Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia B8-1007/2015 5.10.2015 PROJEKT REZOLUCJI złoŝony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B8 0761/2015 zgodnie z art. 128 ust. 5 Regulaminu w sprawie kary śmierci (2015/2879(RSP)) Marie-Christine Vergiat, Patrick Le Hyaric, Younous Omarjee, Malin Björk, Barbara Spinelli, Martina Anderson, Lynn Boylan, Matt Carthy, Liadh Ní Riada, Rina Ronja Kari, Merja Kyllönen, Marisa Matias, Sabine Lösing, Eleonora Forenza, Fabio De Masi, Lola Sánchez Caldentey, Josu Juaristi Abaunz, Kostadinka Kuneva, Kostas Chrysogonos, Stelios Kouloglou, Dimitrios Papadimoulis, Takis Hadjigeorgiou, Sofia Sakorafa w imieniu grupy GUE/NGL RE\1074939.doc PE568.494v01-00 Zjednoczona w róŝnorodności
B8-1007/2015 Rezolucja Parlamentu Europejskiego w sprawie kary śmierci (2015/2879(RSP)) Parlament Europejski, uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie zniesienia kary śmierci, zwłaszcza rezolucję z dnia 7 października 2010 r. w sprawie Światowego Dnia przeciwko Karze Śmierci 1 oraz rezolucję w sprawie konieczności niezwłocznego wprowadzenia moratorium na jej wykonywanie w tych państwach, w których kara śmierci wciąŝ jest stosowana, uwzględniając protokoły 6 i 13 do europejskiej konwencji praw człowieka, uwzględniając art. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, uwzględniając wytyczne UE w sprawie kary śmierci, uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, a w szczególności jego art. 6 ust. 2 i drugi protokół fakultatywny do niego, uwzględniając deklaracje Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) i Międzynarodowego Organu Kontroli Środków Odurzających ONZ w sprawie zniesienia kary śmierci, zwłaszcza za przestępstwa związane z narkotykami, uwzględniając deklarację końcową przyjętą w Madrycie dnia 15 czerwca 2013 r. na 5. Światowym Kongresie Przeciw Karze Śmierci, uwzględniając rezolucję Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 62/149 z dnia 18 grudnia 2007 r., w której apeluje się o wprowadzenie moratorium na wykonywanie kary śmierci, a takŝe pięć rezolucji przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, w szczególności rezolucję z dnia 18 grudnia 2014 r. przypominającą o zaangaŝowaniu ONZ na rzecz zniesienia kary śmierci, uwzględniając Światowy i Europejski Dzień przeciwko Karze Śmierci obchodzony co roku dnia 10 października oraz uwzględniając fakt, Ŝe w 2015 r. Światowy Dzień przeciwko Karze Śmierci poświęcony jest zaprzestaniu karania śmiercią za przestępstwa związane z narkotykami, uwzględniając pytanie skierowane do Rady w sprawie kary śmierci (O-000103/2015 B8 0761/2015), uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu, A. mając na uwadze, Ŝe kara śmierci jest najbardziej okrutną, nieludzką i upokarzającą z kar, która narusza prawo do Ŝycia zapisane w Powszechnej deklaracji praw człowieka; 1 Dz.U. C 371 E z 20.12.2011, s. 5. PE568.494v01-00 2/8 RE\1074939.doc
mając na uwadze, Ŝe warunki oczekiwania na egzekucję powodują niewyobraŝalne cierpienie psychologiczne, a egzekucja stanowi fizyczną i psychiczną napaść; B. mając na uwadze, Ŝe kara śmierci jest często wykorzystywana zwłaszcza przeciwko osobom mniej uprzywilejowanym, psychicznie chorym oraz członkom mniejszości narodowych i kulturowych; mając na uwadze, Ŝe w niektórych miejscach nakładanie kary śmierci jest zakorzenione w dyskryminacji opartej na orientacji seksualnej czy wyznaniu; C. mając na uwadze, Ŝe Unia Europejska zdecydowanie i zasadniczo sprzeciwia się karze śmierci, a zniesienie tej kary na świecie jest głównym celem unijnej polityki w zakresie praw człowieka; D. mając na uwadze, Ŝe 101 krajów zniosło karę śmierci za wszystkie przestępstwa; mając na uwadze, Ŝe w 2014 r. co najmniej 22 kraje przeprowadziły egzekucje, a co najmniej 2466 osób skazano na śmierć, co stanowi wzrost o 28% w porównaniu z rokiem 2013; mając na uwadze, Ŝe pięć krajów na świecie, w których kara śmierci jest najczęściej stosowana, to Chiny (1000 egzekucji według organizacji pozarządowych), Iran (289 oficjalnie uznanych egzekucji i ponad 454 nieoficjalne egzekucje według organizacji pozarządowych), Arabia Saudyjska (co najmniej 90 egzekucji), Irak (co najmniej 61 egzekucji) i USA (35 egzekucji); E. mając na uwadze, Ŝe osiem państw skazuje na karę śmierci za homoseksualizm (Mauretania, Sudan, Iran, Arabia Saudyjska, Jemen, Pakistan, Afganistan i Katar), a niektóre prowincje Nigerii i Somalii oficjalnie stosują karę śmierci za stosunki seksualne z osobami tej samej płci; F. mając na uwadze, Ŝe dnia 18 grudnia 2014 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ po raz piąty przyjęło w głosowaniu (przy 117 głosach za, 38 przeciw i 34 głosach wstrzymujących się) rezolucję za powszechnym moratorium na wykonywanie kary śmierci z myślą o jej zniesieniu; G. mając na uwadze, Ŝe w ostatnich 12 miesiącach na całym świecie doszło do ponownego zwiększenia stosowania kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami, a w niektórych państwach (jak Iran i Arabia Saudyjska) kara śmierci za przestępstwa związane z narkotykami wykonywana jest w znacznie przyśpieszonym tempie, w innych dąŝy się do przywrócenia kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami (jak w przypadku Omanu) lub znosi się wieloletnie moratorium na wykonywanie kary śmierci (jak w przypadku Indonezji i Pakistanu); mając na uwadze, Ŝe spośród 14 krajów stosujących karę śmierci za przestępstwa związane z narkotykami 12 to kraje azjatyckie lub Bliskiego Wschodu; mając na uwadze, Ŝe w 2015 r. w Indonezji wykonano egzekucję na 14 osobach skazanych za handel narkotykami, w tym na 12 obcokrajowcach; mając na uwadze, Ŝe dziesiątki osób znajduje się w celi śmierci, w tym obywatele europejscy, jak na przykład obywatel francuski Serge Atlaoui; H. mając na uwadze, Ŝe w pierwszej połowie 2015 r. Iran podobno wykonał egzekucję na 394 osobach winnych przestępstw związanych z narkotykami, przy czym w całym roku 2014 wykonano 367 takich egzekucji; mając na uwadze, Ŝe w Pakistanie co najmniej 112 osób oczekuje na wykonanie kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami; mając na uwadze, Ŝe w niezaleŝnych audytach z operacji UNODC w Pakistanie i Iranie RE\1074939.doc 3/8 PE568.494v01-00
oraz w niedawnych raportach organizacji pozarządowych wyraŝono obawy dotyczące wdraŝania wytycznych dotyczących praw człowieka przez krajowe biura tej agencji ONZ oraz bezpośredniego związku między finansowaniem zwalczania narkotyków a wyrokami śmierci wydanymi w tych krajach za przestępstwa związane z narkotykami; I. mając na uwadze, Ŝe w Arabii Saudyjskiej na karę śmierci skazuje się winnych gwałtów, morderstw, apostazji, napadów z bronią w ręku i handlu narkotykami; mając na uwadze, Ŝe połowa wszystkich egzekucji wykonanych w Arabii Saudyjskiej w tym roku dotyczyła przestępstw związanych z narkotykami, podczas gdy w 2010 r. odsetek ten wynosił jedynie 4%; mając na uwadze, Ŝe karę śmierci wykonuje się przez ścięcie, a ciała zostają czasem później ukrzyŝowane; mając na uwadze, Ŝe dnia 27 maja 2014 r. Ali Mohammed al-nimr został skazany na karę śmierci przez ścięcie, a następnie ukrzyŝowanie, za udział w organizacji terrorystycznej, choć jego przyznanie się do winy uzyskano dzięki torturom, gdy był nieletni; J. mając na uwadze, Ŝe stan Nebraska postanowił znieść karę śmierci w 2015 r.; mając na uwadze, Ŝe w 2015 r. w USA wykonano wyrok śmierci juŝ na 19 osobach, podając im śmiertelny zastrzyk, przy czym dwie z nich były osobami upośledzonymi umysłowo: Warren Lee Hill, którego egzekucja miała miejsce dnia 27 stycznia 2015 r. w stanie Georgia i Robert Ladd, którego egzekucja miała miejsce dnia 29 stycznia 2015 r. w Teksasie; mając na uwadze, Ŝe dnia 17 marca 2015 r. w Missouri wykonano karę śmierci na Cecilu Claytonie 74-letnim męŝczyźnie z powaŝnym upośledzeniem mózgowym; mając na uwadze, Ŝe afroamerykański więzień Mumia Abu DŜamal, zwany równieŝ głosem pozbawionych głosu, przebywający w celi śmierci od 1982, po nieuczciwym i motywowanym względami rasowymi procesie, do 2011 r., gdy jego kara została zamieniona na karę doŝywocia, wciąŝ jest w bardzo trudnej sytuacji, poniewaŝ stan Pensylwania odmawia mu dostępu do opieki zdrowotnej, co zagraŝa jego Ŝyciu; mając na uwadze, Ŝe Hank Skinner wciąŝ przebywa w celi śmierci w Teksasie, chociaŝ badania DNA w jego przypadku wzbudziły znaczne wątpliwości co do jego winy; K. mając na uwadze, Ŝe rząd egipski przeprowadził w zeszłym roku masowe procesy polityczne i skazał na śmierć ponad 100 osób, w tym obalonego prezydenta Mohammeda Morsiego; mając na uwadze, Ŝe obywatelowi Irlandii Ibrahimowi Halawie i kilku innym osobom grozi kara śmierci w Egipcie za udział w proteście; L. mając na uwadze, Ŝe ponowne opowiadanie się za karą śmierci w UE, w tym ze strony członków rządów, to alarmujące zjawisko; M. mając na uwadze, Ŝe UE i jej państwa członkowskie muszą zająć spójne stanowisko przeciwko karze śmierci we wszystkich swoich działaniach i programach finansowania, zwłaszcza w kontaktach z krajami stosującymi karę śmierci; 1. ponownie zaznacza, Ŝe od dawna sprzeciwia się karze śmierci we wszystkich przypadkach i okolicznościach, oraz ponownie podkreśla, Ŝe zniesienie kary śmierci przyczynia się do umacniania godności ludzkiej; 2. potępia wszelkie egzekucje niezaleŝnie od tego, gdzie mają miejsce; jest powaŝnie zaniepokojony skazywaniem na śmierć nieletnich, osób mniej uprzywilejowanych i upośledzonych umysłowo lub intelektualnie oraz wzywa do natychmiastowego i PE568.494v01-00 4/8 RE\1074939.doc
ostatecznego zaprzestania takich praktyk, które łamią międzynarodowe standardy praw człowieka; 3. przypomina, Ŝe całkowite zniesienie kary śmierci pozostaje jednym z głównych celów polityki UE w zakresie praw człowieka; przypomina ponadto, Ŝe cel ten moŝna osiągnąć jedynie dzięki ścisłej współpracy międzypaństwowej i współpracy w zakresie edukacji, podnoszenia świadomości oraz zwiększania skuteczności i efektywności; zdecydowanie popiera moratorium jako krok ku zniesieniu kary śmierci; wciąŝ dąŝy do zniesienia kary śmierci na całym świecie; zdecydowanie wzywa kraje, które nadal stosują karę śmierci, do spełniania minimalnych międzynarodowych standardów i do opublikowania przejrzystych i dokładnych danych na temat liczby wyroków i egzekucji; 4. jest zatrwoŝony liczbą egzekucji przeprowadzanych w Arabii Saudyjskiej; wyraŝa skrajne zaniepokojenie i oburzenie skazaniem przez władze saudyjskie Aliego Mohammeda al-namira na karę śmierci przez ścięcie a następnie na ukrzyŝowanie po nieuczciwym i umotywowanym politycznie procesie; wzywa władze saudyjskie do niezwłocznego uwolnienia Alego Mohammeda al-namira i do uniewaŝnienia tego barbarzyńskiego wyroku oraz do przestrzegania międzynarodowych standardów praw człowieka; apeluje zatem do państw członkowskich o zwiększenie nacisków na reŝim saudyjski w celu ułaskawienia Alego Mohammeda al-namira i zniesienia kary śmierci; 5. jest zaniepokojony tym, Ŝe Chiny nadal przeprowadzają rocznie najwięcej egzekucji i Ŝe egzekucje te opatrzone są wciąŝ klauzulą tajemnica państwowa ; apeluje do rządu Chin o połoŝenie kresu tym praktykom i o opublikowanie listy osób, które poddano dotychczas egzekucji; 6. jest zaniepokojony równieŝ rosnącą liczbą egzekucji w Iranie oraz faktem, Ŝe według organizacji pozarządowych większość tych egzekucji nie jest wynikiem postępowania sądowego lub teŝ nie jest uznawana przez władze; apeluje do rządu o połoŝenie kresu tej praktyce i o opublikowanie przejrzystej listy osób, które poddano dotychczas karze śmierci; 7. ponownie potępia stosowanie kary śmierci w Iraku; podziela obawy ONZ w kwestii wzrostu liczby egzekucji od przywrócenia kary śmierci w 2005 r. oraz braku wymiaru sprawiedliwości w tym kraju; podkreśla fakt, Ŝe według oficjalnych źródeł do sierpnia 2014 r. w Iraku wydano 1724 wyroki śmierci; zwraca uwagę, Ŝe dzisiejszy brak sprawiedliwości w Iraku naleŝy postrzegać w kontekście prawie całkowitego załamania się systemu prawa i porządku publicznego po inwazji USA i Wielkiej Brytanii, co doprowadziło m.in. do zbrodni wojennych, okrucieństwa czy zabójstw osób cywilnych dokonywanych przez najemników i amerykańskie siły okupacyjne; 8. po raz kolejny potępia stosowanie kary śmierci w USA, zwłaszcza wyroki zapadające w wyniku nieuczciwych i motywowanych względami rasowymi procesów oraz egzekucje osób upośledzonych umysłowo; z zadowoleniem przyjmuje decyzję stanu Nebraska z 2015 r. o zniesieniu kary śmierci i ponownie apeluje do Stanów Zjednoczonych o połoŝenie kresu tej praktyce; jest szczególnie zaniepokojony sytuacją Mumii Abu DŜamala i faktem, Ŝe nie ma on dostępu do opieki medycznej; podkreśla, Ŝe federalny wymiar sprawiedliwości uznał w 2011 r., Ŝe Mumia Abu DŜamal nie miał uczciwego RE\1074939.doc 5/8 PE568.494v01-00
procesu, i dlatego domaga się jego natychmiastowego uwolnienia i zapewnienia mu dostępu do opieki medycznej zgodnie z prawem międzynarodowym; apeluje teŝ o uwolnienie Hanka Skinnera i Emmy Clancy; wzywa UE, aby w dialogu z USA nalegała na przestrzeganie standardów praw człowieka i rozwiązała wszelkie umowy z USA, jeŝeli naruszają one prawo międzynarodowe; 9. jest szczególnie zaniepokojony ponownym pojawianiem się głosów opowiadających się za karą śmierci w Europie oraz egzekucjami pozasądowymi dokonywanymi przez rząd brytyjski w Syrii; podkreśla, Ŝe walka z terroryzmem nie moŝe nigdy uzasadniać lekcewaŝenia prawa międzynarodowego; dlatego apeluje o niezwłoczne przeprowadzenie niezaleŝnego dochodzenia międzynarodowego i o pociągnięcie winnych do odpowiedzialności; wzywa teŝ do przeprowadzenia ogólnego niezaleŝnego dochodzenia w sprawie egzekucji pozasądowych wykonywanych przez państwa członkowskie, w szczególności w kontekście walki z terroryzmem, i apeluje do wszystkich stron o niezwłoczne połoŝenie kresu tym praktykom, gdyŝ są one sprzeczne z prawem międzynarodowym i mogłyby być postrzegane jako de facto przywrócenie kary śmierci; 10. jest szczególnie zaniepokojony coraz powszechniejszym stosowaniem kary śmierci w kontekście walki z terroryzmem w niektórych krajach, w tym w Egipcie i Nigerii, oraz moŝliwością przywrócenia kary śmierci np. w Czadzie czy Tunezji; zwraca uwagę na fakt, Ŝe kara śmierci nigdy nie zmniejszy skali terroryzmu, a walka z nim nie powinna się nigdy odbywać kosztem praw człowieka; 11. potępia decyzje o wycofaniu długotrwałych moratoriów na wykonywanie kary śmierci w kilku państwach, w tym w Pakistanie i Indonezji, i apeluje do tych krajów o połoŝenie kresu tej praktyce i o odwołanie tych decyzji; 12. apeluje do krajów, które uznają homoseksualizm za przestępstwo, o zaprzestanie tego podejścia i wzywa Państwo Brunei Darussalam, aby zgodnie z obecnym zaleceniem nie wprowadzało w 2016 r. kary śmierci za homoseksualizm; apeluje do UE i jej państw członkowskich, aby nadal traktowały walkę z kryminalizacją homoseksualizmu jako jeden z głównych priorytetów zgodnie z wytycznymi UE na rzecz promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI); 13. jest powaŝnie zaniepokojony tym, Ŝe finansowane ze środków europejskich programy walki z narkotykami w państwach utrzymujących karę śmierci mogą sprzyjać wydawaniu wyroków śmierci i egzekucjom, zwłaszcza przez określanie celów i wskaźników dotyczących zwiększenia ilości przejętych narkotyków, liczby aresztowań, wyroków skazujących i surowszych kar; 14. przypomina o swoim zaleceniu dla Komisji i państw członkowskich, aby zniesienie kary śmierci za przestępstwa związane z narkotykami stało się warunkiem otrzymywania pomocy finansowej i technicznej, rozwijania potencjału, a takŝe innego wsparcia w zakresie walki z narkotykami; 15. wzywa Komisję i państwa członkowskie do potwierdzenia kategorycznej zasady, w myśl której pomoc europejska nie moŝe ułatwiać działań w zakresie egzekwowania PE568.494v01-00 6/8 RE\1074939.doc
prawa, które prowadzą do wyroków śmierci i egzekucji osób aresztowanych; 16. ubolewa nad brakiem przejrzystości pomocy, jakiej w ramach walki z przestępczością narkotykową Komisja i państwa członkowskie udzielają na działania związane ze ściganiem tego rodzaju przestępstw w krajach, które agresywnie stosują karę śmierci za przestępstwa narkotykowe; 17. domaga się od Komisji publikowania rocznych sprawozdań finansowych dotyczących programów antynarkotykowych w krajach, które utrzymują karę śmierci za przestępstwa narkotykowe, wraz z opisem tego, na co przeznaczono te fundusze, w jaki sposób zabezpieczono prawa człowieka, aby uniemoŝliwić wydawanie wyroków śmierci, oraz w jakim stopniu państwa otrzymujące pomoc zastosowały się do wymogów europejskich; 18. wzywa Komisję do niezwłocznego wdroŝenia operacyjnych wytycznych określonych w art. 10 Instrumentu na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju, do ich rygorystycznego stosowania w ramach programów dotyczących szlaków przemytu kokainy i heroiny oraz do natychmiastowego wstrzymywania tych programów w przypadku niestosowania się do tych wytycznych; 19. apeluje do Komisji i państw członkowskich o uzaleŝnienie przyszłego finansowania programów antynarkotykowych UNODC od wykazania przez UNODC, jak zamierza realizować podstawowe zasady określone w swoich wytycznych dotyczących praw człowieka przy zarządzaniu tymi funduszami, a w szczególności jak te fundusze będą zamraŝane lub wycofywane w przypadku dalszego skazywania przestępców narkotykowych na śmierć przez państwo otrzymujące wsparcie; nalega, aby wszystkie programy antynarkotykowe UE i państw członkowskich były realizowane pod auspicjami ONZ, a mianowicie Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości i Międzynarodowego Organu ONZ ds. Kontroli Środków Odurzających; 20. wzywa Komisję do przestrzegania zalecenia zawartego w planie działania UE w zakresie walki z narkotykami (2013 2016), zgodnie z którym naleŝy opracować i wdroŝyć wytyczne w zakresie praw człowieka i narzędzie ich oceny, aby zagwarantować skuteczne uwzględnianie praw człowieka w działaniach zewnętrznych UE w dziedzinie walki z narkotykami; 21. apeluje do UE i jej państw członkowskich o wyznaczenie kierunku kompleksowej i skutecznej europejskiej polityki w zakresie kary śmierci w odniesieniu do kilkudziesięciu obywateli europejskich, którym grozi egzekucja w państwach trzecich, przy czym polityka ta powinna obejmować sprawne i wzmocnione mechanizmy identyfikacji, udzielania pomocy prawnej i reprezentacji dyplomatycznej; 22. z zadowoleniem przyjmuje i popiera działania organizacji pozarządowych działających na rzecz zniesienia kary śmierci na całym świecie; wzywa Komisję do dalszego wspierania i traktowania jako priorytet projektów w zakresie edukacji powszechnej i działań pedagogicznych w tej dziedzinie; 23. zwraca się do Podkomisji Praw Człowieka swojej Komisji Spraw Zagranicznych (AFET) o przygotowanie sprawozdania na temat kary śmierci, w którym naleŝy ocenić w szczególności wpływ finansowania przez UE walki z narkotykami oraz współpracy RE\1074939.doc 7/8 PE568.494v01-00
UE na rzecz bezpieczeństwa i walki z terroryzmem na prawa człowieka, a takŝe sformułować zalecenia mające zagwarantować, Ŝe takie finansowanie nie będzie przyczyniać się powszechniejszego stosowania kary śmierci w przyszłości; 24. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji / wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich UE, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, przewodniczącemu Zgromadzenia Ogólnego ONZ oraz rządom państw członkowskich ONZ. PE568.494v01-00 8/8 RE\1074939.doc