Prezydent Miasta PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA GDYNI NA LATA 2019-2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026 Uchwała Nr...Rady Miasta z dnia... 2019r. a, maj 2019r.
Autorzy: 1. mgr inż. Bartosz Frankowski koordynator projektu 2. mgr inż. Jakub Sokolnicki 3. mgr inż. arch. Anna Jakubowska 4. mgr Dorota Marszałek 5. mgr Damian Kleina 6. mgr Andrzej Narwojsz 7. mgr Dorota Dziecielska 8. mgr inż. Elżbieta Rybicka 9. mgr inż. Anna Małkowska 10. mgr Joanna Skrzypska
SPIS TREŚCI 1 WSTĘP...4 2 OCENA STANU ŚRODOWISKA W GDYNI...5 2.1 WODY...5 2.2 ZAGROŻENIE POWODZIĄ...10 2.3 OSUWISKA I RUCHY MASOWE ZIEMI...15 2.4 OCHRONA WÓD PODZIEMNYCH...16 2.5 POWIETRZE...18 2.6 POLA ELEKTROMAGNETYCZNE...25 2.7 HAŁAS...26 2.8 GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW...26 2.9 OCHRONA KLIMATU...28 2.10 OCHRONA PRZYRODY...28 2.11 POWAŻNE AWARIE PRZEMYSŁOWE I KLĘSKI ŻYWIOŁOWE...36 2.12 EDUKACJA EKOLOGICZNA...39 3 CELE I KIERUNKI DZIAŁANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA WRAZ Z HARMONOGRAMEM RZECZOWO-FINANSOWYM...40 3.1 OGRANICZENIE SPŁYWU ZANIECZYSZCZEŃ DO WÓD ZATOKI GDAŃSKIEJ I PUCKIEJ, W TYM POPRAWA CZYSTOŚCI WÓD RZEKI KACZEJ...40 3.2 OGRANICZENIE ZAGROŻENIA POWODZIĄ...43 3.3 OGRANICZENIE WYSTĄPIENIA OSUWISK...45 3.4 OCHRONA GŁÓWNEGO ZBIORNIKA WÓD PODZIEMNYCH NR 110 ORAZ WÓD PODZIEMNYCH NA TERENIE GDYNI-ZACHÓD...45 3.5 POPRAWA STANU POWIETRZA W ZAKRESIE PYŁU ZAWIESZONEGO I BENZO(α)PIRENU...46 3.6 OCHRONA PRZED POLAMI ELEKTROMAGNETYCZNYMI...51 3.7 OGRANICZENIE ZAGROŻENIA HAŁASEM TERENÓW ZABUDOWY MIESZKANIOWEJ...51 3.8 PROMOCJA WŁAŚCIWEGO POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI...51 3.9 OCHRONA KLIMATU...52 3.10 OCHRONA PRZYRODY...52 3.11 PRZECIWDZIAŁANIA POWAŻNYM AWARIOM PRZEMYSŁOWYM I KLĘSKOM ŻYWIOŁOWYM; CHEMIKALIA W ŚRODOWISKU...53 3.12 EDUKACJA EKOLOGICZNA MIESZKAŃCÓW W CELU OGRANICZENIA ZJAWISKA BRAKU AKCEPTACJI SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH DLA DZIAŁAŃ EKOLOGICZNYCH...54 4 OKREŚLENIE SPOSOBÓW MONITOROWANIA REALIZACJI PROGRAMU ORAZ TERMINÓW SPRAWOZDAWANIA I AKTUALIZACJI...55 5 KONSULTACJE SPOŁECZNE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA GDYNI NA LATA 2019 2022 Z PERSPEKTYWĄ DO ROKU 2026...57 6 STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM...58 SPIS TABEL...59 SPIS RYSUNKÓW...60
1 Wstęp Program ochrony środowiska dla miasta służy realizacji polityki ekologicznej państwa. Dokument został opracowany w związku z obowiązkiem zawartym w art. 17 i 18 ustawy Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: Dz. U. z 2018r. poz. 799 ze zm.) oraz w art. 10 ustawy o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1085) w zakresie terminu jego realizacji. Projekt Programu ochrony środowiska dla miasta, przed uchwaleniem winien być zaopiniowany przez organ wykonawczy województwa. Stosowna opinia została przedstawiona pismem znak z dnia Program ochrony środowiska dla miasta przygotowano z uwzględnieniem Wytycznych do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska opracowanych przez Ministra Środowiska. Wobec relatywnie niewielkich zmian, jakie wprowadzono do Programu w stosunku do obowiązującego dokumentu, odstąpiono od postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. Zgodę na to wyraził: Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku pismem nr Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gdańsku pismem nr Przygotowując projekt Programu ochrony środowiska dla miasta wykorzystano następujące źródła informacji oraz bazy danych: 1) Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2017 roku, WIOŚ Gdańsk, 2018 2) Strategia rozwoju Miasta 2013 przyjęta uchwałą nr XXXI/768/17 Rady Miasta z dnia 26 kwietnia 2017 roku, 3) Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego zatwierdzone uchwałą nr XVII/400/08 Rady Miasta z dnia 27 lutego 2008 r., zmienione uchwałą nr XXXVIII/799/14 Rady Miasta z dnia 15 stycznia 2014 r. i uchwałą nr XI/190/15 Rady Miasta z dnia 26 sierpnia 2015 r. 4) Elektroniczna Mapa Akustyczna Miasta, 5) Program ochrony środowiska przed hałasem dla miasta na lata 2018-2022 przyjęty uchwałą Nr XXXIII/1226/18 Rady Miasta z dnia 30 maja 2018r., 6) Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Miasta na lata 2013-2032 przyjęty uchwała Nr XXXIV/729/13 Rady Miasta z dnia 25 września 2013 r. 7) Założenia do programu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta na lata 2015-2035 przyjęte uchwałą nr XXII/525/16 Rady Miasta z dnia 22 czerwca 2016 roku, 8) System monitoringu powietrza atmosferycznego prowadzony przez Fundację ARMAAG, 9) Gminny rejestr pomników przyrody, 10) Gminny rejestr innych form ochrony przyrody, 11) Rocznik statystyczny 2016, 12) Kopie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów z terenów gminnych wydanych przez Marszałka Województwa Pomorskiego w Gdańsku oraz Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku 13) Rejestr nadajników radiowych i telewizyjnych, 14) Rejestr stacji bazowych telefonii komórkowej, 15) Rejestr terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, 16) Plan działań na rzecz zrównoważonej energii dla do roku 2020 przyjęty uchwałą Rady Miasta XXIII /480/12 z dnia 26 września 2012 roku. Komentarz [u1]: Wniosek po konsultacjach Komentarz [u2]: Wniosek po konsultacjach Komentarz [u3]: Wniosek po konsultacjach
2 Ocena stanu środowiska w 2.1 Wody Zanieczyszczenia, które z terenu miasta spłukują wody opadowe i roztopowe, trafiają do Zatoki Puckiej i Gdańskiej za pośrednictwem sieci kanalizacji deszczowej oraz cieków. Miasto a położone jest na obszarze pięciu naturalnych zlewni cieków powierzchniowych oraz osiemnastu zlewni kolektorów kanalizacji deszczowej odprowadzających wody opadowe. Do najważniejszych, płynących przez ę cieków należy rzeka Kacza o długości na terenie 14,8 km, z dopływami Potok Źródło Marii (7,7 km), Potok Wiczliński (6,4 km), Potok Przemysłowy (3,5 km) oraz Potok Chwaszczyński (1 km). Zgodnie z charakterystyką jednolitej części wód powierzchniowych (JCWP) Kacza posiada status silnie zmienionej części wód przy ocenie stanu ogólnego jako zły. Jej stan/potencjał ekologiczny określono jako słaby. Stan chemiczny określono poniżej stanu dobrego. Dla rzeki Kaczej oceniono ryzyko nieosiągnięcia celów środowiskowych jako zagrożona. W związku z brakiem możliwości technicznych osiągnięcia celów środowiskowych przedłużono termin na osiągnięcie ww. celów i określono derogacje odstępstwa wraz z ich uzasadnieniem. Termin osiągnięcia dobrego stanu rzeki Kaczej w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły ogłoszonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Dz. U. z 2016 r., poz. 1911) określono na rok 2021. Cisowska Struga z dopływami Potok Marszewski (Marszewska Struga), Potok Demptowski oraz Rów Cisowski (łączna długość Cisowskiej Strugi i jej dopływów 12,5 km); Cisowska Struga jest dopływem Zagórskiej Strugi. Zgodnie z charakterystyką JCWP Cisowska Struga posiada dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny i nie jest zagrożona ryzykiem nieosiągnięcia celów środowiskowych. Chylonka (Kanał Chyloński) z dopływami Potok Kiloński (w Parku Kilońskim) i Potok Chyloński (łączna długość Chylonki i jej dopływów 5,2 km). Zgodnie z charakterystyką JCWP posiada status silnie zmienionej części wód przy ocenie stanu ogólnego jako zły. Dla rzeki Chylonki oceniono ryzyko nieosiągnięcia celów środowiskowych jako zagrożona. Ze względu na brak możliwości technicznych oraz dysproporcjonalne koszty określono derogacje - odstępstwa od osiągnięcia ww. celu środowiskowego. Termin osiągnięcia dobrego stanu rzeki Chyloni w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły ogłoszonym w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 października 2016 r. w sprawie Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły (Dz. U. z 2016 r., poz. 1911) określono na rok 2021. Rzeka Swelina o długości 2,6 km i Potok Kolibkowski o długości 2,2 km leżą w bezpośredniej zlewni morza jednolitej części wód powierzchniowych Zatoka Gdańska Wewnętrzna. Obszar źródliskowy Sweliny objęty jest ochroną jako rezerwat przyrody Łęg nad Swelinią, natomiast odcinek poniżej al. Zwycięstwa tzw. Jar Swelini objęty jest ochroną jako użytek ekologiczny. Istotny wpływ na jakość wód ma funkcjonowanie niezawodnego systemu zbiorowego odprowadzania ścieków. Aktualnie system kanalizacji sanitarnej w obejmuje swym zasięgiem 98% istniejącej zabudowy mieszkaniowej, usługowej i przemysłowej. Tabela 1 Sieć kanalizacyjna w Lata Sieć w km Podłączenia do budynków mieszkalnych Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej Ścieki odprowadzone [dam 3 ] 2014 426,1 8 637 235 119 11 138,0 2017 444,9 8 718 233 796 11 133,0 źródło: Wydział Strategii UM na podstawie danych GUS
Rysunek 1 Jednolite części wód powierzchniowych (źródło danych: http://www.smorp.pl/imap/) Prowadzony w latach 2014 2016 monitoring wód rzeki Kaczej wskazuje na przekroczenia dopuszczalnych norm zanieczyszczeń biologicznych (E. Coli typu kałowego, grupy coli, enterokoki kałowe). Próbki do przeprowadzenia badań czystości wód pobierane były 6 razy w okresie letnim w 6 miejscach wzdłuż biegu rzeki (I. przed ujściem Potoku Przemysłowego, na wysokości ul. Łęczyckiej, II. Potok Przemysłowy, przed ujściem do rzeki Kaczej, III. na wysokości ul. Góralskiej, IV. droga Różowa, powyżej przepompowni i wylotów kanalizacji, V. przed drogą Różową, poniżej przepompowni i wylotów kanalizacji, VI. za al. Zwycięstwa, poniżej wylotu kanalizacji deszczowej i wylotu ze stacji paliw). 3 próby pobrano w porze mokrej, a 3 próby w porze suchej. W 2014 r. zostały one pobrane pomiędzy 24. czerwca i 19. sierpnia. Przeprowadzone pomiary wykazały znaczne przekroczenia dopuszczonych norm dla zanieczyszczeń biologicznych w 32 próbach na 36 pobranych, już od I. punktu poboru. W roku 2015 pobrano próbki pomiędzy 11. czerwca i 26. sierpnia. Odnotowano przekroczenia dopuszczonych norm w 22 próbkach; większość przekroczeń miała miejsce od III. punktu poboru. Powyższe wskazuje na poprawę stanu wód rzeki Kaczej w stosunku do roku poprzedniego.
W roku 2016 ocena stanu ekologicznego rzeki Kaczej została dokonana na podstawie analizy biowskaźników (zgrupowania meiobentosu). Próby zebrano 9. i 21. czerwca z 23 stanowisk badawczych. Przeprowadzone badania wskazują, że stan ekologiczny rzeki jest niejednakowy na całym jej przebiegu. Odcinkiem krytycznym o wysokiej trofii przechodzącej w stan degradacji i o dużej zmienności zgrupowania meiobentosu (co może wskazywać na niekorzystne warunki środowiskowe) jest obszar między ulicami Łowicką, Kurpiowską i Lotników oraz odcinek na wysokości ul. Łęczyckiej. W celu poprawy stanu ekologicznego rzeki Kaczej konieczne jest określenie źródeł zanieczyszczeń rzeki i ich likwidacja. Niezbędne jest odcięcie wszystkich ewentualnych wpustów, którymi spływają zanieczyszczenia komunalne lub chemiczne. Po zamknięciu dopływu zanieczyszczeń warunki ekologiczne rzeki mogą ulec poprawie i działania rekultywacyjne mogą nie być konieczne. Od 2011r. corocznie w drodze uchwały Rady Miasta wyznaczane są w cztery kąpieliska: a Śródmieście, a Redłowo, a Orłowo i a Babie Doły. W wodach kąpielisk stwierdza się przekroczenia poziomów zanieczyszczeń fizycznych. Nieliczne przypadki zamknięcia kąpielisk spowodowane były zakwitem sinic, trzykrotnie obecnością substancji smolistych (2016r. i 2018r.), a dwukrotnie (2016r. i 2017r.) miało miejsce przekroczenie parametrów mikrobiologicznych. W celu ograniczenia spływu zanieczyszczeń do wód Zatoki Gdańskiej i Puckiej, w tym poprawy jakości cieków wodnych, kontynuacji wymagają działania: 1) wyposażenie wszystkich wylotów kolektorów deszczowych w urządzenia podczyszczające, przy czym podczyszczanie ścieków deszczowych z obszarów śródmiejskich i portowo-przemysłowych, przy zastosowaniu urządzeń o najwyższym poziomie sprawności określonym w przepisach szczegółowych, dotyczących wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, 2) objęcie siecią kanalizacji deszczowej jak największej ilości terenów komunikacyjnych, przemysłowo-składowych i innych stwarzających zagrożenie obciążenia wód opadowych zanieczyszczeniami, 3) likwidacja nielegalnych podłączeń ścieków sanitarnych do systemu kanalizacji deszczowej, 4) przyłączania nieruchomości do sieci kanalizacji sanitarnej, gdy warunki techniczne na to pozwalają, 5) odprowadzanie wód deszczowych do gruntu na terenach rekreacyjnych, zabudowy mieszkaniowej i innych o małym zagrożeniu zanieczyszczenia wód opadowych, 6) budowa zbiorników retencyjnych wód opadowych na terenach przewidzianych do urbanizacji w obrębie wierzchowiny wysoczyzny morenowej, szczególnie przed skierowaniem wód do dolin cieków, 7) zaniechanie technicznej regulacji koryt cieków i preferowanie metod naturalnych, zgodnych z ekologicznymi funkcjami struktur przyrodniczych dolin cieków. Tabela 2 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie ograniczenia spływu zanieczyszczeń do wód Zatoki Gdańskiej i Puckiej w tym poprawa czystości rzeki Kaczej. Lp. Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu 1 Gmina Miasta Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie Ochrona wód Zatoki Gdańskiej budowa i modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych w W ramach projektu realizowane zadania inwestycyjne obejmują budowę łącznie 9,13 km i modernizację 4,5 km Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo Uwagi Poza zadaniami ujętymi w Programie, w ramach projektu Ochrona wód Zatoki Gdańskiej budowa i modernizacja systemu odprowadzania wód opadowych w oraz Małym Trójmieście Kaszubskim na terenie
Lp. Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie sieci kanalizacji deszczowej w rejonie ulic: Orłowskiej, Popiela, Króla Jana III, Legionów, Alei Marszałka Piłsudskiego, Nałkowskiej, Buraczanej, Chwaszczyńskiej, Adwokackiej, Mierniczej, Oficerskiej, Żmudzkiej, Kurpiowskiej, Wielkopolskiej, Małopolskiej, Morskiej, Bosmańskiej, Nasypowej, Unruga, Benisławskiego, Zielonej, Hryniewickiego, Waszyngtona, Pułaskiego i Jana Pawła II. Zmodernizowane zostaną istniejące wyloty kanałów oraz zbudowanych zostanie 46 urządzeń podczyszczających (25 osadników i 21 separatorów), w tym zespół urządzeń podczyszczających na kanale deszczowym o średnicy 1 600 mm w ul. Chwaszczyńskiej (przed wlotem do potoku Źródło Marii w rejonie ul. Zapolskiej). Przeprowadzona zostanie także budowa suchego zbiornika retencyjnego o pojemności 6 200 m3 wraz z regulacją fragmentu Potoku Źródło Marii (na odcinku od ul. Nałkowskiej do przepustu pod torami PKP). Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo Uwagi zrealizowano także budowę kanalizacji deszczowej w ul. Heweliusza, Kopernika i łączniku do ul. Kopernika, ul. Apollina, ul. Izydy oraz ul. Kasztanowej. Na terenie wybudowano bądź przebudowano łącznie 22,8 km sieci kanalizacji deszczowej, wykonanych zostało zaś 51 urządzeń podczyszczających. W wyniku rozszerzenia projektu, skutkującej m.in. zmianą jego nazwy, dołączono także zadania inwestycyjne na terenie Rumi, Redy i Wejherowa. Łącznie w ramach projektu wybudowano bądź przebudowano 30,06 km sieci kanalizacji deszczowej, wykonano zaś 66 urządzeń podczyszczających. 2 PEWiK a Sp. z o.o. 3 Gmina Miasta 4 Gmina Miasta / PEWiK a Sp. z o.o. 5 Gmina Miasta Planuje się rozszerzenie projektu o zadania inwestycyjne obejmujące budowę i przebudowę łącznie 7 km sieci kanalizacji deszczowej w rejonie ulic: Stryjskiej, Przemyskiej, Chwarznieńskiej i Akacjowej. Zmodernizowane zostaną istniejące wyloty kanałów oraz zbudowanych zostanie 5 urządzeń podczyszczających. poprawa niezawodności pracy przepompowni ścieków inwentaryzacja nielegalnych podłączeń ścieków sanitarnych do systemu kanalizacji deszczowej budowa kanalizacji sanitarnej na terenie miasta Budowa i modernizacja systemu zagospodarowania wód opadowych w (kontynuacja programu Ochrony wód Zatoki Gdańskiej). W ramach projektu planuje się: 1) budowę i przebudowę łącznie 6 km sieci kanalizacji desz- CZĘŚCIOWO Gestor kanalizacji deszczowej od 2014 r. do 2018 r. nie stwierdził żadnego przypadku nielegalnego podłączenia ścieków sanitarnych do systemu kanalizacji deszczowej Część planowanych działań została objęta projektem Rozwój systemu gospodarowania wodami opadowymi na terenie na które Gmina Miasta pozyskała środki z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na
Lp. 6 Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu Zarząd Morskiego Portu a S.A. Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie czowej w rejonie ulic: Komierowskiego, Opata Hackiego, Chylońskiej, Zamenhofa, Zwierzynieckiej, Bobrowej, Wilczej, Demptowskiej Wybickiego, Plac Grunwaldzki, Armii Krajowej, Borchardta, Skwer Kościuszki i Al. Jana Pawła II wraz z budową 8 urządzeń podczyszczających oraz jeden zbiornik retencyjny o pojemności 300 m3 w dzielnicy Demptowo 2) odtworzenie Potoku Wiczlińskiego wraz z budową 3 zbiorników retencyjnych o łącznej pojemności 73,4 tys. m3, 3) budowę 5 zbiorników retencyjnych na rzece Kaczej o łącznej pojemności 67,2 tys. m3. Zaplanowano również przebudowę zarurowanego odcinka rzeki Chylonki od ul. Św. Mikołaja do ul. Hutniczej (151m). Budowa infrastruktury portowej do odbioru ścieków sanitarnych oraz zasilania statków w energię elektryczną W najbliższych latach zapowiadane jest wprowadzenie przepisów unijnych, wprowadzających dla portów morskich na Bałtyku obowiązek umożliwienia odbioru ze statków ścieków sanitarnych bezpośrednio do sieci kanalizacyjnych oraz zasilania statków cumujących w porcie w ener- Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo Nie Uwagi lata 2014-2020. Projekt objął następujące zadania inwestycyjne: 1) Budowa systemu kanalizacji deszczowej na terenie dzielnicy Chylonia w w ul. Komierowskiego, Opata Hackiego, Chylońskiej i Zamenhofa wraz z budową urządzeń podczyszczających i kolektora deszczowego do rzeki Chylonki; 2) Budowa kanalizacji deszczowej w ul. Zwierzynieckiej, Bobrowej, Wilczej i Demptowskiej oraz odcinku ul. Sakowicza wraz z budową urządzeń podczyszczających i zbiornika retencyjnego; 3) Budowa kanalizacji deszczowej w rejonie ulicy Wybickiego, Placu Grunwaldzkiego, Armii Krajowej, Borchardta, Skwer Kościuszki i Al. Jana Pawła II; 4) Przebudowa zasklepionych boisk szkolnych przy ul. Wolności w ; 5) Przebudowa zarurowanego odcinka rzeki Chylonki od ul. Św. Mikołaja do ul. Hutniczej wraz z przejściem pod ul. Hutniczą. Do tej pory zakończono zadania nr 2-5. Budowa i przebudowa kanalizacji deszczowej w rejonie ulic: Komierowskiego, Św. Mikołaja, Opata Hackiego, Chylońskiej i Zamenhofa jest w trakcie realizacji 2 fazy. Planowany termin zakończenia robót budowlanych to lipiec 2019 r. W sierpniu 2018 r. Gmina Miasta złożyła wniosek o środki w ramach POIiŚ na lata 2014-2020 na odtworzenie Potoku Wiczlińskiego wraz z budową 3 zbiorników retencyjnych. Inwestycja dotycząca budowy infrastruktury portowej do odbioru ścieków sanitarnych ze statków jest obecnie w fazie projektowej. Projekt uzyskał Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach nr RDOŚ-Gd- WOO.4211.19.2017.MBC.AT.1 3 z dnia 27.06.2018 r. Projekt zgłoszony o dofinansowanie ze środków UE POIŚ 2014-2020 Oś priorytetowa III Działanie 3.2.
Lp. Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie gię elektryczną "z lądu" Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo Uwagi 2.2 Zagrożenie powodzią a jest objęta mapami zagrożenia powodziowego i mapami ryzyka powodziowego od strony morza, w tym morskich wód wewnętrznych. Zostały one opracowane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej PIB Centra Modelowania Powodzi i Suszy w, Poznaniu, Krakowie i we Wrocławiu. Głównym celem opracowania map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego było stworzenie podstaw do opracowania planów zarządzania ryzykiem powodziowym ostatniego etapu wdrażania Dyrektywy Powodziowej. Mapy mają docelowo stanowić narzędzie pozyskiwania danych oraz być podstawą ustanawiania priorytetów i podejmowania decyzji o charakterze technicznym, finansowym i politycznym dotyczących zarządzania ryzykiem powodziowym. Mapy w wersji kartograficznej, w skali 1: 10 000, zostały opublikowane na Hydroportalu KZGW pod adresem: http://mapy.isok.gov.pl. Zasięg obszarów, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat (H 0,2%) oraz jest średnie i wynosi raz na 100 lat (H 1%) przedstawiają poniższe ryciny. Rysunek 2 Mapa zagrożenia powodziowego (przedstawiająca na niebiesko prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 1% - raz na 100 lat); źródło: Hydroportal KZGW
Rysunek 3 Mapa zagrożenia powodziowego (przedstawiająca na niebiesko prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi 0,2% - raz na 500 lat); źródło: Hydroportal KZGW Dla opracowano dotychczas jedynie mapy uwzględniające ryzyko powodzi od strony morza. Podobnie jak we wstępnej ocenie ryzyka powodziowego są to tereny przyległe do wybrzeża morskiego. Obszary te zostaną uwzględnione w aktualizowanym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Ochroną przeciwpowodziową od strony wód morskich w zajmuje się Dyrektor Urzędu Morskiego w. W 2018 r. rozpoczęto realizację projektu pt: Przegląd i aktualizacja wstępnej oceny ryzyka powodziowego od strony morza w tym morskich wód wewnętrznych.
Rysunek 4 Tereny zagrożone i potencjalnie zagrożone zalaniem (źródło: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego )
Znaczne powierzchnie terenów utwardzonych w obszarach zainwestowanych powodują, że zagrożenia zalewaniem lub podtapianiem mogą występować w dolinach rzek i potoków, jednakże tereny te nie zostały uwzględnione w pierwszej edycji map zagrożenia powodziowego. Zarówno Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i odpowiednie plany miejscowe wyznaczają lokalizację zbiorników retencyjnych ograniczających zagrożenie powodziowe nad ciekami: Kacza, Potok Wiczliński i Źródło Marii. Lokalizację planowanych i istniejących zbiorników retencyjnych przedstawia poniższy rysunek: Rysunek 5 Lokalizacja planowanych i istniejących zbiorników retencyjnych w (źródło: Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego )
Tabela 3 Zestawienie istniejących i planowanych zbiorników retencyjnych w zlewni rzeki Kaczej Lp. Rzeka km Nazwa zbiornika Lokalizacja 1 Potok Źródło Marii 2 + 580 2 Potok Źródło Marii 0 + 353 3 Kacza 12 + 845 4 Kacza 12 + 010 5 Kacza 9 + 700 6 Kacza 7 + 740 7 Kacza 7 + 300 8 Potok Wiczliński 3 + 880 9 Potok Wiczliński 3 + 000 10 Potok Wiczliński 1 + 670 "Karwiny" (istniejący) Krykulec (istniejący) "Wiczlino I" (planowany) "Wiczlino II" (planowany) "Dąbrowa" (planowany) "Obwodnica" (planowany) "Polana Krykulec" (planowany) "Wiczlino Łąka" (planowany) "Wiczlino Szkoła" (planowany) "Zielenisz" (planowany) poniżej ul. Nałkowskiej Teren Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego Rejon ogrodu działkowego przy ul. Suchej w Wiczlinie Rejon ogrodu działkowego przy ul. Suchej w Wiczlinie Powyżej ul. Wiczlińskiej Poniżej obwodnicy Trójmiasta Polana Krykulec Rejon ulicy Suchej na południe od ulicy Ketlinga Powyżej ul. Chwarznieńskiej Rejon osiedla Wiczlino - Zielenisz Tabela 4 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie ograniczenia zagrożenia powodzią Lp. Nazwa podmiotu Opis zadania przewidzianego Zrealizowano odpowiedzialnego za Tak / Nie/ realizację zadania do realizacji w Programie Częściowo Programu Uwagi Budowa kanalizacji deszczowej w ul. Zwierzynieckiej, Bobrowej, 1 Gmina Miasta Wilczej i Demptowskiej wraz z budową urządzeń podczyszczających i zbiornika retencyjnego (poj. ok. 300 m 3 ) Przebudowa zarurowanego 2 Gmina Miasta odcinka rzeki Chylonki od ul. Św. Mikołaja do ul. Hutniczej 3 Gmina Miasta Budowa systemu kanalizacji deszczowej w ramach zadania Rewitalizacja Dzielnicy Chylonia w CZĘŚCIOWO 4 Gmina Miasta Odwodnienie ul. Akacjowej 5 Gmina Miasta 6 Gmina Miasta Budowa systemu retencyjnego na rzece Kaczej budowa 5 zbiorników retencyjnych o łącznej pojemności 67,2 tys.m 3 Odtworzenie Potoku Wiczlińskiego wraz z budową 3 zbiorników retencyjnych o łącznej poj.73,4 tys.m 3 NIE NIE Zadanie w trakcie realizacji. Zakończono budowę kanalizacji deszczowej w ul. Komierowskiego i Św. Mikołaja. Termin ukończenia pozostałych robót budowlanych to 30 sierpnia 2019 r. Zadanie objęło także ul. Kasztanową. W sierpniu 2018r. Gmina Miasta złożyła wniosek o środki w ramach POIiŚ na lata 2014-2020 na realizację tego zadania. Dokumentacja opracowana, wszczęta procedura uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. W sierpniu 2018r. Gmina Miasta złożyła wniosek o środki w ramach POIiŚ na lata 2014-2020 na realizację tego zadania. 31 maja 2019 ogłoszono przetarg publiczny na wybór wykonawcy robót na realizacje etapu I, tj. budowę dwóch zbiorników i
7 Gmina Miasta Utrzymanie bieżące cieków w tym zbiornika retencyjnego Krykulec na potoku Źródło Marii oraz roboty i usługi towarzyszące 2.3 Osuwiska i ruchy masowe ziemi odtworzenie potoku na długości ok. 3 km. Zadanie ciągłe Specyfika położenia miasta, tj.: 1) duże zróżnicowanie wysokościowe i wiążące się z tym występowanie stoków o dużym nachyleniu, 2) częste współwystępowanie na stokach osadów sypkich i spoistych, stanowiących w sprzyjających warunkach płaszczyzny poślizgu dla ruchu mas ziemnych, 3) występowanie i dynamika wód gruntowych na stokach, wypływających na powierzchnię terenu na różnych wysokościach i z różną intensywnością, 4) procesy abrazji morskiej powodują, że na jego terenie występują warunki do powstawania ruchów masowych, w tym osuwisk. Najbardziej predysponowane do rozwoju masowych ruchów ziemi są krawędzie wysoczyzn, w tym klify, powstałe w wyniku bezpośredniego oddziaływania morza na ląd. Obecnie większość stoków jest ustabilizowana i dopiero naruszenie tej równowagi przez człowieka lub przez czynniki naturalne może uaktywnić osuwiska oraz inne procesy stokowe. Zgodnie z art. 110a ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska obserwację terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, a także rejestr zawierający informacje o tych terenach prowadzi starosta (Prezydent Miasta). Metody, zakres i częstotliwość prowadzenia obserwacji terenów określa Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie informacji dotyczących ruchów masowych ziemi (Dz. U. z 2007 r., nr 121, poz. 840). W roku 2012 i 2015 Państwowy Instytut Geologiczny Państwowy Instytut Badawczy w Gdańsku na zlecenie UM wykonał szczegółowe kartowanie osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi na terenie miasta. W jego trakcie na obszarze miasta zlokalizowano ogółem 82 osuwiska (przed przystąpieniem do prac znano jedynie 3 4 osuwiska, które związane były z abrazją morską klifu) i 78 terenów zagrożonych ruchami masowymi. Dla osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi sporządzono karty rejestracyjne, które wprowadzono do bazy danych System Osłony Przeciwosuwiskowej SOPO Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. Większość osuwisk zakwalifikowano jako aktywne lub okresowo aktywne. Osuwiska występujące na obszarach skartowanych są osuwiskami gruntowymi (powstałymi w skałach nieskonsolidowanych, gdzie dominują utwory drobnoziarniste). Pojedyncze osuwiska zostały opisane jako mieszane, gdyż rozwinęły się na różnych rodzajach podłoża, obejmujących m.in. nasypy budowlane. Główną przyczyną powstawania skartowanych osuwisk są procesy naturalne, najczęściej związane z abrazją morską, infiltracją wód opadowych i roztopowych lub erozyjnym podcięciem zbocza. Jako czynnik mogący inicjować powstawanie ruchów masowych uznano także niewłaściwą gospodarkę wodami opadowymi. Uznano, że 26 osuwisk stwarza poważne zagrożenie dla zabudowy i infrastruktury komunikacyjnej, a niektóre powodują niszczenie obiektów budowlanych. Dalszy rozwój osuwisk w tych miejscach może spowodować zniszczenia albo uszkodzenia obiektów znajdujących się w ich obrębie lub w bezpośrednim sąsiedztwie. W związku z taką sytuacją istnieje konieczność prowadzenia systematycznego monitoringu osuwisk. Na podstawie dotychczasowych prac na terenie miasta Państwowy Instytut Geologiczny w Gdańsku wytypował dwa osuwiska do szczegółowego monitoringu (nr 36597 Klif w Babich Dołach i nr 37700 Leszczynki, ul. Dembińskiego).
Tabela 5 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie ograniczenia wystąpienia osuwisk Lp. Nazwa podmiotu Opis zadania przewidzianego Zrealizowano odpowiedzialnego za Tak / Nie/ realizację zadania do realizacji w Programie Częściowo Programu Uwagi Wykonanie mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami 1 Gmina Miasta masowymi ziemi w skali 1:10000 dla dotychczas nie skartowanej części terenu miasta 2 Gmina Miasta Kontynuowanie prowadzenia przez geologa powiatowego monitoringu ogólnego 3 Gmina Miasta 4 Urząd Morski w 2.4 Ochrona wód podziemnych Powierzenie prowadzenia monitoringu szczegółowego podmiotowi posiadającemu odpowiedni sprzęt oraz kwalifikacje Remont i odbudowa umocnienia brzegowego w rejonie Oksywia, km 89,1 90,7 brzegu morskiego NIE Nie zaistniała potrzeba prowadzenia monitoringu szczegółowego osuwisk a zaspokaja swoje potrzeby w zakresie wody do spożycia z zasobów dobrych jakościowo wód podziemnych. Głównym wodonoścem ujmowanym do eksploatacji (ujęcia Reda i Rumia, zlokalizowane poza granicami ) są piaszczyste utwory czwartorzędowe występujące na obszarze Pradoliny Kaszubskiej będące podstawą do wydzielenia Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110, będącego jednym z najbardziej zasobnych zbiorników wód podziemnych w kraju. Mankamentem tego zbiornika jest jednak wysoki stopień zagrożenia wód, spowodowany ich występowaniem tuż pod powierzchnią terenu. Czwartorzędowy poziom wodonośny na tym obszarze jest tylko częściowo izolowany cienkim pokładem słaboprzepuszczalnych utworów organicznych, co powoduje, że czas przenikania zanieczyszczeń z powierzchni terenu jest bardzo krótki i zazwyczaj nie przekracza kilkunastu dni. Warstwa wodonośna jest zatem narażona na bezpośrednie zanieczyszczenie wód podziemnych z powierzchni terenu. W dniu 14 czerwca 2016 r. Minister Środowiska zatwierdził Dodatek do dokumentacji hydrogeologicznej Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 w związku z ustanawianiem obszarów ochronnych Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 Pradolina Kaszuby i rzeka Reda. W opracowaniu tym ograniczono zasięg GZWP na terenie miasta (wyłączając ze zbiornika obszary intensywnego zainwestowania przemysłowego m.in. w rejonie portu morskiego i stoczni). Do chwili obecnej nie ustalono prawnych warunków ochrony wód podziemnych na terenie zbiornika i jego obszarze ochronnym, mimo że wody GZWP nr 110 są szczególnie narażone na zanieczyszczenia z powierzchni terenu. Dla komunalnych ujęć wody podziemnej o niewystarczających warunkach naturalnej ochrony przed dopływem zanieczyszczeń z powierzchni terenu ustala się strefy ochronne składające się z terenów ochrony bezpośredniej (obejmujących bezpośrednie otoczenie studzien i stacji wodociągowych) oraz tereny ochrony pośredniej (obejmujące obszary zasilania ujęć wyznaczone 25-letnim czasem wymiany wody w warstwie wodonośnej). Komunalne ujęcia wody podziemnej miasta mają wyznaczone strefy ochronne, składające się z terenów ochrony bezpośredniej i pośredniej (dla ujęć: Wielki Kack, Sieradzka, Rumia i Wiczlino ) oraz wyłącznie z terenu ochrony bezpośredniej - ujęcie Kolibki. Warunki ochrony komunalnych ujęć wód podziemnych ustalono w dostosowaniu do budowy geologicznej, wa-
runków hydrogeologicznych oraz istniejącego i planowanego sposobu zagospodarowania terenu. Jakość wód podziemnych na obszarze Pradoliny Kaszubskiej oraz w rejonach ujęć wód podziemnych z powodu ich gospodarczego znaczenia oraz istniejącego lub potencjalnego zagrożenia zanieczyszczeniami z powierzchni terenu jest stale monitorowana. Na terenie od wielu lat jest prowadzony monitoring ujęć wód podziemnych prowadzony przez: 1) Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w w rejonach ujęć: Wiczlino Wielki Kack Rumia i Sieradzka ; 2) Zarząd Morskiego Portu a S.A. ujęcie zakładowe w rejonie Trasy Kwiatkowskiego i ulicy J. Wiśniewskiego; 3) EDF Polska S. A. ujęcie zakładowe w sąsiedztwie Elektrociepłowni Gdyńskiej. Z opracowań w których zawarto wyniki badań jakości wód wynika, że: 1) jakość wód podziemnych z utworów czwartorzędowych, które na znacznym obszarze miasta nie są dostatecznie izolowane i zabezpieczone przed migracją zanieczyszczeń z powierzchni terenu, jest obniżona, 2) w stropowych partiach użytkowego poziomu wodonośnego na obszarze Pradoliny Kaszubskiej stwierdzono podwyższone zawartości (nie przekraczające dopuszczalnych stężeń), związków azotu, chlorków i soli metali, 3) na terenie miasta istnieją punktowe zanieczyszczenia wód podziemnych substancjami ropopochodnymi, pierwszej przypowierzchniowej warstwy wodonośnej. Czynniki te były podstawą do ograniczenia zasięgu GZWP nr 110. Tabela 6 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie ochrony Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 oraz wód podziemnych na terenie dzielnicy a-zachód Lp. 1 2 Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku izby rolnicze, ośrodki doradztwa rolniczego, ARiMR 3 właściciele ujęć 4 Gmina Miasta Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie podniesienie efektywności ochrony wód podziemnych, w szczególności na obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 110 poprzez ustanowienie prawnych warunków ochrony zbiornika i jego obszaru ochronnego propagowanie dobrej praktyki rolniczej polegającej na stosowaniu właściwych dawek nawozów sztucznych i naturalnych utrzymywanie należytego stanu sanitarnego, porządku i czystości w strefach ochronnych ujęć wód podziemnych racjonalizacja gospodarowania wodą podziemną poprzez dostosowanie przyznawanych w pozwoleniach wodnoprawnych poborów wód do rzeczywistych potrzeb użytkowników w ramach ustalonych w dokumentacjach hydrogeologicznych, dla poszczególnych ujęć, zasobów eksploatacyjnych lub dyspozycyjnych - zgodnie z udokumentowanymi potrzebami Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo CZĘŚCIOWO Uwagi RZGW w Gdańsku sporządził aktualizację granic GZWP (w dokumentacji hydrogeologicznej zbiornika w związku z projektowanym ustanowieniem strefy ochronnej). Od 2018 r. zmiana kompetencji organu ustanawiającego warunki ochrony - obecnie Wody Polskie.
2.5 Powietrze Na jakość powietrza w mieście istotny wpływ ma dostępność niezawodnego i na bieżąco rozbudowywanego systemu ciepła sieciowego, który w rozwijany jest w oparciu o OPEC a Sp. z o.o. Tabela 7 Sieć ciepłownicza w Lata Magistrale [km] Sieć rozdzielcza [km] Przyłącza [km] Ogółem [km] 2014 106,8 100,5 52,6 259,9 2018 106,8 105,6 58,5 270,9 źródło: OPEC a Sp. z o.o. Kolejnym istotnym elementem wpływającym na jakość powietrza jest dostępna dla mieszkańców sieć gazowa rozwijana przez PGNiG S.A.. Tabela 8 Sieć gazowa oraz odbiorcy i zużycie gazu z sieci w gospodarstwach domowych Lata Długość czynnej sieci w km Sieć rozdzielcza w km Czynne przyłącza do budynków mieszkalnych Ludność korzystająca z sieci gazowej Odbiorcy gazu z sieci (gosp.) Odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem 2014 483,9 476,2 13 007 185 618 70 876 17 324 2017 523,3 515,6 14 338 180 218 71 569 15 816 źródło: Wydział Strategii UM na podstawie danych GUS Jakość powietrza atmosferycznego w oceniania jest na podstawie pomiarów prowadzonych w 3 stacjach monitoringu automatycznego należących do Fundacji ARMAAG oraz jednej stacji manualnej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Stacja pomiarowa AM10 zlokalizowana w przy ul. Wendy znajduje się na terenie przemysłowym, dlatego też wyniki z tej stacji, ze względu na jej lokalizację na terenie przemysłowym, od 2009 do 2016 roku nie były uwzględniane w rocznej ocenie jakości powietrza dokonywanej przez WIOŚ. Od 2017r. stacja pomiarowa AM10 ponownie stała się elementem Państwowego Monitoringu Środowiska, a wyniki z tej stacji również są brane pod uwagę w rocznej ocenie jakości powietrza. Na stacjach pomiarowych w mierzone są SO 2, NOx, NH 3, O 3, PM10, CO. Parametrami krytycznymi na terenie są stężenia pyłu zawieszonego PM10 i benzo(α)pirenu. Na terenie od sierpnia 2018r. jakość powietrza monitorowana jest za pomocą 13 wskaźnikowych mierników niskokosztowych, umieszczonych w dzielnicach: Redłowo, Mały Kack, Wielki Kack, Grabówek, Witomino, Obłuże, Pogórze, Chylonia, Demptowo i Chwarzno- Wiczlino, w lokalizacjach skonsultowanych z mieszkańcami.
Rysunek 6 Lokalizacja stacji pomiarowych w Rysunek 7 Lokalizacja stacji pomiarowych referencyjnych i mierników wskaźnikowych w Od września 2018r. na terenie Portu a został wdrożony system yetisense wyposażony w mierniki pyłu PM10 mający na celu określenie emisji pyłów z terenów portowych oraz dający możliwość eliminacji zjawiska pylenia podczas pracy portu. Czujniki zostały umieszczo-
ne w miejscach wrażliwych w porcie i jego okolicy, tj. przy Muzeum Emigracji, na terenie dawnego Dalmoru, a także przy ul. Chrzanowskiego, Węglowej i Polskiej. Rysunek 8 Lokalizacja czujników systemu yetisense w Porcie a Monitoring jakości powietrza w oparty na wyżej opisanych referencyjnych stacjach pomiarowych i miernikach wskaźnikowych odpowiada na społeczne oczekiwanie bieżącego, w pełni automatycznego dostępu do danych o jakości powietrza. Wartości dopuszczalne i docelowe - ze względu na ochronę zdrowia - dla pyłu zawieszonego PM10 i benzo(α)pirenu określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031). Tabela 9 Dopuszczalne i docelowe wartości pyłu zawieszonego PM10 i benzo(α)pirenu Nazwa substancji okres uśredniania wyników pomiarów poziom dopuszczalny substancji w powietrzu poziomy dopuszczalne dopuszczana częstość przekraczania dopuszczalnego w roku kalendarzowym termin osiągnięcia poziomów dopuszczalnych* pył zawieszony PM10 24 godziny 50 µg/m 3 35 razy 2005 rok kalendarzowy 40 µg/m 3-2005 poziomy docelowe benzo(α)piren rok kalendarzowy 1 ng/m 3-2013 *dla benzo(α)pirenu obowiązuje termin osiągnięcia poziomu docelowego Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego PM10 wykonanych w latach 2014-2017 przedstawiono w poniższej tabeli. Dla analizowanego okresu zestawiono stężenia średnioroczne, minimalne oraz maksymalne stężenia 24-godzinne, a także ilości dni w roku, których stężenia dobowe analizowanego zanieczyszczenia były większe od 50 µg/m 3 lub 200 µg/m 3.
Tabela 10 Wyniki pomiarów pyłu zawieszonego PM10 w latach 2014-2017 Wyniki pomiarów stężenie pyłu PM10 w latach 2014 2015 2016 2017 stacja pomiarowa WIOŚ a ul. Bema stężenie średnioroczne 26 22 21 20 minimalne stężenie 24-godz. [µg/m 3 ] 2,0 2,0 2,3 2,0 maksymalne stężenie 24-godz. 110 97 81 133 ilość dni z przekroczeniem normy 24-godz. 50 [µg/m 3 ] 19 24 14 14 ilość dni z przekroczeniem poziomu informowania 200 [µg/m 3 ] 0 0 0 0 stacja pomiarowa AM4 a Pogórze ul. Porębskiego stężenie średnioroczne 19 18 15 13 minimalne stężenie 24-godz. [µg/m 3 ] 4,5 3,3 4,0 3,3 maksymalne stężenie 24-godz. 70 69 66 96 ilość dni z przekroczeniem normy 24-godz. 50 [µg/m 3 ] 8 7 4 8 ilość dni z przekroczeniem poziomu informowania 200 [µg/m 3 ] 0 0 0 0 stacja pomiarowa AM9 a Dąbrowa ul. Szafranowa stężenie średnioroczne 19 16 15 15 minimalne stężenie 24-godz. [µg/m 3 ] 3,7 2,4 3,6 2,9 maksymalne stężenie 24-godz. 65 63 67 94 ilość dni z przekroczeniem normy 24-godz. 50 [µg/m 3 ] 3 3 5 7 ilość dni z przekroczeniem poziomu informowania 200 [µg/m 3 ] 0 0 0 0 stacja pomiarowa AM10 a Śródmieście ul. Wendy stężenie średnioroczne [µg/m 3 ] 29 25 23 22 minimalne stężenie 24-godz. 5,5 3,2 4,1 3,6 maksymalne stężenie 24-godz. 107 97 137 123 ilość dni z przekroczeniem normy 24-godz. 50 [µg/m 3 ] 33 26 22 16 ilość dni z przekroczeniem poziomu informowania 200 [µg/m 3 ] 0 0 0 0 źródło: Roczne oceny jakości powietrza WIOŚ Jak wynika z powyższej tabeli najwyższe stężenia średnioroczne pyłu zawieszonego PM10 w latach 2014-2017 nie przekraczały wartości dopuszczalnej 40 µg/m 3. Dla analizowanego okresu odnotowano przekroczenia dopuszczalnej wartości stężeń 24 godzinnych, jednakże zachowana była dopuszczalna częstość przekroczeń wynosząca 35 razy w roku. Poziomy informowania pyłu PM10 powyżej 200 µg/m 3 występowały jedynie w roku 2008, kiedy odnotowano na dwóch stacjach pomiarowych po jednym dniu z przekroczeniami poziomu informowania. Natomiast w latach 2009-2018 w nie została przekroczona norma poziomu informowania pyłu zawieszonego PM10 (200 µg/m 3 ). Od 2016 roku pomiary stężeń średniorocznych benzo(α)pirenu na terenie nie są prowadzone. W 2017r. pomiary stężeń średniorocznych benzo(α)pirenu na terenie aglomeracji trójmiejskiej wykazały dotrzymanie stężenia docelowego benzo(α)pirenu. Dobre wyniki stanu powietrza w roku 2016 i 2017 pozwoliły na zmianę kwalifikacji strefy śródmiejskiej, która zakwalifikowana została do strefy A ze względu na dotrzymane poziomy dla pyłu PM10. W 2017r. po raz pierwszy od 2011r. nie stwierdzono przekroczenia poziomu docelowego benzo(α)pirenu na terenie aglomeracji trójmiejskiej. Klasyfikacja A oznacza, że aglomeracja trójmiejska jest strefą, w której stężenia zanieczyszczeń nie przekraczają poziomów dopuszczalnych lub poziomów docelowych. Uchwałą Nr 352/XXXIII/17 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 marca 2017 roku w sprawie aktualizacji Programu ochrony powietrza dla strefy aglomeracji trójmiejskiej, w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu przyjęty został Program Ochrony Powietrza dla strefy aglomeracji trójmiejskiej. Uchwała wprowadza obowiązki i ograniczenia dla podmiotów korzystających ze środowiska wynikające z realizacji Programu Ochrony Powietrza oraz wskazuje organy zobowiązane do monitorowania realizacji Programu Ochrony Powietrza. Program określa
działania naprawcze na lata 2017-2023, które mają doprowadzić do osiągnięcia poziomów dopuszczalnych dla pyłu zawieszonego PM10 oraz obniżenia wartości stężeń benzo(α)pirenu. Tabela 11 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie poprawy stanu powietrza w zakresie pyłu zawieszonego i benzo(α)pirenu Lp. Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu 1 Gmina Miasta 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Indusco Sp. z o. o. SR "NAUTA" S. A. Bałtycki Terminal Kontenerowy Bałtycki Terminal Drobnicowy GDYNIA Sp. z o.o. EDF Polska S. A. Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie Przygotowanie i realizacja Planu Gospodarki Niskoemisyjnej obejmującego zagadnienia ograniczania niskiej emisji Zakup i montaż reduktora LZO dla oddziału przy ul. Czechosłowackiej 3 Wymiana części pojazdów na nowsze spełniające wyższą normę EURO Wykonanie projektu instalacji deszczowej z uwzględnieniem separatorów oleju na Nabrzeżu Albańskim i XXX-Lecia Zamontowanie separatorów oleju na wylotach wód opadowych (Nabrzeże Albańskie i XXX-Lecia) Zakup plandek do zabezpieczenia czyszczonych konstrukcji Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów w celu ograniczenia emisji wtórnej Czyszczenie basenu stoczniowego z substancji ropopochodnych i zanieczyszczeń stałych wdrożenie Systemu Zarządzania Energią wg normy ISO50001:2011, która pomaga obniżyć koszty działalności i zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów w celu ograniczenia emisji wtórnej Modernizacje i remonty Bloku I w Elektrociepłowni Gdyńskiej - Racjonalizacja użytkowania wody, - Ochrona zasobów kopalin, - Zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji 12 Modernizacje i remonty Bloku II w Elektrociepłowni Gdyńskiej - Racjonalizacja użytkowania wody, - Ochrona zasobów kopalin, 13 Instalacja odsiarczania spalin w Elektrociepłowni Gdyńskiej Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo CZĘŚCIOWO b.d b.d. Uwagi W trakcie realizacji aktualnie obowiązujący Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest realizowany do roku 2020 Przedsiębiorca nie przekazał informacji Przedsiębiorca nie przekazał informacji
14 Instalacja odazotowania spalin w Elektrociepłowni Gdyńskiej 15 Remont kapitalny kapitalizowany - Kocioł K6 16 17 18 19 20 Fast GritBlasting Sp. z o. o. a Container Terminal S. A. 21 KPW a 22 KPW a 23 Dębogórze 1 RBLog 24 25 26 27 Morski Terminal Masowy a Usprawnienie wentylacji ciągów malarskich Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów w celu ograniczenia emisji wtórnej Zmiana napędu spalinowego na elektryczny dla 2 suwnic placowych RTG Wprowadzenie do eksploatacji pięciu nowych suwnic placowych zasilanych z gniazd elektrycznych Zmiana napędu spalinowego na elektryczny dla 4 suwnic placowych RTG Modernizacja składu MPS - dostosowanie do wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 243 poz. 2063) Modernizacja systemu ogrzewania kompleksu Portu Wojennego a (m. in. poprawa standardów emisyjnych do powietrza) Modernizacja składu MPS - dostosowanie do wymogów zawartych w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki (Dz. U. Nr 243 poz. 2063) Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów oraz zraszanie ciągów komunikacyjnych i hałd materiałów sypkich w celu ograniczenia emisji wtórnej Zakup dwóch szczelnych chwytaków do żurawii stacjonarnych mających na celu ograniczenie pylenia przy przeładunku Zakup ładowarki o pojemności łyżki 13m 3 wyposażonej w filtry ograniczające spaliny Finansowanie technologii polegającej na szczelnym transferze ze stanowiska rozładunkowego na nabrzeżu Szwedzkim do nowo budowanego magazynu. Układ transportowy wyposażony jest w szczelne rękawy transportowe z systemem absorpcji pyłu i ważenia towaru CZĘŚCIOWO NIE CZĘŚCIOWO CZĘŚCIOWO CZĘŚCIOWO CZĘŚCIOWO brak finansowania Zadanie nie zostało zrealizowane ze względu na wysokie koszty wykonania Realizacja inwestycji przewidziana w 2020 roku Realizacja inwestycji przewidziana w 2019 roku Realizacja inwestycji przewidziana w 2020 roku W 2018r. podpisano kontrakt, dostawa ładowarki nastąpi w 2019r. 28 ZMPG SA Przebudowa dostępu kolejowego do zachodniej części Portu a Inwestycja polega na budowie nowej infrastruktury kolejowej w Porcie Zachodnim w oraz elektryfikacji istniejącego dostępu CZĘŚCIOWO Inwestycja obejmująca elektryfikację istniejącego dostępu kolejowego do Portu a obecnie jest na etapie zamówienia publicznego. Realizacja robót planowana jest od II kwartału 2019 roku. Projekt
29 kolejowego, co wpłynie na zintensyfikowanie transportu intermodalnego i kombinowanego w Porcie a. Przeładunki intermodalne rosną w ostatnich latach w tempie około 10-20 % rocznie. Przebudowa lokalnych źródeł energii cieplnej z wykorzystaniem energii odnawialnej oraz budowa urządzeń wytwarzania energii zielonej (Etap I i II) Inwestycja zapewni spełnienie najwyższych norm środowiskowych pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, co przełoży się na realizację ogólnych zasad polityki europejskiej w zakresie ograniczania wpływu przemysłu na środowisko naturalne. Realizacja inwestycji wynika z licznych dokumentów strategicznych unijnych i krajowych dotyczących pozyskania energii ze źródeł odnawialnych. NIE uzyskał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach nr RDOŚ-Gd- WOO.4210.16.2017.MBC.AT.7 z dnia 21.11.2017 r. Projekt zgłoszony o dofinansowanie ze środków UE POIŚ 2014-2020 Oś priorytetowa III Działanie 3.2. Nie zostało zrealizowane z powodu problemów technologiczno-ekonomicznych 30 31 32 33 34 35 Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Sp. z o.o. w Kuusakoski 36 Strabag Sp. z o. o. 37 Budowa zasobni na materiały masowe w rejonie Nab. Holenderskiego i Belgijskiego Inwestycja będzie polegała na wyburzeniu magazynu nr 24 i wybudowania zasobni na towary masowe, częściowo zadaszonych wyposażonych w stałe systemy zraszania. Zakup 10 szt. autobusów miejskich dwunastometrowych, standardowych, hybrydowych, zasilanych sprężonym gazem ziemnym CNG Zakup 15 szt. autobusów miejskich dwunastometrowych, standardowych, zasilanych sprężonym gazem ziemnym CNG Zamiatanie na mokro placu składowego oraz dróg technologicznych Zraszanie w okresie bezdeszczowym dróg technologicznych Budowa zbiorników retencyjnych dla wód opadowych w celu ich późniejszego wykorzystania do zraszania dróg technologicznych Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów oraz zraszanie ciągów komunikacyjnych i hałd materiałów sypkich w celu ograniczenia emisji wtórnej Cemex Polska Sp. z o. o. Utrzymywanie dróg w odpowiedniej czystości - oczyszczanie dróg i placów NIE NIE NIE NIE Brak ofert, zamknięcie programu Spółka zakończyła działalność na terenie
38 39 Teknos - Oliva Sp. z o. o. 40 RZI w oraz zraszanie ciągów komunikacyjnych i hałd materiałów sypkich w celu ograniczenia emisji wtórnej, stosowanie systemów przykrywania klinkieru Modernizacja systemu rozładunku surowca suwnicą chwytakową, w celu redukcji emisji niezorganizowanej pyłu Ograniczenie emisji niezorganizowanej poprzez hermetyzację wentylacji miejscowej na stanowiskach pracy Port Wojenny w : modernizacja systemu ogrzewania kompleksu - podłączenie do msc CZĘŚCIOWO 41 PKS Modernizacja taboru 42 PKA Sp. z o.o. Zakup 15 autobusów spełniających normy EURO IV 43 Energomontaż Północ a 2.6 Pola elektromagnetyczne Instalacja kotłowni parowej, która ma zastąpić dotychczas stosowane nagrzewnice olejowe NIE Zadanie w trakcie realizacji, a opóźnienie wynika z trudności w uzyskiwaniu uzgodnień oraz zmiana wykonawcy prac Kotłownia z przyczyn technicznych nie była w stanie zastąpić nagrzewnic i obecnie nie jest użytkowana nie znajduje zastosowania Badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku prowadzi Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Na terenie miasta co roku przeprowadzane są pomiary w 4 lub 5 wcześniej wyznaczonych punktach. Dane za lata 2014 2018 zawarte są w poniższej tabeli. Tabela 12 Wartości pól elektromagnetycznych w Miejsce pomiaru Średnia arytmetyczna pomiaru [V/m] 2014 2015 2016 2017 2018 Wartość dopuszczalna [V/m] Al. Zwycięstwa 0,26 0,40 7 ul. Cylkowskiego 1,06 1,26 7 ul. Wielkopolska 1,32 1,21 7 ul. Orłowska 0,17 0,39 7 Park Rady Europy 0,26 0,49 7 ul. Chwarznieńska 1,17 1,05 7 ul. Powstania Wielkopolskiego 1,14 0,77 7 ul. Kartuska 0,53 0,55 7 ul. Rdestowa 0,19 0,24 7 ul. Hryniewickiego 0,45 7 ul. Władysława IV 1,07 7 ul. 3 Maja 0,57 7 ul. Śląska 0,44 7 źródło: Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku Wyniki badań nie wykazują przekroczeń poziomów dopuszczalnych na terenach dostępnych dla ludności miasta określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. z 2003r. nr 192 poz.1883).
2.7 Hałas Opis klimatu akustycznego miasta zawarty jest w Programie ochrony środowiska przed hałasem dla miasta na lata 2018 2022 przyjętym uchwałą Nr XXXIII/1226/18 Rady Miasta z dnia 30 maja 2018r. (Dziennik Urzędowy Województwa Pomorskiego poz. 2623 z 2018r.). 2.8 Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów Od 1.01.2016r. odbieranie odpadów komunalnych w realizowane jest wg podwyższonego standardu obejmującego: 1) wyposażenie nieruchomości wielorodzinnych w zestawy pojemników do gromadzenia odpadów komunalnych, 2) wyposażenie nieruchomości jednorodzinnych w pojemniki na odpady zmieszane oraz worki na segregację odpadów, które przekazywane są na zasadzie wymiany, tj. za każdy wystawiony pełen worek odpadów pozostawiony jest pusty, 3) odbiór odpadów wielkogabarytowych: a) w zabudowie wielorodzinnej po zgłoszeniu na bieżąco spod wiat śmietnikowych, b) w zabudowie wielorodzinnej - po zgłoszeniu w każdą sobotę, 4) zwiększenie częstotliwości odbioru odpadów segregowanych w zabudowie wielorodzinnej tj. papier i opakowania wielomateriałowe oraz plastik i metale, 5) odbiór z nieruchomości selektywnie zebranych odpadów zielonych (trawa, liście), 6) odbiór z nieruchomości selektywnie zebranych odpadów popiołu, 7) usługę bezpłatnego odbioru dużych odpadów zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego wraz z możliwością ich wyniesienia bezpośrednio z mieszkania. W celu bieżącego informowania mieszkańców o zasadach prawidłowego postępowania z odpadami rozpoczęto realizację kompleksowego projektu edukacyjnego pod nazwą Wyrzucam.to, w ramach którego m. in.: 1) uruchomiono stronę internetową www.wyrzucam.to w przyjazny sposób prezentującą najistotniejsze informacje dotyczące właściwego postępowania z odpadami, 2) zaprojektowano harmonogramy odbioru odpadów przystosowane do druku i umieszczenia na stronę internetową oraz materiały informacyjne na potrzeby kampanii edukacyjno-informacyjnej związanej z systemem gospodarowania odpadami komunalnymi w, 3) uruchomiono system powiadomień poprzez SMS lub e-mail o terminach odbioru odpadków segregowanych; 4) realizowano akcje Sprzątanie organizowaną w ramach międzynarodowej akcji Sprzątanie świata, podczas których odbywały się festyny dla mieszkańców, konkursy ekologiczne oraz sprzątanie miasta. 5) opracowano i przygotowano materiały do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla uczniów gdyńskich placówek oświatowych dotyczące zasad segregacji odpadów komunalnych; 6) przygotowano i rozdano zarządcom nieruchomości mieszkaniowych w 1000 szt. tablic PCV formatu A3 z nadrukami informacyjnymi na temat zasad selektywnej zbiórki odpadów do montażu w pergolach śmietnikowych lub miejscach gromadzenia odpadów; 7) przygotowano i rozdano zarządcom nieruchomości w oraz mieszkańcom 3 160 sztuk samoprzylepnych naklejek formatu A4 z nadrukami informacyjnymi na temat zasad selektywnej zbiórki oraz 1 000 sztuk wlepek z ikonografiką poszczególnych frakcji odpadów do umieszczenia na pojemnikach i kontenerach na śmieci; 8) rozdano zarządcom gdyńskich nieruchomości oraz mieszkańcom 16 500 egz. ulotki z zasadami segregacji odpadów; 9) przygotowano i rozdano zarządcom nieruchomości w 5 000 egz. plakatu formatu A4, 50 egz. plakatu formatu A5 oraz 100 ezg. plakatu formatu B1 z informacjami na temat segregacji; 10) w mediach lokalnych (Kurier Gdyński, Dziennik Bałtycki, Dziennik Bałtycki Trójmiasto, Radio Gdańsk, Nasze Miasto) przeprowadzono kampanię informacyjną w zakresie zasad
właściwego postępowania z odpadami oraz kampanię promocyjną akcji Sprzątanie ; 11) realizowane przez Komunalny Związek Gmin Dolina Redy i Chylonki : a) warsztaty terenowe Bliżej Europy nowoczesne metody gospodarowania odpadami prowadzone we współpracy z Ekodolina Sp. z o.o. w ramach których uczniowie poznawali zasady funkcjonowania zakładu zagospodarowania odpadów śledząc drogę odpady od bramy zakładu do unieszkodliwienia, b) konkursy ekologiczne: Małe dzieci nie chcą śmieci, Mała nakrętka, duży problem Ekspert E.E. czyli w trosce o środowisko Zbiórka baterii i akumulatorów przenośnych c) projekty edukacyjne: Lider Lokalnej Ekologii wielozadaniowy, kompleksowy projekt edukacji ekologicznej dla dzieci/młodzieży ze wszystkich poziomów nauczania, grona pedagogicznego oraz społeczności lokalnej, Szkoła/Przedszkole dla środowiska projekt skierowany do koordynatorów edukacji ekologicznej realizowany poprzez spotkania seminaryjno-warsztatowe z wykładowcami akademickimi i specjalistami z zakresu kształcenia nauczycieli. Powyższe działania, które zaowocowały zaangażowaniem mieszkańców w selektywne zbieranie odpadów na nieruchomości, przełożyły się na osiągnięcie przez Miasto a wymaganych prawem poziomów: 1) recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła (za rok 2018 52%, przy wymaganym prawnie poziomie min. 30%); 2) recyklingu i przygotowania do ponownego użycia innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych stanowiących odpady komunalne (za rok 2018 83%, przy wymaganym prawnie poziomie min. 50%); 3) ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania (za rok 2018 4%, przy wymaganym prawnie poziomie max. 40%). Powyższe dane uprawniają do wniosku, że najważniejszy cel kampanii informacyjnoedukacyjnej, tj. zachęcenie mieszkańców do selektywnego zbierania odpadów u źródła jest realizowany właściwie. Tabela 13 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie promocji właściwego postępowania z odpadami Lp. Nazwa podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania Programu 1 Gmina Miasta 2 Gmina Miasta 3 Gmina Miasta Opis zadania przewidzianego do realizacji w Programie rozdanie mieszkańcom zabudowy jednorodzinnej, którzy zadeklarowali selektywne zbieranie odpadów, zestawów worków do selektywnego zbierania odpadów rozdanie mieszkańcom ulotek opisujących zasady selektywnego zbierania odpadów, w tym zgniatania odpadów przed wyrzuceniem do pojemników rozdanie mieszkańcom ulotek opisujących optymalne sposoby prowadzenia selektywnego zbierania odpadów w trudnych warunkach mieszkaniowych, np. małych kuchniach Zrealizowano Tak / Nie/ Częściowo Uwagi Działanie ciągłe Działanie ciągłe Działanie ciągłe
4 Gmina Miasta 5 Gmina Miasta 6 Komunalny Związek Gmin "Dolina Redy i Chylonki" 7 Gmina Miasta 8 PKP SKM Sp. z o.o. 2.9 Ochrona klimatu współdziałanie Straży Miejskiej i Wydziału Środowiska w zakresie zgodnego z przepisami wyposażenia nieruchomości w pojemniki przypominanie mieszkańcom przed wystawkami odpadów wielkogabarytowych, że w ich trakcie wystawiane powinny być tylko odpady wielkogabarytowe, np stare meble, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte opony kontynuacja ukazywania negatywnych skutków spalania odpadów w domowych piecach ścisła współpraca z firmą odbierającą odpady w zakresie wyeliminowania przyczyn nieterminowych odbiorów odpadów Wprowadzenie segregacji odpadów powstających na stacjach i przystankach osobowych zarządzanych przez PKP SKM w Trójmieście Sp. z o.o. Działanie ciągłe Od 1.01.2016r. zmiana sposobu odbioru odpadów wielkogabarytowych z wystawek na odbiór na bieżąco Działanie ciągłe Stan ochrony klimatu określony jest w Planie adaptacji miasta do zmian klimatu do 2030 roku przyjętym przez Radę Miasta uchwałą Nr VIII/233/19 z dnia 24 kwietnia 2019r. 2.10 Ochrona przyrody Istniejące zasoby przyrodnicze miasta stanowią cenny element w jego strukturze przestrzennej, stąd zachowanie tych zasobów ma podstawowe znaczenie nie tylko dla utrzymania charakteru jako miasta zielonego, ale przede wszystkim dla jakości życia jego mieszkańców. Na strukturę zieleni składają się obszary i obiekty objęte formami ochrony przyrody, lasy oraz tereny zieleni obejmującej parki, zieleńce, skwery, cmentarze, zieleń towarzysząca drogom i placom i rodzinne ogrody działkowe. Wskazane wyżej zasoby przyrodnicze składające się na system osnowy ekologicznej wymagają ochrony w sensie terytorialnym oraz podejmowania działań pielęgnacyjnych (polegających na podtrzymaniu aktualnego stanu), restytucyjnych (zmierzających do przywracania naturalnego stanu struktur przyrodniczych) i rewaloryzacyjnych (służących wzrostowi bioróżnorodności i zmianie funkcji). Obszary i obiekty prawnie chronione Ustanowienie form ochrony przyrody umożliwiających zachowanie obszarów i obiektów o szczególnej wartości przyrodniczej jest wyrazem realizacji zasad zrównoważonego rozwoju. Spośród form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody na obszarze miasta ustanowione są następujące obszarowe i indywidualne formy ochrony przyrody wg stanu na koniec 2018r.: 1) park krajobrazowy, 2) 4 rezerwaty przyrody, 3) 8 użytków ekologicznych, 4) 1 stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej, 5) 3 obszary włączone do sieci Natura 2000, 6) 72 pomniki przyrody (w tym 9 grupowych). Ochronie prawnej podlega ogółem około 32,26 % powierzchni miasta (4359,7 ha). Największy zwarty obszar miasta chroniony jest w Trójmiejskim Parku Krajobrazowym (4153,4 ha).
Nadzór nad realizacją ochrony nad obszarami i obiektami prawnie chronionymi sprawują: Marszałek Województwa Pomorskiego w odniesieniu do parku krajobrazowego, Prezydent Miasta i w odniesieniu do użytków ekologicznych, stanowiska dokumentacyjnego i pomników przyrody oraz Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gdańsku w odniesieniu do rezerwatów przyrody. Trójmiejski Park Krajobrazowy W granicach administracyjnych zlokalizowana jest część obszaru Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego wraz z wyznaczoną wokół otuliną mającą służyć ochronie parku przed zagrożeniami z zewnątrz. Park nie posiada planu ochrony. Zasady gospodarowania na jego obszarze reguluje uchwała nr 143/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27.04.2011r. w sprawie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Pom. z dnia 02.06.2011r. nr 66, poz.1458). Uchwała ta wprowadza ustawowe ograniczenia zagospodarowania przestrzennego parku. Rezerwaty przyrody Rezerwaty przyrody obejmują powierzchnię 169 ha, z czego: 1) Rezerwat krajobrazowy Kępa Redłowska o powierzchni 120 ha należący do najstarszych w kraju, zajmujący fragment wschodnich zboczy Kępy Redłowskiej i podcinającego je brzegu klifowego. 2) Rezerwat leśny Cisowa o powierzchni 24,76 ha położony jest w obrębie leśnej strefy krawędziowej. 3) Rezerwat leśny Kacze Łęgi o powierzchni 8,97 ha obejmuje fragment doliny Kaczej w obrębie leśnej strefy krawędziowej. 4) Rezerwat leśny Łęg nad Swelinią o powierzchni 13,40 ha obejmuje ochroną źródliskową część doliny Swelini. Na terenie rezerwatów przyrody obowiązują zakazy określone ustawą z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody. Zarządzeniem Nr 6/2010 z dnia 7.04.2010r. Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku (Dz. Urz. Woj. Pom. z 2010r. Nr 97, poz. 1897) dla rezerwatu Kępa Redłowska ustanowiono plan ochrony określający m.in. sposoby eliminacji lub ograniczania istniejących i potencjalnych zagrożeń zewnętrznych i wewnętrznych, w tym poprzez ustalenia do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, a także określający działania ochronne na obszarze rezerwatu oraz obszary i miejsca udostępniane dla celów naukowych, edukacyjnych i rekreacyjnych wraz ze sposobami ich udostępniania. Pozostałe rezerwaty nie mają obowiązujących planów ochrony. Użytki ekologiczne Użytki ekologiczne zostały wyznaczone uchwałą Rady Miasta w dzielnicy Dąbrowa ( Leśne bagno o powierzchni 0,68 ha, Długa łąka o powierzchni 0,52 ha, Bazyliowa łąka o powierzchni 1,08 ha, Staw na Dąbrowie o powierzchni 1,14 ha, Torfowy moczar o powierzchni 1,23 ha i Turzycowe błoto o powierzchni 0,8 ha) oraz w dzielnicy Wielki Kack ( Jezioro Kackie o powierzchni 21,1 ha), a także zarządzeniem Wojewody Pomorskiego w dolnym biegu Swelini na granicy z Sopotem ( Jar Swelini o powierzchni 1,48 ha). Stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej Stanowisko dokumentacyjne przyrody nieożywionej zostało powołane zarządzeniem Wojewody Pomorskiego i obejmuje fragment klifu oksywskiego, o długości 1800 metrów (pow. 10,1 ha). Przedmiotem ochrony jest rzeźba terenu klifowego brzegu morskiego i jego budowa geologiczna. Obszary włączone do sieci Natura 2000 Obszar specjalnej ochrony ptaków PLB22005 Zatoka Pucka jest obecnie wyznaczony rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12.01.2011r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków(dz. U. nr 25, poz. 133). Strefa przybrzeżna na północno-wschodnim krańcu miasta znajduje się w granicach specjalnego obszaru ochrony siedlisk PLH 220032 Zatoka Pucka i Półwysep Helski, zatwierdzonego decyzją Komisji Europejskiej jako Obszar Mający Znacze-
nie dla Wspólnoty. Obszar ten obejmuje Półwysep Helski wraz z Zatoką Pucką Wewnętrzną oraz fragmentem wybrzeża od Władysławowa po Kępę Oksywską. Rezerwat Kępa Redłowska, fragment przylegających do niego przybrzeżnych wód Zatoki Gdańskiej oraz klif w Kolibkach stanowią specjalny obszar ochrony siedlisk PLH220105 Klify i Rafy Kamienne Orłowa, także zatwierdzony jako Obszar Mający Znaczenie dla Wspólnoty. Z obecności ww. obszarów dla miasta wynika zakaz podejmowania działań mogących znaczący sposób pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych i warunki bytowania gatunków organizmów, dla których ochrony zostały one wyznaczone, z wyjątkiem przedsięwzięć, za którymi przemawiają konieczne wymogi nadrzędnego interesu publicznego, przy braku rozwiązań alternatywnych, za zgodą wojewody lub dyrektora urzędu morskiego. Pomniki przyrody Pojedyncze twory przyrody lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej są chronione w w formie pomników przyrody. Tabela 14 Pomniki przyrody w Lp. Nr ewidencyjny wg gminnego rejestru pomników Nr ewidencyjny wg wojewódzkiego rejestru Pomnik przyrody Lokalizacja wg aktu powołującego przy- rody pomników przyrody 1 1 83 Dąb szypułkowy Dewajtis Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25h (Quercus robur) 2 2 174 Dąb szypułkowy Dąb Orłowo Park Kolibki Marysieńki (Quercus robur) 3 3 414 Buk pospolity Leśnictwo Gołębiewo oddz. 53g 5 zrośniętych drzew (Fagus sylvatica) 4 4 441 Świerk pospolity Leśnictwo Witomino oddz. 223f (Picea abies) 5 6 443 Buk pospolity Leśnictwo Witomino oddz. 223c ((Fagus sylvatica) 6 7 452 Sosna pospolita Leśnictwo Gołębiewo oddz. 24j (Pinus sylvestris) 7 8 453 Brzoza brodawkowata Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25j (Betula pendula) 8 9 454 Modrzew europejski Leśnictwo Gołębiewo oddz. 24j (Larix decidua) 9 10 455 Buk pospolity Leśnictwo Gołębiewo oddz. 21b (Fagus sylvatica) 10 11 458 Grab pospolity Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25l (Carpinus betulus) 11 12 463 Dąb szypułkowy Redłowo ul. Kombatantów 12A (Quercus robur) 12 13a i 13b 465 Modrzew europejski (Larix decidua) Leśnictwo Sopot, Obr. Oliwa, oddział 32a/d 13 13 469 Kasztanowiec pospolity Orłowo Park Kolibki (Aesculus hippocastanum) 14 14a i 14b 472 Kasztanowiec pospolity Orłowo park, ul. Folwarczna (Aesculus hippocastanum) 15 15 539 Sosna wejmutka (Pinus strobus) Leśnictwo Cisowa oddz. 210b 16 16 540 głaz narzutowy Leśnictwo Rogulewo oddz. 224j/m 17 18 588 Lipa drobnolistna (Tilia cordata) Kamienna Góra, ul. I Armii Wojska Polskiego 34 18 19 589 Klon jawor Acer pseudoplatanus) Kamienna Góra, ul. I Armii Wojska Polskiego 34 19 20 590 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Kamienna Góra, ul. I Armii Wojska Polskiego 30 20 21 809 głaz narzutowy Leśnictwo Cisowa oddz. 180f
21 22 811 głaz narzutowy Leśnictwo Dębogórze oddz. 121i 22 23 926 Bluszcz pospolity pnącze Leśnictwo Sopot oddz. 238i na dębie (Hedera helix) 23 24 927 Buk pospolity Leśnictwo Sopot oddz. 240a (Fagus sylvatica) 24 25 928 Buk pospolity Leśnictwo Sopot oddz. 237r (Fagus sylvatica) 25 26 929 Sosna wejmutka Leśnictwo Zwierzyniec oddz. 255d (Pinus strobus) 26 27 930 Świerk pospolity Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25j (Picea abies) 27 28 931 Modrzew europejski Leśnictwo Gołębiewo oddz. 24b (Larix decidua) 28 29 932 Daglezja zielona Leśnictwo Gołębiewo oddz. 42b (Pseudotsuga menziesii) 29 30 933 Daglezja zielona Leśnictwo Gołębiewo oddz. 42a (Pseudotsuga menziesii) 30 31 934 Sosna pospolita Leśnictwo Gołębiewo oddz. 23a (Pinus sylvestris) 31 33 936 Buk pospolity (Fagus sylvatica) Działki Leśne pas leśny między ul. Nowogrodzką i ul. Mazurską 32 34 1051 Tulipanowiec amerykański Leśnictwo Rogulewo oddz. 169m (Liriodendron tulipifera) 33 35 1053 Żywotnik olbrzymi Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25m Kępa żywotnika (Thuja plicata) 34 37 1068 Daglezja zielona Leśnictwo Gołębiewo oddz. 2g (Pseudotsuga menziesii) 35 38 1069 Buk pospolity 2 zrośnięte buki Leśnictwo Gołębiewo przy wiadukcie, oddział 10b (Fagus sylvatica) 36 39 1070 Modrzew europejski Leśnictwo Gołębiewo oddz. 23a (Larix decidua) 37 40 1104 Lipa drobnolistna (Tilia cordata Redłowo róg ul. Cylkowskiego i Powstania Wielkopolskiego 38 41 1105 Brzoza brodawkowata Leśnictwo Cisowa oddz. 203j z brodaczką (Betula pendula) 39 42 1106 Brzoza brodawkowata Leśnictwo Cisowa oddz. 202h (Betula pendula) 40 43 1107 Bluszcz pospolity pnącze Leśnictwo Cisowa oddz. 139f na dębie (Hedera helix) 41 44 1134 głaz narzutowy Leśnictwo Cisowa oddz. 163l 42 45 1135 głaz narzutowy Leśnictwo Cisowa oddz. 165b 43 46 1136 głaz narzutowy Leśnictwo Cisowa oddz. 164b 44 47 1137 głaz narzutowy Leśnictwo Cisowa oddz. 164b 45 48 1138 4 głazy narzutowe Leśnictwo Cisowa oddz. 163l Muminki 46 49 1139 3 głazy narzutowe Leśnictwo Cisowa oddz. 164bj 47 50 1142 2 głazy narzutowe Leśnictwo Cisowa oddz. 163i Paweł i Gaweł 48 51 1144 2 głazy narzutowe Leśnictwo Cisowa oddz. 163j 49 52 - Buk pospolity (Fagus sylvatica) Działki Leśne ul. Królewiecka 8 50 53 - grupowy pomnik przyrody: 10 dębów szypułkowych i 1 dąb bezszypułkowy 51 54 - grupowy pomnik przyrody: Orłowo al. Zwycięstwa na wysokości Kolibek, pas środkowy Orłowo ul. Kasztanowa
aleja 45 kasztanowców pospolitych (obecnie 31) 52 55 - grupowy pomnik przyrody: aleja 20 lip drobnolistnych (obecnie 14) i 7 klonów pospolitych (obecnie 6) 53 56 - Kasztanowiec pospolity (Aesculus hippocastanum) 54 57 - Buk pospolity (Fagus sylvatica) 55 58 1969 Czereśnia (Prunus sp.) 56 59 1970 Daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii) 57 60 1971 Daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii) 58 61 1972 Dąb bezszypułkowy Quercus petraea) 59 62 1973 Lipa drobnolistna (Tilia cordata) 60 63 1974 Sosna czarna (Pinus nigra) 61 64 - Lipa drobnolistna (Tilia cordata) 62 65 - Jesion wyniosły Króla Jana (Fraxinus exelsior) 63 66 - Brzoza brodawkowata (Betula pendula) 64 67 - grupowy pomnik przyrody składający się z 9 drzew: I. 6 wiązów holenderskich (Ulmus Hollandica) II. 2 klonów pospolitych (Acer platanoides) III. buk pospolity (Fagus sylvatica) 65 68 - grupowy pomnik przyrody składający się z 3 drzew: I. 2 lip drobnolistnych (Tilia cordata) II. żywotnika olbrzymiego (Thuja plicata) 66 69 - grupowy pomnik przyrody składający się z 3 lip drobnolistnych (Tilia cordata) 67 70 - grupowy pomnik przyrody składający się z 14 jarząbów szwedzkich (Sorbus intermedia) 68 71 - grupowy pomnik przyrody składający się z 4 lip drobnolistnych (Tilia cordata) Orłowo ul. Miodowa Orłowo al. Zwycięstwa 207A Wielki Kack ul. Górnicza 39 Leśnictwo Sopot oddz. 240a Leśnictwo Gołębiewo oddz. 53a Leśnictwo Gołębiewo oddz. 53b Leśnictwo Cisowa oddz. 133i Leszczynki ul. Morska 118 Kamienna Góra ul. Sienkiewicza 27 Wielki Kack ul. Orna 67 Zespół dworsko parkowy Kolibki, działka 115/8 km 83 GD Leśnictwo Gołębiewo oddz. 25b, działka nr 25/3 KM 12 OS Orłowo, ul. Spacerowa 9 Orłowo, ul. Orłowska 8 ul. Zielona 34 ul. Morska 77 działki nr 900 i nr 902 obręb 0015 Grabówek ul. Chwarznieńska, działka nr 236 obręb 0011 Chwarzno - Wiczlino 69 72 - grupowy pomnik przy- ul. Chwarznieńska, działka nr 1857 obręb
rody składający się z 3 daglezji zielonych (Pseudotsuga menziesii) 70 73 - Topola biała (Populus alba) 71 74 - Lipa drobnolistna (Tilia cordata) 72 75 - Żywotnik olbrzymi (Thuja plicata) 0011 Chwarzno - Wiczlino ul. Orłowska, działka nr 2462 obręb 0022 Orłowo ul. Orłowska 8 działka nr 2208 obręb 0022 Orłowo ul. Inżynierska 66, działka nr 522 obręb 0022 Orłowo Lasy Ze względu na funkcje środowiskotwórcze i społeczne lasy są jednym z najważniejszych zasobów przyrody ożywionej. Pełnią funkcję rozbudowanego, naturalnego filtru przeciwdziałającego rozmaitym skażeniom środowiska, jakie powoduje działalność człowieka. Lasy pokrywają powierzchnię 6169 ha i stanowią 45,5% ogólnej powierzchni Miasta i są one w większości własnością Skarbu Państwa. Zarządcą lasów Skarbu Państwa stanowiących największą powierzchniowo grupę oraz pełniących najistotniejszą rolę w funkcjonowaniu systemu przyrodniczego Miasta są Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Gdańsk z siedzibą w ). Są to głównie lasy mieszane, a dominujące gatunki to buk pospolity i sosna pospolita. Ponad 85% powierzchni gdyńskich lasów należy do utworzonego w 1979 roku Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Dominującymi zbiorowiskami roślinności są lasy bukowe i bukowo-dębowe, natomiast w dnach dolin i rozcięć spotyka się lasy łęgowe, olszowo-jesionowe. Nadzór nad gospodarką leśną prowadzoną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa sprawuje Prezydent Miasta poprzez Biuro Ogrodnika Miasta. Lasy komunalne zajmują powierzchnię 441,75 ha, w tym 90,26 ha zajmuje rezerwat przyrody Kępa Redłowska. Niewielki odsetek zajmują również lasy prywatne, które zajmują powierzchnię 161 ha. Charakteryzują się one dużym rozdrobnieniem. Ze względu na położenie w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy i funkcję jaką w związku tym pełnią lasy prywatne (ozdobna, osłonowa od wiatru) są one kształtowanie wg upodobań użytkowników poszczególnych działek. Gospodarka leśna w lasach realizowana jest zgodnie z Ustawą z dnia 28 września 1991 r. o lasach. Tereny zieleni Zieleń jako nieodzowny element składowy każdego miasta kształtuje i poprawia jakość środowiska życia jego mieszkańców, estetyzuje przestrzenie zurbanizowane, zwłaszcza przestrzenie publiczne i inne ogólnodostępne tereny. Występowanie zieleni i jej wygląd wpływają na ocenę danej przestrzeni z punktu widzenia jej przydatności jako miejsca zamieszkania, pracy i codziennej rekreacji, a także na wartość ekonomiczną nieruchomości, która wzrasta w sytuacji sąsiedztwa z dobrze, w przypadku których sąsiedztwo dobrze urządzonymi terenami zieleni. Tereny zieleni w obejmują parki, zieleńce, cmentarze, ogródki działkowe, a także zieleń towarzyszącą ulicom, placom czy budynkom użyteczności publicznej. Gdyńskie tereny zieleni mają kilku gospodarzy. Utrzymaniem zieleni przyulicznej zajmuje się Zarząd Dróg i Zieleni, który dokonuje corocznie okresowej oceny jej stanu zdrowotnego oraz zleca i nadzoruje pielęgnację zieleni przydrożnej oraz w obrębie gminnych placów zabaw. Planowanie terenów zieleni - parków, zieleńców oraz zieleni dekoracyjnej w pasach drogowych i w ogólnodostępnej przestrzeni miejskiej należy do zadań Biura Ogrodnika Miasta. W gestii biura znajdują się również nasadzenia i pielęgnacja zieleni dekoracyjnej oraz nasadzenia i pielęgnacja drzew i krzewów pochodzących z nasadzeń zastępczych w pasach drogowych dróg publicznych i w pasach drogowych dróg wewnętrznych. Zielenią towarzyszącą zabudowie gminnej zarządza również Zarząd Budynków i Lokali Komunalnych. Zarząd Cmentarzy Komunalnych sprawuje pieczę nad zielenią zlokalizowaną na ich terenach trzech cmentarzy, w tym dwoma usytuowanymi w granicach administracyjnych Miasta. Parki, skwery, zieleńce a posiada niewiele ogólnodostępnych, wewnątrzmiejskich terenów zielonych w obrębie parków, skwerów lub zieleńców stanowiących publiczną zieleń komponowaną. Są to izolowane tereny wewnątrz zwartych obszarów zabudowanych, wśród których szczególną rolę odgrywają:
1) miasto ogród Kamienna Góra - zespół obejmujący obszar dzielnicy Kamienna Góra, na który składają się park "Kamienna Góra", skarpy klifów od strony Zatoki Gdańskiej oraz domy jednorodzinne - głównie rezydencje pochodzące z okresu międzywojennego; na terenach zielonych występują fragmenty naturalnych drzewostanów porastających klify i niektóre fragmenty zboczy; wśród drzew dominują buki i klony, często spotyka się dęby, czereśnie, jarzębiny i graby, licznie występują drzewa i krzewy gatunków i odmian ozdobnych, np. klon jesionolistny, cypryśniki, żywotniki, cisy i jałowce. 2) tereny zielone Skweru Kościuszki i rejonów go otaczających (przy ul. Borchardta) - są to tereny planowanej przed wojną dzielnicy reprezentacyjnej, 3) aleja bukowa wzdłuż Al. Marszałka Józefa Piłsudskiego - tworzą ją dwa rzędy starych, niskich buków czerwonych rosnących na szerokim pasie zieleni od ul. Bema do Tetmajera; 4) park Kiloński - park pomiędzy ul. Wiejską i Chylońską w dzielnicy Chylonia, 5) skwer Plymouth - skwer na rogu ul. Świętojańskiej i Al. Piłsudskiego, do najbardziej interesujących gatunków drzew tam rosnących zaliczają się: klon tatarski, szakłak zwyczajny i morela pospolita, a krzewów forsycje i jaśminowce, 6) zespół dworsko parkowy przy ul. Folwarcznej 2 w Orłowie, którego drzewostan tworzą głównie drzewa rodzime jak: buki, dęby, olsza, wierzby, cisy i topole, a z gatunków obcych występują m.in. kasztanowce, daglezje i grochodrzewy; na jego terenie znajduje się pomnik przyrody (dwa kasztanowce) oraz wiele drzew o rozmiarach drzew pomnikowych (np. buk o średnicy pnia ponad 135 cm), 7) zespół dworsko parkowy Park Marysieńki przy al. Zwycięstwa 291, Kolibki, na którego terenie dominują gatunki rodzimego pochodzenia (klon pospolity, buk pospolity, dąb szypułkowy, lipa drobnolistna, jesion wyniosły, klon jawor) z niewielką domieszką drzew obcych (np. kasztanowiec biały); na jego terenie znajdują się dwa pomniki przyrody: Dąb "Marysieńki" i kasztanowiec, a we wschodniej jego części występuje bardzo stary jesion wyniosły posiadający rozmiary drzewa pomnikowego (średnica pnia ponad 173 cm). Cmentarze Istotnym źródłem zieleni w mieście są cmentarze. Łączna powierzchnia 11 cmentarzy gdyńskich to 56,72 ha, z czego 78% zajmują 3 cmentarze komunalne. Największy zespół zieleni zlokalizowany jest w obrębie najstarszego gdyńskiego cmentarza komunalnego zlokalizowanego przy ul. Witomińskiej o powierzchni ok. 23 ha, położonego w otoczeniu Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Zieleń cmentarna podlega specjalnej ochronie, a sadzenie lub wycinanie drzew może nastąpić tylko w uzasadnionych wypadkach, wynikających z racjonalnego gospodarowania przestrzenią. Ogrody działkowe Rodzinne Ogrody Działkowe będące wydzielonymi obszarami rekreacyjno-wypoczynkowymi stanowią enklawę zieleni i ostoję fauny. Zajmują one powierzchnię 256,4 ha i ich udział w systemie terenów aktywnych przyrodniczo (szczególnie w strefie zurbanizowanej) jest znaczący. Jakkolwiek ogrody te, podobnie jak na terenie innych miast, zmieniają swoją funkcję z żywieniowej na rekreacyjną, to nadal cieszą się one popytem wśród mieszkańców miasta, zwłaszcza wśród emerytów i rencistów będących głównymi ich użytkownikami. Zmienia się przy tym struktura ich zagospodarowania. Coraz częściej działki ogrodnicze zagospodarowywane są zielenią ozdobną, w tym drzewami i krzewami. Zieleń towarzysząca ulicom, placom, budynkom użyteczności publicznej Zieleń towarzysząca ulicom i placom pełni istotną rolę w strukturze zieleni. Na zieleń uliczną składają się nasadzenia drzew i krzewów wzdłuż ulic, chodników i placów, a także pasy trawników. Zieleń towarzysząca ulicom i placom wpływa istotnie na ograniczanie hałasu, zatrzymuje pyły i spaliny, a także zapewnia cień użytkownikom dróg. W mieście od wielu lat obserwuje się jednak zamieranie zieleni przyulicznej, zwłaszcza drzew. Czynnikami niekorzystnie wpływającymi na jej stan są m.in. zasolenie i zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi i ich niewłaściwy odczyn, przesuszenie gleby i powietrza, ograniczenie przestrzeni roz-
woju korzeni, niski stan wód gruntowych, brak mikroorganizmów symbiotycznych, uszkodzenia mechaniczne, nieprawidłowo prowadzone prace pielęgnacyjne i remontowe. Pogłębiającym się problemem jest niewystarczająca kompensacja ubytków zieleni towarzyszącej ulicom i placom spowodowana brakiem powierzchni do realizacji nowych nasadzeń, a także uzbrojeniem podziemnym (wodociągowe, kanalizacyjne, gazowe, elektryczne i teletechniczne) oraz sporadycznym stosowaniem nowych rozwiązań technologicznych umożliwiających sadzenie drzew w miejscach ich uprzedniej wycinki. Ubytek zieleni wysokiej z terenów gminnych znacząco przewyższa ilościowo nowe nasadzenia drzew (wg danych za 2018r. zgodą na usunięcie drzew - poza obszarami wpisanymi do rejestru zabytków - objętych zostało 1791 szt., a w ramach kompensacji przyrodniczej zobowiązano do posadzenia 1200 szt. drzew). Przebudowa i remonty istniejącej infrastruktury podziemnej oraz drogowej niosą za sobą znaczne ryzyko ingerencji w systemy korzeniowe drzew, a także w ich części nadziemne skutkujące uszkodzeniami zieleni towarzyszącej ulicom i placom, prowadzące do osłabiania kondycji zdrowotnej i jej zamierania i w efekcie do ich wycięcia. Gmina boryka się również z problemem starzenia się drzewostanu przyulicznego, w znacznej części pochodzącego z nasadzeń z lat 50-70 ubiegłego wieku, który wymaga w dużej części sukcesywnej wymiany. Dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym jest obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych. Należytą ochronę i zwiększenie zasobów przyrodniczych planuje się osiągnąć poprzez: 1) uwzględnianie wartości środowiska przyrodniczego w polityce przestrzennej i kierunkach zagospodarowania i rozwoju Miasta, 2) utrzymanie obecnych form ochrony przyrody, 3) ochronę obszarów i obiektów przyrodniczo cennych poprzez powoływanie nowych form prawnie chronionych, 4) ochrona, utrzymanie i rozbudowa terenów zielonych w mieście, 5) podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie ochrony przyrody i jej zasobów. Tabela 15 Opis realizacji zadań ujętych w Programie ochrony środowiska dla Miasta na lata 2014 2017 z perspektywą do roku 2020 w zakresie ochrony przyrody Nazwa podmiotu Opis zadania przewidzianego Zrealizowano odpowiedzialnego za Lp. Tak / Nie/ Uwagi realizację zadania do realizacji w Programie Częściowo Programu 1 Gmina Miasta Ustanowienie pomników przyrody Częściowo (ustanowiono 6 grupowych pomników przyrody obejmujących 36 drzewa oraz 3 indywidualne pomniki przyrody) 1) Ochroną prawną objęto drzewa wymienione w pkt 7 Programu oraz inne drzewa lub zespoły drzew wskazane przez BOM w opracowaniu z sierpnia 2014r. 2) Odstąpiono od objęcia ochroną prawną drzew wymienionych w pkt 1 i 2 Programu z uwagi na kolizję z planowanym zagospodarowaniem przewidzianym w projektowanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz pkt 5 Programu ze względu na 5 pogorszenie ich stanu zdrowotnego, 3) Objęcie ochroną prawną drzew wymienionych w pkt 3, 4 i 6 Programu nastąpi po opracowaniu kart obiektów proponowanych do objęcia ochroną praw-
ną. 2 3 Nadleśnictwo Gdańsk z siedzibą w Nadleśnictwo Gdańsk z siedzibą w Ochrona ekosystemów leśnych poprzez ukierunkowanie ruchu turystycznego i jego monitoring Edukacja przyrodnicza społeczności miasta rozwój "Leśnego Ogrodu Botanicznego Marszewo" 2.11 Poważne awarie przemysłowe i klęski żywiołowe W roku 2018 dla miasta, zgodnie z wymogiem określonym w ustawie z dnia 26 kwietnia 2007r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz. U. z 2017r. poz. 209) i zaleceniami Wojewody Pomorskiego zawartymi w piśmie znak BZK.IX.6330.7.2017.PD z lipca 2017 r., został zaktualizowany "Plan zarządzania kryzysowego Miasta ". Plan zarządzania kryzysowego Miasta stanowi materiał pomocniczy dla członków Miejskiego Zespołu Zarządzania Kryzysowego do planowania i realizacji przedsięwzięć niezbędnych w sytuacjach kryzysowych. Zawartość planu ma umożliwić pełne wykorzystanie posiadanych zasobów oraz skoordynowanie działań pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w reagowaniu na sytuacje kryzysowe. Zadaniem planu jest: 1) określenie podmiotów odpowiedzialnych za prowadzenie działań w sytuacjach kryzysowych, 2) określenie zasad współpracy służb, organizacji społecznych i instytucji podczas prowadzenia działań ratowniczych, porządkowych czy operacyjnych związanych z likwidacją skutków zdarzeń, 3) ujednolicenie zasad współdziałania różnych szczebli administracyjnych w zależności od zakresu powstałego zagrożenia. Zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi, zwierząt, infrastruktury miasta oraz środowiska w warunkach pokojowych podzielono na cztery kategorie: zagrożenia naturalne (powódz, pożar lasu, powódź, susza, mróz, upał), zagrożenia techniczne (katastrofa budowlana, pożar, awaria sieci, awaria urządzeń z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi), zagrożenia transportowe (katastrofa drogowa, kolejowa, lotnicza, morska), inne zagrożenia (epidemia, terroryzm, zagrożenia społeczne, dzikie zwierzęta). W ramach Planu powstały szczegółowe procedury określające zasady postępowania w przypadku wystąpienia kilkunastu sytuacji kryzysowych: 1) pożar, katastrofa budowlana, awarie z udziałem NSCH, 2) awaria energetyczna, gazowa, wodna, 3) awaria systemu ciepłowniczego 4) epidemie chorób zakaźnych ludzi, zatrucia pokarmowe, 5) katastrofa drogowa, kolejowa, lotnicza, 6) zakłócenia bezpieczeństwa i porządku publicznego, 7) zagrożenia spowodowane wtargnięciem na teren zurbanizowany dzikich zwierząt, 8) niewybuchy i niewypały, 9) ewakuacja doraźna uczestników imprezy masowej odbywającej się na otwartej przestrzeni w sytuacji wystąpienia zagrożenia dla życia i zdrowia, 10) epidemie chorób u zwierząt, 11) powódź, podtopienia. Procedury szczegółowe wskazują określone zadania i sposoby postępowania służb miejskich w zakresie reagowania, w zależności od rodzaju zdarzenia, rozwoju sytuacji i problemów, jakie mogą zaistnieć na miejscu zdarzenia.
Potencjalnymi źródłami punktowymi poważnych awarii (wg stanu na dzień 12 grudnia 2018r.) na terenie są: 1) 2 zakłady o dużym ryzyku (ZDR): a) Onico Gas Sp. z o. o. Morski Terminal LPG w zlokalizowany przy ul. Węglowej 1E/1F (gaz płynny: propan, butan, propan-butan); b) Koole Tankstorage a Sp. z o. o. zlokalizowany w przy ul. Indyjska 5 (produkty destylacji ropy naftowej tj. olej napędowy lub opałowy lekki, oleje ciężkie, mazut itp.); 2) 1 zakład o zwiększonym ryzyku (ZZR): Eurogaz - a Sp. z o.o. ul. Gołębia 19 (gazy techniczne i chemikalia tlen, azot, argon, dwutlenek węgla, acetylen, karbid, ług sodowy, kwas siarkowy, aceton, LPG, etylen, wodór); 3) 12 zakładów, nienależących do ww. grup, operujących substancjami niebezpiecznymi w ilościach mniejszych niż wielkości progowe dla ZZR: a) Stocznia Remontowa NAUTA S.A. ul. Czechosłowacka 3 (farby, lakiery, żywice, rozpuszczalniki, gazy techniczne, olej napędowy); b) PGZ Stocznia Wojenna Sp. z o.o. ul. Śmidowicza 48 (farby, lakiery, żywice, rozpuszczalniki, olej napędowy, oleje smarowe, olej opałowy dla potrzeb kotłowni, gazy techniczne, odpady na przejściowym składowisku odpadów niebezpiecznych); c) LACPOL - Zakład w, ul. Polska 15 (amoniak); d) IGLOPORT Sp. z o. o. ul. Polska 20 (amoniak); e) PGE Energia Ciepła S. A. Elektrociepłownia Gdyńska w, ul. Pucka 118 (olej opałowy, olej napędowy, oleje smarowe, olej transformatorowy, oleje przepracowane, skroplony propan, kwas solny, wodorotlenek sodu); f) Stacja Podporowa do przepompowania paliw z portu a do Bazy Paliw Nr 21 Dębogórze 81 - CZĘŚĆ A - GDYNIA OKSYWIE (benzyna i olej napędowy); g) Teknos - Oliva Sp. z o. o. ul. Chwaszczyńska 129-149 (farby, lakiery, emalie, rozcieńczalniki i utwardzacze, zwłaszcza składowane w magazynie wyrobów gotowych), h) Morski Terminal Masowy a ul. Węglowa 4 (ropa naftowa i jej pochodne, Paraksylen, Aceton, Benzen, Epichlorohydryna, Eter, Ftalan, Glikol, Metanol, n-butanol, izo-butanol, Oktanol); i) Bałtycka Baza Masowa Sp. z o. o. ul. Węglowa 3 (roztwór saletrzano-mocznikowy, olej opałowy, olej napędowy); j) Bałtycki Terminal Kontenerowy Sp. z o. o. ul. Kwiatkowskiego 60 (Brom, Metanol, Destylaty z ropy naftowej, benzyna, Hydrochinon, 2,4, Dinitrotoluen, Nitroaniliny, Fenylenodiaminy, Kwas chlorooctowy, Bromek metylu, Benzen, Epichlorohydryna, Disiarczek węgla, Nadmanganian potasu, Węglik wapnia, Chlorek baru, Tyrol, m- Toluidyna, p- Toluidyna, Propen); k) Bałtycki Terminal Drobnicowy a Sp. z o.o. ul. Dokerów 7 (Olej napędowy, Chloran sodu, Fajerwerki, Żywica, Klej, Farby); l) Falochron Baza Przeładunków Paliw Płynnych ul. Rotterdamska 9 (benzyna i olej napędowy); Większość zakładów i baz posiadających substancje niebezpieczne usytuowana jest w okolicach Portu Morskiego.
Rysunek 9 Lokalizacja terenów przemysłowych (źródło "Plan zarządzania kryzysowego Miasta ") Obiekty szczególnie uciążliwe dla środowiska w : a) Elektrociepłownia Gdyńska, należąca do PGE Energia Ciepła S. A., b) Stocznia Remontowa Nauta w, c) PGZ Stocznia Wojenna,