowiązku zapewnienia przez URB GE pokrycia zobowiązań URB PO wynikających z rozliczenia: Przyjętych do realizacji na RB transakcji dobilansowujących URB PO, oraz Nieprzyjętych do realizacji na RB transakcji giełdowych URB PO Doprecyzowanie i korekta sposobu postępowania w przypadku stwierdzenia braku wystarczającego Zabezpieczenia finansowego URB dla doby n (kontrola w dobie n-2) Prawo OSP do wstrzymania świadczenia usługi przesyłania ze skutkiem od doby n W przypadku wstrzymania świadczenia usługi przesyłania zaprzestanie przyjmowania zgłoszeń w dobie n-1 Doprecyzowanie i korekta sposobu postępowania w przypadku uzupełnienia Zabezpieczenia finansowego przez URB do wymaganej wysokości Wznowienie świadczenia usługi przesyłania następuje od 2. doby po uzupełnieniu przez URB Zabezpieczenia, z wyłączeniem możliwości prowadzenia bilansowania handlowego URD na RB Zgłoszenia są przyjmowane od doby poprzedzającej wznowienie świadczenia usługi przesyłania W celu ponownego rozpoczęcia bilansowania handlowego URD na RB jest konieczne przydzielenie nowych FD MB 8 Energia w dobrych rękach
Przesunięcie okresu otwarcia bramki zgłoszeniowej na RB Okres otwarcia bramki dla doby n: Od godziny 9.00 do 13.00 doby n-1 (aktualnie 8.00 12.00) Dotyczy zgłoszeń na rynku krajowym oraz na rynku wymiany międzysystemowej Dostosowanie harmonogramów realizacji poszczególnych procesów RB do nowego czasu otwarcia bramki Dokonywanie zgłoszeń Planowanie pracy systemu Przesunięcie bramki nie powoduje zmiany terminów publikacji planów PKD i BPKD, co jest możliwe dzięki: Uproszczeniu procesu weryfikacji zgłoszeń USE Dokonanej w ostatnim czasie modernizacji systemu SIRE 9 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad dokonywania zgłoszeń na RB (1/3) - zakres zgłoszeń Rozszerzenie zbioru JG, które mogą być stroną USE w transakcji z JG Wymiany Międzysystemowej URB (JG WMU ) Wprowadzono możliwość dokonywania zgłoszeń USE wymiany międzysystemowej danego URB z JG należącymi do innych URB Zweryfikowano zapisy IRiESP w zakresie Umów Sprzedaży Energii realizowanych przez poszczególne rodzaje JG zbiór niedopuszczalnych transakcji handlowych został ograniczony 10 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad dokonywania zgłoszeń na RB (2/3) - weryfikacja zgłoszeń Ograniczenie zakresu weryfikacji formalnej zgłoszeń, dotyczącej zgodności danych w zgłoszeniu z danymi w Umowach przesyłania Zakres weryfikacji zgłoszeń USE Strona zgłaszająca: kod JG, kod OR, kod URB, nr licencji dokonującego zgłoszenia Partner handlowy: kod JG, kod OR Zakres weryfikacji zgłoszeń Ofert Bilansujących kod JG, kod OR, kod URB, nr licencji dokonującego zgłoszenia Odstąpienie od weryfikacji zgłoszeń USE w zakresie zgodności pomiędzy: Sumaryczną ilością dostaw energii określoną dla danej JG, oraz Sumą ilości dostaw energii określonych dla JG reprezentujących partnerów handlowych danej JG 11 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad dokonywania zgłoszeń na RB (3/3) - weryfikacja zgłoszeń Dostosowanie zasad weryfikacji zgodności zgłoszeń dokonanych przez strony USE do nowej struktury obiektowej RB Najwyższy priorytet ma zgłoszenie dokonane dla JG GE W zgłoszeniach, w których nie uczestniczy JG GE wyższy priorytet mają zgłoszenia strony sprzedającej, z zastrzeżeniem następujących przypadków szczególnych: Brak jakichkolwiek zgłoszeń, w trakcie całego procesu zgłoszeń, od OR strony sprzedającej (domniemanie braku możliwości dokonania zgłoszenia) przyjmowane jest zgłoszenie strony kupującej Taki sam typ transakcji w zgłoszeniach obu stron USE (jednocześnie zakup albo sprzedaż) oba zgłoszenia są odrzucane 12 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad rozliczeń RB - ceny przyrostowe CP i redukcyjne CR (1/2) Dla JG Wytwórczych aktywnych (JG Wa ) ceny CR i CP dla poszczególnych pasm zdolności wytwórczych są określane na podstawie Przyjętej Oferty Bilansującej danej JG Wa (zarówno wielkości mocy, jak i wartości cen są równe określonym w Przyjętej Ofercie Bilansującej), przy czym: Jeżeli dla danej JG Wa średnia w godzinie wielkość generacji, wynikająca z poleceń OSP, wykracza poza zdolności wytwórcze określone w Przyjętej Ofercie Bilansującej, to dla tej JG Wa jest tworzone Dodatkowe Pasmo Przyrostowe oferty bilansującej według następujących zasad: Moc w Dodatkowym Paśmie Przyrostowym jest równa różnicy pomiędzy: (i) wielkością ES oraz (ii) sumą mocy oferowanych w Przyjętej Ofercie Bilansującej Cena CP w Dodatkowym Paśmie Przyrostowym jest równa większej z wartości: (i) ceny w ostatnim paśmie Przyjętej Oferty Bilansującej część handlowa JG Wa, oraz (ii) średniej ważonej z cen przyrostowych w ofercie zastępczej JG Wa obowiązujących dla zakresu mocy w Dodatkowym Paśmie Przyrostowym Jeżeli dana JG Wa odzyskała dyspozycyjność po zakończeniu procesu zgłoszeń, to dla tej JG Wa jest tworzona Uzupełniająca Oferta Bilansująca według zasad analogicznych do stosowanych przy tworzeniu Przyjętej Oferty Bilansującej na podstawie oferty zastępczej 13 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad rozliczeń RB - ceny przyrostowe CP i redukcyjne CR (2/2) Dla JG Operatora Systemu Przesyłowego aktywnych (JG OSPa ) ceny przyrostowe CP są określane według następujących zasad: Ceny CP są wyznaczane dla pasm zdolności wytwórczych pokrywających skorygowaną ilość dostaw energii (ES) danej JG OSPa Tworzone są tylko pasma przyrostowe Maksymalnie 10 pasm (z uwzględnieniem minimum technicznego i wielkości ES) Dla JG OSPa reprezentującej źródła gazowe cena CP jest równa cenie określonej w umowie na świadczenie usługi praca interwencyjna zawartej pomiędzy URB i OSP Dla JG OSPa reprezentującej źródła pompowo-szczytowe cena CP jest równa ilorazowi: Średniej arytmetycznej z cen CRO w 7 poprzednich dobach w godzinach: od 1 do 7 włącznie i od 23 do 24 włącznie, oraz Współczynnika sprawności cyklu przetwarzania danej JG OSPa (η), określonego w umowie na świadczenie usługi praca interwencyjna zawartej pomiędzy URB i OSP (0 < η < 1) Wartości cen CP dla JG OSPa oraz dla JG Wa, w zakresie zdolności wytwórczych ponad zdolności określone w Przyjętej Ofercie Bilansującej, podlegają różnicowaniu dla potrzeb wyznaczania znacznika wykorzystania pasma (ZP) 14 Energia w dobrych rękach
Modyfikacje zasad rozliczeń RB - zasady rozliczeń godzinowych Uwzględnienie cen CR i CP w formułach rozliczeniowych Korekta zasad wyznaczania znacznika wykorzystania pasma (ZP) dla redukcji wymuszonej, polegająca na uwzględnieniu stanu awarii oraz uruchamiania JG Zmiana zasad wyznaczania pozycji kontraktowych Dla JG Wytwórczych pasywnych w przypadku, gdy sumaryczna ilość energii z USE jest większa od przyjętej mocy maksymalnej (P MAX ) JG, do wyznaczenia EZ stosuje się współczynnik brutto/netto określony w danych stałych JG w miejsce współczynnika wyznaczanego na podstawie danych w ofercie bilansującej Dla JG OSP aktywnych: EZ = 0 Dla JG OSP aktywnych do wyznaczenia ES stosuje się współczynnik brutto/netto określony w danych stałych JG w miejsce wyznaczanego na podstawie danych w ofercie bilansującej Zmiana zasad wyznaczania cen CRK dla JG OSP aktywnych W przypadku swobodnego zwiększenia generacji: CRK = CP W przypadku wymuszonego zwiększenia generacji: CRK = min (CP, CRO) 15 Energia w dobrych rękach
Zmiany inne Doprecyzowanie opisu poszczególnych typów podmiotów uczestniczących w Rynku Bilansującym Doprecyzowanie pojęcia podstawowego obszaru Rynku Bilansującego Doprecyzowanie pojęcia Fizycznego Punktu Pomiarowego (FPP) Usunięcie zapisów mówiących o nieaktualnych już zasadach, w tym dotyczących: Rozliczeń energii ograniczeń elektrownianych Świadczenia usługi gotowości do odbudowy zasilania KSE Doprecyzowanie opisu zasad wyznaczania planu bez ograniczeń systemowych (BPKD/BO) Dostosowanie nazewnictwa w zakresie SOWE do aktualnej architektury SIRE Usunięcie SOWE/ODM ze względu na integrację tego systemu w ramach SOWE OSP Poprawki redakcyjne 16 Energia w dobrych rękach
Podsumowanie Główne spośród oczekiwanych korzyści z wprowadzenia zmian Harmonizacja czasu zamknięcia bramki zgłoszeń na rynku krajowym z terminami obowiązującymi na rynkach w Czechach oraz na Słowacji Uproszczenie zasad dokonywania zgłoszeń danych handlowych i technicznych oraz ich weryfikacji Poddanie większego wolumenu niezbilansowania możliwości pokrycia na RB przez JG Wa w warunkach konkurencji (w ramach generacji swobodnej) Racjonalizacja rozliczeń energii dostarczanej przez źródła świadczące usługę praca interwencyjna Ograniczenie ryzyk URB dotyczących nieplanowanego niezbilansowania, wynikających z wyższego priorytetu JG innych URB Lepsze dostosowanie zakresu funkcji poszczególnych typów OR do rodzajów JG Aktualne plany w zakresie najbliższych prac nad rozwojem mechanizmu bilansowania Kontynuowanie wprowadzania modyfikacji przedstawionych przez OSP w listopadzie 2007 roku po dokonaniu planowanej nowelizacji rozporządzenia systemowego (stosownie do zawartych w nim regulacji) 17 Energia w dobrych rękach