KARTA AKTUALIZACJI NR CB/21/2018 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej Bilansowanie systemu i zarządzenie ograniczeniami systemowymi

Transkrypt

1 KARTA AKTUALIZACJI NR CB/21/2018 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej Bilansowanie systemu i zarządzenie ograniczeniami systemowymi Konstancin-Jeziorna 31 października 2018 r.

2 Agenda CZĘŚĆ I: Zmiany wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/21/2018 Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej Bilansowanie Systemu i Zarządzanie Ograniczeniami Systemowymi (IRiESP Bilansowanie) CZĘŚĆ II: Kierunki przyszłych zmian IRiESP Bilansowanie w zakresie zasad zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie dotyczącym rozliczeń za energię na Rynku Bilansującym (RB) 2

3 Nota prawna Prezentacja została przygotowana w związku ze spotkaniem informacyjnym w dniu 31 października 2018 r., dotyczącym zaprezentowania podstawowych rozwiązań zawartych w projekcie Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie, a informacje i stanowiska w niej zawarte są aktualne na dzień prezentowania. Prezentowany materiał został przygotowany przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. i dotyczy Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie. Prezentacja jest formą skróconą rozwiązań i nie zawiera wszystkich informacji dotyczących Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie, dlatego materiał ten nie powinien być interpretowany w oderwaniu od ustnego komentarza prezentujących go osób oraz innych dokumentów i materiałów dotyczących Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie przygotowanych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Zawarte w prezentacji informacje nie stanowią ostatecznej treści Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. zastrzegają sobie możliwość wprowadzenia zmian do ostatecznej wersji Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie, będących w szczególności wynikiem konsultacji z użytkownikami systemu. W przypadku rozbieżności pomiędzy niniejszą prezentacją a Kartą aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie, nadrzędne są zapisy Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie. Niniejsza prezentacja i jej treść stanowią własność Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. Kopiowanie i rozpowszechnianie prezentacji w części lub w całości możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Spółki. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. nie ponoszą odpowiedzialności za wykorzystanie informacji zawartych w prezentacji oraz za możliwe konsekwencje jakichkolwiek działań podjętych na podstawie dostarczonych w niej informacji. 3

4 CZĘŚĆ I: Zmiany wprowadzane Kartą aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie

5 Zakres i cel zmian DOTYCHCZASOWE REGULACJE W ZAKRESIE ZABEZPIECZEŃ Zasady zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie rozliczeń za energię elektryczną na RB są określone w: IRiESP - Bilansowanie pkt Wymagania dotyczące zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie dotyczącym rozliczeń za energię na Rynku Bilansującym Umowach o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej Załącznik do Umowy przesyłania - Warunki zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania Wyżej wymienione regulacje obowiązują od 2005 r., za wyjątkiem wprowadzenia wymogu posiadania minimalnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) w kwocie ,00 zł, obowiązującego od 1 stycznia 2014 r. Procedowana zmiana limitów cen energii elektrycznej na RB, rosnąca dynamika cen na RB oraz doświadczenia z funkcjonowania mechanizmu zabezpieczeń na RB, stanowią istotne przesłanki wprowadzenia korekty do aktualnie obowiązujących zasad zabezpieczenia rozliczeń za energię na RB 5

6 Zakres i cel zmian ZAKRES ZMIAN 1. Modyfikacja zasad w zakresie przyjmowania zgłoszeń Umów Sprzedaży Energii (USE) oraz Grafików Wymiany Międzysystemowej (GWM) Uczestników Rynku Bilansującego (URB), którym wstrzymane zostało świadczenie usług przesyłania ze względu na niewystarczającą wysokość zabezpieczenia 2. Wprowadzenie możliwości odrzucania przyjętych Zgłoszeń USE powodujących odsprzedanie energii na RB, w zakresie niepokrytym zabezpieczeniem 3. Zwiększenie wysokości minimalnego dostępnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) w odniesieniu do URB, którym zostało wznowione świadczenie usług przesyłania po ich wstrzymaniu ze względu na niewystarczającą wysokość zabezpieczenia 4. Wprowadzenie możliwości uzupełniania zabezpieczenia w formie pieniężnej na rachunku bankowym OSP (Z P ) w dni inne niż dni robocze 5. Modyfikacja zasad przyznawania i korzystania z obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia 6. Doprecyzowanie zasad informowania o zmianach w konfiguracji RB w przypadku zaprzestania przez URB działalności na RB 6

7 Zakres i cel zmian GŁÓWNE CELE WDROŻENIA ZMIAN Zwiększenie skuteczności zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie rozliczeń za energię na RB poprzez: Przeciwdziałanie pogłębianiu się niezabezpieczonego salda rozliczeń pomiędzy URB a OSP w sytuacji niewystarczającego zabezpieczenia należytego wykonania umowy przesyłania w zakresie rozliczeń za energię na RB Wyeliminowanie przypadków realizacji przez URB w okresie przed podjęciem przez OSP decyzji o wstrzymaniu usług przesyłania, transakcji pogłębiających niezabezpieczone saldo rozliczeń z OSP w wyniku zakupu energii na RB oraz jej odsprzedaży na RB za pośrednictwem innego URB Przeciwdziałanie wykorzystywaniu instytucji zawieszenia świadczenia usług przesyłania do normowania relacji z klientami bilansowanymi handlowo Rozszerzenie możliwości uzupełniania zabezpieczenia w soboty, niedziele i pozostałe dni wolne od pracy Zwiększenie dyscypliny w zakresie uzupełniania zabezpieczenia do wymaganej wysokości Zapewnienie spójności działań OSP, TGE oraz OSD w zakresie zawieszania funkcjonowania URB 7

8 Zakres i cel zmian PROCES KONSULTACJI ZMIAN 24 października 2018 r. publikacja projektu Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie; rozpoczęcie procesu konsultacji zmian IRIESP instrukcja@pse.pl adres poczty elektronicznej, pod który należy przekazywać uwagi (22) numer faksu, na który należy przekazywać uwagi Uwagi należy zgłaszać na Formularzu zgłoszeniowym uwag do projektu Karty aktualizacji nr CB/21/2018 IRiESP Bilansowanie 31 października 2018 r. spotkanie informacyjne z użytkownikami systemu 7 listopada 2018 r. zakończenie procesu konsultacji zmian do IRiESP PLANOWANY TERMIN WDROŻENIA ZMIAN 1 stycznia 2019 r. 8

9 1 Modyfikacja zasad w zakresie przyjmowania zgłoszeń USE lub GWM URB, którym wstrzymane zostało świadczenie usług przesyłania ze względu na niewystarczającą wysokość zabezpieczenia 9

10 Modyfikacja zasad przyjmowania Zgłoszeń USE i GWM Dotychczasowe zasady wstrzymywania świadczenia usług przesyłania: Z DOST 16:30 08:30 Z DOST -Z DOST n-3 n-2 n-1 n Przyjmowanie USE I GWM w poszczególnych dobach w przypadku podjęcia decyzji o wstrzymaniu świadczenia usług przesyłania: RBN TAK NIE NIE RBB TAK TAK NIE 500 tys. zł Przesłanki wprowadzenia zmiany: Wysokość Z DOST dla doby n wyliczana jest w każdej dobie n-2 po 16:30 Ewentualne wstrzymanie świadczenia usług przesyłania następuje począwszy od doby n, na podstawie zawiadomień wysłanych w terminie do godziny 8:30 w dobie n-1 Zgodnie z obecnymi regulacjami w dobie n-2 i n-1 OSP nadal przyjmuje USE i GWM na dobę n-2 i n-1, mimo stwierdzenia niewystarczającego zabezpieczenia danego URB Obecny system nie zabezpiecza przed pogłębianiem się niewystarczalności zabezpieczeń danego URB w okresie od podjęcia decyzji o wstrzymaniu świadczenia usług przesyłania do faktycznego wstrzymania tych usług 10

11 Modyfikacja zasad przyjmowania Zgłoszeń USE i GWM Istota zmiany: Modyfikacja zasad przyjmowania Zgłoszeń USE i GWM dotyczy: URB, którym wstrzymane zostało świadczenie usług przysłania z uwagi na niewystarczające zabezpieczenie USE i GWM zgłoszonych do OSP po wstrzymaniu świadczenia usług przesyłania - zaprzestanie przyjmowania zgłoszeń USE i GWM dla danego URB ma miejsce w okresie od podjęcia decyzji o wstrzymaniu świadczenia usług przesyłania dla tego URB Nie przyjmowanie przez OSP zgłoszeń USE i GWM dotyczy wyłącznie: USE w kierunku sprzedaży energii oraz GWM w kierunku eksportu energii z RB gdyż rozliczenie tego typu transakcji na RB powoduje obniżenie wysokości dostępnego zabezpieczenia Zgłoszenia USE w kierunku zakupu energii z RB oraz GWM w kierunku importu energii na RB, dokonywane na JG danego URB, będą nadal przyjmowane, z zastrzeżeniem spełnienia pozostałych warunków poprawności dokonywania zgłoszeń, określonych w IRiESP 11

12 2 Wprowadzenie możliwości odrzucania przyjętych Zgłoszeń USE w zakresie niepokrytym zabezpieczeniem 12

13 Odrzucanie przyjętych Zgłoszeń USE Dotychczasowe zasady przyjmowania Zgłoszeń USE: Przesłanki wprowadzenia zmiany: Z DOST 16:30 08:30 Z DOST 500 tys. zł URB, zgodnie z aktualnymi zasadami RB, jest zobowiązany do przedłożenia i utrzymywania zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie rozliczeń za energię na RB w wysokości wymaganej dla zabezpieczenia jego transakcji -Z DOST n-3 n-2 n-1 n Przykładowy moment wstrzymania świadczenia usług przesyłania USE zgłoszone przez URB nie skutkujące fizycznym przepływem energii elektrycznej, a jedynie rozliczeniem finansowym na RB, w sytuacji, gdy dostępne zabezpieczenie URB jest niewystarczające powodują pogłębienie niewystarczalności zabezpieczenia URB przy jednoczesnym braku wpływu na dostawy energii do użytkowników systemu 13

14 Odrzucanie przyjętych Zgłoszeń USE Przykładowe USE URB, któremu wstrzymano świadczenie usług przesyłania: Istota zmiany: Odrzucanie Zgłoszeń USE dotyczy: URB 1 URB 2 URB, którym wstrzymane zostało świadczenie usług przysłania z uwagi na niewystarczające zabezpieczenie zgłoszeń dotyczących doby n-2 lub n-1 tej części zgłoszeń, dla której rozliczenia wynikające z USE nie zostały pokryte zabezpieczeniem należytego wykonania Umowy przesyłania danego URB w zakresie dotyczącym rozliczeń za energię na RB oraz jednocześnie: RB skutkują rozliczeniem przeciwnym na RB dla danego URB i URB będących stroną transakcji handlowych w tych USE, tj.: (i) zakupem energii z RB przez danego URB i (ii) sprzedażą energii na RB przez URB, innych niż URB GE, będących stroną transakcji sprzedaży energii w tych USE z danym URB 14

15 3 Zwiększenie wysokości Z DOSTmin w odniesieniu do URB, którym zostało wznowione świadczenie usług przesyłania po ich wstrzymaniu z uwagi na niewystarczającą wysokość zabezpieczenia 15

16 Zwiększenie wysokości Z DOSTmin Przesłanki wprowadzenia zmiany: Zgodnie z aktualnymi zasadami określonymi w IRiESP każdy URB jest zobowiązany do przedłożenia i utrzymywania zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie rozliczeń za energię na RB w wysokości wymaganej dla zabezpieczenia jego transakcji, jednak nie niższej niż ,00 zł pod rygorem wstrzymania przez OSP świadczenia usług przesyłania takiemu URB Warunkiem wznowienia usług przesyłania określonych w Umowie przesyłania jest uzupełnienie przez URB zabezpieczenia należytego wykonania umowy do wymaganej wysokości minimalnego dostępnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ), tj ,00 zł. Ze względu na podwyższone ryzyko niewywiązania się przez URB ze zobowiązań finansowych za energię na Rynku Bilansującym, w przypadku wznowienia świadczenia mu usług przesyłania, zasadnym jest okresowe zwiększenie wysokości jego Z DOSTmin Zwiększenie Z DOSTmin oraz zdolność URB do jego ustanowienia stanowi również czynnik weryfikujący wiarygodność URB w zakresie realizacji zadań prowadzenia bilansowania handlowego użytkowników systemu 16

17 Zwiększenie wysokości Z DOSTmin Istota zmiany: Zwiększona wysokość minimalnego wymaganego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) ma zastosowanie wyłącznie do URB, któremu są wznawiane usługi przesyłania po tym, jak zostały mu one wstrzymane ze względu na niewystarczającą wysokość dostępnego zabezpieczenia W przypadku wznowienia świadczenia usług przesyłania URB będzie zobowiązany do ustanowienia i utrzymywania, w okresie 12 miesięcy po wznowieniu świadczenia usług przesyłania, zabezpieczenia uwzględniającego zwiększenie wymaganej wysokości minimalnego dostępnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) do wyższej z następujących kwot: Najwyższej dekadowej wartości zobowiązań tego URB, ustalonej w kwocie brutto, z udostępnionych przez OSP Raportów handlowych za energię na RB dla dekad z ostatnich 11 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc kalendarzowy, w którym miało miejsce wstrzymanie świadczenia usług przesyłania, oraz dekad miesiąca kalendarzowego, w którym miało miejsce wstrzymanie świadczenia usług przesyłania; Kwoty ,00 zł. Przedmiotowa zmiana IRiESP-Bilansowanie nie dotyczy URB, którzy utrzymują zabezpieczenie należytego wykonania Umowy przesyłania w wymaganej wysokości 17

18 4 Wprowadzenie możliwości uzupełniania zabezpieczenia w formie pieniężnej na rachunku bankowym OSP (Z P ) w dni inne niż dni robocze 18

19 Uzupełnianie zabezpieczenia Z P w dni inne niż dni robocze Przesłanki wprowadzenia zmiany: Ze względu na wahania cen energii na RB istotną kwestią jest umożliwienie URB bieżącego reagowania na zmieniającą się wysokość dostępnego zabezpieczenia, poprzez jego uzupełnianie nie tylko w dni robocze, lecz także w soboty, niedziele i pozostałe dni wolne od pracy Istota zmiany: Zmiana umożliwia uwzględnianie w wysokości wyznaczonego przez OSP dostępnego zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania (Z DOST ) wpłat dokonanych przez URB tytułem uzupełnienia zabezpieczenia w formie pieniężnej na rachunku bankowym OSP (Z P ) we wszystkie dni kalendarzowe, tj. również w dni inne niż dni robocze. Wpłaty zabezpieczenia w formie pieniężnej na rachunek bankowy OSP (Z P ) będą uwzględniane w wysokości dostępnego zabezpieczenia (Z DOST ) dla doby n, o ile rachunek bankowy OSP zostanie uznany do godziny doby n-2 19

20 5 Modyfikacja zasad przyznawania i korzystania z obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia 20

21 Modyfikacja przyznawania i korzystania z obniżki zabezpieczenia Przyczyna zmiany: Dotychczasowe warunki korzystania z obniżki w wysokości wymaganego zabezpieczenia dotyczą trzech kryteriów: (i) terminowego regulowania płatności względem OSP (ii) nie posiadania zaległości w zapłacie składek na ubezpieczenie społeczne i w zapłacie podatków, oraz (iii) wykazywania dodatnich wyników finansowych Dotychczasowe zasady nie uzależniają prawa do korzystania przez URB z obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia od spełnienia wymogu utrzymywania zabezpieczenia na wymaganym poziomie W celu zachowania niedyskryminujących warunków funkcjonowania URB na RB, uzasadnione jest ograniczenie możliwości korzystania z obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia wyłącznie do tych URB, którzy wywiązują się z obowiązku utrzymywania dostępnego zabezpieczenia należytego wykonania Umowy w wysokości określonej w IRiESP Analogicznie, prawo do korzystania z obniżki w wysokości wymaganego zabezpieczenia nie powinno przysługiwać URB, w przypadku wstrzymania a następnie wznowienia mu świadczenia usług przesyłania, gdyż wiązało się to z niewywiązaniem się przez tego URB z obowiązku utrzymywania dostępnego zabezpieczenia w odpowiedniej wysokości 21

22 Modyfikacja przyznawania i korzystania z obniżki zabezpieczenia Istota zmiany: Kartą aktualizacji wprowadza się dodatkowy warunek przyznania i korzystania przez URB z obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania (Z DOST ) w postaci obowiązku utrzymywania dostępnego zabezpieczenia (Z DOST ) w wysokości co najmniej odpowiadającej wymaganej, minimalnej wysokości dostępnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) Z obniżenia wysokości wymaganego dostępnego zabezpieczenia nie mogą korzystać URB, którzy w związku z wstrzymaniem, a następnie wznowieniem im usług przesyłania określonych w Umowie przesyłania ze względu na niewystarczającą wysokość zabezpieczenia, zobowiązani są do utrzymywania podwyższonej wysokości minimalnego dostępnego zabezpieczenia (Z DOSTmin ) utrata prawa do obniżenia wysokości wymaganego zabezpieczenia obowiązuje przez 12 miesięcy od daty wznowienia świadczenia usług przesyłania Dodatkowe warunki obniżenia wymaganej wysokości dostępnego zabezpieczenia będą stosowane przez OSP przy rozpatrywaniu wniosków URB składanych po wejściu w życie niniejszej Karty aktualizacji, i będą weryfikowane wyłącznie w odniesieniu do okresu po jej wejściu w życie Przedmiotowa zmiana IRiESP-Bilansowanie nie dotyczy URB, którzy utrzymują zabezpieczenie należytego wykonania Umowy przesyłania w wymaganej wysokości 22

23 6 Doprecyzowanie zasad informowania o zmianach w konfiguracji RB w przypadku zaprzestania przez URB działalności na RB 23

24 Doprecyzowanie zasad informowania Przesłanki zmiany: Zmiana ma na celu dostosowanie do aktualnych uwarunkowań zasad współpracy pomiędzy OSP a innymi podmiotami i instytucjami, w sytuacji zaprzestania działalności URB na RB, spowodowanej wstrzymaniem świadczenia usług przesyłania temu URB z uwagi na niewystarczającą wysokość dostępnego zabezpieczenia W szczególności zmiana obejmuje rozszerzenie zakresu przekazywanych przez OSP informacji o URB, celem precyzyjnej identyfikacji URB oraz zasobów, którymi URB dysponuje Istota zmiany: Określenie poza nazwą URB również jego obiektów (Jednostek Grafikowych), poprzez które prowadzi on działalność na rynku energii elektrycznej, oraz Operatora Rynku tych obiektów Wprowadzenie możliwości informowania z wyprzedzeniem URB GE o zaprzestaniu przez URB działalności na RB, w celu przygotowania i wprowadzenia odpowiednich zmian konfiguracyjnych 24

25 CZĘŚĆ II: Kierunki przyszłych zmian IRiESP Bilansowanie w przedmiocie zasad zabezpieczenia należytego wykonania Umowy przesyłania w zakresie dotyczącym rozliczeń za energię na RB

26 Przyczyny projektowania dalszych zmian OBSERWACJE I WNIOSKI W ZAKRESIE ZABEZPIECZEŃ NA RB Główne źródła ryzyka finansowego wynikającego z rozliczeń za energię elektryczną na RB: Nieznany faktyczny pobór energii rzeczywistej przez danego URB Nieznana cena rozliczeniowa odchylenia (CRO) na RB Wartości korekt w piętnastomiesięcznym okresie korygowania rozliczeń Ryzyko finansowe dot. zarówno URB jak i OSP powstaje w wyniku ustalenia poziomu zabezpieczenia niedostosowanego do wartości rozliczeń na RB Historycznie obserwuje się duże zróżnicowanie skali rozliczeń URB na RB zarówno w zakresie zabezpieczenia rozliczeń bieżących, jak i rozliczeń z tytułu korekt Są URB, których rozliczenia na RB w ciągu ostatnich kilku lat nigdy nie zbliżyły się wartościowo do kwoty 500 tys. zł, rozliczenia innych regularnie (znacząco) tę kwotę przekraczają Ceny na poziomach przekraczających zł/mwh będą stanowiły nowe wyzwanie dla URB i ich kontrahentów z punktu widzenia rozliczeń finansowych (po wprowadzeniu planowanych zmian limitów cen na RB do +/- 50 tys. zł/mwh) Dla bezpieczeństwa URB, rynku hurtowego oraz OSP zasadne jest zindywidualizowanie poziomu wymaganego zabezpieczenia z uwzględnieniem profili rozliczeniowych danego URB 26

27 Zróżnicowanie URB pod względem skali rozliczeń na RB Historycznie obserwuje się zróżnicowanie URB m.in. pod względem wielkości zobowiązań wobec OSP powstałych w wyniku rozliczeń na RB w dobach n-1, n i n+1. Dla części URB poziom 500 tys. zł może być niewystarczający do zabezpieczenia transakcji z okresu 3 dób, dla których URB mógł zaciągnąć zobowiązania, a rzeczywiste rozliczenie nie jest jeszcze znane. Przedstawione na wykresie szeregi zobowiązań wybranych URB dla kolejnych dób są liczone każdorazowo jako dodatnia część sumy godzinowych iloczynów EB CRO wszystkich JG tego URB w dobach n-1, n i n+1. Horyzont obejmuje wybrane 9 miesięcy. 27

28 Możliwości dalszych zmian Sposób wyznaczania wymaganego zabezpieczenia zabezpieczenie wyznaczane samodzielnie przez URB czy wyznaczane i publikowane na bieżąco przez OSP? Dokładność vs. stałość poziomów zabezpieczenia im dokładniejszy szacunek wymaganego zabezpieczenia, tym bardziej będzie ono (dla większości URB) zmienne w czasie Metody wyznaczania poziomu zabezpieczeń: jedna metoda dla wszystkich czy możliwość wyboru metody pomiędzy: ZAGADNIENIA DO ROZWAŻENIA standardową prostszą do wyznaczania, ale skutkującą wyższymi szacunkami poziomu wymaganych zabezpieczeń zaawansowaną dokładniejszą, ale bardziej skomplikowaną do wyliczania Zróżnicowanie metod wyliczania zabezpieczeń w zależności od typu URB / specyfiki działalności URB na RB 28

29 Dziękuję za uwagę Andrzej Midera (22) Departament Zarządzania Systemem Grzegorz Sawicki (22) Departament Zarządzania Systemem